Δύο Πειραιώτες για τον Νίκο Ι. Χαντζάρα

 

Δύο Πειραιώτες για τον Νίκο Ι. Χαντζάρα

1), Ο ποιητής ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΠΙΝΙΑΡΗΣ θυμάται

Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 26/7/1994

          ΝΙΚΟΣ ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ

Με την ευκαιρία των εκατό ετών από την ίδρυση του Δημοτικού Γηροκομείου Πειραιά θυμήθηκα τη θλιβερή περιπέτεια του ποιητή των «Ειδυλλίων» Νίκου Χαντζάρα.

          Με τον ποιητή συνδέθηκα στενά το 1941, τότε που ο αείμνηστος Π. Καντζιάς, διευθυντής τότε του Εμπορικού Επιμελητηρίου, κάλεσε τον πνευματικό κόσμο του Πειραιά να τον βοηθήσει στην προσπάθειά του να σταθεί κοντά στον χειμαζόμενο λαό της πόλης μας.

          Μεταξύ των πολλών που σπεύσανε στο κάλεσμά του, ο Τζουνάκας, ο Φραγκούλης, ο Γιωργάκαλλος και άλλοι, ήταν και ο Νίκος Χαντζάρας. Θα τον θυμηθώ πολλές φορές με ένα σακούλι στο χέρι που ερχόταν στο γραφείο της Επιτροπής Περιθάλψεως Βομβοπλήκτων Πειραιώς να ρωτήσει εάν δώσανε τίποτα τρόφιμα. Σε αρνητική απάντηση με φώναζε τότε από τα γραφεία και αν ήμουνα εκεί πηγαίναμε στο ταβερνάκι της οδού Θεμιστοκλέους, που βρίσκαμε την υπόλοιπη συντροφιά για να πιούμε το ποτηράκι του σταφιδόκρασου μ’ όποιον μεζέ υπήρχε…

          Τα χρόνια περάσανε, η πατρίδα ελευτερώθηκε κι εγώ, νέος τότε, με τον Νίκο Χαντζάρα του διάβαζα ποιήματά μου και με παρακινούσε να τα εκδώσω.

          «Δώστα βρε Μπινιάρη, μου ‘λεγε πάντα, είναι κρίμα να μη βλέπουνε το φώς της μέρας».

Ήταν εκεί κατά το τέλος του 1948 που ο Χαντζάρας μην μπορώντας πια να ζει μόνος μπήκε στο Δημοτικό Γηροκομείο Πειραιώς. Αχώριστος φίλος του ο Χρήστος Λεβάντας που χωρίς αυτόν δεν έκανε βήμα. Κι όταν καμιά φορά ο Χρήστος δεν πήγαινε να τον δει μ’ αγκάζαρε να τον βρω για να του πω «να τσακιστεί και να ‘ρθει αμέσως.».

          Ο καλοκάγαθος Χρήστος, εάν δεν είχε κέφια ή ήταν κουρασμένος με παρακαλούσε να του έλεγα «ο Χρήστος ήτανε εκτός κέντρου» και πώς «μετά μερικές ημέρες θα ‘ρχονταν να τον δει».

          Τότε άναβε ένα τσιγάρο και το κάπνιζε χωρίς διακοπή…

          Αυτό το τσιγάρο, που με τόση μανία πάντα εκάπνιζε, στάθηκε η αιτία του θανάτου του. Ήταν 2 Ιουνίου του 1949 όταν ένα σπίρτο που άναψε για το τσιγάρο του έπεσε στις κουβέρτες του και πήραν φωτιά. Τον μεταφέρανε αμέσως στο Τζάνειο Νοσοκομείο όπου και πέθανε. Την επομένη ημέρα (3-6-1949) κηδεύτηκε από τον Ι. Ν. του Αγ. Κωνσταντίνου και θάφτηκε σε τάφο που του παραχώρησε τιμητικά ο δήμος Πειραιά. Τον νεκρό αποχαιρέτησαν ο Χρ. Λεβάντας, ο Ν. Κρανιωτάκης και ο Τορνέρος Ρούνης. Άλλη μία μορφή των ελληνικών γραμμάτων είχε χαθεί και μας τη θύμισαν τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Δημοτικού Γηροκομείου Πειραιώς.

          ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΠΙΝΙΑΡΗΣ

2), 40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ

          ΝΙΚΟΣ ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ (1884-1949)

Του ΠΑΥΛΟΥ ΜΠΑΛΟΓΛΟΥ

Εφημερίδα Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 28/7/1989

          Συμπληρώθηκαν σαράντα (40) χρόνια από τις 2 Ιουνίου 1949 που ο γνήσιος Πειραιώτης, ποιητής Νίκος Χαντζάρας αναχώρησε για το ανεπίστροφο ταξίδι του.

          Ο Νίκος Χαντζάρας Υδραίος την καταγωγή από την μητέρα του Μπίλιω Γ. Ξένου είδε το φως της ζωής του το 1884 στον Πειραιά, στην Υδραίϊκη συνοικία κοντά στη θέση Σταυρός που αποτελούσε τότε ακραίο τμήμα της ολιγοκατοικημένης πόλης. Η Πειραϊκή, που εκτείνεται μετά το Σταυρό, ήταν τότε ένας έρημος βοσκότοπος. Τα βιώματα από ένα «ειδυλλιακό περιβάλλον» στον έρημο τότε βοσκότοπο έχουν έντονη επίδραση και στην ποίηση του.

          Μετά το Δημοτικό όπου φοίτησε στο γνωστό Υδραίϊκο της ομώνυμης συνοικίας (Σαχτούρη Χατζηκυριακού) παρακολούθησε μαθήματα στο μοναδικό Γυμνάσιο της πόλης χωρίς να το τελειώσει. Αποβλήθηκε γιατί τόλμησε να γράψει προσβλητικά για το σχολείο και τους καθηγητές του φράσεις. Συγκεκριμένα σε μια έκθεση με θέμα «περί των καλύτερων βιβλιοθηκών του κόσμου» έχοντας υπόψη του τη θλιβερή κατάσταση των πολυάριθμων και πολύτομων βιβλίων της Βιβλιοθήκης του Γυμνασίου έγραψε μεταξύ άλλων: «Έχομεν και ημείς βιβλιοθήκην αλλ’ αυτή είναι έρμαιον των διαφόρων καθηγητών και γυμνασιαρχών».

          Από νεαρός έδειξε δείγματα της λογοτεχνικής του γραφής του στο «Περιοδικό μας» του Γεράσιμου Βώκου, Υδραίου κι αυτού την καταγωγή, όπου εδημοσίευσε δύο λυρικές πρόζες «Αυγή- Δύση» (τ.29) και «Στην καταχνιά» (τ.30) το 1901. Συνεργάστηκε επίσης στο περιοδικό «Ακρίτας» του Σωτήρη Σκίπη, όπου πρωτοδημοσίευσε και το «Δακρύβρεχτο ειδύλλιο της Ελένης».

          Μετείχε στην ιδρυτική επιτροπή του περιοδικού «Ηγησώ».

          Ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και εργάστηκε στον ημερήσιο Αθηναϊκό και πειραϊκό τύπο. Υπήρξε συνεργάτης και συντάκτης της εφημερίδας μας «Φωνή του Πειραιώς» όπου έγραφε στη στήλη «Πειραιώτικα».

          Ο Νίκος Χαντζάρας συνδέθηκε σ’ όλη σχεδόν την πολυτάλαντη ζωή του με τον γενέθλιο τόπο του, τον αγαπημένο του Πειραιά. Από την παλιά πνευματική πρωτοπορία της πόλης, τον Πειραιά του Γερ. Βώκου, του Γ. Στρατήγη, του Κ. Βολανάκη, του Λάμπρου Πορφύρα, υμνητή της Φρεαττύδας, του Παύλου Νιρβάνα, του Σπ. Μελά.

          Ο Ν. Χ. υπήρξε γνήσιος ποιητής, έστω και «ελάσσονος τόνου» όπως χαρακτηρίστηκε.

          «Η ποίηση του Χαντζάρα είναι όνειρο και χρυσάφι ριγμένο στο χαρτί» έγραψε ο Τέλλος Άγρας.

          Το ποιητικό του έργο, δεκαοχτώ μόνο τραγούδια που κατά τον Στέλιο Γεράνη είναι «υποδείγματα αυστηρού μέτρου και λιτής ποιητικής έκφρασης» συγκεντρώθηκε σε μια συλλογή με τον τίτλο «Ειδύλλια» με τη στοργική φροντίδα και αρωγή του φιλότεχνου κι εκλεκτού των Γραμμάτων αείμνηστου Ιωσήφ Παπαδόπουλου- Γκρέκα- εκδότη τότε του περιοδικού «Μουσικά Χρονικά» ο οποίος και μελοποίησε ορισμένα ποιήματα.

          Ο Ν.Χ. τερμάτισε το μοναχικό βίο του στον Πειραιά, ζώντας τα τελευταία χρόνια ερημίτης σε ένα δωμάτιο στο Γηροκομείο Πειραιώς.

          Η μνήμη του όμως θα μείνει άσβεστη και το γεμάτο αγνή ευαισθησία και πηγαίο λυρισμό έργο του θα φωτίζει, θα ηρεμεί και θα συγκινεί τις καρδιές των νεοτέρων.

          ΠΑΥΛΟΣ Ρ. ΜΠΑΛΟΓΛΟΥ

--

ΤΑ ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ ΤΟΥ 1946 κατά αλφαβητική σειρά

Του ΝΙΚΟΥ Ι. ΧΑΝΤΖΑΡΑ

Εφημερίδα Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΕΣ, 4/5/46

ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ, 5/12/46

ΑΗΔΟΝΙΑ, 11/7/46

ΑΛΛΑΞΑΝ ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ, 7/3/46

ΑΛΛΗ ΜΗΧΑΝΗ, 6/11/46

ΑΛΙΤΖΕΔΕΣ, 27/6/46

ΑΜΩΜΟΙ, ΕΝ ΟΔΩ, 2/7/46

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ, 18/9/46

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, 12/4/46

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, 17/4/46

(διαφορετικό κείμενο από της 12/4/46)

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, 30/7/46

(διαφορετικό κείμενο από τα άλλα δύο)

ΑΝΘΙΣΜΕΝΕΣ ΠΑΣΚΑΛΙΕΣ, 17/5/46

ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ, 13/9/46

«Αξιοπερίεργα», 2/2/46

Απαιτήσεις μεγαίρας, 29/8/46

Αποκριές, 12/2/46

Ατσαλάκωτος, 8/10/46

Βάρδα φουρνέλλο!, 24/6/46

«ΒΗΞ ΠΡΟΔΟΤΗΣ», 20/11/46

Βολονάκης, 16/1/46

ΒΟΤΑΝΑ, 30/4/46

ΓΙΑ ΤΟ ΡΩΜΟ, 31/7/46

ΓΚΑΤΣΙΝΗ!, 22/2/46

ΓΛΑΥΚΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ!, 24/4/46

ΔΑΚΡΥΒΡΕΧΤΑ ΕΙΔΥΛΛΙΑ, 8/5/46

Δελφίνια στο Πασαλιμάνι, 11/5/46

ΔΥΣΤΥΧΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ!, 5/9/46

ΕΚΤΕΛΕΣΤΑΙ, 8/2/46

ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΒΙΒΛΙΟ, 20/9/46

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ, 16/10/46

ΕΞΟΡΜΗΣΗ, 2/9/46

Επί το έργον!, 25/7/46

ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ, 18/5/46

Η ΑΠΑΓΩΓΗ, 1/3/46

Η ΗΡΩΙΝΗ, 16/7/46

Η καθημερινή ζωή, 13/2/46

Η ΚΑΛΛΙΣΤΗ ΤΩΝ ΣΤΟΛΩΝ, 16/5/46

Η «ΚΑΡΔΟΥΛΑ» !, 17/8/46

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ, 12/1/46

Η ΜΑΡΙΚΑ, 12/10/46

Η ΠΕΝΙΑ, 29/10/46

Η περισυλλογή, 8/8/46

Η ΠΟΙΗΣΗ, 22/5/46

Η ΠΥΛΗ, 2/11/46

Η «ΡΕΒΑΝΣ», 22/10/46

Η ΧΑΡΑ, 23/7/46

ΗΜΕΡΑ ΠΕΝΘΟΥΣ, 9/1/46

ΘΡΗΝΟΙ, 19/4/46

ΙΕΡΑΡΧΕΣ, 7/8/46

ΙΣΤΟΡΙΕΣ, 1/10/46

Ιστορικές συζητήσεις, 31/1/46

ΚΑΚΑΡΙΣΜΑΤΑ, 29/4/46

Καλά χρόνια, 20/7/46

Καλλιτέχνες, 25/2/46

Καλλιτέχνης των σκιών, 15/6/46

Καλός στρατιώτης, 30/9/46

ΚΑΜΑΡΑΝΤΕΡΙ, 28/12/46

ΚΑΠΝΙΣΤΗΣ, 14/4/46

ΚΟΝΤΕ ΤΖΙΟΒΑΝΝΙ, 23/10/46

ΚΑΫΜΕΝΗ  ΝΙΟΤΗ!, 11/10/46

ΚΥΝΗΓΗΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ, 10/5/46

Λησμονημένα τραγούδια, 27/4/46

ΜΑΟΥΝΙΕΡΗ!, 29/5/46

ΜΑΥΡΑ ΜΟΥΡΑ!, 26/7/46

ΜΕΓΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟ, 18/10/46

ΜΗΧΑΝΕΣ, 30/10/46

Μια κορυφή, 10/1/46

Μικρό, μεγάλο παστρεύει, 11/6/46

Μνημόσυνο, 7/2/46

ΜΟΥΣΙΚΗ, 9/9/46

Να σιγήσουν οι όχλοι, 10/8/46

ΝΕΑ  ΓΕΝΕΑ, 6/12/46

ΝΕΑ ΖΩΗ!, 8/6/46

ΝΕΑ ΖΩΗ, 11/11/46

(διαφορετικό κείμενο από αυτό της 8/6/46)

Νέο σφρίγος, 28/1/46

Νέοι γλωσσομαθείς, 8/2/46

Νεώτεροι δειπνοσοφισταί, 30/1/46

Νομομαθείς του Πειραιώς, 9/2/46

ΝΟΣΤΑΛΓΙΕΣ, 21/3/46

ΝΟΣΤΟΣ, 15/11/46

ΞΑΝΑΓΕΝΝΗΜΑ, 14/12/46

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, 6/8/46

Ο αλησμόνητος Ρώμος, 12/7/46

Ο ΑΡΓΥΡΗΣ, 4/6/46

Ο ΑΞΕΧΑΣΤΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ, 2/3/46

Ο ΒΕΖΥΡΗΣ, 24/12/46

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΟ «ΑΥΓΟ», 20/8/46

Ο ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ, 24/5/46

Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ, 5/4/46

Ο ΖΗΣΗΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ, 7/11/46

Ο ΘΑΥΜΑΤΟΠΟΙΟΣ, 25/10/46

Ο ΙΕΡΑΡΧΗΣ, 25/5/46

Ο ΚΟΚΟΣ, 24/7/46

Ο ΚΟΥΖΟΥΛΟΣ, 15/10/46

Ο κουμπάρος, 31/10/46

Ο «ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ», 10/12/46

(διαφορετικό κείμενο από αυτό της 31/10/46)

Ο ΚΛΗΔΩΝΑΣ, 25/6/46

Ο ΛΥΤΡΩΜΟΣ Γ΄, 30/11/46

Ο ΜΙΓΚΛΗΣ, 27/11/46

Ο ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ, 20/6/46

Ο ΜΠΕΛΝΤΕΣ, 1/8/46

Ο ΠΑΛΙΟΣ ΦΙΛΟΣ, 3/9/46

Ο ΣΑΡΑΒΑΛΟΣ, 7/6/45

Ο συμμαθητής, 18/12/46

Ο ΤΑΫΓΕΤΟΣ, 21/6/46

Ο ΤΙΝΑΝΕΙΟΣ ΚΗΠΟΣ, 23/8/46

Ο ΤΥΧΕΡΟΣ, 9/8/46

ΟΙ ΑΠΟΡΟΙ, 16/4/46

Οι άσσοι του «βολάν», 19/7/46

ΟΙ ΓΗΓΕΝΕΙΣ, 19/7/46

Οι γυναίκες, 15/2/46

ΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ, 26/1/46

ΟΙ ΚΥΚΝΟΙ, 21/11/46

ΟΙ «ΜΥΣΤΕΣ», 30/5/46

ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ, 12/11/46

ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ, 13/11/46

Οι Πειραιώτες, 19/6/46

Οίκος  Κυρίου, 19/2/46

ΟΞΟΣ ΚΑΙ ΧΟΛΗ, 13/8/46

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, 3/5/46

ΠΑΛΙ ΠΕΡΙ «ΚΟΥΜΠΑΡΟΥ», 11/12/46

ΠΑΛΙΑ ΕΠΟΧΗ, 12/3/46

ΠΑΛΙΑ ΓΛΕΝΤΙΑ, 10/9/46

Παλιά αλησμόνητα χρόνια!, 20/4/46

ΠΑΛΙΑ ΤΑΒΕΡΝΑ, 27/7/46

ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, 31/5/46

ΠΑΛΗΟΙ ΤΥΠΟΙ, 14/6/46

ΠΑΛΙΟΣ ΑΡΧΟΝΤΑΣ, 6/9/46

ΠΑΠΑΡΟΥΝΕΣ, 6/4/46

ΠΑΡΘΕΝΙΚΟΝ ΕΡΥΘΗΜΑ, 22/8/46

ΠΕΘΕΡΟΛΟΓΙΑ, 19/12/46

ΠΕΙΡΑΙΟΛΟΓΙΑ, 11/1/46

ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ ΛΟΓΙΟΙ, 14/11/46

ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ, 15/5/46

ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ ΜΟΥΣΟΥΡΓΟΙ, 3/7/46

ΠΕΙΡΑΙΩΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΣ. Α΄, Οι τραγικές του περιπέτειες, 28/11/46

(στεγάζεται κάτω από τον τίτλο ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ)

ΠΕΙΡΑΙΩΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΣ. Β΄, Φρούρησις και του κ. Ρούφου, 29/11/46

Προετοιμασία, 24/10/46

ΠΡΟΤΟΜΕΣ, 7/5/46

ΠΡΩΤΕΣ ΖΕΣΤΕΣ, 6/6/45

ΡΕΠΟΡΤΑΖ, 19/11/46

ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ!, 14/5/46

ΣΟΥΡΠΡΙΖ!, 3/12/46

Στενός κορσές!, 4/9/46

Στην Τρούμπα τον παληό καιρό, 22/1/46

ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ, 13/6/46

ΣΥΜΠΑΘΕΙΑ, 13/12/46

ΣΥΜΠΑΘΕΙΣ ΜΟΡΦΕΣ, 16/11/46

Τ’ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ, 21/9/46

Τ’ ΑΧΕΡΟΤΣΟΥΒΑΛΑ, 4/7/46

ΤΑ ΚΟΥΜΑΡΑ, 17/10/46

ΤΑ ΜΑΚΡΑ ΤΕΙΧΗ, 1/11/46

ΤΑ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ, 10/4/46

ΤΑ ΝΕΥΡΑ ΜΑΣ, 14/9/46

ΤΑ ΠΑΛΙΑ, 9/11/46

Τα συμβατικά ψέματα, 18/2/46

Τα σωματεία, 20/12/46

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ, 21/12/46

ΤΟ ΞΟΥΡΙΣΜΑ, 12/12/46

Το πραχτικό δώρο, 7/1/46

ΤΑΦΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑ, 11/4/46

ΤΕΤΤΙΓΟΦΟΡΟΙ!, 26/6/46

ΤΡΙΤΩΣΑΝΕ ΤΑ ΠΕΡΙ ΜΙΓΚΛΗ, 4/12/46

ΤΡΥΓΟΝΙΑ, 17/9/46

ΤΣΟΥΚΝΙΔΕΣ, 8/3/46

ΦΑΒΟΥΔΕΣ, 15/3/46

Φιλικές υπομνήσεις, 1/2/46

ΦΙΛΟΦΡΟΣΥΝΗ, 26/10/46

Φτωχαδάκια!, 9/1/46

Χαρουπόμελο, 14/2/46

ΧΙΛΙΔΟΝΟΦΩΛΙΕΣ, 9/5/46

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ, 7/12/46

Σημείωση:

Συνάντησα ακόμα τα εξής χρονογραφήματα.

1., Της 10/10/1946 με αριθμό φύλλου 134 στο οποίο ο τίτλος είχε σβηστεί. Ενδέχεται να είναι ο «Περίφημος φαρσέρ». Το δίστηλο αναφέρεται στον θεατρικό επιχειρηματία Διονύση Διονυσιάδη στο Πασαλιμάνι που είχε το «ΠΟΛΥΘΕΑΜΑ». Ο Δ. Διονυσιάδης αναφέρεται αρκετές φορές στα ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ

2., Την Τετάρτη 13 Μαρτίου, δίχως χρονιά, το «ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ», αρ. φύλλου 85 (μικροί στιχοπλόκοι την περίοδο της Κατοχής)

3., Το χρονογράφημα «ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΦΙΛΙΚΟΥ» με αριθμό φύλλου 59 είναι δίχως χρονολογικά στοιχεία. (Μια επιστολή του Δωδεκανήσιου καθηγητή Μιχαήλ Μιχαηλίδης- Νουάρος, ενεργοποιεί την μνήμη του Ν. Ι. Χαντζάρα και μας μιλά για τον βιομήχανο πειραιώτη Μιλτιάδη Πουρή την σύλληψή του και την φυλάκισή του από τις Ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής.) Ο Χαντζάρας έχει δημοσιεύσει και άλλα χρονογραφήματα για τον Μ. Πουρή.

4., Το χρονογράφημα «Χρέος μας», αριθμός φύλλου 98 είναι χωρίς χρονολογικές πληροφορίες δημοσίευσης. (Αφορμή είναι μία Επιστολή- πρόσκληση που του απέστειλε η «Ένωσης των Γυναικών Πειραιώς». Τον προσκαλούν να παρακολουθήσει μία ομιλία στον κινηματογράφο «Παλλάς» σχετικά με την Ελληνίδα γυναίκα και το παιδί από την Ανθή Δασκαλάκη.) Αναφέρει: «Το προσωρινό συμβούλιο της οργάνωσης των γυναικών το αποτελέσανε η κυρία Λίζα Τ. Τζονάκου, ως πρόεδρος και οι κυρίες Καββαδία, καθηγήτρια, Οικονομοπούλου, Νικολετοπούλου, Κορολόγου, Καρούσου και οι δεσποινίδες Ανθή Δασκαλάκη και Καλίτση».

5., «Τα ερωτήματα» με αριθμό φύλλου 50, Φεβρουάριος με ερωτηματικό στην χρονιά 1945 ή 1946 (;). Το χρονογράφημα έχει σχέση με το Μνημόσυνο που τέλεσε ο Δήμος για να τιμήσει τους νεκρούς της 11 Ιανουαρίου 1944. Ο Βομβαρδισμός του Πειραιά και των συνοικιών του.

6., Το χρονογράφημα «Οι ταβέρνες» αριθμός φύλλου 41, με χρονολογία 23 Ιανουαρίου και ερωτηματικό στην χρονιά αν δημοσιεύτηκε το 1946 ή 1947. Παλαιές ενθυμήσεις φίλων σε συζητήσεις τους. Το μαγαζί του Μπαλακώστα. Ο Χαντζάρας στα Πειραιώτικά του μνημονεύει αρκετές πειραιώτικες ταβέρνες και τους ιδιοκτήτες τους.  

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς,

26 Σεπτεμβρίου 2025