Τα ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ της χρονιάς του 1947. Μέρος 5ο

 

Τα  Π Ε Ι Ρ Α Ι Ω Τ Ι Κ Α  του 1947

του ΝΙΚΟΥ Ι. ΧΑΝΤΖΑΡΑ

Εφημερίδα Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

          Μέρος 5^ο

          «Ο Πειραιάς στις μαύρες ημέρες της Κατοχής ήταν ερημωμένος σαν εκκλησιά αλειτούργητη, σα χώρα κουρσεμένη». Ν. Ι. Χαντζάρας.

          Συνεχίζουμε την ανάγνωση, την αποδελτίωση, την καταγραφή, την οργάνωση και την ανάρτηση των φωτοτυπιών και των χειρόγραφων σημειώσεων στα Λογοτεχνικά Πάρεργα την προ τελευταία χρονιά των Πειραιώτικων του δημοσιογράφου και ποιητή Νίκου Ι. Χαντζάρα. Όπως έχουμε δημοσιεύσει και στα προηγούμενα σημειώματά μας, τα προβλήματα ταξινόμησης και εντοπισμού των σωστών ημερομηνιών και αυτήν την χρονιά είναι τα ίδια. Το Αρχείο του ποιητή φυλάσσεται στο Ιστορικό Αρχείο του Δήμου που, το παρέδωσε ο φίλος του ποιητή δημοσιογράφος και πεζογράφος Χρήστος Λεβάντας μετά τον θάνατο του πειραιώτη ποιητή.

          1947 η Ελλάδα σε πολιτική κρίση. Μια χώρα κατεστραμμένη από τον πόλεμο και την εισβολή των δυνάμεων του Άξονα, με διαλυμένες τις κρατικές της υποδομές, τον λαό της υπερήφανο και ηρωικό για τις αντιστασιακές του δράσεις απελευθέρωσης και επιχειρησιακές δράσεις ενάντια στον εισβολέα. Μια πατρίδα διαλυμένη και διχασμένη. Έναν λαό πάμφτωχο, πεινασμένο, άνεργο, με τις ελληνικές οικογένειες μαυροφορεμένες να πενθούν τα θύματά τους, τα παιδιά και τους συγγενείς τους, τους οικείους τους, τα φιλικά τους πρόσωπα που έδωσαν την ζωή τους στον αγώνα απελευθέρωσης, χάθηκαν στις μάχες ενάντια στον εχθρό. Από πού να πιάσεις το κουβάρι και να το ξετυλίξεις, να μοιρολογήσεις τους χαμένους, να εξιστορήσεις ονόματα και ανδραγαθήματα νεκρών, να μιλήσεις για τους βασανισμένους, να αναφερθείς στους πληγωμένους Έλληνες, τις κακουχίες της κρίσιμης πενταετίας 1940-1945. Και δεν ήταν μόνο η ανοιχτή ακόμα πληγή του πρόσφατου πολέμου και της κατοχής, η διάλυση των υποδομών της χώρας, αμέσως μετά, την επόμενη πενταετία 1945-1950 ήρθε και ο εμφύλιος, τα εμφύλια εθνικά τραύματα, ο εσωτερικός διχασμός, οι εξορίες και τα νέα βασανιστήρια, οι ιδεολογικές συγκρούσεις, οι νέες των πολιτικών αποφάσεων και στρατοδικείων φυλακίσεις. Αιματοβαμμένη και ρακένδυτη, οικονομικά κατεστραμμένη χώρα από πού να αρχίσεις και που να τερματίσεις την αφήγηση της Ιστορίας της. Μια πατρίδα-ας μου επιτραπεί η έκφραση- με «ειδικές ανάγκες» να ξεπροβάλλουν από παντού. Ο Κόσμος μας και η Ευρώπη χωρίζονταν σε δύο πολιτικά στρατόπεδα από τις μεγάλες νικητήριες δυνάμεις της εποχής, οι ηγέτες τους Τσώρτσιλ, Ρούσβελτ, Στάλιν μοίραζαν και καθόριζαν τις σφαίρες επιρροής και κυριαρχίας τους. Στον νέο μεταπολεμικό διπολικό Κόσμο μας όλα άλλαζαν. Περίοδος ψυχρού Πολέμου. Η πόλη και ο δήμος του Πειραιά και αυτός τραυματισμένος με κατεστραμμένες τις υποδομές του Λιμανιού του και των άλλων συνοικιών του. Οι Πειραιώτες να φεύγουν και να εγκαθίστανται στην πρωτεύουσα και σε άλλες περιοχές της Αττικής. Να μην επιστρέφουν ξανά πίσω. Πέρα όμως από την πληγωμένη και τραυματισμένη ιστορία της χώρας και του Δήμου του Πειραιά και των γύρω όμορων Δήμων, διαδραματίζεται και μια άλλη προσωπική τραγική περιπέτεια, η περιπέτεια της αρχής της αρρώστιας του πειραιώτη ποιητή και δημοσιογράφου Νίκου Ι. Χαντζάρα.

           Την περίοδο αυτή όπως μας λένε όσοι τον έζησαν και τον γνώρισαν από κοντά αρχίζουν εμφανίζονται τα σοβαρά προβλήματα υγείας του που θα τον οδηγήσουν δύο χρόνια αργότερα, στις αρχές του δεύτερου εξαμήνου του 1949 στον θάνατο. Βασανίστηκε, ταλαιπωρήθηκε, τσακίστηκε σωματικά και ψυχικά ο ποιητής από την αρρώστια που κουφόκαιγε μέσα του και αργά και σταθερά τον έτρωγε. Όταν την δεκαετία του 1980 άρχισα να ασχολούμαι με τα πολιτιστικά πράγματα του Πειραιά, αναζήτησα πληροφορίες και ρώτησα ορισμένα άτομα για την αιτία της αρρώστιας του που τον ταλαιπώρησε τα τελευταία χρόνια του βίου του και αντιμετώπισε με πληγωμένη υπομονή και τσακισμένο το ηθικό του και τις αντοχές του. Άκουσα διάφορες απαντήσεις που με συγκίνησαν, δεν έχει σημασία να τις αναφέρω και από ποιους. Τι σημασία έχει, οι μελλοντικοί αναγνώστες των έργων των συγγραφέων ή των επιτευγμάτων των άλλων δημιουργών της Τέχνης και του Πολιτισμού, δεν ενδιαφέρονται στο πώς έζησε και τι δυσκολίες πέρασε στην ζωή του ένας ποιητής, μία πεζογράφος, ένας ζωγράφος ή κριτικός λογοτεχνίας, ένας συγγραφέας, ο αναγνώστης ενδιαφέρεται και ασχολείται μόνο με την χαρά που εκείνος λαμβάνει από το αποτέλεσμα του δημιουργού, από το διάβασμα ενός πεζογραφήματος μιάς ποιητικής συλλογής. Όπως έχει γράψει κάποιος παλαιός λόγιος, αν ένας φιλότεχνος ή φιλαναγνώστης έχει μπροστά του έναν συγγραφέα, καλλιτέχνη που βασανίζεται και υποφέρει από την φτώχεια ή τις αρρώστιες θα τον προσπεράσει και θα αναζητήσει την αίθουσα να παρακολουθήσει και να ακούσει μία διάλεξη ενός ομιλητή ή ομιλήτριας, ο οποίος/ α, αναφέρεται στην πενία και τις κακουχίες που περνά ή πέρασε ο συγγραφέας. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση και ούτε οι παραδοσιακές ανθρώπινες θρησκείες ούτε οι διάφοροι πολιτισμοί, ούτε οι κατά καιρούς πολιτικές ιδεολογίες και αγώνες κατόρθωσαν να την αλλάξουν. Ούτε καν ο άγγλος επιστήμονας φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος που πρώτος μίλησε για την καταγωγή και την προέλευσή μας. Φαίνεται η «ζαριά» δεν πέτυχε. Σύμφωνα με το γνωστό βιβλίο «Ο Θεός παίζει ζάρια».

     Σημειώνουμε την χρονιά 1947, όπως γνωρίζουμε από τους παλαιούς φίλους του δημοσιογράφους που μας άφησαν στοιχεία για την ζωή του, ο Χαντζάρας ήταν μέλος και είχε χρηματίσει και πρόεδρος του Σωματείου Συντακτών του Πειραιά. Την χρονιά αυτή είχαν αρχίσει να επιδεινώνονται τα προβλήματα της υγείας του που «άνθησαν» την επόμενη διετία. Σοβαρά προβλήματα που τον κατέβαλαν σωματικά και ψυχικά, αναγκάζοντάς τον να μην έχει διάθεση να γράψει, να παραιτείται ακόμα και από την διάθεση να ζήσει, να σταματήσει να δημοσιεύει, να γράφει ποιήματα, να τα διορθώνει παρατηρώντας τον εαυτό του να καταπέφτει, να μην μπορεί να συντηρηθεί, η παλαιά του ενδυματολογική κοκεταρία και περιποίηση να έχει χάσει την παλιά της λάμψη όπως διαπίστωναν και οι στενοί του φίλοι.

    Ο φίλος του δημοσιογράφος και συγγραφέας Χρήστος Λεβάντας και ορισμένοι άλλοι Πειραιώτες οι οποίοι σκιτσάρισαν στιγμές και περιόδους του βίου του μιλούν για την φροντίδα με την οποία του συμπαραστάθηκαν τα δύσκολα αυτά χρόνια, βοηθώντας τον να νοσηλευτεί σε Νοσοκομειακά Ιδρύματα και Κλινικές, Δρομοκαϊτειο, στον Λευκό Σταυρό, για να καταλήξει στο Γηροκομείο του Πειραιά όπου έφυγε καθώς άρπαξαν φωτιά τα κλινοσκεπάσματα προσπαθώντας να ανάψει ένα τσιγάρο. Ένας άλλος πειραιώτης φίλος του και συγγραφέας, ο Γιώργος Σταυρόπουλος (1), στο δεκαεξασέλιδο που κυκλοφόρησε το 1961 για τον ποιητή μας λέει: σελ. 16:

«Εκτός από τις βιοποριστικές του ασχολίες που εμπόδισαν την άνετη εξέλιξη του ποιητικού ταλέντου του, από χρόνια η αρρώστεια σαν ένα παράσιτο υπέσκαπτε μυστικά τα πιο πολύτιμα όργανα του πνευματικού και ψυχικού του μηχανισμού.

          Η ζωή του έγινε στο τέλος θλιβερή. Σερνόταν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο σαν τον Βερλαίν, κι έβλεπε το αστέρι του που έλαμψε κάποτε πάνω από ειδύλλια Αρκαδικών ποιμενικών τοπίων, πάνω από τους γραφικούς φράχτες πού που πλαισίωναν τα Ειδύλλια των φτωχών κοριτσιών της γειτονιάς του, να βυθίζεται σε μιά θανατερή ομίχλη και οι εικόνες βουκολικής χάρης που γέμιζαν άλλοτε την φαντασία του, να σβύνουν όπως σβύνονταν οι ιριδισμοί του φωτός όταν πέφτει η νύχτα.

          Όμως υπέφερε με υπομονή το μαρτύριό του και μέσα στο βασανισμένο σώμα του, εκεί που άλλοτε έλαμπε ένα ζωηρό πνεύμα, ζούσε ακόμη η φιλοσοφία του για την αποδοχή της ζωής, η φιλοσοφία εκείνη που τον έκανε να γεύεται τις χαρές της και να υπομένει τις πίκρες της, ως την έσχατη στιγμή της, ως την στιγμή που θα τον άγγιζε ο πέλεκυς του πεπρωμένου.».

    Οι πληροφορίες αυτές και άλλες από τον χώρο του Πειραιά, μας επιβεβαιώνουν ότι η χρονιά 1947 είναι η τελευταία παραγωγική του συγγραφικά όσον αφορά τις δημοσιογραφικές του ενασχολήσεις και της ποιητικής του γραφής.

     Συμπληρωματικά να γράψουμε ότι πρέπει να είναι πάνω κάτω καμιά πενηνταριά με εξήντα τα Ποιήματα που μας άφησε ο ποιητής ως κληροδότημα. Μια και είναι διάσπαρτα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες, από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στο «Περιοδικόν μας» του Γεράσιμου Βώκου, όχι μόνο τα 18 ποιήματα των «Ειδυλλίων», ούτε και αυτά των «Μικρών Ειδυλλίων» που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα/ Γράμματα» αλλά, και σε άλλες του μεταγενέστερες ποιητικές σκόρπιες μονάδες. Χρειάζεται ασφαλώς ενδελεχέστερη έρευνα για να εξακριβώσουμε τον ακριβή αριθμό τους, μιλώντας πάντα για αυτά που τους είχε δώσει την τελειωτική τους μορφή μετά από τα διάφορα στάδια επεξεργασίας τους και χτενίσματά τους. Όσοι έχουν επισκεφτεί το Ιστορικό Αρχείο του Πειραιά και έχουν δει το Αρχείο με τους φακέλους του ποιητή θα έχουν διαπιστώσει τις δεκάδες ποιητικές του αναθεωρήσεις, διορθώσεις είτε στα χειρόγραφά του είτε στις διπλό φωτοτυπήσεις των πειραιώτικων του, σε σημείο άγχους για τον όποιον ερευνητή. Η επιμέλεια των ποιημάτων και των χρονογραφημάτων του γίνονταν εξακολουθητικά από τον Χαντζάρα, ακόμα και μετά τις δημοσιεύσεις τους. Χαρισματικός ποιητής και γραφιάς και ας έτρεχε νυχθημερόν για τον άρτο τον επιούσιο. Ο συντοπίτης του Κώστας Αγγελόπουλος (2) στην δεκατεσσάρων σελίδων μελέτη του κάνει λόγο για 50 περίπου τον αριθμό ποιήματά του. Γράφει σ. 5:

«Αν θελήσουμε να τον τοποθετήσουμε χρονικά, ανήκει στην πρώτη Μεσοπολεμική γενιά που χάρισε μεγάλες πνευματικές αξίες στη χώρα μας, σαν τον Καζαντζάκη, Βάρναλη, Σικελιανό, Μαλακάση, Πορφύρα και μερικούς άλλους (1905-1908)» και συνεχίζει παρακάτω: «Έτσι, έχουμε όλη την ψυχική του προσφορά σε 50 περίπου ποιήματα, αρκετά λίγα βέβαια για μια ολόκληρη πνευματική περίοδο μα το βάρος της ποιότητας, στέκεται πιο δυνατό από κάθε ποσότητα, πολλών άλλων συνοδοιπόρων στην τέχνη». Για τούτο ανήκει πλάϊ στους άλλους ολιγογράφους  ποιητάς μας, τον Καβάφη, Μαβίλη, Πορφύρα και ένα δύο άλλους απαιτητικούς τεχνίτες της έμπνευσης». (1)

(1)., Γιώργος Σταυρόπουλος, ΝΙΚΟΣ ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ  ΕΝΑΣ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ.  ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ. Πειραιάς 1961.

(2)., Κώστας Αγγελόπουλος, ΝΙΚΟΣ ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ  ΕΝΑΣ ΕΙΔΥΛΛΙΑΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ. Μιά έκδοση της «Νεοελληνικής Μούσας» Πειραιάς 1944. [Στον κολοφώνα γράφεται: Τυπώθηκε στον Πειραιά στο Τυπογραφείο Δ. Τσουρουνάκη το Μάρτη του 1944 σε 500 αντίτυπα για λογαριασμό του περιοδικού «Νεοελληνική Μούσα».

          Επιλέγοντας σε κάθε σημείωμά μας και ανάρτησή μας να προσθέτουμε λίγα ακόμα στοιχεία και πληροφορίες για την συγγραφική διαδρομή του Νίκου Ι. Χαντζάρα γράφουμε τα εξής πριν αντιγράψουμε το έτος 1947.

          Ο πειραιώτης δημοσιογράφος και ολιγογράφος ποιητής ευτύχησε αναγνώρισης στην εποχή του, όχι μόνο από τους πνευματικούς κύκλους του Πειραιά αλλά και από τους Αθηναϊκούς, της Πρωτεύουσας. Είναι σημαντικές και πανελλαδικά γνωστές οι κριτικές φωνές που έγραψαν για την συλλογή του «Ειδύλλια» όταν κυκλοφόρησε και μεταγενέστερα. (Στο δεύτερο μέρος που θα ασχοληθούμε με την ποίησή του, θα αντιγράψουμε τα σχόλια και τις κριτικές που παλαιότερα στις δικές μας έρευνες εντοπίσαμε.). Έδωσε Διαλέξεις και Ομιλίες, Συνεντεύξεις μιλώντας για πολιτιστικά και πνευματικά θέματα. Έγραψε για πειραιώτες, έλληνες και ξένους λογοτέχνες και λογοτεχνικά ζητήματα. Για τον αμερικανό τροβαδούρο Ουώλτ Ουϊτμαν, το κίνημα του Σουρεαλισμού. Για τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο, τον κυρ Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, τον Παύλο Νιρβάνα, τον Λάμπρο Πορφύρα και άλλα φιλολογικά ζητήματα και πρόσωπα. Συμμετείχε σε λογοτεχνικές ομάδες και συντροφιές, υπέγραψε αντιπολεμικά μανιφέστα, υπήρξε συνιδρυτής λογοτεχνικού περιοδικού «Ηγησώ», ποιήματά του ακούστηκαν από το Ραδιόφωνο, τιμήθηκε δύο φορές από τις Δημαρχιακές αρχές του Πειραιά, μεταφράστηκε στο εξωτερικό. Ανθολογήθηκε σε Ποιητικές Ανθολογίες. Υπήρξε ένα ανήσυχο πνεύμα, και το κυριότερο, ένας απλός και καταδεκτικός Πειραιώτης. Συνομιλούσε με όποιον και όποιους συναντούσε στους δρόμους του Πειραιά που περιδιάβαινε για να κάνει τα ρεπορτάζ του. Επισκέπτονταν και διάβαζε τα ιστορικά αρχεία του Δήμου και τα ιδιωτικά, όπως αυτά της Οικογένειας του Μελετόπουλου. Απολάμβανε τους χαιρετισμούς των συντοπιτών του και των αναγνωστών των Χρονογραφημάτων του, δέχονταν επιστολές και ανταπαντήσεις και υποδείξεις και τις δημοσίευε στις στήλες των εφημερίδων που έγραφε. Επισκέπτονταν τα Καφενεία και τις Ταβέρνες του καιρού του, συνέτρωγε με απλούς φίλους του πειραιώτες και άκουγε τι σχολίαζαν και τι έλεγαν για τον Πειραιά, θαύμαζε τους γηγενείς πειραιώτες και διετέλεσε πρόεδρος Φιλολογικών Σωματείων, της Δημοσιογραφικής παρέας του Πειραιά. Σκιαγράφησε τις περιπέτειες της οικογένειάς του, την φυσιογνωμία του πότη πατέρα του, της θρήσκας μητέρας του, της αδερφής του, των παιδικών του φίλων και γειτόνων του. Μας έδωσε ανάγλυφες εικόνες της περιοχής που γεννήθηκε και μεγάλωσε τα Υδραίικα, στον Άγιο Βασίλειο, της Φρεατίδας και άλλων συνοικιών του Πειραιά. Χαρτογράφησε χαρακτηριστικούς τύπους του Πειραιά και άλλες φυσιογνωμίες και άτομα της Πόλης. Έζησε με δύο λόγια μια Πειραϊκή ζωή πλήρης γεμάτη νοσταλγία, τρυφερότητα, συγκίνηση, όνειρο και υπερβολική αγάπη για τον Πειραιά που λάτρεψε. Ενδέχεται να είναι υπερβολικότερη η αγάπη του και η φροντίδα διάσωσης εικόνων και πληροφοριών, τεκμηρίων και ντοκουμέντων για τον Πειραιά και την ιστορία του, η προσφορά του από τον ποιητή των Σκιών τον Λάμπρο Πορφύρα. Και σε αυτόν τον Πειραιολάτρη επεφύλασσε  μια άσχημη τύχη η Μοίρα να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Την σωματική και ψυχική κατάρρευση του, την κατάθλιψή του και την παραίτησή του από ό,τι δημιουργικό συγγραφικά είχε να μας προσφέρει ακόμα.

          Ας μου επιτραπεί η περιαυτολογία, δεν γνωρίζω άτομα του σύγχρονου πνευματικού Πειραιά και της ελληνικής φιλολογίας ευρύτερα, που θα  ασχολούνταν εύκολα με έναν ποιητή της μεσοπολεμικής περιόδου, θα είχε κάτι να τους πει στα σοβαρά πέρα από μία «καταχρηστική» επικαιρική αναφορά του ονόματός του. Μπορεί να κάνω λάθος.

          Η κρίσιμη της ζωής του χρονιά

          1947

          ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Πέμπτη 2/1/1947, ΠΑΛΗΑ ΑΝΑΜΝΗΣΗ Αρ. Φύλ. 52

*Υπάρχει και σε άλλο φύλλο με άλλη αρίθμηση. Σβήνεται η επόμενη χρονιά 1948 που όπως φαίνεται από λάθος αναγράφεται.

[Θυμάται, το 1905 «είχα την τύχη να γίνω γραφέας του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Ήταν τότε ο Κωνσταντίνος γενικός διοικητής του στρατού κι ήμουνα εγώ ένας φαντάρος του πρώτου πεζικού…»]

Σάββατον 4/1/1947, ΓΙΑ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ. Φ.57

[για το καινούργιο βιβλίο του καθηγητή Νίκου Κόντερη]

Τετάρτη 8/1/1947, Η ΑΛΚΥΟΝΙΔΑ. Φ. 61

[αναμνήσεις από τον λάκωνα δάσκαλό του Μιχάλη Θεοδωρακάκο. Του Δημοτικού Σχολείου στην οδό Σαχτούρη].

Παρασκευή 10/1/1947, ΔΕΥΡΟ, ΝΙΚΟΛΑΕ!. Φ.63

*αναδημοσιεύεται και στο φ. 65

[Καλοκαιρινές αναμνήσεις από την λεωφόρο Γεωργίου του Α΄.] Το Καφενείο Κανελλά και το Καφενείο του Λεωνίδα Τραϊφόρου.

Σάββατον 11/1/1947, «ΤΑΜΠΛ ΝΤ’ ΟΤ» ΣΤΟ Ν. ΦΑΛΗΡΟ. Αρ. φ. 66

*και στο φύλλο 89

[Το Ξενοδοχείο του Ρίζου στο Νέο Φάληρο. Η Εξέδρα και οι περίπατοι της οικογένειας του Κωστή Παλαμά. Ο ποιητής, ο Λέανδρος, η Ναυσικά. Κρίτων Σουρής]

Τετάρτη 12/1/1947, ΤΡΙΑ ΤΑΛΕΝΤΑ. Αρ. φ. 87. Χ.Λ. 232

[Η Οικογένεια Κωνσταντοπούλου. Οι τρείς καλλιτέχνιδες. Η τραγωδός Κατίνα Παξινού, η πεζογράφος Μαρία Περικλή Ράλλη και η μουσικός και εικαστικός που έζησε στο Λονδίνο Βαρβάρα Κωνσταντοπούλου]

Τετάρτη 15/1/1947, ΤΟ ΧΑΛΚΕΙΟ. Αρ. φ. 68

[συνάντηση με τον γιατρό Ιωσήφ Κοπακάκη στο Καφενείο Κανελλά και οι αναμνήσεις των συγκεντρώσεων στο φαρμακείο του Γιώργη Περδικίδη]

*Από λάθος γράφεται Τετάρτη αντί Σάββατο.

Πέμπτη 16/1/1947, ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ. Αρ. φ. 143

[Το Καφενείο Κανελλά. Το «Πολυθέαμα» του Διονυσιάδη. Ο βιομήχανος Ηλίας Μεταξάς. Ο Νιρβάνας, ο Στρατήγης, ο Σπύρος Μελάς…] Γράφει:

«Ξεχασμένοι σαν τα πουλιά μέσα στ’ αυγινά ξεφαντώματα ξαναζούμε με τις παλιές καλές μέρες που πέρασαν χωρίς να περάσουν.».

Σάββατον 18/1/1947, ΤΖΑΜ-ΤΖΑΜ ΤΟ ΓΥΑΛΙ!. Αρ. φ.67

*το ίδιο και στο φύλλο 145

[«Ξεφυλλίζοντας τα «μπερντερά» και τα «καρνέ» των δύο πρακτικογράφων των συνεδριάσεων της ακαδημίας του φαρμακείου Περδικίκη …..»]

Δευτέρα 20/1/1945, ΦΑΓΟΠΟΤΙΑ. Αρ. φ. 71

[Ο ταμίας του Δήμου Περαντζάνης επί δημαρχίας Μουντζόπουλου]

Τρίτη 21/1/1947, ΚΛΟΠΗ ΔΥΟ ΔΙΑΝΩΝ. Αρ. φ. 79

*το ίδιο και στο φύλλο 144

ΠΡΟΣΟΧΗ:

Με ημερομηνία Τρίτη 22 Ιανουαρίου 1947, σε ένα φύλλο ν.33, δημοσιεύεται «ΣΤΗΝ ΤΡΟΥΜΠΑ ΤΟΝ ΠΑΛΗΟ ΚΑΙΡΟ». (για τις παλιές Ταβέρνες της Τρούμπας)

[Δημοσίευση αναμνήσεων του φίλου του Ταϋγετου Παναγιωτόπουλου από το φαρμακείο του Περδικίδη.]

Τετάρτη 22/1/1947, Ο ΚΑΛΟΚΑΓΑΘΟΣ  ΣΠΥΡΟΣ, αρ. φ. 69

*το ίδιο και στο φύλλο 88

[Ο εργολάβος οικοδομών Σπύρος Φούκας].

Πέμπτη 23/1/1947, ΤΟ ΚΟΛΥΜΠΙ, αρ. φ. 70

[με αφορμή της ανάμνησης του πολύνεκρου ναυαγίου της «Χειμάρρας». Περί κολυμβητών.] Κλείνει το δίστηλο με στίχους του άγγλου ποιητή Σουϊμπορν.

Παρασκευή 24/1/1947, ΜΑΓΚΑΛΑΔΑ, αρ. φ. 73

[ο φαρμακοποιός Στέφης και η προσφορά του- της χόβολης- στους άστεγους….].

Σάββατον 25/1/1947, Ο ΚΟΛΥΜΠΙΣΤΗΣ, αρ. φ. 25

[παιδικές αναμνήσεις και μπάνια στου Μπαϊκούτση]

Τρίτη 28/1/1947, ΟΙ ΤΥΠΟΙ, αρ. φ. 80

[το κατάστημα στη δημοτική αγορά του Σπύρου και του Γιώργου Θωμά. Με το παρεπώνυμο Κολοδήμος]

Τετάρτη 29/1/1947, ΑΝΤΩΝΟΥΣΑ, αρ. φ. 74

[για την Αντωνούσα την Κρητικιά]

Πέμπτη 30/1/1947, Ο ΖΗΣΗΣ  ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ, αρ. φ. 82

[Για τον καθηγητή στο εκπαιδευτήριο του «ΠΛΑΤΩΝΑ»]

Παρασκευή 31/1/1947, Ο Δ. Π. ΓΟΛΕΜΗΣ, αρ. φ. 75. Χ. Λ. 233

[Για τον ποιητή και ζωγράφο Δ. Π. Γολέμη]. Από ένα γράμμα του έφορου του νεκροταφείου της «Αναστάσεως» Παναγιώτη Τσούκα.

          ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Σάββατον 1/2/1947, ΘΑΛΑΣΣΟΜΑΧΟΙ. Αρ. φ. 90 (;) Χ.Λ. 234.

[Τα σπίτια του Θεόδωρου Κανελλά κοντά στο Ζάννειο Νοσοκομείο που σύχναζαν η μητέρα του και άλλα συγγενικά τους γυναικεία πρόσωπα. Στα σπίτια του Κανελλά είχαν στρατωνισθεί στρατιώτες που τραγουδούσαν.

Δε με κλαίς, καϋμένη μάννα,

που με γράψαν ταχτικό.

Και μου δώσαν μπαγιονέττα

και καπέλλο σταχτερό.

Τρίτη 4/2/1947, ΟΙ ΚΟΥΠΙΖΕΣ, αρ. φ. 77

[Ποιος έκανε τις καλύτερες κούπιζες  στο Κεφαλόσκαλο του Λιμανιού μας]. Ο φύλακας Νίκος Μπαρόλας.

Τετάρτη 5/2/1947, ΜΙΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ, αρ. φ. 81

[για τον δημοτικό σύμβουλο επί δημαρχίας Παναγιωτόπουλου, έμπορου Γ. Κόλλα]

Πέμπτη 6/2/1947, Ο ΚΑΫΜΟΣ, αρ. φ. 78

[ο ξαφνικός θάνατος της μητέρας του φίλου του Αργύρη, Αρχοντούλας]

Δευτέρα 10/2/1947, ΑΝΟΙΞΗ, αρ. φ. 83

[«Εθυμήθηκα τον Πορφύρα…"]

Τρίτη 11/2/1947, ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, αρ. φ. 89

[Ο καθηγητής του γυμνασίου τους Βασίλης Νικολαϊδης]

Πέμπτη 13/2/1947, Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗ ΡΩΣΙΑ, αρ. φ. 86

*και στο φύλλο 104

[Ελλιμενισμοί Ρώσικων πλοίων]

Σάββατον 15/2/1947, ΧΑΡΑ ΘΕΟΥ! Αρ. φ. 9. (;)

*και στο φ. 136

[Οι Πειραιώτες λιάζονται στα πάρκα]

Τρίτη 18/2/1947, ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΕΙΑ, αρ. φ. 105

[Το μηνιαίο φυσιολατρικό περιοδικό «Φυσιολατρική Σκέψη»]

Τετάρτη 19/2/1947, Ο ΜΑΚΡΥΔΑΚΗΣ, αρ. φ. 134

[ανάμεσα στους χιλιάδες νεκρούς πειραιώτες της Κατοχής ήταν και η αγαθή φυσιογνωμία του Γιάννη του Μακρυδάκη]

Πέμπτη 20/2/1947, ΜΟΡΦΟΝΙΟΙ, αρ. φ. 10..(;)

[Στο Καφενείο του Κανελλά. Ο Γιώργης Καλλίλας]

Παρασκευή 21/2/1947, ΥΠΟΜΟΝΗ!, αρ. φ. 108

[για διαφορά αντιλήψεων θαμώνων Καφενείων Αθήνας από τον Πειραιά]

Σάββατον 22/2/1947, Ο ΚΙΝΕΖΟΣ ΤΣΙΝ-ΤΣΟΝ, αρ. φ. 96

[για τον έλληνα αντιπρόσωπο στο ουράνιο κράτος Νικόλαο Ασάκη]

Τετάρτη 26/2/1947, ΚΥΡΙΕ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, αρ. φ. 94

[ήχοι της Σαρακοστής]. Το τραγουδάκι

Χαρήτε νιοί, χαρήτε νιές,

Γιατί ο καιρός βραδυάζει,

Κι’ ο Χάρος τις ημέρες μας

Μια-μια τις λογαριάζει.

Πέμπτη 27/2/1947, 1869-1947, αρ. φ. 92

*και στο φύλλο 107

[ο γάμος του Νικολάου Παναγιωτόπουλου και της Μαργαρώς Βουτυρά πριν 78 χρόνια]

Παρασκευή 28/2/1947, ΠΟΙΗΣΗ, αρ. φ. 95

[Περί θανάτου του συγγραφέα Νίκου Καρβούνη. Το περιοδικό «‘Ηγησώ» εκδόθηκε το 1906 και οι συνεργάτες του.]

*Το περιοδικό έχει αποδελτιωθεί και κυκλοφορεί στο εμπόριο

          ΜΑΡΤΙΟΣ

Σάββατον 1/3/1947, ΝΕΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ, αρ. φ.115

[για την μοδίστρα Μαριγούλα Μπελεζή και…]

Τρίτη 4/3/1947, ΣΤΗ ΛΙΑΚΑΔΑ, αρ. φ.103

[Στην λιακάδα του Κήπου του Αγίου Κωνσταντίνου]

Τετάρτη 5/3/1947, ΜΠΟΥΚΕ ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΜΠΟΥΚΕ, αρ. φ. 101

[η αρβανίτισσα γρηά που πουλάει βότανα.] «Ψωμί και πάλι ψωμί» ρωμέϊκα.

Πέμπτη 6/3/1947, Ο ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, αρ. φ. 91

[στους Κήπους της Τερψιθέας]

Παρασκευή 7/3/1947, Η ΤΥΧΗ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑ, αρ. φ. 93

Προσοχή

Το ίδιο χρονογράφημα επαναδημοσιεύεται και την Παρασκευή 27 Μαρτίου 1947 στο φύλλο 111 και στο φύλλο 123

[Καθήμενος στους Κήπους του Αγίου Κωνσταντίνου θυμάται το διήγημα «Η τύχη από την Αμερική» του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη]. Κώστας Κρυστάλλης.

Τρίτη 11/3/1947, ΤΟ ΚΟΠΕΛΛΙ, αρ. φ. 99

Προσοχή

Το ίδιο δημοσίευμα δημοσιεύεται με ημερομηνία Τρίτη 17 Μαρτίου 1947 στο φύλλο 119.

[οι Κήποι του Αγίου Κωνσταντίνου.] Ο προϊστάμενος δενδροκομικής Τάσος Καλούδης.

Τετάρτη, 12/3/1947, ΠΑΛΙΟΣ ΜΑΚΑΝΤΑΣΗΣ, αρ. φ. 138

[ο συμμαθητής του Μήτσος Συνοδινός]

Πέμπτη 13/3/1947, ΤΟ ΦΙΛΟΤΙΜΟ, αρ. φ. 97

[Περί Φουρναρέων]

Δευτέρα 17/3/1947, ΣΠΕΥΔΕ ΒΡΑΔΕΩΣ, αρ. φ. 118 (;)

[Για την οδήγηση των Σωφέρ] Τα βιβλιαράκια από την Λειψία με τα λόγια Σοφών και Χρησμών που είχε διαβάσει.

Τρίτη 18/3/1947, ΛΕΥΤΕΡΙΑ!, αρ. φ.117

[Συνάντηση με τον Ιταλό φουτουριστή ποιητή Γκαμπριέλ Ντ’ Ανούντσιο.] Π. Νιρβάνας. Βαδισματοπερπατήματα στους Κήπους της Τερψιθέας

Πέμπτη, 20/3/1947, ΚΙ’ ΑΛΛΟΣ ΣΤΕΡΝΟΣ ΚΟΡΣΕΣ!, αρ. φ. 100

[και πάλι περί αρτοποιών]. Η καταγωγή του πατέρα του από την Χειμάρα.

Παρασκευή 21/3/1947, ΣΑΝ ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ, αρ. φ. 109. Χ. Λ. 235

[Επίσκεψη στην Αθήνα με τον φίλο του διηγηματογράφο Θρασύβουλο Ζωϊτόπουλο. Συνάντηση με τον ποιητή και ιστορικό Στέφανο Δάφνη.] Πειραιώτες φουκαράδες «εισβολείς» στην έπαυλη του Σ. Δ.

Σάββατον 22/3/1947, ΑΝΘΗΡΑ!, αρ. φ. 110

[η νηπιαγωγός του Γιωργάκη και της Ελένης.. στους Κήπους της Τερψιθέας]

Παρασκευή 28/3/1947, Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ!, αρ. φ. 113

[Γράφει: «Ανατρέχοντας σε παλαιές εφημερίδες και διαβάζω τις περιγραφές του εορτασμού της εθνικής εορτής την παλιάν εποχή»]

Σάββατον 29/3/1947, Ο ΝΑΡΓΙΛΕΣ, αρ. φ. 102

          ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Πέμπτη 3/4/1947, ΠΕΡΙ ΝΑΡΓΙΛΕ, αρ. φ. 112

[ο δημοσιογράφος Δημητράκης Ζιώγας και ο αργιλές του]

Τρίτη 8/4/1947, ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ, αρ. φ. 114

[στο Κουρείο του Γιώργο Κάβουρα για τον συντοπίτη του Αχιλλέα Κουτσόμηλο]

Πέμπτη 10/4/1947, ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, αρ. φ. 115

[Ο Αλέξανδρος Μελετόπουλος ως φωτογράφος]. Ιάκωβος Δραγάτσης.

Σάββατον 12/4/1947, ΜΠΑΜΤΡΙΑΛΑΛΕ!, αρ. φ.116

[ο ανώτατος υπάλληλος του Λιμένος Πειραιώς Μύρων Χαρχαλάκης]

Τρίτη 15/4/1947, «Ω! ΧΑΡΑΣ ΤΟ!», αρ. φ. 125

[περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδος στον ιερό ναό του Αγίου Βασιλείου]

Τετάρτη 16/4/1947, Η ΠΑΣΤΡΑ, αρ. φ. 120. Χ.Λ. 236

[Συνήθειες της Υδραϊισας μητέρας του Μπήλιως κόρη του ναυτικού Γιώργη του Ξένου και της Ζωής της Κατσιπούλαινας την Λαμπρή και οι δύο αδερφές του Ζωή και Ελένη]

Πέμπτη 17/4/1947, ΤΟΥΡΠ, ΓΙΑΝΝΗ!, αρ. φ. 102(;). Χ.Λ. 237

*το ίδιο και στο φ. 150

[Σχετικά με τις κοινωνικές αντιλήψεις της μητέρας του]

Παρασκευή 18/4/1947, ΧΑΡΑΜΑΤΑ!, αρ. φ. 121

[καθώς χαράζει στον Πειραιά και ξυπνούν οι Πειραιώτες]. Σπύρος Μελάς

Σάββατον 19/4/1947, Η ΑΝΑΔΡΟΜΗ, αρ. φ. 122

[Από μία δημοσίευση ιστορικής σελίδας του Ιωάννη Μελετόπουλου για το γυμνάσιο του Πειραιά, στολισμένη με μία φωτογραφία του Ραζιάδη]

Τρίτη 22/4/1947, ΤΑΞΙΔΑΚΙ, αρ. φ. 130

Προσοχή

Το ΤΑΞΙΔΑΚΙ δημοσιεύεται με ημερομηνία Τρίτη 22 Απριλίου 1947, φύλλο 130, πριν την χρονολογία γράφεται η λέξη «Εστία».

[Με το πλοίο «Γλαύκη»]

Επίσης, με την ίδια ημερομηνία Τρίτη 22/4/1947 στο φύλλο 128 έχουμε το χρονογράφημα ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΣ!

Τετάρτη 23/4/1947, ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, αρ. φ. 129. Χ.Λ. 238

[προσωπικά του ενθυμήματα.] Ο συμμαθητής του Άριστος Καμπάνης κατοικούσε στον Άϊ Γιάννη τον Ρέντη.

Πέμπτη 24/4/1947, Ο ΠΡΩΤΟΣΧΟΛΟΣ, αρ. φ. 131. Χ.Λ. 239

[για τον συμμαθητή του ποιητή και ιστορικό της ελληνικής λογοτεχνίας Άριστο Καμπάνη.]

Παρασκευή 25/4/1947, ΞΕΡΟΚΕΦΑΛΟΙ!, αρ. φ.133

[περί σχολικών αποστηθήσεων]

Σάββατον 26/4/1947, ΤΑ ΣΑΜΑΡΟΣΚΟΥΤΙΑ, αρ. φ. 148

[περί Ούνρας]

Τρίτη 29/4/1947, ΤΟ ΛΕΝΙΩ, αρ. φ. 135

[τα τραγούδια της Λενιώς]

Τετάρτη 30/4/1947, ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ, αρ. φ. 137

[θάνατοι]

          ΜΑΪΟΣ

Σάββατον 3/5/1947, ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ, αρ. φ. 151

[παλαιές πρωτομαγιές]

Τρίτη 6/5/1947, ΤΟ ΜΠΟΥΓΙΕΛΟ.

[παιδικές της μάνας του αναμνήσεις. Η μάλλινη φανέλλα]

Τετάρτη 7/5/1947, ΚΑΤΑ ΠΟΔΑΣ!, αρ. φ. 147

[για τα γυαλιά του]

Πώς μ’ αρέσουνε τα μαύρα

το κοράλι στο λαιμό!

στη μυτίτσα τα γυαλάκια

πρόσωπό μου αγγελικό.

Πέμπτη 8/5/1947, ΣΤΗΝ ΠΑΧΝΗ ΤΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ, αρ. φ. 145

[Γράφει: «Ρίχνοντας ματιά στα περασμένα, ξαναθυμάμαι πολλά πράγματα, τυλιγμένα στη λήθη του παρελθόντος, στην πάχνη των αναμνήσεων στην αράχνη και τη σποδό του περασμένου καιρού….».]

Τρίτη 13/5/1947, ΚΑΘΩΣ ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ…, αρ. φ. 153

Τετάρτη 14/5/1947, Λ. Ζ. Α., αρ. φ. 154

[Οι βραχυλογίες ονομάτων επί Κατοχής. Λύκειο Ζήση Αγραφιώτη]

Πέμπτη 15/5/1947, ΤΑ ΜΠΑΝΙΑ, αρ. φ. 158

[Περί κολύμβησης με αφορμή ένα αγγλικό ποίημα που διάβασε στα Γαλλικά.]

Παρασκευή 16/5/1947, ΟΙ ΚΟΥΠΙΖΕΣ, αρ. φ. 152

[επεισόδια και σκηνές στις παραλίες]

Σάββατον 17/5/1947, Ο ΓΡΑΦΕΑΣ, αρ. φ. 157

[Ως γραφέας του διαδόχου Κωνσταντίνου]

Τρίτη 20/5/1947, ΚΥΡΑ ΣΕΒΑΣΤΗ

[μια γειτόνισσά του στον άγιο Βασίλειο με το όνομα Σεβαστή]

Τετάρτη 21/5/1947, ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ, αρ. φ. 160

[η εντύπωση που έκανε ο ομορφονιός. Όταν έβαλε τα αμερικάνικα μαύρα γυαλιά του ηλίου σχήματος τετραγώνου με σκελετό χρώματος πράσινου και με παρωπίδες.]

Πέμπτη 22/5/1947, ΑΝΑΛΗΦΤΗΤΕ!, αρ. φ.160

[Την ημέρα της Αναλήψεως. Του Σωτήρος και οι συνήθειες των γυναικών]

Παρασκευή 23/5/1947, ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΓΑΔΑ, αρ. φ. 132

[Ο Πηγαδιώτης Γιάννης Τσιρτσίκος και άλλοι…]

Σάββατον 24/5/1947, ΤΑ ΡΟΥΜΠΙΝΙΑ, αρ. φ. 142

[σεργιάνισμα στην πόλη]

Τρίτη 27/5/1947, ΣΑΡΑΝΤΑ ΚΥΜΑΤΑ, αρ. φ. 131

[την ημέρα της Αναλήψεως] Κοινώς της Μαλλιαρής

Τετάρτη 28/5/1947, ΑΞΙΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΤΗΣ. Χ.Λ. 240

[Για τον πανεπιστημιακό και ακαδημαϊκό Νίκο Κρητικό] Οι καθηγητές τους Σκάγιαννης, Αργυρόπουλος. Ο Άριστος Καμπάνης.

Πέμπτη 29/5/1947, ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΕΣ, αρ. φ. 121

[χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες]

          ΙΟΥΝΙΟΣ

Σάββατον 7/6/1947, ΑΝΑΜΗΣΕΙΣ, αρ. φ. 130. Χ.Λ. 241

[Για τον θάνατο του γηγενή πειραιώτη καθηγητή Νίκο Κρητικό]. Δήμαρχος Γ. Χαραλαμπόπουλος.

Τετάρτη 11/6/1947, ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ, αρ. φ. 2

[το μετάλλιο του Δήμου στον συντοπίτη καθηγητή Ν. Α. Κρητικό]

Πέμπτη 12/6/1947, Η ΓΑΛΙΑΝΤΡΑ, αρ. φ. 11

[αναμνήσεις ενός δεκαπεντάχρονου σε μία ταβέρνα του Κουλουριώτη ταβερνιάρη ακούγοντας την γαλιάντρα]

Παρασκευή 13/6/1947, ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ, αρ. φ. 22

[ο Γιώργος Μ. Μίχας…]

Σάββατον 14/6/1947, Η ΑΠΟΦΡΑΔΑ, αρ. φ. 14

[Ο βομβαρδισμός του Πειραιά 11/1/1944]

Σημείωση:

Στο ίδιο φύλλο αναγράφεται από: «Το δελτίο του εκδρομικού», Μάρτιος, Απρίλιος, Μάϊος 1947. –Στη «Φωνή του Πειραιώς» 18/2/47 ο Πειραιώτης ποιητής κ. Νίκος Χαντζάρας αφιερώνει επαινετικές κρίσεις για τον ΦΟΠ και το περιοδικό «Φυσιολατρική Σκέψη» που εκδίδει το φυσιολατρικό αυτό σωματείο μας.

Τρίτη 17/6/1947, ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΟΔΕΙΑ!..., αρ. φ. 19

[παρακολουθώντας μία παρέα μικρών παιδιών]

Πέμπτη 19/6/1947, ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ…, αρ. φ. 23

[γυναικείες λάτρες στο σύθαμπο της αυγής]

Παρασκευή 20/6/1947, ΚΕΦΑΛΛΩΝΙΑ, αρ. φ. 4(;)

[το δίτομο έργο του Αντρέα Χρ. Καλογηρά, «Η σάτυρα στην Κεφαλλωνιά». Ο Κερκυραίος μεταφραστής του Δάντη Γεώργιος Ζουφρές και άλλοι…] Περί σάτιρας.

Σάββατον 21/6/1947, ΠΡΩΤΟΙ ΣΤΙΧΟΙ, αρ. φ. 25

[οι πρώτοι του στίχοι…]

Τετάρτη 25/6/1947, ΤΑ ΜΠΛΟΚΑ, αρ. φ. 30

[οι μικροπωλητάδες]

Πέμπτη 26/6/1947, ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ!, αρ. φ. 32

[ο παλαιός διανοούμενος και δήμαρχος του Πειραιά, σπιρτόζος Μιχαλάκης Ρινόπουλος]

Παρασκευή 27/6/1947, Τ’ «ΑΜΙΛΗΤΟ ΝΕΡΟ», αρ. φ.31

[ένα τσούρμο θηλυκά…]

Σάββατον 28/6/1947, ΑΞΙΟΠΕΡΙΕΡΓΑ ΤΗΣ ΤΡΟΥΜΠΑΣ, αρ. φ. 37

[Η Ρόζα η Χοντρή]

          ΙΟΥΛΙΟΣ

Τετάρτη 2/7/1948, ΤΑ «ΚΑΛΟΥΤΑΚΙΑ», αρ. φ. 42

[Μια μεγάλης ηλικίας πειραιώτισσα και η υπηρέτριά της η Κική που τις προσφωνούσαν στην πόλη τα «Καλουτάκια]

Πέμπτη 3/7/1947, ΛΙΓΗ ΑΝΑΨΥΧΗ!, αρ. φ. 44

[ο γαλατέμπορος συμπολίτης Κωνσταντίνος Πρίνος]

Παρασκευή 4/7/1947, ΟΙ ΤΑΦΕΙΣ, αρ. φ. 45

[«κανονισμοί» του νεκροταφείου της Ανάστασης]

Σάββατον 5/7/1947, ΟΙ  ΤΕΜΠΕΛΗΔΕΣ, αρ. φ. 51

[ο τρόφιμος της Αθήνας Σακουλές]

Τρίτη 8/7/1947, ΜΕΤΑ ΝΤΕΡΚΟΥΣ!, αρ. φ. 55

[αναμνήσεις]

Τετάρτη 9/7/1947, ΟΙ ΑΡΓΕΙΤΕΣ, αρ. φ. 57

[περί καταγωγής από το Άργος φημισμένων δημάρχων, ιστορικών, μεγαλοβιομηχάνων και μεγαλέμπορων]

Πέμπτη 10/7/1947, ΟΙ ΣΦΑΝΤΖΙΚΕΣ, αρ. φ. 54

[η εξιστόρηση ενός παραμυθιού από συμπολίτη του]

Παρασκευή 11/7/1947, ΜΠΡΑΣΕΛΕ, αρ. φ. 50

[αναπολήσεις αντρών και γυναικών που επιδεικνύουν τα ρολόγια τους]

Σάββατον 12/7/1947, Δ. Ζ. ΠΙΤΣΑΚΗΣ, αρ. φ. 56. Χ.Λ. 244

[για τον θάνατο του πειραιώτη Δημήτρη Ζ. Πιτσάκη]. Γράφει ο Ν. Ι. Χ. «Την εποχή εκείνη, το 1920, 1921,1922, εξεδόθηκαν οι «Μποέμ» περιοδικό που εκυκλοφορούσε κάθε μήνα κι’ ήτανε απότοκο στενής συνεργασίας Μήτσου Πιτσάκη του σημερινού πολύκλαυστου νεκρού, του Κλώνη, του Μαράκη και του Χρήστου Λεβάντα. Αργότερα στον Πειραιά, εξεδόθη άλλο περιοδικό η «Διανόηση», όργανο λογοτεχνικής και φιλοσοφικής έρευνας….» Ενώ συνεχίζει παρακάτω: «Τότε αρχίζει να λογαριάζεται κι’ η λογοτεχνία του Πειραιά και να γράφωνται δημοσιογραφικά κομμάτια για αυτήν. Τότε εκυκλοφόρησαν οι «Νέοι Καιροί»…».

Τρίτη 15/7/1947, ΔΙΑΒΑΤΑ, ΣΤΗΘΙ!, αρ. φ. 66

[το γυμναστήριο του πρώτου γυμνασίου του Πειραιά]

Τετάρτη 16/7/1947, Η ΜΑΓΚΟΥΡΑ, αρ. φ. 6..(;)

Προσοχή

Ο Χρήστος Λεβάντας στο βιβλίο του «Δύο Μορφές» στις 16 Ιουλίου 1947 αναφέρει την «Νοσταλγία» (αναμνήσεις).

Πέμπτη 17/7/1947, Ο ΣΤΕΦ. ΔΑΦΝΗΣ, αρ. φ. 65. Χ.Λ. 245

[«Ο θάνατος προχτές, στην Αθήνα του ποιητή και διηγηματογράφου…»]

*στεγάζεται κάτω από το τίτλο ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΠΕΝΘΗ.

Σάββατον 19/7/1947, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ αρ. φ. 94

[παιδικά τραγουδάκια που λέγανε στο Δημοτικό της οδού Σαχτούρη]

Τρίτη 22/7/1947, Ο ΚΑΫΜΟΣ ΤΗΣ, αρ. φ. 100

[εικόνες της πόλης στις φτωχογειτονιές]

Τετάρτη 23/7/1947, ΤΟ ΞΥΛΟ, αρ. φ. 99

[«το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο»…]

*Στο ίδιο φύλλο και χωρίς ημερομηνία δημοσιεύεται και το χρονογράφημα ΖΟΥΓΡΑΦΙΕΣ.

Σάββατον 26/7/1947, ΠΑΛΙΑ ΤΡΥΦΗ, αρ. φ. 95

[Γράφει: «Πολλές φορές οι αναμνήσεις μου στρέφονται γύρω σε παιδαγωγικά ζητήματα, σε ζητήματα διδασκαλίας των δασκάλων και των καθηγητών και ζητήματα εκμαθήσεως των μαθημάτων. Μ’ άλλα λόγια, τι μας εμαθαίνανε και τι από όλα αυτά εκρατούσαμε στο μυαλό μας ως πρώτες γνώσεις κι’ από κει άρχιζαν οι ζυμώσεις μας για τελειοποίηση του εαυτού μας.»….]

          ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 1947, ΠΑΛΙΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ, αρ. φ. 77.

[Ο Πειραιάς του 1835 ήταν ένα χωριουδάκι αυτοσχέδιο, πρωτόγονο, με λίγα σπίτια στην παραλία, γύρω στου Τζελέπη, γύρω στο Μοναστήρι , κάμποσες παράγκες. Ο πρώτος, που αποπειράθηκε να δώση μία εικόνα του πρώτου Πειραιά, της παλαιάς εποχής, όταν ακόμα ο στρατός του Καραϊσκάκη, μόλις είχε παρατήση το ντουφέκι, ήταν ο δικηγόρος κ. Ι. Μελετόπουλος απόγονος του πρώτου οικιστή του Πειραιά, του Ν. Μελετόπουλου.].

Σημείωση:

Α) Σε αυτήν την ημερομηνία τελειώνει η δική μου αντιγραφή για την χρονιά 1947 από τα φύλλα που συνάντησα.

Β) Στην επιλογή του Χρήστου Λεβάντα, του βιβλίου του, σελ. 73 έχουμε τα εξής. Παράγραφος με αριθμό 246 καταγράφει το «Ο Παύλος μας (Για τον Παύλο Νιρβάνα) με ημερομηνία 1 Δεκεμβρίου 1947.

Γ) Στο νούμερο 242 καταγράφει τη «Νεραντζιά» (αναμνήσεις) με ημερομηνία 15 Δεκεμβρίου 1947.

          Όπως διαπιστώνουμε και σε αυτήν την χρονιά έχουμε διαφοροποιήσεις και ζητήματα επαναλήψεων με δυσκολίες στην ταξινόμηση. Στο επόμενο θα ολοκληρώσουμε τα Πειραιώτικα με την τελευταία χρονιά 1948 και θα αναφέρουμε τις διπλοεγγραφές.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς

Σεπτέμβριος 10-13/ 2025

ΥΓ. Άκρα του Μπάσκετ σιωπή.