Εξομολογητικοί Ψαλμοί της Ποίησης

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΙΚΟΙ ΨΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

ή η Μεγάλη Εβδομάδα του Οδυσσέα Ελύτη

 ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

• ΄Ω ανάπαυσις του Παντός. Σε δοξάζομεν

Πατέρα του Μεγέθους

Ένδοξε Βασιλεύ

Ήλιε ο ών εν τοις Αιώσιν.

Εστεμμένε Παντοδύναμε

Πάτερ παντός ημών γένους

Αγαθέ Πάντων των Αγαθών.

Καλόν Δένδρον,

ο ούκ έδωκε κακούς καρπούς.

Πάτερ, ού οι υιοί καλοί εισί.

Φύλαξ, ο φυλάσσων τον πύργον σου.

Ακοίμητε Ποιμήν

Πηδαλιούχε, ός ού μεθύει,

Βασιλεύ, ο Θεός της Αληθείας.

Φορητά του αμαράντου στέμματος.

Ο θρόνος αυτού, ο μη πίπτων.

Οι δώδεκα μεγιστάνες αυτού.

Στέφανε της Δόξης του Πατρός.

          Ψαλμοί Σαρακωτων

•Να τι ζητούσε ο Ιωάννης ο νεώτερος μέσα στου τετραγώνου του

Τον κύκλο. Να εισέρχονται και με κοθόρνους κτυπώντας το δάπεδο

Οι ως Αίαντες ή ως Επίσκοποι μιάς μυστικής χαράς την ιδιαιτερότητα διεκδικώντας

Θύσσανοι του ασημοί πράο του σκοτεινού της χλόης στήθη του

εύδερμου

Στην δική σας έχω πόλη ζήσει κι εγώ…..

Το μικρό έαρ του έαρος δεν έχει τελειωμό.

          Οδυσσέας Ελύτης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

• Πάτερ μου, το χαρούμενον Φώς,

το χαρούμενον Φώς. Ένδοξε.

Πάτερ μου, το χαρούμενον Φώς,

το χαρούμενον και ευλογημένον Φώς.

Πάτερ μου το χαρούμενον Φώς,

το χαρούμενον και σεβαστόν Φώς

αυτός επεκαλέσθη τους Αιώνας του Φωτός,

εγκατέστησεν αυτούς είς την χαράν του μεγέθους του.

Επεκαλέσθη τους αιώνας της Ειρήνης,

έν ή ούκ έστιν έλλειψις ή περιορισμός.

Επεκαλέσθη τους Αιώνας του Φωτός

εκάλεσε τους υιούς αυτού και ύψωσεν αυτούς εν αυτοίς.

          Ψαλμός του Θωμά

• ΚΥΡΙΑΚΗ, 19 γ

ΑΣΠΡΑ ΣΠΑΣΜΕΝΑ τ’ ουρανού μέσα στη νύχτα

πάω μ’ από κοντά τον σκύλο της σελήνης μου.

Κάποιος άγνωστος Γαβριήλ μού κάνει νοήματα

-Σύμφωνοι, θα πεθάνουμε όλοι μας ΄ αλλά προς τί;

Ψηλά κοιτάω σαν άστρο το βορινό παράθυρο

που το ξεχάσανε ανοιχτό και μ’ αναμμένο φώς.

Οι άλλοι κοιμούνται ή προσωρινά ή αιώνια

ύπτιοι, με το πρόσωπο ακάλυπτο στον ουρανό.

Πάω μ’ από κοντά τις μετρημένες μέρες μου

-Σύμφωνοι, ναί ΄ αλλ’ η ζωή αυτή δεν έχει τέλος…

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

• Και εγένετο ότε ετέλεσα λαλείν τούτους τους λόγους, επέμφθη πρός με ο άγγελος ο πεμφθείς προς με ταίς προτέραις νυξί και ειπέ μοι Εγέρθητι, Έζρα, και άκουσον τους λόγους, ούς ήλθον λαλείν σοι. Και έφην Λάλησον, κυριέ μου. Και ειπέ μοι Θάλασσα κείται έν ευρυχώρω, ώστε είναι πλατείαν και άπειρον, έστι δε αυτή η είσοδος έν στενοχώρω κειμένη, ώστε είναι ομοίαν ποταμώ. Ός δ’ αν θελήση εισβήναι την θάλασσαν και ιδείν αυτήν ή θαλαττοκρατείν, εάν μη διέλθη το στενόχωρον, είς το ευρύχωρον, ελθείν πώς δύναται; Πάλιν έτερον πόλις έστιν, ωκοδομημένη και κειμένη έν τόπω πεδινώ, έστι δε πλήρης πάντων αγαθών, η δε είσοδος αυτής στενή και εν κρημνώδει κειμένη, έχουσα εκ δεξιών μέν πύρ, έξ αριστερών δε ύδωρ βαθύ, τρίβος δε έστι μία μόνη μεταξύ αυτών κειμένη, τούτ’ έστι πυρός και ύδατος, ώστε μη χωρείν την τρίβον εί μη μόνον ίχνος ανθρώπου. Εάν δε δοθή η πόλις ανθρώπω είς κληρονομίαν, εάν μήποτε τον προκείμενον κίνδυνον διέλθη, πώς λήψεται την κληρονομίαν αυτού; Και έφην Ναι, κύριε. Και είπέ μοι Ούτως έστι και του Ισραήλ το μέρος. Δι’ αυτούς γάρ εποίησα τον αιώνα και ότε παρέβη ο Αδάμ τάς διατάξεις μου, εκρίθη το γενόμενον, και εγένοντο αί είσοδοι τούτου του αιώνος στεναί και λυπηραί και μοχθηραί, ολίγαι δε και πόνηραι και κινδύνων πλήρεις και μόχθων πολλών εχόμεναι. Του δε μέλλοντος αιώνος αί είσοδοι ευρύχωροι και ασφαλείς και βλαστάνουσαι καρπόν αθανασίας. Εάν ούν μη εισβώσιν οι ζώντες τα στενά και πονηρά ταύτα, ού δυνήσονται απολαβείν τα αποκείμενα. Νύν άρα σύ διά τι ταράσση ότι φθαρτός εί; Και τι κινή σύ, ότι θνητός εί; Και διά τι ούκ έδεξω εν τη καρδία σου το μέλλον έρχεσθαι άλλα το παρόν;

          ΕΣΔΡΑΣ ή ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΕΣΔΡΑ  

• Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, 20

ΚΑΤΑΚΟΠΟΣ από τις ουράνιες περιπέτειες, έπεσα τις

πρωινές ώρες να κοιμηθώ.

Στο τζάμι, με κοίταζε η παλαιά Σελήνη, φορώντας

την προσωπίδα του Ήλιου.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

• Δεύρο δή ούν, ω φιλοσόφων άριστε και τελειώτατε προσθήσω δε, ότι και μαρτύρων της αληθείας. Δεύρό μοι της νόθου σοφίας έλεγχε, της εν λόγω κειμένης και δι’ ευγλωττίας γοητευσούσης, υπέρ δε τούτο μηδέν διαρθήναι, μήτε δυναμένης, μήτε θελούσης, ο περιδέξιος την αρετήν, όση τε θεωρίας και όση πράξεως ό τα ημέτερα φιλοσοφών εν αλλοτρίω τω σχήματι, τάχα δε ουδέ αλλοτρίω, είπερ αγγελικόν η λαμπροφορία και η φαιδρότης, όταν τυπώνται σωματικώς σύμβολον, οίμαι, τούτο της κατά την φύσιν αυτών καθαρότητας. Δεύρο μοι, φιλόσοφε και σοφέ…

          Γρηγόριος ο Θεολόγος

• Μ. ΤΡΙΤΗ, 21

ΜΟΛΙΣ ΣΗΜΕΡΑ βρήκα το θάρρος και ξεσκέπασα το

κηπάκι σαν φέρετρο. Με πήραν κατάμουτρα οι μυρω-

διές, λεμόνι, γαρίφαλο.

Ύστερα παραμέρισα τά χρόνια, τά φρέσκα πέταλα και

να: η μητέρα μου, μ’ ένα μεγάλο άσπρο καπέλο και το

παλιό χρυσό ρολόι της κρεμασμένο στο στήθος.

Θλιμμένη και προσεκτική. Πρόσεχε κάτι ακριβώς πίσω

από μένα.

Δεν πρόφτασα να γυρίσω να δώ γιατί λιποθύμησα. 

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

• ΔΑΒΙΔ: Κανένας δεν έβγαλε τ’ αναγκαία δικαστικά συμπεράσματα αυτής της δίκης καλύτερα από τον υπερασπιστή του Πιλάτου. Εγώ επίσης, πώς καθώς ακούσατε, αντίκρουσα αποφασιστικά τα φανταστικά στοιχεία, ακριβώς εγώ θα ήθελα τώρα να τα χρησιμοποιήσω για να ενισχύσω τη θέση του Συνεδρίου. Τι αποτέλεσμα βγήκε από τις μαρτυρίες; Ότι ο Ιησούς ήταν μόνος, ακατανόητος απ’ όλους. Οι μαθητές ο ένας, ο άλλος ήταν διηρημένοι. Ο φθόνος, λοιπόν, υπήρξε ο προδότης, η εγκατάλειψη του πλήθους στην κρίσιμη στιγμή-γεγονός παράξενο-υπήρξε το απροσδόκητο σβήσιμο εκείνης της θαυματουργής δύναμης που για τόσον καιρό είχεν αποπλανήσει τα πλήθη. Έτσι τελικά έμεινε εκείνος μόνος με τη θρησκεία του ασέβεια. «Εγώ είμαι ο Υιός του Θεού!». Θέλω να πω κύριοι ότι δεν ήταν μονάχα ο Πιλάτος, ο Καϊάφας και το Συνέδριο που ήθελαν το θάνατό του, αλλά όλοι. Ο λαός και ο Ιούδας και ο Ιούδας και οι Απόστολοι, όλοι θέλησαν να πεθάνει ο Χριστός επάνω στο Σταυρό! Ο θάνατός του τότε δεν είναι κατηγορία σε κάποιον ή και στον καθένα αλλά σε όλους, άμεσα ή έμμεσα. Στους δικαστές-σε μας τους Ιουδαίους όπως και στους Ρωμαίους, σε σας! (Τη στιγμή αυτή δείχνει το κοινό του θεάτρου). Ως προς ένα σημείο πρέπει να έχουμε το κουράγιο ν’ αναλάβουμε τις συνέπειες των πράξεών μας. Μερικές διακρίσεις- εμείς, σείς, αυτοί-γίνονται παρά πολύ εύκολα. Η μόνη διαφορά, εάν ποτέ υπάρχει, είναι αυτή. Ότι εμείς, οι Ιουδαίοι, έχουμε αναλάβει την ευθύνη των πράξεών μας, εσείς ψάχνετε να την αποφύγετε.

          Ντιέγκο Φάμπρι

• Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, 22

ΟΛΟΕΝΑ ΟΙ ΚΑΚΤΟΙ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ κι ολοένα οι αν-

θρωποι ονειρεύονται σά να ‘ταν αιώνιοι. Όμως το με-

σα μέρος του Ύπνου έχει όλο φαγωθεί και μπορείς τώ-

ρα να ξεχωρίσεις καθαρά τι σημαίνει κείνος ο μαύρος

όγκος που σαλεύει

Ο λίγες μέρες πρίν ακόμη μόλις αναστεναγμός

Και τώρα μαύρος αιώνας.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

• Είμαστε οι κούφιοι άνθρωποι

Είμαστε οι παραγεμισμένοι άνθρωποι

Πού σκύβουνε μαζί.

Καύκαλα μ’ άχερα γεμάτα, αλίμονο!

Οι στεγνές μας φωνές

Σαν ψιθυρίζουμε μαζί

Είναι ήσυχες κι ασήμαντες

Σαν τον αγέρα στο ξερό χορτάρι

Ή σε σπασμένα γυαλικά των ποντικών το ποδάρι

Μές στο ξερό μας το κελάρι

Μορφή χωρίς σχήμα, σκιά χωρίς χρώμα,

Παραλυμένη δύναμη, γνέψιμο χωρίς κίνηση ΄

Εκείνοι που ταξίδεψαν

Με ίσιες ματιές στου θανάτου την άλλη Βασιλεία

Μας θυμούνται-ά θυμούνται-όχι σά να ‘μαστε

χαμένες

Παράφορες ψυχές, μα μονάχα

Οι κούφιοι άνθρωποι

Οι παραγεμισμένοι άνθρωποι.

          Τόμας Στερν Έλιοτ

• Μ. ΠΕΜΠΤΗ, 23

ΜΕΡΑ ΤΡΕΜΑΜΕΝΗ όμορφη σαν νεκροταφείο

με κατεβασιές ψυχρού ουρανού

Γονατιστή Παναγιά κι αραχνιασμένη

Τά χωματένια πόδια μου άλλοτε

(Πολύ νέος ή και ανόητα όμορφος θα πρέπει

να ήμουν)

Οί και δύο και τρείς ψυχές πού δύανε

Γέμιζαν τά τζάμια ηλιοβασίλεμα.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ  

• Η ΛΑΦΙΝΑ

Όλα τα ελάφια βόσκουνε, και όλα δροσολογούνται

Μα μια λαφίνα ταπεινή, δεν πάει μαζί με τα άλλα

Μόνη στα βόσκια περπατεί, στ’ απόζερβα αγναντεύει

κι όπου βρεί γάργαρο νερό, θολώνει το και πίνει.

Κι ο Ήλιος την ερώτησε, κι ο Ήλιος την ρωτάει

γιατί Λαφίνα ταπεινή, δεν πάς μαζί με τ’ άλλα

μόνη στα βόσκια περπατείς, στα απόζερβα αγναντεύεις

κι όπου βρεις γάργαρο νερό, θολώνεις το και πίνεις

Ήλιε μου σαν με ρώτησες, θα σου το μολογήσω

δώδεκα χρόνους έμεινα, στείρα χωρίς ελάφι

κι απάνω στο δωδέκατο, εγέννησα ελαφάκι

κι απάνω στο δωδέκατο, εγέννησα ελαφάκι

μα σαν εβγήκε ο βασιλιάς, να ελαφοκυνηγήσει

το βρίσκει μοσχανάνθεφτο, και το διπλοσκοτώνει

Γιαυτό στα βόσκια περπατώ, στ’ απόζερβα αγναντεύω

κι όπου βρω γάργαρο νερό, θολώνω το και πίνω

          Μαρίζα Κωχ, Η Λαφίνα    

• Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24

ΣΑΝ ΝΑ ΜΟΝΟΛΟΓΩ, σωπαίνω.

Ίσως και να ‘μια σε κατάσταση βοτάνου ακόμη

φαρμακευτικού ή φιδιού μιάς κρύας Παρασκευής

Ή μπορεί και ζώου από κείνα τά ιερά

Με τ’ αυτί το μεγάλο γεμάτο ήχους βαρείς

Και θόρυβο μεταλλικό από θυμιατήρια.

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ  

• Η Ημέρα της Κρίσης

Όταν δηλαδή αυτή η μοιραία ημέρα λάβει τέλος,

(και η κρίση του αθανάτου θεού έλθει πάνω στους θνητούς)

μια μεγάλη κρίση και η απαρχή ενός μεγάλου αγαθού.

Γιατί η παγγενέτειρα  γή θα δώσει στους θνητούς τον πιο καλό

άπειρο σε αριθμό καρπό από σίτο, οίνο, και έλαιον

(επίσης από τον ουρανό ένα γλυκό πόσιμο μέλι,

δέντρα, καρπό στα ακρόδρυα και πλούσια ποίμνια

και κοπάδια βοδιών, αρνιών και κατσικιών)

Και θα ανοίξει γλυκές πηγές από λευκό γάλα.

Οι πόλεις θα είναι γεμάτες αγαθά και οι αγροί εύφοροι

θα γίνουν ούτε μάχαιρα ούτε βοή πολέμου θα έλθει στη χώρα,

ούτε η γή θα σειστεί ξανά, με βαρύ στεναγμό,

δεν θα υπάρξει πιά πόλεμος, ούτε ξηρασία επί της γής,

ούτε πείνα ή χαλάζι καταστρεπτικό των καρπών,

αλλά σ’ ολόκληρη τη γή θα έλθει μεγάλη ειρήνη.

Ο ένας βασιλιάς θα είναι φίλος του άλλου μέχρι το τέλος του αιώνος.

Ο Αθάνατος στον αστερόεντα ουρανό

θα δώσει στους ανθρώπους κοινό νόμο για όλη!

τη γή, για να τον τηρούν ως προς όσα οι φτωχοί θνητοί διαπράττουν.

Γιατί μόνος αυτός είναι θεός και δεν υπάρχει άλλος

και αυτός επίσης θα κάψει στη φωτιά το γένος των κακών ανθρώπων.

               Σιβυλλικός Χρησμός      

•Μ. ΣΑΒΒΑΤΟ, 25 β

ΠΑΛΙ ΜΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ της θάλασσας το μαύρο

εκείνο σύννεφο που ανεβάζει κάπνες

όπως φωνές επάνω από ναυάγιο

Χαμένοι αυτοί πού πιάνονται από τ’ Άπιαστα

Όπως εγώ προχθές του Αγίου Γεωργίου ανήμερα

πού πήα να παραβγώ μ’ αλόγατα όρθια

και θωρακοφόρους

και μού χύθηκε όλη, όξω απ’ τη γής, ή ερωτοπαθής

ψυχή μου.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ   

• Η πίστη της Εκκλησίας στην αιωνιότητα του ανθρώπου δεν είναι η πεποίθηση ότι υπάρχει οπωσδήποτε μια μελλοντική «κατάσταση» όπου επιβιώνει «κάτι» από τον άνθρωπο-η «ψυχή» ή το «πνεύμα» του. Αλλά είναι η βεβαιότητα ότι τη υπόσταση της ύπαρξής μου δεν την εξασφαλίζει η φύση μου και οι υπαρκτικές της δυνατότητες, την εξασφαλίζει και τη συνιστά η σχέση μου με τον Θεό, η ερωτική Του αγάπη για μένα. Πίστη στην αιωνιότητα είναι η εμπιστοσύνη ότι αυτή η αγάπη δεν θα σταματήσει, αλλά θα συνιστά πάντοτε τη ζωή μου, είτε λειτουργούν είτε δεν λειτουργούν οι ψυχοσωματικές μου ικανότητες….

          Χρήστος Γιανναράς

• ΚΥΡΙΑΚΗ (ΠΑΣΧΑ), 26

ΚΑΘΑΡΗ ΔΙΑΦΑΝΗ ΜΕΡΑ, Φαίνεται ο άνεμος που ακι-

νητεί με τη μορφή βουνού κεί κατά τά δυτικά. Κι η θα-

λασσα με τά φτερά διπλωμένα, πολύ χαμηλά, κάτω

από το παράθυρο.

Σού ‘ρχεται να πετάξεις ψηλά κι από κεί να μοιράσεις

δωρέαν την ψυχή σου. Ύστερα να κατεβείς και, θαρρα-

λέα, να καταλάβεις τη θέση στον τάφο πού σού ανήκει.

• ΠΑΣΧΑ άμωμον Πάσχα μέγα, Πάσχα των πιστών,

Πάσχα Κυρίου Πάσχα…

          Δοξαστικό της Κυριακής του Πάσχα

•ΚΥΡΙΑΚΗ (ΠΑΣΧΑ), 26 β

                                             Ασμάτιον

ΑΝΕΜΟΕΣΑ ΚΟΡΗ ενήλικη θάλασσα

πάρε το κίτρο πού μού ‘δωκε ο Κάλβος

δικιά σου η χρυσή     μυρωδιά

Μεθαύριο θα ‘ρθουν τ’ άλλα πουλιά

θα ‘ναι πάλι ελαφρές των βουνών οί γραμμές

μά βαριά η δική μου     καρδιά.

• Έλα τώρα χέρι μου δεξί,

κείνο που σε πονεί δαιμονικά ζωγράφισέ το,

αλλ’ από πάνω βάλ’ του

     Το ασήμωμα της Παναγιάς

πόχουν τη νύχτα οι ερημιές μές στα νερά

του βάλτου.             

Σημειώσεις:

Τα κείμενα αντλούνται από τα εξής βιβλία:

Δημητρίου Λ. Δρίτσα, Η ΠΟΙΗΣΙΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ, Αθήνα 1979

Σάββα Χρ. Αγουρίδης, ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ, Αθήνα 1979

Χρήστος Γιανναράς, Αλφαβητάρι της πίστης, εκδ. δόμος 1983

Ντιέγκο Φάμπρι, Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, μτφ. Κώστας Ασημακόπουλος, εκδ. Δωδώνη 1977

Η ΛΑΦΙΝΑ, δημοτικό μοιρολόι με την Μαρίζα Κωχ

Γρηγόριος ο Θεολόγος, Άπαντα τα έργα, τόμος 3^ος, εκδ. Πατερικαί Εκδόσεις-Γρηγόριος ο Παλαμάς- Θεσσαλονίκη 1976

Τόμας Στέρν Έλιοτ, Η ΕΡΗΜΗ ΧΩΡΑ, μτφ. Γιώργος Σεφέρης, εκδ. Ίκαρος 1973

Οδυσσέας Ελύτης, ΔΥΤΙΚΑ ΤΗΣ ΛΥΠΗΣ, εκδ. Ίκαρος 1995

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου, εκδ. ύψιλον 1984

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Σάββατο του Λαζάρου

Πειραιάς 8 Απριλίου 2017