ΤΖΩΝ ΚΗΤΣ

        JOHN KEATS 31/10/1795-23/2/1821

         The Poet’s Music (1817)

How many bards gild the lapses of time!

A few of them have ever been the food

Of my delighted fancy,-I could brood

Over their beauties, earthly, or sublime:

And often, when I sit me down to thyme,

These will, in throng before my mind intrude:

But no confusion, no disturbance rude

Do they occasion ‘tis a pleasing chime,

So the unnumber’d sounds that eveninig store:

The songs of birds-the whisp’ ring of the leaves-

The voice of waters-the great bell that heaves

With solemn sound,-and thousand others more,

That distance of recognizance bereaves,

Make pleasing music, and not wild uproar.

     John Keats, “Complete Poems and Selected Letters”

Edited by Clarence De Witt Thorpe, The Odyssey Press, page 23.  

  

         Ξαναδιαβάζοντας το κείμενο για τον Τζων Κητς που είχα δημοσιεύσει στο περιοδικό Οδός Πανός και μεταφέροντας το στο μπλοκ μου τον Μάϊο του 2013, καθώς διόρθωνα τις ορθογραφικές του αβλεψίες και κάνοντας ορισμένες αλλαγές, σκέφτηκα για όσους ενδιαφέρονται ακόμα για την ποίησή του να αποδελτιώσω τα ποιήματά του που είχαν μεταφραστεί στα βιβλία και ενδεικτικά στα περιοδικά που είχα συναντήσει κατά την διάρκεια της έρευνάς μου και δεν τα είχα καταγράψει στην πρώτη μελέτη. Από την δική μου έρευνα παρατήρησα ότι δεν έχει μεταφραστεί το σύνολο του ποιητικού του και επιστολικού του έργου, και από τα ποιήματά, μόνο ορισμένα και αυτά κατ’ εξακολούθηση(συνήθως οι Ωδές του), δεν γνωρίζω αν στο Βρετανικό Συμβούλιο ή στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας των Ελληνικών Πανεπιστημίων υπάρχουν ανέκδοτες μεταφραστικές εργασίες ή μεταπτυχιακά για το ρομαντικό αυτό αηδόνι των αγγλικών γραμμάτων, στο εμπόριο όμως και στις διάφορες βιβλιοθήκες που ανέτρεξα, δεν βρήκα τίποτα, καθώς και για τις επιστολές του δεν υπάρχει συνολική μεταφραστική εργασία, και επίσης, για τα κατά καιρούς μελετήματα ξένων συγγραφέων που ασχολήθηκαν με το έργο του.

         «Ημείς μεν στεινωπόν αναπλέομεν γοόωντες»

                                       Οδύσσεια ραψωδία Μ

                  Από παλιά η δική μου γενιά πίστευε όπως μάθαινε από τους παλαιότερους δασκάλους, ότι η Τέχνη, οφείλει να είναι κοντά στον «λαό» δηλαδή ο καλλιτέχνης δημιουργεί για την ψυχή του(για να θυμηθούμε και την γνωστή ρήση του δασκάλου Καρόλου Κουν) πρώτα και κατόπιν για μια μερίδα άλλων ενδιαφερομένων, και όχι για τους καθηγητές των Πανεπιστημίων οι οποίοι θα οικοδομήσουν θεωρίες επί των θεωριών πάνω στο έργο του δημιουργού. Το ίδιο το καλλιτεχνικό έργο θα μιλήσει ή όχι στον αναγνώστη, ακροατή ή θεατή και όχι τα μπλα-μπλα-μπλα των διαφόρων μορφωμένων ασφαλώς θεωρητικών-και τεχνικά κατηρτισμένων-(αυτών με τις ατέλειωτες περικοκλάδες θεωριών περί των θεωριών), η καλλιτεχνική δημιουργία γενικότερα, δεν είναι για τα «χασάπικα» των σπουδαστηρίων ή των ειδικών ενδιαφερόντων διαλέξεων, αλλά για να βοηθήσει και αυτή με τον τρόπο της στην αισθητική καλλιέργεια του ανθρώπου και στην ανάπτυξη του πνευματικού του επιπέδου όσο είναι αυτό δυνατόν. Γιαυτό και κατά την άποψή μου, οι κάθε είδους Γραμματολόγοι και ερευνητές προσφέρουν σημαντικότερη βοήθεια στους ενδιαφερόμενους μάλλον, παρά οι διάφοροι θεωρητικοί μπλαμπλάδες γιατί καταθέτουν μια βάση δεδομένων(κάνουν κατά την μομφή των άλλων την λάντζα) πάνω στην οποία θα στηριχτούν οι άλλοι για να οικοδομήσουν την δική τους εργασία.

Παροιμιώδης έχει μείνει η φράση στον ποιητή Κωστή Παλαμά από καρεκλοκένταυρους του Πανεπιστημίου Αθηνών στην εποχή του, όταν ανέλαβε διοικητική εργασιακή θέση σε αυτό: «Και τώρα κύριε Κωστή Παλαμά ελπίζουμε να πάψετε να γράφετε ποίηση».

Αυτά σχετικά με τις ισχνές αλλά κοπιώδεις πολύχρονες και δαπανηρές έρευνες που με φιλότιμο, μεράκι και προσωπικό κόστος διεξάγουν ορισμένα άτομα για να φέρουν στην επιφάνεια τα κατά καιρούς στοιχεία και πληροφορίες για τον ανεξάντλητο πλούτο της ελληνικής Γραμματείας και την παγκόσμια γενικότερα, και που συνήθως οι άλλοι, τους σνομπάρουν καθισμένοι μέσα στα ζεστά τους γραφεία και έχοντας και τις ανάλογες αποδοχές των Ελλήνων φορολογουμένων, και να μην το ξεχάσω, συνήθως οι διάφοροι εκδοτικοί οίκοι τους προσφέρουν τα βιβλία δωρεάν. 

Καταθέτω λοιπόν και πάλι τα δικά μου στοιχεία που βρήκα για το «κακορίζικο αυτό ποιητικό αηδόνι του αγγλικού ρομαντισμού».

         Το «Τραγούδι της θλίψης»

Θλίψη,

γιατί δανείζεσαι           

υγείας χρώμα φυσικό από χείλη κοραλλένια;

μ’ ερύθημα παρθενικό ποθείς

να βάψεις λευκά ρόδα;

ή μήπως είν’ το χέρι σου, υγρό από τη δροσιά,

π’ αγγίζει τ’ ακροδάχτυλα του ανθού της μαργαρίτας;

Θλίψη,

γιατί δανείζεσαι

πάθος που αστράφτει η φλόγα του από μάτι γερακίνας

για να χαρίσεις σπίθας φως μήπως στη λαμπηδόνα;

ή κάποιο βράδυ αφέγγαρο,

σ’ ακρογιαλιές σειρήνων,

τη γοργοκίνητη, αλμυρή θάλασσα για να βάψεις;

Θλίψη,

γιατί δανείζεσαι

από γλώσσα που θρηνεί απαλόηχα τραγούδια;

για να δώσεις την ωχρήν εσπέρα

στ’ αηδόνι, και να τ’ ακούς

σαν η δροσιά πέφτει

το βράδυ-βράδυ;

Θλίψη,

γιατί δανείζεσαι

την αλαφροθυμιά από τη χαρά του Μάη;

Την πασχαλίτσα ο εραστής ποτέ δεν θα πατήσει

-κι’ απ’ τη νύχτα ως την αυγή χορεύει;-

ούτε και χαμολούλουδα

που ναι ιερά για σένα,

όσο κι’ αν εκείνος ήθελε

στο γλέντι να ξεδώσει.

Τη θλίψη

αποχαιρέτησα

και σκέφτηκα μακριά απ’ αυτήν να φύγω΄

ωστόσο εκείνη με αγαπάει ακούραστα

κι’ είναι τόσο καλή και σταθερή σε μένα΄

Θα την ξεγέλαγα και θα την άφηνα,

μα είναι τόσο σταθερή, τόσο καλή σε μένα.

Κάτω απ’ τις φοινικιές στην ακροποταμιά

κάθισα κι έκλαψα-και σ’ όλον τον πλατύ τον κόσμο

κανένας δε με ρώτησε γιατί έκλαψα-

Κι εγώ συνέχισα το κλάμα μου

κι’ έτσι των νούφαρων τις κούπες γέμισα

με δάκρυα, που την παγωνιά των φόβων μου είχαν.

Κάτω απ’ τις φοινικιές, στην ακροποταμιά

εκάθισα και θρήνησα, σα νύφη ερωτευμένη

που τη ξεγέλασε εραστής από τα σύννεφα.

Όμως, παγίδες μοναχά και σάβανα

κάτω απ’ τις φοινικιές τις σκοτεινές, στην ακροποταμιά;

……………………………………… ………………..       

        

• Μάρκος Τσιριμώκος

  «Ξένα Ποιήματα», Δημητράκος 1931

  -Σονέττο, μτφ. Μάρκος Τσιριμώκος, σ. 80

   (από την «Παγκόσμια Ανθολογία Εικονογραφημένη» των Γιώργου

   Σημηριώτη-Λέων Κωνσταντινίδη, τχ. 3/1937), και

  -Η όμορφη άσπλαχνη κυρά, μτφ. Γ. Λ. Ρόης, σ. 196.

  -Ωδή σ’ Ελληνικόν αμφορέα, μτφ. Άγις Θέρος, σ. 345.

• Άρης Δικταίος

  «Ανθολογία της Παγκοσμίου Ποιήσεως-Σ’ αναζήτηση του απόλυτου»,

  Γ. Φέξης 1960

  -Ωδή σε μιαν ελληνικήν υδρία, σ. 570-571.

  -Το one who has been…,  σ. 571.

• Κλέωνος Β. Παράσχου: εκλογή και επιμέλεια,

  «Ανθολογία της Ευρωπαϊκής και Αμερικάνικης Ποιήσεως», Σίμος

  Συμεωνίδης 1962

  -Σε μιαν Ελληνικήν Υδρία, μτφ. Β. Καραμάνος, σ. 24-26.

   (από το περιοδικό Καινούργια Εποχή, Άνοιξη 1960)

• Κωνσταντίνος Τσάτσος

  «Ποιήματα άλλων καιρών και άλλων τόπων», Εκδόσεις των Φίλων 1980

  -Στίχοι για τη Φάννυ Μπράουν, σ. 54.

  -La belle dame sans merci- Α΄ εκδοχή, σ. 56-57. Β΄εκδοχή, σ. 57-58.

  -Ωδή για μιαν Ελληνικήν Υδρία, σ. 59-62.

• Ανδρέας Αγγελάκης: επιλογή-μετάφραση

   «Ερωτική Ποίηση»(Αγγλία-Αμερική), Καστανιώτης 1984

  -Τούτο το χέρι, σ. 33.

•  Άγγελος Σικελιανός

   «Πεζός Λόγος», τόμος Ε΄, Ίκαρος 1985

  -La Belle Dame sans merci, μτφ. Μάκης Ανταίος(=Γεράσιμος Κολαίτης),

   σ. 134-135.

•  Μερόπη Οικονόμου

   «Ανθολογία Άγγλων Ποιητών Εμπνευσμένων από την Ελλάδα»,

   ΣΠΔΩΒ 1986

  -John Keats, σ. 66-67.

  -Πρώτη Ματιά στον Όμηρο του Τσάπμαν, σ. 68.

  -Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία, σ. 68-70.

  -Βλέποντας τα Ελγίνεια μάρμαρα, σ. 70.

  -Λαμπρόν μου Αστέρι, σ. 71.

  -Στον Όμηρο, σ. 71.

  -Ωδή στην ψυχή, σ. 72-73.

• Ηλίας Χρόνης

  «Η Ευρωπαϊκή Μούσα στον 19^ο αιώνα», Μαυρίδης 1997

  -Ωδή στο φθινόπωρο, σ. 33.

  -Ωδή στη μελαγχολία, σ. 34.

  -Ρίχνοντας μια ματιά στον Όμηρο του Τσιάπμαν, σ. 35.

  -Η Μεγκ Μεριλις, σ. 35-36.

  -Η όμορφη κυρά χωρίς καρδιά, σ. 37-38.

•  Κώστας Ιωάννου: επιλογή ποιημάτων-μετάφραση-σχόλια,

   «Μια Ελλάδα πιο λαμπρή τα όρη υψώνει(δίγλωσση έκδοση),-

   Η Ελλάδα στην Αγγλόφωνη Ποίηση(1750-1850)», Κρωπία 2000

  -Ode on a Grecian Urn-Ωδή σε μιαν Ελληνική Υδρία, σ. 62-65

  -Hymn to Pan from “Endymion”, Book 1-Ύμνος στον Πάνα.

   Από τον «Ενδυμίωνα», Βιβλίο 1, σ. 66-1.

  -σχόλια σ. 161.

  -βιογραφικά σ. 174.

• Στυλιανός Αλεξίου: μετάφραση,

  «Το Εντευκτήριον», Στιγμή 2004

  -Τζων Κητς: εισαγωγή, σ. 11-12.

  -Η Παραμονή της Αγίας Αγνής, σ. 25-33.

• Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης

   «Τα τραγούδια του κόσμου που αλλάζει», Περί Τεχνών 2004

  -Οι εποχές του ανθρώπου, σ. 78.

  -Το τραγούδι του νεραϊδένιου πουλιού, σ. 87.

  -Ωδή σ’ ένα αηδόνι, σ. 126-129.

  -Ο φόβος του θανάτου, σ. 158.

  -Ο ύπνος ο θάνατος, σαν η ζωή όνειρο είναι μόνο; σ. 167.

  -Ως απ’ τη μαύρη σκοτεινιά μια αργυροπεριστέρα, σ. 239.

  -Ωδή σ’ ελληνόρρυθμη υδρία, σ. 246-248  

• Πάνος Καραγιώργος: επιμέλεια,

  «Πανόραμα Αγγλικής Ποίησης»(δίγλωσση Έκδοση), Τυπωθήτω 2005

  -εισαγωγή, σ. 40,41,43

  -Όταν πρωτοδιάβασα τον Όμηρο του Τσάπμαν, μτφ. Π. Καραγιώργος,

   σ. 249.

  -Ενδυμίων(βιβλίο Α΄, στίχοι 1-29), μτφ. Μάριος Ραίζης, σ. 251.

  -Ενδυμίων(Άσμα Α΄, στίχοι 135-246), μτφ. Σωτήρης Σκήπης, σ. 255-257

  -Στον Μπάιρον, μτφ. Γλαύκος Αλιθέρσης, σ. 258.

  -Για τα Μάρμαρα του Ελγίνου, μτφ. Γλαύκος Αλιθέρσης, σ. 259.

  -La belle dame sans merci, μτφ. Γλαύκος Αλιθέρσης, σ. 262-263.

  -Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία, μτφ. Μάριος Ραίζης, σ. 266-267

  -Απόψε γιατί γέλασα; μτφ. Μάρκος Τσιριμώκος, σ. 268.

  -Λαμπερό Αστέρι, μτφ. Μάρκος Τσιριμώκος, σ. 269.    

• Γιώργος Ζ. Χριστοδουλίδης: εκλογή και επιμέλεια,

  «Η Ελλάδα στην Ξένη Ποίηση», Παρασκήνιο 2005

  -Για τα Μάρμαρα του Ελγίνου, μτφ. Γλαύκος Αλιθέρσης σ. 51.

   (από «Αγγλική Ανθολογία», εκδοτική Εταιρία: Γράμματα,

    Αλεξάνδρεια 1926).

  -Σε μιαν Ελληνικήν Υδρία, μτφ. Βασίλης Καραμάνος, σ. 52-53.

  -Ρίχνοντας μια ματιά στον Όμηρο του Τσιάπμαν, μτφ.Ηλίας Χρόνης, σ.54  

• Άγγελος Δόξας: ελληνική απόδοση

   «30 Αγγλικά Τραγούδια», Δίφρος χ.χ.

  -Ωδή σε μιάν υδρία Ελληνική, σ. 13-14

• Ρίτα Μπούμη-Νίκου Παππά

  «Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία», Διόσκουροι χ.χ.

  (Ξένες Χώρες, Αγγλία-Βουλγαρία) τόμος Γ΄

  -Τζων Κητς(1795-1821) κείμενο, σ. 1035-1036

  -Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία, μτφ. Ελπίδα Γκίνη, σ. 1036-1038.

  -Ωδή σ’ ένα Αηδόνι, μτφ. Νίκος Λαίδης, σ. 1038-1041.

  -La Belle Dame sans merci, μτφ. Δημήτρης Σταύρου, σ. 1041-1042.

  -Ωδή στην Ψυχή, μτφ. Μήτσος Λυγίζος, σ. 1042-1044.

  -Σονέτο στον Μπάιρον, μτφ. Φώτος Γιοφύλλης, σ. 1044-1045.

• Μερόπη Οικονόμου

  «Ο Τζων Κητς και η Ελλάδα», εκδ. Ι. Σιδέρης 1969

  -Η Ακρίδα και ο Γρύλλος(1816), σ. 20

  -Η Τσίχλα στον Ποιητή(1818), σ. 21

  -Αφήνοντας κάποιους φίλους τα χαράματα(1816), σ. 22

  -Σε λόφο στάθηκα νυχτοπερπατώντας(πρελούντιο του Ενδυμίωνα)

   Απόσπασμα(1816), σ. 23

  -Οι ανθρώπινες εποχές(1818), σ. 40

    (Από το Ύπνος και Ποίηση) Απόσπασμα(1816-1817),

  -Τρισευτυχισμένοι εκείνοι, σ. 48

  -Συ που με το απαλό σου χέρι, σ. 49

  -Για σένα ω Ποίηση…, σ. 49

  -Τι όμορφη που είναι η σελήνη…, σ. 50

  -Κι ολόγυρα κοιτάμε…, σ. 51

  -Στάσου, στοχάσου…, σ. 51

  -Στου γέρο-Πάνα το βασίλειο, σ. 52

  -Σε τέτοιες χαρές…, σ. 53

  -Πέταξαν, πάνε οι οπτασίες…, σ. 53

  -Τάχα για έναν άνθρωπο…, σ. 53

    (Από τον πρόλογο του Ενδυμίωνα) Απόσπασμα(1817)

  -Ένα αντικείμενο ομορφιάς…, σ. 63

    (Από το «Στάθηκα νυχτοπερπατώντας») Απόσπασμα(1816)

  -Ω συ, των γλυκών ποιητών δημιουργέ…, σ. 64

    (Από το πρώτο βιβλίο του Ενδυμίωνα) Απόσπασμα(1817)

  -Τώρα… τώρα θ’ αρχίσω…, σ. 65

  -Η ουράνια του Απόλλωνα φωτιά…, σ. 66

  -Που είναι ο Ποιητής;(1818) σ. 67

  -Πομπή στον Πάνα, σ. 68-70

  -Ω Ύπνε μαγικέ…, σ. 71-72

  -Ω Ύπνε μαγικέ, σ. 73

  -Τα μάτια σου σαν περιστέρι τρεμοπαίζεις, σ. 73

  -Που βρίσκεται η ευτυχία φωλιασμένη, σ. 75

  -Γιατί ποιοι θα μπορούσαν να μας πουν, σ. 77

  -Τώρα αν αυτή η γήϊνη αγάπη, σ. 77

    (Από το δεύτερο βιβλίο του Ενδυμίωνα) Απόσπασμα(1817)

  -Ω δύναμη αφέντρα της αγάπης, σ. 79

  -Οι συμφορές της Τροίας…, σ. 79

  -Προχώρει εκεί…, σ. 80

  -Τώρα γεύτηκα τη γλυκειά της ψυχή, σ. 83

  -Επίμονα παρακαλώ σε…, σ. 84

  -Όμως ανάπαψη…, σ. 85

    (Από το τρίτο βιβλίο του Ενδυμίωνα) Απόσπασμα(1817)

  -Ω αγάπη…, σ. 87

  -Ύμνος στη Σελήνη, σ. 87-89

  -Το Παλάτι του Ποσειδώνα, σ. 90

  -Ύμνος στον Ποσειδώνα, σ. 91-92

    (Από το τέταρτο βιβλίο του Ενδυμίωνα) Απόσπασμα(1817)

  -Μόνο στο μάτι της αγάπης, σ. 95

  -Το τραγούδι της Θλίψης, σ. 96-97

  -Η Πομπή του Βάκχου, σ. 98-99

  -Το άντρο της Γαλήνης, σ. 101

  -Προσκολλήθηκα στο τίποτα…, σ. 103

  -Κι’ ως μίλαγε φωτίστηκε το πρόσωπό της…,  σ. 106

  -Πολύ μακρύς ο Χωρισμός μας…, σ. 106

    ΩΔΕΣ(Ανάλυση και Σχόλια)(1819)

  -Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία, σ. 116-123

  -Ωδή στην Ψυχή σ. 124-128

  -Ωδή στο Αηδόνι, σ. 129-135

  -Ωδή στη Μελαγχολία, σ. 136-138

  -Ωδή το Φθινόπωρο, σ. 139-141

    ΣΟΝΕΤΤΑ

  -Πρώτη ματιά στον Όμηρο του Τσάπμαν(1815)(Ανάλυση-Σχόλια),

   σ. 146-148

  -Στον Όμηρο(1818), σ. 149

  -Βλέποντας τα Ελγίνεια Μάρμαρα(1817)(Σχόλια), σ. 151-151

  -Όταν ο φόβος με κρατεί(1818), σ. 152

  -Στον Ύπνο(1819), σ. 152

  -Απόψε γιατί γέλασα(1819) (Σχόλια), σ. 154

  -Λαμπρό μου αστέρι(1820) (Σχόλια). Σ. 155-156

    ΛΥΡΙΚΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ

  -Τραγούδι(1818) (Σχόλια), σ. 160

  -Μέγκ Μέριλλυς(1818) (Σχόλια), σ. 161-163

  -La Belle Dame sans merci(1819) (Σχόλια), σ. 164-166.

                   Ο Κιτς είναι ο ποιητής του αποκλεισμού ποθεί την είσοδο σ’ έναν άλλο, φανταστικό κόσμο. Στο Ύπνος και Ποίηση επικαλείται τη στιγμή που θα μπορούσε και ο ίδιος να γίνει «λαμπρός πολίτης» του «Παραδείσου της Ποίησης»….

       Χάρης Βλαβιανός, εφημερίδα Η Καθημερινή 22/10/1995

• περιοδικό Παναθήναια έτος Α, τόμος Α/10,1900-3,1901

  «Ωδή εις Ελληνικόν Αμφορέα», σ. 212-213, μτφ. Άγις Θέρος

• περιοδικό Ηγησώ-Ποιητική Έκδοση τχ.1/9,1913

  «Ωδή σ’ ελληνική υδρία» σ. 10-11, μτφ. Λέανδρος Παλαμάς

• περιοδικό Φύλλα τχ. 1/3,1916

  «Σε μιαν Ελληνικήν Υδρία», σ. 83, μτφ. Β. Ελεγάς

• περιοδικό Νέα Εστία τχ. 269/1-3-1938

  «Ωδή σε μια Ελληνική Υδρία», σ. 339-340, μτφ. Ελπίδα Γκίνη

• περιοδικό Φιλολογικά Χρονικά τχ. 33/15-9-1945

  «Στη Fanny», σ. 381-382, απόδοση Γιάννης Κλ. Ζερβός

• περιοδικό Νέα Εστία τχ. 475/15-4-1947

  «Ωδή σ’ ένα αηδόνι», σ. 472-473, μτφ. Ελπίδα Δ. Γκίνη

• περιοδικό Νέα εστία τχ. 484/1-9-1947

  «La Belle Dame sans merci» σ. 1038-1039, μτφ Λίνα Βλάχου

• περιοδικό Νέα Εστία τχ. 487/15-10-1947,

  «Ωδή σε μια Υδρία Ελληνική», σ. 1230-1231, μτφ. Άγγελος Δόξας

• περιοδικό Φιλολογική Πρωτοχρονιά τόμος 17^ος/1960

  «To One who has been Long», σ. 277, μτφ. Άρης Δικταίος

• περιοδικό Καινούργια Εποχή τόμος 17^ος/Άνοιξη 1960

  «Σε μιαν Ελληνικήν Υδρία», σ. 168-169, μτφ. Βασίλης Καραμάνος

• περιοδικό Αιολικά Γράμματα τχ. 1/1,2,1971, σ. 13-14

  «Σε μια Ελληνική Υδρία», σ. 13-14 και «Το νησί στη λίμνη του Ιννισφρή»,

    σ.14, μτφ. Βάσος Ελεγάς(Βασίλης Καραμάνος)

• περιοδικό Νέα Εστία τχ. 1061/15-9-1971, σ. 226

  «Όταν πρωτοδιάβασα τον όμηρο του Τσάπμαν», μτφ. Κώστας Α.

    Παπαδάκης

• περιοδικό Φιλολογική Πρωτοχρονιά τόμος 31^ος/1974

  «Γιάννης Κητς», σ. 9-10, του Άγγελου Σικελιανού

• περιοδικό γραφή τχ. 23-24/Καλοκαίρι-Φθινόπωρο 1993

  «Ωδή σ’ ένα αηδόνι», σ. 58-61, απόδοση Νίκος Βαραλής

• περιοδικό Ευθύνη τχ. 289/1,1996

  «Ωδή στο Φθινόπωρο» σ. 29. μτφ. Κωνσταντίνος Μπουρναζάκης

• περιοδικό Νέα Εστία τχ. 1659/15-8-1996

  «Ωδή για ένα Ελληνικό αγγείο», σ. 1099-1100, μτφ. 
  Βασιλική Φραγκέσκου

• Στο μελέτημά της «Ο Ελληνικός Μύθος στον «Ενδυμίωνα» του John Keats, περιοδικό Θέματα Λογοτεχνίας τχ. 2/3,6,1996, η Μαρία Δημοτροπούλου-Αθανασιάδου χρησιμοποιεί την μετάφραση του Βύρωνα Μάριου Ραίζη.

                   Ο συγγραφέας Αναστάσιος Βιστωνίτης, στο κείμενό του «Το ¨τρομερό παιδί¨ των αγγλικών γραμμάτων», εφημερίδα Το Βήμα 12/11/1995, μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής:

«Ο Τζων Κητς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «τρομερό παιδί» των αγγλικών γραμμάτων, αν δεν βασανιζόταν από τη φθίση που τον οδήγησε στο θάνατο στην ηλικία των 26 μόνον ετών. Ο συγγραφικός του βίος δεν ξεπερνά τα δέκα χρόνια, που μολαταύτα ήταν αρκετά για να παραχθεί ένα έργο το οποίο θα σημάδευε τα παγκόσμια γράμματα…».

Και ο Άγγελος Σικελιανός στο ποίημά του αναφέρει:

«Στης Πύλου τον πλατύ γιαλό, το φωτεινό, στοχαζόμουν/

να φτάνεις συντροφιά μου,/

με το καράβι τ’ αψηλό του Μέντορα αραγμένο αργά/

στην αγκαλιά της άμμου/

Δεμένοι με των έφηβων, που πέτονται με τους θεούς/

φτερουγιαστή φιλία,/

προς τα θρονιά να βαίνομε τα πέτρινα, όπου ο καιρός/

κι’ ο λαός εκάμαν λεία…»

          Αυτά τα δεύτερα ίχνη στο έργο του «κακορίζικου ποιητικού αηδονιού του Αγγλικού ρομαντισμού».

Οψόμεθα

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, Κυριακή, 4 Ιανουαρίου 2015
Υ. Γ. Εκ των υστέρων, ανακάλυψα ότι ο καθηγητής της Εφαρμοσμένης Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών κύριος Στέφανος Παϊπέτης, τον οποίον συναντήσαμε στο βιβλίο "τα τραγούδια του κόσμου που αλλάζει", έχει μεταφράσει και το ιστορικό θεατρικό έργο του Τζων Κητς "Οθων ο Μέγας", εκδόσεις Έλλην-Γ. Παρίκος 2000. Το βιβλίο έχει 90 σελίδες και η τιμή του είναι μόλις 8 περίπου ευρώ.
Το βιβλίο περιέχει ένα βιογραφικό του μεταφραστή, μια μικρή ιστορική εισαγωγή για τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα και Βασιλιά της Γερμανίας Otto der grosse(912-973) Όθων ο Μέγας και την συμβολή του στην ενοποίηση του Γερμανικού Reich, μια συνοπτική εισαγωγή για το ποιητικό έργο του John Keats(1795-1821) και μία περίπου σελίδα με πληροφορίες για το έργο "Όθων ο Μέγας" του ποιητή.
Διαβάζοντας το έργο, θα ήθελα να εκφράσω μερικές επιφυλάξεις ως προς τα εξής: Μάλλον η μετάφραση είναι κάπως δυσκίνητη, υπάρχουν σημεία που μπουκώνει και χάνεται ο ρυθμός της γλώσσας, ίσως θα χρειάζονταν περισσότερο "δούλεμα", αλλά αυτό θα απαιτούσε άλλου είδους εργασία και μελέτη.
Η εισαγωγή όπως ο ίδιος ο μεταφραστής αναφέρει βασίζεται σε στοιχεία της Encyclopaedia Britannica.
Εκείνο στο οποίο όμως έχω εντελώς διαφορετική γνώμη, ας μου επιτρέψει ο καθηγητής κύριος Στέφανος Α. Παϊπέτης, είναι το εξώφυλλο. 
Στο εξώφυλλο, στο πάνω του μέρος αναγράφεται το όνομα του κυρίου Στέφανου Α. Παϊπέτη, από κάτω με κεφαλαία γράμματα ο τίτλος του έργου και κάτω δεξιά στα πλάγια ο εκδοτικός οίκος. Πουθενά δεν αναφέρεται ο Άγγλος ποιητής Τζων Κητς, το έργο δεν είναι του μεταφραστή αν δεν κάνω λάθος, αλλά του ποιητή John Keats, άρα, θα όφειλε να γραφεί το όνομα του συγγραφέα του έργου και από κάτω από τον τίτλο το όνομα του όποιου μεταφραστή, ή μήπως κάνω λάθος; Το "στήσιμο" του εξωφύλλου είναι λάθος και ούτε στις μέσα σελίδες αναφέρεται το όνομα του Σ. Α. Παϊπέτη ως μεταφραστή, κάτι που δυσκολεύει και τον ενδεχόμενο αναγνώστη και τον όποιο ερευνητή στην διακρίβωση των μεταφρασμένων έργων του Τζων Κητς. Αν είχα την τεχνική υποστήριξη θα παρουσίαζα το εξώφυλλο και τις μέσα σελίδες για να τεκμηριώσω αυτά που γράφω.
Πέρα όμως από αυτές τις "τεχνικές" αβλεψίες της έκδοσης "Ο Όθων ο Μέγας" οφείλει να αναφερθεί στα μεταφρασμένα ελληνικά έργα του Τζων Κητς. Ευελπιστώντας ότι μια κάποια στιγμή θα μεταφραστεί το συνολικό ποιητικό και επιστολικό του corpus.
Πειραιάς, 10 Ιανουαρίου του σωτηρίου έτους 2015