ΞΕΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

                     ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΥΝ ΞΕΝΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

         Μετά την μεταπολίτευση του 1974 στον ελληνικό εκδοτικό χώρο, άνθησε για μεγάλο χρονικό διάστημα η έκδοση ποιητικών συλλογών και ανθολογιών. Έλληνες ποιητές και Ελληνίδες ποιήτριες μπορούσαν με ευκολία να εκδώσουν τα ποιήματά τους και να δουν τα βιβλία τους στις προσθήκες ακόμα και των μεγαλύτερων και γνωστότερων βιβλιοπωλείων του κέντρου της Αθήνας-δες το βιβλιοπωλείο των εκδόσεων της Εστίας στην οδό Σόλωνος-αλλά και της περιφέρειας. Δημιουργήθηκαν νέοι εκδοτικοί οίκοι π.χ.-Τα Τραμάκια-οι οποίοι εξέδιδαν μόνο ποιητικές συλλογές παλαιότερων ή νεότερων ποιητών και ποιητριών. Θυμάμαι ακόμα την υπερβολική απάντηση του κυρού πια φιλόλογου και ανθολόγου  Ρένου Αποστολίδη, ο οποίος σε όλες τους τις συνεντεύξεις επαναλάμβανε με στόμφο όταν τον ρωτούσαν για τις επανεκδόσεις των Ανθολογιών του, ότι: «ψάχνουμε να βρούμε νέους ποιητές οι οποίοι ακόμα και να έχουνε κάτω από το μαξιλάρι τους κρυμμένα ποιήματα τους ζητάμε να μας τα στείλουν…»

         Σε αυτήν την πλούσια περίπου εικοσαετία για τον ποιητικό λόγο, μεταφράστηκαν στον τόπο μας πλήθος ξένων ποιητικών συλλογών ή ποιητών από όλα σχεδόν τα μέρη της υφηλίου, ιδιαίτερα όμως από τον Ευρωπαϊκό και Αμερικάνικο χώρο όπως ήταν φυσικό, μια και η Ελλάδα, μια μικρή βαλκανική και περιφερειακή χώρα της μεσογείου με τις μικρές της δυνάμεις αλλά τον πανάρχαιο πολιτισμό της φιλοδοξούσε και το πέτυχε με την αξία της να γίνει μέλος της τότε ΕΟΚ, αλλά και πριν κλείσει η δεκαετία του 1970 είχαμε κερδίσει το δεύτερο Νόμπελ Λογοτεχνίας με το ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη.

         Γιαυτό ανεξάρτητα από την σημερινή μας πτώχευση, οφείλουμε πολιτική ευγνωμοσύνη στους δύο κυρίαρχους ηγέτες της εποχής εκείνης, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον πρεσβύτερο τον επονομαζόμενο και Εθνάρχη,-της Νέας Δημοκρατίας-που με όλες του τις δυνάμεις και πολιτικές γνωριμίες βοήθησε και πέτυχε η χώρα μας να γίνει μέλος των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών, καθώς και μετέπειτα στον Ανδρέα Παπανδρέου,-του ΠΑΣΟΚ-που συνέχισε την διακυβέρνηση της χώρας με το ίδιο πρόσημο εξωτερικής πολιτικής του προκατόχου του και διεύρυνε κατά κάποιον τρόπο τα όρια των εξωτερικών συνεργασιών της χώρας με την προσέγγιση της ομάδας των Αδεσμεύτων. Όπως και για την ιστορία, οφείλουμε να γράψουμε, ότι η τότε ηγετική ομάδα του Κομουνιστικού Κόμματος Εσωτερικού όπως ονομάζονταν είχε φιλοευρωπαϊκή πολιτική, καθώς και ορισμένα μικρότερα πολιτικά κόμματα, όπως ήταν το ΚΟΔΗΣΟ του Γιάγκου Πεσματζόγλου και άλλα μικρότερα.

         Μέσα σε αυτή την ρευστή πολιτική κατάσταση που η χώρα έκανε τα δειλά της βήματα για να απαλλαγεί από το στρατιωτικό δικτατορικό άγος της επταετίας,

άνθισε όπως προανέφερα ο ποιητικός λόγος ελλήνων και μεταφρασμένων ξένων ποιητών.

Αν ανατρέξει κανείς στις Ελληνικές Γραμματολογίες, στις διάφορες Ανθολογίες και τις Ιστορίες της Ελληνικής Λογοτεχνίας θα συναντήσει δημιουργούς όλων των γνωστών μας Ιστορικών Σχολών και Γενεών οι οποίοι με μεράκι και όχι χωρίς κόπο, ανάλογα με τις ξένες γλώσσες που γνώριζαν στην εποχή τους μετέφραζαν από πρώτο χέρι θα σημειώναμε ξένους ομοτέχνους τους, συναντάμε επίσης και μεταφρασμένους ποιητές από δεύτερο χέρι θα γράφαμε, δηλαδή μεταφράζονταν ποιητές κυρίως, από τις δύο πιο σύνηθες γνωστές γλώσσες τα Γαλλικά ή τα Αγγλικά, όμως έστω και έτσι, το αναγνωστικό κοινό μπορούσε να έρθει σε επαφή με τον δημιουργό της αρεσκείας του ή να τον ακολουθήσει και να τον μιμηθεί στα δικά του ποιητικά βήματα. Οι γνωστότεροι και πιο καταξιωμένοι έλληνες ποιητές ασχολήθηκαν και με την μετάφραση ξένων δημιουργών, όπως παραδείγματος χάρη έχουμε την περίπτωση του Κωστή Παλαμά, του Κώστα Καρυωτάκη, του Άγγελου Σημηριώτη, του Λορέντζου Μαβίλη, του Γεράσιμου Μαρκορά, του Γεράσιμου Σπαταλά και πολλών άλλων. Όλοι τους. στάθηκαν με σεβασμό απέναντι στον ποιητή ή την ποιήτρια που μετέφραζαν και έδωσαν τον καλύτερο ποιητικό εαυτό τους, ανεξάρτητα του βαθμού επιτυχίας της μεταφραστικής τους προσπάθειας. Οι νεότεροι που ασχολήθηκαν και θήτευσαν στον ποιητικό λόγο, τους οφείλουν σεβασμό και εκτίμηση και όχι απαξίωση και λησμοσύνη, γιατί, με τις δικές τους μεταφραστικές προσπάθειες κατόρθωσαν και οι ίδιοι να γίνου κοινωνεί του έργου ή μέρος αυτών των ξένων δημιουργών έστω και από δεύτερο χέρι. Δεν βγήκαμε από το κεφάλι του πατέρα των Θεών και των ανθρώπων του Δία όπως η θεά Αθηνά, αλλά γίναμε σοφοί και έμπειροι πατώντας πάνω στις σκυμμένες πλάτες αυτών των παλαιών δημιουργών που μόχθησαν για να μεταφέρουν στην γλώσσα μας το έργο των ξένων συγγραφέων, έστω και αν συνήθως βλέπουμε το έργο αυτό με τα γυαλιά του έλληνα δημιουργού που το μεταφράζει.

Έχοντας αυτές τις απόψεις και χωρίς να πιστεύω ότι δεν πρέπει να υπάρχει ο απαραίτητος απογαλακτισμός από τις προηγούμενες γενιές, δηλαδή να κόβει κάθε γενιά τον ομφάλιο πνευματικό λώρο από τις προηγούμενες αλλά να μη λησμονεί τι οφείλει στους παλαιότερους, σκέφτηκα να μεταφέρω εδώ στο bloc μου τις εργασίες που εγώ ενδεικτικά γνωρίζω για έλληνες δημιουργούς που μετέφρασαν ξένους ποιητές ή συνέγραψαν βιβλία που περιέχουν ξένους ποιητές σαν μια οφειλή της δικής μου γενιάς, της γενιάς του 1980 σε όλους αυτούς που άφησαν τα μεταφραστικά τους ίχνη στον ελληνικό ποιητικό λειμώνα. Δεν καταγράφω τις χιλιάδες μεταφράσεις και ονόματα που υπάρχουν διάσπαρτες στα λογοτεχνικά περιοδικά, ούτε αναφέρω μεμονωμένες περιπτώσεις, δηλαδή δεν αποδελτιώνω τις μεταφράσεις που γνωρίζω του Γάλλου ποιητή Στέφανου Μαλλαρμέ, παραδείγματος χάρη, αλλά συλλογικά μόνον έργα.

Η αποδελτίωση αυτή ήρθε στο μυαλό μου όταν πρωτοδιάβασα το βιβλίο «Δεύτερη Γραφή» του Οδυσσέα Ελύτη εκδόσεις Ίκαρος 1976, ενώ για πρώτη φορά ερχόμουνα σε επαφή με ποιητές που μέχρι τότε τους γνώριζα μόνο κατ’ όνομα, διαπίστωσα ότι είτε διάβαζα τον Μαγιακόφσκυ είτε τον Λόρκα πάντα ήταν σαν να διάβαζα ποίηση του Νομπελίστα ποιητή, ίσως να κάνω λάθος άλλοι αρμοδιότεροι εμου έχουν να που και να γράψουν ορθότερα πράγματα, αλλά ακόμα και σήμερα που ξαναδιαβάζω αυτές τις μεταφράσεις διαπιστώνω το ίδιο ποιητικό Ελυτικό ύφος να διαπερνά όλες σχεδόν τις ξένες ποιητικές φωνές. Στα μετέπειτα χρόνια συζήτησα πολλές φορές το θέμα των ξένων μεταφράσεων με τον δάσκαλο Κίμων Φράιερ, έναν έμπειρο και γνώστη αυτών των θεμάτων μεταφραστή και δημιουργό, και πάλι για την ιστορία αναφέρω ότι, ο Κίμων έλεγε με παράπονο, ότι θα πρέπει να δίνεται και ένα Νόμπελ στους μεταφραστές όχι μόνο στους δημιουργούς. Οι καιροί πέρασαν και άλλαξαν δραματικά, για όσους όμως-αυτούς τους ελάχιστους-ασχολούνται ακόμα με τον ποιητικό και όχι μόνο λόγο, και ίσως και για τους γραμματολόγους του μέλλοντος, αναφέρω εδώ τα πρόσωπα και τα βιβλία αυτά που στο διάβα των χρόνων μου μελέτησα σαν μια οφειλή της γενιάς μου προς τους παλαιότερους δημιουργούς και μεταφραστές.

Η αποδελτίωση και πάλι, γίνεται με αλφαβητική σειρά και όχι γεωγραφική ή χρονολογική, σίγουρα δεν εξαντλώ το τεράστιο αυτό θέμα, απλά βάζω ίσως το προσωπικό μου λιθαράκι και αυτό της γενιάς του 1980.

Α

-Ανδρέας Αγγελάκης,

 •μικρό Ανθολόγιο Σύγχρονης Παγκόσμιας Ποίησης, εκδ. Καστανιώτη 1971

 •Ερωτική ποίηση, Αγγλία-ΗΠΑ, εκδ. Καστανιώτη 1984

 •Ποιητική Ανθολογία Αποκλίνοντος Ερωτισμού, εκδ. Γνώση 1988

-Άρης Αλεξάνδρου,

 Διάλεξα, εκδ. Κείμενα 1984

-Κούλης Αλέπης,

 Αρμενική Μούσα (3^η έκδοση), Αθήνα 1957

-Γιάννης Αντίοχος,

 •Η Θηριώδης Μούσα.-Επιλογή από το έργο 7 αυτόχειρων Αμερικανών ποιητών, εκδ. μικρά άρκτος 2008

-Βίλκη Αντωνιάδη,

 Σύγχρονοι Αγγλόφωνοι ποιητές, εκδ. Πανδώρα 2000

-Κώστας Ασημακόπουλος,

 •Ανθολογία Ρουμάνων Ποιητών, εκδ. Αρίων 1974

 •Ανθολογία Ούγγρων Ποιητών, εκδ. Ροές 1985

Β

-Νάσος Βαγενάς,

 Η πτώση του Ιπτάμενου, εκδ. Στιγμή 1989

-Ιωάννης Βασιλείου,

 Ασιατικά Ποιήματα, εκδ. Εστία χ.χ.

-Γιάννης Βαρβέρης,

 Σα μουσική τη νύχτα. Γαλλικά ποιήματα αποχαιρετισμού, εκδ. Κέδρος 2007

-Κώστας Βάρναλης,

 Κινέζικα Τραγούδια, εκδ. Λωτός 1992,

-Ελένη Βαροπούλου,

 Ορφέας και Ευρυδίκη στην ποίηση του 20 αιώνα, Μέγαρο Μουσικής 1997

-Δημήτρης Βαρούτσης,

 Αθηναίκά Γράμματα, Αθήνα 1957

-Γιώργος Βερίτης,

 Άπαντα, εκδ. Δαμασκός 1982

-Βασίλης Βιτσαξής,

 Σύγχρονη Ινδική Ποίηση, εκδ. Εστία χ.χ.

-Θεόφιλος Βορέας,

 Ρυθμοί Αθανάτων, τόμος Α, Αθήνα 1935

Γ

-Ειρήνη Μίσσιου-Γιαννακοπούλου,

 Έξι και Δέκα Σούστα, εκδ. Ι. Γαλαίος 1989

-Κώστας Γιαννουλόπουλος,

 Ανθολογία Συγκεκριμένης Ποίησης, εκδ. Νεφέλη 1985

-Φοίβος Γκικόπουλος,

 Μορφές και Τάσεις της Ιταλικής Ποίησης στον 20^ο αιώνα, εκδ. University Studio Press 1989

Δ

-Ελένη Δαμβουνέλλη,

 Η αζαλέα (μεταγραφές), εκδ. Δόμος 1979

-Ελένη Δημητρίου,

 Ρώσσοι Λυρικοί, Αθήνα 1982

-Άρης Δικταίος,

 •Ανθολογία Παγκόσμιας Ποιήσεως, εκδ. Γεωργίου Φέξη 1960

 •Μεγάλες Στιγμές της Ποιήσεως, εκδ. Δωδώνη 1967

 •Ανθολογία της Βελγικής Ποιήσεως, (ΙΙ), εκδ. Γεωργίου Φέξη 1969

 •Δεκατρείς Αιώνες Γερμανικής Ποίησης, εκδ. Δωδώνη 1977

Ε

-Γιωζέφ Ελιγιά,

 Ποίηση, εκδ. Δωδώνη χ.χ.

-Οδυσσέας Ελύτης,

 Δεύτερη Γραφή, εκδ. Ίκαρος 1976

-Ίβαρ Έμαν,

 17 Φωνές από τη Σουηδία, εκδ. Τεκμήριο 1979

Ζ

-Γεώργιος Ζαλοκώστας,

 Έργα, εκδ. Ι. Σιδέρης χ.χ.

-Αντώνης Ζέρβας,

 Εκ του Γαλλικού. Εκλογή Μεταφράσεων, εκδ. Μελάνι 2003

Η

-Μαρία Ηλιού,

 Κογκολέζικα, εκδ. Ερμής 1981

Θ

-Κωνσταντίνος Θεοτόκης,

 Ινδικά Μεταφράσματα, εκδ. Κείμενα  1988(Φίλιππος Βλάχος)

Ι

-Βασίλης Ιωακείμ,

 11 ποιήματα. Ειρηνικός Λόγος, εκδ. Κανάλι 14-Αθήνα 1980

-Ανδρέας Ιωάννου,

 Επιλογή από το έργο 10 Αμερικανών Ποιητών, εκδ. Χαλκίδα 1958

Κ

-Περικλής Π. Καίσαρης,

 Δημοτικά Τραγούδια της Ανατολής, Αθήνα 1974

-Ρούλα Κακλαμανάκη,

 Σύγχρονη Ουγγρική Ποίηση, εκδ. Φόρμα 1991

-Γιάννης Καμπύσης,

 Άπαντα, εκδ. Πηγή 1972 (Γιώργου Βαλέτα)

-Ρήγας Καππάτος,

 •Τα Εκατό Ωραιότερα Ερωτικά Ποιήματα της Ισπανικής Γλώσσας, εκδ.Εκάτη 2000

 •16 Λατινοαμερικάνοι Ποιητές, εκδ. Καραβία 1980

-Γιώργος Καραβασίλης,

 •Η Γυναίκα των Νερών στη λυρική ποίηση, εκδ. Δελφίνι 1994

 •Σαπφούς Σάπφειροι. Ανθολογία Γυναικείας Ομοφυλοφιλικής Ποίησης, εκδ. Γαβριηλίδης 2001

-Βασίλης Καραβίτης,

 Συγκομιδή. Σύγχρονοι ξένοι ποιητές, εκδ. Γνώση 1988

-Πάνος Καραγιώργος,

 Πανόραμα Αγγλικής Ποίησης, εκδ. Τυπωθήτω 2005

-Στ. Καρακάσης,

 Ανθολογία Γαλλικής ποιητικής πρόζας, εκδ. Δίφρος 1967

-Κώστας Καρυωτάκης,

 •Ποιητικές μεταφράσεις, εκδ. Γραφή 1980

 •Οι μεταφράσεις του Κ. Γ. Καρυωτάκη,(πρόλογος Ζήσιμος Λορεντζάτος) εκδ.

   Το Ροδακιό 1994

-Στέλιος Κάτσικας,

 3 Ιταλοί Ποιητές, εκδ. Αιγόκερως 1982

-Ξενοφών Α. Κοκόλης,

 Στιχάκια του Φλαμένκο, εκδ. Στιγμή 1989

-Νίκος Κοντογούρης,

 Ανθολογία Ψυχεδελικής ποίησης, εκδ. Art Nonvear 1988

-Θωμάς Κοροβίνης,

 Οι Ασίκηδες-Τούρκικη Λαϊκή Ποίηση, εκδ. Εξάντας 1991

-Έφη Κορομηλά,

 Σκιές στο Φως, εκδ. Νεφέλη 2008

-Γιώργος Κοροπούλης,

 Περί των Γάμων Υδραργύρου και Θείου, εκδ. Ύψιλον 2001

-Ντίνος Κουγκουλός,

 Ανθολογία Γερμανικών Ποιημάτων και Αφορισμών, εκδ. Δωδώνη 2000

-Ρήγας Κούπας,

 Η Έλξη των Ομωνύμων. Ανθολογία Ομο-Ερωτικών Ποιημάτων, εκδ. Οδυσσέας 2005

-Δημοσθένης Κούρτοβικ,

 Σύγχρονη Φιλανδέζικη Ποίηση, εκδ. Πλέθρον 1986

-Ηλίας Κυζηράκος,

 Σημερινή Ποίηση απ’ όλο τον Κόσμο, Αθήνα 1971

Λ

-Βασίλειος Λαζανάς,

 Τα Ερωτικά των Γάλλων Ποιητών, εκδ. Ενάλιος 1997

-Μαρία Λαϊνά,

 Ξένη Ποίηση του 20^ου αιώνα, εκδ. Λωτός 1989

-Γιάννης Λειβαδάς,

 •Χάικου, εκδ. Εκδόσεις της Λίμνης 1995

 •Ανθολογία Ιαπωνικής Ποίησης, εκδ. Ροές 2002

-Γιάννης Λειβαδίτης,

 Ποιητές του Κόσμου, Τρίπολη 2007

-Χριστόφορος Λιοντάκης,

 Ανθολογία Γαλλικής Ποίησης. Από τον Μπωντλαίρ έως…, Καστανιώτη 1988/2001

Μ

-Λορέντζος Μαβίλης,

 Άπαντα, εκδ. Μαρή 1967

-Αντώνης Μαϊλλης,

 Ο Δράκοντας της Νήσου Ρόδου,(Σίλλερ) εκδ. Συλλογές 1986

-Μιλτιάδης Μαλακάσης,

 Άπαντα, εκδ. Alvin Redman 1964

-Λάμπρος Μάλαμας,

 Ιταλική Ποίηση. Ανθολογία, εκδ. Ελεύθερο Πνεύμα χ.χ.

-Γεράσιμος Μαρκοράς,

 •Άπαντα, εκδ. Πηγή 1951

 •Ποιήματα, εκδ. Ίδρυμα Κώστα και Ελένη Ουράνη 1988

-Ηλίας Ματθαίου,

 •Ανθολογία Ισπανικής Ποίησης του 11-12 αιώνα, εκδ. Γνώση 1983

 •Ποίηση Ισπανόφωνης Αμερικής, εκδ. Γνώση 1987

-Τάκης Μενδράκος,

 Μικρό Ανθολόγιο, εκδ. Καστανιώτη 1998

-Κωστής Μοσκώφ,

 Αραβική Ποίηση 20 αιώνας, εκδ. Καστανιώτη 1994

-Ευάγγελος Ν. Μόσχος,

 Παράλληλοι Ρυθμοί, εκδ. Αστήρ 1998

-Αλέξανδρος Μπάρας,

 Προσεγγίσεις στη Γαλλική Ποίηση, εκδ. Πρόσπερος 1986

-Όμηρος Μπεκέ,

 Ανθολογία Κινέζων Ποιητών, εκδ. Καραβία 1968

-Μυρτιώτισσα (Θεώνη Δρακοπούλου),

 Παιδική Ανθολογία, τόμοι 2, (ο δεύτερος τόμος) Αθήνα 1930

Ν

-Γ. Νίκας,

 Ξένοι Λυρικοί, εκδ. Ποταμός 2003

-Αθανάσιος Β. Νταουσάνης,

 Η Ποίηση της μαύρης Αφρικής, εκδ. Ροές 1992

-Ντούσκο Νανέφσκι,

 Το Μαύρο Αηδόνι Γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας, εκδ. Αίμος 1977

Ο

-Μερόπη Οικονόμου,

 •Αγγλική Μεταφυσική Ποίηση (1600-1950), εκδ. Καραβία 1975

 •Κινέζικη Ποίηση, Κώδικας 1985

 •Ανθολογία Άγγλων Ποιητών Εμπνευσμένων από την Ελλάδα, εκδ. ΣΠΔΩΒ 1986

Π

-Ρίτα Μπούμη-Νίκος Παππάς,

 Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία, τόμοι 6, εκδ. Διόσκουροι χ.χ.

-Κωστής Παλαμάς,

 Άπαντα , τόμοι 16, εκδ. Μπίρης χ.χ.

-Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης,

 Τα Τραγούδια του κόσμου που αλλάζει, εκδ. Περί Τεχνών 2004

-Βασίλης Παπαγεωργίου,

 Σύγχρονοι Σουηδοί Ποιητές, εκδ. Εγνατία 1979 και Ευθύνη 1988

-Κλέων Παράσχος,

 Ανθολογία της Ευρωπαϊκής και Αμερικάνικης Ποίησης, εκδ. Σιμεωνίδης 1962

-Σπήλιος Πασαγιάννης,

 Άπαντα, εκδ. Πηγή 1965

-Ιάκωβος Πολυλάς,

 Άπαντα, εκδ. Νίκας 1959

-Νικόλαος ο Ποριώτης,

 Ξένη Λύρα τραγουδά ξένα με..., Αθήνα 1925

-Λάμπρος Πορφύρας,

 Άπαντα, εκδ. Ι. Βασιλείου 1982

-Γιώργος Πράτσικας,

 Το τρίπτυχο μιας Εποχής(Ουγκώ-Ζολά-Συμβολισμός), Αθήνα 1961

Ρ

-Μάριος Βύρων Ραϊζης,

 Οι Μεταφυσικοί Ποιητές της Αγγλίας, εκδ. Gutenberg 1998

-Άλκης Ράφτης,

 Η Εργασία στην Ποίηση, εκδ. Πολύτυπο 1984

Σ

-Ζωή Σαβίνα,

 Χάικου-Παγκόσμια Ανθολογία, εκδ. 5+6-Αθήνα 2002

-Αντρέα Σέλινγκερ,

 Η Ελιά 86 κείμενα για ένα δέντρο, εκδ. νήσος 2005

-Σάκης Σερέφας,

 Αλλόγλωσσα ποιήματα για τη Θεσσαλονίκη, εκδ. Κέδρος 1997

-Διονύσης Σέρρας,

 Η Ζάκυνθος στην Ελληνική και Ξένη Ποίηση, εκδ. Περίπλους 1994

-Γιώργη Σημηριώτη,

 Γαλλική Ανθολογία, εκδ. Χρυσή Δάφνη 1954

-Ιακώβ Σιμπή,

 Μια Ανθολογία της Ισραηλινής ποίησης, εκδ. Σ. Πατάκη 1996

-Γιάννης Σουλιώτης,

 Ανθολογία Πορτογαλικής Ποίησης, εκδ. Ροές 2008

-Νίκος Σπάνιας,

 •Ποιητική Ανθολογία από τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, εκδ. Εγνατία 1980

 •Μεταφράσεις 1941-1971, εκδ. Νέα Υόρκη 1972

-Γεράσιμος Σπαταλάς,

 Ανθοδέσμη από την Ρώμη και την Ιταλία, εκδ. Ι. Σιδέρης χ.χ.

-Μιχαήλ Στασινόπουλος,

 Ποιήματα-Δύο Εποχές, εκδ. Εστία 1979

-Δημήτρης Σταύρου,

 Νέγροι Ποιητές, εκδ. Θεμέλιο 1966

-Αντώνης Στέμνης,

 26 Κουβανοί ποιητές, εκδ. Αντιπαράλληλα 1982

-Νίκος Στρατάκης,

 Ποιηταί της Γαλλίας, Αθήνα 1949

-Δώρα Στυλιανίδου,

 Η Κλασική Παράδοση των Χάικου, εκδ. Εκάτη 2001

-Αγνή Σωτηροπούλου,

 Νέοι Γάλλοι Ποιητές, εκδ. Τυπογραφείο Μαυρίδης 1954

-Αλεξάνδρα Σωτηρίου,

 Ανθολογία Ιαπωνικής Λογοτεχνίας, εκδ. Μέδουσα 1997

Τ

-Αγκόπ Τζελαλιάν,

 Αρμένικη Ανθολογία, εκδ. Χαμασκαίν 1982

-Αλέξης Τραίανός,

 •Ανθολογία Νέγρων Ποιητών, εκδ. Εγνατία 1973

 •Μεταπολεμική Αμερικάνικη Ποίηση, εκδ. Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις 1979

-Αντώνης Τριφύλλης,

 Σύγχρονη Γερμανόφωνη Ποίηση, εκδ. Πλέθρον 1983

-Αμαλία Τσακνιά,

 Κινέζικη Ποίηση, εκδ. Πλέθρον 1982

-Δημήτρης Τσαλούμας,

 Σύγχρονη Αυστραλιανή Ποίηση, εκδ. Νέα Πορεία-Θεσσαλονίκη 1985

-Κωνσταντίνος Τσάτσος,

 Ποιήματα άλλων καιρών και άλλων τόπων, εκδ. Οι Εκδόσεις των Φίλων 1980

-Τ. Τσιχλάκης,

 Ινδικά Ποιήματα, Αθήνα χ.χ.

Υ

-Γιάννης Υφαντής,

 Ο Κήπος της Ποίησης, εκδ. Σ. Πατάκης 2000

Φ

-Ρώμος Φιλύρας,

 Άπαντα, εκδ. Γκοβόστη χ.χ.

-Ανδρέας Φουσκαρίνης.

 Άνθη Εσπερίας Α΄, εκδ. Αχαϊκές Εκδόσεις 1994

Χ

-Ντίνος Χριστιανόπουλος,

 Εντευκτήριο, εκδ. Διαγώνιος 1989

-Γιώργος Χριστογιάννης,

 Νορβηγοί Ποιητές (1900-1985), εκδ. Εστία 1985

-Γιώργος Ζ. Χριστοδουλίδης,

 Η Ελλάδα στην Ξένη Ποίηση, εκδ. Παρασκήνιο 2005

-Ηλίας Χρόνης,

 Η Ευρωπαϊκή Μούσα στον 19^ο  αιώνα, εκδ. Τυπογραφείο Μαυρίδης 1997

-Δάφνη Χρονοπούλου,

 Όνειρο Μέσα σε όνειρο, εκδ. Βιβλία των Μουσών 1987

------  ------  ------

-Νάσος Βαγενάς-Τάκης Καγιαλής-Λαμπ. Πόλκας-Ν. Ταραράς-Γ. Φραγκόγλου

 Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία.-Ανθολογία Μεταφράσεων, εκδ. ΟΕΔΒ 1998

-Ε. Χ. Γονατάς-Δ, Παπαδίτσας,

 •Πρώτη Ύλη 1. Ποιητικά Κείμενα, Αθήνα 1959

 •Πρώτη Ύλη 2. Ποιητικά Κείμενα, Αθήνα 1961

-Ελένη Ιωαννίδου-Γιώργος Έξαρχος,

 Κλασική Ιαπωνική Ποίηση, εκδ. Καστανιώτη 1998

-Άνι Τσικοβάνι-Δημήτρης Νόλλας,

 Ανθολογία Γεωργιανής Ποίησης, εκδ. Καστανιώτη 2002

-Υπερρεαλισμός Α΄ 63 χρόνια, εκδ. Γκοβόστη 1989

-Αμερικάνικη Ποίηση (Ανθολογία 1888-1977), περιοδικό Γράμματα τχ.6/3,5,1977

-Βροχή θανάτου. Ποιήματα για τον Πόλεμο, (Γιώργος Χριστοδουλίδης: επιμέλεια), Διάφοροι μεταφραστές, εκδ. Παρασκήνιο 1999

-Το φιλί. Λόγια Ερωτευμένων και Ρομαντικοί Πίνακες, εκδ. Παπαδόπουλος 1998(;)

-Γερμανοί Ποιηταί, 1749-1921, εκδ. Καλλιτεχνικαί Εκδόσεις Μ. Πεσματζόγλου 1922

-Μυστική Γνωστική Ποίηση, (Διάφοροι μεταφραστές) , εκδ. Διαστάσεις 1985

-Με τον τρόπο του Κωνσταντίνου Καβάφη, 26 Ξένα Ποιήματα, εκδ. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας-Θεσσαλονίκη 1999

-Τετράδιο τόμος Α (1-3)/1945, εκδ. Ελληνικό Λογοτεχνικό Αρχείο 1981

-περιοδικό Διαβάζω τχ. 310/28-4-1998, Γαλλική ποίηση, τα τελευταία 60 χρόνια

-Παγκόσμιος Ανθολογία Εικονογραφημένη, περιοδικό τεύχος 10 των Γιώργη Σημηριώτη και Λέων Κωνσταντινίδη

(μεταφράζουν οι: Κ. Εμμανουήλ-Μ. Παπανικολάου-Αιμιλία Δάφνη-Ρίτα Μπούμη Παππά-Τέλος Άγρας-Τάκης Μπαρλάς-Κώστας Καρυωτάκης-Μιχαήλ Στασινόπουλος –Α. Σκιαδαρέση-Γιώργος Κοτζιούλας-Λ. Καρανικόλας)

         Κάπου εδώ τελειώνει το σύντομο οδοιπορικό σε έλληνες μεταφραστές ποιητές ή μελετητές που μετέφεραν στην γλώσσα μας ποιήματα των ξένων δημιουργών. Ασφαλώς υπάρχουν και οι πάρα πολλές μεταφραστικές εργασίες των ελλήνων ποιητών  και μεταφραστών που μεταφράζουν ξένους ποιητές από όλο τον κόσμο, αυτό όμως είναι ένα άλλο ερευνητικό και πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Ανέφερα και Άπαντα συγγραφέων γιατί μέσα στις σελίδες τους συναντά κανείς μεταφράσεις οι οποίες δεν κυκλοφόρησαν αυτόνομες σε βιβλίο, από ότι γνωρίζω, μόνο του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη εκδόθηκαν ξεχωριστά από τους παλαιότερους, δεν αναφέρω επανεκδόσεις ποιητών όπως του Ρώμου Φιλύρα, του Μιλτιάδη Μαλακάση, του Λάμπρου Πορφύρα και άλλων γιατί θα ξεστράτιζα εφόσον οι μεταφραστές είναι οι ίδιοι οι ποιητές, πέρα από τις επανεκδόσεις των έργων τους, τέλος, υπάρχουν μεταφράσεις ποιητών που ερανίστηκαν έλληνες δοκιμιογράφοι για να οικοδομήσουν τις δικές τους εργασίες πάνω στους  ξένους δημιουργούς. Αξίζει κάποτε να αποδελτιωθούν οι έλληνες μεταφραστές και να γνωρίσουμε ποιους και τι μετέφρασαν και από ποια γλώσσα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης, χρησιμοποιεί την λέξη «μεταγραφή» στις δικές του εργασίες.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη δημοσίευση, σήμερα, Κυριακή, 18 Ιανουαρίου 2015

Πειραιάς, Κυριακή, 18 Ιανουαρίου 2015