W. S. MERWIN Τέσσερα ανέκδοτα ποιήματα

 

W.S. Merwin ( 1927 – 2019)

Τέσσερα ἀνέκδοτα ποιήματα

Νατάσα Κεσμέτη, γυρισμένα στά Ἑλληνικά τό 2024.

     Mέρα γενεθλίων

Κάτι συνεχίζεται δίχως νά  ξέρω πῶς νά τό ὀνομάσω

ἄν καί ἡ γλώσσα  ὑποδεικνύει τόσα πολλά

μέ τόν τρόπο τῆς γλώσσας

ἀλλά ὅλα εἶναι ἀνώνυμα

κι εἶναι σχεδόν γεινονική στά κόκκαλά μου

ἡ μουσική τῶν γενεθλίων σου

 

τοῦτες τίς νύχτες ἀκοῦμε τ' ἄλογα νά τρέχουν στή βροχή

παύει  καί τό φεγγάρι βγαίνει κι ἐμεῖς ἀκόμη ἐδῶ

ἡ σκεπή συνεχίζει νά στάζει μετά τό πέρασμα τῆς βροχῆς

μυρωδιά λουλουδιῶν πιπερόριζας γλιστράει μές στό σκοτεινό σπίτι

κάτω κοντά στή θάλασσα ἡ ἀργή καρδιά τοῦ φανοῦ ἀκτινοβολεῖ

 

ὁ μακρύς δρόμος ὡς ἐσένα δεμένος ἀκόμη μαζί μου

ἀλλά μ' ἔφερε σ' ἐσένα

πού ἐξακολουθῶ νά θέλω νά σοῦ δώσω ὅ,τι εἶναι ἤδη δικό σου

εἶναι τό πρωϊνό τῶν πρωϊνῶν μαζί

ἀνάσα τοῦ καλοκαιριοῦ ὤ ἐσύ μου πού σέ βρῆκα 

ὁ ὕπνος στό ἴδιο ρεύμα καί κάθε ξύπνημα μέ σένα

 

ὅταν ἀνοίγω τά μάτια μου εἶσαι ἐκεῖνο πού ἤθελα νά δῶ.

     Στό Μεταξύ

Μέρα τή μέρα τούτη ἡ καλοκαιρινή βροχή

δέν ἀφήνει νά βάλουν

τήν πέτρα τοῦ τάφου μας

ἄς μείνουμε σπίτι μαζί ἀγάπη μου

κι ἄς μή γνωρίζουμε

ὅπως ἡ βροχή δέ γνωρίζει ἀπό ποῦ ἦρθε

καί ἡ θάλασσα πού εἶναι

ὁλόγυρά μας

δέ γνωρίζει τήν ἀρχή της

Παραλλαγές στό ἴδιο θέμα

Σ’εὐχαριστῶ μακρύ δειλινό τῆς ζωῆς μου                             

ἀργά τούτη τήν ἐποχή πού δέν ἔχει ἡλικία                           

σ’εὐχαριστῶ γιά τά παράθυρά μου πάνω ἀπ’ τά ποτάμια                                                 

σ’εὐχαριστῶ γιά τήν ἀληθινή ἀγάπη πού σ’ αὐτήν μέ ὁδήγησες

ὅταν ἦταν ἐπιτέλους καιρός καί γιά τίς λέξεις                                          

πού ἐμφανίζονται  ἀπό τήν σιωπή καί μέ  ξαφνιάζουν                                                                     

πού μ’ ἔχουν φέρει μέσ’  ἀπό τή διαυγῆ μέρα 

δίχως μιά φορά νά στραφοῦν νά μέ δοῦν                                          

γιά τούς φίλους καί τούς δικούς τούς μακρινούς ἀπόηχους               

καί γιά κεῖνα τά λάθη πού ἦσαν μόνο δικά μου                                

γιά τήν νοσταλγία πού ὁδηγεῖ τά βροχοπούλια                                           

ἀπό κάποιο ἀγαπημένο κάπου  κάποτε παλιά

προτοῦ  ξυπνήσουν σ’ἕναν  ἄλλο τόπο

πού γνώριζαν πώς εἶχαν ἀγαπήσει πρίν κάν τόν δοῦν                            

σ’εὐχαριστῶ  σῶμα ὁλόκληρο  χέρι καί μάτι                                             

σ'εὐχαριστῶ γιά ὁράσεις καί στιγμές γνωστές

μόνον σέ μένα πού δέν θά  ματαϊδῶ                             

παρεκτός στόν ὀφθαλμό τοῦ νοῦ μου ἀπαράλλαχτες                                      

σ'εὐχαριστῶ γιά τά πρωϊνά ἄστρα πού μοῦ ἔδειξες                                                              

καί γιά τούς σκύλους πού τώρα μέ ὁδηγοῦν

Ταξιδεύοντας μαζί

Ἄν χωριστοῦμε

θά προσπαθήσω νά σέ περιμένω

ἀπό τή δική σου πλευρά τῶν πραγμάτων

 

τή δική σου πλευρά τοῦ τοίχου καί τοῦ νεροῦ

καί τοῦ φωτός κινούμενου μέ τή δική του ταχύτητα

ἀκόμη καί πάνω σέ φύλλα πού ἔχουμε δεῖ

θά περιμένω ἀπό τή μιά πλευρά

 

ὅσο ὑπάρχει μιά πλευρά

W.S. Merwin, from his book The Rain in the Trees (Knopf).  Στό μικρό αὐτό ποίημα τοῦ 1987, πάλι γιά τήν Πώλα, ὑπάρχουν δυό διακριτές στροφές· ὁ τελευταῖος στίχος προφανῶς γιά ἔμφαση, ὅπως τό συνηθίζει ὁ Μ., στέκει μόνος του μέ κενό μιᾶς ἀράδας ἀπό τή δεύτερη στροφή.

( Ἀκολουθῶ τίς ἀποστάσεις πού ἀφήνει ὁ ἴδιος ἐντός τῶν ποιημάτων. Πιθανότατα ἀφοροῦν στόν ρυθμό του, καθώς δέν κρατᾶ στίξη).

      Κούτσικα:

       «…Η καλή μετάφραση είναι σαν την περίφημη αρχή του Γαλιλαίου: όπως τα διάφορα λιθάρια ριγμένα από τις επάλξεις του πύργου έλκονται ταυτόχρονα προς την γη, άσχετα με τον όγκο και το βάρος τους, έτσι κι’ η λιτανεία των αλλοδαπών λέξεων πρέπει να εναρμονίζεται με την αυτή φορά κατά την διάρκεια της πτώσης τους και να χτυπήσουνε όλες μαζί το χώμα…» Νίκος Σπάνιας.

     Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα αναρτούν τέσσερα ακόμα ανέκδοτα ποιήματα του πολυβραβευμένου αμερικανού ποιητή W.S. Merwin (1927–2019) γυρισμένα στα ελληνικά από την Νατάσα Κεσμέτη. Να σημειώσουμε και τα εξής. Μεταφράσεις της διαβάζουμε στο ιστολόγιο «Νέο Πλανόδιον» όπως μνημονεύσαμε στο προηγούμενο σημείωμα, και ακόμα, το 2018, έχουμε την δημοσίευση 5 ακόμα ποιημάτων στην ιστοσελίδα της ποιήτριας «Νατάσας Ζαχαροπούλου» στην οποία είναι συνεργάτης. («Ψωμί», «Φωνές στο Νερό», «Το Άλλο Σπίτι», «Αποχωρισμός», «Οι Ερωτήσεις του Σκαραβαίου»). Ο επαρκής αναγνώστης της ποίησης θα παρατηρήσει ότι η πεζογράφος και μεταφράστρια χρησιμοποιεί στις εργασίες της άλλοτε την λέξη «μετάφραση», άλλοτε την λέξη «απόδοση» και στην παρούσα, την λέξη «γυρισμένη στα ελληνικά». Κατά την γνώμη μας, η πολυωνυμία αυτή δηλώνει και το ενδιαφέρον του παιχνιδιού των ελλήνων και ελληνίδων μεταφραστών.    

Πειραιάς

19 Ιανουαρίου 2025.