ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΠΑΡΕΡΓΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ του 2015
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
4/1/2015 Για
τον άγγλο ρομαντικό ποιητή Τζών Κιτς (John Keats)
6/1/2015
Θεατρικά Δοκίμια και Μελετήματα
17/1/2015 Το
περιοδικό «Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ» του ποιητή και μεταφραστή της Γενιάς του 1970 Αντώνη
Φωστιέρη
17/1/2015 Το
περιοδικό για τα βιβλία «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ» της απογευματινής εφημερίδας
«Ελευθεροτυπία»
18/1/2015
Έλληνες Μεταφραστές- Ξένοι Ποιητές
24/1/2015
Γιάννης Κοντός. Ένας ποιητής της Γενιάς του 1970
25/1/2015 Ο
Χορευτής και Χορογράφος Άγγελος Γριμάνης
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
7/2/2015
Παλαιά λογοτεχνικά και φυσιολατρικά Περιοδικά του Πειραιά
8/2/2015
Βιβλιογραφία, ενδεικτική, του άγγλου ρομαντικού ποιητή Λόρδου Βύρωνα (Lord Gordon Byron).
14/2/2015 Ο
Νίκος Σκιαδόπουλος και το περιοδικό «ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ».
15/2/2015 Ο
ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (μελέτη)
22/2/2015
«ΤΡΙΩΔΙΟ» (ποίηση). Γράφουν: Γιώργος Κοροπούλης, Διονύσης Καψάλης, Ηλίας
Λάγιος, Βαλλίμαστα.
23/2/2015 Gay Novel. Ο Ομοφυλόφιλος έρωτας στην Ξένη
Λογοτεχνία
ΜΑΡΤΙΟΣ
7/3/2015
«Φιλολογικές Σπίθες» Ποιητική και Λογοτεχνική Ανθολογία Νέων της Φιλολογικής
Οργάνωσης «Η Σπίθα».
14/3/2015
Ενδεικτική Βιβλιογραφία του ποιητή του Μεσοπολέμου Ναπολέων Λαπαθιώτη
15/3/2015
Νίκος Τόμπρας, η ποιητική του συλλογή «ΟΙΟΝΕΙ ΠΑΡΩΝ»
21/3/2015
Πειραϊκά Θέατρα. Το Θέατρο «ΚΥΒΟΣ» του Γιάννη Γεωργιάδη
29/3/2015 Ο
Μάριος Βαϊάνος και το Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
5/4/2015
Βασίλειος Διοσκουρίδης και το περιοδικό «ΕΚΗΒΟΛΟΣ»
10/4/2015
Βυζαντινοί Υμνογράφοι. Κασσιανή η Υμνωδός
13/4/2015 Το
λογοτεχνικό περιοδικό «Ο Κόσμος του Βιβλίου»
18/4/2015 Λογοτεχνικό
Ημερολόγιο του 1949
25/4/2015
Έλληνες Καραγκιοζοπαίχτες. Βιβλιογραφική καταγραφή
26/4/2015
Τέλλος Άγρας και η Ποιητική του Ανθολογία «ΟΙ ΝΕΟΙ»
ΜΑΙΟΣ
1/5/2015
Άρθρα ενδεικτικά για το Ομοφυλόφιλο Κίνημα της Ελλάδας
2/5/2015
Ένας πυλώνας της Πειραϊκής Λογοτεχνικής και Καλλιτεχνικής Σχολής. Ενδεικτική
Εργογραφία και Βιβλιογραφία του ΜΑΡΙΟΥ ΠΛΩΡΙΤΗ
2/5/2015 Ένα
μάλλον αδημοσίευτο κείμενο του συγγραφέα και μεταφραστή Κώστα Ταχτσή για την
Ομοφυλοφιλία
9/5/2015 Το
Εξαμηνιαίο περιοδικό του 1990, «λόγου χάριν» Θεωρίας και Κριτικής.
9/5/2015 Τα
Ερωτικά ποιήματα του Καρλ Μαρξ
16/5/2015
Πειραιάς 2015
17/5/2015
Ελένη Δαμβουνέλη, «Η αζαλέα» Ποιητικές μεταγραφές
23/5/2015 Ο
Φώτος Γιοφύλλης και το περιοδικό του πολέμου «ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ»
31/5/2015 “Pier Paolo Pasolini” Η κινηματογραφική ταινία του Έιμπελ
Φεράρα. (Cabel Ferrara).
ΙΟΥΝΙΟΣ
1/6/2015 Εάλω
η Πόλις 29/5/1453. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ. [Κείμενα των Φραντζή- Δούκα, Ν.
Καζαντζάκη, Τατιάνα Α. Σταύρου, Στήβεν Ράνσιμαν, Ρώσικο Χρονικό…]
6/6/2015
Τάσος Λειβαδίτης. Μέρος Α΄. Εργογραφία του ποιητή και κριτικού Τάσου Λειβαδίτη
13/6/2015
Τατιάνα Αδαμαντιάδου Σταύρου, Κωνσταντινουπολίτισσες συγγραφείς
21/6/2015
Κατάλογος Ιστοριών της Ελληνικής Λογοτεχνίας
28/6/2015 Jonathan Swift, Η Τέχνη της Πολιτικής Ψευδολογίας
ΙΟΥΛΙΟΣ
5/7/2015
Δημοψήφισμα 2015. Μαξ Βέμπερ, Η Πολιτική ως Επάγγελμα
11/7/2015
Ανοιχτή επιστολή στον πρωθυπουργό κύριο Αλέξη Τσίπρα
18/7/2015
Ενδεικτική Βιβλιογραφία του ποιητή Κώστα Βάρναλη
20/7/2015 Η
Κυπριακή τραγωδία συνεχίζεται 41 χρόνια μετά.
21/7/2015
Κώστας Βάρναλης, «Η Αληθινή Απολογία του Σωκράτη»
25/7/2015 Η
ηθοποιός και ποιήτρια Αγγελική Ελευθερίου
27/7/2015 Η
ταινία “PRIDE” του Matthew Warehus στο Cine «Βοτσαλάκια» στον Πειραιά
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
2/8/2015 Η
ταινία το «ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ» του ιταλού σκηνοθέτη και ποιητή Πιέρ Πάολο
Παζολίνι. Γράφουν: Βασίλης Ραφαηλίδης, Χρήστος Γιανναράς…
8/8/2015
Θεόδωρος Γρηγοριάδης. Ένας πεζογράφος της Γενιάς του 1980
11/8/2015 Η
λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη. Μια διδασκάλισσα του Γένους των Ελλήνων
13/8/2015
Δεκαπενταύγουστος. Ποιήματα για την Παναγία
15/8/2015
Ανδρέας Ιωάννου Κεραμίδας, «Νεοελληνική Θρησκευτική Ανθολογία»
15/8/2015 Ο
πειραιώτης Κώστας Λουκάκης και η «Νεοελληνική Θρησκευτική Ανθολογία»
16/8/2015
Νίκος Β. Τυπάλδος (1913-2003), ο Χαλκιδαίος συγγραφέας και ανθολόγος και Η
«Ανθολογία νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου» Από το Σολωμό έως το
1973.
23/8/2015
Εκλογές 2015 πολιτικός σχολιασμός
24/8/2015
«Τραγούδια της Αντίστασης» των Κώστα Βάρναλη, Νίκου Καρβούνη, Βασίλη Ρώτα,
Σοφία Μαυροειδή- Παπαδάκη.
29/8/2015 Κίρκη
Κεφαλαία, «Ανθολογία Ποιημάτων για το Φεγγάρι»
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
1/9/2015
Ηλίας Σιμόπουλος, «Αιγαιοπελαγίτικη Ποιητική Ανθολογία»
4/9/2015 Η
Πειραιώτισσα καθηγήτρια, μεταφράστρια και ποιήτρια Ισιδώρα Καμαρινέα- Ρόζενταλ,
και η ποιητική της συλλογή «Το Κάστρο»
6/9/2015
Ηλίας Βενέζης, Γράμματα του Περικλή Γιαννόπουλου στην ζωγράφο Σοφία Λασκαρίδου
10/9/2015
Δημήτρης Λαμπίκης, «Ελληνίδες Ποιήτριες». Η πρώτη γυναικεία ποιητική ανθολογία.
12/9/2015
Ηλίας Βενέζης, γράφει για την πειραιώτισσα πεζογράφο Μαρία Περικλή- Ράλλη
13/9/2015 Άλτ!
Τι Συ; Ένας άχαρος σχολιαστής για τις Εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου…
16/9/2015
Μικρό Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Επιγραμμάτων
20/9/2015 Ο
Έρωτας και η Ομοφυλοφιλία στην Αρχαία Ελλάδα
25/9/2015 Η
πειραιώτισσα ποιήτρια Περσεφόνη Α. Κωστέα και η ποιητική της συλλογή
«Ταλασίφρον»
26/9/2015
Κατάλογος Ελληνικών Ανθολογιών
27/9/2015 ο
πεζογράφος Αλέξης Σταμάτης και το βιβλίο του «Θρυλικές Ιστορίες»
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
3/10/2015 Ο
Νομπελίστας μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης και η ποιητική του συλλογή “Villa Natacha”.
4/10/2015 Το περιοδικό «ΤΡΑΜ» 1971-1972 Πέντε
τεύχη
11/10/2015 Ο
ποιητής Σωτήρης Σκίπης. Μικρό Ανθολόγιο του Έργου του.
18/10/2015
Ροζίτα Σώκου. Τα Ομοφυλόφιλα δημοσιεύματα της δημοσιογράφου και συγγραφέως στην
εφημερίδα «Η Απογευματινή».
22/10/2015
Φανερωμένη. Το Σπίτι του ποιητή Άγγελου Σικελιανού στην Σαλαμίνα
25/10/2015
Άννα Σικελιανού, Η ζωή σαν μυθιστόρημα, «Άννα Σικελιανού, Ο Έρωτας και το
Όνειρο» του Κωνσταντίνου Ι. Γουργουλιάνη και Νίκου Κ. Κυριαζή.
27/10/2015 Άγγελος
Σικελιανός. Ο πρώτος πανηγυρικός της απελευθέρωσης
28/10/2015 Martin Sherman, “BENT”. Μάρτιν Σέρμαν, Η Θεατρική παράσταση «ΜΠΕΝΤ», (με τον Γ.
Φέρτη- Π. Φυσούν) σκηνοθεσία Γιώργος Θεοδοσιάδης
31/10/2015
Τάσος Λειβαδίτης, Κριτικά Κείμενα. Ο Τάσος Λειβαδίτης και οι κριτικές του για
Πειραιώτες ποιητές
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1/11/2015 Kimon Friar, “The Nativity”. Κίμων Φράιερ, η ποιητική του
σύνθεση «Η ΓΕΝΝΗΣΗ» μετάφραση Νίκος Καζαντζάκης
8/11/2015 Η
πειραιώτισσα ποιήτρια Νανά Καραγιάννη- Χαρβαλιά, και η συλλογή «Αρμονικά
ποιήματα 1932-2009».
14/11/2015
Σταύρος Καρακάσης, «Ανθολογία Γαλλικής Ποιητικής Πρόζας»
21/11/2015 Ο
πειραιώτης Γιάννης Κακουλίδης, Από τη Νερβίλ στον Ελληνικό Θάνατο.
22/11/2015
Σχολιάζοντας τη Σύγχρονη πολιτική επικαιρότητα
29/11/2015
Σωκράτης Κ. Ζερβός, Οι ποιητικές του συλλογές, «Το διπλανό δωμάτιο» και «Το
Κρίνο του Τρόμου».
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
3/12/2015 Rene Char, «Το Αδέσποτο Σφυρί», μετάφραση Σωκράτης Κ.
Ζερβός.
5/12/2015 «Πολιορκία,
Γραφή και Ανάγνωση». Ένα λογοτεχνικό περιοδικό της δεκαετίας του 1980
10/12/2015 Ο
γάλλος ποιητής Paul Eluard και η συλλογή του «ΕΥΚΟΛΟ», μετάφραση Μάτση
Χατζηλαζάρου
12/12/2015
Κατάλογος Λογοτεχνικών Περιοδικών
15/12/2015 περιοδικό
«Αντί». Τα Λογοτεχνικά Αφιερώματα του περιοδικού.
Τι
είναι και που στόχευαν τα Λογοτεχνικά Πάρεργα
Δημοσιεύω τα ετήσια Ευρετήρια των
Λογοτεχνικών Πάρεργων για όποιους ενδιαφερόμενους/ ες, ώστε να γνωρίζουν τα
Περιεχόμενα κάθε χρονιάς από την πρώτη τους εμφάνιση το 2013. Μένουν ακόμα δύο
χρονιές 2014 και 2013. Ο αρχικός σχεδιασμός αυτής της μικρής Ηλεκτρονικής
Ιστοσελίδας από τον Πειραιά όταν πρωτοεμφανίστηκε το 2013, είχε άλλο σκοπό και
άλλες προθέσεις. Σκόπευε ο συντάκτης της να καταγράψει ένα μέρος ή έστω το
μεγαλύτερο μέρος των έντυπων δημοσιευμάτων του, από τότε που βγήκε στο «κουρμπέτι»
της γραφής, και να δώσει το σχεδιάγραμμα μιάς εργογραφίας του (αυτοτελείς
εκδόσεις και δημοσιεύματα, παρουσιάσεις κειμένων, ανέκδοτα ποιήματα,
βιβλιοκριτικές κλπ.). Να μεταφερθεί το μεγαλύτερο μέρος της έντυπης μορφής των
δημοσιευμάτων του σε ηλεκτρονική. Αυτή ήταν η πρώτη πρόθεση του συντάκτη της,
αναρτώντας τα δημοσιεύματά του ο γράφων σκέφτηκε να μεταφέρει σε ηλεκτρονική
μορφή και κριτικά κείμενα, μελέτες, ποιήματα και ελληνικές και ξένες
μεταφραστικές συγγραφικές φωνές που του άρεσαν, τον συγκίνησαν και τον
ενδιέφεραν, να τις γνωρίσει στο ευρύτερο κοινό της ποίησης που ενδεχομένως να
αγνοούσε ή να έχει λησμονήσει. Παρά του ότι εξακολουθούσε να γράφει και να
δημοσιεύει ποιήματα, συνειδητοποίησε ότι δεν θα γινόταν ένας αντιπροσωπευτικός
ποιητής της γενιάς του, Γενιά του 1980 και έτσι στράφηκε προς την κριτική και
το δοκίμιο, δίχως σποραδικά να παύσει να γράφει Ποίηση. Άφηνε όμως αυτό το
«δύσκολο» εγχείρημα σε άλλους, προτιμούσε να διαβάζει. Εξάλλου, όταν η χώρα μας
γέννησε τέτοιους ποιητικούς και τόσους ογκόλιθους, διεθνώς αναγνωρισμένους και
μη, τι να πεις εσύ. Παρενθετικά να σημειώσω, όταν πριν χρόνια ξεφύλλιζα και
αποδελτίωνα το Πειραϊκό συγγραφικό υλικό της παλαιάς εγκυκλοπαίδειας της
Ελληνικής Λογοτεχνίας την δωδεκάτομη του Χάρη Πάτση, αν η μνήμη δεν με απατά
καταγράφονταν πάνω-κάτω κάπου 6.000 λήμματα και ονόματα ελλήνων δημιουργών,
πόσους από αυτούς που έδρασαν και δραστηριοποιήθηκαν στους χώρους του πνεύματος
και των γραμμάτων τους θυμούνται ακόμα; Εφόσον συμφωνούμε ότι δεν γράφουμε για
εμάς τους ίδιους και τους φίλους και κολλητούς μας, ούτε για να καλλιεργήσουμε
γύρω μας ποιητικές αυλές αλλά, για τους άγνωστούς μας φιλαναγνώστες και εραστές
του ποιητικού λόγου που, είτε μας αποδεχτούν είτε μας απορρίψουν ίσως και να
μην τους γνωρίσουμε ποτέ από κοντά ή να μην το μάθουμε ποτέ. Μόνο μία θεατρική
παράσταση διαθέτει αυτήν την αμεσότητα της επικοινωνίας, της ίδιας στιγμής που
παίζεται εκδηλώνονται και οι θετικές ή αρνητικές αντιδράσεις των θεατών. Και
κλείνοντας την παρένθεση, ίσως και οι συγγραφείς του παιδικού βιβλίου να είναι
οι πιο τυχεροί από τους γραφιάδες, μια και οι μικροί αναγνώστες εκφράζουν
αμεσότερα και την ίδια στιγμή τα συναισθήματά τους, δεν χρειάζεται να περάσουν
από την κρησάρα των βιβλιοκριτικών των εφημερίδων, τις μελέτες των πανεπιστημιακών
ιδρυμάτων και αιθουσών αναλύσεων επί των αναλύσεων. Ο ποιητικός λόγος ή
επικοινωνεί άμεσα με τον όποιο αναγνώστη του ή δεν επικοινωνεί. Το ίδιο φυσικά
συμβαίνει και με όποιο άλλο κείμενο. Το Κείμενο προηγείται ο συγγραφέας του
ακολουθεί.
Εκείνη πάνω κάτω την χρονική περίοδο είχαν
αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στο διαδίκτυο, να κατασκευάζονται διάφορα
λογοτεχνικά μπλοκ και ηλεκτρονικές λογοτεχνικές ιστοσελίδες από άτομα και
ομάδες, συλλόγους, εκδοτικούς οίκους με παρόμοιο σκοπό. Στην πόλη μας, τον
Πειραιά, είχαν αρχίσει να εμφανίζονται ηλεκτρονικά ιστολόγια με αμιγώς Πειραϊκή
θεματογραφία που αφορούσαν την Πειραϊκή ιστορία και πολιτισμό. Προσπερνάμε τα
καθαρά ειδησεογραφικά μπλοκ και εκείνα με αθλητικό περιεχόμενο ως μη αρμόδιοι.
Ο σχεδιασμός της Ιστοσελίδας όπως την κατασκεύασε ο νεαρός τεχνικός στα πρώτα
της ηλεκτρονικά βήματα έφερε το όνομα του συντάκτη της, ο γράφων, δεν διέθετε
ούτε τις γνώσεις να προτείνει ίσως άλλη μορφή και άλλη ονομασία, ούτε
φανταζόταν μία διαδρομή πάνω από μία δεκαετία. Δεν είχε ακόμα την τεχνική
υποστήριξη ή άλλου είδους βοήθεια, όταν για επαγγελματικούς λόγους το άτομο που
κατασκεύασε και σχεδίασε την ιστοσελίδα αναχώρησε για το εξωτερικό όπου έκτοτε
διαμένει. Και τα τεχνικά προβλήματα που αντιμετώπισε, οι φόβοι, οι ενδοιασμοί
και η κόπωση και απογοήτευση που εισέπραξε το πρώτο διάστημα της αγοράς και
λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή για να περάσει στο αρχείο του το
ογκώδες υλικό των δύο Βιβλίων του για τον Πειραιά που κυκλοφόρησαν και η μεγάλη
ατυχία να είναι προβληματική η κεντρική μνήμη του Υπολογιστή να χαθεί τρείς
φορές το υλικό και να ξαναγραφεί από την αρχή, δίχως να φταίει ο
γράφων-πελάτης, (μέχρι που το αντιλήφθηκαν οι αρμόδιοι του μαγαζιού που το
αγόρασε και του τον άλλαξαν) τον έκανε να απογοητευτεί ότι θα υπάρξει περίπτωση
να μάθει χειρισμό του Υπολογιστή, να τον πιάνει άγχος, και να τον χρησιμοποιεί
μόνο σαν ένα είδος ηλεκτρονικής Γραφομηχανής όπως μέχρι σήμερα συμβαίνει,
αντιγράφοντας ότι γράφει στο χέρι με στυλό πάνω στην λευκή σελίδα. Πολύ
αργότερα, όταν άρχισαν να βλέπου την λογοτεχνική αυτήν ιστοσελίδα από τον
Πειραιά, άτομα από διάφορα μέρη της Ελλάδας και του Εξωτερικού-προφανώς
Έλληνες- και να τους είναι μάλλον χρήσιμες οι βιβλιογραφικές αποδελτιώσεις και
τα στοιχεία για την λογοτεχνία που αναρτούσε, να φέρνει στην επιφάνεια
παλαιότερων δεκαετιών συγγραφικές φωνές, τότε αποφάσισε να αλλάξει την ονομασία
της, και να την ονομάσει Λογοτεχνικά Πάρεργα μια και δεν αφορούσαν πλέον μόνο
τα δημοσιεύματα και τα κείμενα του συντάκτη τους και συγγραφέα. Ανοίγοντας
μάλιστα την βεντάλια των ενδιαφερόντων της, έχασε και ένα μέρος του
Πειραιοκεντρικού χαρακτήρα της, ενέταξε μέσα στα ενδιαφέροντά της και θέματα
και ζητήματα που αφορούσαν τα γράμματα
και τον πολιτισμό σε ευρύτερη κλίμακα και από άλλες τέχνες και εκφράσεις του
ανθρώπου, ενώ παράλληλα, μην θέλοντας να μετατραπεί σε ένα κοιμητήριο ιδεών,
κειμένων, δημοσιευμάτων και ονομάτων, αναφέρονταν και σε ιστορικά και πολιτικά
γεγονότα και συμβάντα, πρόσωπα του καιρού μας και της εποχής μας, που διαδραμάτισαν
και εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις και για τις ζωές μας και
το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Μια, και θεωρούμε ότι ένας λογοτέχνης, ένας
άνθρωπος της τέχνης, των γραμμάτων δεν είναι ξεκομμένος από την εποχή του, έχει
φωνή και λόγο για τα κοινά, ζει μέσα στην κοινωνία και εκφέρει την γνώμη του
ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε, διαμορφώνει από την μεριά του σαν
ελεύθερος πολίτης τα τεκταινόμενα που συμβαίνουν γύρω μας. Δεν είναι «λαπάδες»
όπως παλαιότερα αποκαλούσε τους ποιητές (συγγραφείς), δημόσιος πολιτικός
παράγοντας της πατρίδας μας, ούτε φυσικά ο αναγκαίος μαϊντανός για να καλύψει
το κενό του πολιτικού χρόνου των συζητήσεων των πολιτικών πάνελ ή των
δημοσιογραφικών εκπομπών. Τέλος, μην εξαρτώμενη από των εκδοτικών οίκων υποχρεώσεις
στις παρουσιάσεις βιβλίων μια και τα προμηθεύονταν από το εμπόριο ο γράφων,
μπορούσε να έχει την ανεξαρτησία να παρουσιάσει οτιδήποτε που του κέντριζε το
ενδιαφέρον και θεωρούσε ότι θα ενδιέφερε και το όποιο κοινό των Λογοτεχνικών
Πάρεργων.
Η Πειραϊκή
ηλεκτρονική λογοτεχνική ιστοσελίδα, τα Λογοτεχνικά Πάρεργα, ούτε τα ανάλογα
εφόδια διέθετε ούτε η αισθητική της εικόνα είχε τις προδιαγραφές ώστε να σταθεί
ισότιμα, «πλάι» σε άλλες λογοτεχνικές υπέρτερές της ιστοσελίδες, αξιολογότερες
και αρτιότερες τεχνικά και από αισθητικής πλευράς στην συγκέντρωση και
παρουσίαση της ύλης τους. Το λογοτεχνικό αυτό μπλοκ χρησιμοποιούνταν στον
ελάχιστο ελεύθερο χρόνο που διέθετε ο γράφων, μια και εργάζονταν και βρίσκονταν
στους δρόμους πάνω από δέκα πέντε ώρες την ημέρα λόγω εργασιακής απόστασης και
φυσικά σωματικής κόπωσης, παρά την εξάντληση αναρτούσε κείμενα και αναδημοσίευε
άρθρα που του άρεσαν αναγνωστικά. Καθώς με την πάροδο του χρόνου «σερφάριζε» στο διαδίκτυο, έβλεπε να δημιουργούνται
νέες Λογοτεχνικές καθαρού περιεχομένου Ιστοσελίδες ή Ιστολόγια με ευρύτερους
ορίζοντες πέραν της Λογοτεχνίας, σε άλλους τομείς των Τεχνών και του Πολιτισμού
της Επιστήμης και της Έρευνας. Τα μπλοκ αυτά στελεχώνονταν από έμπειρα και
πεπειραμένα στελέχη, γνώστες των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, φιλικές παρέες με
μια κάποια οικονομική άνεση, και με την συμμετοχή και την συνεργασία
εκατοντάδων ελλήνων και ελληνίδων συγγραφέων, βιβλιοκριτικών, ποιητών,
μεταφραστών, δημοσιογράφων κλπ., σαν ομάδα, οργάνωναν και οικοδομούσαν την
δημόσια εικόνα των Ιστολογίων λειτουργικά, σε σταθερά χρονικά διαστήματα,
αρχίζοντας μάλιστα να δέχονται και διαφημίσεις από εκδοτικούς οίκους και άλλους
όμορους φορείς των βιβλίων, κάτι εύλογο μια και τα θέματά τους περιστρέφονταν
γύρω από Λογοτεχνικά ζητήματα, τις νέες εκδόσεις και κυκλοφορίες,
προδημοσιεύσεις βιβλίων, συνεντεύξεις συγγραφέων, πνευματικές εκδηλώσεις και
ομιλίες, επετειακές αναφορές μνήμης συγγραφέων. Και ο κόσμος του βιβλίου είχε
αρχίσει σταδιακά να επικοινωνεί στις μέρες μας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
και όχι των παλαιότερων παραδοσιακών, όπως οι δικές μας γενιές, δηλαδή τις
εφημερίδες και τα περιοδικά. Οι περισσότερες αριθμητικά από αυτές τις
Ιστοσελίδες διατηρούνται μέχρι των ημερών μας και δημιούργησαν το δικό τους
κοινό, ανοίχτηκαν και σε άλλες καλλιτεχνικές ή και εμπορικές δραστηριότητες,
(εκδόσεις βιβλίων, προώθηση νέων εκδόσεων, μαθήματα ελεύθερης γραφής και
ανάγνωσης, λέσχες λογοτεχνικές κλπ.) εμπλούτισαν την ύλη και το στελεχιακό
δυναμικό τους κατάκτησαν δυναμικά μεγαλύτερο ποσοστό της «πίτας» των μπλόκερ,
και το κυριότερο, η προβολή και η αποδοχή τους διαφημιστικά αυξήθηκε σημαντικά.
Ορισμένα μπλοκ τερμάτισαν τον κύκλο τους άλλα έγιναν «κλειστά» δηλαδή
συνδρομητικά, μπορούσες να τα διαβάσεις αν γινόσουν συνδρομητής με ένα ετήσιο
χρηματικό ποσό όπως και αρκετά έντυπα και εφημερίδες. Στο δημόσιο αυτό «παιχνίδι» της προβολής και
επικοινωνίας του σύγχρονου ανθρώπου μέσω των social media, στο διαδίκτυο
εισήλθαν και κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς. Πανεπιστημιακοί χώροι, Σύλλογοι και
ομάδες Καθηγητών της μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης, Λαογραφικά Σωματεία,
Δημόσιες και Δημοτικές Βιβλιοθήκες, ιδιωτικοί Αρχειακοί χώροι, Δημοσιογραφικά
περιβάλλοντα. Λογοτεχνικά Περιοδικά και Εφημερίδες κυρίως τα χρόνια της
πανδημίας όπου πολλά έντυπα τερμάτισαν την έκδοσή τους και ο κόσμος κλείστηκε
στα σπίτια του ή περιόρισε τις δημόσιες δραστηριότητές του και παρουσίες του.
Κάτι άλλο εξίσου χρήσιμο και αποτελεσματικό για τους θιασώτες των τεχνών, της
λογοτεχνίας και τους φιλότεχνους αναγνώστες υπήρξε η ανάρτηση στο διαδίκτυο
ολόκληρων βιβλίων, περιοδικών, συγγραμμάτων, μελετών, διδακτορικών διατριβών,
ομιλιών που δόθηκαν σε λογοτεχνικά συνέδρια και ημερίδες, παρουσιάσεις νέων
βιβλίων. Οι όποιοι αναγνώστες είχαν πλέον την δυνατότητα-μετά από ορισμένες
απαραίτητες τεχνικές λειτουργίες χρήσης των Η/Υ να «κατεβάσουν» στην δική τους
ηλεκτρονική οθόνη τα Κείμενα ή τα Βιβλία, τις Φωτογραφίες που τους ενδιέφεραν
και να τα μελετήσουν από απόσταση και με την ηρεμία τους στην ατομική τους
πλατφόρμα. Ανοίγοντας μικρή δεύτερη παρένθεση και αυτοσαρκαζόμενος για την
άγνοιά μου, να αναφέρω την έκπληξή που ένιωσα όταν σε επίσκεψή μου στο ΕΛΙΑ,
για έρευνα και αποδελτίωση περιοδικού, συνάντησα τον συχωρεμένο συγγραφέα και
συλλέκτη Μάνο Χαριτάτο να εργάζεται στο Γραφείο του με τον Ηλεκτρονικό του
Υπολογιστή. Καθώς ανοίξαμε συζήτηση παρακολουθούσα έκπληκτος την μεγάλη οθόνη
του υπολογιστή του με ανοιγμένα πολλά παράθυρα, ήταν τόσο μεγάλη η έκπληξή μου
και απορία μου που, συγκρατιόμουν να μην φανερώσω μπροστά στον συνιδρυτή του
ΕΛΙΑ την τρομακτική εντύπωση που μου έκανε το γεγονός αυτό. Ένιωσα τόσο αδαής
πάνω στην χρήση και τις λειτουργικές ευκολίες που σου παράσχουν οι νέες
τεχνολογίες σε πεδία της έρευνας που ζήλεψα τις νεότερες γενιές με την
μεγαλύτερη εξοικείωση. Σαν ένας «πρωτόγονος» ερευνητής και αποδελτιωτής όπου
είχα επισκεφτεί έναν Αρχειακό χώρο κρατώντας δύο στυλό, μολύβι, γόμα, τετράδιο,
καθώς δούλευα και αντέγραφα με το χέρι τις πληροφορίες που αναζητούσα. Πόσο
«ξεκούραστα» εργάζονταν ένα άλλο πρόσωπο που έβλεπα δίπλα μου και πόσο
κουραστικά ο γράφων. Όταν μάλιστα άρχισαν και οι Βιβλιοθήκες να σκανάρουν
τίτλους βιβλίων τους, τότε κατανόησα πόσο και σε τι έκταση με έχει ξεπεράσει η
τεχνολογία, κάτι οικείο στις νεότερες ηλικίες και γενιές των ερευνητών και
συγγραφέων.
Τα σύγχρονα
Ιστολόγια έδωσαν βήμα σε νέους ηλικιακά συγγραφείς, ακούστηκε η φωνή τους και
οι απόψεις τους, ήρθαν σε επικοινωνία μεταξύ τους και τους γνωρίσαμε οι
υπόλοιποι εμείς οι ανώνυμοι αναγνώστες. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον και
τεχνολογικές συνθήκες που άλλαζαν από μέρα σε μέρα, δημιουργήθηκε και το μπλοκ
από τον Πειραιά με επιθυμία του γράφοντος να διασώσει μέρος από το έντυπο υλικό
που είχε συγκεντρώσει και πληροφοριακό υλικό που είχε αποδελτιώσει και είχε να
κάνει με την Λογοτεχνία, δίχως να παραβλέπει και την κοινωνική και πολιτική
πραγματικότητα μέσα στην οποία όφειλε να κινηθεί, να αφηγηθούν την δική τους
ιστορία και των όποιων συνεργατών τους στην πορεία. Προσπάθησαν να έχουν
αιχμηρή ίσως κριτική και θέσεις αλλά πάντα σεβόμενα τα Κείμενα που αναρτούσαν
και τους Συγγραφείς τους. Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα από την πόλη του Πειραιά από
την πρώτη στιγμή της εμφάνισής τους στον δημόσιο λογοτεχνικό στίβο είχαν
«φτωχή» την Εικόνα της ενδυμασίας τους, δεν είχαν την δυνατότητα να
εμπλουτίζονται τα πρωτότυπα Κείμενα ή οι αναδημοσιεύσεις από φωτογραφικό υλικό,
εικαστικές παραστάσεις, βινιέτες, καλλιτεχνικά σχέδια, ακόμα και φόρμα
παρουσίασης που θα καθιστούσε την γενική τους όψη στην σύγχρονη εποχή μας και
τις αναγνωστικές απαιτήσεις τους ελκυστικότερη και αισθητικά ενδιαφέρουσα. Η
παντελής άγνοια επίσης του Πειραιώτη συντάκτη τους στον λειτουργικό χειρισμό
των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (εξακολουθεί να γράφει πάντα με στυλό στο χέρι τα
κείμενα και μετά τα δακτυλογραφεί και τα αναρτά), κράτησε τα Λογοτεχνικά
Πάρεργα δέσμια σε μια εμφάνιση όχι πάντα καλαίσθητη. Την «διάσταση» αυτή
προσπάθησαν να την αναπληρώσουν με την επιστημονική εγκυρότητα των
αποδελτιώσεών τους, την βιβλιογραφική ορθότητα, την ακρίβεια των πληροφοριών
τους, την όσο το δυνατόν πληρέστερη παράθεση στοιχείων για έναν συγγραφέα, ένα
λογοτεχνικό θέμα, ένα βιβλίο. Η έλλειψη επίσης ελεύθερου χρόνου-τότε- του
συντάκτη τους και η εργασιακή του κούραση και εξάντληση εμπόδιζε τα Λογοτεχνικά
Πάρεργα να «ορθοποδήσουν» αισθητικά και τεχνικά όπως θα επιθυμούσε ο γράφων,
καθώς έρχονταν σε επαφή με άλλες δημόσιες λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Παρά τις
διάφορες δυσκολίες, το σχετικό σνομπάρισμά τους τα Λογοτεχνικά Πάρεργα
επέζησαν, καλύφτηκαν τα έξοδά τους και είχαν την χαρά και την τιμή να κρατήσουν
ανοιχτές και ακηδεμόνευτες από πολιτικές και
λογοτεχνικές σκοπιμότητες, αυλές και ομάδες μεγαλόσχημων τις σελίδες
τους. Το κοινό τους αργά και σταθερά αυξήθηκε, άρχισαν να ενδιαφέρουν τα
περιεχόμενά τους αναγνώστες από διάφορα μέρη της Ελλάδος και από το Εξωτερικό,
τις πέντε Ηπείρους. Παράλληλα αποδέχτηκαν την πρόσκληση συνεργασίας- ελάχιστοι
έστω, σημαντικοί και αξιόλογοι έλληνες συγγραφείς άντρες και γυναίκες και
δημοσίευσαν πρωτότυπα, αδημοσίευτα κείμενά τους και μεταφράσεις τους, και για
αυτήν τους την προθυμία και χειρονομία τους ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ όλους και όλες
ανεξαιρέτως. Παρά τις όποιες διαφωνίες μας που ενδέχεται να είχαμε σε
φιλολογικά θέματα και ζητήματα παρουσίασης νέων εκδόσεων και όχι σε προσωπικό
επίπεδο. (Έχουμε την αίσθηση ότι πολλές φορές οι κριτικοί παρουσιάζουν εκδότες,
παρά κείμενα, αν δεν κάνουμε λάθος). Από χρονιά σε χρονιά με την
πολυθεματικότητά τους τα Λογοτεχνικά Πάρεργα έφτασαν στην φετινή χρονιά το
2025, απόκτησαν ένα σταθερό αναγνωστικό κοινό που ούτε το είχαμε φανταστεί και
ούτε γνωρίζαμε. Δεν πιστεύαμε ότι αυτά τα κάπως άχαρα μακροσκελή σεντόνια με
λέξεις, (όπως έλεγε ο αγαπητός μας Γιώργος Βέλτσος) γραμμές από γράμματα του
ελληνικού αλφαβήτου σε διάφορους συνδυασμούς και μορφές, πρωτότυπα κείμενα ή
αναδημοσιεύσεις αρκετές φορές με ορθογραφικά λάθη και αβλεψίες του ματιού και της
γρηγοράδας του χεριού, της κούρασης του κορμιού, ότι θα έλκυαν ένα κοινό που
ενδιαφέρεται για την Λογοτεχνία, τα Γράμματα και τις Τέχνες, τα Πολιτιστικά
πράγματα της εποχής τους. Ασφαλώς για να είμαστε ειλικρινείς, η φλυαρία και
μακρολογία του γράφοντος και όχι η λακωνικότητα της γραφής του, των
δημοσιευμάτων του, η κάποια ορισμένες φορές προχειρολογία και βιασύνη του
ζημίωσαν και κούρασαν τα Λογοτεχνικά Πάρεργα, παρόλα αυτά δεν έχασαν το
ενδιαφέρον τους καθώς ο εστιασμός τους επικεντρώθηκε στην παράθεση των
βιβλιογραφικών πληροφοριών, την αντιγραφή κριτικών σημειωμάτων και σχόλια
τρίτων από έντυπα που δεν είναι προσβάσημα εύκολα ή θέλουν πολύ τρέξιμο για να
ανευρεθούν και να αποδελτιωθούν. Αντιστρέφοντας την παροιμία μαζί με την
γλάστρα ποτίστηκε και ο βασιλικός. Πέρα από τα όποια λάθη του γράφοντος τα
Λογοτεχνικά Πάρεργα δίχως βοήθεια ή συμβουλευτική συμπαράσταση τρίτων σε
τεχνικές ηλεκτρονικές δεξιότητες ο γράφων αγόραζε τα βιβλία και τα περιοδικά
που χρειάζονταν, βασίστηκε στο προγενέστερο λογοτεχνικό του αρχείο, έβγαζε
φωτοτυπίες και αντέγραφε με το χέρι. Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα προσπάθησαν σύμφωνα
με την φιλοσοφία του συντάκτη τους που αγαπά και πιστεύει στον ρόλο και την
λειτουργία της Λογοτεχνίας, τις δράσεις του Πολιτισμού, την συνέχιση της πολιτιστικής
μας παράδοσης μέσα στην Κοινωνία, την γνωριμία μας με άλλες παραδόσεις,
κράτησαν θέλω να πιστεύω μία άψογη στάση απέναντι σε πρόσωπα και έργα,
πεζογράφους και ποιητές δίχως αποκλεισμούς και διαχωριστικές γραμμές κάθε
είδους και κατηγορίας, φρόντισαν όπως προαναφέραμε να διαθέτουν επιστημονική
εγκυρότητα οι πηγές και τα στοιχεία που κατέθεταν να είναι «γκαραντί», οι
παραπομπές να αντιπαραβάλλονται με την πρώτη πηγή, να μνημονεύεται το όνομα του
αρχικού συγγραφέα όπως οφείλουν να πράττουν όσοι σέβονται τον συγγραφικό και
τον αναγνωστικό ερευνητικό εαυτό τους. Δεν «τσαλαβουτούσαν» σε άλλα μπλοκ
αντιγράφοντας ειδήσεις και σχόλια και τα μετέφεραν ως λογοτεχνικά
«αναμασήματα». Όποτε χρειάζονταν και όπου παρέπεμπαν σεβάστηκαν τον μόχθο των
άλλων και αναφέρονταν σε αυτούς επώνυμα με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια,
σαφήνεια.
Τα
Λογοτεχνικά Πάρεργα είχαν θέση, άποψη, εξέφρασαν τις κρίσεις τους ευθαρσώς για
τα λογοτεχνικά πράγματα της χώρας μας, ανέσυραν στην επιφάνεια του σημερινού
χρόνου των αναγνωστών και αναγνωστριών συγγραφείς και κείμενα, αποσπάσματα και
παρουσιάσεις, βιβλία και περιοδικά, φωνές δημιουργών και καλλιτεχνών που είχαν
μάλλον λησμονηθεί ή συγγραφείς που θεωρούνταν κλασικοί εκπρόσωποι παλαιότερων
γενεών και εποχών από μία μερίδα σύγχρονων κριτικών και «αρμοδίων» αξιολογητών
και δεν μνημονεύονταν, ή τουλάχιστον στην ίδια συχνότητα όσο άλλοι νεότεροί
τους. Ο συντάκτης του Πειραϊκού αυτού Ιστολογίου διάβαζε και εξακολουθεί να
διαβάζει και όσο του επιτρέπουν οι δυνάμεις του ενημερώνεται για τις σύγχρονες
εξελίξεις και διαδρομές των λογοτεχνικών μας πραγμάτων ιδιαίτερα στους χώρους
της Ποίησης. Δεν απέκλειαν την αντίθετη γνώμη και κρίση από την δική του ούτε
προσπάθησαν να δημιουργήσουν φιλικές ή συντεχνιακές ή άλλου είδους «αυλές».
Ήσαν ανοιχτά και όχι μονοθεματικά στην ύλη και τα περιεχόμενά τους, στην
θεματολογία τους που διαρκώς εμπλουτίζονταν σε είδη, κατηγορίες και φωνές
συγγραφέων. Προσπάθησαν ακόμα, να μην είναι αποκλειστικά Πειραιοκεντρικού
λογοτεχνικού ενδιαφέροντος όπως προαναφέραμε, αν και θέλησαν να εδραιώσουν στο
αναγνωστικό κοινό τους την συνείδηση της λεγόμενης Λογοτεχνικής Πειραϊκής
Σχολής, μιάς Σχολής και παράδοσης που διαθέτει ουκ ολίγα ονόματα και κατηγορίες
δημιουργών και καλλιτεχνών. Θέλησαν με τα Σημειώματά τους τα στοιχεία και τις
γενικές πληροφορίες, φιλολογικές αναφορές και βιβλιογραφικές αποδελτιώσεις να
στήσουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων της παλαιάς λογοτεχνικής
παράδοσης με την σύγχρονη που έχει αρχίσει να οικοδομείται, αυτή την πολύ
νεότερων γενεών δημιουργών. Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα δεν δεσμεύτηκαν από άτομα ή
φορείς, εμπορικούς παράγοντες, παρουσίασαν βιβλία και νέες εκδόσεις που τους
κέντρισαν την προσοχή, προμηθεύτηκαν τίτλους βιβλίων και περιοδικών από τις
βιτρίνες των βιβλιοπωλείων ή τους χαρίστηκαν, παρέχοντας μία εικόνα της
λογοτεχνικής πραγματικότητας όπως αυτά την προσέλαβαν στην διάρκεια της
λειτουργίας τους. Το παρελθόν και το παρόν της λογοτεχνίας σε μία ανοιχτή,
διαρκή, παρατεταμένη ελεύθερη συζήτηση και δημιουργική επαφή και συνομιλία,
καταξιωμένων και λιγότερο καταξιωμένων δημιουργών, πιστεύοντας ότι όλοι μας,
αποτελούν ένα μικρό λιθαράκι, μία ψηφίδα στο συγκεντρωτικό ψηφιδωτό της
διαδρομής της ελληνικής λογοτεχνικής πολύχρωμης και πολύπτυχης παράδοσης και
πολιτισμό. Συχνά επανέρχονταν σε θέματα και ονόματα συγγραφέων περασμένων
χρονικών περιόδων που είχε εξεταστεί το έργο και η συγγραφική τους διαδρομή.
Αυτό οφείλεται στην πεποίθηση ότι ο γράφων και συντάκτης τους θεωρεί ότι δεν
γίνεται όσο οξύνους κριτικός νους και φιλολογική επάρκεια να έχει ένας σταθερός
αναγνώστης να αφομοιώσει τέτοιον όγκο συγγραφικής ύλης, έπειτα υπάρχουν
έργα-βιβλία τα οποία δεν εξαντλούνται με την πρώτη ανάγνωση, απαιτείται δεύτερη
και τρίτη προσέγγιση σε διαφορετικές χρονικές στιγμές εξέτασης για να
κατανοηθούν, να ερμηνευτούν επαρκώς όταν αρχίσουμε την συνομιλία μας μαζί τους.
Φαντάζομαι ότι κανείς μας δεν θα υποστήριζε ότι το έργο ενός Κωστή Παλαμά, ενός
Οδυσσέα Ελύτη, ενός Γιώργου Σεφέρη ενός Γιάννη Ρίτσου, ενός Κωνσταντίνου Π.
Καβάφη, ενός Νίκου Εγγονόπουλου, ενός Τάκη Παπατσώνη, ενός Τάσου Λειβαδίτη κ.ά.
εξαντλείται με την πρώτη ανάγνωση και την ερευνητική, κριτική ματιά.
Πολυεπίπεδος ο λόγος και η γραφή τους πολυεπίπεδη και επαναληπτική η ανάγνωσή
μας και οι ερμηνείες μας.
Ο συντάκτης των Λογοτεχνικών Πάρεργων πίστευε
και εξακολουθεί να πρεσβεύει ότι η Τέχνη και τα Γράμματα, ο Πολιτισμός,
ιδιαίτερα η Ποίηση οφείλει να είναι κατανοητή και προσβάσημη σε όλους μας. Να
αποτελεί κοινό κτήμα σε όλους μας, πεπαιδευμένους και λιγότερο μορφωμένους, σε
πτυχιούχους και μη αρκεί να διαθέτουν την ανάλογη ευαισθησία και πρόθεση
πλησιάσματος, ποιητικό ένστικτο και διάθεση να ασχοληθούν σοβαρά με την Ποίηση.
Μία Ποίηση ή ένα Πεζό μια Γραφή κλεισμένη και περιορισμένη μέσα σε
πανεπιστημιακούς χώρους, σε ακαδημαϊκές αίθουσες και φοιτητικά ή διδασκαλικά
έδρανα, σε κύκλους διανοουμένων και ομάδες ελίτ, σε κριτικές σελίδες εφημερίδων
σε εμάς τουλάχιστον δεν λέει τίποτα. Ο ποιητικός λόγος πέρα από την αξία του
πρέπει να χαίρει της αναγνώρισης από όλους, να είναι κοινός στον κόσμο, να στήνει
γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, όπως η Δημοτική Ανώνυμη Ποίηση, τα
Λαϊκά Ακούσματα και Αναγνώσματα, να προκαλεί συζητήσεις κάτω από την έδρα, πέρα
από ποιητικούς και της τέχνης άμβωνες, στις ποιητικές γαλαρίες των αναγνωστών
και αναγνωστριών, στα ανώνυμα στασίδια των ανθρώπων. Η Ποίηση δεν γράφεται ούτε
παράγεται από τους ειδικούς και για τους ειδικούς, τους αρμόδιους των ποιητικών
πραγμάτων, τους αξιολογητές βιβλιοκριτικούς. Η Ποίηση είναι αυτό που χάνεται
στην γραπτή μεταφορά της πρώτης έμπνευσης, για να παραφράσουμε το γνωστό
τσιτάτο για την μετάφραση. Ποίηση είναι αυτό το αδιόρατο, το αινιγματικό κάτι
που νιώθουμε όταν ερχόμαστε σε επαφή με τα πράγματα και αυτά με εμάς, μυστικά
μας μιλάνε και ζητούν να επικοινωνήσουν μαζί μας μέσω της μητρικής μας γλώσσας,
τα γράμματα της αλφαβήτου, της προφορικής μας έκφρασης. Εμείς δεν είμαστε παρά
τα ηχεία των φωνών και των σιωπών τους. Εξάλλου όπως άλλοι έχουν αποφανθεί,
Ποίηση δεν δημιουργούν οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως Ποιητές μόνο, αλλά κάθε ένας
«μάστορας» και «μαίστορας» της τέχνης και της καλλιτεχνίας. Ποιητής λέγεται και
δύναται να είναι ένας καραβομαραγκός, ένας ξυλογλύπτης, ένας μάστορας της
πέτρας, ένας αγιογράφος ή λαϊκός εικονογράφος, ένας βιβλιοδέτης, ένας
εικονογράφος , μία υφάντρα, ένας λαϊκός λυράρης. Ποίηση είναι το αποτέλεσμα
ενός ατόμου που δουλεύει τον παραδοσιακό αργαλειό, εκείνος που κατασκευάζει
μουσικά όργανα, της γλυπτικής κομψοτεχνήματα. Η ευαίσθητη και αθώα ματιά με την
οποία βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας και η συγκίνηση που μας δημιουργείται όταν
ερχόμαστε σε επαφή με αυτά είναι ποίηση ή τουλάχιστον μία από τις μορφές των
εκδηλώσεών της, και αυτό το προνόμιο δεν ανήκει μόνο στους λεγόμενους Ποιητές ή
Ποιήτριες, είναι ένα «χάρισμα» κάθε συνειδητού όντος στον χώρο και τον χρόνο.
Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα στην δική τους
απολογητική ρητορική, ίσως να φάνηκαν χρήσιμα με τις πληροφορίες και τα
στοιχεία που δημοσίευσαν και ανάρτησαν σε πρόσωπα και άτομα εντός και εκτός
Ελλάδος που είχαν τα ίδια ή παρόμοια πνευματικά ενδιαφέρονταν με τον συντάκτη
τους, πέρα από την φλυαρία του όπως μας δείχνουν τα ποσοστά των αναγνωστών τους
από διάφορα μέρη του Κόσμου. Κλείνοντας σιγά-σιγά τον κύκλο τους, νέες και
ακμαίες πνευματικές και σωματικές δυνάμεις εύχονται ότι ίσως να θελήσουν να
συνεχίσουν το «παιχνίδι» αυτό της γραφής και της ανάγνωσης της συνέχισης και διατήρησης της ιστορικής
και καλλιτεχνικής Μνήμης των προγενεστέρων, των κληροδοτημάτων της παράδοσης
μας που μας άφησαν οι παλαιότερες γενιές των πάσης φύσεως δημιουργών. Θεωρούμε
ότι ο Πολιτισμός είναι κοινή συλλογική μνήμη, παρθενογένεση στην Γραφή και την
Ποίηση αν δεν κάνω λάθος δεν υπάρχει. Μπορεί κάθε γενιά και κάθε εποχή να
κυοφορεί τις δικές της πνευματικές και καλλιτεχνικές αξίες και πρότυπα,
προέρχονται όμως από δημιουργούς των παλαιότερων εποχών και γενεών. Πολύ σωστά
και σοφά μας είπε ο έλληνας παραμυθάς και γραφιάς Νίκος Καζαντζάκης, «Φαίνεσαι
μεγάλος γιατί πατάς στους ώμους προγενέστερων δημιουργών….».
ΥΓ. Και από τις νέες εκδόσεις. Βιβλία
που περιμένουν το διάβασμά μας.
Α) Θανάσης
Διαμαντόπουλος, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πλαστουργός ιστορίας. Ο άνθρωπος, ο
θρύλος, το πολιτικό αποτύπωμα. Εκδόσεις Πατάκη 12, 2024, σ.526, 21 ευρώ. Μια
άλλη ερμηνευτική προσέγγιση του πολιτικού που διαμόρφωσε τις τύχες της νεότερης
Ελλάδος. Του Κρήτα Εθνάρχη με τις πολλές πολιτικές αρετές του αλλά και τις
ελάχιστες σκοτεινές ή αινιγματικές πτυχές της πολιτικής του προσωπικότητας. Ένα
μελέτημα σύγχρονο που θέλει τον χρόνο του για να μελετηθεί ώστε να μην
παρανοηθεί η ερευνητική και συγγραφική ματιά του πολιτειολόγου συγγραφέα του.
Το βιβλίο αφιερώνεται «Στη μνήμη του Ηλία Νικολακόπουλου».
Β) Σοφία
Αυγερινού, Άγνωστες Λέξεις. Εκδόσεις Πόλις 1, 2025, σ.96, 14 ευρώ. Μια
συγγραφική φωνή των νεότερων ηλικιακά γενεών γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα και
την γνωρίζουμε από άλλα καλά πεζά της και εξαιρετικές μεταφράσεις της. Μια
Νουβέλα που μας υπόσχεται πολλά στην ανάγνωσή της.
Γ) Έλενα
Χουζούρη, ΨΥΧΗ ΝΤΥΜΕΝΗ ΑΕΡΑ. ΑΝΘΟΥΛΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ-ΒΑΦΟΠΟΥΛΟΥ, Η μούσα της
μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης. Εκδόσεις Επίκεντρο 2025, σ.294, 18 ευρώ. Νομίζω, ότι δεν χρειάζονται συστάσεις για την
ποιήτρια και κριτικό Έλενα Χουζούρη, η συγγραφική και δοκιμιακή και κριτική της διαδρομή μας
είναι γνωστή και αγαπητή και έχει συμβάλλει από την μεριά της, στην γνωριμία
μας με σημαντικές φωνές της ελληνικής λογοτεχνίας, όταν μάλιστα οι αναγνωστικές
της αγάπες είναι και δικές μας, όπως το έργο του Γιώργου Ιωάννου. Το βιβλίο
αυτό είναι το δεύτερο για την παλαιά ποιήτρια από την Θεσσαλονίκη Ανθούλα
Σταθοπούλου, πρώτη σύζυγο του γνωστού ποιητή Γιώργου Βαφόπουλου η οποία έφυγε
πολύ νέα. Η ποιήτρια και κριτικός Έλενα Χουζούρη είχε ασχοληθεί παλαιότερα με
την Α. Σ. Βαφοπούλου με βιβλίο της που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις
Γαβριηλίδης, που, δυστυχώς έκλεισαν και το βιβλίο της-όπως και άλλα- είχαν
άδοξη αναγνωστική και εμπορική τύχη. Η Χουζούρη επανέρχεται με νέα ερευνητική
ματιά και υλικό και μας προσφέρει μία πληρέστερη εικόνα της Θεσσαλονικιάς
ποιήτριας. Στο δικό μας σημείωμα στα Λ. Πάρεργα σε μεταγενέστερη χρονολογία, θα
προσπαθήσουμε να συνεξετάσουμε και τις δύο της εργασίες. Για άλλη μία φορά από
εδώ να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στην ποιήτρια Μαρία Κέντρου- Αγαθοπούλου,
που εδώ και χρόνια είχε την καλοσύνη να μας φωτοτυπήσει το ποιητικό έργο της
Ανθούλας Σταθοπούλου από την Δημοτική (νομίζω) Βιβλιοθήκη της συμπρωτεύουσας. Ο
τέταρτος τίτλος που αναμένει να διαβαστεί είναι
Δ) Πάνος
Καραγιώργος, Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στην Ελλάδα. Εκδόσεις Σύλλογος Προς Διάδοσιν
Ωφελίμων Βιβλίων, 2023, σ.318, 19, 10 ευρώ. Η Σαιξπηρική αυτή μελέτη του κ.
Πάνου Καραγιώργου, έρχεται ως εμπλουτισμένη και συμπληρωμένη συνέχεια μιας
προηγούμενης εργασίας του που γνωρίζαμε από το 1992 και μνημονεύσαμε στο
προηγούμενο Σαιξπηρικό σημείωμά μας. Είναι το βιβλίο: «Σαιξπηρικά Μελετήματα»,
εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1992, σ. 78, τιμή 728 παλαιές
δραχμές. Στην πληρέστερη και αναλυτικότερη Σαιξπηρική εργασία του ο
Σαιξπηριστής Έλληνας καθηγητής μας δίνει ένα πανόραμα διαφόρων πλευρών και
πτυχών των Σαιξπηρικών ερευνών και μεταφράσεων στην χώρα μας. Στηριζόμενες στην
αλλόγλωσση αγγλική βιβλιογραφία και την ελληνική παράλληλα, διασαφηνίζει
προβλήματα που απασχολούν την Σαιξπηρική αναγνωστική και θεατρική κοινότητα
διαχρονικά και ορισμένα από τα οποία παραμένουν άλυτα και αδιευκρίνιστα.
Προσθέτει νεότερα βιογραφικά στοιχεία, δημοσιεύει κατάλογο ελληνικών των έργων
του Σαίξπηρ Μεταφράσεων, παρουσιάζει την ελληνική του Παραστασιογραφία και
εμπλουτίζει την εργασία του με βιβλιογραφικές πηγές προχορώντας τις Σαιξπηρικές
έρευνες. Ένα βιβλίο χρήσιμο όχι μόνο για τους ειδήμονες των θεατρικών πραγμάτων
στην χώρα μας, τους συντελεστές της θεατρικής τέχνης αλλά και σε όσους
επιθυμούν να γνωρίσουν καλύτερα την τύχη της Σαιξπηρικής γραφής και
παραστασιογραφίας στην Ελλάδα. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε γλώσσα απλή, τα
κεφάλαια είναι πολλά και σύντομα και η διαμερισματοποίηση του υλικού βοηθά στην
κατανόησή του και στο γεγονός ότι μπορεί ο αναγνώστης να αρχίσει το διάβασμα
από όποιο κεφάλαιο ή ενότητα επιθυμεί.
Τέλος, μας
περιμένει η ανάγνωση ενός βιβλίου της πεζογράφου Νατάσας Κεσμέτη που μας δώρισε
και το βιβλίο της Χριστίνας Καραντώνη, «Νατάσα Κεσμέτη: Ευλόγως η χαρά»,
εκδόσεις Κουκκίδα 2022.
Ενώ
προετοιμάζουμε και ένα ανθολόγιο ποιημάτων του ποιητή από τον Πύργο της Ηλίας Χάρη
Μεγαλυνού (γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1951) ψευδώνυμο του Χαράλαμπου Κάτση που
έφυγε από κοντά μας πριν έναν χρόνο, 20 Μαϊου του 2024, σταθερού συνεργάτη του
περιοδικού «Οδός Πανός». Τον ποιητή Χάρη Μεγαλυνό τον γνωρίσαμε μέσα από τις σελίδες
της Αντι-Ανθολογίας του ποιητή και στιχουργού Δημήτρη Ιατρόπουλου. Έξι χρόνια
μετά την πτώση της χούντας, Απρίλιος του 1980 οι ωραίες εκδόσεις «ΆΚΜΩΝ» στο νούμερο
8 της σειράς της Λογοτεχνία κυκλοφορούν την πρώτη του ποιητική συλλογή «ΣΤΟ
ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ», σελίδες 72, δραχμές 100. Την επιμέλεια είχε ο εκδότης και
ποιητής Γιώργος Χρονάς, από του οποίου τα επόμενα χρόνια εκδόθηκαν και οι τρείς
άλλες του ποιητικές συλλογές. «Το μήλον της έριδος», 1983, σ.42, δραχμές 150. «Κοσμικόν
πάθος», 11,1997 σελ. 30, δραχμές 830 και «Κακοκαιρία και Ενιαυτοί», 10,2002 σ.
100. Ο εκδότης του Πειραιώτης ποιητής και στιχουργός Γ. Χρονάς τον αποχαιρετά
με το κείμενό του «Ο Χάρης Μεγαλυνός κοιμάται», σ. 48 στο τεύχος 203/2024 που είναι
αφιερωμένο στον ρώσο χορευτή Ρούντολφ Νουρέγιεφ.
Γιώργος Χ.
Μπαλούρδος
Πειραιάς
4 Μαϊου 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου