Patrick Kavanagh (Πάτρικ Κάβανο) 21/10/1904- 30/11/1967, Μόναχαν, Β. Ιρλανδία

 

       Patrick Kavanagh. ( Πάτρικ Κάβανο)

21/ 10/ 1904 – 30/ 11/ 1967, Μόναχαν, Β. Ἰρλανδία.

 

Σημείωση τῆς μεταφράστριας:

Καθώς, ἐκτός ἀπό τά ἐπίσημα ἐτήσια Ψυχοσάββατα, ὅλα τά Σάββατα εἶναι ἀφιερωμένα στήν μνήμη τῶν κεκοιμημένων, τά παρακάτω δύο ποιήματα τοῦ  Ἰρλανδοῦ ποιητῆ Πάτρικ Κάβανο, ἀφιερώνονται στούς προσφιλεῖς κεκοιμημένους ὅλων μας, τώρα πού εἰσήλθαμε στόν ἑορταστικό κύκλο τῶν Χριστουγέννων.

 

     Στήν Μνήμη τῆς Μητέρας μου

 

Δέν σέ σκέπτομαι πλαγιασμένη στόν ὑγρό πηλό

Κάποιου κοιμητηρίου στό Μόναχαν· σέ βλέπω

Νά κατηφορίζεις ἕνα μονοπάτι ἀνάμεσα στίς λεῦκες

Ὁδεύοντας γιά τό σταθμό, ἤ μέ χαρά

Στή δεύτερη Λειτουργία πηγαίνοντας μιά Κυριακή καλοκαιριοῦ-

Μέ συναντᾶς καί  λές:

Τά γελάδια, νά τά φροντίζεις μήν ξεχνᾶς -

Ἀνάμεσα στίς χωματένιες λέξεις σου οἱ ἀγγέλοι φτερουγοῦν

μακριά . 

 

Σέ σκέπτομαι καί σέ ἀπόκρημνο ἀκρωτήρι νά βαδίζεις

Στοῦ Ἰουνίου τήν πρασινισμένη βρώμη,

Τόσο γεμάτη, τόσο πλήρης ἀπό περίσσευμα ζωῆς -

Καί μᾶς νά συναντιόμαστε στήν ἄκρη πόλης βλέπω

 

Τυχαίως, στό τέλος τοῦ πανηγυριοῦ, ἀπ’ τά

Παζάρια ὅλα μετά, κι ἐμεῖς ἀντάμα νά βαδίζουμε

Μποροῦμε μές ἀπό πάγκους, μαγαζιά τῶν ἀγορῶν

Ἐλεύθεροι στίς ἀνατολικές ὁδούς τῶν στοχασμῶν.   

 

Ὤ, ἐσύ δέν κείτεσαι βαθιά μές στόν ὑγρό πηλό,

Γιατί εἶναι τώρα βραδάκι θερισμοῦ κι ἐμεῖς

Σωριάζουμε ψηλές τίς θημωνιές στό φεγγαρόφωτο

Κι ἐσύ πού μᾶς χαμογελᾶς ἀπό ψηλά – μειδίαμα αἰώνιο.

 

     Μνήμη τοῦ Πατέρα μου

 

Κάθε ἡλικιωμένoς πού βλέπω

Τόν πατέρα μου θυμίζει  

Ὅταν τό θάνατο εἶχε ἐρωτευθεῖ 

Τότε πού οἱ θημωνιές εἶχαν δεματιαστεῖ . 

 

Κεῖνος πού εἶδα στήν Ὁδό Γκάρντνερ

Στό πεζοδρόμιο ὅπου σκόνταψε σκυφτός,

Ἐπίμονα μέ κοίταζε μέ μισό μάτι ,

Σάμπως καί  ἤμουν ὁ δικός του γιός. 

Θυμᾶμαι καί τόν μουσικάντη

Nά παραπαίει στό δοξάρι του ἐπάνω 

Στό Μπέισγουότερ, στό Λονδίνο

Ἄκόμη ἕναν πού μοῦ ἔθεσε τό γρίφο.

Καθένας γέροντας πού συναντῶ 

Στά χρώματα τοῦ Ὀκτωβριάτικου καιροῦ  

Μοιάζει σέ μένα ἀπευθυνόμενος, νά λέει :

Κάποτε ἤμουν ὁ πατέρας σου ἐγώ.

 

Γυρισμένα στά Ἑλληνικά ἀπό τήν Νατάσα Κεσμέτη, σέ πρώτη δημοσίευση γιά τά Λογοτεχνικά Πάρεργα.

Ελάχιστα Συγγενικά

          Στην ιστοσελίδα της κ. Νατάσας Ζαχαροπούλου στην οποία είναι σταθερή συνεργάτης η πεζογράφος και μεταφράστρια Νατάσα Κεσμέτη, στις 20 Δεκεμβρίου 2018 αναρτήθηκε σε δική της απόδοση το ποίημα «Ο Ένας» του Patrick Kavanagh με διευκρινιστικά σχόλια για τον ποιητή. Για την καλύτερη γνωριμία μας μαζί του, τα Λογοτεχνικά Πάρεργα αναδημοσιεύουν την ανάρτηση.

Patrick Kavanagh  Ὁ  Ἕνας

 Ἀπόδοση Νατάσα Κεσμέτη

         Ἀφιερωμένη στήν Τασούλα Α. Χριστοδούλου

 

Πράσινο, μπλέ, κίτρινο καί κόκκινο –

 

Ὁ Θεός κάτω στούς βούρκους καί τά ἕλη,

 

Αἰσθαντικό σάν Ἀπρίλης καί σχεδόν

ἀπίστευτο τό λουλούδιασμα τῆς κάθαρσής μας.

Μιά ταπεινή σκηνή σέ ἕναν τόπο παρατημένο

Ὅπου κανείς σπουδαῖος ποτέ δέν ἔριξε ματιά·

Ἐγκώμια παραληρώντας τά λούλουδα ὕψωσαν τό κεφάλι καί κοίταξαν στό πρόσωπο

Τόν Ἕνα καί Ἀτέλειωτο, τόν Νοῦ πού ἐναντιώθηκε

Στόν πλέον βαθυστόχαστο ἀπό τούς θνητούς. Πρίμουλα, μενεξές,

Ἀδάμαστο ἀγριόκρινο -- ἀλλά κυρίως οἱ ἀνώνυμοι καλλιτέχνες,

Ὡστόσο μιά σπουδαία ἐκδήλωση καθώς ἡ Μούσα στό λουτρό της

Ἑτοιμαζόταν νά πληροφορήσει τούς τοπικούς ἀγρότες

Πώς ὁ ὄμορφος, ὄμορφος, ὄμορφος Θεός

Ἀνάσαινε τήν ἀγάπη Του σιμά σ' ἕναν ἀποκομένο τυρφώνα.

 

* Patrick Kavanagh, Come Dance with Kitty Stobling and Other Poems (Longmans 1960)

** Σ. τ. Μ. Γιά τόν ποιητή καί τό ποίημα :

Στήν ἀρχή ἀγρότης ὁ Patrick Kavanagh, τέταρτο ἀπό τά δέκα παιδιά τῶν γονιῶν του, στά 13 του χρόνια ἐγκατέλειψε ὁριστικά τά γυμνασιακά του μαθήματα τῆς ἕκτης τάξης, γιά νά ἀκολουθήσει τό πατρικό ἐπάγγελμα τοῦ τσαγκάρη καί  ἀγρότη. Ὅπως κάποτε στά παραμύθια, ὁ προικισμένος γιός τοῦ παπουτσῆ ἔμελλε νά μετακινηθεῖ στό Δουβλίνο καί στά μέσα τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα νά ἀναδειχθεῖ σέ μιά ἀπό τίς πιό ἀξιόλογες ποιητικές φωνές τῆς Ἰρλανδίας· ὁ νομπελίστας Seamus Heaney ὁμολόγησε πώς ἀπό τίς πιό δυνατές του ἐπιρροές ἦταν αὐτή τοῦ Patrick Kavanagh. Μέ τή φρεσκάδα καί τό ἀνυπόκριτο τῆς φωνῆς του, παρά τήν προσήλωσή του στή φύση ἐδῶ ἐπί γῆς , εἶχε ταυτοχρόνως το χάρισμα νά διακρίνει τή λάμψη τοῦ Θεϊκοῦ φωτός νά διαπερνᾶ καί τά πιό συμπαγῆ καί ἀδιαφανῆ ὑλικά. Αὐτή ἡ διπλή ἑστίαση τῆς προοπτικῆς του ἔδωσε καί τά ἀνυψωτικά πετάγματα πολλῶν ποιημάτων του. Ὁ  σύγχρονος ἡθοποιός καί σκηνοθέτης Russel Crowe ἔχει δηλώσει λάτρης τοῦ Kavanagh, καί κάποτε σχολίασε : " Μοῦ ἀρέσει ἡ σαφήνεια καί ἡ δυναμική συγκίνηση πού προκαλεῖ ὁ Kavanagh. Μοῦ ἀρέσει ὁ τρόπος πού συνδέει ἕνα εἶδος Μυστικότητας μ' ἕνα ξεκάθαρο ἔργο τό ὁποῖο ξυπνάει ἀναμνήσεις, καί μπορεῖ νά σέ κάνει χαρούμενο πού εἶσαι ζωντανός ".

Γράφτηκε ἐπίσης γι' αὐτόν πώς μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ἡ ἴδια ἡ Δημιουργία ἀρνεῖται τήν ἐκκοσμίκευση, καί ὅτι ὁ Θεός μᾶς ξαφνιάζει συνεχῶς ἀποκαλυπτόμενος σέ κάθε γωνιά ὁλόγυρά μας, ἀκόμα καί στούς πλέον ἀταίριαστους, γιά τήν λογική μας, τόπους. Ἡ Παρουσία Του μᾶς ζωοποιεῖ, μᾶς καθαίρει, μᾶς ἀναγεννᾶ δίνοντάς μας τήν εὐκαιρία νά ἀνθίσουμε ὅπως μέσα στούς βάλτους καί τά ἕλη τοῦ ποιήματος Ὁ Ἕνας. Δέν εἴμαστε  "σημαίνοντα πρόσωπα ", σάν ἐκεῖνα πού ποτέ δέ ρίχνουν μιά ματιά σέ ταπεινές σκηνές κάπου πίσω, κάπου παραπεταμένα... Εἴμαστε οἱ "τοπικοί ἀγρότες" γράφει  ὁ Patric K. - ὁ ποιητής πού στήν διάρκεια τῆς ζωῆς του γνώρισε καί καταφρόνια καί προσβολές: ἕνας μέθυσος μέ ἀγροίκους τρόπους. Κι ὅμως αὐτός ἀκριβῶς διακηρύσσει πώς εἴμαστε οἱ κατέχοντες τήν δωρεά νά ἀναγγέλλουν τόν " Ὄμορφο, ὄμορφο, ὄμορφο Θεό πού ἀνασαίνει τήν Ἀγάπη Του ", ἀκόμη καί σέ μιά ἑλώδη περιοχή, ὅπου ὁ ποάνθρακας ( τύρφη ) γιά γενεές γενεῶν ἐξάγεται γιά νά γίνει καύσιμη ὕλη.

Πῶς νά μή σκεφθεῖ κανείς πώς ὁ ποιητής  βάζει τόν ἐρημωμένο σύγχρονο ἄνθρωπο στή θέση τῶν " ποιμένων "  τήν Νύχτα τῆς Γεννήσεως! Τοῦ ἀποδίδει  ὑψηλῆς εὐγένειας χάρη, ἀναθέτοντάς του τόν, ἐκ νέου, εὐαγγελισμό τοῦ κόσμου! Ἔστω κι ἄν ὁλόκληρη ἡ Γῆ κινδυνεύει νά γίνει ἐκτεταμένος τυρφώνας .

***  Ὁ Patrick Kavanagh γεννήθηκε 21 Οκτωβρίου 1904 στό Inniskeen τῆς Ἰρλανδίας καί ἀπεβίωσε 30 Νοεμβρίου 1967 στό Δουβλίνο.    

Πειραιάς

Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2024