ΧΟΡΕΥΤΕΣ-ΧΟΡΟΓΡΑΦΟΙ-ΠΕΙΡΑΙΑ

Η αέναη αναζήτηση της Σωματικής αρμονίας

           -Από την κατάτυφλη νυχτιά,

           - πετώντας μπρος χορευτικό το πόδι.

                                           Άγγελος Σικελιανός

          Η γενιά μου, η γενιά του 1980, ευτύχησε να απολαύσει πλέρια τα τελευταία ίσως «απόνερα» της πολιτιστικής ιστορίας του περασμένου αιώνα σε αυτή την άγονη και κακοτράχαλη περιοχή του πλανήτη μας που λέγετε Ελλάδα, την κοινή μας εστία την πατρίδα μας.

Ήταν η εποχή αμέσως μετά την επτάχρονη δικτατορία των Συνταγματαρχών(1967-1974),που αυτή η χώρα έζησε μια πολιτιστική άνθιση σε όλους τους τομείς. Ήταν η ανθοφόρα  πολιτιστικά εποχή που όπως γράφει στο «Ημερολόγιό του» ο Βασλάβ Νιζίνσκι (Waslaw Nijinsky), «Εμένα δεν μ’ ενδιαφέρει να οργανώνω θεατρικά συγκροτήματα, είναι η τύχη της ανθρωπότητας που με απασχολεί».

     Πράγματι, για όλους εμάς τους εφήβους της εποχής εκείνης, τους μη ενταγμένους σε κανένα κομματικό χώρο αλλά έντονα πολιτικοποιημένους, τα χρόνια περίπου (1974-1989), δηλαδή για μια σχεδόν δεκαπενταετία, είναι σαν να μας πέταξαν μέσα σε έναν πολιτιστικό ποταμό και μας είπαν εδώ θα μάθετε να κολυμπάτε, και μέσα εδώ θα ζήσετε την υπόλοιπη ζωή σας. Τι να πρωτοθυμηθείς εαυτέ μου. Την αχαλίνωτη βιβλιοπαραγωγή με πρυτανεύουσα την εκδοτική ποιητική παραγωγή και δεύτερη τον πολιτικό λόγο; Χιλιάδες βιβλία ποίησης, πολιτικού λόγου, δοκιμιακών μελετών, βιβλία κοινωνιολογίας με το τσουβάλι, μια και ο λόγος μας ήταν έντονα κοινωνιολογικά χρωματισμένος. Τα πολιτικά τσιτάτα ήσαν στην καθημερινή μας ζωή όπως το καρβέλι μαύρο ψωμί. Τα εκατοντάδες μυθιστορήματα, οι εκδόσεις των αρχαίων συγγραφέων, οι παντός επιστημονικού επιστητού μελέτες που μεταφράζονταν με την σέσουλα; Και από την άλλη, ο καινούργιος Ευρωπαϊκός κινηματογράφος αλλά και ο Αμερικάνικος. Το Θέατρο, που άλλαζε την θεματολογία του και εκσυγχρονίζονταν με νέες παραστάσεις, καινούργιες θεματολογίες, μοντέρνες σκηνοθετικές απόψεις για τα σύγχρονα και πρωτοφανέρωτα προβλήματα, ενδιαφέροντα και ευαισθησίες των ανθρώπων. Τα άκρως ενδιαφέροντα πολιτιστικά ντοκιμαντέρ της δημόσιας τηλεόρασης, όταν μάλιστα μετά το 1981 καταργήθηκε και το στρατιωτικό κανάλι της ΥΕΝΕΔ, αλλά και το μικρό αλλά σημαντικό πολιτιστικά και ποιότητας κανάλι της Βουλής που υπήρξε πραγματικό πολιτιστικό σχολείο για όσους ενδιαφέρονταν για ουσιαστική ποιότητα ζωής(έστω και αν μας κορόιδευαν οι άλλοι, οι πολλοί, για κουλτουριάρηδες, αυτοί που από όλους μα όλους τους πολιτικούς χώρους κοίταζαν να βγάλουν μόνο χρήματα μέσα από τον μπλε ή κόκκινο κυρίως δογματισμός τους και απολυτότητά τους). 
Οι άνθρωποι της εποχής εκείνης, έζησαν μια φτωχή μεν αλλά «χρυσή» εποχή πολιτιστικής ευημερίας και πνευματικής ανάτασης.  Υπήρξε μια χρονική περίοδος, που η πατρίδα μας έβλεπε το πρόσωπό της στον καθρέπτη των πολιτιστικών της εκδηλώσεων και δεν το έβλεπε σαν μητριά πατρίδα, αλλά σαν φιλεύσπλαχνη μητέρα που αναζητούσε μαζί με τα παιδιά της να ανακαλύψει το στίγμα και το αληθινό της πρόσωπο μέσα στις χιλιάδες πολιτιστικές της εκδηλώσεις ουσίας και απερίγραπτης χαράς. Που αναζητούσε την πραγματική της παράδοση όπως γράφει ο Μωρίς Μπεζάρ στην δική του αυτοβιογραφία:

«Η παράδοση είναι έρευνα. Είναι οπωσδήποτε η μεταβίβαση, δια μέσου των αιώνων, ορισμένων έργων και εκδηλώσεων και όχι η ανούσια διαφύλαξή τους…., και παρακάτω, «Καθένας τους μελέτησε και αγάπησε τους προγενέστερους, και αναζήτησε μέσα από αυτούς τη δύναμη να πάει μακριά, όχι πιο μακριά από τους άλλους αλλά πιο μακριά μέσα του».

Αυτήν την μεταβίβαση μας δίδαξε η εποχή εκείνη για την δική μας αυτογνωσία, την ουσιαστική παράδοση του τόπου μας, τις αληθινές ανάγκες των ανθρώπων και ας μην βγάλαμε δεκάρα τσακιστή, ας μην κάναμε περιουσία. Αντίθετα με τους σημερινούς που όπως γράφει πάλι ο Μωρίς Μπεζάρ:

«Σήμερα, η παράδοση, που υπήρξε πάντοτε υπόθεση ατομική και ξαφνικών εμπνεύσεων, βρίσκεται στα χέρια επιτροπών και ατόμων που μάλλον ανοίγουν την ομπρέλα τους παρά τα μάτια τους».

Αυτήν την Ελληνική παράδοση μάθαμε την εποχή εκείνη, και μέσα από τις εκπομπές του Τρίτου προγράμματος του Μάνου Χατζιδάκι, του ανθρώπου που αυγάτισε και αυγατίζει ακόμα την ευαισθησία μας. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από την σημαντικών εμπνεύσεων εκείνη Μουσικά εποχή, το πολιτικό έντεχνο τραγούδι του Θεοδωράκη; Τον μουσικά καλλιεργημένο ρυθμό του Γιάννη Μαρκόπουλου, τον εσωτερικό μουσικό λόγο του Δήμου Μούτση, τον Θάνο Μικρούτσικο με τα ποιητικά του ανοίγματα; Τον Μάνο Λοϊζο με την σκοτεινή φωνή του; Δεκάδες συναυλίες, ατέλειωτες θεατρικές παραστάσεις στον χώρο του Ηρωδείου, του Λυκαβηττού, της Επιδαύρου, αλλά και στα μεγάλα Στάδια. Και ο Σαββόπουλος με το αερόστατό του να μας τραγουδά το «ας κρατήσουν οι χοροί…», όταν ακόμα ο κύριος Λάκης Λαζόπουλος, ενσάρκωνε τον ρόλο του ντυμένος «Μπουμπουλίνα» στο θέατρο του Λυκαβηττού και δεν είχε γίνει σύμφωνα με τα δικά του λεγόμενα «το γλαροπούλι που πετά πίσω από τα καράβια και τρώει τα σκουπίδια που πετούνε από το πλοίο». Άλλες εποχές, άλλα βιώματα, άλλες παραστάσεις στο βωμό της ουσίας της ζωής και όχι της περιουσίας του βίου.

Αυτήν την πλούσια πολιτιστικά περίοδο, ευτύχησα να δω και να δούμε όσοι ενδιαφέρονταν θαυμάσιες χορευτικές παραστάσεις.

     Χορός, αυτή η «θεία έκφραση του πνεύματος μέσα από την κίνηση του σώματος», όπως έγραψε τόσο εύστοχα η Ιζαντόρα Ντάνκαν στην δική της αυτοβιογραφία.

Πριν ακόμα ο Τζον Τραβόλτα απελευθερώσει τις σωματικές του επιθυμίες μέσα από την ταινία «Πυρετός το Σαββατόβραδο», εμείς εδώ στην Ελλάδα, απολαμβάναμε τον Ρούντολφ Νουρέγιεφ και τα Ρωσικά Μπαλέτα του Μπολσόι με αυτόν τον χορευτικό μυστικισμό τους. Γεμάτο το Ηρώδειο να σείεται χειροκροτώντας τον «Ηλιογάβαλο», και το «μάρε νόστρουμ» των μπαλέτων του 20^ου αιώνα, του μάγου του χορού του Μωρίς Μπεζάρ, αυτού του σαμάνου της χορευτικής κίνησης του σώματος. Αξέχαστες βραδιές, ζεστές, γεμάτες σωματικό πόθο βραδιές, με μία σελήνη όλο κρυφούς πόθους να φωτίζει τον χώρο του Ηρωδείου με όνειρα και σωματικές πιρουέτες. Οι χορευτές γίνονταν η συνέχεια των σωματικών μας πόθων, γίνονταν η δική μας αυτοέκφραση, η ατομική του καθενός μας αίσθηση της σωματικής μας ρυθμολογίας μέσα σε έναν ιερό χώρο κάτω από ένα φεγγαρόλουστο Ηρώδειο. Τι να πει κανείς για τις καρέκλες-χορευτικά στίγματα της Πίνας Μπάου που σε παραξένευε η χορευτική της πρόταση, και παραδίπλα, η αληθινή ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση στο μικρό θεατράκι της Δώρας Στράτου, εκεί που ένιωθες τι θα πει γνήσια Ελληνική παράδοση, εκεί που η φουστανέλα δεν γίνονταν τουριστικό τσολιαδάκι για τα μπρελόκ των Νεοελλήνων καταναλωτών, αλλά κατανόηση της ιστορίας και του πολιτισμού της χώρας σου όταν κάποτε υπήρξε η χώρα αυτή αυθεντικά αληθινή, δηλαδή ανθρώπινη. Αλλά και ο Άγγελος Χατζής και οι άλλοι χορευτές της Λυρικής Σκηνής, που μας μάγευαν με τις χορευτικές τους προτάσεις, με την Ελληνική τους χάρη και τον χαρακτήρα τους.

       Χορός, αυτή η πανάρχαια μορφή σωματικής έκφρασης, αυτές οι χορευτικές ιεροτελεστίες για τον ξορκισμό των φυσικών  κακών δυνάμεων, αυτές οι σωματικές κινήσεις που συγκροτούν έναν τρόπο ιερής λατρείας για τους πιστούς κάθε πόθου κρυφού ή φανερού, ανομολόγητου ή εξομολογούμενου.

Χορευτής, αυτός ο αθλητής του Θεού, όπως είναι στην Ινδική παράδοση-για όσους έτυχε να  παρακολουθήσουν Ινδικούς τελετουργικούς χορούς στο Ηρώδειο, αλλά και αλλού-αυτός η αυτή, που κατέχει την αριστοκρατική συμπεριφορά του σώματός του, ο ιδανικός χορευτής, που η κομψότητα του ανθρώπινου στυλ, το μεγαλείο της ανθρώπινης παρουσίας, η ευγένεια της ατομικής εκδήλωσης, το ύφος το ερωτικό της ανθρώπινης ύπαρξης, γίνεται σωματική κίνηση, γίνεται σωματική στάση, γίνεται σωματικός ρυθμός κάθε ατομικού ή συλλογικού μας ονείρου.

Ο ανθρώπινος χορός τελείται μέσα στο φυσικό του χώρο που είναι η ανθρώπινη έκφραση γενικότερα μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Τα άλλα έμβια όντα χορεύουν για να διατηρήσουν το είδος τους με μαγευτικό τρόπο, ο άνθρωπος χορεύει για να νικήσει τον προσωπικό του θάνατο, να νικήσει τη φθορά, δημιουργώντας με τις δεκάδες του κινήσεις τις προϋποθέσεις της πρόσκαιρης αθανασίας του. Ο Χορός γίνεται θέατρο και η κίνηση πρόσκαιρη απελευθέρωση από τα δεσμά του μαύρου καβαλάρη, εκτόπιση του κακού με μόνο εφόδιο τον ρυθμό του κάθε σώματος ξεχωριστά.

Από την «Λίμνη των Κύκνων» που τόσες και τόσες φορές έχουμε απολαύσει, από τον Μπορίς Μπαρίσνικωφ μέχρι την Ρένα Πιττακή και αυτό το εξαίσιο τσιφτετέλι που την έβαλε ο Λευτέρης Βογιατζής σε εκείνη την αξέχαστη θεατρική παράσταση να χορέψει, αλλά και από τον Φώτη Μεταξόπουλο και τις χάρμα οφθαλμών χορογραφίες της Μάρθας Καραγιάννη, της Ρένας Βλαχοπούλου και άλλων μεγάλων ηθοποιών των ταινιών του Γιάννη Δαλλιανίδη έως τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, η χορευτική έκφραση είναι ένας τρόπος του ζειν, αυθεντικός, αληθινός, καίριος μέσα στην σπασμένη ανθρώπινη ζωή μας.         

                          

ΧΟΡΕΥΤΕΣ-ΧΟΡΟΓΡΑΦΟΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΪΚΟΎ ΧΩΡΟΥ

* ΒΡΥΑΚΟΥ-ΓΚΕΛΗ ΜΑΙΡΗ, Πειραιάς;-

   Χορογράφος, καθηγήτρια χορού, συγγραφέας παιδικών βιβλίων και θεατρικών έργων, πεζογράφος.

Το 1951 ίδρυσε την ομώνυμη σχολή χορού.

Το 1961 παρουσίασε στη σκηνή το παιδικό θεατρικό της έργο «Παραμυθένιο δακτυλίδι».

Το 1963 συγκρότησε το «Αθηναϊκό Χορόδραμα»

* ΜΑΡΓΑΡΗ-ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, Πειραιάς;

   Χορογράφος, δασκάλα χορού, διηγηματογράφος.

*  ΜΕΤΣΗΣ-ΒΑΚΟΥΛΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, Πειραιάς 1931-Αθήνα 2010

     Χορευτής και Χορογράφος.

Το 1965 σχημάτισε την «Χορευτική Ομάδα Γιάννη Μέτση».

Δημιούργησε επίσης το «Πειραματικό Μπαλέτο Αθηνών»(1965-1975) και, το 1969 δημιούργησε την «Σχολή Γιάννη Μέτση».

*  ΝΤΑΡΙΟ ΣΑΣΑ;-

     Χορεύτρια της μεταπολεμικής εποχής, και ιδρύτρια Σχολής Χορού.

Συνεργάστηκε αρκετές φορές με την Εθνική Λυρική Σκηνή το 1947 από το 1947 και μετά. Και με τα Θέατρα «Μπουρνέλη», «Ακροπόλ» και άλλες θεατρικές εμπορικές μονάδες.

*  ΤΣΑΤΣΟΥ-ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ ΝΤΟΡΑ, Καστέλα 1932-Αθήνα 15/6/2000

     Κόρη του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, φιλοσόφου και συγγραφέα Κωνσταντίνου Τσάτσου και της ποιήτριας και πεζογράφου Ιωάννας Τσάτσου, αδερφής του Νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη.

Η οικογένεια του Κωνσταντίνου Τσάτσου, διέμεινε για ένα διάστημα στην πόλη του Πειραιά, στην περιοχή της Καστέλας, όπου γεννήθηκε και η Ντόρα Τσάτσου-Συμεωνίδη.

Χορογράφος, χορεύτρια και καθηγήτρια χορού. Υπήρξε την περίοδο 1949-1957 πρώτη χορεύτρια του «Ελληνικού Χοροδράματος».

Διαδέχτηκε την Κούλα Πράτσικα 1980-1988 στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης.

Το πρώτο της χορογραφικό ρεσιτάλ το έδωσε το 1957 σε ηλικία 25 χρονών. Διετέλεσε την περίοδο 1992-1993 Διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου.

Βλέπε και «Τελευταίος χορός», εφημερίδα Τα Νέα 16/6/2000. Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Η Ντόρα» εφημερίδα Τα Νέα 21/6/2000. Και, «Ντόρα Τσάτσου», εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος 25/10/1992

Σημείωση: Για το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλού Μάνου, κυκλοφορεί ένα ενδιαφέρον Λεύκωμα με αρκετά κατατοπιστικά κείμενα. Για την προσφορά της Κούλας Πράτσικα, κυκλοφορεί το βιβλίο «Κούλα Πράτσικα-Έργα και Ημέρες». Και επίσης από την αυτοβιογραφία του πατέρα της Ντόρας Τσάτσου-Συμεωνίδη, Κωνσταντίνου Τσάτσου, διαβάζουμε τα εξής που έχουν άμεση σχέση με την πόλη του Πειραιά της οικογένειας Τσάτσου:

«Ένας δαιμόνιος έμπορος από τα μέρη του Πόντου κατέφθασε φτωχό παιδί στο τέλος του 18^ου  αιώνα στην Πόλη και εκεί, δουλεύοντας σκληρά σ’ ενός εμπόρου ρωμηού το μαγαζί, κατάφερε από απλό τσιράκι να γίνη μια μέρα γαμπρός του και συνεχίζοντας τη σκληρή δουλειά του πεθερού του να κερδίσει πολλά. Το 1821 φεύγοντας τους διωγμούς πήγε στο Λονδίνο όπου είχε ήδη εγκατεστημένους τους αντιπροσώπους του και συνέχισε εκεί τη δουλειά του.

Στο μεταξύ, αυτός ο Κώστας Ιπλιξής του Πόντου, μια που μεγαλοπιάστηκε, έκρινε πως έπρεπε, διαλέγοντας ένα λόγιο όνομα, να μετονομασθή σε Κωνσταντίνο Ιωννίδη. Χάρη σε αυτόν με λένε κι εμένα Κωνσταντίνο. Όταν άρχισε να χτίζεται το Πανεπιστήμιο, ο Όθων κάλεσε τους πλούσιους ομογενείς να τον συνδράμουν και τότε ο Ιωνίδης κατέβηκε στην Ελλάδα και έδωσε χρήματα για να χτισθή η μια από τις πτέρυγες του Κεντρικού Κτιρίου. Αργότερα, νομίζω άφησε και ένα κεφάλαιο για υποτροφίες που ακόμα υπάρχει. Όταν κατέβαινε στον Πειραιά για να επιστρέψη στο Λονδίνο, τον υποδέχθηκε στο λιμάνι ο Δήμαρχος Σκυλίτσης και του ζήτησε χρήματα για να χτισθή το πρώτο εκεί σχολείο.

Έτσι έγινε και η Ιωνίδειος Σχολή, που είναι ακόμα σήμερα το πρότυπο δημόσιο σχολείο του Πειραιώς…».

Αυτά μεταξύ άλλων γράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος το 2001 στο βιβλίο του «Λογοδοσία μιας Ζωής» οι εκδόσεις των Φίλων, που μας φανερώνουν την σχέση της οικογένειας Τσάτσου με την πόλη του Πειραιά.

* ΦΟΥΡΟΥΤΖΙΑΝ ΑΛΙΣ, Πειραιάς;-

   Χορεύτρια και τραγουδίστρια. Συνεργάστηκε με τον μουσικοσυνθέτη Θάνο Μικρούτσικο.

Πρώτη της δισκογραφική εργασία «Χάδια κόκκινα», με τον Πειραιώτη στιχουργό Γιάννη Καλαμίτση.

*  ΧΟΡΣ ΜΑΡΙΑ, Πειραιάς;-

    Πολυτάλαντη προσωπικότητα. Χορογράφος, χορεύτρια, καθηγήτρια χορού και φιλόλογος.

Πρώτη της χορευτική δουλειά το 1956 με το έργο του Ευριπίδη «Ιφιγένεια εν Ταύροις».

Σαν χορεύτρια ξεκίνησε με τη χορευτική ομάδα της Σχολής Κούλας Πράτσικα(12/12/1944 στην Αίγυπτο).

Δίδαξε στο Εθνικό Θέατρο από το 1962 έως το 1982 για 20 συναπτά έτη, στην Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών(1983-1993) για μια δεκαετία και σε άλλες σχολές.

                        ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΧΟΡΣ ΜΑΡΙΑ, χορογράφος-χορεύτρια

Αισχύλος, 16/6/1963 «Προμηθέας Δεσμώτης» Εθνικό Θέατρο Επίδαυρος σκηνοθεσία Αλέξης Μινωτής(7/σ135,138)

Αισχύλος, 6/7/1974 «Προμηθέας Δεσμώτης» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(7/σ137)

Αισχύλος, 30/7/1977 «Ικέτιδες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(3/σ127)

Αισχύλος, 4/7/1971 «Πέρσες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(1/σ 122)

Αισχύλος, 18/8/1984 «Πέρσες» Εμπειρικό Θέατρο Επίδαυρος σκ. Αλέξης Μινωτής(1/σ124)

Αισχύλος, 27/6/1965 «Αγαμέμνων» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Αλέξης Μινωτής(4/1991 σ165)

Αισχύλος, 10/8/1990 «Αγαμέμνων» Αμφιθέατρο Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(4/σ185,186)

Αισχύλος, 18/7/1986 «Ευμενίδες» Αμφιθέατρο Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγγελάτος(6/σ132)

Αισχύλος, 31/7/1987 «Χοηφόροι» Αμφιθέατρο Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(6/σ133)(5/141)

Ευριπίδης, 17/6/1962 «Βάκχες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Αλέξης Μινωτής(31/σ173)

Ευριπίδης, 19/7/1975 «Βάκχες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(31/σ 178)

Ευριπίδης, 20/7/1969 «Ηλέκτρα» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(25/σ 167)

Ευριπίδης, 21/7/1968 «Ρήσος» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(33/σ 129)

Ευριπίδης, 7/7/1973 «Ιππόλυτος» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(18/σ 168)

Ευριπίδης, 3/9/1966 «Εκάβη» ΕΘ. Ηρώδειο σκ. Αλέξης Μινωτής(20/σ 157)

Ευριπίδης, 13/7/1974 «Κύκλωψ» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(32/σ 124)

Ευριπίδης, 21/6/1970 «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(30/σ189)

Ευριπίδης, 18/1/1956 «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» Αρχαίο Αττικό Θέατρο ΔΘΠ σκ. Αλέξης Δαμιανός (26/σ 172)

Ευριπίδης, 24/7/1976 «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(26/σ179)

Ευριπίδης, 19/6/1960 «Φοίνισσες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Λέξης Μινωτής(χορογραφική σύνθεση Α. Μινωτής-Μαρία Χορς)(28/σ206)

Σοφοκλής, 2/7/1972 «Ηλέκτρα» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Σπύρος Ευαγγελάτος(12/σ175)

Σοφοκλής, 16/8/1991 «Ηλέκτρα» ΕΘ. Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων σκ. Διαγόρας Χρονόπουλος (13/σ174)

Σοφοκλής, 25/6/1967 «Φιλοκτήτης» ΕΘ Επίδαυρος σκ. Αλέξης Μινωτής(13/σ169,171)

Σοφοκλής, 30/6/1973 «Οιδίππους Τύραννος» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(11/σ189,183)

Σοφοκλής, 5/7/1958 «Οιδίππους επί Κολωνώ» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Αλέξης Μινωτής(14/σ187,189)

Και Μάκης Δελαπόρτας, «Δημήτρης Παπαμιχαήλ», Άγρα 2002 σ233. Και Γιάγκος Ανδρεάδης, «Στα Ίχνη του Διονύσου» σ.628

ΤΣΑΤΣΟΥ-ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΝΤΟΡΑ, χορογράφος-χορεύτρια

  

Αριστοφάνης, 12/7/1980 «Αχαρνής» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Κώστας Μπάκας(34/σ177)

Αριστοφάνης, 23/6/1977 «Βάτραχοι» Αμφιθέατρο-Σ. Ευαγγελάτου Ηρώδειο σκ. Σ. Ε(42/σ194).

Αριστοφάνης, 22/7/1967 «Ειρήνη» ΚΘΒΕ. Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου σκ. Κανέλλος Αποστόλου (38/σ166) και στο Σουγιουλτζής ΚΘΒΕ σ.146

Αριστοφάνης, 21/8/1981 «Εκκλησιάζουσες» ΕΘ. Ηρώδειο σκ. Αλέξης Σολομός(43/σ161)

Αριστοφάνης, 20/7/1974 «Θεσμοφοριάζουσες» ΚΘΒΕ. Φ. Φ-Θάσου σκ. Κώστας Μιχαηλίδης (41/σ160)και στο Σουγιουλτζής ΚΘΒΕ σ199

Αριστοφάνης, 8/7/1978 «Θεσμοφοριάζουσες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(41/σ163)

Αριστοφάνης, 18/9/1976 «Ιππής» Ε.Θ. Ηρώδειο σκ. Α. Σολομός(35/σ176)

Αριστοφάνης, 30/7/1983 «Λυσιστράτη» ΚΘΒΕ. Α.Θ. Φιλίππων σκ. Ανδρέας Βουτσινάς(40/σ188) και Σουγιουλτζή ΚΘΒΕ σ.287

Αριστοφάνης, 23/6/1989 «Λυσιστράτη» Μοντέρνο Θέατρο-Γιώργος Μεσσάλας Επίδαυρος σκ. Γ. Μ (4/σ195)

Αριστοφάνης, 7/7/1979 «Όρνιθες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(39/σ214)

Αριστοφάνης, 26/7/1969 «Πλούτος» ΚΘΒΕ. ΑΘ Φιλίππων μετάφραση-μουσική-σκηνοθεσία

Κυριαζής Χαρατσάρης(44/σ157) και ΚΘΒΕ σ158

Αριστοφάνης, 8/6/1978 «Πλούτος» Αμφιθέατρο-Σπύρου-Ευαγγελάτου Ηρώδειο σκ. Σ. Ε.(44/σ161)

Αισχύλος, 15/6/1979 «Ψυχοστασία-αποσπάσματα από τα χαμένα έργα του Αισχύλου» Αμφιθέατρο Σ. Ευαγγελάτου Ηρώδειο συναρμογή κειμένων-σκηνοθεσία Σ. Ε.(6/σ134)

Αισχύλος, 19/6/1969 «Αγαμέμνων» ΚΘΒΕ. ΑΘ Φιλίππων σκ. Θάνος Κωτσόπουλος(ΚΘΒΕ σ155)

Αισχύλος, 30/6/1968 «Επτά επί Θήβας» ΕΘ Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(2/σ128)

Αισχύλος, 16/7/1972 «Ευμενίδες»-«Χοηφόροι» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Τάκης Μουζενίδης(4/σ180), (6/σ127)(5/σ135)

Αισχύλος, 28/7/1962 «Προμηθέας Δεσμώτης» ΚΘΒΕ Α.Θ. Φιλίππων σκ. Σ. Καραντινός(7/σ134) ΚΘΒΕ σ.119,164

Αισχύλος, 24/7/1970 «Προμηθέας Δεσμώτης» ΚΘΒΕ Ηρώδειο σκ. Θ. Κωτσόπουλος(7/σ136), ΚΘΒΕ σ.164

Ευριπίδης, 14/7/1973 «Βάκχες»ΚΘΒΕ.  ΑΘ Φιλίππων σκ. Γ. Θεοδοσιάδης(31/σ177,184)ΚΘΒΕσ189

Ευριπίδης, 14/8/1987 «Εκάβη» Προσκήνιο-Αλέξης Σολομός Επίδαυρος σκ. Α. Σ.(20/σ162)

Ευριπίδης, 16/7/1977 «Ελένη» Ε.Θ. Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(27/σ186)

Ευριπίδης, 27/7/1974 «Ηλέκτρα» ΚΘΒΕ. ΑΘ. Φιλίππων σκ. Γ. Θεοδοσιάδης(25/σ170,171) σ.200

Ευριπίδης, 25/7/1964 «Ιππόλυτος»ΚΘΒΕ. ΑΘ Φιλίππων σκ. Σ Καραντινός(18/σ164)Δελαπόρ244

Ευριπίδης, 27/7/1963 «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» ΚΘΒΕ. Φιλίππων σκ. Σ. Καραντινός(30/σ184) σ122

Ευριπίδης, 22/7/1972 «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ΚΘΒΕ. ΑΘ. Φιλίππων σκ. Γ. Θεοδοσιάδης(26/σ178

Και ΚΘΒΕ σ181

Ευριπίδης, 4/7/1981 «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Θ. Κωτσόπουλος(26/σ181)

Ευριπίδης, 14/7/1979 «Ίων» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Γ. Θεοδοσιάδης(23/σ178)

Ευριπίδης, 17/7/1976 «Μήδεια» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(16/σ179)

Ευριπίδης, 27/6/1981 «Ρήσος» Αμφιθέατρο-Σπύρου Ευαγγελάτου σκ. Σ. Ε(33/σ131).

Ευριπίδης, 16/7/1966 «Τρωαδίτισσες» ΚΘΒΕ. ΑΘ. Φιλίππων σκ. Σ. Καραντινός(24/σ164) σ139

Ευριπίδης, 12/7/1975 «Τρωάδες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Α. Σολομός(24/σ166)

Ευριπίδης, 26/7/1991 «Τρωάδες» ΕΘ. Επίδαυρος σκ. Γ. Θεοδοσιάδης(24/σ176)

Ευριπίδης, 17/7/1971 «Φοίνισσες» ΚΘΒΕ. ΑΘ. Φιλίππων σκ. Θ. Κωτσόπουλος(28/σ212) σ171

Σοφοκλής, 15/7/1972 «Αίας» ΚΘΒΕ. ΑΘ. Φιλίππων σκ. Κ. Μιχαηλίδης(8/σ166) ΚΘΒΕ σ.180

Θέμελης Γιώργος,14/12/1974 «Συναπάντημα στην Πεντέλη»ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ σκ. Σωκράτης Καραντινός(203)

Κορομηλάς Δημήτριος,25/1/1974«Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας»ΚΘΒΕ. σκ.Κ.Μιχαηλίδης(197

Σικελιανός Άγγελος, 26/10/1962 «Σίβυλλα» ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ. σκ. Σ. Καραντινός( 120)

Βίτκιεβιτς Στανισλάβ, 1/11/1973 «Η Μεταφυσική του Μοσχαριού με τα δύο κεφάλια» ΚΘΒΕ.

-Αυλαία σκ. Κούλα Αντωνιάδη(193)

Γκαίτε φον Βόλφγκανγκ  Γιόχαν, 14/2/1970 «Φάουστ» ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ σκ. Σ. Ευαγγελάτος(161)

Γκόγκολ Νικολάι, 15/3/1973 «Τα Παντρολογήματα» και Αντον Τσέχοφ «Ο Γάμος» ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ

σκ. Γιώργος Θεοδοσιάδης(187)

Έλιοτ Στέρνς Τόμας, 16/3/1967 «Φονικό στην Εκκλησιά» ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ. κοστούμια-σκηνικά-

-σκ. Αλέξης Σολομός(145)

Μολιέρος Π. Μ. Ζαν, 20/12/1962 «Ο Αρχοντοχωριάτης» ΚΘΒΕ. ΘΕΜΣ. σκ. Σ. Καραντινός(121)

Μολιέρος Π. Μ. Ζαν,18/10/1972«Ο κατά φαντασίαν ασθενής»ΚΘΒΕ. Κ. Σ. σκ. Πιέρ Πεπρού(183)

Μπήαν Μπρένταν, 14/1/1975 «Ένας Όμηρος» ΚΘΒΕ. Αυλαία σκ. Γιάννης Τσιώλης(204)

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος,

Από το βιβλίο μου, «Πειραϊκό Πανόραμα»-Πνευματικό και Καλλιτεχνικό Χρονολόγιο του Πειραϊκού Χώρου»(1784-2005), Πειραιάς, εκδόσεις Τσαμαντάκη 2006

Με συμπληρωματικά στοιχεία, σήμερα 1 του Μάη του 2014.

Πειραιάς, Πρωτομαγιά του 2014.

   

  

   

     

Ενδεικτική παραστασιογραφία