Ο κόσμος του βιβλίου

Ο Κόσμος του ΒΙΒΛΙΟΥ

    Διανύουμε την χρονιά του «Βρώμικου 1989», όπως αποκάλεσε ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος το έτος αυτό,-στα γνωστά του κείμενα στην εφημερίδα «Τα Νέα»- εξαιτίας της περιβόητης Δίκης του Ειδικού Δικαστηρίου, όπου η συγκυβέρνηση των κομμάτων της Νέας Δημοκρατίας με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας με αρχηγό τον Χαρίλαο Φλωράκη και του τότε μεταλλαγμένου Κομμουνιστικού Κόμματος Εσωτερικού με αρχηγό τον Λεωνίδα Κύρκο, με πρωθυπουργό τον Τζανή Τζανετάκη έστησαν την πολιτική Δίκη για να δικάσουν τον τότε πρωθυπουργό και αρχηγό του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου, για τα περιβόητα πάμπερς, τα κουτιά με τα χρήματα που μετέφερε κρυφά στο Καστρί και «λάδωνε», κοινώς χρημάτιζε τον πρωθυπουργό ο εξ Αμερικής υπάλληλος τραπεζίτης και ιδιοκτήτης(αργότερα) της Τράπεζας Κρήτης και μεγαλοεκδότης Γιώργος Κοσκωτάς,-είχε αγοράσει την εφημερίδα «Η Καθημερινή» από την Ελένη Βλάχου, εξέδιδε την εφημερίδα «24 Ώρες», το περιοδικό «Το Τέταρτο», με διευθυντή τον μελωδό των ονείρων μας Μάνο Χατζιδάκι, και άλλα περιοδικά από τις εκδόσεις Γραμμή,-όπως υποστήριζαν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Αντρέα, εκδόθηκε ένα ακόμα λογοτεχνικό περιοδικό. Δυστυχώς, οι ιστορικοί ηγέτες της Αριστεράς,-αποδείχθηκαν κατώτεροι των ιστορικών και πολιτικών περιστάσεων- αποδέχθηκαν την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, απόλαυσαν τα περιβόητα καλομαγειρεμένα ντολμαδάκια της Μαρίκας, έστησαν το Ειδικό Δικαστήριο, και δίκασαν τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησής του Μένιο Κουτσόγιωργα, τον Δημήτρη Τσοβόλα και νομίζω τον Γιώργο Πέτσο(;). Ο Αντρέας δικάστηκε «ωσεί παρών», αθωώθηκε με μία ψήφο, πρόεδρος του Ειδικού Δικαστηρίου ήταν ο Βασίλειος Κόκκινος, τότε αναδείχθηκαν πολιτικά ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο μετέπειτα αρχηγός του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος και άλλοι πολιτικοί «φωστήρες» της Ελλάδας. Και κανείς, μα κανείς πολιτικός, ούτε από την συντηρητική παράταξη ούτε από τις άλλες αριστερές δυνάμεις δεν άκουσαν την σοφή και πολιτικά ορθή συμβουλή του Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή, ότι: «Έναν πρώην πρωθυπουργό τον στέλνεις στο σπίτι του και όχι στο Δικαστήριο» και έφεραν τα γνωστά πολιτικά αδιέξοδα  και κοινωνικούς διχασμούς που δεν είχε ανάγκη η χώρα. Σε μια περίοδο που η Ευρώπη άλλαζε πολιτικά και κοινωνικά, και ιδιαίτερα η Ανατολική, που γκρεμίζονταν το Τείχος του Βερολίνου και έπεφτε το Ανατολικό Μπλοκ, και οι λαοί απαλλάσσονταν από τα κλειστά και δικτατορικά κόκκινα καθεστώτα που τους είχαν επιβληθεί με την βία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που ο Δυτικός Κόσμος ήταν κάτω από τον κυβερνητικό και πολιτικό αστερισμό των σκληροπυρηνικών νεοσυντηρητικών, οι εδώ παλαιοσταλινικοί και κρυφονεοαναθεωρητικοί σταλινικοί θέλοντας να διασπάσουν το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, δημιούργησαν την πολιτική και κοινωνική αναστάτωση. Αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν είχε και πολιτικές ευθύνες ο πολιτικός Αντρέας Παπανδρέου,-η επιλογή παραδείγματος χάριν ως προέδρου της τότε Ελληνικής Δημοκρατίας του γνωστού δικαστικού Χρήστου Σαρτζετάκη ήταν ένα από τα πιο αναίτια πολιτικά του λάθη, η υποστήριξη του φασιστικού Αυριανισμού επίσης, οι πολιτικές καρατομήσεις πολλών κυβερνητικών στελεχών του ακόμα και μέσα από αεροπλάνα, η ανεξέλεγκτη οικονομική βοήθεια σε στρώματα λαού, όπως ήταν οι διάφοροι Συνεταιρισμοί, που δεν διαχειρίστηκαν ορθά τα χρήματα βοήθειας της τότε ΕΟΚ, τα μπλε και πράσινα καφενεία, και άλλες λανθασμένες πολιτικές επιλογές, (θυμούνται οι παλαιότεροι το mea culpa), αλλά άλλο αυτό, και άλλο ότι τον «χρημάτιζαν» και μάλιστα με τέτοιον φανερό και προκλητικό τρόπο.

Ο Αντρέας, που περίμεναν να τον φέρουν από την Αγγλία πάνω σε νεκροκρέβατο γύρισε πίσω πάνω σε νυφική παστάδα. Και η γνωστή ρήση του Γιώργου Κατσιφάρα ότι: «αν δεν ήταν ο Αντρέας δεν θα μας γνώριζε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας» όπως αποδείχθηκε, ίσχυσε για όλα τα κόμματα. Αν δεν ήταν ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής,-αυτός που εδραίωσε την Δημοκρατία στην Ελλάδα μετά την στρατιωτική χούντα του 1967, και συνέχισε μετέπειτα την δική του πολιτική ο Αντρέας Παπανδρέου-πόσους από τους δεξιούς πολιτικούς θα γνωρίζαμε σήμερα; Θυμάστε το χειροφίλημα του «μπουλντόζα» στον Εθνάρχη; Και εκ των ιστορικών και πολιτικών υστέρων, απορεί κανείς, πως ο γηραιός και κοινοβουλευτικός πολιτικός, ο πολιτικός με την τετράγωνη λογική, τις ορθές οικονομικές του επιλογές και σωστές πολιτικές του υποδείξεις, έστησε το Ειδικό Δικαστήριο, και εννοώ τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, και «παγίδεψε» και τον πολιτισμένο πολιτικά  και δημοκράτη Λεωνίδα Κύρκο; Και τώρα πάλι, εν έτη 2015 θα ξαναστήσουν Δίκες για το Μνημόνιο; Να δικάσουν ποιους;; να επαληθέψουν τι; και με τι κοινωνικές επιπτώσεις; Αντί να υπάρξει μια πολιτική και κοινωνική συναίνεση φτου και από την αρχή. Και δεν καταλαβαίνουνε οι νέοι κυβερνήτες της «αριστεράς του τίποτα» όπως έγραψε ο μη παρετηθής υπουργός, ότι αν έκλεισε ο κύκλος της μεταπολίτευσης για τα μέχρι τώρα κυβερνητικά κόμματα, έκλεισε και για τα κόμματα της αντιπολίτευσης της παλαιάς αριστεράς. Η Ιστορία βαδίζει ερήμην τους, αλλά εις βάρος μας με τέτοιες πολιτικές και κυβερνητικές πρακτικές.    

Παράξενα και αστάθμητα τα πολιτικά παιχνίδια σε αυτήν την μικρή, περιφερειακή, αποικιοκρατική, βαλκανική φτωχή και πλέον πτωχευμένη χώρα. Δικομανείς οι Έλληνες, λες και την μόνη Αριστοφανική Κωμωδία που γνώρισαν και διδάχθηκαν είναι οι Σφήκες.

    Την χρονιά αυτή ο υποφαινόμενος, έχοντας μια μικρή πορεία δημοσιευμάτων σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας και του Πειραιά, και έχοντας βραβευτεί από τον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» για ανέκδοτη ποίησή του(με πρόεδρο τον φιλόσοφο Χρήστο Μαλεβίτση) δίνει μια ομιλία στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, για το «Άσμα Ασμάτων» και την σχέση του με έργο του μετασεφερικού ποιητή Τάκη Σινόπουλου. Την ίδια χρονιά συμπληρωμένη η εργασία αυτή και δουλεμένη εκδίδεται σε βιβλίο με πρόλογο του καθηγητή τότε Πανεπιστημίου κυρίου Μιχάλη Μερακλή. Την ίδια χρονιά, χάνεται σε σχετικά μικρή ηλικία, και ένας πολύ καλός οικογενειακός μας φίλος, ένα πολιτισμένο άτομο με καταγωγή από την Αίγυπτο, ο Στέλιος Πισσαρίδης, αφήνοντας πίσω του δύο μικρά ορφανά παιδιά.

    Η Ζωή όμως συνεχίζεται, με τους δικούς της κρυφούς χαώδεις ρυθμούς και ανεξερεύνητα σκοτεινά μυστικά της.

Τη χρονιά αυτή, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 1989, κυκλοφόρησε ένα ακόμα λογοτεχνικό περιοδικό. Το γνωστό μας «ο Κόσμος Του Βιβλίου».

    Το περιοδικό αυτό, από όσο γνωρίζω, κυκλοφόρησε σε 7 τεύχη, δύο από αυτά διπλά.

Πρώτο τεύχος, Ιούλιος 1989

Δεύτερο τεύχος, Σεπτέμβριος 1989

Τρίτο τεύχος, Οκτώβριος 1989

Τέταρτο και Πέμπτο τεύχος, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1989

Έκτο και Έβδομο τεύχος, Γενάρης-Φλεβάρης 1990

    Όπως βλέπουμε, σε διάστημα οκτώ μηνών, εκδόθηκαν πέντε περιοδικά.

Δυστυχώς, μέσα στις τόσες σπιτικές ανακατατάξεις δεν έχω το πρώτο τεύχος του λογοτεχνικού αυτού περιοδικού, η πρόχειρη όμως γενική αποδελτίωσή του μου δείχνει ότι στο πρώτο τεύχος του τον Ιούλιο του 1989, αναφέρονται τα ονόματα του πεζογράφου Θανάση Βαλτινού, του ποιητή Μιχάλη Κατσαρού και του φιλόσοφου Κώστα Αξελού.

     Ας αρχίσουμε έτσι από το δεύτερο τεύχος που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1989.

Το περιοδικό έχει διαστάσεις 28Χ20,5, όπως όλα τα τεύχη, κάθε τεύχος έχει την δική του σελιδαρύθμιση, το παρόν έχει σελίδες 66. Το χαρτί του είναι μάλλον εφημερίδας και η όλη του εμφάνιση προσομοιάζει με γενικό λογοτεχνικό περιοδικό κάπως πιο «λαϊκό», χωρίς να μειώνω με την λέξη λαϊκό ούτε την αξία του ούτε την συμβολή του στα ελληνικά γράμματα. Τα εξώφυλλά του έχουν διάφορες εικαστικές παραστάσεις ή φωτογραφίες που έχουν σχέση με την ανάγνωση και το βιβλίο. Στο δεύτερο και τρίτο τεύχος στο εξώφυλλο, αναφέρονται τα ονόματα των συμμετεχόντων. Στα οπισθόφυλλα, υπάρχουν συνήθως, διαφημίσεις νέο εκδοθέντων βιβλίων. Ο τίτλος αναγράφεται με Κεφαλαία και μικρά  στοιχεία. «ο Κόσμος Του ΒΙΒΛΙΟΥ». Από κάτω, μέσα σε μαύρη παράλληλη γραμμή, αναφέρονται τα εξής:

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1989 ΤΕΥΧΟΣ 2 ΤΙΜΗ 250 ΔΡΑΧΜΕΣ. Ο ίδιος λογότυπος αναγράφεται και στο επόμενο τεύχος, το τρίτο. Η τιμή του για τα πρώτα τεύχη είναι 250 δραχμές, για τα επόμενα  δύο διπλά τεύχη 400 δραχμές. Αν συγκρίνουμε την τιμή του με την τιμή άλλων περιοδικών της εποχής του, βλέπουμε ότι είναι μάλλον λίγο «τσουχτερή». Ο πίνακας του εξωφύλλου, είναι του εικαστικού Χρήστου Μποκόρου. Στην δεύτερη σελίδα έχουμε την διαφήμιση του βιβλίου του Τζέραλντ Ντάρελ, «Η οικογένειά μου και άλλα ζώα» των εκδόσεων άμμος. Στην τρίτη σελίδα τα τρία τέταρτα της σελίδας καταλαμβάνουν τα περιεχόμενα του τεύχους και κάτω ακριβώς αναφέρονται τα εξής:

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Τεύχος 2^ο Σεπτέμβριος 1989. Τιμή 250 δραχμές. Εκδίδεται από την SPACE ΕΠΕ. Σόλωνος 41. τηλέφωνο 36067.. Σύνταξη: Φώτης Τερζάκης, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Μισέλ Φάϊς. Τακτικοί συνεργάτες: Μιχάλης Γκανάς, Ελισάβετ Κοτζιά, Κωστής Παπαγιώργης.

Σ’ αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν: Γιάννης Βαρβέρης, Νίκος Βοζίκης, Θοδωρής Γκόνης, Νίκος Γ. Δαββέτας, Πέτρος Ζερβός, Αλέξης Ζήρας, Νίκος Λιβέρης, Τάσος Λιγνάδης, Χριστόφορος Λιοντάκης, Δημήτρης Καλοκύρης, Ξανθή Κατσαρή-Βαφειάδη, Γιάννης Κοντός, Δημοσθένης Κούρτοβικ, Πάνος Κυπαρίσσης, Τζένη Μαστοράκη, Γιώργος Ματζουράνης, Κώστας Μαυρουδής, Ελένη Μελετοπούλου, Παντελής Μπουκάλας, Αντώνης Νικολόπουλος, Νίκος Ξυδάκης, Νίκος Γ. Ξυδάκης, Παυλίνα Παμπούδη, Σπήλιος Παπασπηλιόπουλος, Σωτήρης Παστάκας, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Τίτος Πατρίκιος, Ηλίας Ταμπακέας.

Στοιχειοθεσία-Σχεδιασμός: Σοφία Φλώκου, Δημήτρης Σκολίδης. Τηλέφωνο 32129..

Εκτύπωση: Δ. Χριστόπουλος, Περιστέρι τηλ. 57403.. Βιβλιοδεσία: Α. Γανωτάκης. Περιστέρι. Φιλμ-Μοντάζ: Memigraf Ο.Ε. τηλ. 36365..

Ετήσια συνδρομή εσωτερικού ιδιωτών: Δραχμές 2500. Ετήσια συνδρομή ιδιωτών USA 30 Ετήσια συνδρομή Οργανισμών Νομικών Προσώπων Δραχμές 3500.

    Όπως βλέπουμε, τα ηνία της σύνταξης του περιοδικού κρατούν τρείς γνωστοί και καταξιωμένοι συγγραφείς, ιδιαίτερα οι δύο τελευταίοι, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου και Μισέλ Φάϊς, διακονούν εδώ και χρόνια, το δοκιμιακό λόγο και την κριτική βιβλίου σε διάφορα έντυπα και εφημερίδες καθώς και από την δημόσια τηλεόραση. Ο κοινωνιολογικός και φιλοσοφικός κριτικός λόγος του Φώτη Τερζάκη μας είναι γνωστός και οικείος. Στους τακτικούς συνεργάτες συγκαταλέγονται ο ποιητής και στιχουργός Μιχάλης Γκανάς, η κριτικός της εφημερίδας «Η Καθημερινή» Ελισάβετ Κοτζιά και ο κυρός πλέον συγγραφέας και κριτικός σε πολλά έντυπα και εφημερίδες Κωστής Παπαγιώργης, δες περιοδικό «Αθηνόραμα», «Επενδυτής» κλπ.

Από την μεγάλη ομάδα των συνεργατών του, παρατηρούμε τις διάφορες γενιές να συνεργάζονται αρμονικά, εννοώ τους συγγραφείς κυρίως της γενιάς του 1970 με αυτή της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Τα περισσότερα ονόματα μας είναι γνωστά και εξακολούθησαν μετέπειτα να μας προσφέρουν δείγματα της εξαιρετικής δουλειάς τους. Πολλοί από τους συνεργάτες είναι γυναίκες, όπως οι ποιήτριες και μεταφράστριες Τζένη Μαστοράκη και Παυλίνα Παμπούδη. Οι περισσότεροι από τους άντρες συμμετέχοντες είναι ποιητές ή μεταφραστές, όπως οι: Χριστόφορος Λιοντάκης, Δημήτρης Καλοκύρης, κ.ά., αλλά δεν υπολείπονται και οι κριτικοί και μεταφραστές, όπως είναι ο Δημοσθένης Κούρτοβικ, ο Αλέξης Ζήρας κλπ. Ορισμένοι από τους συνεργάτες, δεν υπάρχουν πλέον στην ζωή, όπως ο ποιητής Γιάννης Κοντός, ο ποιητής και κριτικός θεάτρου Γιάννης Βαρβέρης, ο δοκιμιογράφος και θεατρολόγος Τάσος Λιγνάδης και ορισμένοι άλλοι. Όλοι τους πάντως, έχουν μια σταθερή και ανοδική διαδρομή στα ελληνικά γράμματα και τα ονόματά τους τα συναντά κανείς πολύ συχνά σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες όπως ήσαν «Η Πρώτη», «Τα Νέα», «Ελευθεροτυπία», «Το Βήμα», «Ελεύθερος Τύπος» και πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως το «Διαβάζω», «η λέξη», το «γράμματα και τέχνες» και άλλα. Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση του συγγραφέα Κώστα Μαυρουδή που είναι και συνεκδότης του λογοτεχνικού και θεωρητικού περιοδικού «Το Δέντρο». Αν δεν κάνω λάθος το περιοδικό εκδίδεται από τις εκδόσεις «Ροές;»

    Πρώτο κείμενο, είναι η εισαγωγή του Σωτήρη Παστάκα, «Ψυχασθενείς και Ποίηση», πρωτότυπα κείμενα Ελλήνων ψυχασθενών και δοκίμια του Ρομάν Γιάκομπσον, «Ο Χέλντερλιν και η τέχνη του λόγου», του Αντόνιο Ταμπούκι, «Το πέτρινο βιβλίο», και του Βιττόριο Σαλτίνι, «Τι είναι ασυνείδητο;», σ. 5-11.

Ακολουθούν «Μέρες του ‘89», με αφορμή ένα βιβλίο. Ο Τάσος Λιγνάδης (Ήθος Ανθρώπων Δαίμων) και συντάκτες του Τύπου αρμόδιοι για θέματα βιβλίου-ο Νίκος Γ. Δαββέτας(το φάντασμα του μεσοπολέμου), ο Γιώργος Ματζουράνης(απλά μαθήματα σύγχρονης ζωής), ο Παντελής Μπουκάλας(Υπεροψία και Μέθη) και ο Δημοσθένης Κούρτοβικ,(Εικόνα από άλλες εποχές),-σχολιάζουν τα σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα μέσα από παλαιότερες ή καινούργιες εκδόσεις, σ. 12-15.

Στις σελίδες 16-19, «Σύγχρονοι Έλληνες Ποιητές», δημοσιεύονται προδημοσιεύσεις από τα βιβλία του Γιάννη Κοντού, της Τζένης Μαστοράκη, του Κώστα Μαυρουδή και της Παυλίνας Παμπούδη.

Αναγκαία παρένθεση. Θυμάμαι την ποιήτρια Παυλίνα Παμπούδη, αυτήν την πανέμορφη, γλυκειά κοπέλα  και αξιόλογη ποιήτρια να μου μιλά για το έργο της και σιμά της ο θεατρικός συγγραφέας Βασίλης Ζιώγας, να με υποδέχονται στο σπίτι τους, νομίζω κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Θυμάμαι τον σπουδαίο αυτόν θεατρικό συγγραφέα να μου μιλά για θεολογικά θέματα, και για την άλλη ζωή. Τρεις ώρες κουβεντιάζαμε για μεταφυσικά και θεολογικά θέματα και προβλήματα της αρχαίας και ορθόδοξης θρησκείας. Την περίοδο εκείνη, ο Βασίλης Ζιώγας είχε δημοσιεύσει στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», κάτι καταπληκτικά φιλοσοφικού περιεχομένου κείμενα. Διάβασα στις εφημερίδες μετά από λίγους μήνες για τον ξαφνικό θάνατό του και λυπήθηκα πολύ. Τα θεατρικά του έργα είναι εξαίρετα. Αλλά και ο ποιητικός κόσμος της Παυλίνας Παμπούδη αξίζει να προσεχθεί και να εξεταστεί.  

Στις σελίδες 20-28 έχουμε τον «Κοινό Λόγο», δύο ζωντανές μαρτυρίες από τη Ραιδεστό και την Καππαδοκία: καθημερινή ζωή, ιστορία, οικογένεια, κοινωνία.

Ο τραγουδοποιός Νίκος Ξυδάκης στην σελίδα 29, παρουσιάζει εκ των έσω, το βιβλίο του Δημήτρη Σταμέλου, «Το Εικοσιένα και το Δημοτικό Τραγούδι» των εκδόσεων Gutenberg.

Αναγκαία παρένθεση. Τον ιστορικό συγγραφέα και λαογράφο Δημήτρη Σταμέλο, τον είχα συναντήσει αρκετές φορές στο μικρό βιβλιοπωλείο, αλλά θησαυροφυλάκιο γνώσεων, του συγχωρεμένου Τάσου Πιτσιλού. Από το βιβλιοπωλείο αυτό περνούσε σχεδόν όλη η Αθήνα,-όπως έλεγαν-για να αγοράσει, συναντήσει, και ανταλλάξει μια  καλή κουβέντα με συγγραφείς κάθε ηλικίας. Εκεί, στο πατάρι της οδού Θεμιστοκλέους του βιβλιοπωλείου και των εκδόσεων του Τάσου Πιτσιλού, έκανα αρκετές συζητήσεις με τον Δημήτρη Σταμέλο για τον Στρατηγό Μακρυγιάννη, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και άλλες ηρωικές προσωπικότητες του 1821. Αξιόλογο άτομο με μεγάλη στερεά ιστορική παιδεία. Αν δεν με απατά η μνήμη, δημοσίευε και βιβλιοκριτικές στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία».

Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, μιλά για την πρώτη του συλλογή «Χωματόδρομος», Αθήνα 1954, στις σελίδες 30-31 με τίτλο «Γίναμε ξαφνικά υπερήλικες».

Ο κριτικός Βαγγέλης Χατζηβασιλείου κρίνει στις κατοπινές σελίδες 32-33, τα ποιητικά βιβλία του ποιητή Λευτέρη Πούλιου, «Ποιήματα, Επιλογή 1969-1978», το λογοτεχνικό έργο του Θανάση Βαλτινού «Στοιχεία για τη δεκαετία του 60», το  μελέτημα του καθηγητή Γιώργου Π. Σαββίδη, «Στα χνάρια του Καρυωτάκη» και το βιβλίο του Αλέξανδρου Σχινά, «Αναφορά περιπτώσεων».

Ο Φώτης Τερζάκης, στις σελίδες «Δοκίμιο» 34-35, γράφει για τα βιβλία: «Τι είναι Διαφωτισμός» των Mendelssohn, Kant, Hamann Wieland, Riem, Herder, Lessing, Erhardt, Schiller, το βιβλίο του Friedrich Nietzsche, «Η Χαρούμενη Επιστήμη» και το βιβλίο «Σύνοψη της πολιτιστικής βιομηχανίας και Θεωρία της ημιμόρφωσης» του Teodor W. Adorno.

Ο δοκιμιογράφος και κριτικός Μισέλ Φάϊς κρίνει το «μεγαλόπνοο εγχείρημα» του Ιταλού συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο, «Το εκκρεμές του Φουκώ», σ. 36-37.

Στις σελίδες «Βιβλιαγορά 38-39, ο Σπήλιος Παπασπηλιόπουλος μιλά για το βιβλίο του Μιχάλη Μοδινού, «Από την Εδέμ στο Καθαρτήριο, Η Γεωγραφία της Υπανάπτυξης», ένα αρκετά γνωστό βιβλίο στην εποχή του, και ο Γρηγόρης Πασχαλίδης κρίνει το γνωστό θεωρητικό μελέτημα του Harold Bloom, «η αγωνία της επίδρασης».

Ο Κωστής Παπαγιώργης στην σελίδα «Ασκαρδαμυκτί» 40 γράφει το κείμενο «Οι Σχολιασμένοι».

Στις σελίδες 41-43, δημοσιεύεται  προδημοσίευση, «Η Εικοσαετία 1966-1986» από το βιβλίο του Ζωρζ Μπαλαντιέ.

Ακολουθεί σ.44-47, το «Ενήλικο Κόμικ», από τον Νίκο Γ. Ξυδάκη, σε Κόμικ του Πέτρου Ζερβού.

Ακολουθούν τα «Εδώδιμα και Αποικιακά» σ. 48-51

Ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς,-τότε εργάζονταν ως υπάλληλος στις εκδόσεις και βιβλιοπωλείο της «Δωδώνης»-γράφει το «Εκτός Θέματος», σ.52-53.

Ο κριτικός και μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Αλέξης Ζήρας, στα «Ανεπίκαιρα», σ. 53-54, γράφει για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη «Οι Σκλάβοι στα Δεσμά τους»: μια επανεξέταση.

Στις σελίδες 55-56 με τον τίτλο «Παράγραφος» ο Κωστής Παπαγιώργης γράφει το κείμενο «Η τελευταία επίσκεψη του Κώστα Ταχτσή».

Ο υπεύθυνος των εκδόσεων «Διάττων» και τυπογράφος Νίκος Βοζίκης μιλάει για την λειτουργία της παραδοσιακής τυπογραφίας στην «φωτοσύνθετη» εποχή μας, σ.56.

Στις σελίδες 58-61, το περιοδικό δημοσιεύει ένα ονειρικό κουίζ, γράφει:

«Σ’ αυτό το τεύχος Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΑΙΖΕΙ με έξι όνειρα ποιητών. Έξι όνειρα ποιητών, λοιπόν, ζητούν αναγνώστη και αυτοψία. Αναλόγως με την θεματογραφία, την «ονειρική» ύλη και ποιητικό ιδίωμα ανακαλύψτε τους πέντε «εν υπνώσει» ποιητές και οι πέντε ανήκουν στη γενιά του ’70 εξού και το δέλεαρ: «Γενεαλογικά» του Αλέξη Ζήρα».

Υπάρχει και σχετικό βιβλίο «έξι ποιητές» τις περιόδου εκείνης.

Ο Ναυπλιώτης στιχουργός Θοδωρής Γκόνης, στην σελίδα «Νέα Παρουσία», 62, γράφει 10 αποσπάσματα από «το φίδι του σπιτιού».

Οι υπόλοιπες σελίδες έχουν διαφημίσεις νέων εκδόσεων και γενικό κατάλογο εκδοτικών οίκων.

    Όπως παρατηρούμε από το δεύτερο αυτό τεύχος η ύλη είναι πυκνή, και εστιάζεται κυρίως σε θέματα ποιητικού ενδιαφέροντος και κριτικής.

Το τρίτο τεύχος που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1989, έχει την ίδια σύνθεση συνεργατών εμπλουτισμένο φυσικά με νέες συνεργασίες. Οι σελίδες είναι και πάλι 66, ο δε εικαστικός πίνακας του εξωφύλλου της Άννας Μαρία Τσακαλάκη.

Το περιοδικό ξεινά με 4 σελίδες 5-11 αφιερωμένες στον Εμιλ Μ. Σιοράν.

Ο Κωστής Παπαγιώργης δημοσιεύει απόσπασμα από την «Πτώση μέσα στο χρόνο», και το κείμενο «Περί Σιοράν».

Ο Άγγελος Τερζάκης γράφει το «Ένας σκυθρωπός στοχαστής».

Ο Αναστάσιος Βιστωνίτης δημοσιεύει το κείμενο «Ο Σιοράν και η δυτική σκέψη».

Και σε μετάφραση Κωστή Παπαγιώργη και Μισέλ Φάις δημοσιεύονται αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Ρουμάνου συγγραφέα με τίτλο «Ο Ε. Μ. Σιοράν για τον Ε. Μ. Σιοράν».

Αρκετά βιβλία του σπουδαίου αυτού συγγραφέα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Εξάντας»

Ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης σ.13-δίνει συνέντευξη στον Μισέλ Φάις, «Η ποίηση είναι μια παρηγοριά».

Ο Μίκης, κατόρθωσε και κατέβασε τον έντεχνο ποιητικό λόγο στα λαϊκά στρώματα, δεν υπήρξε διαδήλωση, πορεία ή άλλη πολιτική ή κοινωνική εκδήλωση που να μην άκουγες την μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Και τα συμφωνικά του έργα είναι εξαίρετα. Το πρόβλημα μάλλον είναι οι πολλές και «παράξενες» πολιτικές του δηλώσεις. Όπως μας έλεγε ο Μελωδός των Ονείρων μας ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης θέλει να γεμίσει τα στάδια, εμένα μου αρκεί ένα μυημένο μουσικόφιλο κοινό. Πολλές από τις συνθέσεις του Μίκη ανήκουν πλέον στην ιστορία της Ελληνικής Μουσικής. Την είχα δει από κοντά αρκετές φορές στις συναυλίες του αλλά και στην πλατεία Κοραή στον Πειραιά. Μίκης ή Μάνος; Ιδού το δίλημμα; Μάνος και Μόνος.

Ακολουθούν στις σελίδες 16-21 η «αναφορά» στον Ρολάντ Λαινγκ, (Roland D. Laing) που επιμελήθηκε ο Φώτης Τερζάκης, και μετάφραση κειμένων του από τον ίδιο και την Πέπη Σουλιώτου.

Κάποτε ήταν πολύ της μοδός τα βιβλία του, την περίοδο που επικρατούσε ο κοινωνιολογικός λόγος στην επικράτεια των διαφόρων κουλτουριάρηδων.

Στις σελίδες «Συγγραφείς και Πόλεις», 22-23, ο ποιητής, μεταφραστής και εκδότης Δημήτρης Καλοκύρης και η ποιήτρια Νατάσα Χατζηδάκη μας ξεναγούν στον τόπο καταγωγής τους το Ρέθυμνο «με τον δικό του ο καθένας τρόπο».

Ο «ΚΟΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ»συνεχίζεται στις σελίδες 24-29.

Κυκλοφορεί και τρίτομο έργο «Κοινός Λόγος».

Ο συγγραφέας Αλέξανδρος Σχινάς, μιλάει για το βιβλίο του «Αναφορά περιπτώσεων», σ. 30-31.

Ωραίο βιβλίο το είχα κάποτε διαβάσει. Μου είχε μιλήσει επαινετικά γιαυτό και ο κυρός Κώστας Ταχτσής.

Η μπαλλαντοποιός και ευαίσθητη φωνή Αρλέτα, σχολιάζει το βιβλίο ανθρωπολογίας του Ernest Borneman, «Η Παριαρχία», σε μετάφραση του Δημοσθένη Κούρτοβικ, σ.32.

Ένα ογκώδες αλλά πολύ ενδιαφέρον κοινωνιολογικό μελέτημα που επανεκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης. Πολύ καλή και σίγουρα δύσκολη και η μετάφρασή του στα ελληνικά.

Όσο για την Αρλέτα, τι να πει κανείς, μελωδική, ευαίσθητη, ρομαντική, τρυφερή, σοβαρή, ασκανδάλιστη, καλή στιχουργός, ωραία εμφάνιση, με ένα στίγμα τραγουδοποιού που έχει χαθεί πλέον οριστικά από το ελληνικό σανίδι. Μια φωνή, για εμάς τους παλαιότερους σύμβολο καλαισθησίας. Το «μπαρ το ναυάγιο» και η «σερενάτα της», νομίζω ότι είναι κλασικά. Αλλά και η μελοποίηση της τρίτης ανθολογίας του Γιάννη Σπανού. Να είναι καλά και να μας ψυχαγωγεί όπως εκείνη ουσιαστικά γνωρίζει.

Ο Μιχάλης Γκανάς σ. 33, γράφει «το ποίημα έρχεται από μακριά».

Εξαίρετος στιχουργός και ποιητής ο Μιχάλης Γκανάς, και ευτυχισμένη η στιγμή της συνεργασίας του με την Πειραιώτισσα Ελευθερία Αρβανιτάκη, «Τα κορμιά και τα μαχαίρια».

Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου σ.34-35, κρίνει το βιβλίο του Παύλου Καλλιγά, «Θάνος Βλέκας» που κυκλοφόρησε σε φιλολογική επιμέλεια του Στέλιου Φώκου την χρονιά αυτή.

Ο Φώτης Τερζάκης, κρίνει σ.36-37 τα βιβλία των: Mary O’ Brien, «Η φιλοσοφία της αναπαραγωγής», Michel Foucault, «Επιτήρηση και τιμωρία: η γέννηση της φυλακής», Franz Neumann, «Η έννοια της πολιτικής ελευθερίας» και Πάνου Νικολόπουλου, «Ο Μακρυγιάννης κριτής και σωφρονιστής»

Τι να γράψει κανείς για την περίπτωση του Μισέλ Φουκώ, αυτού του μεγάλου και παγκόσμιου πνεύματος του 20ου αιώνα. Παρά να διαβάσει κανείς και να ξαναδιαβάσει με προσοχή τις μελέτες του, και ιδιαίτερα για την «Τρέλλα» και την «Σεξουαλικότητα». Άφοβος και θαρραλέος, γενναίος και αντρείος της ηδονής όπως θάλεγε και ο Αλεξανδρινός ποιητής έζησε μέχρι τα μπούνια την ριψοκίνδυνη ζωή του, δίδαξε τους μαθητές του και τους αναγνώστες του με τις ιλιγγιώδεις γνώσεις του, σηματοδότησε μια εποχή και άφησε τα ίχνη του πολύπλευρα. Μισέλ Φουκώ, μια ανθρώπινη περίπτωση ελευθερίας εκτός ορίων και απαγορεύσεων. Μια περίπτωση για σαλούς της ελευθερίας και της κάθε είδους σεξουαλικότητας.

Οι εκδόσεις «Έρασμος», μας διδάσκουν με τα μικρά αλλά σημαντικά βιβλία που συνηθίζουν να εκδίδουν. Κάθε βιβλίο είναι και ένα μικρό διαμαντάκι γνώσεων.

Αλλά και το βιβλίο για τον Στρατηγό Μακρυγιάννη του Πάνου Νικολόπουλου προκάλεσε ενδιαφέρον στην εποχή του.

Η απορία όμως μένει για όσους έχουν διαβάσει εκτός από τα Απομνημονεύματά του και τις σχετικές μελέτες του ποιητή Γιώργου Σεφέρη, και τα «Οράματά» του, πως κατόρθωνε αυτός ο σημαντικός ήρωας του Έθνους να κάνει πάνω από 2000 μετάνοιες καθημερινώς. Τι προβλήματα με την μέση του θα είχε, αν δεν είναι αυτό υπερβολή που αναφέρει, και ποιος δεν θυμάται το ξύλο που έδινε στους εργαζομένους του. Ήρωες, τραγικές προσωπικότητες της φυλής των Ελλήνων.

Ο Μισέλ Φάϊς σ.38-39 γράφει για το βιβλίο του Γερμανού συγγραφέα Peter Handke,

«Σύντομο γράμμα για έναν μεγάλο αποχαιρετισμό» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Άγρα» σε μετάφραση Μαρίας Αγγελίδου. Το κείμενο διανθίζεται με ασπρόμαυρους πίνακες του μοναδικού και ερημήτη Francis Bacon.

Στις σελίδες της «Βιβλιοαγοράς» 40-41 ο Δημήτρης Λιθοξόου κρίνει το ιστορικό μελέτημα «Οι νομάδες των Βαλκανίων» των Alan J. B. Wace-Maurice S. Thompson. και ο Γρηγόρης Πασχαλίδης το βιβλίο «Ιστορία των αισθητικών θεωριών»του Monroe U. Beardsley. Ένα σπουδαίο βιβλίο που αναφέρεται σε θέματα αισθητικής και προσδιορισμού της φαινομενολογίας της.

Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος σ. 42 δημοσιεύει το ποίημα «Επιμονή μιας Πόλης» και σ. 43 ο επίσης ποιητής Λευτέρης Πούλιος «ένα ανέκδοτο ποίημά του».

Ο Νίκος Σεβαστάκης γράφει για το ανέκδοτο στα ελληνικά μελέτημα «Η Εκκοσμίκευση της Σκέψης» «La secularization de la pensee” σ. 44.

Ο ποιητής Νίκος Στραγαλινός από την Λευκάδα δημοσιεύει «Ποιήματά του» σ.45.

Ακολουθεί σ. 46-50, το θεωρητικό κείμενο του παιδικού φίλου και συγγραφέα από τον Πειραιά, νυν καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Sydney της Αυστραλίας «Η φιλοσοφία της ποίησης», γράφει μεταξύ άλλων:

«Η ποίηση χωρίς μύθο καταλήγει στο ναρκισσισμό της ρητορικής. Πιο πολύ πνίγει και κρύβει το συναίσθημα, παρά το πανηγυρίζει θαυμαστικά. Ο κάθε ποιητής πρέπει, πριν από όλα, να βρει το μύθο του-που δεν πρέπει κατ’ ανάγκην να είναι ούτε αποκλειστικά δικός του ούτε να στηρίζεται στο καινόσπουδο μιας εκκεντρικής επινόησης που θέλει μόνο να ξαφνιάσει και να προκαλέσει. Η παγκόσμια ιστορία έχει παραδώσει ένα ανεξάντλητο απόθεμα μύθων και συμβόλων, που ακόμη δεν έχουν χρησιμοποιηθεί όσο θα έπρεπε, δεν έχουν πει ακόμη τον τελικό τους λόγο. Με αυτούς μπορεί ακόμη ο σύγχρονος άνθρωπος να αρθρώσει ολοκληρωμένα την ευαισθησία του να δώσει μορφή και περιεχόμενο, να την μετατρέψει σε κοσμολογικό και ανθρωπολογικό ερώτημα, χωρίς να φθαρεί από την ευτέλεια του θεαματικού και τη χυδαιότητα της αγοραίας ανειλικρίνειας».

Σημαντικές παρατηρήσεις ενός δυνατού κριτικού μυαλού, με αρκετές μελέτες και μεταφράσεις στο ενεργητικό του.

Ο Κωστής Παπαγιώργης γράφει για τους «Καπνιστές», σ.51.

Ακολουθεί σ. 53-57, ένα κείμενο του Γιώργου Α. Παναγιώτου για τις «Βιβλιοθήκες»         

Στις σελίδες «παράγραφος»», 60-61, υπάρχει η «Μνήμη του Χρήστου Μπράβου με ανέκδοτη ποίησή του και μελέτη για τον ποιητή του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου με τίτλο «με τους «παράνομους» και τους «λυπημένους».

Ο Βασίλης Φιοροβάντε, γράφει το κείμενο «Υπεράσπιση της αισθητικής του Αντόρνο και της νέας μοντερνικότητας», σ.62-63.

Από το διπλό τεύχος 4-5/Νοέμβριος Δεκέμβριος 1989, ξεχωρίζουν τα εξής:

Το κείμενο του Ηλία Π. Νικολούδη, «Η κρίση του σύγχρονου ανθρώπου», σ.10-11

Το μικρό Ανθολόγιο «Οι Έλληνες για τους Έλληνες» σ. 12. Με ρήσεις ποιητών και συγγραφέων.

Το κείμενο της Σμαράγδας Σταματιάδου για τον Αλβανό συγγραφέα «Ισμαήλ Κανταρέ», σ. 14-21.

Ο συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης δίνει συνέντευξη στην Μαρία Σωτηράκου, σ. 22-29.

Η συγγραφέας Μαρία Ιορδανίδου παρουσιάζεται με μια αδημοσίευτη συνέντευξή της από την Μαρία Σωτηράκου, σ. 30-32.

Ο Γουίλιαμ Φωκνερ παρουσιάζεται στις σελίδες 36-47.

Η Σμαράγδα Σταματιάδου παρουσιάζει τον Γάλλο συγγραφέα Ζαν Κοκτώ(Jean Cocteau), σ.48-51.

Πολυτάλαντη προσωπικότητα ο Ζαν Κοκτώ, αλλά και ιστορικά ερωτηματική η στάση του απέναντι στους Γερμανούς την περίοδο της Κατοχής στην πατρίδα του. Πάντως η επιλογή του ηθοποιού Ζαν Μαρέ ως συντρόφου του ήταν εύστοχη.

Το τεύχος κλείνει με διάφορες προδημοσιεύσεις βιβλίων και ανώνυμες κριτικές.

Το επίσης διπλό τεύχος 6-7/Γενάρης Φλεβάρης 1990, κάνει αφιέρωμα στον «έρωτα στην λογοτεχνία του 1980». Στο διπλό αυτό τεύχος των αρχών του 1990 ως υπεύθυνη ύλης αναγράφεται η Μαρία Σωτηράκου, οι σελίδες είναι 80.

Το περιοδικό αποκτά περισσότερο πλέον μια πληροφοριακή θεματολογία για κάθε είδους σχεδόν καλλιτεχνικό θέμα.. Ξεχωρίζουν τα εξής:

Το κείμενο του Γιώργου Γεράση, «Ο Ζόφος της Διαλεκτικής», σ.10-13.

Η περίπτωση του Γάλλου πολιτειολόγου Ζαν Μορέ, από τον Κωστή Παπαγιώργη, σ. 17-26, με κείμενα του ίδιου του συγγραφέα.

Νομίζω ότι ακόμα κυκλοφορούν βιβλία του μεταφρασμένα στα Ελληνικά. Σημαντική και ανοικτή πολιτική σκέψη.

Ο γνωστός συγγραφέας και προσφάτως βουλευτής του Σύριζα Πέτρος Τατσόπουλος, δίνει συνέντευξη στην Μαρία Σωτηράκου, σ. 28-35.

Γράφει: «Ο συγγραφέας είναι νοσηρός θεατής της ζωής», «Η θέση του Παπαδιαμάντη θα ήταν σήμερα στα Εξάρχεια», «Μισώ οτιδήποτε έχει σχέση με τον ορθολογισμό». Αυτά και άλλα από τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Πέτρο Τατσόπουλο. Θυμάμαι κάποτε τον συγχωρεμένο Κώστα Ταχτσή να μιλά «κλαίγοντας» για τις προσβολές που είχε υποστεί από τον καλό αυτό νέο τότε πεζογράφο. Το βιβλίο του «Οι Ανήλικοι» πάντως στην εποχή του είχε συζητηθεί πολύ, αλλά και «Η καρδιά του κτήνους».

Ο συγγραφέας Δημήτρης Ι. Καραμβάλης, γράφει σ. 36-37, ένα ωραίο κείμενο για τον αξέχαστο σε όλους μας, πεζογράφο, φιλόλογο, εκδότη και ποιητή Γιώργο Ιωάννου, το «Ποίηση είναι η ερωτική διάθεση δοσμένη με λογοτεχνική τέχνη». Στις σελίδες 38-39 υπάρχουν «Μερικές Σκέψεις για το γράψιμο και το διάβασμα» από το βιβλίο του Γιώργου Ιωάννου «Εφήβων και μη».

«Οι συγγραφείς που δεν έχουν προσωπικό ύφος, και μάλιστα γνήσιο, μου είναι αδιάφοροι…».

«Στην λογοτεχνία το μεγάλο λάθος, το κυρίως αμάρτημα  είναι η ακυριολεξία». «ένας άνθρωπος που έχει γράψει αρκετά πράγματα και έχει παιδευθεί με τη γλώσσα και την έκφραση, δεν μπορεί εύκολα να ευχαριστηθεί και να παραδεχθεί τον πεζό λόγο ενός άλλου συγγραφέα και μάλιστα της ίδιας με αυτόν εποχής».

«Τα μικρά έντυπα, όπως τα περιθωριακά περιοδικά, δείχνουν είναι αλήθεια, πολύ περισσότερη ελευθερία στους συνεργάτες των, περισσότερη από τις εφημερίδες, αλλά τι τα θες, τα διαβάζουν πολλά ολίγον».

«Μες στην λογοτεχνία και γενικά στην «καλλιτεχνία»περιφέρονται πάρα πολλά «ψώνια». Προσοχή αλλά και ανθρωπιά. Δεν κάνουν και κανένα έγκλημα οι άνθρωποι».

«Θαυμάζω ανεπιφύλακτα αυτούς που δουλεύουν πολύ. Και κυρίως, τους εργατικούς πνευματικούς ανθρώπους. Παίρνω δύναμη διαπιστώνοντας ότι εξακολουθούν κι αυτοί να δουλεύουν, όταν όλοι οι άλλοι σχεδόν έχουν ξεπορτίσει».

«Έχω ζωηρές αμφιβολίες για τους σημερινούς Έλληνες συγγραφείς, που δεν μελετούν συνεχώς την αρχαία μας παράδοση, έστω και από μεταφράσεις. Δεν μπορεί να είσαι καλός συγγραφέας, να καταλαβαίνεις την Ελλάδα και προπαντός την γλώσσα αν δεν μελετάς τους αρχαίους».

Σωστά λόγια, μικρές ρήσεις, ενός σημαντικού πεζογράφου και μεταφραστή που άφησε βαθειά χαραγμένο το στίγμα του στα ελληνικά γράμματα. Τυχερή η γενιά μου που τον διάβασε, τον γνώρισε και μελέτησε τα κείμενά του είτε αυτά αφορούσαν την αρχαία παράδοση είτε την νεότερη(δημοτικά τραγούδια, παραμύθια), είτε μέθυσε με τα πεζογραφήματά του.

Η Μαρία Σωτηράκου, υπογράφει το αφιέρωμα του περιοδικού «Ο έρωτας στη λογοτεχνία της δεκαετίας του 1980», σ. 40-45.

Η Σμαράγδα Σταματιάδου, γράφει για τον συγγραφέα κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων «Τζων Λε Καρέ», σ.54.

Ο Κωστής Παπαγιώργης υπογράφει την κριτική για το βιβλίο του Ευγένιου Αρανίτση, «Αφρική», σ.57.

Ένας προικισμένος συγγραφέας, κριτικός και δοκιμιογράφος, που εξακολουθεί να δημιουργεί. Το βιβλίο αυτό «ποταμός» είναι μια πολύ τυχερή του στιγμή, αλλά και «το σύμπλεγμα του Κάϊν», και η «Ιστορία των Ηδονών» είναι εξαιρετικές συγγραφικές εργασίες, και η μελέτη του για τον Οδυσσέα Ελύτη.

Τέλος υπάρχουν προδημοσιεύσεις βιβλίων και πολλές αναφορές σε νέες εκδόσεις.

Στην σελίδα 78 και 79 υπάρχουν δημοσιεύσεις ποιημάτων νέων ποιητών και ποιητριών.

Ο Αλέξανδρος Αλιέας, δημοσιεύει το ποίημα με τίτλο «η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ η ΚΑΡΔΙΑ και ο ΣΚΟΡΠΙΟΣ»

Ο Βασίλης Ντόκος το ποίημα «Παραλλαγές σε ένα σώμα» και η Ισμήνη Λιώση, το «Σημείο Φον Κραφενμπεργκ».

    Εδώ τελειώνει το Πασχαλινό ταξίδι ανάγνωσης και ξεφυλλίσματος στο παλαιό αυτό περιοδικό του τέλους της δεκαετίας του 1980. όπως βλέπουμε από τα περιεχόμενα της ύλης του, η φιλοσοφία του αλλάζει στα τελευταία του τεύχη και αποκτά μια πιο πληροφοριακή εκδοτική θεματολογία, αφιερώνει σελίδες περισσότερο στις νέες εκδόσεις παρά τα θεωρητικά κείμενα ή τον δοκιμιακό ή κριτικό επώνυμο λόγο. Σταθερός γραφέας ο Κωστής Παπαγιώργης που οι εκδόσεις «Ροές» έχουν εκδώσει τα περισσότερα βιβλία του. Τα ηνία πλέον τα λαμβάνουν δύο νέες κοπελιές σίγουρα συνεργάτριες του εκδοτικού οίκου. Πέρα πάντως από αυτήν την εξέλιξη, στα τεύχη του περιοδικού συναντά κανείς και σήμερα σημαντικές δημοσιεύσεις προσώπων που μας είναι γνωστοί και δημιουργικοί από το σύνολο του έργου τους.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα, Δευτέρα, 13 Απριλίου 2015

Πειραιάς, Δευτέρα του Πάσχα 13 Απριλίου του 2015.

Και κατά τα ειωθότα ή κατά την πίστη του καθενός Χριστός Ανέστη.