Νίκος Ι. Χαντζάρας, το περιοδικό "ΠΕΙΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ"

 

          Το ταξίδι της επιστροφής

«Ο Πειραιάς υπήρξε ένας πρωταγωνιστής της ελληνικής ιστορίας του 19^ου αιώνα, πραγματική οικονομική και νεωτεριστική πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Το πολυεπίπεδο ενδιαφέρον που προκαλεί στον ερευνητή πηγάζει από το γεγονός ότι η πόλη έγινε το έδαφος όπου αναπτύχθηκαν τα πιο σημαντικά φαινόμενα της νεώτερης ιστορίας: εκβιομηχάνιση, εμπόριο- λιμάνι- επικοινωνίες, πνευματική κίνηση, υποδειγματική δημοτική διοίκηση, ιδιαίτερα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα, εργατικό κίνημα, ρεμπέτικο τραγούδι, αθλητισμός και ποδόσφαιρο κατά τον 20^ο αιώνα. Σε όλα αυτά ο Πειραιάς υπήρξε αδιαφιλονίκητο κέντρο.

            Η ερευνητική ενασχόληση με την ιστορία του Πειραιά υπήρξε αντιστρόφως ανάλογη του ενδιαφέροντος και της σημασίας του. Επιστημονικές προσεγγίσεις μόλις πρόσφατα άρχισαν να βλέπουν το φως και πάλι πολύ αραιά σε σχέση με την άνθιση της ιστορικής έρευνας που παρατηρείται τις δύο τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα. Παλαιότερα υπήρξαν ιστοριοδιφικού τύπου προσεγγίσεις, αξιόλογες μεν, αλλά και αυτές μετρημένες στα δάχτυλα.».

          Αυτά γράφει μεταξύ άλλων ο ιστορικός και συγγραφέας Βάσιας Τσοκόπουλος, Προλογίζοντας την εξαιρετική και ενδιαφέρουσα μελέτη της πειραιώτισσας Μαριάνθης Γ. Κωτέα, «Η Βιομηχανική Ζώνη του Πειραιά (1860-1900), Αθήνα 1997 Πανεπιστημιακές εκδόσεις Παντείου Πανεπιστημίου. Ήρθαν στην σκέψη μου οι επισημάνσεις αυτές καθώς ολοκληρώνω το ταξίδι της επιστροφής με το Πειραιώτικο καράβι που λέγεται «ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ» του δημοσιογράφου και ποιητή Νίκου Ι. Χαντζάρα. Μέσα σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα από λέξεις απόψεις και θέσεις κατά την διάρκεια της έρευνάς μας, προσπαθήσαμε να ταξινομήσουμε, να βάλουμε σε μία σειρά, να οργανώσουμε, να τα ευρετηριάσουμε και κυρίως, να διαβάσουμε εκ νέου τα Χρονογραφήματα και να τα φέρουμε στην επιφάνεια του αναγνωστικού χρόνου και την σύγχρονη ιστορική περιπέτεια του Πειραιά. Δεν θέλαμε ο εργασιακός μόχθος και ο λόγος, το ενδιαφέρον και η αγάπη του για την πόλη του Πειραιά, του ευαίσθητου και πάντα ενημερωμένου Πειραιολάτρη παλαιού δημοσιογράφου και ποιητή Χαντζάρα να πάει χαμένος, να λησμονηθεί στα κιτρινισμένα και σκονισμένα χαρτιά των Φακέλων του Αρχείου του που φυλάσσεται στο Ιστορικό Αρχείο του Δήμου, όπως το διέσωσε ο φίλος του ποιητή πειραιώτης συγγραφέας και δημοσιογράφος Χρήστος Λεβάντας. Επιθυμούσαμε να δώσουμε μια όσο το δυνατόν πληρέστερη θεματολογική εικόνα του τι περιέχουν αυτά τα δεκάδες αποκόμματα εφημερίδων και φωτοτυπίες που είδαμε τις προηγούμενες δεκαετίες καθώς ξεφυλλίζαμε και αντιγράφαμε, φωτοτυπούσαμε το διάσπαρτο υλικό. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, μην γνωρίζοντας ποιόν ή ποιούς ενδεχομένως θα ενδιαφέρουν τα κείμενα αυτά, που αποτελούν όμως αναπόσπαστο χρήσιμο και πολύτιμο κομμάτι πληροφοριών σε όσους ερευνητές ή ερευνήτριες θα θελήσουν να ενσκήψουν και να ασχοληθούν με την ιστορική διαδρομή της Πόλης και τα επιτεύγματά της. Φυσικά, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι οι έρευνες και οι μελέτες για τον Δήμο του Πειραιά εξακολούθησαν από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, του 20^ου να ανθίζουν με θετικά αποτελέσματα. Τα βιβλία, οι μελέτες που κυκλοφόρησαν, οι διδακτορικές διατριβές που εκπονήθηκαν για το Λιμάνι του Πειραιά, το επίνειο της πρωτεύουσας που το διαφυλάσσουν τα Μακρά Θεμιστόκλεια Τείχη του και στέκονται άγρυπνοι φρουροί του οι δύο Λέοντές του-έστω και από απόσταση-είναι αρκετές, και σημαντική η προσφορά τους στην επιμέρους και συνολική ιστορία της Πόλης. Πλούσια είναι και η αρθρογραφία για τον Πειραιά, σταθερή άνοδο κατά τακτά διαστήματα παρουσιάζουν και οι διάφορες διαλέξεις, ομιλίες που δίνονται, οι ημερίδες και τα συνέδρια που διοργανώνονται από πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Πειραιά και αναφέρονται σε διάφορους επιχειρησιακούς τομείς που αναπτύχθηκαν στην πόλη από τον προηγούμενο αιώνα, τις οικονομικές και τραπεζικές του μονάδες, τις εμπορικές του δραστηριότητες, την βιομηχανική του άνθηση και παρακμή, την ναυτιλία και ναυτοσύνη του, την ευρύτερη κοινωνική του εργατική σύνθεση και εξέλιξη. Τις τελευταίες δεκαετίες, μετά την μεταπολίτευση του 1974 εμφανίστηκαν νέοι σε ηλικία ερευνητές και ερευνήτριες, ιστορικοί και ιστοριοδίφες, συγγραφείς οι οποίοι ασχολήθηκαν συστηματικά και με ένθερμο ζήλο για τα πολιτιστικά πράγματα της πόλης, την εικόνα και διαρκή συμβολή και προσφορά του Πειραιά στην ιστορία της Ελληνικής Γραμματείας. Εκδόθηκαν βιβλία για το ρεμπέτικο τραγούδι, ανεβάστηκαν παραστάσεις με θέμα τους την δυσώνυμη αλλά τόσο χαρακτηριστική περιοχή της Τρούμπας και τους ανθρώπους της. Γράφτηκαν βιβλία για τις εκκλησίες του Πειραιά, βλέπε τα βιβλία του ποιητή Δημήτρη Φερούση και του ιερέα Ιγνάτιου Παπασπηλιώπουλου, για το εμβληματικό στολίδι του το Δημοτικό Θέατρο, την Θεατρική κίνηση και τους Θεατρικούς χώρους του Πειραιά από την Αικατερίνη Μπρεντάνου. Κυκλοφόρησαν Ανθολόγια και Λευκώματα που μας δίνουν μία πανοραμική όψη της Πόλης στην εξέλιξή της, Γεράνης, Μπαλούρδος, Αξαρλής, Μαϊστρέλης κλπ.. Σύγχρονοι συγγραφείς όπως ο Διονύσης Χαριτόπουλος μας μίλησαν για τον παλιό προδικτατορικό Πειραιά στα μυθιστορήματά τους, πεζογράφοι όπως η Νατάσα Κεσμέτη δίνει εικόνες του σε βιβλία της, ποιητές όπως ο Γιώργος Μαρκόπουλος συνθέτει ποιήματα για αυτόν που συναριθμούνται στην καθόλου ποιητική πειραιώτικη ανθολόγηση. Πειραιώτες πανεπιστημιακοί που διαπρέπουν στο εξωτερικό όπως ο Βρασίδας Καραλής δημοσιεύουν κείμενα των χρόνων που μεγάλωσαν και περπάτησαν στην Πόλη, ο νυν πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης γράφει βιβλία για αυτόν, δημοσιογράφοι όπως ο Δημήτρη Καπράνος μιλούν για τον Πειραιά στις ραδιοφωνικές εκπομπές τους, καθηγητές του Πολυτεχνείου όπως ο Νίκος Μπελαβίλας διερευνούν ιστορικές πτυχές της πόλης και κυκλοφορούν σύγχρονες μελέτες τους. Τέλος, αρθρογράφοι και μελετητές της Πόλης όπως ο Δημήτρης Κρασονικολάκης εξακολουθούν να προσφέρουν από το προσωπικό τους συλλεκτικό πειραϊκό αρχείο και τα ντοκουμέντα χρήσιμα στοιχεία και πληροφορίες με τα δημοσιεύματά του σε περιοδικά και στο ιστολόγιό του. Και, ασφαλώς, το ερευνητικό και συγγραφικό ενδιαφέρον για τον Πειραιά και την Ιστορία και τον Πολιτισμό του δεν σταματάει εδώ, στα προαναφερόμενα άτομα που μνημονεύσαμε, συνεχίζεται αμείωτα. Με δύο λόγια, ο Πειραιάς, είτε κατά την περίοδο των ανθήσεών του είτε κατά τα διαστήματα των κρίσεών του και της παρακμής του, δεν έπαψε να απασχολεί Πειραιώτες και μη. Χαρακτηριστικά είναι τα δύο δημόσια παραδείγματα. Αυτό της διοργάνωσης πολιτιστικής και ιστορικής εξωστρέφειας εκδηλώσεων της σημερινής διοίκησης του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά και της διοργάνωσης ημερίδας τιμής για τον συγγραφέα και κριτικό πειραιώτη Χρήστο Λεβάντα στην Κρήτη.

          Μέσα σε αυτόν τον πολιτιστικό και καλλιτεχνικό οργασμό των ημερών μας, φιλοδοξήσαμε να εντάξουμε από την μεριά μας και την έρευνα και ταξινόμηση των σκόρπιων και κάπως άτακτων ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΩΝ του παλαιού δημοσιογράφου και ποιητή του Μεσοπολέμου Νίκου Ι. Χαντζάρα. Στα προηγούμενα σημειώματά μας αυτόν τον μήνα καταγράψαμε τις χρονιές, τις αντιγράψαμε από τα δικά μας χειρόγραφα, προσθέσαμε νέες σημειώσεις και στοιχεία προσπαθώντας να επικαιροποιήσουμε τον λόγο και την γραφή του, και τα αναρτήσαμε στα Λογοτεχνικά Πάρεργα με σύγχρονες γέφυρες ανάγνωσης. Δεν θέλαμε να είναι οι αναρτήσεις ένα είδος αναμνησιακής παρελθοντολογίας, μία περιπλάνηση στα χαμένα «αθώα» και «αγνά» του Πειραιά χρόνια. Εξάλλου, δεν ζήσαμε ούτε μεγαλώσαμε στις δεκαετίες που με ανάγλυφο τρόπο μας περιγράφει ο Νίκος Ι. Χαντζάρας και ούτε βιώσαμε παρόμοιες καταστάσεις. Παράλληλα, θέλοντας να συντάξουμε ένα υποφερτό Ευρετήριο των Πειραιώτικων, διαπιστώσαμε τα πολλαπλά αδιέξοδα της προσπάθειάς μας αυτής. Τι θέλω να πω:

     Τα Χρονογραφήματα και η ατμόσφαιρά τους κινούνται μπρος πίσω μνημονεύοντας συμβάντα, γεγονότα, καταστάσεις, περιόδους και πρόσωπα από την αρχή της ίδρυσης του Δήμου μέχρι των ημερών του Χαντζάρα, πράγμα που σημαίνει ότι χρήζουν άλλου είδους εξέταση και αποδελτίωσης. Στην δική μας καταγραφή δώσαμε ενδεικτικά ονόματα και πληροφορίες ώστε ο αναγνώστης να έχει μία ιδέα στο τι πρόκειται να συναντήσει διαβάζοντας τα. Έτσι επιλέξαμε να τα βάλουμε και κατά αλφαβητική σειρά των τίτλων τους για καλύτερη εξυπηρέτηση. Γιατί κάθε άλλη ολιστική ευρετηρίαση εγκυμονεί πολλούς κινδύνους και παρανοήσεις και που σίγουρα θα εμπεριείχαν το στοιχείο του λάθους. Γιατί παραδείγματος χάριν πως μπορείς να ταυτοποιήσεις ονόματα ιδιοκτητών Καφενείων, Ταβερνών και Μπακάλικων του παλαιού προπολεμικού Πειραιά; Πώς να εντοπίσεις το παλαιό τοπόσημο όταν έχει αλλάξει τόσο πολύ η εικόνα της Πόλης. Πώς να ξεκαθαρίσεις επίθετα που προέρχονται από παρατσούκλια ή από εργασιακά επαγγέλματα ανθρώπων; Ο Χαντζάρας συνήθιζε να αναφέρει επίθετα χωρίς το μικρό τους όνομα ή το αντίθετο, και αυτό ήταν φυσικό  μια και τα ρεπορτάζ του αναφέρονταν σε άτομα γνωστά στους κύκλους που κινούνταν, σε μαγαζιά και τοποθεσίες, στέκια που σύχναζαν οι πειραιώτικες παρέες. Τα Χρονογραφήματα του Νίκου Ι. Χαντζάρα ας το επαναλάβουμε αληθεύουν στα μάτια και τις κρίσεις των αναγνωστών της εποχής του και των εντύπων που δημοσιεύει σαν δραστήριος δημοσιογράφος και γερή εγκυρότατη πένα. Ο Χαντζάρας μόνο στις φιλολογικές του αναμνήσεις μας δίνει πλήρη στοιχεία και σε αυτές όχι πάντα. Θεωρεί δεδομένη την γνωριμία των αναγνωστών του με τα πρόσωπα της εποχής που αναφέρει, μια και αποτελούν αναπόσπαστους οργανικούς κύκλους της πνευματικής κίνησης και του κύκλου του Πειραιά. Τα διάφορα επίσης παρατσούκλια και οι χαρακτηριστικοί τύποι, πως γίνεται να τους εντάξουμε σε μια ευρετηρίαση και κατηγορία τέτοιας μορφής ώστε να μην γίνουν παρανοήσεις; Σε πολλά του Χρονογραφήματα ο Πειραιολάτρης και Πειραιολόγος Χαντζάρας εισάγει εμβόλιμες πληροφορίες όχι και τόσο ευδιάκριτες μια και έχουν να κάνουν με μια άλλη ξένη προς εμάς καθημερινότητα ζωής και δράσεων των δημοτών. Μπορούμε και με πόση βεβαιότητα να εντοπίσουμε την «Λουμαριά», τον ξεροπόταμο που αναφέρει για την περιοχή της Νέας Κοκκινιάς, «κι εβγαίναμε στον παληό δημόσιο δρόμο των Θηβών», όπως γράφει στα «Αλησμόνητα χρόνια» των παλαιών αναμνήσεών του, και άλλα παραδείγματα που, τότε η ονομασία τους ήταν διπλή και γνωστή στους κατοίκους, και ελληνική και αρβανίτικη. Από την άλλη, ας φέρουμε στο νου μας τα διάφορα Τοπωνύμια του Πειραιά, όπως καταγράφηκαν εν μέρει από τον Καιροφύλλα, τον Μπίρη, τον Χατζημανωλάκη, τον Κρασονικολάκη, πρόσφατα από τον Μπελαβίλα, τι δυσκολίες παρουσιάζουν στον ακριβή εντοπισμό τους και τι διχογνωμίες έχουν προκαλέσει. Και άλλες δυσκολίες, θέλω να πω με αυτά τα συνοπτικά γενικά ότι ενδέχεται ορισμένα ζητήματα προσδιορισμού και εντοπισμού, ακριβολογίας στοιχείων να παραμείνουν άγνωστα και αδιερεύνητα σε εμάς τους σύγχρονους πειραιώτες αναγνώστες. Έστω όμως και έτσι, ακόμα και αν αληθεύουν οι φόβοι μας, οι ανθοί και τα εύοσμα φύλλα του λουλουδιού του Πειραιά θα εξακολουθούν να θάλλουν.

          Κλείνοντας το κεφάλαιο με τα ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ, μας μένει μία ακόμα κεντρική πλευρά, αυτή της Ποίησης του Νίκου Ι. Χαντζάρα. Σε προγενέστερο σημείωμα αναρτήσαμε την μοναδική ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε τα «Ειδύλλια», σε επόμενα σημειώματα θα αντιγράψουμε άλλα του δημοσιευμένα ποιήματα και θα δώσουμε ενδεικτικές βιβλιογραφικές πληροφορίες, ανθολογώντας παράλληλα και ορισμένα από τα Πειραιώτικά του.

Στο παρόν σημείωμα αντιγράφουμε το χρονογράφημα «Δραστηριότητα» της 28 Φεβρουαρίου 1945 που μας μιλά για την προαναγγελία της έκδοσης της επιθεώρησης «Πειραϊκά Χρονικά» στην οποία στα πρώτα της βήματα συμμετείχε και ο ίδιος μαζί με τους Αργύρη Κωστέα και Τάκη Ψυχογιό.

          Παρενθετικά να σημειώσουμε τα κάτωθι, όταν προετοιμάζαμε το «Πειραϊκό Λεύκωμα» της εφημερίδας «Κοινωνικής» ζήτησα από την καθηγήτρια των Γαλλικών και ποιήτρια Περσεφόνη Α. Κωστέα να μου δώσει ένα κείμενο να συμπεριληφθεί στο Λεύκωμα, της ζήτησα να γράψει κάτι, που θα αναφέρονταν στον Αργύρη Κωστέα, την Κυβέλη Πύλουρη- Κωστέα-τους γονείς της-και τις πειραιώτικες κοινωνικές και καλλιτεχνικές της δραστηριότητες. Η αήμνηστη Περσεφόνη, που λάτρευε και μνημόνευε διαρκώς την οικογένειά της και την προσφορά τους στον Πειραιά, πείστηκε και μου έδωσε το κείμενο «Αργύρης και Κυβέλη Κωστέα» το οποίο δημοσιεύτηκε στις σελίδες 342-343 του Λευκώματος. Είναι γνωστό στους Πειραιώτες ότι ο Αργύρης Κωστέας ήταν ένας δραστήριος συνδικαλιστής και Πειραιολάτρης στην εποχή του, η δε σύζυγός του η Κυβέλη ήταν και εκείνη ένα δραστήριο μέλος του Δήμου και η γυναίκα που διαχειρίστηκε τα πρώτα βήματα του Αρχείου της Πόλης όταν ακόμα στεγάζονταν σε αίθουσες του Δημοτικού Θεάτρου,  πριν μεταφερθεί στην οικία του Μίμη Τραϊφόρου που βρίσκεται μέχρι σήμερα. Στο κείμενο αυτό η «Φόνη» όπως ήθελε να την αποκαλούν, καταγράφει εν τάχει τα του περιοδικού «Πειραϊκά Χρονικά». Από το κείμενό της μαθαίνουμε ότι δυστυχώς το περιοδικό δεν μακροημέρευσε. Κυκλοφόρησαν περίπου 12 τεύχη στο διάστημα 1945-1946 και εκδόθηκαν περί τους 30 τίτλους πειραιωτών συγγραφέων, όπως του Γιώργου Σταυρόπουλου για τον ποιητή Λάμπρο Πορφύρα, η μελέτη του Χρήστου Λεβάντα για τον Δημοσθένη Ν. Βουτυρά και τον Νίκο Ι. Χαντζάρα, οι ποιητικές συλλογές του Αργύρη Κωστέα, έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου και άλλων. Διαβάζουμε:

«Η σημαντικότερη, κατά την γνώμη μου, εκδοτική δραστηριότητα του Αργύρη Κωστέα υπήρξε το Περιοδικό «ΤΑ ΠΕΙΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» και η κυκλοφορία από τον ομώνυμο εκδοτικό οίκο, είκοσι και πλέον βιβλίων, Πειραιωτών κυρίως δημιουργών.

Ας εξετάσουμε εν τάχει τώρα το Περιοδικό «ΤΑ ΠΕΙΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», του οποίου το 1^ο τεύχος κυκλοφορεί την 1 Μαρτίου του 1945.

          Στο εξώφυλλο, κάτω από την φωτογραφία του γνωστού Λέοντος του Πειραιώς υπάρχει το όνομα του Ν. Χαντζάρα, γνωστού Πειραιώτη ποιητή, ως Διευθυντή.

          Στο εσώφυλλο σημειώνεται: ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ. Τα Γραφεία του Περιοδικού στεγάζονται στην οδό Καραϊσκου 106, τηλέφωνο 41433. Το κτίριο αυτό ήταν γωνιακό και είχε δύο εισόδους. Η άλλη είσοδος βρισκόταν στην οδό Διός Σωτήρος 24…..» Και συνεχίζει η Περσεφόνη Α. Κωστέα: «Σαν ιδιοκτήτης αναφέρεται το Τάκης Ψυχογιός ιδιοκτήτης φαρμακείου που ενδιαφερόταν για την τότε λογοτεχνική και λογοτεχνίζουσα παρέα του Πειραιά, το 2 τεύχος φέρει ημερομηνία 15 Μαρτίου, ο ποιητής Νίκος Ι. Χαντζάρας αναφέρεται ως Διευθυντής Συντάξεως. Το 3 και 4 τεύχος κυκλοφορούν 1 και 15 Απριλίου 1945 αντίστοιχα. Ως ιδρυτής εξακολουθεί να μνημονεύεται το Τάκης Ψυχογιός ενώ ως ιδιοκτήτρια και διευθύντρια αναφέρεται το όνομα της Κυβέλης Α. Κωστέα. Το 6^ο τεύχος εκδίδεται Ιούνιος του 1945, ακολουθεί το διπλό τεύχος 7 και 8/ Ιούλιος-Αύγουστος 1945. Το 9^ο τεύχος κυκλοφορεί τον Σεπτέμβριο- Οκτώβριο του 45, την διεύθυνση του περιοδικού μοιράζονται ο ποιητής και τότε πρόεδρος της «Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς», δικηγόρος Γρηγόρης Ν. Θεοχάρης και η Κυβέλη Α. Κωστέα. Με τα ίδια στοιχεία κυκλοφορεί το επόμενο τεύχος, το 10 Νοέμβριος 1945, την ιδιοκτησία του περιοδικού έχει πλέον η Κυβέλη Α. Κωστέα. Το τεύχος 11 της Επιθεώρησης δεν κυκλοφορεί, τα «Πειραϊκά Χρονικά» τερματίζουν τον κύκλο τους με το 12^ο διπλό τεύχος Δεκέμβρης 1945- Γενάρης 1946. Το τεύχος δόθηκε στην κυκλοφορία τον Φλεβάρη- Μάρτη του 1946.»

Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των εκδοτών και συνεργατών του Πειραιώτικου Περιοδικού, η Επιθεώρηση διέκοψε την έκδοσή της. Πράγμα εύλογο αν φέρουμε στην σκέψη μας τις ιστορικές και κοινωνικές, πολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνα τα χρόνια στην πατρίδα μας και στο Δήμο του Πειραιά.

     Ας διαβάσουμε το χρονογράφημα του Χαντζάρα

Δραστηριότητα

Εφημ. Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Τετάρτη 28/2/1945

          Ο Πειραιάς που τα έχασε όλα, τα βαπόρια του λιμανιού του, τους γερανούς του, από τα μεγαλύτερα ως τα μικρότερα (εχάθηκε κ’ η βελόνα κ’ η μαρκοβελόνα) και το χαμόγελο του αθώου παιδιού αρχίζει σιγά-σιγά να συνέρχεται.

          Προαγγέλλεται η έκδοση μιας επιθεώρησης με, τον τίτλο «Πειραϊκά Χρονικά», που υπόσχεται ο εκδότης της πως θα είνε εξαιρετική σε περιεχόμενο, «θα είνε η σοβαρότερη έκφραση του Πειραϊκού παλμού σ’ όλα τα πνευματικά και κοινωνικά επίπεδα».

          Η έκδοση των «Πειραϊκών Χρονικών» μου θυμίζει λίγο την έκδοση «Του περιοδικού μας» του μακαρίτη Γεράσιμου Βώκου στον Πειραιά.

          Ο Βώκος γύρισε από την Ευρώπη, ατένισε τον Πειραιά κ’ είπε στον εαυτό του:

          -Εδώ γεννήθηκα, εδώ πρόκειται ν’ αγωνιστώ, εδώ για μένα είνε ο ομφαλός της γης. Κάτω η ρουτίνα, μακρυά από τους χιλιοπατημένους δρόμους. Ο μεγάλος μου Πειραιάς κρύβει δυνάμεις μυστικές, που θα τις αναπτύξουμε και θαν τις φέρομε στο φώς. Εδώ θα στεγάσω την Τέχνη». Κ’ έβγαλε το περιοδικό του, που εσημείωσεν αληθινό σταθμό στα Ελληνικά Γράμματα.

          Τα «Πειραϊκά Χρονικά» δεν πρόκειται να στεγάσουν μόνο την Τέχνη, πρόκειται να ενδιαφερθούν για τους τομείς όλους της Πειραιώτικης δράσης. Θ’ αγκαλιάσουν με στοργή το εμπόριο, τη βιομηχανία, την ναυτιλία, όλους τους κλάδους της εργασίας, που θα σφυρηλατήσουν το μεγαλείο του νέου-Πειραιά.

          Η       διεύθυνση των «Πειραϊκών Χρονικών» θα «ζητήση τη συνεργασία όλων των επιστημόνων αξίας, των εμπόρων, των βιομηχάνων, των ναυτιλλομένων, των οικονομολόγων καθώς και των λογοτεχνών μας και των εκπαιδευτικών λειτουργιών μας για τη σύνθεση αυτή της επιθεώρησης, που θαν το αιστανθή η κοινωνία μας σαν ένα «γεγονός»

          Τα «Πειραϊκά Χρονικά» φιλοδοξούνε να παρουσιάσουν στις σελίδες τους την εικόνα όλης της Πειραιώτικης δραστηριότητας και να φωτίζουν αυτόχρημα όλα τα ζωτικά ζητήματα του Πειραιά μας.          

  ΤΑ ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΑ ΤΟΥ 1948 κατά αλφαβητική σειρά

(Τετάρτη 14/1/1948- 12/5/1948)

Αιχμάλωτος!, 24/3/48

ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΕΣ, 15/4/48

ΒΟΛΩΝΑΚΗΣ, 12/5/48

Η ΕΛΕΝΗ, 28/1/48

Η  ΜΑΡΙΑ, 3/4/48

Η ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ, 29/4/48

Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ ΦΙΛΑΝΔΡΟΥ, 14/1/48

ΜΠΑΙΝ- ΜΙΞΤ, 27/4/48

ΞΗΜΕΡΩΜΑ, 10/2/48

Ογδόντα έξη!, 20/1/48

Ο  ..ΑΕΡΑΣ.., 9/4/48

Ο  Ελληνιστής, 5/5/48

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΡΜΑΣ, 4/2/48

Ο  ΜΙΜΗΣ, 12/2/48

ΟΙ  ΝΕΟΙ, 6/4/48

ΟΙ  ΧΑΡΕΣ ΜΟΥ, 2/4/48

Παλιά Κούλουμα, 16/3/48

ΠΑΛΙΑ  ΧΡΟΝΙΑ, 1/5/48

Πώς έγινα σκουπιδιάρα, 29/4/48

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΕΙΣ, 11/5/48

ΤΟ  ΡΟΔΟ, 23/3/48

ΥΜΗΤΤΟΣ, 31/3/48

ΦΑΒΟΥΔΕΣ, 7/5/48

ΩΡΕ  ΜΙΡΕ!, 30/3/48

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς

Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025

ΥΓ. Σαν σήμερα έφυγε από κοντά μας μία από τις εμβληματικότερες μορφές, η Μεσολογγίτισσα ηθοποιός, μια πληθωρική παρουσία της Ελληνικής Επιθεώρησης η Σπεράντζα Βρανά (6/2/1928- 29/9/2009). Η αξέχαστη ηθοποιός και τραγουδίστρια υπήρξε και συγγραφέας βιβλίων, μεταξύ άλλων ήταν η πρώτη που κυκλοφόρησε βιβλίο για την περιοχή και τους ανθρώπους της ΤΡΟΥΜΠΑΣ. Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τερζόγλου, Γλυφάδα 2003 και εξαντλήθηκε αμέσως. Λίγα χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε η μελέτη για την Τρούμπα του παλαιοπώλη και συλλέκτη Βασίλη Πισιμίση από τις εκδόσεις και τα βιβλιοπωλεία του Αντώνη Τσαμαντάκη στον Πειραιά.