περιοδικό ΝΗΣΟΣ

                                      περιοδικό  Ν Η ΣΟ Σ

          Ένα περιοδικό που κάποτε είχα διαβάσει και είχα στην κατοχή μου ήταν το μουσικό και λογοτεχνικό περιοδικό «ΝΗΣΟΣ».

Ήταν μικρού σχήματος με λευκό εξώφυλλο και εκδίδονταν δύο φορές το χρόνο, όπως έγραφε εξαμηνιαίο. Υπεύθυνοι της ωραίας αυτής μουσικής και λογοτεχνικής περιοδικής προσπάθειας ήσαν ο Χάρης Βρόντος συγγραφέας μουσικών βιβλίων, «Χαμηλή Φωνή» 1997 και «Για τον Νίκο Σκαλκώτα» 1999 από τις εκδόσεις Νεφέλη, ο ποιητής και εκδότης του περιοδικού «Πλανόδιο» Γιάννης Πατίλης και ο Κώστας Σοφιανός.

Στην κατοχή μου είχα κάποτε τέσσερα τεύχη.

Το Πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε την Άνοιξη του 1983

Το Δεύτερο τεύχος κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1983

Το Τρίτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1984 και,

Το Τέταρτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Μάϊο του 1985.

          Στο Google, και στην λέξη περιοδικό ΝΗΣΟΣ βρήκα την πληροφορία ότι η «ΝΗΣΟΣ» είναι Εξαμηνιαίας ηχογραφικής και έντυπης έκδοσης μουσικών έργων και ποιημάτων, επίσης, υπάρχουν τρείς ποιητές που παρουσιάζονται στα τεύχη.

          Το μικρού μεγέθους αυτό περιοδικό, δεν απευθύνονταν μόνο σε λογοτέχνες ή άτομα που είχαν σχέση με την ποίηση, αλλά και ούτε σε καθαρά μουσικόφιλους και λάτρεις της κλασικής μουσικής, ήταν ένα περιοδικό για καλλιεργημένα και ευαίσθητα και υποψιασμένα στον χώρο του πολιτισμού άτομα, και αυτό είναι φυσικό, μια και οι υπεύθυνοι της έκδοσης είναι πρόσωπα που έχουν άμεση σχέση τόσο με την μουσική όσο και με την ποίηση γενικότερα.

          Οι συνεργάτες του, είναι γνωστοί και καταξιωμένοι λογοτέχνες τόσο στον χώρο της ποίησης όσο και της μουσικής. Ενδεικτικά αναφέρω τον ποιητή και στιχουργό Μιχάλη Γκανά, τον Θεσσαλονικιό ποιητή Γιώργο Βαφόπουλος, τον δοκιμιογράφο και αρθογράφο Αναστάσιο Βιστωνίτη, την ποιήτρια Νανά Ησαία, τον ποιητή Νίκο Καρούζο, τους ποιητές Γιώργο Μαρκόπουλο και τον εκ Θεσσαλονίκης Ντίνο Χριστιανόπουλο και αρκετούς άλλους, ακόμα, συναντάμε τον Άγγλο ποιητή Τόμας Στερν Έλιοτ, την Sylvia Paskin και άλλους για να μείνω μόνο στον ποιητικό χώρο.

           Επειδή δεν κατέχω πλέον το περιοδικό δεν μπορώ να κάνω μια πιο εκτεταμένη ανάλυση των περιεχομένων του, μένω μόνο στην αποδελτίωση των τεσσάρων τευχών που κάποτε είχα πραγματοποιήσει για τα λογοτεχνικά μόνο θέματα, και είχε δημοσιευθεί σε μια πρώτη σύντομη καταγραφή στην τοπική εφημερίδα «Η Φωνή του Πειραιώς» το 1986, η αποδελτίωση είχε γίνει με αλφαβητική σειρά των συνεργατών και των μεταφραστών.

-Ο γνωστός μας ποιητής Μιχάλης Γκανάς παρουσιάζει «Τα άγρια και τα ήμερα» σελίδες 38-44 τχ. 1/1983

Έργα του ποιητή που μας είναι γνωστά είναι «Τα Μαύρα Λιθάρια» από τις εκδόσεις Κείμενα 1981 του Φίλιππου Βλάχου, «Γυάλινα Γιάννενα» 1989, «Ακάθιστος Ύμνος» 1996, «Παραλογή» 1995, «Τα μικρά 1969-1999» 2000, από τις εκδόσεις Καστανιώτη, «Στίχοι» από τις εκδόσεις Μελάνι 2002 και άλλα.

- Ο Αναστάσιος Βιστωνίτης, παρουσιάζεται με Πέντε Ποιήματα, σελίδες 16-20, τχ. 3/1984.

Για όποιον ενδιαφέρεται κυκλοφορούν από όσο εγώ γνωρίζω τα εξής βιβλία του δοκιμιογράφου: «Το ρόδο και λωτός», εκδόσεις Πατάκη 1996, «Η κρίση και η καταστολή» εκδόσεις Νεφέλη του Γιάννη Δουβίτσα 1986, «Οι Σημαίες του αναχρονισμού», από τις εκδόσεις Τυπωθήτω του Γιώργου Δαρδανού 2003 και «Το Τρένο της Λογοτεχνίας» από τις εκδόσεις Κέδρος 2004.

 -Ο Γιώργος Θ. Βαφόπουλος ο καταξιωμένος αυτός ποιητής της ποιητικής σχολής της Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται με το ποίημα «Ο σιωπηλός σύνοικος», σελίδες 50-56 τχ. 3/1984

Ο ποιητής Γιώργος Βαφόπουλος μας έχει δώσει εξαιρετικές συγγραφικές δουλειές, ενδεικτικά αναφέρω τις «Σελίδες αυτοβιογραφίας» σε πέντε τόμους 1970-1975, τις «Θεατρικές Σελίδες 1924-1974» εκδόσεις Ρέκος 1988, τα δοκίμιά του «Ποίηση και Ποιητές» Ρέππος 1983, τα «Άπαντα τα ποιητικά» του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Παρατηρητής 1990 και πολλά άλλα.

-Ο ποιητής Gallagher Timothy, παρουσιάζεται με Έξι ποιήματά του σε απόδοση της γνωστής και σημαντικής γυναικείας ποιητής φωνής και μεταφράστριας Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, σελίδες 26-34, τχ. 3/1984

Για την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, μου είχε για πρώτη φορά μιλήσει ο Κίμων Φράιερ, αγαπούσε την ποίησή της και την ίδια, κατόπιν διάβασα την ποίησή της και πρώτα από όλα την «Μαγδαληνή το μεγάλο Θηλαστικό», εκδόσεις Ερμής 1974 και «Οι Μνηστήρες» εκδόσεις Κέδρος 1984 Νομίζω το τρυφερό και όμορφο αυτό γυναικείο πλάσμα το είχε βαφτίσει ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Σπουδαία ποιητική φωνή της γενιάς της και πολύ καλή μεταφράστρια, μας έχει δώσει σημαντικές μεταφραστικές εργασίες γνωστών συγγραφέων αλλά και εξαιρετικές ποιητικές συλλογές, κάποτε, την συναντούσα όταν κατέβαινε στο λιμάνι του Πειραιά για να πάρει το καράβι για την Αίγινα που κατοικούσε, να είναι πάντα καλά. Μια γυναικεία ποιητική φωνή που θα άξιζε-όπως και άλλες-να προταθεί για το ελληνικό Νόμπελ.

Τα ποιητικά της άπαντα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη,  «Ποιήματα 1978-1985» 1998, «Ποιήματα 1963-1977»1997, «Ποιήματα 1986-1996»1999, «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα» 2005 και άλλα.

-Ο γνωστός ποιητής, μεταφραστής, ανθολόγος και δοκιμιογράφος Άρης Δικταίος παρουσιάζεται με το ποίημα «Τα καλαμπόκια και τέσσερα σονέτα», σελίδες 8-14, τχ. 2/1983

Βιβλία του Άρη Δικταίου για όσους ενδιαφέρονται για τον πολύ γνωστό την εποχή του άνθρωπο των γραμμάτων και όχι μόνο είναι «Τα ποιήματα 1934-1961» από τις εκδόσεις Δωδώνη 1974, «Ναπολέων Λαπαθιώτης», εκδόσεις Γνώση 1984, ο οποίος έχει κάνει και την επιμέλεια των Απάντων του γνωστού αυτού ποιητή του μεσοπολέμου με μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή από τις εκδόσεις Φέξη 1964, από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορούν τα δοκίμιά του «Αναζητήσεις προσώπου» 1963, η «Θεωρία της ποιήσεως» Φέξη 1962 και άλλα.

-Ο Άγγλος νομπελίστας ποιητής και δοκιμιογράφος Τόμας Στερν Έλιοτ, (Tomas Stern Eliot) παρουσιάζεται με Έξι τραγούδια σε ποιήματα του Τ. Σ. Ελιοτ, σελίδες 6-17, τχ.4/1985

Ποιήματα και δοκίμια του μεγάλου Άγγλου ποιητή και στοχαστή έχουν μεταφράσει στα ελληνικά ο Τάκης Παπατσώνης, ο Γιώργος Σεφέρης και πιο σύγχρονοι όπως ο πεζογράφος Αριστοτέλης Νικολαίδης «Άπαντα τα Ποιητικά» εκδόσεις Κέδρος 1984, η ποιήτρια Παυλίνα Παμπούδη «T. S. Eliot», εκδόσεις Printa 2002 τα «Δοκίμια για την ποίηση και την κριτική» από τον ποιητή Στέφανο Μπεκατώρο εκδόσεις Ηριδανός 1983 και «Δεν είναι η ποίηση που προέχει» εκδόσεις Πατάκη 2003 και το πρώτο βιβλίο που διάβασα πριν την «Έρημη Χώρα» τα «Τέσσερα Κουαρτέτα» Αθήνα 1978 σε μετάφραση και ερμηνευτικό δοκίμιο της Έφης Αθανασίου.    

-Η ποιήτρια και μεταφράστρια της γενιάς του 1970 Νανά Ησαϊα, παρουσιάζεται με Δέκα ποιήματά της, σελίδες 20-26, τχ. 4/1985

Την ποιήτρια Νανά Ησαϊα, την είχα επισκεφτεί δύο φορές στο σπίτι της, που βρίσκονταν κοντά στο Μέγαρο Μουσικής και στο Θεατρικό χώρο του ποιητή και ηθοποιού Δημήτρη Ποταμίτη το γνωστό μας κάποτε Θέατρο «Ερευνάς». Θυμάμαι την πρώτη φορά όταν μου τηλεφώνησε για να με βοηθήσει όσον αφορά τις ποιητικές της συλλογές γνωρίζοντας ότι ασχολούμαι με την καταγραφή της Γυναικείας ποιητικής παρουσίας στην Ελλάδα, το πόσο επιφυλακτική ήταν, μου έκλεισε ραντεβού-ήταν αν η θεατρική περίοδος που η Αντιγόνη Βαλάκου υποδύονταν την «Ρόουζ» του γνωστού θεατρικού συγγραφέα του «Μπεντ» του Μάρτιν Σέρμαν. Την επισκέφτηκα νωρίς το απόγευμα και αφού με άφησε μόνο μου περί το ένα τέταρτο μου είπε ότι θα με δει για δέκα λεπτά και θα μου δώσει τις πληροφορίες που χρειαζόμουνα. Καταλήξαμε μετά από διάφορες ερωτήσεις που μου έκανε, να μείνω όλο το βράδυ στο σπίτι της συζητώντας περί λογοτεχνίας και θρησκείας. Την ξανά συνάντησα μετά από δύο μέρες και είχε την καλοσύνη αφού και πάλι έμεινα στο σπίτι της συνομιλώντας μαζί της όλο το βράδυ, να μου φωτοτυπήσει τις παλαιές ποιητικές της συλλογές και να αναφερθούμε σε διάφορα προσωπικά και μη. Αγαπούσε οφείλω να πω και διάβαζε τον Χρήστο Γιανναρά και αυτό μας έφερε πιο κοντά. Ήταν μοναχικό και δύσκολο άτομο και μανιακό με τα μικρόβια, ξανά συναντηθήκαμε άλλη μία φορά και παρακολουθήσαμε την εξαιρετική αυτή παράσταση με την Αντιγόνη Βαλάκου. Τηλεφωνηθήκαμε μερικές φορές ακόμα και είπαμε διάφορα προσωπικά και μη, δυστυχώς και αυτή η αξιόλογη γυναικεία ποιητική φωνή έφυγε γρήγορα από την ζωή, το έργο της-ποιητικό και πεζό-ελπίζω να διαβάζεται ακόμα από τους ελάχιστους λάτρεις της ποίησης στην χώρα μας.

Έργα της ενδεικτικά αναφέρω: «Στην τακτική του πάθους», εκδόσεις Αιγόκερως 1981, «Οι διαφορετικές εκδοχές του παιχνιδιού», εκδόσεις Εστία 1990, «Μια ερωτική σχέση παραλλαγή μιας άλλης» εκδόσεις Κέδρος 2001, «Το ωραίο αν και Νεκρό πρόσωπο του πάθους» 2001 και άλλα.

-Ο ποιητής Νίκος Καρούζος παρουσιάζεται με Εννέα του ποιήματα, σελίδες 62-68, τχ. 1/1983. το «ο ακέραιος κυρ Αλέξανδρος», «Λένιν και Μαχάτμα», «Πέρ απ’ την κατανάλωση» και άλλα.

Τα Ποιητικά του «΄Απαντα» κυκλοφορούν σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Ίκαρος 1993-1994 καθώς και τα «Πεζά» του, Ίκαρος 1998.

-Στο τεύχος 4/του 1985 και στις σελίδες 40-58 έχουμε το κείμενο «Μουσική και Ποίηση απ’ την Ισπανία»

-Ο ποιητής και μεταφραστής Θανάσης Παπαθανασόπουλος, παρουσιάζεται με Δεκαπέντε ποιήματα, σελίδες 32-37, τχ. 4/1985

Έργα του «Ο καιρός και το πρόσωπο» τόμοι 2, εκδόσεις Το Ελληνικό Βιβλίο 1972, «Ο ίσκιος του Απόλυτου» Μελέαγρος 1996, «Καταφύγιο Θηραμάτων» Φιλιππότης 1983 και άλλα.

-οι ποιητές Jay Ramsay and Sylvia Paskin, παρουσιάζονται στο Ελληνικό κοινό με Πέντε τους ποιήματα, σελίδες 20-31, τχ. 2/1983.

-Ο γνωστός και καταξιωμένος ποιητής της γενιάς του 1970 και αξιόλογος δοκιμιογράφος Γιώργος Μαρκόπουλος παρουσιάζεται με Τέσσερα ποιήματά του, σελίδες 60-63, τχ. 4/1985

Πρόσφατα κυκλοφόρησε η εργασία του καθηγητή και συγγραφέα Θεοδόση Πυλαρινού για το έργο του. Έργα του ποιητικά είναι οι «Πυροτεχνουργοί» εκδόσεις Εστία 1982, «Η ιστορία του ξένου και της λυπημένης» εκδόσεις Υάκινθος 1988, «Ποιήματα 1968-1987» εκδόσεις Νεφέλη 1993. «Κρυφός Κυνηγός» εκδόσεις 2010 και άλλα.

-Ο τροβαδούρος της Ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος μας δίνει Δέκα οχτώ μικρά του ποιητικά διαμαντάκια, σελίδες 38-59, τχ. 2/1983. τα «Το νόημα της απλότητας», την «Προοπτική», τις «Επανορθώσεις», τις «βαλίτσες», «το σπίτι της Ελένης», την «Καινούργια αγρύπνια», «το μοναχικό άροτρο» και άλλα.

-Ο γιουγκοσλάβος ποιητής Βάσκο Πόπα(Vasko Popa) παρουσιάζεται με Οκτώ του Ποιήματα, σελίδες 20-36, τχ. 1/1983.

Ποιήματα του μεταπολεμικού αυτού γιουγκοσλάβου ποιητή μπορεί κανείς να διαβάσει και στο μικρό βιβλίο της σειράς «Οι ποιητές του Κόσμου», ΠΟΠΑ «Επιλογή από το έργο του», των εκδόσεων Η Μικρή Εγνατία 1979 του ποιητή Γιώργου Κάτου, που διευθύνονταν από τον επίσης ποιητή και μεταφραστή Σπύρο Τσακνιά ο οποίος έκανε και την μετάφραση των ποιημάτων.

-Ο Κώστας Σοφιανός μας παρουσιάζει την ποιητική του κατάθεση «Από τις απολαύσεις και ένα ανέκδοτο» σελίδες 48-57, τχ. 1/1983.

-Ο γνωστός ποιητής Αργύρης Χιόνης, μας δίνει τα «Παρά ένα δώδεκα μαγικά παραμύθια», σελίδες 10-15, τχ. 1/1983

Ο ποιητής μας έχει δώσει την συλλογή «Τύποι Ήλων» εκδόσεις Εγνατία 1978, «Τότε που η σιωπή τραγούδησε» 2000, «Στο υπόγειο» 2004, και «Η φωνή της σιωπής-ποιήματα 1966-2000» 2006 και τα τρία από τις εκδόσεις Νεφέλη καθώς και τα «όντα και μη όντα» εκδόσεις Γαβριηλίδης 2007.

-Ο τρυφερός και ευαίσθητος ποιητής, δοκιμιογράφος και εκδότης της Θεσσαλονίκης ο γνωστός σε όλους μας Ντίνος Χριστιανόπουλος παρουσιάζεται με Έξι ποιήματά του, σελίδες 6-11, τχ. 3/1984

Ενδεικτικά έργα του Ντίνου Χριστιανόπουλου, «Νεκρή πιάτσα» 1984, «Η κάτω βόλτα» 1980, «Το αιώνιο παράπονο» 1981, «Μικρά ποιήματα», 1979,1982, «Ποιήματα» 1998, «Η πιο βαθιά πληγή» 1998,-και από τις εκδόσεις Μπιλιέτο 2001- και άλλα πολλά από τις εκδόσεις Διαγώνιος, τις «μελέτες για τον Σολωμό»από τις εκδόσεις Ραγιάς 2001, «συμπληρώνοντας τα κενά» εκδόσεις Ρόπτρον 1988, «Το επ’ εμοί» εκδόσεις Μπιλιέτο 1993 «η επί του όρους ομιλία του κυρίου» εκδόσεις Μπιλιέτο 1995, «Το ρεμπέτικο και η Θεσσαλονίκη» εκδόσεις Εντευκτήριο 1999, «Το άγιο και ιερό Ευαγγέλιο κατά Ματθαίου», εκδόσεις Το Ροδακιό 1996 και πολλά άλλα.

          Αυτά σε γενικές γραμμές ήσαν τα λογοτεχνικά περιεχόμενα του ωραίου αυτού περιοδικού, δεν αποδελτίωσα τα μουσικά θέματα και δεν γνωρίζω, αν κυκλοφόρησε και πέμπτο τεύχος. Η «Νήσος» ήταν ένα πολύ ωραίο «βραχύβιο» περιοδικό που εκδόθηκε θέλω να πιστεύω χάρη στο μεράκι και την αγάπη των συγκεκριμένων αυτών προσώπων, ατόμων που αγαπούσαν τόσο την μουσική όσο και την ποίηση. Όπως πολλά περιοδικά στον ελληνικό χώρο δεν ευδοκίμησαν και δεν μακροημέρευσαν, άφησαν όμως το μικρό στίγμα τους.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Δεύτερη καταγραφή, σήμερα, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2014

Πειραιάς, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2014.