Παλαιά Πειραίκά Περιοδικά

                                    ΠΑΛΑΙΑ ΠΕΙΡΑΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Οι πολιτισμένοι φαίνονται τόσο παράξενα χαμένοι, κουφοί στην αλήθεια,

που πρέπει να τους εξαναγκάσεις στις οδούς της ευτυχίας.

                                             Σαρλ Φουριέ, θαυμαστός Ονειροπόλος

         Δεν ξέρω γιατί ήρθε ξαφνικά στο νου μου αυτή η φράση του Σαρλ Φουριέ από ένα βιβλίο του που εδώ και χρόνια είχα διαβάσει. Ίσως, το ότι ακούγοντας τις ειδήσεις στην τηλεόραση ανακαλύπτεις για μία ακόμα φορά πόσο ετοιμοπόλεμοι είμαστε εναντίον των ξένων, ίσως, γιατί αυτή η πανάρχαια ιστορική διχόνοια που μας καταστρέφει σαν Έθνος δεν λέει να υποχωρήσει, ίσως,  γιατί είμαστε τόσο εγωιστές και πάντα έχουμε στα χείλη μας το «ξέρεις ποιοι είμαστε εμείς ρε», ίσως, γιατί κανείς δεν πήρε στα σοβαρά σε αυτήν την χώρα το τι σημαίνει η δια βίου μάθηση, δηλαδή να μελετάμε τα κείμενα και τα απομνημονεύματα που μας άφησαν οι πρόγονοί μας διαχρονικά, όχι για να πάρουμε ένα πτυχίο και να διοριστούμε στο Δημόσιο, αλλά για να γνωρίσουμε καλύτερα τους εαυτούς μας, να κατανοήσουμε τις λανθασμένες ιστορικές μας επιλογές, να μπορέσουμε σταδιακά σαν λαός να διδαχθούμε τι σημαίνει πολιτική συνείδηση και συζήτηση και κατ’ επέκταση ορθή ψήφος, να ξεχωρίζουμε την διαφορά μεταξύ πολιτικού δημοσιογραφικού κουτσομπολιού και ουσιαστικής πολιτικής συζήτησης και όχι μεγαλοστομίες καφενείου μεταξύ του πρώτου καφέ και της δεύτερης παρτίδας τάβλι. Δυστυχώς οι πολιτικοί μας πλέον, μιλούν και διαχειρίζονται το πολιτικό παιχνίδι ακολουθώντας τους κανόνες του δημοσιογραφικού παιχνιδιού, οι δημοσιογράφοι τεχνηέντως τους έφεραν στο δικό τους γήπεδο και έτσι, πολλές φορές, τα φλύαρα ρεπορτάζ μιας τιποτολογίας, αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τα ίδια τα λόγια των πολιτικών μας εκπροσώπων, αυτό όμως, αχρηστεύει τον καίριο πολιτικό λόγο, η πολιτική ερμηνεία δεν καθρεπτίζει την αλήθεια της πολιτικής σκέψης αλλά το εκάστοτε και κατά περίσταση πολιτικό-επαγγελματικό συμφέρον του νόμιμα κατά τα άλλα εκπροσώπου ή του κόμματος που εκπροσωπεί, μόνο που αυτή η συνεχιζόμενη πρακτική μας διδάσκει ότι, ο περιούσιος ελληνικός λαός όλοι εμείς δηλαδή, δεν μάθαμε μετά από τόσες ιστορικές εθνικές ταλαιπωρίες και πολιτικές περιπέτειες να ψηφίζουμε σωστά και αξιολογικά. Δεν διδαχθήκαμε από τα ιστορικά μας λάθη ούτε να αξιολογούμε ορθά αλλά ούτε να δεχόμαστε να αξιολογηθούμε σε όλα τα επίπεδα. Είμαστε κάτι σαν τους μπαλαντέρ των χαρτοπαιγνίων ταιριάζουμε σε όλα και κάνουμε για όλα. Κατά το κοινώς πολιτικά λεγόμενο, φασκελοκουκούλωτα που έλεγε και ο Λαμπρούκος. Ή για να θυμηθούμε και τον πάπα της Ποπ Άρτ,(Pop Art) τον Αμερικανό εικαστικό Άντυ Ουώρχολ, (Warhol), η πολιτική πλέον, γίνεται με όρους διαφήμισης. Έτσι, μπορείς να τοποθετήσεις κατά παράταξη στην πολιτική τοιχογραφία την εικόνα του Μάο, της Μέριλυν Μονρόε και ενός μπουκαλιού της Κόκα Κόλα.

«Για ποιους ζωγραφίζετε;» ρώτησαν κάποτε τον Σαλβαντόρ Νταλί, και εκείνος με μεγάλη άνεση απάντησε: «Μα φυσικά, για πλούσιους Αμερικανούς».

Τέλος, μπορεί να ήρθε στο νου μου η φράση αυτή του Σαρλ Φουριέ, επειδή μια άτιμη ίωση με ταλαιπωρεί εδώ και αρκετές εβδομάδες, παρότι έκανα το εμβόλιο και παρά τα ζεστά γιατροσόφια και τα ιατρικά μαντζούνια.

Γιαυτό αγαπητοί συνέλληνες διαμαρτύρομαι έντονα στην νέα μας Κυβέρνηση και ειδικότερα στον πετίτ Αλέξη και τον δον Βαρου. Γιατί αγαπητοί μου κυβερνήτες ακόμα δεν ορκιστήκατε ενδιαφερόσαστε μόνο για το πώς θα ξαναπροσλάβετε απολυμένους του Δημοσίου, ημείς του ιδιωτικού δεν ήμεθα ένδοξα τέκνα της περίλαμπρης αφρικανο σκονισμένης μητρός πατρίδος, δεν ρέει στις γεμάτες θρομβώσεις από τις πολλές οικονομικές στερήσεις και φόρους αρτηρίες μας αίμα ελληνικό, δοξασμένο και τιμημένο γραμμένο στας δέλτους της πολύτομης Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους; Στο φρέαρ της κοινωνίας ουρήσαμε; Τι είχαμε όταν αγουρίδα ελληνίδα μάνα μας γέννησε, ανάδρομο Ερμή; Ποιος θα διώξει των εχθρών Γερμανών τα φουσάτα; Ποιος θα προτάξει τα  στήθη του απέναντι στους μνημονιακούς ασπάλακες; Ποιος θα ξηλώσει τις ραφές των στρωμάτων του για να μετρήσει το κομπόδεμα (μετά φόρου) και να το προσφέρει στας χήρας και τα ορφανά;  Έχετε χρόνο να μαζέψετε ψήφους μέχρι τις επόμενες εκλογές, μην βιάζεστε, ξέρετε πως δουλεύει το Ρωμέϊκο, ότι χρώμα και αν έχει η πολιτική του πατατούκα.

         Αλλά πάλι ξεχάστηκα και φλυάρησα, τι σου είναι αυτά τα τιμημένα γηρατειά που έλεγε από τα διάφορα μπαλκόνια της πολιτικής ο πατήρ του υιού που δεν εκλέχθηκε. «Τάκουσες πατέρα;», Κατέβηκες από το τρένο υιέ μου-υιέ μου της πολιτικής γιαυτό βγήκε από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας ο δεξιόχειρας κύριος Αντωνάκης Κοκοβίκος, ο τέως αρχηγός της Πολιτικής Συννεφιάς που οσμίζεται την εκλογική νίκη σαν την αλεπού του αρχαίου Αίσωπου. Έλα όμως που η Μάρω Κοντού-Ελλάδα του έδωσε τα παπούτσια στο χέρι, και επέλεξε μια πολύ-συνιστώσα παρένθεση;

Άτιμη Ελληνική Κοινωνία, «τι έκανα για πάρτη σου τι έκανα για σένα…». Μόνο ο ακατανόμαστος Κρης χάρηκε, και παραλίγο να μας αφήσει αιώνες.  

         Και ενώ προσπαθώ να συνέλθω από τις ιώσεις του καιρού και της πολιτικής, ξεφυλλίζω παλαιά τεύχη Πειραϊκών Περιοδικών που είχα βρει και αγοράσει σε παλαιοπωλεία της Αθήνας παλαιότερα, από αυτά που έχουν ξεμείνει σε κάποιο σκονισμένο-πάντα-ράφι της βιβλιοθήκης, άτακτα ριγμένα στο σεντούκι της μνήμης των κάποτε Πειραϊκών ενδιαφερόντων μου.

Δεν κάνω έρευνα, άλλωστε ορισμένα από αυτά τα έχω καταγράψει είτε στο βιβλίο που το 2006 εξέδωσα είτε στο μπλοκ μου μεταγενέστερα. Απλά παραθέτω τα περιεχόμενα των σκόρπιων αυτών εντύπων, και που ίσως, κάποιους ακόμα ακραιφνείς και σταθερούς Πειραιωλάτρες να ενδιαφέρουν.

Τα περιοδικά είναι από διάφορες χρονικές περιόδους και διαφόρων σωματείων.

• «ΗΓΗΣΩ»

ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

Γραφεία: Μέγαρον Λαϊκής Τραπέζης Β όροφος. Αρ. Γραφ. 9-10. τηλ. 42-031

Υπάρχουν δύο δισέλιδα τεύχη λευκού χρώματος διαστάσεων 17Χ25. Ο τίτλος είναι με κεφαλαία γράμματα και μέσα σε εισαγωγικά. Αριστερά του υπάρχει το σχέδιο αρχαίου καραβιού.

Το τεύχος με αριθμό 4 Αύγουστος 1958 και με αριθμό 9 Αύγουστος 1959.

Το τεύχος 4 του Αυγούστου του 1958 είναι ένα δίφυλλο εκδρομικό φυλλάδιο.

Και τα δύο φύλλα καταλαμβάνει κείμενο που αναφέρεται στις περιοχές των Μυκηνών, του Άργους της Τίρυνθας και του Ναυπλίου όπου έχει προγραμματιστεί η εκδρομή των μελών του Σωματείου για την Κυριακή 31/8/1958.

Τα πληροφοριακά ιστορικά στοιχεία για τις ως άνω πόλεις είναι από το βιβλίο του Ευάγγελου Πεντέα όπως αναφέρεται στην τέταρτη σελίδα, η οποία έχει μέσα σε πλαίσιο την εξής διαφήμιση:«Μεγάλα Καταστήματα, Β. Τσακίρης-Ναυαρίνου 14 Έναντι Λαϊκής Τραπέζης.

Από την πρώτη σελίδα:

Νεκρά σκεπάζουν σύννεφα των Μυκηνών τα τείχη…/

Παλάτια, τάφοι, όλα βουβά, κι’ ασάλευτος ο αγέρας,/

Σαν όνειρο αλαργινό μιας πανάρχαιας ημέρας,/

Και μες του ονείρου τα βαθιά φιλιών και θρήνων ήχοι.

Αρχηγός της εκδρομής ο γνωστός Πειραιωλάτρης Αργύρης Ν. Κωστέας

Ομιλία υπό του Γ. Δ. του ΑΣΔΥ και διακεκριμένου ιστορικού κ. Δημητρίου Παπαδήμου. Το τεύχος δεν φέρει αρίθμηση.

Το τεύχος 9 του Αυγούστου του 1959 είναι επίσης δίφυλλο.

Στην πρώτη σελίδα έχει ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΜΥΣΤΡΑ με φωτογραφία του Ναού της Παντάνασσας.

Το δισέλιδο αυτό φυλλάδιο, στις μέσα σελίδες έχει τα ποιήματα του Άγι Θέρου «Στους Τρακόσους», του Νικηφόρου Βρεττάκου «Ταϋγετος» και του Γιώργου Κ. Σταμπολή «Στον αρχοντικό Ταύγετο»

Στην τελευταία σελίδα δημοσιεύσει το πρόγραμμα της εκδρομής που θα πραγματοποιηθεί από 14 έως 16 Αυγούστου και αναγγέλλει την εκδρομή στην Ολυμπία τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Η επιμέλεια της εκδόσεως όπως αναφέρεται στην πρώτη σελίδα είναι του Αργύρη Ν. Κωστέα.

Τα δύο αυτά τεύχη της «ΗΓΗΣΩΣ» μας δηλώνουν ότι το δισέλιδο αυτό περιοδικό ανήκει στην κατηγορία των Εκδρομικών Εντύπων που κυκλοφόρησαν κάποτε στον Πειραίκό χώρο. Νομίζω ότι μέχρι σήμερα, δεν έχει καταγραφεί η ιστορία των διαφόρων αυτών περιοδικών και των περιεχομένων τους, αλλά ούτε και η ιστορία των Σωματείων αυτών και των ατόμων που τα στελέχωναν. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, στο Πειραϊκό Σωματείο «Ο Ζήνων» και στην μεγάλη του αίθουσα διαλέξεων έχω δει στην βιβλιοθήκη «Τα Εκδρομικά Νέα»(;) ένα πολύτομο δεμένο περιοδικό, δεν ήταν όμως στα δικά μου ενδιαφέροντα και έτσι δεν ασχολήθηκα.

• «ΗΓΗΣΩ»

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ «ΠΛΑΤΩΝ» ΚΑΙ «ΚΡΙΤΩΝ»

Επί της ύλης: Ι. Χατζημανωλάκης

Τεύχος 1/Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1963

Το αμιγώς αυτό περιοδικό έχει λευκό χρώμα, είναι διαστάσεων 17Χ24 δεμένο με καρφίτσα και έχει 38 σελίδες. Το τεύχος φέρει αρίθμηση.

Την πρώτη σελίδα κοσμεί το αρχοντικό Πετρέα στην Καρδαμύλη, φιλοτεχνημένο από τον Πειραιώτη εικαστικό Δημήτριο Σουρμελή. Η τελευταία-του οπισθόφυλλου-φέρει διαφήμιση του γνωστού εμπορικού καταστήματος Γιώργος Πανάγος και Σια, έναντι του Δημοτικού Θεάτρου.

Το εμπορικό αυτό κατάστημα που πουλούσε Μαλλιά για πλέξιμο, σαν παιδί στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και αρκετά αργότερα το θυμάμαι πολύ καλά. Βρίσκονταν δίπλα και δεξιά του κτηρίου της Αστυνομίας Πειραιώς επί της Βασιλέως Κωνσταντίνου τότε, νυν Ηρώων Πολυτεχνείου. Το είχα επισκεφτεί πολλές φορές για να αγοράσω κλωστές και μαλλιά και διάφορα άλλα είδη για πλέξιμο και κέντημα που χρησιμοποιούσε η συχωρεμένη η μητέρα μου. Ήταν ένα φημισμένο για την εποχή του κατάστημα με μεγάλη πελατεία και ακριβό μεν αλλά πολύ καλό εμπόρευμα από όλη σχεδόν την Ευρώπη, εφάμιλλο των ξένων καταστημάτων.

Το περιοδικό αρχίζει με τα μικρά ποιητικά τετράστιχα του Φαληριώτη συγγραφέα Παύλου Νιρβάνα από την μοναδική του ποιητική συλλογή «ΠΑΓΑ ΛΑΛΕΟΥΣΑ»

«Ω θεία νερά, στον ύπνο σας και στην οργή σας θεία,/

του καταρράκτη ωραίε θυμέ, του ωκεανού μανία,/

μαύρη οπτασία της Στυγός, της Κασταλίας μεθύσι/

μες στην κουφάλα ενός γκρεμού είμαι κι εγώ μια βρύση».

Ακολουθεί στις σελίδες 3-6 ένα ενδιαφέρον κριτικό σημείωμα του ποιητή και εικαστικού κριτικού Κώστα Θεοφάνους για την «Γ΄ Θερινή Έκθεση Εικαστικών Τεχνών» που διοργανώνονταν στον Κήπο της Τερψιθέας. Αργότερα η Έκθεση μεταφέρθηκε στο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά όπως μας γράφουν οι ιστορικοί της εποχής εκείνης.

Στην σελίδα 7 με τίτλο «Αρχαιολογικά» δημοσιεύεται επιστολή διαμαρτυρίας του Αργύρη Κωστέα στον τότε υπουργό Προεδρίας (τον γαργάλατα-γαργάλατα) για τις καταστροφές των Αρχαιολογικών Μνημείων του Πειραιά. Ακόμα δεν υπήρχε το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά.

«Γιατί δεν πιστεύουμε πως οι καταστροφές του θεάτρου της Ζέας και των αγγείων στο υπόγειο της οδού Κολοκοτρώνη 50, οι καταστροφές τόσων και τόσων αρχαιολογικών κτισμάτων με την άδεια μάλιστα, των υπαλλήλων της αρχαιολογικής υπηρεσίας, έγιναν επειδή θεωρείται ο Πειραιάς πόλη μη ελληνική.».

Ο γνωστός σημαντικός ποιητής και κριτικός Πειραιώτης Στέλιος Γεράνης, παρουσιάζει την ομιλία του με τίτλο «Αδελφοί Πασαγιάννη» σελίδες 8-12.

Ξεχασμένοι ποιητές, λησμονημένα ποιήματα μιας άλλης εποχής.

Με τον επίκαιρο για άλλους όμως λόγους τίτλο (ΜΝΗΜΟΝΙΟ) και πάλι ο εικαστικός κριτικός Κώστας Θεοφάνους δημοσιεύει το κείμενο «Οι Εικαστικές Τέχνες στον Πειραιά», σελίδες 13-21.

Τα μικρά αυτά βιογραφικά κείμενα για Πειραιώτες ζωγράφους, ο Θεοφάνους τα εξέδωσε σε αυτοτελή τόμους που συμπλήρωνε κάθε φορά.

«Από τη μεγάλη αυτή σειρά των Πειραιωτών καλλιτεχνών, οι μισοί περίπου είναι μόνιμοι κάτοικοι της πόλης μας: σοβαρή προϋπόθεση για να ανθίσουν πάλι σ’ αυτήν οι εικαστικές τέχνες».

Ο γνωστός ιστορικός του νεότερου Πειραιά Γιάννης Ε. Χατζημανωλάκης, γράφει για τον Άγγλο επιστήμονα Αλέξανδρο Φλέμινγκ το κείμενο «Πορεία Αγάπης»-Η ζωή και το παράδειγμα του Αλέξανδρου Φλέμινγκ, σ. 23-31 παραθέτοντας και ένα απόσπασμα από την γνωστή Ωδή του ποιητή Κρίτων Αθανασούλη.

«Ο Αλέξανδρος Φλέμινγκ υπήρξε ένας από τους λιγοστούς ανθρώπους της εποχής μας, που με το έργο τους βεβαίωσαν την ζωή τους. Δεν στάθηκε δηλαδή η διέλευσή τους απ’ αυτό τον κόσμο ένα γεγονός χωρίς σημασία, όπως συμβαίνει με την πλειονότητα των ανθρώπων-έστω κι αν μερικοί κερδίζουν πρόσκαιρα τη λάμψη που χαρίζει ο πλούτος ή η φήμη».

Ο Φλέμινγκ νυμφεύτηκε σε δεύτερο γάμο την ελληνίδα Αμαλία Κουτσούρη-Βουρέκα, η οποία υπήρξε για ένα διάστημα Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ μετά την μεταπολίτευση.

Ο Αργύρης Ν. Κωστέας μας δίνει το ποίημα «Εγώ είμαι ο γιος του Μπούρα», σ. 31.

Στην σελίδα 32 υπάρχει το κείμενο «Τα Φιλολογικά Καφενεία του Πειραιώς» του μουσικοτεχνουργού Ιωσήφ Γκρέκα. Ένα κείμενο αναδημοσίευση από παλιότερο περιοδικό.

Τέλος, δημοσιεύονται διάφορες πολιτικές και καλλιτεχνικές ειδήσεις στις σελίδες 33-36 με τον γενικό τίτλο «Απ’ τη Σκοπιά μας».

Τα δύο αυτά φυσιολατρικά Σωματεία που εξέδωσαν ομού το περιοδικό αυτό και αποφάσισαν να διοργανώσουν από κοινού διάφορες διαλέξεις στον Πειραιά, η έδρα τους βρίσκονταν για τον μεν «ΠΛΑΤΩΝ»-Φυσιολατρικός Μορφωτικός Όμιλος, οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου και Τσαμαδού και δε τον «ΚΡΙΤΩΝ»-Αθλητικός-Εκδρομικός Μορφωτικός Όμιλος, οδός Αλκιβιάδου 42.

Το περιοδικό αυτό με τίτλο «ΗΓΗΣΩ» είναι μάλλον συνέχεια του δίφυλλου προηγούμενου με τον ίδιο τίτλο. Ασφαλώς δεν συγκρίνεται, είναι πιο πλούσιο σε ύλη και με ενδιαφέρουσες συνεργασίες και κείμενα, και δεν περιορίζεται μόνο σε Πειραίκά θέματα. Είναι άξιο μνημόνευσης επίσης, το ότι όπως αναφέρεται σε σημείωμα του περιοδικού, πραγματοποιήθηκε μια συνεργασία μεταξύ των δύο σωματείων τόσο στην έκδοση όσο και στις διάφορες εκδηλώσεις, πράγμα που η δική μου γενιά στον Πειραιά μετά την μεταπολίτευση του 1974, όταν ήμασταν ακόμα έφηβοι, δεν είδαμε ποτέ. Η αρχομανία των ατόμων που διοίκησαν τα διάφορα σωματεία της πόλης δεν επέτρεψε σχεδόν καθόλου την συνεργασία των διαφόρων σωματείων, και έβλεπες το τραγικό, την ίδια μέρα να διοργανώνουν εκδηλώσεις δύο και ίσως τρία σωματεία μαζί και το μικρό κοινό να παρακολουθεί λίγο από την μία εκδήλωση και κατόπιν να τρέξει να προλάβει την άλλη μόνο και μόνο για να το δουν. Περιφερόμενες παρουσίες που γέμιζαν απλώς τα καθίσματα. Και μέχρι σχεδόν την μεγάλη οικονομική κρίση και πτώχευση της χώρας μας που έδωσε το τελειωτικό χτύπημα σε αυτές τις ελληνικές παθογένειες, εξακολουθούσαμε να ζούμε την ίδια καλλιτεχνική και πνευματική πρακτική.

 Όσο και αν φώναξα κάποτε όσα και αν έγραψα στον Πειραίκό τύπο για την συνένωση των διαφόρων σωματείων, δεν εισακούσθηκα, ο καθένας ήθελε την σφραγίδα και την καρέκλα για τον εαυτό του

• ΕΚΔΡΟΜΗ

ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΙΣ

Των Σωματείων «Ε.Ο.Ο.Π», «ΠΛΑΤΩΝΟΣ» και «ΠΟΡΦΥΡΑ» ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Γραφεία:

«Ε.Ο.Ο.Π.», Παλαμηδίου 23

«ΠΛΑΤΩΝΟΣ», Σωτήρος 24

«ΠΟΡΦΥΡΑ», Καραίσκου 90

Επί της Ύλης:

Συντακτική Επιτροπή

Υπεύθυνος: Κώστας Θεοφάνους

Διανέμεται δωρεάν στα μέλη των συνεργαζόμενων σωματείων

Έχω τρία τεύχη, δύο του 1956 και ένα του 1957.

Στο τεύχος του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου του 1956 και του Φεβρουαρίου-Απριλίου του 1957 υπεύθυνος αναγράφεται ο Α. Ι. Μισιρλής.

Το χρώμα του είναι κρεμ και γκρι, διαστάσεων 16,5Χ24,5, το κάθε ένα έχει 28 σελίδες με πολλές διαφημίσεις και είναι χωρίς αρίθμηση.

Το εξώφυλλο κοσμείται συνήθως είτε από μια ξυλογραφία, είτε από φωτογραφία είτε έχει δημοσιευμένο απόσπασμα από ποίημα γνωστού ποιητή.

Η ΕΚΔΡΟΜΗ του Μαΐου-Ιουλίου 1956 φέρει στο εξώφυλλο μια ξυλογραφία της γνωστής χαράκτριας Βάσως, και μέσα σε πλαίσιο ένα ποίημα «Η Βλάχα και τ’ αηδόνι» του Αργύρη Ν. Κωστέα.

Στην σελίδα 5 δημοσιεύεται το «Συμβόλαιο Πίστης»

«Ζούμε σε μια εποχή πτώσεως. Είναι φυσικό επομένως να υφίσταται και το κίνημά μας βαθύτατη επίδραση της εποχής μας. Κάθε μέρα η προσπάθειά μας συναντά και νέες δυσκολίες, που πολλές φορές τσακίζουν….»

Έτσι αρχίζει προφητικά θα γράφαμε το Συμβόλαιο Πίστης του περιοδικού με τους αναγνώστες του στο κείμενό του «Με το χαμόγελο στα χείλη»

Στις σελίδες 6-7 δημοσιεύεται ένα κείμενο του Νίκου Καζαντζάκη για την ΚΥΠΡΟ. Με τίτλο «Οι Άγγελοι της Κύπρου-Η τύχη κ’ η τιμή μιας αυτοκρατορίας».

«Ένας μεγάλος λαός περνάει τις μέρες τούτες, της τρίχας το γιοφύρι. Δεν κρίνεται η τύχη της Κύπρου, η τύχη της Κύπρου δεν κιντυνεύει, η δίκαιη πέτρα θα φάει, σίγουρα το άδικο βουνό. Κρίνεται και κιντυνεύει, τις μέρες τούτες, η τύχη και η τιμή μιας Αυτοκρατορίας. Ο λαός που ορθόθηκε σύσσωμος, σύψυχος με τέτοια εθνική υπερηφάνεια κ’ ηθική ανάταση…»

Λόγια ενός μεγάλου συγγραφέα, ψίθυροι στα αυτιά πολιτικών ταγών.

Από την Φωνή του Πειραιώς της 30/4/1956 δημοσιεύεται το «Ένας αητός καθότανε…» σ. 8, χωρίς όνομα.

Ο γνωστός θεολόγος και συγγραφέας Δαμιανός Μιχ. Στρουμπούλης δημοσιεύει το διήγημα «Για ένα κομμάτι Θάλασσα», σ. 9-10.

Στις σελίδες 11 και 12 δημοσιεύεται η ραδιοφωνική ομιλία με τίτλο «Τέχνη και Φύση» του Γιάννη Χατζημανωλάκη.

Στις σελίδες 13 και 14 δημοσιεύονται αποσπάσματα από διάφορους συγγραφείς με θέμα τις ταξιδιωτικές τους αναμνήσεις. Ο τίτλος «πως γράφουν τις εντυπώσεις τους οι διάφοροι συγγραφείς»

Ακολουθούν διάφορες χρηστικές πληροφορίες για τις εκδρομικές εξορμήσεις των συνεργαζόμενων σωματείων, ένα κείμενο της Βούλας Μεταξά για τον εορτασμό της 25^ης Μαρτίου σ. 21, και οι υπόλοιπες σελίδες γεμίζουν με διαφημίσεις εμπορικών καταστημάτων.

Η ΕΚΔΡΟΜΗ του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 1956, έχει στο εξώφυλλο Τοπίο της Ελληνικής Κύπρου. Αρχινά με διαφημίσεις εμπορικών καταστημάτων και μια φωτογραφία από το λιμάνι του Πειραιά.

Στην σελίδα 6 δημοσιεύεται το ποίημα «ΤΟ Πρωτοβρόχι» του Άγγελου Σικελιανού.

«Σκυμένοι από το παραθύρι…/

Και του προσώπου μας οι γύροι/

η ίδια μας ήτανε ψυχή./

Η συννεφιά, χλομή σα θειάφι,/

θάμπωνε αμπέλι και χωράφι/

ο αγέρας μέσα από τα δέντρα/

με κρύφια βούιζε ταραχή…»

Άραγε, πόσοι διαβάζουνε σήμερα  την ποίηση του Άγγελου Σικελιανού ή τον Πεζό του λόγο; Αυτού του πανέμορφου θεού που περίμενε στην σειρά στην Κατοχή για ένα πιάτο φαί, όπως γράφει η Έλλη Αλεξίου. Αυτού του ωραίου έλληνα που αγωνίστηκε να αναστήσει ακόμα και νεκρό. Ποιος θυμάται την Εύα Πάλμερ-Σικελιανού και τις Δελφικές Εορτές; Ξεχασμένα ελληνικά μεγαλεία μιας φτωχής χώρας με μεγάλο φιλότιμο και μπαγαπόντηδες έλληνες.

Η Μαρία Αμαριώτου δημοσιεύει το κείμενο «Χριστούγεννα», σ. 7-8

Ο Αργύρης Ν. Κωστέας δημοσιεύει τα «Πειραίκά Σκίτσα», μικρά Πειραίκά στιγμιότυπα από περιοχές του Πειραιά.

Στις σελίδες 10-11 «Τα ζητήματά μας» αναφέρονται σε διάφορα προβλήματα των φυσιολατρικών σωματείων και στις εκδηλώσεις των.

Η σελίδα 13 είναι αφιερωμένη σε τρεις Πειραιώτες ποιητές:

στον Γεώργιο Θ. Καρατζά, «Φθινοπωρινά Μηνύματα»,

«Η ηρεμία τ’ απόβροχου έχει μείνει/

στη στάλα ενός κλαδιού, κι η ανατριχίλα/

συλλογισμούς για το χειμώνα δίνει/

φεύγουν με τη νοτιά τα ξερά φύλλα…».

στην ναυαρχίδα της Πειραίκής ποίησης τον Λάμπρο Πορφύρα «Καλώστο κ’ ήρθες να μας πεις»

«Καλώστο! Κ’ ήρθες να μας πεις και πάλι, πρωτοβρόχι,/

στη στέγη το μονότονο, γοργό κελάδημά σου,/

σα μιας παλιάς αγάπης μου, εδώ στην έρημη κόχη/

θα πλάσω και θα ονειρευτώ, βροχή, το φάντασμά σου.»

και στην θρησκευτική πειραϊκή φρεγάτα Όλγα Βότση με το ποίημα «Σαλέματα….».

«Σαλέματα στο φως,/

σαλέματα στο απέραντο/

που σ’ άλλο κόσμο χάνεστε,/

σαν της ψυχής πνοές,/

σαν τα μαλλιά στον άνεμο.»

Τρία Πειραιώτικα λυρικά ποιητικά στίγματα που τα ίχνη τους ακόμα μνημονεύονται και ευτυχώς.

Ακολουθούν τα «Πειραίκά Θέματα» σ. 14 που μιλούν για το Πειραίκό καθήκον των Πειραϊκών Σωματείων απέναντι στην πόλη μας.

Η ποιήτρια Ρίτα Βελιώτη μας δίνει ένα μικρό ταξιδιωτικό κείμενο με τίτλο «Διαβαίνοντας τον Θεσσαλικό Κάμπο» σ. 17.

Ο Μιλτιάδης Κοσμάς δημοσιεύει μια παράδοση για την «Σπηλιά του Κατσαντώνη», και ο Γεώργιος Αθάνας το ποίημα «Νυχτερινή Σιγαλιά»

«Κοιμάται η πλάση. Μα βαθιά/

στα μαύρα χώματά της,/

ξύπνια κι’ αθάνατα στοιχειά,/

γονεύουν τα σπαρτά της.».

Το τεύχος και πάλι συνοδεύεται από διαφημιστικές προτάσεις Πειραιωτών εμπόρων και από πληροφορίες για τις προετοιμαζόμενες εκδρομικές εξορμήσεις. Το περιοδικό έχει λανθασμένη αρίθμηση.

Η ΕΚΔΡΟΜΗ του Φεβρουαρίου-Απριλίου 1957 έχει μπλε χρώμα και με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τον θάνατο του Εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού δημοσιεύει στο εξώφυλλο την «Ημέρα της Λαμπρής»

«Καθαρότατον ήλιο επρομηνούσε/

της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι,/

σύγνεφο, καταχνιά δεν απερνούσε/

τ’ ουρανού σε κανένα από τα μέρη/

και από κει κινημένο αργοφυσούσε,/

τόσο γλυκό στο πρόσωπο τ’ αέρι,/

που λες και λέει μες στης καρδιάς τα φύλλα!/

Γλυκιά η ζωή και ο θάνατος μαυρίλα.»

Το τεύχος δημοσιεύει στην πρώτη του σελίδα φωτογραφία της Μονής της Αγίας Λαύρας και από κάτω ένα τετράστιχο Δημοτικό.

«Ο πλούσιος έχει τα φλωριά, έχει ο πτωχός τα γλέντια/

Άλλοι παινάνε τον πασά και άλλοι το βεζίρη,/

μα γω παινάω το σπαθί το τουρκοματωμένο/

το χει καμάρι η λεβεντιά, κι ο κλέφτης περηφάνεια».

Η Μαρία Αμαριώτου στις σελίδες 5-6 δημοσιεύει το κείμενο «Λαμπρή κι Απρίλης»

Στην σελίδα 6 δημοσιεύεται το ποίημα «Αμυγδαλιές» του ποιητή και κριτικού Τέλλου Άγρα.

«Αμυγδαλιές, αμυγδαλιές,/

λουλούδια φούχτες αγκαλιές!/

Μοσκομυρίζουν οι στεριές/

κι’ ασπρίζουν οι κατηφοριές./

Κυρίες, στο δρόμο που περνάνε,/

εκστατικές στην αντηλιά,/

σαν άρρωστα παιδιά τις πάνε/

περίπατο, στην αγκαλιά.».

Ο Α. Ν. Βάβουλας στα Πειραίκά Σκίτσα αφιερώνει στον γνωστό μας Αττίκ το κείμενο «Φαληράκι χρυσό»

Ο πεζογράφος Ηλίας Βενέζης μας παρουσιάζει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις από την Γη της Ιωνίας, σ. 8.

Ακολουθούν τα φυσιολατρικά θέματα των σωματείων, διάφορες χρηστικές πληροφορίες για εκδρομικούς περιπάτους και έπονται «Τα σκίτσα δίχως παρεξήγηση» που αφορούν τις δραστηριότητες του Σωματείου και τις πραγματοποιθείσες εκδρομές.

Και το τεύχος κλείνει με πολλές ολοσέλιδες ή μη εμπορικές διαφημίσεις.

Και ας αναφέρουμε μετά τα Φυσιολατρικά Περιοδικά, ένα αμιγώς Λογοτεχνικό περιοδικό, τον «ΠΕΙΡΑΙΚΟ ΛΟΓΟ».

• ΠΕΙΡΑΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

Σειρά Φιλολογικών Εκδόσεων, αρ. 1.

Επιμεληταί: Πάνος Σπάλας-Κώστας Βάλβης

Πειραιάς 1941

Ταχυδρομική Διεύθυνση «Πειραϊκός Λόγος», Λεωφόρος Χατζηκυριακού 10^Α.

Το πρώτο αυτό τεύχος έχει χρώμα ανοιχτό μπλε και οι διαστάσεις του είναι 17Χ24,5, η τιμή του ήταν 5 δραχμές και είχε 16 σελίδες. Τυπώνονταν στο τυπογραφείο του Δ. Τσουρουνάκη, Ναυάρχου Μπήττυ 37 στον Πειραιά.

Το τεύχος αρχίζει με την διακήρυξη των διανοουμένων του Πειραιά.

«Το σύνολο των Πειραιωτών διανοουμένων εις τας επάλξεις του αντιφασιστικού αγώνος».

Ένα Σάλπισμα Λεφτεριάς

«Στην γιγάντια πάλη του Λαού της Ελλάδος εναντίον των μαύρων δυνάμεων της φασιστικής βίας, εμείς οι πνευματικοί εργάτες στην πόλη αυτή της βαρειάς και αθόρυβης δουλειάς-στον Πειραιά-νοιώθουμε βαθύτατα τον συγκλονισμό που συνετάραξε ολόκληρο τον Ελληνικό Λαό εξ αφορμής της άδικης επιθέσεως που έπληξε τη χώρα μας και που η αντρεία των παιδιών του λαού συνεκράτησε και απέκρουσε με όλη τη δύναμη της λαίκής θελήσεως….»

Υπογράφουν οι κάτωθι:

Μ. Αλεξίου

Α. Αγγελίδης

Α. Ανδρεόπουλος

Δ. Βουτυράς

Λ. Βολονάκης

Κ. Βάλβης

Α. Γεωργάκαλος

Ν. Δασκαλόπουλος

Γ. Θεοχάρης

Γ. Καρατζάς

Β. Καστριώτης

Β. Λάμπρολέσβιος

Χ. Λεβάντας

Θ. Λιαρούτσος

Ν. Μαράκης

Ι. Μοσκόβης

Σ. Παπαδόπουλος

Ν. Πατρίκιος

Π. Παχυνάκης

Σ. Παλιούρας

Κ. Σούκας

Γ. Πολιτάρχης

Γ. Σακελλαρίου

Π. Σπάλας

Ν. Σκούταρης

Α.Φοίφας

Σ. Χονδρόπουλος

Νίκος Χαντζάρας

Ακολουθεί το ποίημα «Αυγούλα» του Λάμπρου Πορφύρα

«Για πε στο χαμολούλουδο, που τάνθη του ανοίγει/

και μυρουδιές λογιώ-λογιώ με τ’ αεράκι σμίγει,/

πες του να κλείση τάνθη του, να γείρη αγάλι αγάλι/

με χίλια κρύφια ονείρατα να κοιμηθή και πάλι.»

και Έπεται το ποίημα «Σκότη» του Ρώμου Φιλύρα σελίδα 2

«Τις παλαιές ανοίξεις μας, τα όνειρα τα ερωτικά,/

Τους γάμους μας στη χλωρασιά, τα ειδύλλια στη χλόη,/

Τις νοσταλγίες των αγρών, μέσα της πόλης τα δεσμά,/

Τη γλήγορη ώρα, στης ζωής το σύντομο ρολόϊ.».

Ο Κώστας Βάλβης δημοσιεύει κατόπιν αποσπάσματα από το νέο του έργο «Δίχως ψωμί και στρώμα» σ. 3-4.

Ο Ποιητής και πρώτος πρόεδρος της Φ. Σ. Π. δημοσιεύει το ποίημα «Χαίδω»

«Κίνησε η Χάιδω μου, πουρνό/

πουρνό ν’ανέβει στο βουνό/

Σύνταχα κίνησε πολύ/

Πρι φλετουρίξει το πουλί/

Στη στρούγκα εκεί του Μανανά/

Πήγε να πνίξει τραχανά»

Ο ποιητής Πάνος Σπάλας δημοσιεύει στην σελίδα 5 τις ποιητικές του «Πειραιώτικες Νύχτες»

«Χλιαρό τ’ αγέρι της νυχτός. Τα φώτα είν’ ιδρωμένα/

Μάτια της πόλης άγρυπνα στους τοίχους κρεμασμένα,/

Φωνή μυστηρίου αλλόκοτου την πόλη όλη τυλίγει/

Οι ανθρώποι θάχουν φύγει…».

Ακολουθεί ο ποιητής και δημοσιογράφος Νίκος Ι. Χαντζάρας με την επιφυλλίδα «Για τη Μνήμη-Ενός Ιδεώδους Διδασκάλου» σ. 6-7

Ο Ποιητής Βασίλης Λαμπρολέσβιος μας δίνει απόσπασμα από την μπαλάντα του «Το Τραγούδι του Πέτρου»

«Κοσμολάλητη Πόλη που σ’ αγάπησα τόσο/

από δέκα χρονώ παιδί προσφυγάκι,/

κ’ υπόφερα βάσανα κ’ ήπια φαρμάκι/

κοντά σου να μένω, να μη σε προδώσω.»

Και ο δημοσιογράφος Σάββας Παπαδόπουλος μας δίνει το ποίημα «Ο Πρόλογος»

«Τα μάτια, που ονειρεύονται την ώρα αυτή κλεισμένα,»

Ο Παύλος Κριαράς-Παχυνάκης, μας δίνει «Η Ζωή εν τάφω» οι τελευταίες μέρες του Νιρβάνα, σ. 10-13.

Και ο ποιητής Νίκος Καββαδίας το ποίημα «Οι προσευχές των Ναυτικών»,Ακολουθούν οι ποιητές Μανώλης Αλεξίου με το ποίημα «Η Αγάπη»

«Η αγάπη είναι στη νέα καρδιά/

Ό,τι στον άγουρο καρπό/

Το κρυμμένο σκουλήκι/

Στον ήλιο τον θωρείς να λάμπει/

Νοιώθεις στο στόμα την ξυνή του γεύση/

Μα ξάφνου απ’ το κλωνάρι πέφτει/

-λες κι έχει απίθανα, κρυφά ωριμάσει.-

και ο Μιχάλης Μπακούρης με τη «Ρίμα»

Τέλος, το τεύχος κλείνει με μια συνέντευξη του διηγηματογράφου Δημοσθένη Βουτυρά στον Νίκο Δασκαλόπουλο.

         Εδώ τελειώνει το σύντομο σεριάνισμα στα σκόρπια Πειραϊκά Περιοδικά που ξεφυλλίζω περιμένοντας τον Ιό της γρίπης να χτυπήσει και του διπλανού την πόρτα για να ξεκουραστώ λιγάκι από το συνάχι και το βηχαλάκι όχι της κυρίας με τας Καμέλιας αλλά μιας άλλης φαρμακόγλωσσης Πειραικής σουπιάς. Μην με ρωτάτε ποιας, δεν θα σας πω.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη δημοσίευση, σήμερα, Σάββατο, 7 Φεβρουαρίου 2015

Πειραιάς, Σάββατο, 7 Φεβρουαρίου 2015

Ψαράκια όλου του Κόσμου ενωθείτε. Το τηγάνι της ζωής σας περιμένει