Στήβεν Κρέην (Stephen Crane) Τέσσερα ποιήματα

 

             Στῆβεν  Κρέην

Μετάφραση, Νατάσα Κεσμέτη

    Λίγα Λόγια γιά τόν σπουδαῖο Ἀμερικανό Μυθιστοριογράφο, ποιητή, δημοσιογράφο, ἀνταποκριτή  Stephen Crane (1871 – 1900)

      Ὅπως ἔχει γραφτεῖ γι’ αὐτόν, ἀποτελεῖ, γιά τήν Ἀμερικανική Λογοτεχνία, ἕνα ἀπό τά μεγάλα «Τί θα συνέβαινε ἄν…» Δηλαδή τί θά ἔμελλε νά γράψει στή συνέχεια, ἄν ἀπό τά  πρῶτα του κιόλας νιάτα εἶχε ἐπιδείξει μιά τόσο μεγάλη διεισδυτική, ψυχογραφική, ἱκανότητα, ἀνάμεσα στίς ἄλλες συγγραφικές του χάρες· ἄν δέν εἶχε κοπεῖ το νῆμα τῆς ζωῆς του τόσο νωρίς: Χτυπημένος ἀπό φυματίωση, πού στήν ἐποχή του ἦταν θανάσιμη, τελεύτησε μόλις 28 ἤ κατ’ ἄλλους 29 χρονῶν. Ἕνα ἐρώτημα πού μπορεῖ νά τεθεῖ , εἶναι γιατί να μᾶς ἐνδιαφέρει ἐδῶ στήν Ἑλλάδα ὁ Στῆβεν Κρέην, πέραν τοῦ γεγονότος τῆς συγγραφικῆς του ἀξίας. Την ἀπάντηση την ἔχει δώσει ἡ μετάφραση τῆς ἀνταπόκρισής τοῦ δεινοῦ ἐπίσης δημοσιογράφου - ἀνταποκριτῆ  Στῆβεν Κρέην ἀπό τόν Ἑλληνο Τουρκικό πόλεμο τοῦ 1897, σέ μετάφραση Ἠλία Μαγκλίνη.  

      Γιά τά Λογοτεχνικά Πάρεργα, ἡ μεταφράστρια γύρισε στά ἑλληνικά τά τέσσερα πρῶτα  ποιήματα ἀπό τήν συλλογή τοῦ Κρέην Οἱ Μαῦροι Καβαλλάρηδες :

I  

Μαῦροι καβαλλάρηδες ἦρθαν ἀπ' τήν παραλία.     

Ἀκούγονταν κλαγγή, κλαγγή ἀκόντιου κι

ἀσπίδας                                                                         

Καί  σύγκρουση, σύγκρουση πέτρας κι ὁπλῆς ,      

 Ἄγριες κραυγές, χυμοῦν χαίτη καί κώμη

Στοῦ ἀνέμου τήν ὁρμή:

Στην ἁμαρτία καβάλλα ἡ διαδρομή αὐτή.

II  

Τρία πουλάκια στή σειρά

Καθῆσαν νά ρεμβάσουν.

Ἄνθρωπος πέρασε στόν τόπο αὐτό σιμά.

Στ’ ἀλήθεια τότε τά πουλάκια τό ἕνα τ'ἄλλο

σκούντησαν.

Εἶπαν : " Θαρρεῖ ὅτι μπορεῖ νά τραγουδεῖ. "

Τά κεφαλάκια ρίξαν πίσω γέλασαν.

Μ’ ἀλλόκοτες ἐκφράσεις

Τόν  θωροῦσαν.

Ἦσαν πολύ περίεργα.                                         

Κεῖνα τά τρία μικρά πουλάκια στή σειρά.

III

Στήν ἔρημο

Εἶδα ἕνα πλάσμα, γυμνό, θηριῶδες,

Κουλουριασμένο πάνω στή γῆ·

Κρατοῦσε στά χέρια τήν καρδιά του,

Κι ἔτρωγε ἀπ’ αὐτήν.

«Φίλε, εἶναι καλή; ρώτησα·

«Εἶναι πικρή – κατάπικρη» ἀπάντησε·

« Ὅμως μ’ ἀρέσει… »,

«κι ἐπειδή εἶναι ἡ καρδιά μου ».

IV

Μάλιστα, χίλιες ἔχω ἐγώ  λαλιές,

Ἀπό αὐτές oἱ ἐννιακόσιες ἐνενήντα  ἐννιά εἶναι

ψευτιές .

Ἄν καί πασχίζω νά χρησιμοποιήσω τή μιά,

Μελωδία δέ βγαίνει καμιά κατά τή δική μου

βουλή,

Καί στό στόμα μου μένει νεκρή.

 

Υ.Σ. Ὁ ἐνδιαφερόμενος ἀναγνώστης μπορεῖ νά βρεῖ The Complete Poems of Stephen Crane ( First published January 1, 1899),μεταφρασμένα ἀπό τόν Γιῶργο Μπλάνα σἐ ψηφιακή μορφή στήν Ἀνοιχτή Βιβλιοθήκη.

https://www.openbook.gr/apanta-ta-poiimata-stephen-crane/  

      Νατάσα Κεσμέτη

     Τα Λογοτεχνικά Πάρεργα, διάβασαν με ικανοποίηση την μετάφραση των τεσσάρων ποιημάτων του αμερικανού διηγηματογράφου, μυθιστοριογράφου και ποιητή Στήβεν Κρέην (Νιού Τζέρσεϊ ΗΠΑ 1/11/1871- Γερμανία 5/6/1900). Τα ποιήματα προέρχονται από την συλλογή: «The Black Rides and other lines”. Παράλληλα, και την πληροφορία που μας δίνει η πεζογράφος και μεταφράστρια Νατάσα Κεσμέτη ότι ο πρόσφατα χαμένος ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Μπλάνας είχε ασχοληθεί με την μετάφραση του συνόλου των ποιημάτων του αμερικανού μυθιστοριογράφου και ποιητή, «Άπαντα τα Ποιήματα», σελ. 162-καταθέτοντας και προτείνοντας μας την μεταφραστική του εργασία σε ψηφιακή μορφή, ελεύθερα στο διαδίκτυο- έτσι ανέτρεξαν στην ιστοσελίδα ΑΝΟΙΧΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ και είδαν, την μεταφραστική δουλειά του. Τιμώντας από την μεριά μας την απώλεια του ποιητή και μεταφραστή Γιώργου Μπλάνα μεταφέρουμε τα σχόλια που είναι αναρτημένα για τον αμερικανό ποιητή. Και μία διευκρίνιση, τα Λογοτεχνικά Πάρεργα, δεν θέλησαν να μπουν στον πειρασμό να μεταφέρουν ποιήματα του Στήβεν Κραίην μεταφρασμένα στα ελληνικά από άλλους, γιατί δεν ήθελαν να μετατονιστεί η προσοχή μας από την καλή και προσεγμένη δουλειά της Νατάσας Κεσμέτη, ούτε να γίνουν μεταφραστικές συγκρίσεις ή γλωσσικές και άλλες συσχετίσεις, δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μας, επιθυμία μας είναι από τότε που λειτούργησε αυτή η ανοιχτή και όχι συνδρομητική ιστοσελίδα του Πειραιά, να είναι ελεύθερη σε κάθε φωνή και γραφή η οποία ασχολείται και ενδιαφέρεται για θέματα της ποίησης, της λογοτεχνίας του πολιτισμού και του Πειραϊκού χώρου. Πέρα από τα γραφόμενα και τις αναρτήσεις του ιδιοκτήτη και διαχειριστή της. Υπενθυμίζουν μόνο στους αναγνώστες τους ότι το επίθετο του Κρέην το συναντά κανείς και ως Κραίην και ως Κρέιν. Το δε πασίγνωστο μυθιστόρημά του το «Κόκκινο σήμα του θάρρους» έχει μεταφραστεί και εκδοθεί στα ελληνικά από διάφορους εκδοτικούς οίκους. Τέλος, ο Γιώργος Μπάνας έχει μεταφράσει στα ελληνικά σύγχρονους-μοντέρνους αμερικανούς ποιητές όπως ο Λώρενς Φερλινγκέτι, Άλλεν Γκίσμπεργκ (το «Ουρλιαχτό» μαζί με τον Δημήτρη Πουλικάκο), Τσάρλ Μπουκόβσκι, Γκρέγκορυ Κόρσο κ.ά.

Διαβάζουμε:   

«Το ομολογουμένως θαυμάσιο οικοδόμημα της Αμερικανικής ποίησης έχει παράδοξα θεμέλια. Όσο στερεά δείχνονται, άλλο τόσο αντικανονικά προβάλουν. Και το ακόμα πιο παράδοξο: μοιάζουν να οφείλουν τη στερεότητά τους στην αντικανονικότητά τους. Ο Whitman ακούγεται σαν βιβλικός προφήτης, που τα παράτησε και έγινε αγρότης· η Dickinson σαν να ρίχνει κάθε φορά τις λέξεις στο χαρτί, για να προλάβει να αυτοκτονήσει, πριν την παρασύρει η ποιητική τέχνη και το μετανιώσει· ο Poe σαν μυστικός του Μεσαίωνα, που δεν μπορεί να απαλλαγεί από τη λογική. Βέβαια, Νέος Κόσμος είναι αυτός. Για να αναιρέσουν όσα τους αναιρούσαν στον Παλιό κατέφυγαν εκεί οι πρώτοι Ευρωπαίοι. Εντυπωσιάζει ωστόσο η ένταση και το εύρος των αναιρέσεων. Οι τρεις μεγάλοι ποιητές δημιούργησαν σαν να μην είχαν άλλο δεδομένο από τον εαυτό τους. Τον εαυτό τους «διάβασαν» και γι’ αυτόν μας μίλησαν με τους όρους που οι ίδιοι έθεσαν — συγγνωστά ή ασύγγνωστα.

    Τέτοιος ποιητής είναι και ο Stephen Crane. Όχι, ασφαλώς του ιδίου μεγέθους — αν έχει νόημα να μιλάμε για μεγέθη στην ποίηση. Πεζογράφος κατά βάση —μεγάλος πεζογράφος, αν αναλογιστούμε τη θέση που κατέχει το μυθιστόρημά του Το κόκκινο σήμα της Παλικαριάς τόσο στην ιστορία της λογοτεχνίας όσο και στις καρδιές των αναγνωστών όλου του κόσμου— εξέδωσε δύο βιβλία με ποιήματα και άφησε μερικά ακόμα χειρόγραφα· δακτυλόγραφα για την ακρίβεια».

Πειραιάς Πέμπτη 17/10/2024

    Υ.Σ. Ὁ ἐνδιαφερόμενος ἀναγνώστης μπορεῖ νά βρεῖ The Complete Poems of Stephen Crane ( First published January 1,1899) μεταφρασμένα ἀπό τόν Γιῶργο Μπλάνα σἐ ψηφιακή μορφή στήν Ἀνοιχτή Βιβλιοθήκη.

https://www.openbook.gr/apanta-ta-poiimata-stephen-crane/