ΤΟ ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ

     ΤΟ  ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ

          Διαβάζοντας τη «Φυσιολατρική Σκέψη», τη μηνιαία έκδοση του «Φυσιολατρικού Ομίλου Πειραιώς» επέρασα ευχάριστην ώρα μέσα σ’ ένα καφενείο, που προσφέρει κρύο νερό όχι πολύ συχνά.

          Ευρήκα στις σελίδες του ζωτικότητα, δροσιά, ευωδίες, πνοές του βουνού και του λόγγου, παρατήρηση πολλή από τη φύση, τη ζωή και την κοινωνία.

          Ιδιαίτερα το ενδιαφέρον μου προσελκύστηκε από ένα άρθρο του συμπολίτη δικηγόρου κ. Ζ. Αντωνιάδη με τον τίτλο «Το Πασαλιμάνι».

          Στο άρθρο το ονομάζει «απροστάτευτο» και αναφέρει τη γνώμη άλλου, που φρονεί πώς το Πασαλιμάνι πρέπει να μεταβληθή σε άλσος!

          Τελευταία μας εξέπληξαν οι ιδέες φαεινές, όσον αφορά τα λιμάνια μας, τους λόφους μας.

          Δε μπορούμε ν’ ανακεφαλαιώσουμε πράματα, που αποδείχνουν, πώς οι σπορείς των ιδεών αυτών δεν εγεννήθηκαν στον Πειραιά και δεν εγνώρισαν τον τόπο ή, τουλάχιστο, δεν έζησαν αρκετόν καιρό εδώ και δεν επόνεσαν τον Πειραιά.

          «Ήρθαν κι’ άλλοι από την Κω και ζητάνε μερτικό», λέει η παροιμία.

          Μαζευτήκανε πολλοί από διάφορα σημεία της Ελλάδας και παρασταίνουν τον έξυπνο.

          Ένας ζητάει να γίνη Αττικάρχης, άλλος ζητάει να γίνει Δήμαρχος, τρίτος να γίνει «βασιλιάς του κουκουτσάλευρου». Κι’ όλοι αυτοί οι «αρριβίστ» αγράμματοι και αστοιχείωτοι.

          Ο μακαρίτης Διονυσιάδης του Πασαλιμανιού, θυμόσοφος γέροντας της παλιάς εποχής, μου έλεγε, πώς όταν επρωτογνώρισε το Πασαλιμάνι, ήτανε γιομάτο βούρλα γύρω στη σημερινή πλατεία του και πώς ο φτωχόκοσμος έπιανε αχταπόδια στα χαλίκια του.

          Ακόμα ο Πειραιάς διατηρούσε την πρωτόγονη εμφάνισή του.

          Σιγά- σιγά τα περιποιήθηκαν η Δημοτική αρχή κι’ ο Οργανισμός του Λιμένος και το Πασαλιμάνι σήμερα έγινε ένας τόπος περιπάτου αξιόλογος.

          Ο κ. Αντωνιάδης- το αντιλαμβάνομαι από το διάβασμα του άρθρου του- έχει μελετήσει με ζήλο τα Πειραιώτικα ζητήματα και γράφει με απόθεμα γνώσεων και διαπιστώσεων για τις ελλείψεις του Πασαλιμανιού.

          Ο Πειραιάς ήτανε ο πλουσιότερος Δήμος του Κράτους και σ’ αυτόν εστηριζότανε ο κρατικός προϋπολογισμός. Την θέση του την παλιά θα την πάρη πάλι με τη γενική ειρήνη.

          Οι ελλείψεις του Πασαλιμανιού, θα διορθωθούν όλες και καλλωπισμοί του πολλοί θα γίνουν.

          Όσον αφορά το «άλσος», ως απλός ρεπόρτερ είχα παρακολουθήσει όλες τις συνεδριάσεις που έγιναν στη Δημαρχία εδώ και πολλά χρόνια για την αναδάσωση της Φρεαττύδας.

          Προήδρευε σ’ αυτές η Βασίλισσα Σοφία, που κατέβαινε στον Πειραιά με την κυρία των τιμών Μπαλτατζή.

          Όσοι παρακολουθήσαμε τις συνεδριάσεις αυτές για την αναδάσωση της Φρεαττύδας εχαϊδέψαμε το πράσινο όνειρο των δεντροφυτεμένων βράχων της.

          Παρουσιάστηκαν γεγονότα, που δεν επέτρεψαν να γίνη πραγματικότητα το πράσινο όνειρο.

          Την τελευταία στιγμή μαθαίνω, πώς ο κ. Αντωνιάδης, που ενδιαφέρθηκε τόσο πολύ για το Πασαλιμάνι, είναι γηγενής Πειραιώτης κ’ είναι γιός του παλιού ειρηνοδίκη στον Πειραιά σεβαστού συμπολίτη κ. Αντωνιάδη.

          Μελετώντας το αρχείο της οικογένειας Μελετοπούλου, που είναι από τις ιδρυτικές οικογένειες του Πειραιώς, είχα βρη στους καταλόγους μαθητών της σχολής Μελετοπούλου, που είχεν ιδρύσει ο πρώτος Μελετόπουλος, ο Νικόλαος, για τα άπορα Πειραιωτόπουλα την εποχή του Όθωνα, στα Μανιάτικα και μαθητή επιμελή με το επίθετο Αντωνιάδης.

          Αν επρόκειτο περί του πατέρα του σημερινού συμπολίτη δικηγόρου κ. Αντωνιάδη, τότε οι δεσμοί του με τον Πειραιά είναι στενότεροι.

          ΝΙΚΟΣ Ι. ΧΑΝΤΖΑΡΑΣ

Εφημερίδα Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, Πέμπτη 31/5/1945.

          Αντί για σχολιασμό του δημοσιεύματος του Πειραιώτη ποιητή Νίκου Ι. Χαντζάρα, δημοσιεύω ένα ποίημα του Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, χαρακτηριστικό και αντιπροσωπευτικό των προθέσεων κάθε Πειραιώτη Πειραιολάτρη που δηλώνει πώς η Πόλις, στην περίπτωσή μας ο Πειραιάς αισθηματοποιήθηκε μέσα του και μέσα μας. Και φυσικά στις πνευματικές και καλλιτεχνικές του δημιουργίες.

          ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΧΩΡΟ

Οικίας περιβάλλον, κέντρων, συνοικίας

που βλέπω κι όπου περπατώ’ χρόνια και χρόνια.

 

Σε δημιούργησα μες σε χαρά και μες σε λύπες:

με τόσα περιστατικά, με τόσα πράγματα.

 

Κ’ αισθηματοποιήθηκες ολόκληρο, για μένα.

Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα. Φιλολογική επιμέλεια Γιώργος Π. Σαββίδης,  τόμος 2^ος, (1919-1933), εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1972, σ.81.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς

8 Δεκεμβρίου 2025