ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ

«Διακήρυξη» για το σχέδιο νόμου κατά της Ομοφυλοφιλίας

    Ψάχνοντας το αρχείο μου για να αποδελτιώσω και καταγράψω στο μπλοκ μου την ενδεικτική βιβλιογραφία για το Ομοφυλόφιλο Κίνημα στην Ελλάδα, βρήκα τρεία κείμενα, που το καθένα του, είχε ενδιαφέρον στην εποχή του (1977), κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή του πρεσβύτερου, και τα οποία εκφράζουν τις κοινωνικές ζυμώσεις της εποχής, τις απόψεις των ανθρώπων για το θέμα, και, την «πολιτική ταυτότητα» των κειμενογράφων.

Το πρώτο, είναι του τότε καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Γεωργίου Α. Κουμάντου, και δημοσιεύθηκε στην πρωινή εφημερίδα Το Βήμα 10/9/1978 με τίτλο, «Δικαίωμα του καθενός στο ίδιο του το σώμα» που δεν αναφέρεται μόνο, στο σχέδιο νόμου Δοξιάδη, αλλά μιλά για το ακόμα και σήμερα επίκαιρο θέμα των αμβλώσεων και, το θέμα της μοιχείας. Ένα ενδιαφέρον θέλω να πιστεύω κείμενο, που παρότι έχουν αλλάξει οι καιροί και οι κοινωνικές συνθήκες, έχει να μας πει κάτι σχετικά με τα θέματα που διαπραγματεύεται όταν μάλιστα προέρχεται από τον σοβαρό και νηφάλιο λόγο ενός σημαντικού επιστήμονα της Ελλάδας.

Το δεύτερο κείμενο, είναι γραμμένο από την τότε πρωτοδίκη, συγγραφέα και αξιόλογη Πειραιώτισσα ποιήτρια Ρούλα Κακλαμανάκη, και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πρωινή Ελευθεροτυπία στις 24/10/1978 με τίτλο «Όχι διώξεις για τους Ομοφυλόφιλους». Η δικαστικός, παρά τις σχετικές ενστάσεις της, όσον αφορά τον εταιρισμό και την αντρική πορνεία-όπως φαίνεται από τα γραφόμενά της-,διάκειται αρνητικά απέναντι στο νομοσχέδιο και προσπαθεί να βρει μια συμβιβαστική σύγχρονη λύση. Το κείμενο, έρχεται σαν απάντηση σε προηγούμενο δημοσίευμά της για το θέμα. Δυστυχώς στο αρχείο μου, δεν έχω το προηγούμενο δημοσίευμα της Κακλαμανάκη για το θέμα, για να αποκτήσουμε μια πιο σφαιρική εικόνα των απόψεών της, και από όσο γνωρίζω, δεν έχουν συγκεντρωθεί τα σκόρπια δημοσιεύματά της σε βιβλίο. Με την ευκαιρία, θέλω να γράψω, ότι θυμάμαι ακόμα τα δημοσιεύματα της συγγραφέως Τατιάνας Γκρίτσι Μιλλιέξ για το θέμα της ομοφυλοφιλίας που δημοσίευε στον ημερήσιο τύπο, και τα οποία ήταν η αφορμή της γνωριμίας μας και μιας αλληλογραφίας δύο γραμμάτων της προς εμένα.

Το τρίτο κείμενο, είναι του συγγραφέα Κώστα Ταχτσή, ο οποίος συνήθιζε να παρεμβαίνει με κείμενά του ή δηλώσεις τους στον τύπο για θέματα που αφορούσαν την κοινωνία και την παιδεία γενικότερα. Ο κυρός πλέον Κώστας Ταχτσής, ποτέ δεν έκρυψε ότι πουλούσε τις ερωτικές του υπηρεσίες, παρά την φήμη του ως συγγραφέας, εξασκούσε και το αρχαιότερο επάγγελμα και πλήρωσε όπως όλοι μας γνωρίζουμε το τίμημα με την ζωή του. Το κείμενο του πεζογράφου, το έχω σε μια τρισέλιδη δακτυλογραφημένη «έκδοση», δεν γνωρίζω αν δημοσιεύτηκε στον τύπο ή σε περιοδικό, το αντιγράφω εδώ, με την επιφύλαξη να είναι δημοσιευμένο. Ο λόγος του συγγραφέα είναι στρωτός και ήρεμος και σε ορισμένα του σημεία, σκωπτικός και δεικτικός, και έχει ενδιαφέρον, επειδή προέρχεται από ένα άτομο που εξασκούσε το αρχαιότερο επάγγελμα τόσο στο εξωτερικό όταν ζούσε όσο και στην χώρα του, πράγμα που μας φανερώνει ότι το σχέδιο νόμου του Δοξιάδη τον αφορούσε άμεσα. Το κείμενο είναι χωρίς τίτλο και απευθύνεται στους βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου, διατηρώ την στίξη και την ορθογραφία του κειμένου και το αντιγράφω στο μονοτονικό σύστημα.

«ΕΚΚΛΗΣΗ στους βουλευτές όλων των κομμάτων»

    Η ομοφυλοφιλία είναι σύμφυτη προς τον άνθρωπο, και κανένας νόμος, οσοδήποτε αυστηρός, δε μπόρεσε ποτέ να την εξαφανίσει. Όλες οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι ένα σημαντικό τμήμα κάθε πληθυσμού αποτελείται είτε από άτομα με αποκλειστικά ομοφυλόφιλη συμπεριφορά, είτε από άτομα που είχαν μία ή περισσότερες ομοφυλοφιλικές εμπειρίες σε κάποια φάση της ζωής τους. Απ’ την άλλη μεριά, ο εταιρισμός είναι κι αυτός μια πραγματικότητα που φαίνεται ότι απορρέει από τη λειτουργική σύσταση των σεξουαλικών σχέσεων μέσα σ’ οποιαδήποτε κοινωνία, και κανένα νομοθετικό μέτρο δε μπόρεσε ως τώρα, κι ούτε θα μπορέσει νομίζω ποτέ να τον εξαφανίσει: υπάρχει σαν στίγμα που σημαδεύει κάθε εποχή και κάθε πολιτισμό.

    Το προκείμενο νομοσχέδιο, στην παρούσα τουλάχιστον μορφή του, δίνει την εντύπωση ότι κάνει έναν συγκερασμό του εταιρισμού και της ανδρικής ομοφυλοφιλίας, φιλοδοξώντας να πετύχει κάτι διπλά αδύνατο: να περιορίσει και την ομοφυλοφιλία και τον εταιρισμό. Πολύ φοβάμαι, ότι το μόνο που ενδεχομένως θα πετύχει είναι να πολλαπλασιάσει τα κρούσματα αυθαίρετης εφαρμογής του νόμου από τα κατώτερα όργανα της τάξης, δεδομένου ότι, έτσι όπως είναι διατυπωμένο, επιδέχεται όχι μόνον ευρύτατη, αλλά και στενότατη εφαρμογή. Το θέμα είναι τόσο αμφιλεγόμενο, και το σχετικό άρθρο του νομοσχεδίου τόσο ασαφές, ώστε είναι αδύνατον να αποφευχθούν παρερμηνείες εκ μέρους των οργάνων που θα καλούνται σε κάθε περίπτωση ν’ αποφανθούν, από τα εξωτερικά και μόνον γνωρίσματα, και μάλιστα την αμφίεση, τι αποτελεί πρόκληση και τι όχι. Ένα ακόμη αποτέλεσμα που είναι βέβαιο ότι θα έχει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, αν ψηφιστεί στην παρούσα μορφή του, θα είναι να ωθήσει τους εταιριζόμενους ομοφυλόφιλους στην παρανομία, καθιστώντας ακόμη δυσχερέστερο τον υγειονομικό έλεγχο, επιτρέποντας να ανθίσει και εδώ η μαστροπεία, η προαγωγή ανηλίκων, το φαινόμενο των ύποπτων αγγελιών στον καθημερινό και περιοδικό Τύπο, κ.ο.κ.

Είναι, εξάλλου, καιρός να γίνει και στην Ελλάδα κατανοητό, ότι ομοφυλόφιλος δεν είναι μόνο ο λεγόμενος παθητικός, αλλά και ο φερόμενος σαν ενεργητικός για να μην πω ότι ο διαχωρισμός είναι κυρίως ψυχολογικός και κατά συνέπεια δυσδιάκριτος. Με ποια λογική, λοιπόν, πρέπει να τύχει της αποδοκιμασίας του νόμου ο εταιριζόμενος παθητικός, όχι όμως και ο επίσης εταιριζόμενος ενεργητικός; Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο παρακάμπτει το θέμα με χαρακτηριστικό φαρισαϊσμό και φαλλοκρατική αυταρέσκεια.

Αλλά ο μεγαλύτερος ίσως κίνδυνος που ελλοχεύει, είναι ότι το νομοσχέδιο, στην παρούσα μορφή του, αφήνει περιθώρια δράσης σε ασυνείδητα άτομα, που θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τον ίδιο το νόμο για να προβούν σε αξιόποινες πράξεις, όπως είναι λ.χ. ο εκβιασμός. Επί πλέον, ενώ προβλέπει την μεσαιωνική για την εποχή μας ποινή του ενός έτους προκειμένου για εταιριζόμενους άνδρες με γυναικεία αμφίεση-δεν το λέει ρητά, αλλά το υπονοεί-δεν προβλέπει καμία απολύτως ποινή για τους εταιριζόμενους με ανδρική αμφίεση. Μ’ άλλα λόγια, του λοιπού θα τιμωρείται το ένδυμα σα σύμβολο υποκλοπής του γυναικείου ρόλου. Και ενώ έως τώρα γινόταν από το νόμο διάκριση εις βάρος των εκδιδόμενων γυναικών που είχαν την ατυχία να είναι και γενικώς γυναίκες, το μέτρο θα εκταθεί του λοιπού και εις βάρος αυτών που εξομοιώνονται ουσιαστικά με τις γυναίκες, χωρίς όμως και την υπό όρους προστασία που παρέχει σ’ αυτές ο νόμος.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω παρενθετικά, ότι σύμφωνα με μια γενική αρχή του δικαίου, οι νόμοι εφαρμόζονται από τη στιγμή που θα ισχύσουν ως τη στιγμή που θα καταργηθούν. Στην περίπτωση όμως αυτή θα έχουμε το ακόλουθο πρωτοφανές στη νομοτεχνική ιστορία του τόπου: αυτός ειδικά ο νόμος δε θα μπορέσει να εφαρμοστεί δώδεκα, αλλά μόνο έντεκα μήνες το χρόνο. Διότι δε μπορώ να φανταστώ όργανα της τάξης να τον εφαρμόζουν και κατά τη διάρκεια του Τριωδίου. Ας προστεθεί ότι, από όσο γνωρίζουμε, στις μέρες μας μόνο στο Χομεϊνικό Ιράν και ορισμένες δικτατορίες της μιάς ή της άλλης μορφής εφαρμόζονται παρόμοιοι νόμοι, κι ότι είναι τουλάχιστον περίεργο πως εμείς διαλέγουμε να τους εφαρμόσουμε την επομένη ακριβώς της εισδοχής μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, στις χώρες της οποίας έχουν πρόσφατα ακριβώς καταργηθεί σαν σωφρονιστικά ατελέσφοροι και αντιδημοκρατικοί. Ενδεχόμενη ψήφιση του νομοσχεδίου στην παρούσα μορφή του, θα εξέθετε διεθνώς τη χώρα μας, και η δυσφήμιση που θα προέκυπτε, ελάχιστα θα αντισταθμιζόταν από τα θετικά στοιχεία που τυχόν περιέχει.

Δεν αγνοώ την αναγκαιότητα να ληφθούν ορισμένα μέτρα, ιδίως όσον αφορά σε θέματα δημόσιας υγείας ή στον έλεγχο της αποδεδειγμένα προκλητικής συμπεριφοράς ορισμένων ατόμων, που προσβάλλουν το κοινό αίσθημα ενός σύγχρονου και χωρίς προκαταλήψεις δημοκρατικού πολίτη. Ο χειρισμός όμως του θέματος πρέπει να γίνει με άκρα περίσκεψη και προσοχή, ώστε και το κοινωνικό σύνολο να προστατεύεται, και τα στοιχειώδη δικαιώματα να μην καταπατούνται.

Εν όψει των ανωτέρω διαπιστώσεων, κάνω έκκληση στους βουλευτές όλων των πολιτικών κομμάτων, να σκεφτούν ότι η ενδεχόμενη αβασάνιστη ψήφιση του υπό συζήτηση νομοσχεδίου θα επηρρεάζει τις ζωές των επόμενων δύο ή και περισσότερων γενεών, και να προτείνουν τροπολογίες που, ενώ θα παρέχουν στη λαβίδα του νόμου την ευχέρεια να συλλαμβάνει τα πραγματικά κακοποιά και αντικοινωνικά στοιχεία του είδους που απαντώνται σε κάθε κοινωνική ομάδα, δεν θα θίγει τα νομοταγή και εμφανώς μη εταιριζόμενα ομοφυλόφιλα αφ’ ενός ή τα, έστω και εταιριζόμενα, αλλά οπωσδήποτε φιλήσυχα και διακριτικά άτομα αφ’ ετέρου.

                                                                      ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ

    ΥΓ. Όπως παρατηρούμε, ο συγγραφέας θέτει το θέμα στις σωστές του νομικές βάσεις εξετάζοντας και τις κοινωνικές αρνητικές διαστάσεις που θα έχει η ψήφιση ενός τέτοιου νόμου, σίγουρα, θα πρέπει να ζήτησε τις νομικές συμβολές δικηγόρου για το θέμα, όπως διαπιστώνουμε από τις λεπτές παρατηρήσεις που κάνει και τις σχετικές απορίες που εκφράζει. Εύστοχες είναι και οι επισημάνσεις του όσον αφορά την πολιτική διάσταση του θέματος, και οι σχετικές του νύξεις για καθεστώτα δικτατορικά που τότε ήταν στην ημερήσια πολιτική διάταξη, αλλά, και η παρατήρηση ότι, δεν μπορεί μια φιλελεύθερη κυβέρνηση που θέλει να ακολουθήσει  τα άλλα ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη της τότε Κοινότητας να προκαλέσει με τέτοιου είδους νομοθετικές παρεμβάσεις της την καταδίκη της από τους ετέρους και συμμάχους μας. Το βάρος πέφτει στον τρόπο αντιμετώπισης των εταιριζόμενων ανδρών και πως αυτό επιτυγχάνεται, χωρίς, και το περί δικαίου αίσθημα να μην καταστρατηγηθεί και να μην θιγούν τα όποια ανθρώπινα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες. Ευχάριστη είναι, και η ειρωνική παρατήρηση για την περίοδο του Τριωδίου, που μόνο ένας Κώστας Ταχτσής θα μπορούσε να την θέσει. Ο ερωτηματικός του λόγος, δεν αφήνει απέξω ούτε και τις προκλητικές συμπεριφορές αρκετών εταιριζόμενων ομοφυλόφιλων προς άγρα πελατών. Δεν χρησιμοποιεί την συνηθισμένη λέξη τραβεστί, την λέξη παρενδυσία, ή τα λεγόμενα τάξι μπόυ-τεκνάκια που επί χρήμασι προσφέρουν και εκείνα τις υπηρεσίες τους. Επίσης, θέτει προς εξέταση, την παγιωμένη αντίληψη στην ελληνική κοινωνία, ότι ομοφυλόφιλος είναι μόνο ο παθητικός ομοφυλόφιλος και όχι ο ενεργητικός, ένας μανιχαϊσμός της ερωτικής συμπεριφοράς που στην δύση και στις δυτικές κοινωνίες, δεν υιοθετείται τουλάχιστον στο βαθμό που υιοθετούν τον διαχωρισμό αυτόν οι μεσογειακοί και οι βαλκάνιοι λαοί, παρά τον κρυφό ή φανερό ερωτισμό τους και την τάση τους να ποικίλλουν τις ερωτικές τους επιλογές. Το κείμενο απευθύνεται στους βουλευτές όλων των τότε πολιτικών παρατάξεων,-αν και ήταν γνωστές οι κατά καιρούς πολιτικές θέσεις του συγγραφέα-και, είναι ένα κείμενο παραινετικό και συμβουλευτικό στον γενικό του σχεδιασμό παρά στηλιτευτικό και καταγγελτικό των προθέσεων των αρμοδίων.

     Τα κείμενα των διαφόρων διανοουμένων, καλλιτεχνών, ανθρώπων του πνεύματος αλλά και απλών καθημερινών ατόμων της εποχής εκείνης, μας δείχνουν το προς τα πού ήθελαν να στραφεί η ελληνική κοινωνία και η πολιτική σκηνή και τι τεράστιες και δύσκολες αλλαγές χρειάζονταν να κάνει-τότε-καθώς έβγαινε από μια δικτατορική περίοδο κοινωνικής ασφυξίας και πολιτικού εξαναγκασμού και άρχιζε δειλά-δειλά τον βηματισμό της προς τον εκσυγχρονισμό της. Το 1978 ήταν σημαδιακή χρονιά για το ΑΚΟΕ, και για άλλες μικρές αλλά επαναστατικές κοινωνικές ομάδες, που διεκδικούσαν τα δικαιώματά τους, την ισονομία τους, την αποδοχή τους από ένα περιβάλλον που το δυνάστευαν οι διάφορες λεγόμενες «παραεκκλησιαστικές οργανώσεις», και δεν γίνονταν καν λόγος για σεξουαλική αγωγή στα σχολεία. Να θυμίσουμε ότι, επί των πρώτων χρόνων των κυβερνήσεων της Αλλαγής του Ανδρέα Παπανδρέου, έγιναν τα μικρά και δειλά βήματα αλλαγής και εκσυγχρονισμού του οικογενειακού δικαίου, η κατάργηση της προίκας, θεσμοθετήθηκε ο πολιτικός γάμος, η πολιτική βάπτιση, και για ένα μικρό διάστημα, διδάχθηκε στα σχολεία η θεωρία της καταγωγής των ειδών του Κάρολου Δαρβίνου-νομίζω αναφέρονταν στο σχολικό βιβλίο της ιστορίας της ανθρωπότητας του Σταυριανάκου αν θυμάμαι σωστά-βιβλίο το οποίο μετά από τις αντιδράσεις των εκκλησιαστικών συντηρητικών κύκλων αποσύρθηκε από τα σχολεία. Αργότερα, με την δημιουργία του υφυπουργείου Νέας Γενιάς, άρχισαν να αλλάζουν κατεστημένες νοοτροπίες. Δύσκολα οι σημερινοί νέοι και νέες μπορούν να καταλάβουν το τι αντιξοότητες, κοινωνικές, πολιτικές και προσωπικές, αντιμετώπιζαν οι νέοι και οι νέες της τότε εποχής, και ότι τίποτα δεν κερδήθηκε χωρίς προσωπικές θυσίες και ατομικό αγώνα σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Οι εποχές άλλαξαν, οι κοινωνίες εξελίχθηκαν όπως εξελίχθηκαν, και όλα αυτά, ή μέρος από τα προβλήματα αυτά, ανήκουν πλέον στην γενικότερη ελληνική ιστορία των χρόνων όλων μας.

Εκείνο όμως που μπορεί με βεβαιότητα να διαπιστώσει κανείς, είναι, ότι παρά τα όσα της καταμαρτυρούν της περιβόητης γενιάς του Πολυτεχνείου και μετά, αγωνίστηκε σθεναρά για την πρόοδο της ελληνικής κοινωνίας και θεωρούνταν τιμή, οι άνθρωποι του πνεύματος, οι καλλιτέχνες, οι διανοούμενοι, οι γραφιάδες γενικότερα, να κατεβαίνουν στις διαδηλώσεις, να δημοσιεύουν κείμενα συμπαράστασης, και να ζητούν απαιτητικά να υπάρχουν περισσότερα δικαιώματα σε κάθε είδους μειονότητες, με δυό λόγια, δεν φοβόντουσαν να πάρουν το ρίσκο, να εκτεθούν και να πληρώσουν το τίμημα. Πόσο απέχει ο λόγος αυτός των καλλιτεχνών, από τον σημερινό θεατρινίστικο λόγο μερικών σύγχρονων καλλιτεχνών που εμφανίζονται στα κανάλια, εναγωνίως ζητώντας, να γυρίζουν πάμφτωχοι στους δρόμους και ίσως να σκοντάφτουν πάνω στις πέτρες που ζωγραφίζουν, και να ζητούν να αγοράσουμε έργα τους για να βοηθήσουμε τις τέσσερεις οικογένειες που ο καλλιτέχνης βοηθά, ενώ παράλληλα, να μας ζητά να θαυμάζουμε τα φασιανικά ανθρωπάκια περισσότερο από την Ακρόπολη. Κακοί δημόσιοι θεατρινισμοί μιας εποχής έντονα δοξαστικής του χρήματος, του εύκολου πλουτισμού και της αρπαχτής.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Σάββατο, 2 Μαΐου 2015

Πειραιάς, 2 Μαΐου 2015