η ταινία PRIDE

PRIDE

Matthew  Warchus

     Κυριακή, η ζέστη έξω και μέσα στο σπίτι ανυπόφορη, τα δύο μικρά ανεμιστηράκια δεν βοηθούν στην περιπέτεια της ανάγνωσης, τα συχνά ντους δροσίζουν για λίγο το σώμα μέχρι ξανά η καυτή λαύρα να κλείσει τους πόρους. Ο στίχος του Γερμανού ποιητή Βόλφ:

«Μάζεψα λουλούδια/

Και μ’ ένα φτερούγισμα σε σένα,/

Τάσφιξα πάνω στην καρδιά μου/

Χίλιες φορές!»

για λίγο, απωθεί την λαύρα που μπαίνει από τ’ ανοιχτό παράθυρο, μια δροσερή ανάσα που λιγώνει ακόμα περισσότερο το μέσα του κορμιού που αρνείται να παραδοθεί στα φαντάσματα του χρόνου που το κυκλώνουν απειλητικά. Διέξοδος; η επιθυμία για έξοδο, για μια περιδιάβαση στους δρόμους της γενέθλιας πόλης, στα έρημα σοκάκια των αναμνήσεων, στις πλατείες των κρυφών επιθυμιών, στις στάσεις των λεωφορείων που κάποτε οδηγούσαν στην ερωτική χαύνωση, στα μεγάλα νεοκλασικά κτίρια που σκιάζουν την πόλη του Πειραιά προσφέροντάς της μεγαλοπρέπεια, ιστορικό κύρος, ανάμνηση αρχοντιάς, περιπέτεια ζωής φυλαγμένη στα οικογενειακά σεντούκια της χαμένης δόξας των παλαιών Πειραιωτών.

Η Πόλη έρημη, φτωχικά ντυμένη εδώ και αρκετές δεκαετίες, «κατεστραμμένη» από λανθασμένες δημοτικές και πολιτικές επιλογές, ατενίζει την φθορά και την πτώση της κυκλωμένη από την θάλασσα, αυτό το φουρτουνιασμένο θαλάσσιο στοιχειό που της υπενθυμίζει ότι κάποτε ήτο νήσος. Μοναχικό και φωτεινό, περίλαμπρο και μαγνητικό, ηλιόλουστο και συννεφιασμένο, στέκει βουβό το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στο κέντρο της πόλης, σαν βηματοδότης που δεν μπορεί μόνος του να δώσει ζωή πιά, σε μια πόλη που έπαψε να αναπνέει από αυθεντικότητα. 
«Ο κόσμος είναι τόσο ωραίος μ’ όλη τη φρίκη του, και θάταν σίγουρα πιο ωραίος, αν δεν τον βάραιναν οι αδύναμοι και οι δειλοί», 
φωνάζουν από τις σπηλιές του χρόνου οι σκιές των προγόνων. Έλα τώρα, κάνε τον κύκλο σου από την γαλαρία της ζωής, ταξίδεψε σιγαλά χωρίς δάκρυ χωρίς πίστη χωρίς αγωνία για τα μελλούμενα, χωρίς υποψία θανάτου αλλά και ζωής, νιώσε την συγκίνηση που αφήνει πίσω της η ένδοξη κάποτε ιστορία της Πόλης, τώρα, που βρίσκεται σε λήθαργο, και αρνείται να μεταγγίσει με τα περασμένα μεγαλεία της τους νέους κατοίκους της.

    Καθώς περπατούσα την περιφερειακή λεωφόρο της Καστέλλας, και η μνήμη ταξίδευε πίσω στο χρόνο τον συντροφικά προσωπικό, το βλέμμα έστρεψε δεξιά και έπεσε σε μια φωτεινή έγχρωμη επιγραφή που έγραφε: «Cine βοτσαλάκια». Έστριψα δεξιά και κατέβηκα τον μικρό φιδίσιο δρόμο προς την παραλία, από μακριά ακούγονταν ξένη ρυθμική μουσική που συνόδευε τους παφλασμούς των κυμάτων του Μικρολίμανου. Ο πανέμορφος αυτός θερινός κινηματογράφος, συνορεύει με την πλαζ βοτσαλάκια, όπου δεκάδες άτομα διασκέδαζαν. Ο Cine βοτσαλάκια δανείστηκε από την πλαζ το όνομά του, αυτό όμως, δεν τον εμποδίζει να προσφέρει στους επισκέπτες του την ζεστασιά του χώρου, την δροσιά της ατμόσφαιρας, τον διακριτικό ήχο των ανθρώπινων πελμάτων καθώς περπατούν πάνω στο λευκό μικρό χαλικάκι του που είναι στρωμένος, την μυρουδιά των λουλουδιών που κοσμούν τους τείχους του, τα μικρά τραπεζάκια που είναι διάσπαρτα στον χώρο ανάμεσα στα καθίσματα, την συντροφιά των μικρών γατών που ισορροπούν με αγωνία και περιέργεια κοιτώντας τους θεατές, πάνω στον πέτρινο τοίχο, και φυσικά, αν ο θεατής είναι τυχερός, την μεγάλη σκοτεινή αινιγματική λαμπερή καρποφόρα μητέρα, την Σελάνα. Αυτήν που σε μαγεύει με τα ερωτικά της μάγια αιώνες τώρα χωρίς να ζητά ανθρώπινα ανταλλάγματα, παρά μόνο το εσωτερικό σου βλέμμα, αυτό που καταυγάζεται αέναα από το φως της. Ένα φως που φωτίζει την λευκή οθόνη των ονείρων μας και τους ήρωες της έβδομης τέχνης, αυτής της αυθεντικής και βαθειά κοινωνικής λαϊκής τέχνης των τελευταίων δύο αιώνων της ανθρώπινης ιστορίας.

Περιμένοντας στην σειρά, έκοψα εισιτήριο και μπήκα μέσα αναμένοντας ν’ αρχίσει η παράσταση απολαμβάνοντας την θερμή ομορφιά του χώρου και της καλοκαιρινής θαλάσσιας δροσερής αύρας.Ο κόσμος πολύς.

     Το έργο, ήταν η γνωστή κοινωνική και πολιτική κωμωδία “Pride” του άγγλου σκηνοθέτη Matthew Warchus. Βασισμένη σε αυθεντικά πολιτικά γεγονότα που ταλάνισαν την Αγγλία την περίοδο της πρωθυπουργίας της σιδηράς κυρίας, της Μάργκαρετ Θάτσερ, την δεκαετία του 1980, η ταινία του Μάθιου Γουόρτσας, αναπαριστά τον αγώνα μιας «ομάδας ομοφυλόφιλων Λονδρέζων ακτιβιστών που φτάνει σε μια μικρή πόλη της Ουαλίας, για να συμπαρασταθεί σε μια χούφτα απεργών ανθρακωρύχων και στις οικογένειές τους, που πεισματικά αντιστέκονται στην Θατσερική πολιτική της εποχής εκείνης» γράφει το πρόγραμμα. “Lesbians and Gays SUPPORT THE MINERS”    

Η ταινία γυρίστηκε το 2014 και είχε μεγάλη επιτυχία όπου προβλήθηκε. Πρωταγωνιστούν οι γνωστοί Άγγλοι ηθοποιοί Μπίλ Νάι, Άντριου Σκοτ, Ντομινίκ Γουέστ, Ιμέλντα Στάντον, Πάντι Κονσιντάιν, Τζόζεφ Γκίλγκαν και άλλοι.

    Η ταινία είναι πραγματικά υπέροχη. Το χιούμορ, φανερό ή αδιόρατο διατρέχει σχεδόν όλη την ταινία, η κοινωνική σάτιρά της είναι συνυφασμένη με την πολιτική καταγγελία, έχει απέραντη κοινωνική ευαισθησία και μια ανθρωπιά που τσακίζει κόκαλα, οι χαρακτήρες των ηρώων της είναι αυθεντικοί, καλοσχεδιασμένοι και προπάντων αληθινοί, ο σκηνοθέτης με αφορμή αυθεντικά γεγονότα της περιόδου εκείνης, δημιουργεί ήρωες αληθινούς, πολιτικά δραστήριους, ακτιβιστές ομοφυλόφιλους και ομοφυλόφιλες που αγωνίζονται-πληρώνοντας το κόστος της επιλογής τους αυτής-να συγκεντρώσουν χρήματα και άλλα είδη για να βοηθήσουν τους απεργούς ανθρακωρύχους. Ο Matthew Warchus, πατώντας πάνω στα χνάρια της βρετανικής σχολής της κωμωδίας(δες «Άντρες έτοιμοι για  όλα») στήνει μια δραματική θα λέγαμε κωμωδία που σατιρίζει πρόσωπα, καταστάσεις, θεσμούς, πολιτικές συμπεριφορές, ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους, άντρες και γυναίκες, μικρούς και μεγάλους, οικοδομώντας μια ταινία γεμάτη συμπόνια, γεμάτη ανθρωπιά, γεμάτη αλληλεγγύη παρά τις εγγενείς δυσκολίες και τις πατροπαράδοτες θρησκευτικές και εθιμικές αγκυλώσεις. Η αφέλεια της ματιάς και η διστακτικότητα της αντιμετώπισης των Gay από τους ανθρακωρύχους της περιοχής της Ουαλίας, συμβαδίζει με την εξυπνάδα, την ανθρωπιά και τον ακτιβίστικη συμπεριφορά των Ομοφυλόφιλων και των Λεσβιών που αντιμετωπίζει ο καθένας του και η κάθε μια της τα δικά του-της προσωπικά προβλήματα συνειδητοποίησης της ερωτικής τους επιλογής και πολιτικής στάσης απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα της χώρας τους και των άλλων μειονοτικών ομάδων. Ο σκηνοθέτης Μάθιου Γουόρτσας πλησιάζει τους χαρακτήρες του με διακριτικότητα , θερμή ματιά και απεριόριστη συμπάθεια, δεν δημιουργεί χαρακτήρες εκ του μηδενός, αλλά δανείζεται κοινωνικές, πολιτικές και ατομικές συμπεριφορές των συμπατριωτών του εξατομικεύοντας τον κάθε χαραχτήρα ξεχωριστά και όλους μαζί σε μια  εικονογραφία της εποχής και των προσώπων της. Η αλληλοκατανόηση μεταξύ των μελών της Ομοφυλόφιλης και Λεσβιακής Ομάδας και μεταξύ των κατοίκων του μικρού χωριού της Ουαλίας, είναι οι ράγες που πάνω τους κυλά η πολιτική αυτή κωμωδία, το χιουμοριστικό δράμα όλων των εμπλεκομένων μερών, και αυτών που επιθυμούν να βοηθήσουν και να συμπαρασταθούν στους διωκόμενους πολιτικά συμπατριώτες τους αλλά και των επαρχιωτών και «άβγαλτων ερωτικά» συμπατριωτών τους που με διστακτικότητα στην αρχή, αλλά με κέφι, ζωντάνια, ανθρωπιά και κατανόηση αργά και σταθερά δέχτηκαν την βοήθεια από την παράξενη αυτή ομάδα των νέων ανθρώπων. Η συνειδητοποίηση έρχεται σιγά-σιγά καθώς τα προβλήματα και οι δυσκολίες αναφύονται και ζητούν λύσεις. Οι Ομοφυλόφιλοι και Ομοφυλόφιλες ακτιβιστές και ακτιβίστριες αντιμετωπίζουν τα ίδια προσωπικά αδιέξοδα στην συνειδητοποίηση και εμπέδωση της ερωτικής τους ταυτότητας όπως και της αποδοχής τους από το άμεσο οικογενειακό τους περιβάλλον. Οι μικρή κλειστή ορεσίβια κοινωνία της Ουαλίας, έχει και αυτή τα δικά της αδιέξοδα. Περιτειχισμένη από τις μακραίωνες οικογενειακές και εθιμικές της παραδόσεις ζει απομονωμένη από τα κοινωνικά τεκταινόμενα των μεγάλων πόλεων, η συνειδητοποίηση θα έρθει όταν από μια μικρή παρανόηση θα δεχτούν την ομάδα των νέων ακτιβιστών και ακτιβιστριών στον χώρο τους και θα τους προσφέρουν οικονομική βοήθεια για τις οικογένειές τους. Το σενάριο της ταινίας είναι σφιχτό και κατανοητό, τα πλάνα υπέροχα, οι συγκρούσεις μεταξύ των ανθρώπων δημιουργούν τις απαραίτητες δομές αποδοχής εκατέρωθεν των μελών και κατανόησής τους, Η επίδραση του άγνωστου και του διαφορετικού θα φέρει αναστάτωση όχι μόνο στην κοινότητα των Ουαλών, αλλά και στις μεταξύ τους σχέσεις, μυστικά που ήσαν κρυμμένα θα αποκαλυφτούν χωρίς τυμπανοκρουσίες, εσωτερικές προσωπικές ενοχές θα φέρουν αρνητικές αντιδράσεις, λησμονημένα όνειρα θα αναδυθούν στην επιφάνεια και θα ζητήσουν εκπλήρωση, ξεχασμένες επιθυμίες προσωπικής αυτοδιάθεσης θα ενεργοποιηθούν και θα ζητήσουν την εκπλήρωσή τους όχι μόνο μέσω της αποδοχής του διαφορετικού-άλλου που εισβάλει ξαφνικά στην μικρή τους κοινότητα, αλλά θα ζητήσουν δρόμους χειραφέτησης οικογενειακής και προσωπικής. Τα τραγούδια είναι υπέροχα, οι άνθρωποι ξανά μαθαίνουν να τραγουδούν και να χορεύουν βρίσκοντας ξανά την χαμένης τους ανθρωπιά και αλληλεγγύη. Τίποτα το προπαγανδιστικό, τίποτα το δημαγωγικό, τίποτα το αντικοινωνικό, ούτε από την από εδώ πλευρά ούτε από την άλλη, όλα δεμένα στα δικά τους σαρκαστικά και τραγικά αδιέξοδα που η μοίρα της ζωής τα έδεσε, μέχρι την ώρα που η ακτιβιστική συμπεριφορά ανθρώπων με κοινωνική ευαισθησία και πολιτική δράση, η ενεργητική στάση απέναντι σε καθαρά πρακτικές απαιτήσεις της ζωής, η ριζοσπαστική συμπεριφορά μειονοτήτων με ερωτικό διαφορετικό προσανατολισμό θα φέρει την λύση, ή μάλλον θα προτείνει νέες μορφές αγώνα και πάλης, συμπόρευσης όλων με όλους.

Φρέσκα πρόσωπα, γεμάτα νιάτα και αισιοδοξία, κέφι και βουβό λυγμό, σαρκασμό και απεριόριστο χιούμορ, σοβαρότητα και επικίνδυνη διάθεση,  κοινωνικό ριζοσπαστισμό και αφέλεια, ανθρώπινες άστοχες αντιδράσεις και κοινωνική ελαφρότητα, συλλογική ευθύνη και ατομική πρωτοβουλία, χωρίς διδακτισμούς, χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς στείρες επαναστατικές ιαχές εντεύθεν κακείθεν, η ταινία “Pride” του Άγγλου σκηνοθέτη Matthew Warchus είναι μια μικρή όαση ευαισθησίας και κοινωνικής αλληλεγγύης σε μια εποχή, που τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα έχουν ψευτίσει, έχουν γίνει ένα ακόμα φτηνό ιλουστρασιόν προϊόν στα ράφια και τις αποθήκες της νεκρωμένης μας συνείδησης.

    Η αληθινή, ουσιαστική και ιστορικά έντονα πολιτικά προσδιορισμένη των αρνητικών πλευρών της Αγγλικής κοινωνίας, την Θατσερική περίοδο, και η ποιητική διάθεση των χαρακτήρων των ηρώων και ηρωίδων όχι μόνο του έργου αλλά και της ίδιας της ζωής, είναι η πραγματική αξία της ταινίας που δημιούργησε ο σκηνοθέτης.

Και καθώς έπεφταν οι τίτλοι του τέλους, στην οθόνη παρουσιάζονταν οι κατοπινές πραγματικές της ζωής εξελίξεις των αληθινών ηρώων, είτε αυτών που ανήκαν στην κοινότητα των Lesbians and Gays, είτε αυτών που ανήκαν στην κοινότητα των Miners.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Δευτέρα, 27 Ιουλίου 2015

Πειραιάς, 27/7/2015