ΙΣΙΔΩΡΑ ΚΑΜΑΡΙΝΕΑ-ΡΟΖΕΝΤΑΛ

ΙΣΙΔΩΡΑ ΚΑΜΑΡΙΝΕΑ-ΡΟΖΕΝΤΑΛ

ISIDORA KAMARINEA-ROSENTHAL

    Μια ενδιαφέρουσα και σημαντική για τα ελληνικά γράμματα περίπτωση, είναι και εκείνη της ποιήτριας, πανεπιστημιακού, μεταφράστριας, εκδότριας Ισιδώρας Καμαρινέα-Ρόζενταλ. Το επίθετο Ρόζενταλ το έλαβε όταν παντρεύτηκε τον γερμανό ιατρό Ρόζενταλ και έκτοτε, εγκαταστάθηκε στην Γερμανία όπου σταδιοδρόμησε ως Πανεπιστημιακός, και το κυριότερο, ως σημαντική αρωγός των ελληνικών γραμμάτων στον γερμανικό πνευματικό κόσμο, μετά το πέρας του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου, μεταφράζοντας αρκετούς νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους. Παράλληλα, εξακολούθησε να δημοσιεύει ποιήματά της σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Εξέδωσε το 1964 το περιοδικό Hellenika(Jahrbuch For DieFreunde Grieechenlands και το περιοδικό Folia Neohellenika, που βοήθησαν στην διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στο γερμανόφωνο κοινό. Ως ποιήτρια, εξέδωσε την μοναδική της ποιητική συλλογή από το Γραφείο Πνευματικών Υπηρεσιών-Αθήνα 1938, «Το Κάστρο». Η συλλογή αυτή, υπάρχει στην Βιβλιοθήκη της Βουλής από όπου-εδώ και χρόνια-την φωτοτύπησα.

     Η ποιήτρια Ισιδώρα Καμαρινέα-Ρόζενταλ, γεννήθηκε στον Πειραιά, κατ’ άλλους το 1916, ή το 1919, άλλοι, δίνουν την ημερομηνία 12/4/1918 και απεβίωσε στο Μπόχουμ της Γερμανίας στις 4/3/2003, άλλοι γράφουν ότι πέθανε το 2004. Στο ίντερνετ, σε ξένα σημειώματα δίνουν την ημερομηνία 4/3/2003 που αποδέχτηκα, κατόπιν συνομιλίας με ομότιμο πλέον έλληνα καθηγητή πανεπιστημίου, ιστορικό και κριτικό της λογοτεχνίας μας και, σημαντικό μελετητή λαογραφικών μελετών. (δεν αναφέρω το όνομά του, για να μην χρεωθεί το δικό μου ενδεχόμενο λάθος θανάτου της).Το ουσιαστικό ασφαλώς, δεν είναι μόνο οι ακριβείς ημερομηνίες παλαιότερων χρόνων που είναι δύσκολο να τις επαληθεύσεις, χωρίς τις απαραίτητες τεχνικές βοήθειες, το κυριότερο είναι, ότι, πρώτον γεννήθηκε στον Πειραιά, δεύτερον μαζί με τον συγγραφέα Κλέαρχο Μιμίκο εξέδωσαν το σημαντικό λογοτεχνικό περιοδικό της Κατοχής Πειραϊκά Γράμματα, και τρίτον, ότι με τις μεταφραστικές της εργασίες βοήθησε το γερμανόφωνο κοινό να γνωρίσει αρκετούς νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους. Απήχηση είχε παραδείγματος χάριν, για να αναφερθώ σε μία μόνο περίπτωση, η επετειακή έκδοση για τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη του περιοδικού που εξέδιδε «Felia Neohellenica», τόμος 5^ος Άμστερνταμ 1983, αλλά και παλιότερα, η Ανθολογία της, «Νεοελλήνων Πεζογράφων» 1958, είχε την αναμενόμενη απήχηση στο ευρωπαϊκό κοινό που ενδιαφέρονταν για τα ελληνικά γράμματα.

     Ας δούμε εν τάχει, την ποιητική της συλλογή.

     Η ποιητική συλλογή της Καμαρινέας, με τον εμβληματικό τίτλο «Το Κάστρο», εκδόθηκε από το Γραφείο Πνευματικών Υπηρεσιών, Αθήνα 1938, περίοδο που στην πρωθυπουργία της Ελλάδας βρίσκονταν ο δικτάτορας αλλά και αυτός που είπε μετέπειτα το ιστορικό ΟΧΙ, Ιωάννης Μεταξάς. Την ίδια χρονιά, εκδίδουν τις ποιητικές τους συλλογές οι εξής ποιήτριες:

Βέρα Γιάννα, «Άλλοτε κι Αλλού», Αντιγόνη Γαλανάκη-Βουρλέκη, «Χίμαιρες», Τίλλα Μπαλή, «Ήχοι και απόηχοι», και Φοίβη(Σοφία) Ν. Παπαδάκη, «Στιγμές».

Οι σελίδες της είναι 31, δεν υπάρχουν περιεχόμενα των ποιημάτων, και δυστυχώς η φωτοτύπηση, δεν μου φανέρωσε τα στοιχεία του τυπογραφείου και την διεύθυνση. Η συλλογή είναι με αφιέρωση της ποιήτριας το1942 σε φιλικό της πρόσωπο

Αναφέρονται οι εξής τίτλοι ποιημάτων:

«Το Κάστρο» σ.3-5,

«Παστοράλε» σ.6,

«Βράδυ στη δεντροστοιχία» σ.7,

«Εγωισμός» σ.8-9,

«Πικρή Ειρωνία» σ.10-11,

«Καταιγίδα» σ.12,

«Αδυναμία» σ.13-15,

«Ανθισμένη Μυγδαλιά» σ.16,

«Διονυσιασμός» σ.17,

«Εξάστιχο» σ.18,

«Οχτάστιχο» σ.19,

«Πρωτοβρόχια» σ.20,

«Εσπερινή Έκσταση» σ.21,

«Έλα ακριβέ μου» σ.22,

«Αφιέρωση» σ.23,

«Νοσταλγίες» σ.24,

«Παιδούλα αγνή…» σ.25,

«Δεν ξέρω τ’ είσαι μα σε θέλω…» σ.26,

«Το Ξέρω…» σ.27,

«Κι’ είν’ ένας δρόμος γκρίζος» σ.28-29, και

«Ο Χειμώνας που θα ρθη στην εξοχή» σ.30-31.

     Συνολικά έχουμε 21 τίτλους ποιητικών καταθέσεων. Του ποιήματος «Αδυναμία» σελίδα 14 προηγείται το μότο του Κώστα Καρυωτάκη «Όταν άλλο πήρατε πρόσταγμα, άλλο δρόμο…». Βλέπουμε και δύο αφιερώσεις της: «Στην Ειρήνη Λ.» το ποίημα «Εσπερινή Έκσταση» και «Στην νεκρή μου φίλη Μ. Μ.» το ποίημα «Αφιέρωση».

ΑΔΥΝΑΜΙΑ

Δεν έχω απόψε τίποτα να γράψω,

ξέχωρα απλό κι’ έτσι γλυκό και διαλεγμένο.

Δεν έχω απόψε κάποιο εγώ συνεπαρμένο,

Για κατιτίς ν’ αναγαλιάσω για να κλάψω.

--

Κι’ είναι μου απόψε τόσο αδύναμη η ύπαρξή μου

στη μοναξιά της, λυώνει από τον πόνο,

κι’ άλλο δεν έχω να ποθήσω, παρά μόνο

πότε θαρθείς κοντά μου, ιδανικέ εραστή μου

--

Πότε θαρθείς, καθώς ενύχτωσε και λυώνει

το γαλανόφωτο στη δύση που απομένει

πότε θαρθείς με τη φωνή τη χαϊδεμένη!...

Θέλω κοντά σου πια να νοιώσω πως νυχτώνει…

ΑΝΘΙΣΜΕΝΗ ΜΥΓΔΑΛΙΑ

Κατάλευκα και παίζουν με τον ήλιο.

Πράσινη ξεπηδά στους κόμπους ζήση.

και τα κλαριά της έχουν αναζήσει.

Του έρωτα ένα ολόκληρο βασίλειο.

--

Κάτι σαν πόθος θάλεγες, που απλώνει

από τη γης με χέρια διψασμένα.

Κορμό τυλίγει, κλώνια μεθυσμένα,

κι’ υπέρτατος στα λούλουδα τελειώνει.

ΔΙΟΝΥΣΙΑΣΜΟΣ

Μεσ’ το κρεββάτι το πλατύ

πούχουμε δίπλα ξαπλωθή,

πρώτη φορά τόσο κοντά δοσμένοι στου κορμιού τη ζάλη,

σου δείχνω το γυμνό κορμί

και νοιώθοντάς σου την ορμή

εγώ δεν κρύβω ντροπαλά τα μάγουλα στο προσκεφάλι.

--

Αγέρας δε φυσάει μα πές:

Πετούν και μένανε αστραπές

τα μάτια μου όπως το θωρώ στα υγρά σου να σπιθίζουν.

Κι’ η ζέστη ολόγυρα είν’ αυτή,

για των χεριών σου είναι καυτή

η αφή που μέσα μου θαρρώ ζεστά τα χάδια τους βυθίζουν;

--

Το ξέρω, πως θα σου δοθώ.

Καλά δε νοιώθω αν σε ποθώ.

Μα τ’ είναι τάχα ότι ζητώ δικιά σου ολότελα να γίνω;

Κι’ ακόμα, δίπλα σου, καθώς

χωρίς δειλία, γυμνή στο φως,

χωρίς ντροπή να σε κυττώ και να με βλέπεις να σ’ αφήνω;

ΕΞΑΣΤΙΧΟ

Κάτι είν’ απόψε τρυφερό

μεσ’ στων παλμών μου το χορό.

Και κλείνω μυστικόπαθα τα βλέφαρα που καίνε.

Δεν ξέρω απόψε πως μπορώ

χωρίς εσένα, μα θαρρώ

που όλα σου μοιάζουν γύρω μου κι όλα για σε μου λένε.

ΟΧΤΑΣΤΙΧΟ

Απόψε τρυφεράδα λαχταρώ.

Νοιώθω έτσι απέραντη βαρειά τη μοναξιά μου

και στη νεκρή την ασυντρόφευτη καρδιά μου

έστησε η πλήξη απόψε ξέφρενο χορό.

--

Δυό χέρια θέλω απόψε αδελφικά

κάποιο χαμόγελο δειλό κι’ αγαπημένο

γερτή κοντά τους να με φέρνει να προσμένω

ύπνο παιδιού ακούοντας λόγια στοργικά.

       Σίγουρα, η μοναδική ποιητική συλλογή της Πειραιώτισσας καθηγήτριας Ισιδώρας Καμαρινέας-Ρόζενταλ, δεν έχει να μας πει τίποτα στις μέρες μας, φοβάμαι ότι, και την περίοδο που εκδόθηκε, δεν θα προσέχθηκε όπως ίσως θα περίμενε η ποιήτρια. Είναι μια ποίηση παλαιομοδίτικη, ξεπερασμένη και γλωσσικά και υφολογικά, ο γυναικείος αισθησιασμός που υπάρχει σε ορισμένα της ποιήματα δεν αναιρεί την έλλειψη της ποιητικής κοινωνίας με την γλωσσική επικοινωνία που χρησιμοποιεί η Καμαρινέα. Η γλώσσα είναι τόσο αντιποιητική, που υποσκάπτει την συνολική εικόνα του ποιήματος. Λέξεις που δεν έχουν το απαιτούμενο ποιητικό βάρος, δεν καταπραΰνουν την νεανική εμπειρία μέσα στην ποιητική μνήμη. Στην ποίηση αυτή, δεν υπάρχουν σύμβολα, δεν υπάρχουν μεταφορές, δεν υπάρχουν προσωπεία, δεν υπάρχει έστω ποιητική μάσκα, κυριαρχεί ένας ξερός λόγος ακατέργαστος και πεπαλαιωμένος, και ίσως, και ασυμφιλίωτος με την χρονική ή ιστορική πραγματικότητα της δημιουργού. Ο ρυθμός της σπάει απότομα στους τελευταίους στίχους των ποιημάτων, που μας φανερώνει την αδυναμία της δημιουργού να ολοκληρώσει ομαλά την σύνθεση, να ανακαλύψει τις κατάλληλες εκείνες λέξεις, να βρει τα λεκτικά εκείνα σήματα που θα ολοκληρώσουν ή θα αρτιώσουν το ποιητικό μήνυμα.

Τα περισσότερα ποιήματα, μοιάζουν με σχόλια σε ένα κρυμμένο προσωπικό ημερολόγιο που η ποιήτρια αρνείται να ολοκληρώσει, τα ποιήματα είναι οι συμπληρωματικές του καταθέσεις καθώς αυτό σχεδιάζεται ανάλογα με τους αφανέρωτους πόθους της γυναικείας ψυχής. Αυτά τα παλαιά, κοριτσίστικα ημερολόγια, με τις κιτρινισμένες σελίδες και τα ξεραμένα φύλλα στις σελίδες τους, που μας θυμίζουν την μαραμένη αγάπη των νεανίδων. Βουκολικές εικόνες διαδέχονται μελιστάλαχτες απορίες μιας ερωτευμένης κορασίδας, που αναζητά με κομψευόμενο νεανικό τρόπο, να μυηθεί στα όχι και τόσο ενοχικά μυστικά του έρωτα.

Ο ποιητικός λόγος της Καμαρινέας, δεν εκτρέπεται ποτέ-στην ολιγοσέλιδη αυτή πρώτη και τελευταία συλλογή της-από την παραδοχή του ξεκάθαρου υποκειμενικού γυναικείου χαρακτήρα των προσωπικών της ακατέργαστων ακόμα βιωμάτων, ερωτικής υφής κυρίως. Ο γυναικείος της συναισθηματικός κόσμος αναζητά στο φυσικό τοπίο την απαλλαγή από το άγχος της ερωτικής απόρριψης, το καλμάρισμα της συγκινησιακής φόρτισης στην θέα του αντρικού ερωτικού σώματος, από ένα όχι και τόσο παρθένο και αθώο γυναικείο βλέμμα, την συγκράτηση του νεανικού γυναικείου πόθου που αναζητά διόδους διοχέτευσης του ερωτικού σκιρτήματος. Μόνο που, η ερωτική γυναικεία συγκίνηση, ξετυλίγεται μπρος στα μάτια του αναγνώστη, με μικρές αξιώσεις αισθητικής αρτίωσης, περιορισμένο λεκτικό πάθος, μικρού βεληνεκούς αισθησιακής ατμόσφαιρας. Αν φέρουμε στον νου μας τον ερωτικό λόγο δυό προγενέστερων γυναικείων ερωτικών φωνών, αυτόν της Μαρίκας Πίπιζας, και εκείνον της Μυρτιώτισσας, θα κατανοήσουμε αμέσως τι σημαίνει γυναικεία ερωτική ευαισθησία και εξομολογητικός ερωτικός λόγος, γυναικείος αισθησιασμός και ποιητική αντανάκλαση του γυναικείου ερωτικού πάθους. Αυτές οι φτωχές σε νόημα, ήχους και χρωματισμούς λέξεις, που χρησιμοποιεί η Ισιδώρα Καμαρινέα-Ρόζενταλ είναι τόσο απρόσφορες ποιητικά που γίνονται αμέσως αναγνωρίσιμες, λες και μια παλαιά ρομαντική ποιητική συνήθεια οδηγεί το χέρι της ποιήτριας σε ίχνη ενός βαλτωμένου γυναικείου αισθησιασμού. Ενός αισθησιασμού παγωμένου και κάπως απρόσωπου, που δείχνει να είναι οικεία ατμόσφαιρα για την ποιήτρια.                 

             

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ

• Κώστας Θρακιώτης, 
  «Σύντομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Δίφρος 1965, σ.180

• Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, 
  «Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία», Δόμος 1996, 6 η έκδοση, σ.290

• Μελισσάνθη, στην 
  «Λογοτεχνία των Ελλήνων», Χάρη Πάτση χ.χ. τ.12, σ.33-35

• Σπύρος Κοκκίνης, 
  «Ανθολογία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Εστία 1995

  «Θυμητικό», σ.267- «Η Αυγή με βρήκε», σ.267 (ημερομηνία γέννησης 1918-)

• Μάρκος Αυγέρης-Θρασύβουλος Σταύρου-Βασίλης Ρώτας-Μ. Παπαϊωάννου,

  «Η Ελληνική Ποίηση Ανθολογημένη», τ. 5^ος, σ.468, Παρθενών 1977

  (Γεννήθηκε το 1916 στον Πειραιά. Κατάγεται απ’ τους Δολούς της Μεσσηνιακής

  Μάνης. Πήρε δίπλωμα της Φιλολογίας απ’  το Πανεπιστήμιο Αθηνών και της

  φιλοσοφίας απ’ το Πανεπιστήμιο του Marburg της Γερμανίας. Στην περίοδο 1940-

  1943, ήταν συνδιευθύντρια του περιοδικού Πειραϊκά Γράμματα. Δημοσίευσε

  ποιήματα και μεταφράσεις ξένων ποιητών σε πολλά περιοδικά. Από το 1945

  διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Marburg Νεοελληνική και Βυζαντινή γλώσσα και

  λογοτεχνία.), «Δεσμός», σ.468, (ποίηση)

• Άρης Δικταίος, 
   περ. «Το περιοδικό μας» τχ.7-8/1,2,1959, σ.201

   (βιβλιοκριτική για Ισιδώρας Rosenthal-Καμαρινέα: Neugriechische Erzaler eine

   Anthologie)

• Κατίνα Γ. Παπά, 
   περ. «Το περιοδικό μας» τχ.10-11/4,5,1959, σ.254

   (Για την Ανθολογία της Ισιδώρας Ρόζενταλ-Καμαρινέα. Γράμμα απ’ αφορμή το

   κριτικό σημείωμα του Άρη Δικταίου)

• Γιώργος Χ. Μπαλούρδος, 
   «Πειραϊκό Πανόραμα», Τσαμαντάκης,2006, σ.  55,143,190, passim.

• Στέλιος Γεράνης, 
  «Ο Πειραιάς και οι Ποιητές του», Στοά 1971, σ. 23-25 
   τα ποιήματα («Πέλαο», «Περίπατος», “Resignation”, «Μνήμη της Πειραϊκής»

• Γιάννης Ε. Χατζημανωλάκης, 
   «Χρονικό της Πειραϊκής Πνευματικής Ζωής», Πειραιάς 1973, σ. 127,145

• Φιλολογική Στέγη Πειραιώς, 
   ειδικό αφιερωματικό τεύχος, «Πειραιάς και Λογοτεχνία», σ. 14. εκδήλωση στο
  Δημοτικό Θέατρο Πειραιά 20/12/1995   

• Εμμανουήλ Βαρβούνης-Χρύσα Πετρωτού, 
   «Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Πατάκη 2007, σ.1940.

  (Ρόζενταλ-Καμαρινέα, Ισιδώρα. Πειραιάς 1918-Μπόχουμ Γερμανίας 2004.

  Φιλόλογος, μεταφράστρια, ποιήτρια, πανεπιστημιακός. Σπούδασε στο

  Πανεπιστήμιο Αθηνών και έπειτα στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ της

  Γερμανίας όπου και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στη Βυζαντινή

  Φιλολογία. Δίδαξε Βυζαντινή Φιλολογία στο ίδιο Πανεπιστήμιο και έπειτα

  Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μπόχουμ, δημιουργώντας Νέο

  Κέντρο Νεοελληνικών Σπουδών. Στην Ελλάδα πρωτοδημοσίευσε ποιήματα και

  μεταφράσεις της σε περιοδικά (Τα Νέα Ελληνικά, Νέα Εστία, Πνευματική Ζωή,

  κ.λ.π.). Εκδότρια του περιοδικού Πειραϊκά Γράμματα με τον Κλέαρχο Μιμίκο για

  το διάστημα 1940-1943 και αργότερα στη Γερμανία των περιοδικών Hellenika, &

  Folia Neohellenika, με τον Gerhard Emrich.

  Έργα της:

Το κάστρο(1938), Συμεών ο Θεολόγος(1951), «Newgriechische Erzuhler»1958,-Ανθολογία Νεοελληνικών Πεζογράφων.  

Μετέφρασε στην Γερμανική γλώσσα τους Νικηφόρο Βρεττάκο, Γιάννη Ρίτσο, Γιώργο Σεφέρη, και διηγήματα των Ηλία Βενέζη, Πέτρου Χάρη, μυθιστορήματα των Νίκου Καζαντζάκη, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, Παντελή Πρεβελάκη, Άγγελου Τερζάκη.

Με τη δραστηριότητά της συνέβαλε στη θεμελίωση των Νεοελληνικών Σπουδών στη Γερμανία, καθώς και στην αποκατάσταση της επικοινωνίας των δύο λαών μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μεταφραστικό, εκδοτικό και διδακτικό της έργο αποτελούν σημαντική προσφορά στη διάδοση της Νεοελληνικής λογοτεχνίας στο γερμανικό λαό.

Πηγές: Π. Δ. Μαστροδημήτρης, ΕΝΦ. 359,409,448,449,637.

ΜΕΝΛ, τ. 12^ος 33-35

Πάπυρος Λαρούς-Μπριτάνικα, τ. 52, 170-171)

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

• περ. η λέξη τχ.110/7,8,1992, σ.427

«Η συμβολή της Ελληνικής διασποράς στην εξέλιξη της γλώσσας και της λογοτεχνίας»

• περ. Φιλολογική Πρωτοχρονιά

-τ. 7/1950, σ.140, «Γράμμα στη Μαρία»(π)

-τ.8/1951, σ.195, «Μικρή αδερφή»(π)

-τ.9/1952, σ.81-82, «Της Αττικής Ακρογιαλιάς», «Φύση του Βορρά», «Σε νοιώθω…»(π)

-τ. 11/1954, σ.104,«Τρυφερός Μονόλογος»(π)

• περ. Πειραϊκά Γράμματα

-τχ. 1/7,1942, σ.21, «Όπως κύμα» (π)

-τχ. 1/7,1942, σ. 38-39, Β. Γκαίτε, μτφ.

-τχ. 2/8,1942, σ.76, «Ομολογία» (π)

-τχ. 2/8,1942, σ.94, Χέρμαν Μύλλερ, μτφ.

-τχ. 3/9,1942, σ.129, «Πικρή άρνηση»(π)

-τχ. 4/10,1942, σ.169, «Η Βαλκυρία του κάδρου» (π)

-τχ. 4/10,1942, σ.194, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μτφ.

-τχ. 5/11,1942, σ.248, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μτφ.

-τχ. 6/12,1942, σ.263, «Αμφιβολία» (π)

-τχ. 1/1,1943, σ.27, «Βροχή στην Ακρογιαλιά» (π)

-τχ. 2/2,1943, σ.89, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μτφ.

-τχ. 3/3,1943, σ.114, «Μικρή Προσευχή» (π)

-τχ. 4/4,1943, σ.164, «Όνειρο της αγαθής ζωής» (π)

-τχ. 6/6,1943, σ. 260, «Εσπέρας απομόνωση»(π)

• περ. Φυσιολατρική Σκέψη αρ. 7/7,1939, σ.134

«Φυσιολατρικό», (π)

• περ. Νεοελληνικά Γράμματα τχ. 30/26-6-1937, σ.5, «Ανθισμένη αμυγδαλιά», (π)

•περ. Ο Αιώνας μας τχ. 10(32)/10,1949, σ.302, Herman Hesse, «Τα Κυπαρίσσια του           Σαν Κλεμέντε», «Chioggia»

• περ. Νέα Εστία

-τχ. 380/1-4-1943, σ.380, «Το τραγούδι της Θάλασσας»(π)

-τχ. 382/1-5-1943, σ.521, «Σκιαγραφία ενός καλού χριστιανού»

-τχ. 390/1-9-1943, σ.1075, Conrad Ferdinand Meyer,«Το τέλος της γιορτής», μτφ.(π)

• περ. Αιολικά Γράμματα

-τχ. 9/1970

-τχ. 37/1,2,1977, σ.4-5, «Μας ξεγέλασαν»(π)

-τχ. 38-39/3,6,1977, σ.163, Μάργκαρετ Χάνναμαν, «Απρίλης 1967», μτφ. (π)

-τχ. 40/7,8,1977, σ.234-235, «Ραδιοφωνική Ομιλία  από το σταθμό του Μονάχου και το Πανεπιστήμιο Μπόχουμ»

-τχ. 59/9,10,1980, σ.314, «μια μετάφραση και μια μελέτη»

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα, Πέμπτη, 3 Σεπτεμβρίου 2015

Πειραιάς, 3/9/2015

Υ. Γ. Και καθώς οδεύουμε προς τις εκλογές, από πολιτικές δυνάμεις άβουλες και μοιραίες, και έναν ψηφοφόρο λαό, νωχελικά απολιτικό και ουσιαστικά αδιάφορο, θυμάμαι ένα παλιό μου ανάγνωσμα:

«Όταν κάποτε ο Μάρκος Αντώνιος, γυρίζοντας από την Αίγυπτο, πέρασε από την Αθήνα, οι Γραικύλοι της εποχής εκείνης τον κηρύξανε Θεό και τον παντρέψανε με την Αθηνά. Και αυτός, για μεγαλύτερο εξευτελισμό τους ζήτησε και την ανώτερη προίκα που εξοικονομήθηκε με χίλια βάσανα….».

Η παραπομπή, από το περιοδικό «Ο ΑΙΩΝΑΣ ΜΑΣ», τχ. 4/6,1947, σ.132.