Άγγελος Σικελιανός

ΑΓΓΕΛΟΣ  ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Ο πρώτος πανηγυρικός της απελευθέρωσης

Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,

δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα…

Βόγγα Παιάνα! Οι σημαίες οι φοβερές

της Λευτεριάς ξεδιπλωθήτε στον αέρα!

    Έτσι έκραξα-είναι περισσότερα από χρόνος τώρα-πάνω από τον τάφο ενός μεγάλου μας νεκρού, προανακρούοντας τότε τα μελλούμενα Ελευθερία! Και να σήμερα, η φωνή μου που αντηχεί σα σάλπιγγα Δευτέρας Παρουσίας απάνω από νεκρούς και ζωντανούς, καλώντας σε μια μόνη Σύναξη ψυχών το Πανελλήνιο, για να του μηνύσει πως η Κοσμοϊστορική Ελευθερία που τη λαχταρούσαμε απ’ το χάραμα των 28 του Οχτώβρη του 1940 και την εχαλκέψαμε μες στη φωτιά των θριάμβων των αλβανικών βουνών και μέσα στη φωτιά των μαρτυρίων όπου βαφτίστη πέντε χρόνια τώρα ολάκαιρη η Ελλάδα, είναι πιά ουσιαστικά δική μας!

    Αδελφοί μου και αδελφές μου, όσοι την στιγμήν ετούτη είστ’ από κάτω από το χώμα της πατρίδας κι όσοι ακόμα το πατάτε ζωντανοί, κι ακόμα Εσείς πούστε μακρά την ώρα αυτή απ’ τη γη μας, όλοι κι όλες, άντρες και γυναίκες και παιδιά, όλοι οι νεκροί που κρεμαστήκατε, τουφεκιστήκατε, σφαχτήκατε, θαφτήκατε στον Άδη ζωντανοί, και Σεις μανάδες, αδελφές, αρραβωνιαστικές, ψυχές χαρακωμένες, και Σεις όσοι συγκρατάτε ολόρθη ακόμη την ψυχή και το κορμί σας, για να οργανώσετε αύριο σε νέα τρανή ζωή τον τόπο, ακούστε, ακούστε σήμερα το διάστημα που βογγάει σα χαλκός απ’ άκρη σ’ άκρη τα Ελευθέρια και τα Νικητήρια και τα Αναστάσιμα, ακούστε τα συμμαζεμένα μες σ’ αυτό το μήνυμα που κλει βαθειά του όλο το νόημα της αδάμαστης θεϊκής μαζί κι ανθρώπινης Οργής και Δικαιοσύνης!

    Ένα Πνεύμα ακατανίκητο, το πνεύμα της αθάνατης θεϊκής μαζί κι ανθρώπινης Αλήθειας, πέρασε μπροστά απ’ τους δύο «δαιμονιζομένους» που θέλησαν να κυβερνήσουνε στις μέρες μας την Ιστορία και να την μπάσουν μες στην κοίτη του απροσμέτρητου υπανθρωπισμού τους αι της τέλειας αγραμματωσύνης τους, ο ένας με το Φασισμό του, κι ο άλλος με το Ναζισμό του, ένα πνεύμα αθάνατης Αλήθειας πέρασε την τελευταία στιγμή από μπροστά τους, καθώς διάβηκε μια μέρα ο Ιησούς μπροστά απ’ τους δύο «δαιμονιζόμενους» του Ευαγγελίου, στη χώρα των Γαδαρηνών. Ακούστε:

    «Και ελθόντος του Ιησού εις το πέραν, εις την χώραν των Γαδαρηνών, απήντησαν αυτώ δύο δαιμονιζόμενοι, εκ των μνημείων εξερχόμενοι, χαλεποί λίαν, ώστε μη ισχύειν τινά πορευθείν δια της οδού εκείνης.

    Και έκραζον λέγοντες:

«Τι ημίν και Σοί; Ήλθες ώδε προ καιρού βασανίσαι ημάς;»

    Ην δε μακράν απ’ αυτών, αγέλη χοίρων πολλών βασκαμένη. Οι δε δαίμονες παρεκάλουν αυτόν λέγοντες «Ει εκβάλεις ημάς απόστειλαν ημάς εις την αγέλην των χοίρων» Και είπεν αυτοίς ή «Υπάγετε». Οι δε εξελθόντες απήλθον εις τους χοίρους και ιδού ώρμησε πάσα αγέλη των χοίρων κατά του κρημνού εις την θάλασσαν και απέθανον εν τοις ύδασιν».

    Έτσι και σήμερα το Πνεύμα της Θεϊκής κι ανθρώπινης μαζί Δικαιοσύνης, πέρασε μπροστά από το Μπενίτο Μουσολίνι κι από την Αδόλφο Χίτλερ, απ’ τους δυό «δαιμονιζομένους» ετούτους Αρχιχοίρους, πρώτα από τον έναν κι έπειτα από τον άλλο και να τώρα το κοπάδι των αμέτρητων τους χοίρων φασιστών και εθνικοσοσιαλιστών, που ροβολάει κατά γκρεμού και πνίγεται και χάνεται μαζί τους απ’ το πρόσωπο της γης.

    Ακούστε, ακούστε: Εχτυπηθήκαμε κι ο ένας κι ο άλλος στο άδειο τους κρανίο, από το πνεύμα, λέω, της Ζωής και της Αλήθειας, από την αιώνια δύναμη των Λαών! Τρέμουν τον ίσκιο τους, σκορπιούνται, η δειλία έχει ριζώσει πια στα νεύρα τους και στην καρδιά τους, ο άνεμός τους είναι ενάντιος, η κατάρα όλου του κόσμου έχει τη μέση τους ζωσμένη, η γυμνή σπάθα της Ελευθερίας αστράφτει από παντού μπροστά στα μάτια τους, και τους τυφλώνει! Φεύγουν, φεύγουν από μπρός της πανικόβλητοι όλοι, κι από τον πρώτο ως με τον τελευταίο, ροβολάνε, ροβολάνε πια για πάντα απ’ τον γκρεμό. Κατρακυλάνε όπως κατρακυλήσανε απ’ τα αλβανικά βουνά, οι ξυλένιοι στρατηγοί του Μουσολίνι, ο Πράσκα, ο Σαντού, ο Καμπαλλέρο, όπως εκατρακύλησε το χάρτινο οικοδόμημα της Αυτοκρατορίας του, όπως πέσανε και πέφτουνε στο βάραθρο οι επαγγελματίες του Χίτλερ, όταν τελειώνοντας το “ Mein Kampf “ του διακήρυττε στον κόσμο ολόκληρο, πως «ένα Κράτος, αν φροντίζει τα στελέχη του, καθώς τα φρόντιζεν εκείνος, είναι πεπρωμένο να κυριαρχήσει απάνω απ’ ολόκληρη τη γη….»

    Ποτέ ο στόμφος και ποτέ η χυδαία θεατρικότητα δεν πήρε μες σ’ ολόκληρη την Ιστορία του κόσμου ογκωδέστερες διαστάσεις, όσο στο άδειο από μυαλό και στα άδεια από κάθε νόημα λόγια του Μπενίτο Μουσολίνι!

Τι απόμεινε από όλα αυτά;

    Ένα «Βιντσερέμο» στις γωνιές των τοίχων μας, άξιο μονάχα να το πλησιάζουν και να τους δροσίζουν τα μαύρα χρώματα, σηκώνοντας το πόδι απάνω του, όταν τους αρέσει, τα σκυλιά μας!

    Και τι απόμεινε από τον «αγώνα» και τις θεωρίες του άλλου;

    Ένα οικτρό μνημείο μεγαλομανίας, λογοκοπίας και λογοκλοπίας, «άθροισμα παντοδαπόν και πανηγυρικώς μεμιγμένον» καθώς θάλεγαν οι αρχαίοι, ένα για τους αιώνες των αιώνων «προς αποφυγήν παράδειγμα» του πιο ρηχού, του πιο χυδαίου και του πιο αρριβιστικού ρομαντισμού.

    Αδελφοί μου, ξέρετε το: Η μέρα αυτή για την Ελλάδα κλείνει μέσα της το Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα και το 21 και την Αλβανία και το μαρτύριο όλων μας των πρόσφατων νεκρών για την κατάκτηση της τέλειας, της ολοκληρωτικής μας Εθνικής μαζί και Πανανθρώπινης Ελευθερίας! Ο Ασσουριακός Νεμρωδισμός, ο Μηδικός Σατραπισμός, ο πρώτος Ρωμαίκός Καισαρισμός, ο επιγονικός του ηλίθιος Φασισμός και Ιμπεριαλισμός, ο τελευταίος επιστημονικό-ρομαντικός των Ούννων Ναζισμός και Σαδισμός την ώρα τούτη είναι πια πτώματα μπροστά απ’ τα πόδια της Αιωνίας Ελλάδος, ως της Μάνας των Μανάδων του υπέρτατου οικουμενικού συγχρόνως και εθνικού μας, ολοκληρωμένου Ηρωϊσμού και Ανθρωπισμού. Από την ώρα αυτή, λοιπόν, όσοι Έλληνες, ας προχωρήσουμε στο καθαρό πεδίο των νέων που μας ξανοίγονται ευθυνών και κάπου από το φως της αβασίλευτης σημερινής χαράς μας, προς την ουσιαστική ολοκλήρωση της έννοιας της Ελευθερίας και για μας τους ίδιους και για ολόκληρο των κόσμο. Από την νέα λαϊκή μας θέληση, από τη νέα πραγματοποίηση Ισότητας και Δικαιοσύνης, κι από την υπέρτατη τους κατοχύρωση σε έργα ανώτατης πνευματικής πνοής και δημιουργίας, ας επωμισθούμε από την ώρα τούτη την υπόσχεση προς την Ελλάδα και την Ανθρωπότητα μαζί να της προσδώσουμε, αύριο-το ταχύτερο-το τέλειο, το καθολικόν Ανάστημα της. Αδελφοί μου, ημέρα τούτη είναι η μέρα της υπογραφής του νέου μας, του ολοκληρωτικού συμβολαίου με την Ιστορία.

      Ας το υπογράψουμε, την ίδια τούτην ώρα αδίσταχτα και υπεύθυνα όλοι. Ο κόσμος όλος όπου θαύμασεν ανεπιφύλαχτα τον ηρωϊσμόν μας στην ανώτερη μορφή των επικών εξορμήσεών του είναι ανάγκη και είναι χρέος μας απόλυτο να μας θαυμάσει σύντομα και για τη λαϊκή και για την ηθική κι για την ύψιστη πνευματική οργάνωση όλων ανεξαίρετα των δυνάμεών μας. Σηκωθήτε όλοι όσοι μ’ ακούτε κι ορκισθήτε το μεγάλο, τον υπέρτατο όρκο της αυριανής Δημιουργίας.

     Και τώρα: ένα γονάτισμα μπρος στους νεκρούς μας, ένας βαθύτατος και ομόψυχος χαιρετισμός προς το στρατό μας, τα βουνά, τις θάλασσες μας, τους παντού ήρωές μας, τους αντάρτες μας, τις Εαμικές και μη Εαμικές μας οργανώσεις, που σταθήκανε στο επίπεδο του ελληνικού προορισμού τους, έναν ανδρικό χαιρετισμό προς τους συμμάχους μας, έναν άλλον άνδρικό χαιρετισμό στην Εθνική Κυβέρνησή μας, και μια τελευταία στεντόρεια, όλοι μαζί, ιαχή χαράς και περηφάνειας με τους ίδιους αυτούς στίχους που πρωτάρχισε το μήνυμά μου:

«Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,

δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα…

Βόγγα Παιάνα! Οι σημαίες οι φοβερές

της Λευτεριάς ξεδιπλωθήτε στον αέρα!

Σημείωση:

Το κείμενο αυτό του ποιητή Άγγελου Σικελιανού, είναι η πρώτη ραδιοφωνική ομιλία της απελευθέρωσης 14 Οκτωβρίου 1944

Την ομιλία την ερανίστηκα από την εφημερίδα «Η Αυγή» 13 Οκτωβρίου 1974, με το εξής σημείωμα:

«Ο Άγγελος Σικελιανός, ένας από τους κορυφαίους ποιητές της εποχής μας, γεννήθηκε στην Λευκάδα το 1882 και πέθανε στην Αθήνα το 1951. Η ποίησή του εκφράζει ολόκληρη την εποχή της αστικής ευεξίας. Αρχαίοι μύθοι, το Βυζάντιο, ο νεοελληνικός κόσμος καθρεπτίζονται με δύναμη στους στίχους του μ’ ένα υψηλό λυρισμό και με τεράστια γλωσσοπλαστική δύναμη. Ο Σικελιανός διώχτηκε από το μεταπολεμικό κράτος για τις προοδευτικές του ιδέες και για την ολόψυχη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση».

Διατήρησα την ορθογραφία του δημοσιευμένου κειμένου, που είναι στο πολυτονικό.

Γιώργος Μπαλούρδος

Σήμερα, Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2015

Πειραιάς, 27/10/2015