ΝΙΚΟΣ Β. ΤΥΠΑΛΔΟΣ

ΝΙΚΟΣ ΤΥΠΑΛΔΟΣ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΛΩΜΟ ΕΩΣ ΤΟ 1973

     Αύγουστος τραπεζοκόμος, με τον Οφιούχο αστερισμό να φωτίζει το αινιγματικό σεντόνι του ουράνιου θόλου, με τον ήλιο να προβάλλει στον αστερισμό του Λέοντα, με τους προσκυνητές της Κοιμήσεως πάντων των ψυχών ημών σαν άλλοι σύγχρονοι Ανταίοι, να ετοιμάζονται να επιστρέψουν από την προγονική τους γη-στο ξενοδόχο κλεινόν άστυ-που είχαν επισκεφτεί συν γυναιξί και τέκνοις για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, χορτάτοι και ψιλομεθυσμένοι από τους πανηγυρικούς κυκλωτικούς χορούς και τα κατ’ έθιμο κοψίδια των γευμάτων τους. 
Ε! και η πολύ νηστεία βλάπτει οικονομικά την ευγενή τάξη των κρεοπωλών.   

    Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι, λέει ο σοφός και ραχάτ δημόσια αριστερά, προ-μνημονιακός λαός μας, προετοιμαζόμενος για τους τρύγους τους Σεπτεμβριανούς.

    Και καθώς η πλάνα και ανατροφοδότρα μνήμη, γυρνά στα εφηβικά χρόνια της μεταπολίτευσης, τότε που δεν σκεφτόσουν το μέλλον αλλά ζούσες το ξένοιαστο και τρελό παρόν των χρόνων σου, ενώ οι καμπάνες χτυπούν στους μελαγχολικούς αλλά όχι λησμονημένους κτύπους των εμπειριών, ξεφυλλίζω ξανά μεταφέροντάς την στο bloc μου, την τρίτη κατά σειρά θρησκευτική χριστιανική ανθολογία των χριστιανικών γραμμάτων, αυτή του συγγραφέα και ανθολόγου Νίκου Τυπάλδου, παρακάμπτοντας την πεντάτομη του Κόλλια, ενώ στο τραπέζι των αναγνώσεων, αναμένει η τελευταία χρονικά και πιο σύγχρονη χριστιανική ανθολογία, αυτή του Δημήτρη Σ. Χατζηπέτρου, Αστήρ 1996

ΝΙΚΟΥ Β. ΤΥΠΑΛΔΟΥ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

Νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου από το Σολωμό έως το 1973

Εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας

Αθήναι 1974

σελίδες 542,

Οι διαστάσεις του βιβλίου είναι 25Χ18

Το άδετο, ογκώδες αυτό βιβλίο, που τυπώθηκε στο τυπογραφείο της Αποστολικής Διακονίας για να συμπεριληφθεί στις εκδόσεις της, επιμελήθηκε ο Μιχάλης Μακράκης όπως αναφέρεται στον κολοφώνα της έκδοσης.

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του πατέρα του συγγραφέα.

Η τιμή του, όπως αναγράφεται με το εμπορικό φάμπερ μολυβάκι του βιβλιοπώλη, 10 Ευρώ, δεν γνωρίζω πόσο θα κόστιζε σε παλαιές δραχμές την εποχή της έκδοσής του.

Σκύβω το κεφάλι μου…

Σκύβω το κεφάλι μου και Σε καρτερώ.

Να φιλήσω τα πέπλα Σου,

να ζωστώ την αστραπή της θεότητάς Σου.

Ίσως να μην περάσης ποτέ.

Μα εγώ άλλο δεν ξέρω να κάνω,

παρά να σκύβω στο χώμα ταπεινή,

να Σε προσμένω.

                                                 Όλγα Βότση

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

    Την χρονική περίοδο (1974) που εκδόθηκε η Ανθολογία του Νίκου Τυπάλδου, στον εκκλησιαστικό θρόνο βρίσκονταν, ο εξ Ιωαννίνων μητροπολίτης, κυρός αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Τίκας. Νομίζω,(αν δεν κάνει λάθος η μνήμη) ότι την διεύθυνση του εκδοτικού οίκου της Αποστολικής Διακονίας είχε την εποχή εκείνη, ο νυν αρχιεπίσκοπος Τυράννων και πάσης  Αλβανίας-καθηγητής πανεπιστημίου τότε-Πειραιώτης, Αναστάσιος Γιαννουλάτος. Στην μητρόπολη του Πειραιά, το επισκοπικό τιμόνι κρατούσε ο Πειραιώτης Χρυσόστομος ο Α΄ Ταβλαδωράκης.

    Η χώρα έβγαινε από μια επτάχρονη δικτατορία έχοντας χάσει έναν πόλεμο, με την άφρονα στρατιωτική πολιτική του ταξίαρχου δικτάτορα Δημητρίου Ιωαννίδη και την κυβέρνηση των ανδρεικέλων του πρωθυπουργού Ανδρουτσόπουλου, και προέδρου-μαριονέτα, στρατηγού Φαίδωνος Γκιζίκη. Στο κατοπινό χρονικό διάστημα η Κύπρος, θα σκλαβωνόταν στον Τούρκικο Αττίλα Α και Β, και 200.000 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, θα αναγκάζονταν εξαιτίας της Τουρκικής εισβολής, να εγκαταλείψουν την προγονική τους γη και να γίνουν πρόσφυγες. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχασε ένα μεγάλο μέρος του εδάφους της, που ακόμα, παραμένει σκλαβωμένο και αλύτρωτο.

     Την δύσκολη εκείνη για την Ελλάδα ιστορικά και πολιτικά περίοδο, τυπώθηκε Μάιο-Ιούνιο, η «Ανθολογία νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου» του δοκιμιογράφου των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων Νίκου Β. Τυπάλδου.

Για τον συγγραφέα Νίκο Β. Τυπάλδο, έχω μιλήσει και παλαιότερα σε άλλα κείμενα. Είχα την χαρά να τον γνωρίσω και να τον επισκεφτώ στο σπίτι του, στο Παγκράτι όπου έμενε.

Ήταν ένα βαθειά ορθόδοξο πιστό άτομο, που όπως ήταν φυσικό, είχε τις θρησκευτικές εμμονές της πίστης του. Αυτό όμως, δεν τον εμπόδιζε να μελετά και να ερευνά με ευσυνειδησία και εντιμότητα τα χριστιανικά γράμματα, αλλά και τα κείμενα εκείνα της θύραθεν γραμματείας, που θεωρούσε ότι διακονούσαν την χριστιανική και εκκλησιαστική ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Η μελέτη του «Τα Ελληνορθόδοξα Γράμματα»-Ανιχνεύσεις και προσεγγίσεις στον χώρο της Νεοελληνικής Χριστιανικής Λογοτεχνίας, που εκδόθηκε από τις θρησκευτικές εκδόσεις «Τήνος» χ.χ., καθώς και άλλα δημοσιεύματά του που έχω υπόψη μου, καθρεφτίζουν την ποιότητα του μελετητή και την βαθειά και ουσιαστική επαναλαμβάνω ορθόδοξη πίστη του. Σίγουρα από τις μελέτες του, λείπει αυτό το πνευματικό άνοιγμα των σύγχρονων καιρών, των καιρών που διατυμπανίζουν την όποια «απιστία» τους, λείπει η άλλη ματιά, που οφείλει να έχει ένας σύγχρονος χριστιανός μελετητής καθώς εξετάζει τα κείμενα εκείνα και τους συγγραφείς που δεν ανήκουν στον στενό κύκλο των χριστιανικών γραμμάτων. Βλέπε παραδείγματος χάρη τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις σύγχρονων μελετητών και μελετητριών, όπως είναι εκείνες του ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου, της καθηγήτριας και συγγραφέως Κίρκης Κεφαλέα, (δες τις μελέτες της “Η Εικόνα της Μαγδαληνής στη Νεοελληνική Ποίηση», Ίνδικτος 2004 και «Κραταιά ως Θάνατος Αγάπη»-Το Άσμα Ασμάτων στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, Gutenberg 2015) του Δημήτρη Κουκουλομμάτη, (δες «Η Μαρία Μαγδαληνή στη Λογοτεχνία», Αθήνα 1989 και «Το Θείο στη Νεοελληνική Φιλολογία»-Α΄ Ποίηση, ΄Ελλην 1992) καθώς και των παλαιότερων Σάββα Αγουρίδη, Κωστή Μοσκώφ( του θεολόγου και του ιστορικού, με τις πολυποίκιλες πνευματικά και ιστορικά μελέτες) και διαφόρων άλλων. Ενδιαφέρουσες είναι-ειρήσθω εν παρόδω-και οι ερμηνευτικές εργασίες που δημοσιεύονται στον συλλογικό τόμο «Πίστη και Νεοελληνική Λογοτεχνία», Λευκωσία 1990. 
Ο Νίκος Β. Τυπάλδος, έπραξε σύμφωνα με το θρησκευτικό του πιστεύω, δεν απομακρύνθηκε από την γραμμή αυτή, καθ' όλη την διάρκεια της συγγραφικής του διαδρομής. Το έργο του κινείται μέσα σε μια χριστιανική ατμόσφαιρα, χωρίς όμως να χάνει την ποιητικότητά του. Υπάρχουν σημεία των ερευνητικών του εργασιών, που μας δηλώνουν την αναγκαία απόσταση που κρατά από την πνευματική δημιουργία ορθόδοξων πιστών συγγραφέων, και τα οποία μας δείχνουν, τον τρόπο που αξιολογούσε και μελετούσε τα κείμενα. Το έργο του, έμεινε και αυτό στην ιστορία των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων και επάξια.

Δοξαστικό

Δόξα για την αυγή, Κύριε, και τη λαχτάρα της ειρήνης,

δόξα για τις επιθυμίες μου που συλλαβίζουν τ’ όνομά Σου,

για τις ψηλές βουνοκορφές που περπατώ ζητιάνος,

δόξα σε Σένα, Κύριε.

Αργώ να κάνω τη συγκομιδή στων πόνων μου το βράχο,

πικρές οι θάλασσες, μα σκαλιστός ο δρόμος που ζητάω.

Δόξα για τη θλιμμένη γη, την πίκρα των καρφιών μου.

Όλα υφαίνουν, Κύριε, το στρόβιλο της άμμου

Και τραγουδούν οι κάλυκες της μέρας το ψωμί.

                                                 Δημήτρης Φερούσης     

    Η Ανθολογία του χριστιανικού ποιητικού λόγου, που συνέταξε ο Τυπάλδος, έρχεται σαν συνέχεια προηγούμενων παρόμοιων εργασιών, έχει όμως μια ιδιαιτερότητα, είναι εγκυρότερη της πρώτης θρησκευτικής Ανθολογίας του Κεραμίδα και εξίσου αξιολογικά έντιμη όπως του Λουκάκη, παρά το ότι δεν έχει το εύρος των επιλογών του Πειραιώτη ανθολόγου, μια και ο Τυπάλδος, περιορίζει το ποιητικό της άνοιγμα σε πολύ αυστηρά χριστιανικά ορθόδοξα δεδομένα. Το ειδικό βάρος της Ανθολογίας του Τυπάλδου, πέφτει στην βεβαίωση-κατά την κρίση του-της πίστης των ίδιων των δημιουργών, έτσι όπως μας φανερώνεται μέσα στην ποιητική τους κατάθεση. Τόσο οι δημιουργοί όσο και το έργο τους, επιλέγονται με αυστηρά χριστιανικά κριτήρια αλλά και ποιητική αίσθηση. Κείμενα που βρίσκονται σε μια αρμονική συζυγία πίστης και ποιητικού αισθήματος, που διακρίνονται για την όσο το δυνατόν αρμονικότερη σύζευξη μεταξύ μορφής και ποιητικού αποτελέσματος, ποιήματα που ενώ μας αποκαλύπτουν την θρησκευτική τους συγκρότηση, δεν παύουν να έχουν ταυτόχρονα και ποιητικό ενδιαφέρον, για τους «αβάφτιστους» αναγνώστες για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση του ιστορικού πατρός Γεωργίου Μεταλληνού. Ποιητικά κείμενα, που στην θεματική τους ταυτότητα η χριστιανική γραμματεία βρίσκει την έκφρασή της αβίαστα. Ο Τυπάλδος, αποφεύγει να χρησιμοποιήσει θρησκευτικά ποιητικά κείμενα γνωστών χριστιανών δημιουργών που είναι γεμάτα χριστιανική αισθηματολογία, σαν και αυτά που κάποτε διαβάζαμε στα χριστιανικά περιοδικά που μας μοίραζαν στα δημόσια δημοτικά σχολεία και γυμνάσια και τα κατηχητικά. Η ευαισθησία ψυχής και η προσωπική χριστιανική αγωνία των ποιητών, συμπορεύεται με την ουσιαστική υπαρξιακή αγωνία και αληθινή τους πίστη. 
Η ποιητική τους ιδιοπροσωπία, αντικατοπτρίζεται επάξια στην χριστιανική συγγραφική τους κατάθεση. Έχουμε δηλαδή, μια βαθειά χριστιανική ποίηση ορθόδοξων πιστών δημιουργών, και όχι μια θρησκευτική ποίηση, επίσης συγγραφέων πιστών ή της θύραθεν συγγραφικής περιπέτειας. Ο ποιητικός λόγος αληθεύει την πίστη τους, και η πίστη τους αληθεύει την γραφή τους. Η χριστιανική μέθεξη με την παλαιά ποιητική και εκκλησιαστική έννοια, διακρίνεται σε κείμενα των συμμετεχόντων. Δεν υπάρχουν χριστιανόμορφα ποιητικά κείμενα που συναντάμε σε άλλες ανθολογίες, αλλά καθαρά ορθόδοξα χριστιανοκεντρικά. Το βάρος δεν πέφτει στην σκηνική εικονογραφία αλλά στην χριστιανική έκφραση του πιστού δημιουργού. Αποφεύγονται οι ρηχές χριστιανοκοινωνιολογικές περιπτώσεις που συναντάμε σε αρκετούς χριστιανούς ποιητές, αποφεύγονται επίσης οι μανιερίστικες χριστιανικές εικονογραφίες που παραπέμπουν σε λαϊκές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, ή ακόμα, οι κακοχωνεμένες ποιητικές ομολογίες πίστεως. Το μεταφυσικό βίωμα, πέρα από τον βαθμό πίστης κάθε δημιουργού, φαίνεται στα κείμενα με ευκολία, η συγκίνηση προέρχεται από την αλήθεια του βιώματος και όχι από τις διάφορες τεχνικές της σκηνικής απεικόνισης, ή από πιασάρικες θρησκευτικές αντιλήψεις και καταθέσεις ομολογιών. Δεν αναγνωρίζουμε επίσης, πανθεϊστικές ποιητικές προτάσεις, ή ποιητικές επικλήσεις φιλοσοφικού στοχασμού πασπαλισμένες με χριστιανικές φιοριτούρες. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος για τον ανθολόγο, χριστοκεντρική αναφορά με ότι αυτό συνεπάγεται μέσα στον χώρο της εκκλησιαστικής παράδοσης, και όχι θρησκευτική αναζήτηση μέσα στο πλαίσιο και τα τείχη της θρησκευτικής τέχνης γενικότερα. Η σφραγίδα της έκδοσης είναι η βαθειά πίστη του δημιουργού. Κάθε προσπάθεια της ποιητικής τέχνης να εκφράσει είτε την θεσμοποιημένη αθεΐα του Ζαν Πωλ Σαρτρ, είτε των υπαρξιακών αποχρώσεων του Αλμπέρτ Καμύ, δεν έχει θέση στην ανθολογική πρόταση του Τυπάλδου. Κάτι επίσης που πρέπει να τονιστεί, στα θετικά της Ανθολογίας, είναι ο αποκλεισμός ποιητικών αποσπασμάτων, που συναντάμε σε άλλες παρόμοιες Ανθολογίες, πράγμα που βοηθά, να αναδειχθεί πληρέστερα η ταυτότητα της εκδοτικής προσπάθειας, από τον Νίκο Τυπάλδο. Στα συν είναι και η γλωσσική ομοιογένεια των παρατιθέμενων κειμένων. Το βάρος όπως γράφει και ο ίδιος ο ανθολόγος, πέφτει στα ίδια τα κείμενα και όχι στον δημιουργό, γιαυτό και:
 «βιογραφικά στοιχεία δεν αναζητήθηκαν. Πιστεύουμε ότι το έργο και όχι ο άνθρωπος έχει σημασία σε μια εντελώς λογοτεχνική παρουσίαση. Άλλωστε, η διείσδυση στη ζωή του καλλιτέχνη παρέχει, απλούστατα, την ευκαιρία, σ’ όσους γοητεύονται από ψυχολογικά άγχη και ψυχολογικά σύνδρομα, να αδολεσχούν-και τίποτα περισσότερο»,σημειώνει στην σελίδα 15 του προλογικού του σημειώματος. 
Ο ανθολόγος υιοθετεί την αλφαβητική κατάταξη των συγγραφέων ως καταλληλότερη. Πολλοί ποιητές, είναι σχεδόν άγνωστοι στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, ή είναι αναγνωρίσιμοι μόνον στον στενό κύκλο των χριστιανικών γραμμάτων. Άλλοι, είναι ήδη καταξιωμένοι στο ποιητικό στερέωμα, και εκτός των χριστιανικών κύκλων. Και τα δύο φύλα, αντιπροσωπεύονται επάξια. Στις σελίδες της ανθολογίας συναντάμε .και πολλούς ρασοφόρους δημιουργούς, είτε ανήκουν στους επώνυμους ιερείς είτε διακονούν την διοίκηση της εκκλησίας. Οι Πειραιώτες δημιουργοί δεν λείπουν από την έκδοση:όπως ο ποιητής Ανδρέας Αγγελάκης, η ποιήτρια  Όλγα Βότση και οι ποιητές Ελευθέριος Μάϊνας και Δημήτρης Φερούσης(ο τελευταίος,έχει ασχοληθεί και με την Πειραϊκή Ιστορία). Βλέπουμε ανθολόγους όπως ο Σήφης Κόλλιας, και ο Πάνος Λιαλιάτσης, μελετητές της Βυζαντινής Υμνογραφίας όπως ο Θεόδωρος Ξύδης, "καθαρά πολιτικούς» συγγραφείς όπως ο Αντώνης Σαμαράκης, καταξιωμένους πεζογράφους με τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής τους όπως ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, με ποιήματά του συμμετέχει και ο νυν αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός Χαρκιανάκις, ο οποίος είναι ένας πολυγραφότατος ποιητής. Ο ίδιος ο ανθολόγος, σαν ποιητής, μας παρουσιάζεται με κείμενά του. Η γυναικεία παρουσία έχει σημαίνουσα θέση μέσα στην ανθολογία, όπως και οι Κύπριοι δημιουργοί. Διαβάζουμε παραδείγματος χάρη, τα ποιήματα της μελετήτριας της αγγλικής λογοτεχνίας Μερόπης Οικονόμου, αναγνωρίζουμε τις ποιητικές φωνές ξεχασμένων μάλλον πεζογράφων, όπως ο Τάκης Μπαρλάς, απολαμβάνουμε ποιήματα ποιητών-δασκάλων όπως ο Ματθαίος Μουντές, έχουμε κριτικούς-δοκιμιογράφους και εκδότες όπως ο Κώστας Τσιρόπουλος, ο κατοπινός εκδότης του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Νίκος Τριανταφυλλόπουλος, παρουσιάζει ποιήματά του, καθώς και ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Στέλιος Αρτεμάκης. Μεταφραστές του βιβλικού Άσματος Ασμάτων, όπως ο Κωνσταντίνος Καλλίνικος, μας δηλώνουν και την ποιητική τους ιδιότητα, και φυσικά, δεν αποκλείεται από την παρούσα έκδοση, ο παλιός και τόσο γνωστός χριστιανός ποιητής Γεώργιος Βερίτης, που στην εποχή του, διαβάζονταν με μεγάλο ζήλο, ιδιαίτερα στα κατηχητικά. Και ασφαλώς, ο χριστιανικός ποιητικός λόγος του διηγηματογράφου κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, έχει την δική του βαρύτητα. Οι ποιητές ανθολογούνται συνήθως με δύο ποιήματά τους, αρκετοί, με πολλά περισσότερα, χωρίς να μειώνεται όμως η σημασία των υπολοίπων που ανθολογούνται με ελάχιστα ποιητικά κομμάτια. Ο εθνικός μας ποιητής και γενάρχης της νεοελληνικής ποίησης Διονύσιος Σολωμός, δίνει τον τόνο, αν και την πρωτοκαθεδρία της ποιητικής παρουσίας κρατά ο Νίκος Καμβύσης. Μεγάλο μέρος από τους συμμετέχοντες ποιητές και τις ποιήτριες, έχουν αποδελτιωθεί και στις άλλες προηγηθείσες ανθολογίες. Χωρίς να έχουμε κάνει στατιστική μελέτη, βλέπουμε στην τρίτη αυτή κατά σειρά ανθολογία που εξετάζουμε, ότι σε σχέση με τον μεγάλο πληθυσμιακά αριθμό των θύραθεν ποιητών που διαβάζουμε στις μη θρησκευτικές ανθολογίες, οι χριστιανοί ποιητές και ποιήτριες καταλαμβάνουν μικρό αριθμό, στον ελληνικό ποιητικό λειμώνα, συνήθως γράφονται ποιήματα θρησκευτικής ατμόσφαιρας και πνοής, από μη πιστούς ποιητές, που σέβονται όμως την ελληνική θρησκευτική ορθόδοξη παράδοση, τα  ήθη και τα έθιμά της. Σίγουρα θα περιμέναμε και την παρουσία της εκ Θεσσαλονίκης προερχομένης ποιήτριας Ζωής Καρέλλης, ή του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου ή του Νίκου Καρούζου και αρκετών άλλων, αλλά αυτό, χρειάζεται άλλου είδους ανάλυση. Οι ιερείς ποιητές είναι 11 τον αριθμό.   

Η Ανθολογία είναι στο πολυτονικό γλωσσικό σύστημα της εποχής που υιοθετείται και από τους ποιητές στο υπόλοιπο έργο τους.

Η έκδοση αποτελείται από:

Πρόλογο, σελίδες 7-9 ανωνύμως από τον εκδοτικό οίκο της Αποστολικής Διακονίας

Σημείωμα Προλογικό, σελίδες 11-15 του ανθολόγου και συγγραφέα

Σημείωμα Εισαγωγικό και Κριτικό, σελίδες 17-32 από τον Νίκο Τυπάλδο

Ακολουθούν κατά αλφαβητική σειρά οι ανθολογούμενοι ποιητές και ποιήτριες, σελίδες 35-514

Ποιητική Βιβλιογραφία, σελίδες 515-518

Αλφαβητικό Ευρετήριο Ποιητών και Ποιητριών, σελίδες 519-522

Περιεχόμενα, σελίδες 523-539.

    Αξίζει να τονιστεί, ότι αρκετά διαφωτιστικό είναι και το εισαγωγικό και κριτικό σημείωμα του Νίκου Τυπάλδου, ο οποίος κάνει μια ιστορική αναδρομή στον χριστιανικό ποιητικό Παρνασσό, ξεκαθαρίζοντας τις περιόδους ανάπτυξης των χριστιανικών γραμμάτων, και, συνοπτικά αναλύει, τις ποιητικές προτάσεις των δημιουργών. Ο ανθολόγος μας μιλά για όλους και για όλα, σεβόμενος και παρακολουθώντας το έργο τους στην διαχρονία του. Για όλους έχει έναν λόγο να πει, καθώς τους συσχετίζει μεταξύ τους και μιλά για την παραλληλία της ποιητικής τους παρουσίας. Οι απόψεις του, βασίζονται σε ενδελεχή έρευνα και βιβλιογραφική τεκμηρίωση.

    Ο Νίκος Τυπάλδος με την Ανθολογία αυτή-παρά το ότι λείπουν αρκετές ποιητικές φωνές-αρχιτεκτονεί μια τοιχογραφία χριστιανικού ποιητικού λόγου, συγκεντρώνει τα καινούργια «Άνθη Χριστιανικής Ευλαβείας» και μας τα προσφέρει με αγάπη, πίστη μεράκι και σεβασμό. Ας θυμηθούμε ότι, ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο επικαλεσθείς και άγιος των ελληνικών γραμμάτων, σαν δημοσιογράφος-επαγγελματίας μεταφραστής, συνήθιζε να περικόπτει ότι μη χριστιανικό και ορθόδοξο έπεφτε στην αντίληψή του, το ομολογεί με ειλικρίνεια ο ίδιος σε κείμενά του. Το αναφέρω, για να δηλώσω το πόσο πολύ αξιέπαινη είναι η προσωπική αυτή Ανθολογία του Νίκου Β. Τυπάλδου, που μας δείχνει την ποιότητα και ειλικρινή πρόθεση του συντάκτη, πέρα από την ατομική του πίστη. Τόσο ο ίδιος, όσο και ο εκδοτικός οίκος που την εξέδωσε, ανήκουν στην στενή επικράτεια των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων, αυτό όμως δεν αναιρεί ότι και οι χριστιανικές φωνές που ο Τυπάλδος μας παρουσιάζει στέκονται αισθητικά και καλλιτεχνικά ισότιμα δίπλα στους άλλους ποιητές, της θύραθεν ποιητικής παιδείας.

Ο λόγος του Αγγέλου

Χαίρε, Παρθένα του Περιβολιού.

Βαθύς ο γαλανός κόρφος της θάλασσας.

Φωνές, κρυστάλλινα κοχύλια

χτυπάνε τα καμπαναριά του θόλου της

και βγήκα, στάζοντας νερά,

την αγγελία της Γέννας φέρνοντάς Σου.

Αυτός ο κρίνος που αποκοίμησα στο χέρι μου,

θα βγάλη αγκάθι και θα γείρη.

Χαίρε, η Παρθένα του Περιβολιού,

τρομάζεις το βαρύ Σου πεπρωμένο,

αλλά, Μαρία, Ρόδο Εκατόφυλλο,

αυτός που θα κρεμάσης θα ‘ναι ο Αναμενόμενος.

                                                 Αντρέας Αγγελάκης   

Ας δούμε τους συμμετέχοντες όπως τους συναντάμε στην Ανθολογία:

Αγγελάκης Αντρέας/ Λουκία Αλφαίου/Α. Αναπλιώτης/ Κωνσταντίνος Ανδρουλάκης/ Νίκος Αρβανίτης/ Στέλιος Αρτεμάκης/ Χλόη Αχαϊκού.

Βενάρδος Σωκράτης/ Γεώργιος Βερίτης/ Όλγα Βότση.

Γαλάνης Ευάγγελος/ Απόστολος Γαλήνης/ Μαρία Γιακουμέλου/ Δημήτρης Γκενάκος/ Πέτρος Γλυφός/ Κ. Έλλη Γρηγοριάδη.

Διλμπόης Γεώργιος/Βενετία Δραγώνα

Ερμά Ρόδη/ Χρήστος Ευελπίδης

Ζαχαρίας Λάμπρος/ Αντώνης Ζαχαρόπουλος.

Καλλίνικος Κωνσταντίνος/ Νίκος Καμβύσης/ Ελένη Καριτά/Δ. Γ. Καχριμάνης/ Πέτρος Κλωνάρης/Ιωάννης Κολλάρος/Σήφης Κόλλιας/Μαρία Γουμενοπούλου- Κουβαλιά/Μαρία Κουτρουμπή/Αλέξανδρος Κρέστοβιτς/Φίλιππος Κριτέλης/ Θεόδωρος Κωνσταντίνου.

Λιαλιάτσης Πάνος.

Μάϊνας Ελευθέριος/Φάνης Ματσόπουλος/Γεώργιος Μαυρομάτης/Μελισσάνθη/ Παρασκευάς Μηλιόπουλος/Ματθαίος Μουντές/Βασίλης Μουστάκης/Δ. Νικόλαος Μουστάνης/Βάγιος Μπαγλάνης/Τάκης Μπαρλάς/Στέφανος Μπολέτσης/ Δημήτρης Μποσινάκης.

Ξύδης Θεόδωρος.

Οικονόμου Μερόπη.

Πανταζόπουλος Πέτρος/Νεόφυτος Πανταζής/Ηρακλής Παπαβασιλείου/Φανή Παπαγεωργίου/Ι. Παπαδημητρίου/Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης/Κώστας Παπαπαναγιώτου/Γεώργιος Παπαστάμος/Τάκης Κ. Παπατσώνης/Ευαγγελία Πάνου-Παπαχρήστου/Τιμόθεος Παπουτσάκης/Τίμων Παρμενάς/Παντελής Β. Πάσχος/Ευάγγελος Παχυγιαννάκης/Γιολάντα Πέγκλη/Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης.

Ρωμανός Τάκης.

Σακελλίων Γιάννης/Αντώνης Σαμαράκης/Α. Π. Σινόπουλος/Διονύσιος Σολωμός/

Πέτρος Σπεντζής/Δημήτρης Σταθόπουλος/Κ. Π. Στυλιανόπουλος/Ρέα Σύλβια.

Τουτουντζάκης Νίκος/Γ. Τριανταφυλλίδης/Νίκος  Τριανταφυλλόπουλος/Κώστας Τσιρόπουλος/Νίκος Τυπάλδος.

Φερούσης Δημήτριος/Ηλίας Γ. Φτυαράς.

Χαρκιανάκης Στυλιανός/Λεόντιος Χατζηκώστας/Καίτη Χιωτέλλη

Ψαριανός Διονύσιος.

Το ποτήρι

Ποτήρι μ’ άλικο κρασί επάνω στο τραπέζι,

που αναποδογυρίζει ο μεθυσμένος με γροθιά του

κι αφρίζει ως πέφτει στο δάπεδο αχνιστό,

έτσι το αίμα του να χύση θέλει για τη δόξα Του.

Ο Κύριός Του να ‘ρθη ως ο κεκραιπαληκώς

εξ οίνου περιμένει. Βυθισμένος στ’ όραμά Του,

ούτε Τον είδε καν στο πρόσωπο του οδοιπόρου,

που πέρασε, κι ούτε Του έδωσε «ποτήριον ψυχρού».

                                                 Ελευθέριος Μάϊνας                             

    Σημαντικός αριθμός από τους δημιουργούς που ανθολογούνται στην εξαιρετική αυτή ποιητική ανθολογία χριστιανικού λόγου είναι πλέον κεκοιμημένοι, άλλοι μας είναι γνωστοί από άλλες τους ποιητικές εκδοτικές παρουσίες, ορισμένοι έχουν λησμονηθεί και τους συναντάμε μόνο στις σελίδες της ανθολογίας. Υπάρχουν ποιητές και ποιήτριες, που καταξιώθηκαν και εκτός των ορίων του χριστιανικού ποιητικού λόγου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο χριστιανικός ποιητικός λόγος των ιερωμένων.

Κλείνοντας την μικρή αυτή παρουσίαση της Ανθολογίας του νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου, του κυρού ποιητή και μελετητή των χριστιανικών γραμμάτων Νίκου Β. Τυπάλδου, εύχομαι ο εκδοτικός οίκος της Αποστολικής Διακονίας να επανεκδώσει την Ανθολογία αυτή που είναι χρήσιμη όχι μόνο στους πιστούς χριστιανούς, αλλά και για όσους θητεύουν στον χώρο της ποίησης γενικότερα.

Ας μου συγχωρεθεί η παράθεση ποιημάτων, μόνο Πειραιωτών δημιουργών.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Κυριακή, 16 Αυγούστου 2015

Πειραιάς, 16/8/2015                 

Υ. Γ. Τραλαλά Τραλαλό, Τραλαλά Τραλαλό, Τραλαλά Τραλαλό, είπε η αριστερή μας Κυβέρνηση, καθώς ζητούσε ψήφο εμπιστοσύνης για να επιβάλλει τον ψόφο των οικονομικών νέων μέτρων που έρχονται μετά την Τσακαλωτή υπογραφή, κατ’ εντολή Αλεξίου του Β΄ του μικρού, του πολιτικού νενέκου, του επονομαζόμενου και τζάμπα μάγκες-τους ζουρνάδες, τους ζουρνάδες παιανίστε σύντροφοι και συντρόφισσες για ακόμα ένα εξάμηνο.

(που είσαι Αντρέα για να δεις τα χαζοχαρούμενα παιδιά της αριστερής αλλαγής, τραγουδούσαν εν χορώ, οι άλλοι, του δύοντος ηλίου, ακούγοντας στα γουόκμαν τους τα Κάρμινα Μπουράνα της ήττας)

Αναγκαία διευκρίνιση: την υπογραφή σου και την ψήφο σου περήφανε και τιμημένε λαέ, των εαμικών επαναστάσεων, των μοντέρνων ιλουστρασιόν φαστ-φουντ δημοψηφισμάτων, δεν έμαθες ακόμα πώς να τις χρησιμοποιείς.

Δεν θα αφήσουμε ημείς της πρώτης φοράς στην ελληνική ιστορία αριστερής κυβερνητικής εξουσίας, υμάς τους παλαιούς συντεχνιακούς και μνημονιακούς της  απελθούσας κυβερνητικής εξουσίας, να μας καπελώσετε με νέο τρίτο μνημόνιο, να μας εξοντώσετε με νέα πιο σκληρά οικονομικά μέτρα, φωνασκούσαν οι αριστεροί ψεκασμένοι συγκυβερνήτες, αυτά, θα τα εφαρμόσουμε εμείς με αριστερούς πανηγυρισμούς και λαϊκάς συνελεύσεις, στις πλατείες των αγανακτισμένων και τα διόδια του δεν πληρώνω-δεν πληρώνω, ενώ παράλληλα, ακούγονταν στο βάθος της αριστερής στρούγκας, οι οικονομικές ιαχές της αριστερής πλατφόρμας κραδαίνοντας τα δραχμολάγνα κείμενά τους και ανάβοντας κόκκινα κεράκια στον νεομάρτυρα της οικονομίας Λαφαζανώφ.

Στα βουνά, στα βουνά, στα βουνάαααα,-Ναυσικά- σύντροφοι και συντρόφισσες, στα όρη και τις ραχούλες, στις ρεματιές και τα λαγκάδια, στα ξεροπόταμα και τα κακοτράχαλα δρομάκια, στην Αίγινα και την Άρτα, να βροντοφωνάξουμε το ηθικό αριστερό μας δίδαγμα: «Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, μου τάπες με το πρώτο μου το γάλα…».
Μπουμ-αριστερές τρελίτσες. Όλοι μια παρέα είμαστε τώρα, όπως εύστοχα είπαν οι κυβερνητικοί.
Και ένα ερώτημα. 
Γιατί πάντα όταν αποτύγχαναν οι πολιτικοί και επιβάρυναν το δημόσιο χρέος της χώρας, αμέσως μας μιλούσαν για την ανάγκη σωτηρίας της πατρίδας;