ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποίηση, το άλλο πρόσωπο της Ιστορίας, η παραμυθία της σκληρής ανθρώπινης πραγματικότητας, ο εξιλασμός της βίας της Ιστορίας, το πέπλο ικεσίας που καλύπτει τα λάθη της Ιστορίας.

Ποίηση, μια μαμή που ξεγεννά αενάως τόσο την μητέρα όσο και την μητριά πατρίδα των ανθρώπων.

Ποίηση και Ιστορία, οι θηλυκοί θύλακες των ανθρώπινων εμπειριών, μέσα σε μια φύση υφαντουργό και κομμώτρια, πλάνα και αινιγματικά μαγεύτρα, αυθυπόστατη και Κεχαριτωμένη. Μια Φύση Νύμφη Ανύμφευτη, στοργικά αδιάφορη για τα δημιουργήματά της.

    Γράφοντας πρόσφατα στο μπλοκ την ενδεικτική βιβλιογραφία για τον ποιητή Κώστα Βάρναλη, και για το έργο του «Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη», βρήκα μια εισαγωγή του ποιητή σε ένα βιβλίο, με τραγούδια ανθολόγιο, που εκδόθηκε το 1946 στην Αθήνα. Το βιβλίο έχει τίτλο, «Τραγούδια της Αντίστασης», πρόλογος Κώστα Βάρναλη, συλλογή και επιμέλεια : Μ. Δημητρίου, Αθήνα 1946.

    Δεν γνωρίζω αν η εισαγωγή αυτή έχει αποδελτιωθεί ξανά, από τους συστηματικότερους εμού βιβλιογράφους του ποιητή. Σε αυτούς τους κρίσιμους πολιτικά και κοινωνικά και οικονομικά καιρούς που ζούμε, σκέφτηκα αφού διάβασα το βιβλίο, να μεταφέρω εδώ, τον πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη και ορισμένα-κατά την γνώμη μου πάντα-τραγούδια από το ανθολόγιο, που νομίζω ότι αξίζουν από αυτήν την εκδοτική προσπάθεια να διαβαστούν στις μέρες μας.

    Το βιβλίο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1946, σε μια δύσκολη πολιτικά για την Ελλάδα εποχή. Εμφύλιος πόλεμος, λάθη τραγικά και από τις δύο πλευρές, οικονομία κατεστραμμένη, χώρα διαλυμένη, πατρίδα χωρισμένη στα δύο εχθρικά μεταξύ τους στρατόπεδα, στρατόπεδα εξορίας, φυλακίσεις αντιφρονούντων, πολιτικές διώξεις, οικογένειες διαλυμένες, παιδομάζωμα, στρατοδικεία, δίκες παρωδία, φτώχεια. κοινωνική εξαθλίωση, κοινωνικές πολώσεις, κάτοικοι κατεστραμμένοι και τόπος κατεστραμμένος. Στρατός υποταγμένος στις ξένες δυνάμεις. Μια χώρα διαλυμένη, ένας λαός υπερήφανος αλλά αμετάκλητα λαβωμένος για αρκετά χρόνια μετέπειτα. Ένας εμφύλιος, που ιστορικά έκλεισε μάλλον το 1981, αν και διατηρήθηκε, στις συνειδήσεις και τις συμπεριφορές, πολιτικές και κοινωνικές πολλών ατόμων της εποχής εκείνης, και σε αριστερούς ιδεολογικά πολιτικούς κομματικούς σχηματισμούς. Ο Εμφύλιος πόλεμος ιστορικά, είναι φρικτότερος και σκληρότερος από τον άλλο πόλεμο, διαλύει αμετάκλητα ένα Έθνος, αποσυνδέει τους κοινωνικούς ιστούς σύνδεσης μιας κοινωνίας, καταστρέφει τις δομές οικοδόμησης του ίδιου του κράτους. Ο Εμφύλιος πόλεμος, είναι η αμετάκλητη καταστροφή ενός Έθνους ανεξάρτητα ποια πολιτική παράταξη υποστηρίζουν οι κάτοικοι της κρατικής οντότητας. Έθνος δεν υπάρχει, ούτε πατρίδα, υπάρχει μόνο ένα ατέλειωτο μοχθηρό κοινωνικό αιματοκύλισμα.

Ευτυχώς, που στους χρόνους της γενιάς μου, δεν ζήσαμε αυτές τις φοβερές καταστάσεις και τα δολοφονικά γεγονότα., που βίωσαν δραματικά οι γενιές των γονιών μας και των παππούδων μας. Είμαστε η πρώτη γενιά-η γενιά του 1980-που δεν συμμετείχε σε πολεμικές συρράξεις, η πρώτη γενιά που δεν σκοτώνεται στα χαρακώματα, που δεν έχει άμεσες μνήμες από εμφύλιες συρράξεις, που μπορεί να συνυπάρξει με τους πολιτικούς της αντιπάλους χωρίς φυλακίσεις, εξορίες, διώξεις, στρατοδικεία, ξερονήσια. Μόνη χρονική αντικοινωνική και πολιτική περίοδος, τα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας(1967-1974), που και αυτά πλέον τα θυμόμαστε όταν βλέπουμε τα διάφορα ντοκιμαντέρ, και τις ιστορικές αναδρομικές συζητήσεις, σε επετείους και αφιερώματα, και ευτυχώς.   

     Το Ανθολόγιο αυτό των Τραγουδιών της Αντίστασης, φυσικά είναι ένα κομμουνιστικό ανθολόγιο της εποχής, γραμμένο από άτομα που ανήκαν στο κομμουνιστικό χώρο του ΕΑΜ, και είχε στόχο όπως καταλαβαίνουμε, να τονώσει το πολιτικό φρόνημα των ανθρώπων του ιδεολογικού αυτού χώρου, και, να αναδείξει τα πολιτικά και πολεμικά αντιστασιακά ανδραγαθήματα των αντιστασιακών προσώπων εκείνης της εποχής. Το ΕΑΜ όπως έχω διαβάσει σε ιστορικά βιβλία, υπήρξε ένα λαϊκό ιστορικό πανεθνικό κίνημα αντίστασης, ενάντια στους Φασίστες Γερμανούς κατακτητές, αυθόρμητο και πανελλαδικό, παλλαϊκό και πολιτικά επαναστατικό που εμψύχωσε, ενδυνάμωσε και κράτησε σε εγρήγορση το φρόνημα των Ελλήνων. Στην διάρκεια της πορείας του, καπελώθηκε κομματικά,  και έχασε τον αρχικό επαναστατικό του προορισμό. Αλλά, αυτό είναι πρόβλημα προς διερεύνηση των ιστορικών και όχι αυτού εδώ του κειμένου.

    Τα «Τραγούδια της Αντίστασης», είναι ένα μικρό βιβλίο χωρίς σελιδαρύθμιση, κατεστραμμένο από τον χρόνο, στο πίσω του μέρος, γράφει την τιμή του 1000 δραχμές, και έχει διαστάσεις 14,5Χ 20. Είναι δύο δεκαεξασέλιδα, συν δύο, το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο. Το σύνολο των τραγουδιών είναι 82. Εκτός από τα τρία τραγούδια, όλα τα άλλα είναι ανώνυμα. Από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Το βιβλίο διαμερισματοποιεί γεωγραφικά το υλικό των τραγουδιών, και το παραθέτει στους τότε εαμικούς αναγνώστες του. Στο εξώφυλλο υπάρχει και ένα σχέδιο με μπλε μελάνι χωρίς όμως να αναφέρεται ο σχεδιαστής δημιουργός του. Δεν αναφέρεται επίσης, ούτε το τυπογραφείο που τυπώθηκε, ούτε ο αριθμός αντιτύπων. Η έκδοση, μάλλον είναι ιδιωτική και παράνομη για την εποχή εκείνη. Είναι από τα βιβλία που θα κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι κρυφά και παράνομα, και θα προκαλούσαν μεγάλη επαναστατική χαρά στους αναγνώστες τους.

Εκτός από τον πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη που είναι επώνυμος, επώνυμα είναι και τα εξής τραγούδια που συντέθηκαν από γνωστούς ποιητές και συγγραφείς της εποχής εκείνης και μεταγενέστερα, και τα οποία ανήκαν όλοι τους στο κομμουνιστικό κόμμα  Ελλάδος, και στο παλλαϊκό κίνημα της εθνικής αντίστασης.

Η ποιήτρια Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, γράφει τον γνωστό «΄Υμνο του ΕΛΑΣ»

«Με το ντουφέκι μου στον ώμο/σε πόλεις, κάμπους και βουνά/της λευτεριάς ανοίγω δρόμο,/του στρώνω βάγια και περνά….».  Ο πεντάστιχος αυτός ύμνος του ΕΛΑΣ ανοίγει την έκδοση. Η μουσική είναι του Τσάκωνα, όπως αναγράφεται στην πρώτη σελίδα..

Το γνωστό τραγούδι «Στ’ άρματα , στ’ άρματα» σε στίχους του συγγραφέα Νίκου Καρβούνη, και μουσική του Αστραπόγιαννου, είναι το δεύτερο επώνυμο τραγούδι:

«Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα/μουγκρίζουν τ’ Άγραφα, σειέται η Στερηά/Στ’ άρματα, στ’ άρματα, μπρος στον αγώνα/για την χιλιάκριβη τη λευτεριά.»

Το τετράστιχο αυτό επώνυμο τραγούδι δημοσιεύεται μετά τον πεντάστιχο «ύμνο των ανταρτών» της δεύτερης σελίδας.

Σε μουσική και στίχους του συγγραφέα Βασίλη Ρώτα, έχουμε την δημοσίευση του τραγουδιού «Το τραγούδι του ΕΑΜ». Ένα πεντάστιχο τραγούδι που συνέθεσε το 1943 ο μετέπειτα θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής των έργων του Άγγλου δραματουργού Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

     Αυτά είναι τα τρεία επώνυμα τραγούδια των γνωστών μας ποιητών και συγγραφέων, όλα τα άλλα που ακολουθούν είναι ανώνυμα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Όπως: Ρούμελη, Αττικοβοιωτία, Εύβοια, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Πελοπόννησο, Λακωνία, Κρήτη, Μέσης Ανατολής, Επονίτικα, Αετόπουλων, Αθήνας, Διάφορα.

Συναντάμε δέκα γεωγραφικές περιοχές, μία του εξωτερικού, και έχουμε και μια θεματολογική κατάταξη. Η περιοχή της Λακωνίας αναφέρεται ξεχωριστά από την Πελοπόννησο. Επίσης βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν τα νησιά του Αιγαίου ή του Ιονίου πελάγους εκτός της μεγαλονήσου.

Τα τραγούδια είναι λαϊκά, είναι αυθόρμητα, ουσιαστικά επαναστατικά, αφελή, σίγουρα υπεραισιόδοξα, πολλά είναι πεζολογικά, χωρίς ρυθμό, χωρίς τεχνική, χωρίς αισθητικό ενδιαφέρον. Στόχος τους είναι η ενθάρρυνση του φρονήματος των κομμουνιστών αγωνιστών και ιδιαίτερα αυτών που ανήκουν στο κίνημα του ΕΑΜ.

Είναι πολλές φορές ακραία στις νοηματικές τους διατυπώσεις, υπερβάλουν στα ανδραγαθήματα που περιγράφουν, είναι έντονα αντιπολιτικά, και με πολεμικό περιεχόμενο σχεδόν στο σύνολό τους. Έχουμε και αντάρτικες μαντινάδες, όπως και δημοτικοφανή τραγούδια, ή τραγούδια που θυμίζουν τα κλέφτικα τραγούδια του 1821. Έχουμε λαϊκά δίστιχα και τραγούδια των ανταρτών καπεταναίων, αλλά και τραγούδια όπως εκείνο νούμερο 20 «Συρτό» που διαβάζεται ευχάριστα ακόμα και σήμερα»

ΣΥΡΤΟΣ

Απόψε θα πλαγιάσουμε

σε δροσερό χορτάρι

θα δώσει και θα πάρει

το γλέντι μας, παιδιά.

Η αγάπη θέλει φίλημα

κι΄ ο πόλεμος τραγούδι

στην κεφαλή λουλούδι

και φλόγα στην καρδιά.

Άς έρθει ο χάρος για να ιδεί

με τι κορμιά θα μπλέξει

ας έρθει κι’ ας διαλέξει

πριν μπει στη μαύρη γη.

Εμπρός, μη χάνουμε καιρό

ας μπούμε αράδα-αράδα

Ελλάδα μας Ελλάδα,

αστέρι τ’ ουρανού»

    Όλα τα λαϊκά αυτά ανώνυμα τραγούδια, διακρίνονται για την μεγάλη τους αγάπη για τον Λαό, για την πατρίδα και την ελληνική ύπαιθρο. Η Ελλάδα είναι η μεγάλη αγάπη των απλών αυτών ανθρώπων, έχουν έντονο ανεπτυγμένο το πατριωτικό φρόνημα, και θέλουν μια πατρίδα απαλλαγμένη από ξένους κατακτητές, χωρίς ντόπιους και ξένους δυνάστες. Οι απλές αυτές ανώνυμες επαναστατικές λαϊκές δυνάμεις από όλα τα μέρη της χώρας, είναι που κράτησαν ζωντανό το φρόνημα του λαού και του έδωσε την δύναμη να συνεχίσει τον αγώνα ενάντια στους κατακτητές.

Ονειρεύτηκαν μια Ελλάδα, ελεύθερη, δημοκρατική, με ισονομία μεταξύ των κατοίκων, κοινωνική δικαιοσύνη, πολιτική ανεξαρτησία, χωρίς οικονομική εκμετάλλευση, με σεβασμό και αξιοπρέπεια για όλο τον Λαό. Τα ανώνυμα αυτά τραγούδια, από όσο γνωρίζω δεν επανεκδόθηκαν μεταγενέστερα, έμειναν όμως ορισμένα από αυτά, ιδιαίτερα των επωνύμων, που υιοθετήθηκαν από τον κομμουνιστικό πολιτικό χώρο και τραγουδήθηκαν από τα στόματα των οπαδών του.

Τα τραγούδια αυτά, σίγουρα είναι χρωματισμένα κομματικά και πολιτικά, είναι ανώνυμα και άτεχνα, φορτισμένα με πατριωτικά αισθήματα της εποχής, εκφράζουν μια εποχή και μια περίοδο της ελληνικής ιστορίας, που οι απλοί άνθρωποι μεγαλούργησαν ιστορικά προσφέροντας την ίδια τους την ζωή για την απελευθέρωση της πατρίδας τους και διατηρώντας ακμαίο το επαναστατικό τους φρόνημα. Οράματα ενός λαού βασανισμένου και προδομένου.

Ας αντιγράψουμε τώρα, το πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη, που έχει και αυτός την δική του πλέον σημασία στην γενικότερη ιστορία των ελληνικών γραμμάτων, που εκφράζει όμως μια εποχή ένδοξων ανδραγαθημάτων, ηρωικών πράξεων, οικιοθελών και αυθόρμητων ατομικών προσφορών και αγώνων και τεράστιων προσωπικών θυσιών, ενός κόσμου που δεν είχε στον νου του παρά την Ελευθερία.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

    Τα τραγούδια του Αγώνα, ενάντια στον ξένο κατακτητή και στον ντόπιο συνεργάτη του, αποτελούν ένα πολύτομο ηθικό και πνευματικό κεφάλαιο του λαού μας και γιαυτό δεν πρέπει να χαθούν. Όμως όσο να γίνει μια συστηματική δουλειά  για τη συγκέντρωση του υλικού, εκδίδονται εδώ από τα πολλά που μαζεύτηκαν, όσα βρεθήκανε να ανταποκρίνονται οπωσδήποτε στο νόημα της Τέχνης. όλα όμως, και τα πιο αδέξια, και τα πιο πεζολογικά, έχουν αναμφισβήτητη και ιστορική και ψυχογραφική αξία.

Σε πολλά σημεία τα τραγούδια αυτά παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με τα  κλέφτικα και κυρίως όσα τα έφκιασε ο ίδιος ο λαός στον τύπο του Δημοτικού Τραγουδιού(όπως και ο αγώνας της Εθνικής Αντίστασης του 1941-1944 παρουσιάζει σε πολλά επίσης σημεία αναλογία με τον αγώνα του εικοσιένα). Αυτό δείχνει πόσο πλατειάν αντήχηση είχε στην καρδιά και τη ζωή του λαού μας, ο τελευταίος απελευθερωτικός αγώνας του και πόσο ο ίδιος τον εκτίμησε και τον βοήθησε. Έτσι καμιά συκοφαντία από μέρος της Αντίδρασης δεν μπορεί να γελάσει το λαό για τη σημασία του αγώνα του.

    Το μίσος ενάντια στον ξένο τύραννο(είτε Τούρκος λέγεται είτε Γερμανός, Ιταλός και Βούλγαρος) κ’ ενάντια στον ντόπιο συνεργάτη του (είτε φεουδαρχικός κοτζαμπάσης λέγεται, είτε αστός μεγαλοκαρχαρίας) είναι κόσμος και στα κλέφτικα τραγούδια και στα τραγούδια της Αντίστασης. Όμοιο είναι η αγάπη της λευτεριάς και της πατρίδας καθώς και το πνέμα του ατόμου της θυσίας του ατόμου για το καλό του συνόλου.

    Όμως τα τραγούδια της Αντίστασης έχουνε και μερικά καινούργια στοιχεία, που η ιστορική εξέλιξη και η κοινωνική διαφοροποίηση τα έφερε σαν καινούργιες κινητήριες δυνάμεις ενάντια στην Αντίδραση. Είναι ο ξεκάθαρος και συνειδητός σκοπός όχι μονάχα για την εθνική απελευθέρωση παρά και για την κοινωνική.

    Μέσα στα τραγούδια τούτα ορίζεται κατηγορηματικά ο δημοκρατικός χαρακτήρας του αγώνα. Μιλούνε για λαοκρατία, για ισότητα των ανθρώπων, για την κατάργηση της σκλαβιάς των δουλευτάδων για την επικράτηση του Δίκιου. Αλλά και κάτι παραπάνου: Ξέρουν οι αγωνιστές, πως δεν είναι μονάχα «λευτερωτές της νέας γενιάς κι’ εκδικητές» παρά και «χτίστες της νέας ζωής». Ξαίρουν ακόμα πως είναι η πλειοψηφία του λαού «Στα γερά μας στήθια-μια φωνή λαλεί: είμαστε οι ΠΟΛΛΟΙ». Και ξέρουν ακόμα πως η εθνική τους λευτεριά απλώνεται ως την πανανθρώπινη.

     Αλλά και κάτι άλλο ακόμα πρέπει να σημειώσω: πως τα περισσότερα από τούτα τα τραγούδια τα γράψανε νέοι-όπως κι’ οι περισσότεροι αγωνιστές της Αντίστασης ήταν παιδιά από 16-20 χρονών. Τούτη η διαπίστωση δείχνει, από τη μια μεριά, πως η οχτάχρονη φασιστική τυραννία (της 4^ης Αυγούστου και της Κατοχής) δε μπόρεσε με όλη της την τρομοκρατία να διαφθείρει την νέα γενιά κι’ από την άλλη πως η γενιά τούτη είναι η μεγαλύτερη μας εθνική δύναμη για το ΜΕΛΛΟΝ, για τον αγώνα της λευτεριάς και της λαοκρατίας, που συνεχίζεται και θα συνεχίζεται ίσαμε την τελειωτική ΝΙΚΗ του λαού.

     Ο πρόλογος του αριστερού αγωνιστή ποιητή Κώστα Βάρναλη, μας φανερώνει ανάγλυφα και με απλό τρόπο την ταυτότητα των απλών αυτών λαϊκών συνθέσεων, τραγουδιών που συντέθηκαν από εφήβους, παλικάρια πάνω στον ανθό της νιότης τους, που σήκωσαν στους ώμους τους τον αγώνα της εθνικής λευτεριάς και ανεξαρτησίας πριν ακόμα προλάβουν να γνωρίσουν τον κόσμο. Ζωντανές φλόγες λευτεριάς και παλικαροσύνης, που είναι γεμάτη η ελληνική ιστορία, και μας δείχνουν τη συνέχεια της παράδοσης των αγώνων επώνυμων και ανώνυμων ανθρώπων μέσα στην ελληνική φάτνη ανεξαρτησίας που γεννιούνται και μεγαλουργούν. Το όραμα της λαοκρατίας που είχαν οι κομμουνιστές αγωνιστές, είναι ένα άλλο κεφάλαιο, που εντάσσεται μέσα στις ιδεολογικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής. Η παρατήρηση εκείνη που αξίζει να τονιστεί του Βάρναλη είναι ότι τα τραγούδια αυτά εκφράζουν το πνεύμα της θυσίας του ατόμου για το καλό του συνόλου, κάτι ανακαλεί στην μνήμη την Μακρυγιάννειο ρήση του Εμείς. Η φιλοπατρία επίσης είναι έντονη όπως διαπιστώνει και ο ποιητής, κάτι που μάλλον δεν κατανόησαν πολλά κομματικά στελέχη αμφοτέρων των αντιπάλων παρατάξεων μεταγενέστερα, πράγμα που είχε σαν επακόλουθο, τα γνωστά αρνητικά πολιτικά και κοινωνικά αποτελέσματα στις ζωές και την καθημερινή πορεία των αυθεντικών αυτών, ανιδιοτελών ηρώων.

     Τα Τραγούδια της Αντίστασης, όπως και ο πρόλογος που μας τα εισάγει του ποιητή Κώστα Βάρναλη, και που μετέφερα εδώ με την ορθογραφία που είναι γραμμένα, μας δηλώνουν μια εποχή, που οι Έλληνες, στάθηκαν πάνω από την προσωπική τους μοίρα, και συμπορεύτηκαν με εκείνη της πατρίδας τους. Στάθηκαν φωτεινοί φάροι αγώνων για την ελευθερία και την δικαιοσύνη, για την εθνική λευτεριά και την κοινωνική ισότητα, και εκφράζουν μια ελληνική ατμόσφαιρα μεγαλοσύνης και εθνικού μεγαλείου, που έμεινε βαθειά χαραγμένη στις συνειδήσεις των κατοπινών ανθρώπων της γενιάς της εποχής εκείνης.

Τα λογοτεχνικά βιβλία και οι ποιητικές συλλογές που αναφέρονται στην ιστορική αυτή περίοδο, είναι εκατοντάδες και το καθένα του έχει την δική του σημασία και εκφράζει την αλήθεια και το ιστορικό στίγμα τόσο των ανθρώπων που τα έγραψαν όσο και της εποχής. Ενδεικτικά αναφέρω δύο τίτλους: την «Ανθολογία» Λογοτεχνικών Κειμένων Έπους 1940-1941 Αθήνα 1964 σε επιμέλεια Πάνου Ν. Παναγιωτούνη και Παύλου Π. Ναθαναήλ, και, εκείνη της δίτομης «Ανθολογίας της Αντιστασιακής Λογοτεχνίας» σε επιλογή της Έλλης Αλεξίου, εκδόσεις Ηριδανός 1971(;) Κείμενα και μαρτυρίες αυθεντικές, ημερολόγια και αναμνήσεις, που μας δείχνουν τι μπορεί να πράξει σε δύσκολες ιστορικές περιόδους ο ελληνικός λαός. Κείμενα αγωνιστικού φρονήματος και ηθικού εθνικού μεγαλείου.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ

Στον αγώνα όλοι μαζύ

με καρδιά ας ριχτούμε

Σκλάβοι ως πότε μιας γενιάς

λεύτερης θα ζούμε;

Στα γερά τα στήθια μας

μια φωνή λαλεί

Είμαστε οι πολλοί.

Στον αγώνα όλοι μ’ ορμή

σαν αητοί πετάμε

κι αν μας έρθει ο θάνατος

για τη νίκη θάναι

Του λαού μας η φωνή

γύρω αντιλαλεί

Είμαστε οι πολλοί.    

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Δευτέρα, 24 Αυγούστου 2015

Πειραιάς, 24/8/2015

Υ. Γ. Άραγε, πόσα πολιτικά mea coulpa των πολιτικών μας, θα πληρώνουμε ακριβά εμείς ο υπερήφανος και τιμημένος ψηφοφόρος λαός;