ΣΠΥΡΟΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣ

ΣΠΥΡΟΣ ΘΕΡΙΑΝΟΣ

«Ντυμένος επίσημα», εκδόσεις Πλανόδιον 2008

Ο Σπύρος Θεριανός κυκλοφόρησε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Το εισόδημα στο Μόλυβο», Αθήνα 1999, σε ιδιωτική έκδοση. Δέκα χρόνια περίπου μετά έρχεται από τις εκδόσεις του γνωστού περιοδικού Πλανόδιον να μας προτείνει προς ανάγνωση την νέα του ποιητική εργασία με τίτλο «Ντυμένος επίσημα». Ένα μικρού σχήματος κομψό βιβλίο, πενήντα τεσσάρων σελίδων στο οποίο περιλαμβάνονται τόσο οι νέες του ποιητικές συνθέσεις, όσο και οι παλαιότερες, οι οποίες είχαν πρωτοδημοσιευθεί κατά καιρούς σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Όπως: η «Πανδώρα», η «Πάροδος», το «Άνευ» και διάφορα άλλα. Η συλλογή συμπληρώνεται με δισέλιδη συνοπτική επεξηγηματική αναφορά στα πάρα πολλά ονόματα Ελλήνων και Ξένων ιδιαίτερα, ποιητών που, παρελαύνουν αρμονικά με τον έναν ή άλλον τρόπο μέσα στο ποιητικό σώμα.

Ονόματα γνωστών δημιουργών που τα ίχνη τους ο χρόνος τα διατηρεί πάνω στο ποιητικό στερέωμα και η συμβολή τους στην ποιητική τέχνη υπήρξε καθοριστική στις μνήμες των αναγνωστών.

Επίσης, συναντάμε στιγμιότυπα της ζωής των που εστιάζονται στην ποιητική τους παρουσία, ποιητικές ρήσεις από το έργο τους, ή έντεχνα διασκευασμένοι στίχοι τους, ή παραλλαγμένες θεωρητικές τους ή ποιητικές τους θέσεις, που φωτίζουν την οπτική γωνία και τον προβληματισμό τους που υιοθετεί ο Θεριανός μέσα στο δικό του έργο.

Με λεπτή ποιητική θυμοσοφική διάθεση, χωρίς να καταστρέφει τα ιδιαίτερα μηνυματικά χαρακτηριστικά των ποιητικών αυτών ενθέτων, τα χρησιμοποιεί αθροιστικά ή συμπληρωματικά της δικής του ποιητικής σκηνοθετικής κατάθεσης. Με, εύστοχο τρόπο, τα προσοικειώνει στον προσωπικό του ποιητικό λόγο.

Όχι στον αιγιαλό του ποιητικού σώματος αλλά συνηθέστερα στην αρχή ή βρίσκονται διάχυτα σε όλη την επικράτεια του ποιήματος. Άλλες πάλι φορές, είναι το απαραίτητο μότο που το προσδιορίζουν.

Ο Σπύρος Θεριανός ανοίγει έναν γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο με άλλες –όχι ξένες προς αυτόν-ποιητικές φωνές.

Μια ποιητική τεχνική και προβληματική αρκετά διαδεδομένη και διαχρονική στους ενδιατρίβοντας την ποιητική τέχνη.

Άμεσα ή έμμεσα αποδεχόμενος συγκεκριμένες θέσεις και απόψεις για την ποιητική τέχνη άλλων δημιουργών, συναιρώντας τες ή εξαγγελτικά χρησιμοποιώντας τες. Τις θέσεις αυτές άλλες φορές ο ποιητής τις σχολιάζει δημιουργικά ή τις τροποποιεί δραστικά, επιδιώκοντας και επιτυγχάνοντας με μαεστρία να μας αποκαλύψει την ατομική του στοχαστική θεωρία για το τι είναι ποίηση, και ποια η λειτουργία της.

Ερωτήματα που θα επανέρχονται με μια παλινδρομική επιμονή στα γραπτά των δημιουργών όσο εξακολουθεί να μελετά και να γράφεται ο ποιητικός λόγος.

Με βεβαιότητα αποφαίνεται ότι οι τρείς Χάριτες της ποιητικής τέχνης, είναι η «Μίμηση», η «Επιρροή», και, η «Κρυπτομνησία».

Ποιος αλήθεια διαφωνεί με τις αξιωματικές αυτές θέσεις; Προτρεπτικά σημειώνει ότι ο ποιητής έχει να διανύσει δύο διαδρομές.

«Αυτή της ποίησης κι εκείνη της άμετρης απογοήτευσης απ’ τη ζωή».

Αναρωτιέται για το «ποιός μιλά στα ποιήματά του».

Αναζητά και βρίσκεται συντροφιά με τον Κώστα Καρυωτάκη, τον Φερνάντο Πεσόα, τον Ουμπέρτο Σάμπα, και άλλους ομοτράπεζους αγαπημένους του δημιουργούς, στα διάφορα λογοτεχνικά καφενεία καθώς ξεδιπλώνει ή συνθέτει τις δικές του ποιητικές εικόνες.

Ανιχνεύει κοινά σημεία ποιητικής αναφοράς, κορφολογεί από ανόμοιους ποιητικούς και γεωγραφικούς κήπους.

Παραθεματοποιεί στίχους για να τους σχολιάσει. Συχνά ειρωνεύεται πολυγραφότατους στο βίο τους ποιητές, όπως ο Αριστομένης. Διερωτάται καθώς αποτυπώνει τις δικές του θέσεις, αν «η ποίηση είναι μια υπόθεση προς διαλεύκανση»ή πάλι αν θα πρέπει να «επιστρέψουμε στη ρήμα» κ.λ.π.

Ο Θεριανός με ύφος γλαφυρό, γλώσσα στρωτή, και μελωδική με λέξεις ευτυχώς όχι ποιητικά εξεζητημένες, αρθρώνει θα γράφαμε μια «πολυφωνική» ποιητική σύνθεση. Στην οποία βρίσκουν φιλόξενη υποδοχή οι σκόρπιες αλλά όχι αλλότριες αυτές ποιητικές φωνές.

Ερανίζεται τις Ελληνικές και τις Ξένες αυτές φωνές-από τον Γιώργο Σεφέρη μέχρι τον Χαίλντερλιν και άλλες- και, είτε με αγαπητική διάθεση τις σχολιάζει είτε χρησιμοποιεί την δική του ποιητική φωνή ως ηχείο για να ακουστούν.

Μέσα από μια σιγαλόφωνη ορισμένες φορές κάπως υπερβολικά φορτισμένη ποιητική σύνθεση οργανώνει τον ποιητολογικό του στοχασμό στα μικρής έκτασης συνήθως ποιήματά του.

Αποφεύγει τους ποιητικούς διανοηματικούς διασκελισμούς, τις πολύμετρες γλωσσικά τεχνικές αποτυπώσεις και στέκεται μακρά από άκαιρες ρητορικές εμφιλοχωρήσεις.

Οι εικονογραφικές του συνθέσεις είναι αρμονικές, άψογα ισορροπημένες ακόμα και στις μικρής φόρμας ποιήματά του.

Ο Θεριανός ενστερνίζεται όχι μόνο τη διαλογική φύση της ανθρώπινης συνείδησης, αλλά, και αφουγκράζεται, ορισμένες φορές αυτή την λανθάνουσα αμφισημία που υπάρχει μέσα στο λόγο των ποιητικών αυτών φωνών.

Υιοθετώντας έναν ουσιαστικό διάλογο με τις φωνές αυτές του μακρινού ή κοντινού παρελθόντος που αγάπησε χωρίς να τις ποδηγετεί, οδηγώντας τες σε έναν προκαθορισμένο θεωρητικό ποιητικό πλαίσιο, συστρατεύεται μαζί τους στην αναδημιουργική αποτύπωση της δικής του ποιητικής γραφής. Οδηγώντας τες καθώς συνβηματίζει μαζί τους σε έναν σύγχρονο και ενδιαφέροντα ερωτηματικό επαναπροσανατολισμό περί ποιητικής τέχνης και της λειτουργίας της. Από αιχμαλωτίζοντάς τες από τη σκόνη του χρόνου και φυσικά, από τις ιστορικές συνθήκες που τις κυοφόρησαν.

Η πριμοδότηση του ποιητικού λόγου με την τεχνική αυτή, είναι εύστοχη και έχει κατά την γνώμη μου ιδιαίτερα ενδιαφέρον.

Αποφεύγοντας ο ποιητής τις διακειμενικές τριβές και προϋποθέτοντας τους όμορους ιστορικά προσδιορισμούς ερμηνείας του ποιητικού φαινόμενου, οικοδομεί έναν ποιητικό λόγο σύγχρονο, μοντέρνο, και ελκυστικά ευάγωγο, στα παλιά και ίσως αιώνια ερωτήματα περί ποιήσεως και ποιητικής τέχνης.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη δημοσίευση, περιοδικό «Πάροδος»,

τεύχος 33-34/ Ιανουάριος 2010, σελίδες 3801-3802.

Πειραιάς 14-Ιουλίου 2013.