ΚΑΡΛΟ ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ-μέρος Β

ΚΑΡΛΟ ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ

(Βενετία 25/2/1707-Παρίσι 6/2/1793)

Ο Κωμωδός των εύθυμων και ξέγνοιαστων γεγονότων και των θαρραλέων προσδοκιών

Μέρος  Β.

«Επεδίωξε να περιορίσει την μονοκρατορία της Κομέντια ντελ Άρτε. Βασικός του στόχος ήταν να αντικατασταθούν τα στερεότυπα σενάρια με γραπτές κανονικές κωμωδίες και οι παραδοσιακοί τύποι-μάσκες με ζωντανούς χαρακτήρες, ώστε η κωμωδία πλουτισμένη νέα θέματα και νέες μορφές, να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις».

                        Μαρία Ανεμοδουρά( Ιστορία Εικονογραφημένη)

          Κάθε ηθοποιός, άντρας ή γυναίκα, μικρός ή μεγάλος, καλός ή κακός τεχνίτης της θεατρικής τέχνης δεν είναι παρά μία Μάσκα. Μια Μάσκα που απεικονίζει έναν χαρακτήρα, ένα πρότυπο, ένα στυλ, ένα ύφος ζωής ή ερμηνείας του κόσμου. Ο συνδυασμός αυτών των Προσωπείων και η τεχνική τους οργάνωση μας δίνουν την τέχνη του Θεάτρου μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα και σε έναν κλειστό ή ανοιχτό χώρο. Τα συναισθήματα και οι καταστάσεις των ανθρώπων, οι δράσεις τους και οι ενέργειές τους, είναι συμπληρωματικοί χρωματισμοί της Μάσκας.  Συνήθως, η Μάσκα του ηθοποιού-του θεατρίνου, και η Μάσκα του θεατή δεν ταυτίζονται. Όταν συμβεί αυτό έχουμε την γέννηση της Τραγωδίας ή την γέννηση της Κωμωδίας.

         Η Τέχνη της Κωμωδίας δεν είναι παρά το ευτράπελο Προσωπείο της τραγικής ανθρώπινης Μάσκας, είναι η διακωμώδηση και η γελοιογράφηση των αποτυχημένων προσπαθειών του ανθρώπου να επανενώσει το τραγικό του Προσωπείο, δηλαδή να αρτιώσει με την σάτιρα της Κωμωδίας ότι δεν κατόρθωσε με την τέχνη της Τραγωδίας.

Τραγωδία και Κωμωδία δεν είναι παρά οι δύο κυρίαρχοι χρωματισμοί της ανθρώπινης Μάσκας. Και αυτούς τους πολυποίκιλους χρωματισμούς των ανθρώπινων εμπειριών και ανθρώπινων αινιγμάτων προσπαθεί να αποδώσει ο ηθοποιός που δεν είναι επαναλαμβάνω παρά μια εν κινήσει Μάσκα.

Μια Μάσκα που μέσω της Θεατρικής Τελετουργικής Τέχνης, ζητά να αντικατοπτριστεί με εκείνη του κάθε Θεατή μέσα στον χρόνο και τον χώρο.

         Συνεχίζοντας εδώ το δεύτερο μέρος της εργασίας μου και της έρευνας για τον Κάρλο Γκολντόνι, συμπληρώνω και παραθέτω μια Ενδεικτική Παραστασιογραφία που είχα δημοσιεύσει στο περιοδικό «Οδός Πανός», που πρωτοδημοσιεύτηκε το κείμενο και του πρώτου μέρους και το τωρινό.

Πριν λίγο καιρό, στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, παραστάθηκε η κωμωδία του Γκολντόνι «Καυγάδες στην Κιότζα», μια ωραία παράσταση με γρήγορους ρυθμούς και αρκετά ευτράπελα και ευχάριστα στιγμιότυπα. Η σκηνοθεσία ήταν του γνωστού ηθοποιού-σκηνοθέτη και σοβαρού γνώστη της θεατρικής τέχνης κυρίου Βασίλη Παπαβασιλείου.

Ευτύχημα αποτελεί το γεγονός, ότι την καλλιτεχνική διεύθυνση την περίοδο αυτή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά την έχει ο κύριος Τάκης Τζαμαριάς, ένας καταξιωμένος σκηνοθέτης και με αρκετές θεατρικές περγαμηνές στο ενεργητικό του.

«Τα δύο βιβλία στα οποία βασίστηκα περισσότερο και που ποτέ δε θ΄ απαρνηθώ, είναι ο Κόσμος και το Θέατρο».

                                                             Κάρλο Κολντόνι

Ενδεικτική  Παραστασιογραφία

Α. το έργο «ΚΑΥΓΑΔΕΣ ΣΤΗΝ ΚΙΟΤΖΙΑ»

         Η παράσταση αυτή πρωτοπαρουσιάστηκε στις 14/7/1999 στο Καστράκι της Πρέβεζας. Παρουσιάστηκε από το ΔΗΠΕΘΕ- ΚΟΖΑΝΗΣ στο Ηρώδειο στις 25/8/1999 σε σκηνοθεσία Νανάς Νικολάου και μετάφραση Βαγγέλη Ηλιόπουλου. Δες:

-Αγγελική Κώττη,

  Εφημερίδα Έθνος 27/8/1999, Καβγάδες…, από την Κοζάνη στο

  Ηρώδειο.

-Δημήτρης Τσατσούλης,

 Εφημερίδα Ημερησία 18/9/1999

-Γιάννης Βαρβέρης,

 Εφημερίδα Η Καθημερινή 19/9/1999, Γκολντόνι α βολοντέ.

-Μηνάς Χρηστίδης,

 Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 11/9/1999, Ένα διαφορετικό

  Καλοκαίρι.

-Βασίλης Μπουζιώτης,

 Εφημερίδα Έθνος 12/9/1999, Ανακρίσεις στη Βενετία.

- (Περσεύς Αθηναίος),

  Εφημερίδα Ελεύθερη Ώρα 31/8/1999, Καυγάδες στην Κότζια.

- περιοδικό Ραδιοτηλεόραση τεύχος 1540/ 21-8-1999.

         Ανέβηκε στο Θέατρο Ριάλτο στις 27/11/1993  από τον Εταιρικό Θίασο Κομμέντια του ΣΕΗ-ΟΕΘ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου και μετάφραση Βασίλη Ηλιόπουλου. Δες:

- Επίλογος, τόμος του 1994, σελίδα 210.

- Γιάννης Σαρηγιάννης,

  Εφημερίδα Τα Νέα 26/11/1993, Καβγάδες στο Ψαροχώρι.

- Γιάννης Βαρβέρης,

  Εφημερίδα Η Καθημερινή 1/5/1994, Άλλοτε και τώρα.

- Λέανδρος Πολενάκης,

   Εφημερίδα Η Αυγή 20/3/1994, ο σύγχρονος Γκολντόνι.

         Παραστάθηκε και στο Αιγάλεω στο Θέατρο «Αλέξης Μινωτής»στις 31/8/1994 με την ίδια μετάφραση και σκηνοθεσία.

         Παραστάθηκε από το ΚΘΒΕ στην Κεντρική Σκηνή στις 13/3/1980 σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου και μετάφραση της Στέλλας Μάντακα-Ανδρικίδου.

         Παραστάθηκε από την Θεατρική Ομάδα του Δήμου Μυκόνου στο Θέατρο Λάκκας στην Μύκονο στις 25/8/2002 σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαλάκη.

Β. το έργο «ΌΤΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟ ΓΛΕΝΤΟΥΝ»

         Παρουσιάστηκε από το ΚΘΒΕ στο Ηρώδειο στις 21/8/1998, σε σκηνοθεσία-ελεύθερη απόδοση Γιάννης Ιορδανίδης. Δες:

- Περσεύς Αθηναίος,

   Εφημερίδα Ελεύθερη Ώρα 27/9/1998, Όταν οι γυναίκες…

- Έφης Μαρίνου,     

   Εφημερίδα Κυριακάτικη-Ελευθεροτυπία 9/8/1998, Να τσακωνόμαστε τουλάχιστον για έναν άντρα.

         Ανέβηκε από το ΚΘΒΕ στην Κεντρική Σκηνή στις 24/1/1969 με τίτλο «Οι γυναίκες διασκεδάζουν» σε μετάφραση Ελένης Κιτσοπούλου-Θέμελη, σκηνοθεσία και μουσική Κυριαζής Χαρατσάρης.

         Ανέβηκε από την Ομάδα Συγνώμη, στο Θέατρο Βικτωρία (Φουαγιέ), στις 15/4/2002 μετάφραση και πάλι της συγγραφέως και κόρης του θεσσαλονικιού ποιητή Γιώργου Θέμελη, Ελένης- Κιτσοπούλου-Θέμελη, και σκηνοθεσία Έκτωρ Μελανής.

       Ανέβηκε από την Θεατρική Ομάδα Βασιλικών Θεσσαλονίκης

 Στην Θεσσαλονίκη στο Δ, Θ. Βασιλικών στις 15/3/2003, σε σκηνοθεσία Βαγγέλης Οικονόμου, μετάφραση Ελένης Κιτσοπούλου-Θέμελη.

Γ. το έργο «ΨΕΥΤΗΣ»

         Παρουσιάστηκε στο Κάστρο του Πλαταμώνα 23/7/1994 και στο Θέατρο του Λυκαβηττού 20/8/1994, σκηνοθεσία Γιάννης Καραχισαρίδης , μετάφραση Στέλλα Μάντακα-Ανδρικίδου. Δες:

- περιοδικό Αντί τεύχος 559/16-9-1994.

         Ανέβηκε από το Θίασο Θεατρικό Σανίδι στον Κινηματογράφο Καλλιφόρνια του Πειραιά 16/2/1999 σε απόδοση και σκηνοθεσία Γιώργος Μπέλλος. Δες:

 - εφημερίδα Ακρόπολις 30/7/1998, Ο Ψεύτης του Γκολντόνι κάνει περιοδεία.    

         Ανέβηκε από το Θεατροδρόμιο στο Θέατρο Ρεματιάς, στο Χαλάνδρι 15/9/1999 σκηνοθεσία Παύλος Λιάρος.

         Ανέβηκε από το ΚΘΒΕ στην Κεντρική Σκηνή 15/10/1971, σε σκηνοθεσία Γιώργου Θεοδοσιάδη, μετάφραση Στέλλας Μάντακα-Ανδρικίδου.

 Δ. το έργο «Η ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΤΡΙΑ»

         Παρουσιάστηκε από το θίασο Παλκοσένικο-Διόνυσος στο Θέατρο Κνωσσός 10/12/1994, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Βασίλη Αναστασίου. Δες:

  -Άλκης Μαργαρίτης,

    Εφημερίδα Τα Νέα 19/2/1994 Η ερωτευμένη υπηρέτρια.         

  - Μίνος Φένεκ Μικελίδης,

     Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 9/4/1994, Ερωτευμένες γυναίκες.

 Ε. το έργο «ΟΙ ΥΠΗΡΕΤΡΙΕΣ»

         Παρουσιάστηκε από το Θέατρο Πόρτα 13/12/1996, μετάφραση Κωστής Σκαλιόρας, σκηνοθεσία Θωμάς Μοσχόπουλος. Δες:

 - εφημερίδα Το Βήμα 15/12/1996. Ο προκλητικός Γκολντόνι.

 - Μηνάς Χρηστίδης,

   Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 4/1/1997, δύο «άτυχες» παραστάσεις.

 - Μαρίκα Θωμαδάκη,

    Εφημερίδα Το Βήμα 2/2/1997. Καλές ερμηνείες.

 - Γιάννης Βαρβέρης,

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 16/2/1997. Υπηρέτριες: ξέφρενοι ρυθμοί χωρίς οίστρο.

 ΣΤ. το έργο «Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΜΟΥ»

         Παρουσιάστηκε από το θεατρικό οργανισμό Νέος Λόγος, στο Θέατρο Φούρνος 23/2/2003, σκηνοθεσία Φώτης Μακρής, μετάφραση Νίκος Χουρμουζιάδης. Δες:

 - εφημερίδα Ναυτεμπορική 22/2/2003

 - εφημερίδα Ελευθεροτυπία 21/2/2003 Τριλογία σε μία παράσταση.

 - περιοδικό Ραδιοτηλεόραση τεύχος 1724/1-3-2003. Η περιπέτεια του παραθερισμού.

 - Σπύρος Παγιατάκης,

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 30/3/2003. Γκολντόνι κατάλληλος για όλους.

 - Πάνος Δημητρούδης,

    Εφημερίδα Η Εποχή 5/4/2003. Ο «Νέος Λόγος» σε στιγμές θαυμαστής ωριμότητας.

          Ανέβηκε από το ΔΗΠΕΘΕ ΠΑΤΡΑΣ στο Θέατρο Απόλλων 16/11/1990, διασκευή Τζιόρτζιο Στρέλερ, μετάφραση Νίκου Χουρμουζιάδη, σκηνοθεσία Μάγιας Λυμπεροπούλου. Δες:

  -Ελένη Βαροπούλου,

   Εφημερίδα Το Βήμα 20/1/1991. Η Τριλογία.

 - Εφημερίδα Το Βήμα 2/12/1990. Το ανεκπλήρωτο του έρωτα.

 - Εφημερίδα Η Αυγή 4/11/1990. Μια ανθρωπολογία του

   καθημερινού.

         Παραστάθηκε και από την «Τέχνη» Θεσσαλονίκης, σε σκηνοθεσία Νίκου Χουρμουζιάδη(;)

 Ζ. το έργο «ΜΟΛΙΕΡΟΣ»

         Παρουσιάστηκε από το θέατρο των Καιρών, στο Δημοτικό Θέατρο Καλλιθέας 8/3/1996, σκηνοθεσία Έρση Βασιλικιώτη, μετάφραση Βασίλης Ηλιόπουλος.

 Η.  το έργο «ΠΑΜΕΛΑ»

         Παρουσιάστηκε από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης στο Θέατρο Τάφρου των Χανίων 5/8/1995, σκηνοθεσία Νίκος Χατζηπαππάς, μετάφραση Άννα Βαρβαρέσσου.

 Θ. το έργο «ΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ»

      Σε διασκευή του Γερμανού σκηνοθέτη Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ.

         Παρουσιάστηκε από το θέατρο των Καιρών, στο Θέατρο Ριάλτο 6/5/1994, μετάφραση Σωτηρία Ματζίρη, σκηνοθεσία Έρση Βασιλικιώτη. Δες:

 -Ελένη Πετάση,    

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 6/5/1994. Ένα θεατρικό κυνήγι αιώνων.

         Ανεβάστηκε και από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου 1993

 Σκηνοθεσία Νεόφυτου Ταλιώτη, μετάφραση Γεράσιμου Σπαταλά. Δες:

  -Γιάννης Βαρβέρης,

  Εφημερίδα Η Καθημερινή 9/5/1993. Στην ενάλια χώρα.

         Ανέβηκε και από το Εθνικό Θέατρο το 1968 σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού, μετάφραση του ποιητή Γεράσιμου Σπαταλά.

  Ι. το έργο «ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΣΠΙΤΙ»

         Παρουσιάστηκε από την Εποχή-Βασίλης Παπαβασιλείου, 1968 μετάφραση της ποιήτριας Τζένης Μαστοράκη, σκηνοθεσία Βασίλης Παπαβασιλείου. Δες:

- Πάρις Τακόπουλος,

   «Τα Κριτικά»(1966-1990), εκδόσεις Ποταμός 2002, σελίδες 149-151.

         Ανέβηκε και από το ΚΘΒΕ στη Σκηνή Μελίνας Μερκούρη 5/2/1994, μετάφραση Τζένης Μαστοράκη, σκηνοθεσία Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Δες:

 -εφημερίδα Εξόρμηση 17/12/1993 και 29/1/1994 Το Καινούργιο Σπίτι.

 Κ. το έργο «ΦΙΛΟΣ ΟΧΙ ΑΣΤΕΙΑ»

         Παρουσιάστηκε από το Θεσσαλικό Θέατρο στη Λάρισα 27/11/1999, σκηνοθεσία-μετάφραση Βασίλης Παπαβασιλείου. Δες:

 - ΕΔ. Χ.,

    Εφημερίδα Τα Νέα 25/11/1999. Φίλος πάντα του Γκολντόνι.

 - Βασίλης Αγγελικόπουλος,

    Εφημερίδα Η Καθημερινή 30/11/1999. Φίλος όχι αστεία στη

    Λάρισα.

 - Γιάννης Βαρβέρης,

    Εφημερίδα Η Καθημερινή 25/6/2000. Φίλος μεν έρως, φιλτάτη

    δε φιλία.

  - Βασίλης Μπουζιώτης,

     Εφημερίδα Έθνος 14/5/2000 Ύμνος για την φιλία.

-         Μηνάς Χρηστίδης,

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 13/3/2000. Πάνω απ’ όλα η φιλία.

   - Παναγιώτης Τιμογιαννάκης,

      Εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος 14/5/2000. Γκολντόνι δια χειρός

     Παπαβασιλείου.

  - Μαρία Κουφοπούλου,

     Εφημερίδα Το Βήμα 5/12/1999. Γιώργος Ζιάκας, ποτέ δεν συμμετέχω σε μίζερες παραστάσεις.

Λ.  το έργο «Η ΜΙΚΡΗ ΠΛΑΤΕΙΑ»

         Παρουσιάστηκε από το ΔΗΠΕΘΕ-Καλαμάτας, στο Αμφιθέατρο του Κάστρου 2/7/1999 και στον Λυκαβηττό 24/8/1999. μετάφραση Βασίλης Ηλιόπουλος, σκηνοθεσία Γ. Διαμαντόπουλος. Δες:

  - Βένα Γεωργακοπούλου,

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 24/8/1999. Το πικρό γέλιο της μικρής πλατείας.

 -  Γιώργος Δ. Σαρηγιάννης,

    Εφημερίδα Τα Νέα 26/8/1999. Μια δροσερή πλατεία.

 -  περιοδικό Αθηνόραμα τεύχος 1193/20-8-1999

 -  εφημερίδα Ελευθεροτυπία 2/7/1999. Γκολντόνι και Σαίξπηρ εντός των τειχών.

 -  εφημερίδα Επενδυτής 28/8/1999.

         Ανέβηκε και από το ΔΗΠΕΘΕ-Κομοτηνής 19/8/2003, στο Θερινό Δημοτικό Θέατρο. Σκηνοθεσία Δημήτρης Παπασταμάτης.

 Μ. το έργο «Ο ΙΜΠΡΕΣΑΡΙΟΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ»

         Παρουσιάστηκε στο Θέατρο Θεμέλιο 4/1/1994, σκηνοθεσία από τον Πειραιώτη Νίκο Βασταρδή, απόδοση Άννα Ανδριανού. Δες:

 - περιοδικό Νέα Εστία τεύχος 1600/1-3-1994.

 - Λέανδρος Πολενάκης,

   Εφημερίδα Η Αυγή 13/1/1994. Το συναίσθημα ταιριάζει στον Γκολντόνι.

         Παραστάθηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1993 στην Κεντρική Σκηνή, σκηνοθεσία Γιώργος Ρεμούνδος, μετάφραση Άννα Βαρβαρέσου. Δες:

 - εφημερίδα Η Καθημερινή 12/3/1993. Έργο Γκολντόνι ανεβάζει το Εθνικό Θέατρο.

 -  Θόδωρος Κρητικός,

    Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 11/4/1993. Πρόδρομος ηθογραφίας.

 - Μηνάς Χρηστίδης,

   Περιοδικό Διπλό Τηλέραμα τεύχος 843/1-5-1993. Αμήχανη παράσταση.

 - Γιάγκος Ανδρεάδης,

   Εφημερίδα Μεσημβρινή 12/4/1993. Το παρασκήνιο του θεάτρου.

         Ανέβηκε και από το ΚΘΒΕ στην Κεντρική Σκηνή 16/12/1995, μετάφραση του ηθοποιού Κώστα Αθανασόπουλου, σκηνοθεσία Γιάννης Ρήγας.

 Ν. το έργο «ΟΙ ΔΙΔΥΜΟΙ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ»

         Παρουσιάστηκε από το Θέατρο Τέχνης στις 10/2/1994 μετάφραση του ποιητή Χάρη Βλαβιανού, σκηνοθεσία Μίμης Κουγιουμτζής. Δες:

 - Ματίνα Καλτάκη,

    Εφημερίδα Επενδυτής 13/3/1994. Οι δίδυμοι της Βενετίας.

 - εφημερίδα Επενδυτής 12/12/1994.

 - Περσεύς Αθηναίος,

   Εφημερίδα Ελεύθερη Ώρα 27/11/1994. Οι δίδυμοι της…

 - Αγάπη Σπιθούρη,

    Εφημερίδα Κέρδος 1/3/1994. Οι δίδυμοι του Γκολντόνι.

 - Λέανδρος Πολενάκης,

    Εφημερίδα Η Αυγή 24/3/1994 Καινούργια πρόσωπα.

 - Ξένη Μουχιμόγλου,

   Εφημερίδα Ναυτεμπορική 8/2/1994 Δίδυμοι από τη Βενετία.

 - Μυρτώ Παπαδοπούλου,

   Εφημερίδα Το Βήμα 13/3/1994. Ένας ηθοποιός δύο ρόλοι.

 - Μηνάς Χρηστίδης,

   Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 6/3/1994. Όταν βγήκαν οι Μάσκες.

 - Γιώτα Σύκκα,

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 2/2/1994. Οι δίδυμοι στο υπόγειο.

          Ανέβηκε και στο Θέατρο Γκλόρια 7/11/1996, μετάφραση Χάρης Βλαβιανός, σκηνοθεσία από τον ηθοποιό Γιάννη Μόρτζο. Δες:

 - Μαρία Θωμαδάκη,

   Εφημερίδα Το Βήμα 17/11/1996. Περιπαίζοντας το κοινό.

 -  Άλκης Μαργαρίτης,

    Εφημερίδα Τα Νέα 28/12/1996. Οι δίδυμοι.

 -  Σοφία Αδαμίδου,

    Εφημερίδα Ο Ριζοσπάστης 8/12/1996. Κατάφαση ζωής.

 - Εφημερίδα Κέρδος 6/11/1996. Οι δίδυμοι κάνουν πρεμιέρα.

         Ανέβηκε και από τον Θεατρικό Όμιλο Νέων Δήμου Αμαρουσίου στο Θέατρο Αναβρύτων 29/6/1999. διασκευή και σκηνοθεσία Εύχαρις Παπαϊωάννου.

 Ξ. το έργο «ΛΟΚΑΝΤΙΕΡΑ»

         Παρουσιάστηκε στο Παλαιό Πανεπιστήμιο Αθηνών 2/9/1998. σκηνοθεσία Στέλιος Ράλλης, μετάφραση Αντώνης Σακελλαρίου. Δες:

 - Κώστας Γεωργουσόπουλος,

   Εφημερίδα Τα Νέα 12/10/1998. Το θήλυ ως παραγωγός.

 - Ιω. Κλεφτογιάννη,

   Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 1/9/1998. Το αιώνιο θηλυκό.

 - Ρ. Κ.

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 1/9/1998. Η Λοκαντιέρα στο Πανεπιστήμιο.

 - Έλσα Ανδριανού,

   Εφημερίδα Ακρόπολις 14/10/1998. Η θεατρική ιστορία και το τηλεοπτικό κάτοπτρο.\

 - Ματίνα Καλτάκη,

   Εφημερίδα Επενδυτής 5/9/1998. Για το αιώνιο θήλυ.

         Ανέβηκε στο Θέατρο Πόρτα της Ξένιας Καλογεροπούλου το 1989, μετάφραση Κωστής Σκαλιόρας.

         Ανέβηκε στο Θέατρο Κάκιας Αναλυτή 9/10/1996, από το θίασο Γιάννη Μπέζου, Ναταλία Τσαλίκη, μετάφραση-σκηνοθεσία Θέμης Μαμουλίδης. Δες:

 - Άλκης Μαργαρίτης,

   Εφημερίδα Τα Νέα 2/11/1996. Η Λοκαντιέρα.

 - Γιώργος Δ. Σαρηγιάννης,

   Εφημερίδα Τα Νέα 6/11/1996. Λοκαντιέρα ολίγον πικρή.

 - Μαρίκα Θωμαδάκη,

   Εφημερίδα Το Βήμα 17/11/1996. Υποτονικό θέαμα.

 - Νίκη Παπανικολάου,

   Εφημερίδα Κέδρος 10/11/1996. Ναταλία Τσαλίκη αναφορές στην Λοκαντιέρα.

         Ανέβηκε στο Θέατρο Βεάκειο 1994 από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων. Σκηνοθεσία Νικαίτη Κοντούρη, μετάφραση Κωστής Σκαλιόρας. Πρώτη παράσταση Ιωάννινα Θέατρο ΕΗΜ 17/7/1994. Δες:

 -  Λέανδρος Πολενάκης,

    Εφημερίδα Η Αυγή 21/8/1994. Η ταλάντωση του εκκρεμούς.

 - περιοδικό Ένα τεύχος 29/10-8-1994. Όλα τα θηλυκά.

         Ανέβηκε στο Θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα 16/9/2003, στο Νέο Φάληρο, μετάφραση του ηθοποιού Γιάννη Καλαντζόπουλου, σκηνοθεσία του γνωστού Πειραιώτη Νίκου Δαφνή.

         Ανέβηκε από το Θέατρο Θράκης στην Κομοτηνή 1/7/1979. μετάφραση Νικόλαος Ποριώτης, σκηνοθεσία Γιώργος Ρεμούνδος.

         * Ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1933 μετάφραση Νίκος Ποριώτης. Σκηνοθεσία Φώτος Πολίτης-Δημήτρης Ροντήρης. Και πάλι από το Εθνικό Θέατρο το 1949 σε μετάφραση Νικόλαου Ποριώτη και σκηνοθεσία Κώστα Μιχαηλίδη.

         Το έργο αυτό του Κάρλο Γκολντόνι «Η Λοκαντιέρα» υιοθετήθηκε με αυτόν τον τίτλο όταν ο συγγραφέας και ιδρυτής της Νέας Σκηνής Κωνσταντίνος Χρηστομάνος την ανέβασε το 1901 στην «Νέα Σκηνή» σε μετάφραση του συγγραφέα Νικόλαου Ποριώτη, ο οποίος και χρησιμοποίησε αυτόν τον τίτλο.

Πριν από αυτήν την παράσταση, χρησιμοποιούσαν τον τίτλο «Η Ξενοδόχος» από 23/10/1863 σε μετάφραση του Ιωάννη Καρατζά από τον θίασο των Αδερφών Δημητράκου. Από τους διαφόρους θιάσους 12/9/1864 του Παντελή Σούτσα, 28/4/1868 των Σούτσα-Ταβουλάρη, με τον τίτλο «Ξενοδόχος ή Η Πανουργία των γυναικών» κ.λ.π.

 Ο. το έργο «Η ΒΕΝΤΑΛΙΑ»

         Παρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο το 1941 σε μετάφραση του ποιητή Γεράσιμου Σπαταλά και σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη.

   * Το έργο αυτό του Γκολντόνι από 29/11/1871 που παρουσιάστηκε στην Αθήνα από τον Θίασο Σούτσα-Ταβουλάρη, χρησιμοποιούσαν και τον τίτλο «Το ριπίδιον».

 Π.  το έργο «Ο ΓΚΡΙΝΙΑΡΗΣ»

         Παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1950 μετάφραση Γεράσιμος Σπαταλάς, σκηνοθεσία Σωκράτης Καραντινός.

         Ανεβάστηκε και από το ΚΘΒΕ 12/4/1944 σε μετάφραση Λέων Κουκούλας, σκηνοθεσία Κωστής Μιχαηλίδης με τον τίτλο «Ο καλόκαρδος γρουσούζης».

 Ρ. το έργο «Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ»

         Παρουσιάστηκε στις 4/10/1996 στο Θέατρο Κάτια Δανδουλάκη, από τον Θεατρικό Οργανισμό Δρώμενα, σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, ελεύθερη απόδοση από τον Πειραιώτη θεατράνθρωπο Μάριο Πλωρίτη, συζύγου της ηθοποιού Κάτιας Δανδουλάκη. Δες:

 - Ματίνα Καλτάκη,

   Εφημερίδα Επενδυτής 19/10/1996. Άψογη δουλειά από τον…

 - Κώστας Γεωργουσόπουλος,

   Εφημερίδα Τα Νέα 4/11/1996. Επισφαλής ακροβασία.

 - Γιάννης Βαρβέρης,

   Εφημερίδα Η Καθημερινή 27/10/1996. Μια γκολντόνια ημιπαράκαμψη.

 - Μαρίκα Τωμαδάκη,

   Εφημερίδα Το Βήμα 24/11/1996. Τολμηρό εγχείρημα.

-     Τούλα Μπούτου,

Εφημερίδα Φωνή του Πειραιά 14/3/1997. Υπηρέτης…

- Γιώργος Δ. Σαρηγιάννης,

   Εφημερίδα Τα Νέα 17/6/1996. Ελπιδοφόρα κινητικότητα.

- Νίκος Παρνασσάς,

  Εφημερίδα Η Απογευματινή 24/11/1996. Ο Τρουφαλδίνο είναι..

- Μαρία Αδαμοπούλου,

  Εφημερίδα Κυριακάτικη Αυγή 27/10/1996. Ποιο θεατρικός και από το Θέατρο.

-         εφημερίδα Το Βήμα, Δεν μιμούμαι τον άντρα.

- Ελένη Παπασωτηρίου,

  Εφημερίδα Κυριακάτικη 8/9/1996, συνέντευξη με την ηθοποιό Κάτια Δανδουλάκη.

         Ανέβηκε από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας 17/2/2001 στο Θέατρο Πορεία. Μετάφραση σκηνοθεσία Θέμης Μουμουλίδης.. Δες:

- περιοδικό Ραδιοτηλεόραση τεύχος 1618/17-2-2001.

         Ανέβηκε από την Πολιτιστική Παρέμβαση στο Θέατρο Τζένης Καρέζης 6/11/2000 σκηνοθεσία Κώστας Καζάκος, διασκευή-μετάφραση Λίλιαν Δημητρακοπούλου. Δες:

 - Τ. Κ.,

   Εφημερίδα Ο Ριζοσπάστης 19/11/2000. Υπηρέτης δύο…, και,

-  εφημερίδα Ο Ριζοσπάστης 6/11/2000. Ο Υπηρέτης βάζει τα καλά του.

         Ανεβαίνει στις 18/7/1994 στο Θέατρο Βράχων από την Εταιρεία Θεάτρου Διάλογος. Σκηνοθεσία Θέμης Μαμουλίδης, μετάφραση Παναγιώτα Πανταζή. Δες:

 - περιοδικό Ένα τεύχος 23/2-6-1993.

         Ανεβαίνει από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων 14/7/1996 στο θέατρο του Λυκαβηττού μετάφραση Μιχάλης Κόκκαλης, σκηνοθεσία Βασίλης Θεοδωρακόπουλος. Δες:

 -Άλκης Μαργαρίτης,

  Εφημερίδα Τα Νέα 3/8/1996

- εφημερίδα Ελεύθερη Ώρα 14/7/1996.

   Πρώτη παράσταση 4/7/1996 στο υπαίθριο Θέατρο Ιωαννίνων.

         Ανεβαίνει από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών στο Λυκαβηττό 8/7/1999 σε μετάφραση Π. Πανταζή. Πρώτη παράσταση 3/7/1999 Δημοτικό Θέατρο Σερρών δες:

- Μηνάς Χρηστίδης,

  Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 12/7/1999. Ήταν μια ξεχωριστή παράσταση.

- Βασίλης Μπουζιώτης,

  Εφημερίδα Έθνος 18/7/1999. Ευρηματική κωμωδία.

- Γιάννης Βαρβέρης,

  Εφημερίδα Η Καθημερινή 19/9/1999 Γκολντόνι βολοντέ.

- Σ. Ξ.,

   Εφημερίδα Η Απογευματινή 15/8/1999. Το αριστούργημα του Γκολντόνι.

         Πρωτοανεβάστηκε από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, στο Θέατρο Βεάκη το 1976, μετάφραση Γεράσιμος Σπαταλάς, σκηνοθεσία Γιώργος Λαζάνης. Δες:

- Κώστας Γεωργουσόπουλος,

  Εφημερίδα Το Βήμα 17/11/1976. Από την κωμωδία στην σάτιρα.

- Μανώλης Σκουλούδης,

  Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 12/12/1976. Ένας θεατρικός γεφυροποιός.

- Άλκης Μαργαρίτης,

  Εφημερίδα Τα Νέα 9/2/1977. Ο Υπηρέτης.

- Στάθης Δρομάζος,

  «Ξένο Θέατρο», εκδόσεις Κέδρος 1987, σελίδες 40-42.

         Ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο στις 11/5/1937 σε σκηνοθεσία του Πειραιώτη Δημήτρη Ροντήρη, μετάφραση Μ. Κόκκαλης. Το 1938 και πάλι από τον θίασο του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού, μετάφραση Γεράσιμου Σπαταλά. Ξανά στο Εθνικό Θέατρο το 1952 σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη.

        Ανεβαίνει από την Θεατρική Ομάδα Μπαστιάς Σύρου, στο Θέατρο Απόλλων στις 25/4/2002 σκηνοθεσία Αντρέας Τζίνης.

         Ανεβαίνει από το Θεατρικό εργαστήρι του Δήμου Βύρωνα 29/6/2002 στο Θέατρο βράχων. Μετάφραση-σκηνοθεσία Λίλιαν Δημητρακοπούλου.

         Ανεβαίνει στο Θέατρο Γκλόρια από τον Θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου το έργο «Γιάννης Τζόννυ και Ιβάν» σάτιρα σε δύο μπλοκ από το έργο του Κάρλο Γκολντόνι.

          Ανεβαίνει από το ΚΘΒΕ Κεντρική Σκηνή 20/1/1967 μετάφραση Γεράσιμος Σπαταλάς, σκηνοθεσία Κανέλλος Αποστόλου.

         Ανεβαίνει από ΕΜΣ Κεντρική Σκηνή 1993, σκηνοθεσία Κάρλο Μπόζο, σκηνικά-μάσκες Στέφανο Περόκο.

         Ανεβαίνει από την Εταιρεία Θεάτρου Διάλογος στο Θέατρο Πόρτα 1993, σκηνοθεσία Θέμης Μουμουλίδης, μετάφραση Θ. Μουμουλίδης-Π. Πανταζή.

         Τέλος ανεβαίνει 28 και 29/9/1998 στο Ηρώδειο, η παράσταση του Piccolo Theatro di Milano σε σκηνοθεσία Τζιόρτζιο Στρέλερ. Δες:

 - περιοδικό Αθηνόραμα τεύχος 1145/18-9-1998 σ. 53. Υπηρέτης δύο αφεντάδων.

 - Γιώργος Δ. Σαρηγιάννης,

  Εφημερίδα Τα Νέα 30/9/1998. Αποθέωση Αρλεκίνου.

- Βένα Γεωργακοπούλου,

  Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 30/9/1998. Το πρόσωπο του ηθοποιού.

-         περιοδικό Δίφωνο τεύχος 37/10,1998. Αλλά Στρέλερ.

-         Εφημερίδα Τα Νέα 29/9/1998. Ο Αρλεκίνος δεν γέρασε.

-         Μηνάς Χρηστίδης,

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 17/10/1998. Το τέλος και η αρχή.

Σημείωση: Για όσους ευτύχησαν να παρακολουθήσουν την πολύ ενδιαφέρουσα αυτή παράσταση, καταρχάς θα «διδάχθηκαν» τις τεχνικές της Κομέντια ντελ Άρτε, σε ορισμένα σημεία μου θύμιζε παράσταση Θεάτρου Σκιών. Ήταν μια πολύ καλή εμπειρία για όσους αγαπούν την τέχνη του Θεάτρου και ιδιαίτερα την τέχνη του Κάρλο Γκολντόνι.

Είχα νιώσει παρόμοια ευχάριστα όταν πρωτοείδα την Γιαπωνέζικη Μήδεια (δύο φορές), τον θίασο Λα Μάμμα παλαιότερα στο Λυκαβηττό και, Αγγλικό Θίασο σε έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ πάλι στο Ηρώδειο.

         Υπάρχει ακόμα και η παράσταση του Tag Teatro της Βενετίας 12 και 13/10/1993 στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. (όχι αυτήν δεν την είδα).

           Ασφαλώς, η ισχνή αυτή παραστασιογραφία δεν εξαντλεί το θέμα των παραστάσεων του Κάρλο Γκολντόνι στην Ελλάδα.

Προσπάθησα να αναφέρω στοιχεία που βρήκα στην βιβλιοθήκη μου-και έτυχε να αποδελτιώσω-και από παραστάσεις που έχω ο ίδιος παρακολουθήσει. Υπάρχουν και άλλες που δεν αναφέρω που δεν κατόρθωσα να διασταυρώσω. Όπως το ανέβασμα των «Αγροίκων» από τον Λευτέρη Βογιατζή που δεν έχω παρακολουθήσει κ.λ.π.

Ο Θεατρικός αυτός διασκεδαστής και ανακαινιστής της Κομέντια ντελ Άρτε, μας προσέφερε και εξακολουθεί να μας προσφέρει ακόμα άφθονη διασκέδαση και πολύ γέλιο με τις Κωμωδίες του, του οφείλουμε και εμείς ένα σεβασμό και μια συνεχή μνημόνευση τόσο του ονόματός του, όσο και την παρακολούθηση των έργων του.

Φτάνει φυσικά, να μην έχει την κακό μεταχείριση που έχει στον τόπο μας πολλά καλοκαίρια ο παππούς μας ο Αριστοφάνης.

         Κλείνοντας, αναφέρω από άρθρο της Χαράς Μπακονικόλα « Κάρλο Γκολντόνι-περιπλάνηση και δημιουργία» τα εξής:

«Το κυριότερο τόλμημά του είναι το ότι εγκατέλειψε τον χαλαρό δραματουργικό καμβά, το ανοικτό «σενάριο» ή «σοτζέττο» της Κομέντια, στην οποία οι ηθοποιοί αυτοσχεδίαζαν, εφευρίσκοντας τους μεταξύ τους διαλόγους. Αντ’ αυτού, καθιέρωσε το κλειστό κείμενο, δηλαδή το πλήρες θεατρικό έργο που δεν επιδέχονταν πρόχειρες και αυθόρμητες προσθήκες…». Σελίδα 35 από το βιβλίο «Η Τριλογία του παραθερισμού», εκδόσεις Δωδώνη 2003.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος,

Πρώτη δημοσίευση περιοδικό,

Οδός Πανός, τεύχος 142/ 10,12, 2008, σελίδες 120-142.

Πειραιάς, δεύτερη γραφή συμπληρωμένη και στα δύο μέρη.

Κυριακή 15 Ιουνίου 2014.