ΕΛΥΤΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ  ΟΔΥΣΣΕΑ  ΕΛΥΤΗ

Δημήτρης  Δασκαλόπουλος, «Βιβλιογραφία Ο. Ελύτη», εκδόσεις Ύψιλον, 1995, δεύτερη έκδοση.

Λίγα ακόμα στοιχεία στην Βιβλιογραφία του Οδυσσέα Ελύτη.

     Στον Κίμωνα  Φράίερ και πάλι

     Παρουσιάζοντας την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, «Βιβλιογραφία Ο. Ελύτη», στο πρώτο τεύχος του περιοδικού ΚΛΠ, Μάιος 1993, που εξέδιδε ο Δραπετσωνίτης δημοσιογράφος και διευθυντής της εφημερίδας Εξόρμηση Νίκος Λαγκαδινός, αναφέρθηκα στις δυσκολίες που παρουσιάζει η αποδελτίωση και η καταγραφή μιας πλήρους βιβλιογραφίας. Πιστεύω ότι ο έμπειρος βιβλιογράφος και κριτικός κύριος Δημήτρης Δασκαλόπουλος θα συμφώνησε με το πνεύμα και τα στοιχεία του πρώτου αλλά και του παρόντος κειμένου.

        Το βιβλίο εκδόθηκε για δεύτερη φορά, από τις γνωστές εκδόσεις Ύψιλον του ποιητή, μεταφραστή και εκδότη Δημήτρη Καλοκύρη, χωρίς τις απαραίτητες συμπληρωματικές πληροφορίες που απαιτούσε η νέα έκδοση. Ασφαλώς και πάλι αναφέρω ότι είναι δύσκολο αν όχι ακατόρθωτο να γραφεί μια πλήρη Βιβλιογραφία για έναν δημιουργό, όμως το Υπουργείο Πολιτισμού που την πρώτη φορά ανέλαβε και τα έξοδα της πρώτης έκδοσης, θα έπρεπε να ήταν μάλλον πιο προσεκτικό στην ανάθεση της έκδοσης τέτοιων έργων και μάλιστα από μεμονωμένα άτομα και όχι συλλογικούς φορείς ή ομάδα ερευνητών ή βιβλιόφιλων.

Μια Βιβλιογραφία έχει αρχή αλλά δεν έχει τέλος.

Για τους αναγνώστες, τους μελετητές, μαθητές ή σπουδαστές, καθηγητές ή άλλου είδους ερευνητές του έργου του Νομπελίστα ποιητή καταγράφω εν τάχει ορισμένα ακόμα βιβλιογραφικά στοιχεία από το προσωπικό μου αρχείο και βιβλιοθήκη-σε μια πρόχειρη ταξινόμηση- από αγάπη προς το έργο του ποιητή μια που μέσω του Κίμωνα Φράιερ αλλά και του Νίκου Βαλμά είχα την μεγάλη τύχη να τον επισκεφτώ αρκετές φορές στο γνωστό διαμέρισμα-Γραφείο της οδού Σκουφά και να μιλήσω μαζί του στο τηλέφωνο επίσης όταν έκανε τις εργασίες ο Κίμωνας.

Κρίμα που τόσα πολλά στοιχεία παραλήφθηκαν από την έκδοση του Υπουργείου Πολιτισμού, και ενώ ήταν εν γνώσει του κριτικού και από αυτήν την έκδοση των εκδόσεων Ύψιλων.

Ας μου επιτραπεί το βιβλιογραφικό αυτό δελτίο να το αφιερώσω σε δύο πρόσωπα σπουδαία που με τίμησαν με την μακροχρόνια φιλία τους και με δίδαξαν στα νεανικά μου χρόνια τι σημαίνει αγάπη για την Τέχνη γενικότερα, τον Κίμωνα Φράϊερ και τον Νίκο Βαλμά.

     Έκτοτε, μετά την κοίμηση του ποιητή, δημοσιεύθηκαν αρκετά ακόμα κείμενα και δημοσιεύματα για τον Οδυσσέα Ελύτη.

Ασφαλώς το νέο βιβλιογραφικό αυτό σημείωμα είναι συνέχεια του πρώτου δημοσιευμένου στην πρώτη έκδοση, και θα έχει και συνέχεια…

                                ΣΕ  ΒΙΒΛΙΑ

 •«Ο Ελύτης κοντά μας…»,έκδοση Βιβλιοθήκη Έκτου Λυκείου Πειραιά, 1980.

•«Πρακτικά Ενδέκατου Συμποσίου Ποίησης-Ποιητικές Ανθολογίες», Πάτρα 5-7 Ιουλίου 1991, εκδόσεις Αχαϊκές Εκδόσεις 1993.

•  Γιώργος Ανδρειωμένος, «Βιβλιογραφία Ανδρέα Κάλβου 1818-1988», εκδόσεις ΕΛΙΑ 1993.

•Μανόλη Γιαλουράκη, «Δοκίμια για νέους ανθρώπους», εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή 1979.

•Δημήτρης Δημηρούλης, «Το φάντασμα της θεωρίας», εκδόσεις Πλέθρον 1993,(βλέπε και σημείωμα Δ. Δασκαλόπουλου Ε406δ-σελίδα 198).

•Δημήτρης Λιαντίνης, «Ο Νυφομανής- Η ποιητική του Γιώργου Σεφέρη», έκδοση Πανεπιστημίου Αθηνών 1987.

•Γ. Ν. Μητσοπούλου—Ν. Α. Βλαχάκης, «Αναλύσεις Λογοτεχνικών Κειμένων», εκδόσεις Νικόδημος-Ζευς χ.χ. σελίδες 573-578.

•Μαρία Μαντουβάλου, «Κείμενα και μελέτες Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Γραμματείας», έκδοση Αφοι Τολίδη 1990, σελίδα 245,(ανάμεσα στα άλλα η συγγραφέας προτείνει να μελετηθεί το Φως, στους Σολωμό, Σικελιανό, Βρεττάκο, Ελύτη).

• David  Ricks,  «Η σκιά του Ομήρου», (Δοκίμιο για την Νεοελληνική ποίηση 1821-1940), εκδόσεις Καρδαμίτσα 1993.

•Θάλεια Τσαρνά, «Απόηχοι, Σκίτσα λογοτεχνών και Ζωγράφων», εκδόσεις Δρυμός 1982.

•Δ. Αντωνίου-Θ. Κοκοβίνος, Κ. Πετρόπουλος, «Ερμηνευτικές Αναλύσεις κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας», Α΄ Λυκείου, μέρος Δεύτερο, εκδόσεις Στέφανος Πατάκης 1982.

•Σ. Καντάς, Δ. Κιτριώτης, Θ. Κοκοβίνος, Γ. Παπακωνσταντίνου, Σ. Σφαέλλου, «Ερμηνευτικές αναλύσεις νεοελληνικών κειμένων», Γ΄ Λυκείου μέρος πρώτο, εκδόσεις Στέφανος Πατάκης 1983.

                           ΣΕ  ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

• ΑΝΤΙ, τεύχος 510/18-12-1992, Αφιέρωμα στον Ανδρέα Κάλβο.

Διάφορες αναφορές στον Ο. Ελύτη.

Και Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, «Ο Ανδρέας Κάλβος και η κριτική του Γιώργου Σεφέρη και Ο. Ελύτη.

• ΘΟΥΡΙΟΣ, τεύχος 11/1-11-1979, Αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη.

«Ένας επαναστάτης της Τέχνης»,

Γράφουν για τον Ελύτη οι: Αλέξανδρος Αργυρίου, Ευγένιος Αρανίτσης, Μένης Κουμανταρέας, Σωτήρης Κακίσης, Χριστόφορος Λιοντάκης, Κώστας Μαυρουδής, Μανόλης Πρατικάκης. Επιμέλεια αφιερώματος Γιώργος Μαρκόπουλος.

• ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τεύχος 49/ Μάρτης, Απρίλης 1986.

Κ. Μάτσας, «Ο μίτος του θανάτου στις ποιητικές συλλογές του Ο. Ε. «το ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» και ο «μικρός ναυτίλος».

•ΕΙΚΟΝΕΣ, τεύχος 434/24-2-1993,

Νίκος Ζερβονικολάκης, «Ο Ελύτης εν λευκώ κατάθεση πολιτισμού».

•ΕΠΙΚΑΙΡΑ, τεύχος 587/1-11-1979,

Ανωνύμως, «Η ΕΡΤ πριν ένα χρόνο έκλεινε τις πόρτες στον Ο. Ε.».

•ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, τεύχος 274/25-10-1979,

Επιλογή από τον Ο. Ε. ένθετο τεύχος.

Συνέντευξη του Ελύτη στον Κίμωνα.

Νίκος Καρύδης,  Ο Ελύτης και το κοινό.

•ΠΑΡΑΔΟΣΗ, τεύχος 1/Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 1992.

Ντίνα Δημοπούλου-Χατζηπέτρου, «Η Ελληνική παράδοση στον Ο. Ε.»

•ΠΟΡΦΥΡΑΣ, τεύχος 64-65/Ιανουάριος-Ιούνιος 1993.

Τάκης Καρβέλης, «Η κατά Κάλβον πολύτροπος αρμονία των Προσανατολισμών του Ο. Ελύτη».

Χρήστος Σαλταπήδας, Ο Ελύτης και ο Ανδρέας Κάλβος».

• ΩΛΗΝ, τεύχος 8/Φλεβάρης, Μάρτης 1982.

Ανωνύμως, «Τρείς ραψωδίες κι ένα συμπέρασμα απ’ την Οδύσσεια του Ο. Ελύτη».

• ΑΝΤΙ, τεύχος 328/3-10-1986.

Δρόσος Δρόλαπας, «Δια ασήμαντον αφορμήν».

• ΓΥΝΑΙΚΑ, τεύχος 1098/Σεπτέμβρης 1993.

Μαλβίνα Κάραλη, «Επ’ αυτοφώρω».

• ΔΑΥΛΟΣ, τεύχος 76/Απρίλης 1988.

Δημήτρης Καραμβάλης, «Τα κύματα στην ποίηση του Ο. Ελύτη». Βλέπε και Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Ε.443, σελίδα 207, γράφει Φιλολογική Πρωτοχρονιά.

• ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, τεύχος 275/26-10-1979.

Γιώργος Παναγός, «Οι αποκτήνοντες τους προφήτες».

• ΕΠΙΚΑΙΡΑ, τεύχος 594/20-12 1979,

Φοίβη, «ο ποιητής με σεμνότητα και απλότητα».

• ΕΠΙΚΑΙΡΑ, τεύχος 591/29-11-1979,

Δ. Μπασάντης, «Ελλάδα-Ελύτης δύο συνώνυμα».

                        ΣΕ   ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

•ανωνύμως, Η Αυγή, 20/10/1979,

«Η ποίηση αλλάζει συνειδήσεις».

• ανωνύμως, Η Αυγή, 27/1/1993,

«Ο. Ελύτης, ο ποιητής και οι πολιτισμικές αξίες».

• ανωνύμως, Το Βήμα, 21/10/1979,

Από τις Σποράδες στην Μαρία Νεφέλη.

• ανωνύμως, Το Βήμα, 16/6/1985,

«Απειλούν τώρα και τον Ελύτη».

• ανωνύμως, Ελευθεροτυπία, 14/2/1981,

«Ένα ευχαριστώ του Ελύτη στον Μάνο Κατράκη».

• ανωνύμως, Ελευθεροτυπία, 14/1/1993,

«Συνέδριο εν πλω για τον Ο. Ελύτη».

• ανωνύμως, Ελεύθερος Κόσμος, 21/10/1979,

«Όλοι πλην ενός-η οργή του κυρίου Γιάννη Ρίτσου και το παράδοξο του κυρίου Γιώργου Σαββίδη».

• ανωνύμως, Εστία, 13/11/1979,

«Εξ Ευωνύμων Κουλτούρα».

• ανωνύμως, Τα Νέα, 25/6/1981,

«53 Νομπελίστες υποστηρίζουν τ’ ανθρώπινα δικαιώματα».

• ανωνύμως, Τα Νέα, 25/11/1988,

«Περί μικροψυχίας».

• ανωνύμως, Τα Νέα, 28/1/1993,

«Εν αγνοία του Ελύτη το Συνέδριο».

• ανωνύμως, Νέα Πορεία, 28/10/1979,

«όμφακες, σχόλιο για τον Ο. Ελύτη.

• ανωνύμως, Νέα πορεία, 28/10/1979,

«Η Νέα Δημοκρατία, τιμά τον Ο. Ελύτη».

• ανωνύμως, Η Πρώτη, 20/4/1990,

«Οδυσσέας Ελύτης, ο πιο διαυγής νεοέλληνας ζωγράφος,(αναδημοσίευση τεχνοκριτικού κειμένου του Ο. Ε. με τίτλο «Τα Ομηρικά ακρογιάλια και οι Αριάδνες του ζωγράφου Στέρη» Εθνική Πινακοθήκη 1978.).

• ανωνύμως, Πριν, 18/10/1992,

«Αν έχεις χαρτί, μολύβι και δική σου εφημερίδα».

• ανωνύμως, Πριν, 11/7/1993,

«Πολλούς στενοχώρησε ο Ο. Ελύτης».

•  ανωνύμως, Ο Ριζοσπάστης, 20/10/1979,

«Ο Εραστής της αθωότητας».

• ανωνύμως, Η Φωνή του Πειραιώς, 14/5/1992,

«Το Ρέθυμνο της Κρήτης, τιμά τον Ο. Ελύτη».

• Μαντώ Αραβαντινού, Η Εβδόμη, 8/3/1987,

«Ηχητικά περάσματα της ύλης».

• Νίκος Αντωνάκος, Ο Ριζοσπάστης, 1/7/1993,

«Οδυσσέας Ελύτης».

• Φωφώ Βασιλακάκη, Ελευθεροτυπία, 30/10/1979,

«Ο μοναχικός ποιητής».

• Νάνος Βαλαωρίτης, Η Εβδόμη, 22/3/1987,

«Ο Μάγος της γλώσσας».

• Ασημάκης Γιαλαμάς, Η Αυγή, 21/10/1979,

«Ποίηση και Μπίζνες».

• Άκης Γαβριηλίδης, Η Εποχή, 10/5/1992,

«Ο Εθνικός Ελύτης».

• Φρέντυ Γερμανός, Ελευθεροτυπία, 22/10/1979,

«Γιατί δεν άνοιγε Ο Ελύτης».

• Δημήτρης Γκιώνης, Ελευθεροτυπία, 24/7/1993,

«Σχόλιο για την πολιτική δήλωση του Ο. Ε.».

• Λυδία Δημοπούλου, Η Εξόρμηση, 17/6/1990,

«Το καλοκαίρι του Ελύτη».

• Τάκης Δημητρίου, Η Εξόρμηση, 5/2/1993,

«Ένταση για τον Ελύτη».

• Μάριο Βίττι, Το Βήμα, 1/6/1975,

«Ο Οδυσσέας Ελύτης και η ανανέωση του ποιητικού λόγου».

• ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ,

Αναγνώστης, 7/7/1991, συνέντευξη στον Χρίστο Σιάφκο.

Ελευθεροτυπία, 5/11/1978, συνέντευξη στην Σούλα Αλεξανδροπούλου.

Νέα Πορεία, 4/11/1979, προς Κωνσταντίνο Τσάτσο, προστατεύουμε τις αξίες του Νέου Ελληνισμού.

Τα Νέα, 31/8/1993,

Ανέκδοτες Επιστολές,(του Κώστα Ρεσβάνη).

Έθνος, 18/6/1985,

Δήλωσή του στην εφημερίδα Έθνος.

Η Αυγή, 21/10/1979, Συνέντευξη. Έζησα το θαύμα της Αλβανιάδας. (περιοδικό«Πανσπουδαστική» τεύχος 41/25-10-1962.) δες και Δασκαλόπουλος, Β68, σελίδα 106. (αναδημοσίευση στην εφημερίδα).

• Φ. Ηλιάδης, Ελεύθερος Κόσμος, 21/10/1979.

«Περιπλάνηση στο έργο του Ελύτη».

• Φοίβος Ιωαννίδης, Ελευθεροτυπία, 5/11/1991,

«Να τιμήσει η Βουλή τον Ελύτη».

• Ερατοσθένης Καψωμένος, Ελευθεροτυπία, 22/6/1992,

«Το Φως της Φύσης και το σκοτάδι του μυστικισμού».

• Αθηνά Καλογεροπούλου, Η Καθημερινή, 21/5/1981,

«Έδρα «Ελύτη» ιδρύει γνωστό Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης».

• Γιώργος Κουμάντος, Ελευθεροτυπία, 4/3/1988,

«Άξιον εστί το πνευματικό διακίωμα».

• Λίνα Λυχναρά, Το Βήμα, 14/4/1991,

«Ποιητικός βιασμός γαλλικά».

• Δ. Ν. Λαινά, Ελευθεροτυπία, 1/12/1991,

Επιστολή «Κοινοβούλιο και Ελύτης».

• Πιέρο Λορεντσόνι, Έθνος, 28/8/1985,

«Ένα Νόμπελ αγωνίζεται στην Βενετία».

• Στέλιος Λεχωρίτης, Η Εποχή, 15/12/1991,

«Άξιον Εστί ο πικρός και ο μόνος ο από πριν χαμένος εσύ νάσαι».

• Κάρολος Μητσάκης, Η Εβδόμη, 14/12/1986,

«Ελύτης ο μικρός ο μέγας».

• Νίκος Μακρής, Η Εβδόμη, 1/11/1987,

«Ο μελωδός του νέου Ελληνισμού».

• Άρης Μπερλής, Η Καθημερινή, 19/10/1993,

«Έμμετρος, Ελεύθερος και ομοιοκατάληκτος στον Ο. Ε.»

• Κώστας Μπέης, Η Πρωινή, 14/11/1979,

«Ο σεμνός και απολιτικός πνευματικός άνθρωπος».

• Π. Ξ., Η Ακρόπολις, 9/12/1979,

«Ο Ελύτης παίρνει την σκυτάλη από τον Σεφέρη».

• Νίκος Παππάς, Η Αυγή, 3/2/1980,

«Η πνευματική ολοκλήρωση».

• Ο Παρατηρητής, Η Αυγή, 28/10/1979,

«Το ύδωρ το ζων».

• Νίκος Πολίτης, Το Βήμα, 24/11/1991,

«Οδυσσέας Ελύτης».

• Παύλος Παλαιολόγος, Ελευθεροτυπία, 21/12/1979,

«Ο Οδυσσέας Ελύτης στην Ιθάκη του».

• Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, Η Εβδόμη, 8/3/1987,

«Ένας Μυστικός».

• Ανδρέας Παγουλάτος, Η Εβδόμη, 14/6/1987,

«Η ποιητική και η γλώσσα του Ελύτη».

• Παύλος Παλαιολόγος, Η Πρωινή, 22/12/1979,

«Συμπεράσματα».

• Παύλος Παλαιολόγος, Η Πρωινή, 12/12/1979,

«Άξιος Εστί».

•(Χρίστος Αδαμόπουλος), Η Φωνή του Πειραιώς, 7/12/1988,

Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, «Η αθωότητα είναι η ουσία, η τραγική του ανθρώπου». Διάλεξη για τον Ο. Ε. στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Σειρά εκδηλώσεων ΠΟ.Π.ΚΕ.ΔΗΠ.

• Κατερίνα Ρούφου, Ελευθεροτυπία 8/12/1992,

Επιστολή. «Ποίηση και Πολιτική».

• Άρης Ροζάκης, Η Καθημερινή, 23/12/1979,

«Το όνομα του ποιητή».

• Κώστας Ρεσβάνης, Τα Νέα, 11/6/1981,

«Και τον Ελύτη ακόμα κόβουν οι λογοκριτές».

• Κώστας Σκανδαλίδης, Η Εξόρμηση 4/11/1979 και 11/11/1979,

«Η Τέχνη σαν μορφή κοινωνικής συνείδησης».

• Χρίστος Σιάφκος, Έθνος, 14/4/1985,

«Η Τέχνη που γεννήθηκε στο Αιγαίο».

• Ελένη Σπανοπούλου, Έθνος, 15/1/1989,

«Έντυσαν στα μαύρα τον ποιητή…».

• Β. Δ. Φόρης, Τα Νέα, 17/9/1988,

«ο ποιητής και η γλώσσα».

• Μικέλα Χαρτουλάρη, Τα Νέα, 17/10/1989,

«Ο Ελύτης της Τιμής».

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη δημοσίευση, εφημερίδα, Η Φωνή του Πειραιώς, αριθμός 15.251/18-3-1997, σελίδες 5,7.

Πειραιάς, Σάββατο, 2 Νοεμβρίου 2013.

Συναισθηματικές συστοιχίες με λημματικές αναφορές σε έναν ποιητή που ακόμα δεν έχει ερευνηθεί το έργο του όσο θα έπρεπε, πέρα από τις εκατοντάδες εργασίες και τα δεκάδες βιβλία που έχουν εκδοθεί για το έργο του.