ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ

ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ,

Ο ταξιδιώτης τ’ ουρανού,
εκδόσεις Ζαχαρόπουλος, 1987.

     Ο Τζων Γκρίφφιθ, Τζον Τσάνευ ή Τζακ Λόντον όπως είναι σ’ εμάς γνωστός από το δεύτερο γάμο της μητέρας του, είναι το πιο τυχοδιωκτικό παιδί της Αμερικάνικης λογοτεχνίας. Μιας λογοτεχνίας και μιας πνευματικής παράδοσης που είναι νεότερη της τυπογραφίας.

     Άτομο με σιδερένια θέληση αλλά και αρκετά αυτοκαταστροφικό. Μια αδάμαστη φουρτούνα λυσσομανούσε διαρκώς μέσα του που τον έκανε να μην μπορεί να βρεί την εσωτερική του ηρεμία  και μια αχαλίνωτη επιθυμία για εξερεύνηση και μεγάλα ταξίδια. Ο Άρθουρ Κάλντερ-Μάρσαλ που σύνθεσε και συμπλήρωσε την αυτοβιογραφία που είχε γράψει για αυτόν ο γνωστός Αμερικανός συγγραφέας Ίρβινγκ Στόουν το 1939, δίνει πολύ εύστοχα το στίγμα της ζωής και του έργου του γράφοντας τα εξής: «Η θάλασσα τον τραβούσε όσο η δημοτική βιβλιοθήκη. Τα βιβλία κι οι βάρκες ήταν τα δύο πόδια, που πάνω τους στηρίχτηκε και πήρε το δρόμο που χάραξε το πεπρωμένο».

     Το «Σνάρκ»-το πλοίο με το οποίο θέλησε να εξερευνήσει τον κόσμο, ήταν ότι το άλογο για τον Δον Κιχώτη στην ταξιδιωτική περιπέτεια των ζωών τους για έναν καινούργιο κόσμο. Άτομο που κατείχε την τέχνη της γραφής, είναι ο συγγραφέας που η ζωή και το έργο του είναι γεμάτη σχέδια, ταξίδια και κάθε είδους περιπέτειες. Ένας συγγραφέας των μεγάλων υψών ή του μεγάλου βάθους. Ο ίδιος πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του μέσα στην φτώχεια, αρκετά διάσημος και γνωστός στην εποχή του αλλά και στις μέρες μας, αυτός «ο μοναχικός λύκος» γνώρισε την αναγνώριση αλλά και τον ψόγο, την δόξα αλλά και την απόρριψη κάτι που τον οδήγησε στο τραγικό του τέλος το 1916.   

     Οι ήρωες των έργων του συνήθως είναι δέσμιοι των σχεδίων τους, και αρκετές φορές, ηθελημένα, αυτοκαταστρέφονται για να δικαιώσουν με τον τρόπο αυτό τα σχέδιά τους. Τα άτομα που περιγράφει ή πλάθει ο Λόντον,-αυτός ο συγγραφέας-κουρσάρος-όπως εύστοχα τον έχουν αποκαλέσει, ανεξάρτητα αν προέρχονται από μεγάλες κοινωνικές ομάδες ή τις μικρότερες (τις λεγόμενες περιθωριακές), πέρα από το βιοτικό τους επίπεδο είναι ρωμαλέα, διαθέτουν σωματική δύναμη, είναι σκληροτράχηλα και απόλυτα, αλλά και συνεπή προς τα όνειρά τους, τους σκοπούς και επιλογές της ζωής τους, είναι επίσης αρκετά ριψοκίνδυνα και παράτολμα στις επιλογές τους. Σίγουρα δεν έχουν την αίσθηση του χιούμορ που έχουν οι ήρωες του Μαρκ Τουαίν, ούτε τον ανθρωπιστικό μοραλισμό των ηρώων του Νάθανιελ Χώθορν και ακόμα πέρασαν τα θαλάσσια σύνορα του Ειρηνικού που έθεσε για τους δικούς του χαρακτήρες ο Χέρμαν Μέλβιλ. Πάντως κυρίαρχη έμπνευση του Λόντον ήταν η θάλασσα. Οι αυθεντικές του περιγραφές και ο ρεαλισμός των εικόνων του προκαλούν έντονη συγκίνηση. Ο Λόντον αποφεύγει να εξιδανικεύει τις μορφές του, να τονίζει τον συναισθηματικό κόσμο των ηρώων του, δεν υιοθετεί ρέουσες ιδέες, δεν μετατοπίζει τις ιστορίες του στο παρελθόν τα όρια του βρίσκονται μέσα στην απτή και σκληρή πραγματικότητα, πολλοί από τους ήρωές του τους είχε γνωρίσει από κοντά. Ορισμένες φορές οι περιφερειακές του περιγραφές θυμίζουν «κάπως» τους αφηγηματικούς εκμυστηρευτικούς μονολόγους του Χένρυ Τζέιμς. Αναμφισβήτητα ο Λόντον αποφεύγει την ηθογραφική ματιά που είναι αρκετά εμφανής σε πολλούς Αμερικανούς συγγραφείς.

   Στο έργο αυτό με βάση τις εμπειρίες του ληστή της Άγριας Δύσης Έντ. Μορέλ, δημιουργεί τον καμβά της δικής του πλοκής. Ο ίδιος γνώρισε από κοντά τον ήρωά του που περιγράφει με αρκετή ενάργεια και είναι αυτήκοος μάρτυρας των σημαντικότερων γεγονότων της ζωής του.

     «Ο ταξιδιώτης τ’ ουρανού» είναι ένα μυθιστόρημα αντάξιο της φήμης και της τραγικής ζωής του συγγραφέα.

    Η μετάφραση είναι του γνωστού συγγραφέα Άρη Σφακιανάκη. Η γλώσσα του είναι στρωτή και αποδίδει με ρεαλιστικό τρόπο τις λεπτομέρειες και τα γεγονότα που αναφέρει ο Αμερικανός συγγραφέας.

  Γιώργος Χ. Μπαλούρδος,
περιοδικό GAY, τεύχος 2/Οκτώβριος 1988 σελίδα 54