ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ
Κυκλοφόρησε
πρόσφατα και διανέμεται δωρεάν, σε επιλεγμένα κεντρικά βιβλιοπωλεία του Πειραιά
το καινούργιο τεύχος του Περιοδικού «Πειραϊκό
Ορόσημο» τχ. 37/10,11,12,2011
Το περιοδικό κυκλοφορεί σε μια πάρα πολύ
δύσκολη κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά στιγμή για την Ελλάδα, και ιδιαίτερα,
στον χώρο του πολιτισμού.
Η ανάρτηση
πολιτικών πανό στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, η κλοπή πινάκων από την Εθνική
Πινακοθήκη, η υπεξαίρεση αρχαίων αντικειμένων από το Παλαιό Μουσείο της Αρχαίας
Ολυμπίας, η καταστροφή των Νεοκλασικών κτηρίων στο κέντρο της Αθήνας την
περασμένη Κυριακή και πλύστες άλλες παθογένειες της Ελληνικής κοινωνίας,
δημιουργούν ένα άκρως δυσάρεστο κλίμα όσον αφορά τα πολιτιστικά πράγματα στην
έρημη χώρα μας. Και μια βαθιά θλίψη, για το ότι οι σύγχρονοι Έλληνες, δεν θέλουν
να προστατεύσουν ούτε να διαφυλάξουν την πολιτιστική τους κληρονομιά. Φοβάμαι η
οικονομική κρίση είναι η πρόφαση, είναι η ανέξοδη δικαιολογία για να μην
αντιμετωπίσουμε κατάματα την πραγματικότητα. Δηλαδή, ότι είμαστε ένας λαός που
ρέπει στην κοινωνική και πνευματική αγραμματοσύνη και που θεωρεί σπουδαίο και
ιερό, μόνο ότι έχει σχέση με την ατομική του περιουσία. Κάθε άλλος χώρος ή
δραστηριότητα που αφορά το κοινό καλό, (το δημόσιο σύνολο), οι Έλληνες βρίσκουν
τρόπο να το μαγαρίσουν, ή να το καταστρέψουν με περισσή υπερηφάνεια και
κομπασμό. Την ίδια στιγμή, που επαίρονται για τα κλέη των προγόνων τους και την
πανάρχαια κληρονομιά τους, κάνουν ότι περνά από το χέρι τους για να την
αμαυρώσουν.
Έτσι, με
ενδιαφέρον διαβάζουμε τη θέση της σύνταξης του περιοδικού που αναφέρεται στην
τραγική αποψίλωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. σ.(3) εν ονόματι της εξοικονόμησης
οικονομικών πόρων. Λες, και τα πάντα στη ζωή αυτή, είναι θέμα μόνο χρημάτων. Όπως
σωστά επισημαίνεται «…η εξοικονόμηση των μισθολογικών δαπανών θα είναι
δυσανάλογα μικρή σε σχέση με τη ζημιά που θα προκληθεί στο δημόσιο συμφέρον με
την ευρύτερη έννοια». Οψόμεθα.
Στην σ. (4) ο
εκδότης του περιοδικού κ. Πολυχρονόπουλος επισημαίνει τον ουσιαστικό ρόλο που
θα έχει για την πόλη μας η αποδοχή και υιοθέτηση των προτάσεων του Δήμου
Πειραιά όσον αφορά το ρυθμιστικό σχέδιο της Αττικής. Οι αρχαιολογικοί χώροι του
Πειραιά οφείλουν να αναδειχθούνε κάτω από μια σύγχρονη και μοντέρνα προοπτική.
Η ενοποίησή τους ίσως θα έπρεπε να συνδυαστεί και με την επανεξέταση του
συγκοινωνιακού προβλήματος που ταλανίζει εδώ και χρόνια την πόλη μας. Το Τραμ
παραδείγματος χάριν θα φέρει περισσότερες δυσκολίες από όσες θα λύσει. Η
έλλειψη χώρων στάθμευσης, αθλοπαιδιών και μεγάλων αλσύλλιων, μια που μόνο για
μικρές αλτάνες μπορούμε να κάνουμε λόγο στον Πειραιά, καθιστούν την υλοποίηση
για Ενοποίηση των Αρχαιολογικών χώρων κάπως επίφοβη. Έπειτα, ας μην μας
διαφεύγει, ότι από το Λιμάνι έχουν φύγει οι περισσότερες Ναυτιλιακές Εταιρίες,
πράγμα που καθιστά την πόλη μας φτωχότερη από πολλές πλευρές. Και αν συνδυαστεί
με τον εμπορικό και βιομηχανικό μαρασμό που έχει επέλθει εδώ και αρκετές
δεκαετίες καθιστούν το πρόβλημα της ανάπτυξης ακόμα δυσκολότερο. Η ισόρροπη
ανάπτυξη μιας πόλης όπως ο Πειραιάς δεν μπορεί να βασισθεί μόνο στα Κονώνεια
Τείχη, το Αρχαιολογικό της Μουσείο, το Ναυτικό Μουσείο, ή άλλα αρχαιολογικά
πάρκα. Θεωρώ, ότι δεν αρκεί μόνο το
σπουδαίο ιστορικά παρελθόν του Πειραιά, στις σύγχρονες και δύσκολες από πολλές
απόψεις συνθήκες που περνάμε. Ασφαλώς χρειάζεται μια ενιαία στρατηγική όσον
αφορά τα πολιτιστικά και αρχαιολογικά θέματα, αλλά θα πρέπει να συνδυαστούν με
την εμπορική ανάπτυξη του λιμανιού, την αξιοποίηση του έμψυχου υλικού της πόλης
πέρα από κόμματα, πολιτικές φατρίες, ή στενόκαρδους τοπικισμούς. Αξίζει να
αναλογιστούμε τι ρόλο οφείλει να διαδραματίσει μέσα στο γενικό όραμα για την
πόλη, το μεγαλόπρεπο στολίδι του, το Δημοτικό Θέατρο, και προς πια κατεύθυνση.
Πρέπει να εξετάσουμε με πολύ προσοχή το πολύ σοβαρό ερώτημα αν θα πρέπει να
ενταχθεί κάτω από την ομπρέλα του Υπουργείου Πολιτισμού, ή αν είναι σε θέση ο
Πειραιάς να σηκώσει στους σύγχρονους ώμους του το βάρος της παρουσίας του και
των όποιων καλλιτεχνικών του προτάσεων, και για πόσο χρονικό διάστημα; Ώστε, να
μην καταντήσει για ακόμα μία φορά ένας χώρος για πάσαν χρήσην και πάσαν
λειτουργίαν. Η πόλη μας, τα τελευταία χρόνια έδιωξε όλες τις θεατρικές της
μονάδες, και αυτές που υπάρχουν φυτοζωούν. Οι κινηματογραφικές αίθουσες έκλεισαν.
Τα ελάχιστα πολιτιστικά κέντρα-από έλλειψη ενδιαφέροντος- έχουν πολλές φορές
μετατραπεί σε χώρους εκδηλώσεων φολκλορικών προδιαγραφών χωρίς να προβάλλουν με
ουσιαστικό τρόπο τις επιμέρους πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των τοπικών
διαμερισμάτων. Έπειτα, Πειραιάς δεν είναι μόνο το κέντρο, υπάρχουν πέντε
διαμερίσματα με την τοπική τους ιδιομορφία. Ο τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός έχει
χάσει την παλαιά του ακροαματικότητα. Ο τοπικός τύπος αντιμετωπίζει και αυτός
τις δικές του δυσκολίες Τα πνευματικά σωματεία και οι άλλοι πνευματικοί φορείς
έχουν και εκείνοι τα δικά τους ανυπέρβλητα αδιέξοδα. Για να μην μιλήσει κανείς
για το έμψυχο υλικό, δηλαδή τους καθημερινούς Πειραιώτες βιοπαλαιστές που άλλοι
φεύγουν από την πόλη, άλλοι στρέφονται στην γείτονα πρωτεύουσα για τις αγορές
τους ή την κάθε είδους διασκέδασή τους. Ο δε πνευματικός κόσμος, ο όποιος έχει
απομείνει, τυρβάζει περί των δικών του αδιεξόδων. Γι αυτό νομίζω, ότι το σχέδιο
για την ανάδειξη των Αρχαιοτήτων οφείλει να λάβει υπόψη του και τις άλλες παραμέτρους.
Αίφνης, πως θα
ακουγότανε η πρόταση να δημιουργηθεί ένα αντίστοιχο «Πεδίον του Άρεως» με τις
προτομές ή τους ανδριάντες αξιοσημείωτων Πειραιωτών. Η πολιτιστική αξιοποίηση
των Πυλών Εισόδου της πόλης. Γιατί να μην αποφασίσουμε την μετονομασία αρκετών
οδών με ονόματα των εκατοντάδων ζωντανών ή μη Πειραιωτών Καλλιτεχνών. Και γιατί
όχι, να μην έχουμε την ίδρυση ενός ζωντανού και ανοικτού Μουσείου που να
παρουσιάζει το βίο, το έργο, αλλά και τις άλλες πνευματικές, κοινωνικές
δραστηριότητες Πειραιωτών δημιουργών αλλά και άλλων χώρων όσον αφορά την
Πολιτική ή την Συνδικαλιστική δραστηριότητα. Τι ρόλο μπορούν να παίξουν σε ένα
τέτοιο όραμα για την πόλη οι Δημοτικοί φορείς. Πως μπορούν να υλοποιηθούν
προγράμματα για έναν Πειραιά του μέλλοντος μας, χωρίς τις δημοσιουπαλληλίστηκες
αγκυλώσεις και ποδηγετικές στάσεις δημοτικών εκπροσώπων. Οι περίπατοι αναψυχής
και ιστορικής παιδαγωγίας προϋποθέτουν άλλες συνθήκες, εναρμονισμένες με τον
ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο και ασφαλώς αλλαγή νοοτροπίας από όλους μας.
Αλλέως θα είναι ασκήσεις επί χάρτου μόνο για καταναλωτές
τουρίστες.
Ας μελετήσουμε όλοι μας, τι Πειραιά ονειρευόντουσταν οι
παλαιοί έχοντες και κατέχοντες Πειραιώτες, (φτωχοί μεροκαματιάρηδες αλλά και
πλούσιοι καραβοκυραίοι ή πολυμήχανοι επιχειρηματίες) τι μας άφησαν, και τι
εμείς παραδίδουμε στους νεότερους.
Ένα επίσης-ειδικό
ασφαλώς θέμα- είναι αυτό που υπογράφεται από τον κύριο Γιώργο Γαρδά. Όπου
εξετάζει όχι μόνο την «Άνοιξη» αλλά και την επιρροή της σχολής του BAUHAUS στον χώρο της Αρχιτεκτονικής. Η πασίγνωστη και
ιστορική πια αυτή σχολή (ιδρύθηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο1919 και τέλειωσε
άδοξα με την άνοδο των Ναζί στην εξουσία 1933) έχει αφήσει πίσω της σπουδαία
έργα όχι μόνο άξια θαυμασμού αλλά και χρησιμότητας. Αν θυμάμαι καλά κυκλοφορεί
ένα ενδιαφέρον βιβλίο(το πρώτο που διάβασα) της Μαρίας Λαμπράκη Πλάκα από τις
εκδόσεις Νεφέλη, καθώς και ορισμένα άλλα, από τις εκδόσεις Άγρα, Νησίδες κλπ.
Ένα ενδιαφέρον κίνημα που φιλοδόξησε να φέρει την Τέχνη κοντά στους απλούς
καθημερινούς ανθρώπους. Ο κύριος Γιώργος Σταϊνχάουερ γράφει για «Μια μικρή
ιστορία οικονομικών κρίσεων από τον Αρχαίο κόσμο» ένα κατατοπιστικό άρθρο που
αναφέρεται στην μεγάλη οικονομική κρίση που πέρασε η Αθήνα-δύο φορές- μετά την
ήττας στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Εξετάζεται ακόμα και μια ανάλογη κρίση κατά
την αρχή της ίδρυσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 3ο μετά
Χριστού Αιώνα. Μέσα από την περιγραφή των αιτιών και των κοινωνικών φαινομένων εξάγονται
τα ανάλογα συμπεράσματα και για τη σημερινή κρίση που διέρχεται η χώρα μας και
ίσως των ανάλογων λύσεων έστω και δύο χιλιάδες χρόνια μετά Και, για άλλη μια
φορά ιστορικά βλέπουμε ότι οι Έλληνες ρέπουν προς την χρεοκοπία.
Στις άλλες σελίδες
του περιοδικού διαβάζουμε, το άρθρο του κ. Δημήτρη Κρασονικολάκη σχετικά με τη
«Συλλογή ειδήσεων για τον Πειραιά του 1960 μέσα από δημοσιεύματα του περιοδικού
«Σφαίρα».Και ένα μικρό φωτογραφικό λαθάκι στην σελίδα 16. Άλλο το περιοδικό και
άλλο η εφημερίδα «Σφαίρα» που κυκλοφορούσε τον 19ο αιώνα. Διαβάζουμε
επίσης την αναδημοσίευση του άρθρου της κυρίας Χριστίνας Σανούδου από την
εφημερίδα «Καθημερινή» για τα Μουσεία του 21ου Αιώνα, το άρθρο του
κυρίου Μιχάλη Βλάμου «Περί χαμένων ευκαιριών και ελπίδων», τις
βιβλιοπαρουσιάσεις, την στήλη με την Ιστορία των λέξεων κλπ.
Γιώργος
Χ. Μπαλούρδος
Πρώτη δημοσίευση, εφημερίδα Κοινωνική, Σάββατο 18
Φεβρουαρίου 2012, σελίδα 13
Πειραιάς, 18/1/2014
Πειραιάς, 18/1/2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου