ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ

Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ

ΤΑ ΒΡΑΔΥΝΑ στην Πλατεία Τσώρτσιλ

ΤΟΝ ΛΟΓΟΝ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΑΙ

     Εκείνος που περνά από την πλατεία Τσώρτσιλ (Κοραή) την ώρα που ήλιος ετοιμάζεται να κάνει το τακτικό του μακροβούτι, αισθάνεται μια ευχαρίστηση για ό,τι βλέπει γύρω του. Τα ομοιόμορφα ανθοπωλεία με τις στολισμένες βιτρίνες των σκορπούν το άρωμα των λουλουδιών της εποχής. Το γιασεμί με το μεθυστικό του άρωμα, έχει το προβάδισμα. Και μαζί με αυτό, όλα τ’ άλλα λουλούδια περιμένουν τον ευγενικό ευαίσθητο άνθρωπο για να εγκαταλείψουν το ψυγείο του ανθοπωλείου και να πάρουν στο σαλόνι του σπιτιού τη θέση που τους αξίζει. Πίσω από τα ομοιόμορφα ανθοπωλεία είναι ο κήπος. Στους στενούς δρόμους και τα παγκάκια του βλέπει κανείς λογιών-λογιών υπάρξεις. Η βρεφική ηλικία-η ευτυχέστερη περίοδος του ανθρώπου- ξαπλωμένη ανάσκελα στο καροτσάκι κοιτάζει μ’ απορία τον γαλάζιο ουρανό. Ποιος ξέρει τι να σκέπτεται τα αθώο αυτό βρέφος που τόστειλε ο Δημιουργός να επισκεφθή τη ζωή. Δίπλα του, η παιδική ηλικία που τρέχει τριγύρω σαν ζαρκάδι, πάρα κάτω η νεαρά, που συνεδριάζει μεγαλοφώνως και σε μιαν άκρη η γεροντική ηλικία, που παρακολουθεί μελαγχολικά τις εικόνες που ξετυλίγονται μπροστά της. Κάποια φορά, η γεροντική ηλικία είχε κι’ αυτή τις χαρές της…Αλλ’ ας αφήσουμε τις αναπολήσεις. Λίγα βήματα από τον κήπο είναι η πλατεία, το μέρος όπου καταφεύγει τις εσπερινές ώρες ο συμπολίτης και η συμπολίτισσα! Να μιλήσουμε τη γλώσσα της αλήθειας; Εμπρός!  Είναι κάμποσες ημέρες, που φαίνεται ότι οι Πειραιώτες άρχισαν να ξυπνούνε τις… εσπερινές ώρες. Η κίνησις της πλατείας Τσώρτσιλ η οποία ημέρα με την ημέραν αυξάνει, αυτό τουλάχιστον δείχνει. Ο κόσμος ξεκινά από το σπίτι του και αράζει στην πλατεία που παρουσιάστηκε εφέτος σουλουπωμένη και με δύο επιπλέον προκλητικά κέντρα. Το «Ακροπόλ» και του κυρίου Κουτρουμπούση. Το «Χάι Λάιφ», η «Στάνη» και το «Διεθνές» έχουν επιτυχίες στο ενεργητικό τους. Και τα τρία αυτά κέντρα εξυπηρέτησαν προπολεμικώς την πελατεία τους θαυμάσια, όταν η πλατεία Κοραή-δεν είχε μετονομασθή ακόμη εις Τσώρτσιλ-βρισκότανε στις δόξες της. Θυμάστε εκείνα τα παληά μεγαλεία; Όλος ο καλός κόσμος μαζευότανε εκεί για να περάση μια ευχάριστη βραδιά. Υπήρχαν φορές που για να εξοικονομήσει κανείς μια καρέκλα, έπρεπε να βάλη εις ενέργεια τα μεγάλα μέσα. Κι’ αυτό γιατί ο κόσμος, εκτός από τη βραδυνή δροσούλα, απολάμβανε και κάτι άλλο. Την περίφημη ορχήστρα των Αθηνών, που αποτελείτο από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες. Βολονίνη, Φαραντάτο, Κουρούκλη και ένα σωρό τραγουδιστάδες πρόσφεραν στον Πειραιόκοσμο ένα πρόγραμμα εκλεκτό. Και έμαθε ο κόσμος αυτός να κάθεται στην καρέκλα της πλατείας Κοραή και να μη επιθυμή την καρέκλα του Μουσείου των Αθηνών. Θα μου πήτε ότι η εποχή εκείνη ήτανε άλλη. Υπήρχαν τότε στον Πειραιά πρόσωπα και οικογένειες που είχαν αλυσοδεθεί στις κοινωνικές και κοσμικές εκδηλώσεις. Και τα πρόσωπα αυτά τα φόρτωσαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στο κάρο και τράβηξαν για την Αθήνα, όπου παραμένουν μέχρι σήμερα. Συμφωνώ. Ο κόσμος, όμως, δεν μένει πάντα ο ίδιος. Προχωρεί, φεύγει και πίσω του έρχεται ένας άλλος κόσμος που δημιουργεί ένα θέμα, που δεν είναι της παρούσης στιγμής. Ο σκοπός είναι άλλος. Να κινήσουμε περισσότερο το ενδιαφέρον των συμπολιτών προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας ευχάριστης βραδινής ζωής στην καρδιά του Πειραιά. Αρκετά περάσαμε στο διάστημα του πολέμου. Ας φροντίσουμε τώρα λίγο για την ψυχαγωγία μας. Η αρχή γίνεται με σταθερό βήμα από τους συμπολίτες. Τον λόγον έχουν οι κύριοι καταστηματάρχες της πλατείας Τσώρτσιλ, παλαιοί και νέοι. Το ρεύμα του κόσμου ας το σταματήσουν στο σημείον αυτό της πόλεως. Ας φροντίσουν να τον περιποιούνται ανάλογα με τις προτιμήσεις του κι ας κάνουν ακόμη και κάτι άλλο: Να συμφωνήσουν όλοι μαζί οι γύρω καταστηματάρχαι της πλατείας Τσώρτσιλ και να αγκαζάρουν μια καλή ορχήστρα για να τέρπει τους πελάτες. Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Θα ιδούν τότε, ότι και η πελατεία τους θα αυξηθή και η σημερινή ζωή της πόλεως σιγά-σιγά θα επανέλθη στον προπολεμικό της ρυθμό. Είναι μια ευκαιρία να ξαναβρή η ωραία αυτή πλατεία τις παληές της δόξες. Η «Κομαντατούρ» που είχε εγκατασταθή σ’ αυτό το μέρος πήγε στον αγύριστο. Και η πλατεία είναι ελεύθερη από τα γερμανικά αυτοκίνητα, το τανκς, τα κανόνια, τα πολυβόλα και τη βρωμερή μπότα του κατακτητή. Είναι, Κύριοι, ελεύθερη. Το καταλάβατε;

                                                                 Νάσος Γεωργάκαλος

                                         Εφημερίδα «Η Φωνή του Πειραιώς» 16/7/1946

Για την αντιγραφή Γιώργος Χ. Μπαλούρδος 17/1/2014.

Η Πλατεία Κοραή είναι το κέντρο αναφοράς και συνάντησης όλων σχεδόν των Πειραιωτών, έχω βρει και άλλα κείμενα που την αναφέρουν από Πειραϊκές εφημερίδες, μια κάποια στιγμή ίσως τα δημοσιεύσω.
Επίσης την σημερινή Πλατεία, οι παλιότεροι την ονόμαζαν Πλατεία των τεσσάρων κτηρίων, εξαιτίας των τεσσάρων κτηριακών συγκροτημάτων που βρίσκονταν εκεί. Κατόπιν την ονόμασαν Πλατεία Δημοκρατίας, μετά την έξωση της Μοναρχίας και την αλλαγή του πολιτεύματος στην χώρα. Ακόμα της είχαν δώσει και το όνομα του πατέρα της Νίκης, Ουίνστον Τσώρτσιλ, προς τιμή του Άγγλου πολιτικού, ώσπου τέλος, πήρε το όνομα του γνωστού μας δασκάλου του γένους και διαφωτιστή, Αδαμάντιου Κοραή, όπου υπάρχει και η προτομή του.
Σήμερα εν έτη, 2014 είναι γεμάτη μαγαζιά, σχεδόν όλα ζαχαροπλαστεία, φαγάδικα ή ταχυφαγία,
σφύζει από Πειραιώτες και άλλους, οι οποίοι έρχονται με τις οικογένειές τους ή με τις φιλικές τους παρέες για καφέ, αναψυκτικά, γρήγορα τοστ, κρέπες και διάφορα άλλα που ευφραίνουν πνευματικά και γαστρονομικά το φίλτατο κουσκουσαριό της πόλης.
Από εδώ περνούν όλοι οι γνωστοί συνήθως της πόλης του Πειραιά. Υπάρχει ακόμα η παραδοσιακή "Στάνη" αυτό το υπέροχο παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο, με τους ωραίους λουκουμάδες του, τα διάφορα γλυκά του, τα γιαούρτια του, τα καλοκαιρινά παγωτά του, τους λουκουμάδες του και τις εύγευστες και πικάντικες πάστες του. Πολύ καλό στέκι και πάντα εξυπηρετικοί οι άνθρωποι του καταστήματος. Παλαιότερα, μετά την μεταπολίτευση, υπήρχε εκεί παραδίπλα ένα μαγαζί με πολλά παιχνίδια και διάφορα μοντέλα αεροπλάνων, νομίζω ότι τώρα βρίσκεται η επιχείρηση παράλληλα στις γραμμές του τραίνου χαμηλά στην Αγία Σοφία. Για ένα διάστημα στα αριστερά της Στάνης κάτω από τα σκαλιά του Δημαρχείου σε μια όχι και τόσο μεγάλη αίθουσα, στεγάζονταν η Δημοτική Πινακοθήκη, και διοργανώνονταν αρκετές εκθέσεις ζωγραφικής. Κατόπιν η Δημοτική Πινακοθήκη μεταφέρθηκε στο παλαιό κτήριο της Κανθάρου για ένα διάστημα, και τελικά στο παλαιό Ταχυδρομείο του Πειραιά. Ωραίο κτήριο και επιβλητικό, μόνο που δεν εκτίθενται όλα τα έργα των Πειραιωτών, ούτε και οι συλλογές που έχουν χαριστεί στον Δήμο από διάφορους καλλιτέχνες.
Στην Πλατεία βρίσκει κανείς τώρα το γνωστό στέκι "Εν Πειραιεί" όπου συνήθως μαζεύονται άτομα από τον πολιτικό χώρο της πόλης, ή άτομα του δήμου. Η παραδιπλανή δίπυλη πόρτα της Ιωνιδείου Σχολής αν αποφασίσει να την διαβεί κανείς οδηγεί σε ένα μικρό αλλά αξιόλογο μουσείο της ιστορίας του σημαντικού αυτού ιστορικού σχολείου της πόλης μας. Εκεί βρίσκει κανείς ανάμεσα στα άλλα και στοιχεία για το μαθητικό πέρασμα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από την πόλη μας. Την γωνία κλείνει το κλασικό κατάστημα ανδρικού ρουχισμού της οικογένειας των Ανδριανοπουλέων.
Από την κάτω  μεριά υπάρχει τράπεζα της City Bank, δίπλα από τα σκαλιά που οδηγούν στο Δημαρχείο. Υπάρχει ακόμα το κτήριο του Χάι Λάιφ, που είναι τώρα ιδιοκτησία του πολιτικού κόμματος του ΚΚΕ, που στέγαζε κάποτε αν θυμάμαι σωστά τον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά. Υπάρχει ο παλιός χώρος που εγώ πρόλαβα ως κινηματογράφο στον οποίο εμείς οι νεολαίοι των μέσω της δεκαετίας του 1970 μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας παρακολουθήσαμε πάρα πολλά μα πάρα πολλά αξιόλογα κινηματογραφικά φιλμ. Οι σκοτεινές του αίθουσες μας έμαθαν όπως και άλλες κινηματογραφικές αίθουσες την τέχνη του καλού και ποιοτικού κινηματογράφου σε εμάς τα Πειραιωτόπουλα λίγο πριν την αλλαγή του 1981 του αλήστου μνήμης Ανδρέα.
Πλησίον και δεξιών υπάρχει σήμερα το κεντρικό Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, εξ αριστερών υπάρχει η αίθουσα του Pass port, όπου υπάρχει μίνι βιβλιοπωλείο, καφέ και μικρό μπαράκι, που διοργανώνονται μουσικές εκδηλώσεις με σοβαρούς καλλιτέχνες. Μέχρι την γωνία της Λεωφόρου Βασιλέως Γεωργίου βρίσκει κανείς πολλά καφέ, εντός και εκτός των διαφόρων Στοών της οδού Καραίσκου. Στην γωνία Καραϊσκου και Βασιλέως Γεωργίου δεσπόζει το πανέμορφο κτήριο που κάποτε στέγαζε τις Μηχανικές Σχολές του Ιάκωβου Μαρκοζάνη.
Μια Πλατεία που ποτέ κανείς όσες φορές και να την επισκεφτεί δεν θα πλήξει, κάποιον θα χαιρετίσει κάποιον θα συναντήσει, έναν χαιρετισμό θα δεχθεί, κάτι θα γευτεί από τα δεκάδες μαγαζιά που έχουν απλωθεί στον χώρο της και έχουν καταλάβει μέρος αυτής. Και στην μέση υπάρχει ένα μικρό "Περίπτερο" από την άλλη μεριά προς την μεριά της Ηρώων Πολυτεχνείου, βρίσκεται ένα ημικύκλιο από σκαλιά όπου μαζεύεται και δίνει τα ραντεβού της η πιτσιρικαρία. Παλιότερα, υπήρχαν μεγάλα και βαριά πούλια του Σκάκι όπου οι λάτρεις του ευγενούς αυτού παιχνιδιού μαζεύονταν και έπαιζαν τις παρτίδες τους. Και φυσικά τα Ματ και τα Ρουά έδιναν και έπαιρναν.
Αυτή σε γενικές γραμμές υπήρξε η κίνηση της Πλατείας Κοραή για τα άτομα της δικής μου γενιάς μετά την Μεταπολίτευση και μέχρι των ημερών μας.
Αλλά μια Πλατεία πάντα μας επιφυλάσσει εκπλήξεις ποιός ξέρει;

Σάββατο 22 του Φλεβάρη με μια ηλιόλουστη μέρα εν όψει της αυριανής Αποκριάς, πλησιάζει βλέπετε και η αργία της Καθαράς Δευτέρας.