Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

          Ο Καραγκιόζης, αυτός ο μπαγαπόντης, ο κατεργαράκος, ο μισοκακόμοιρος, ο πάντοτε πεινάλας, ο έξω καρδιά, ο πεσιμιστής, ο λαίκός θυμόσοφος, αυτός που δεν έχει ούτε ιερό ούτε όσιο, ο υλιστής, ο χωρίς Βουλή και χωρίς Θεό, ο μακροχέρης και ψιλοαπατεώνας, ο πανούργος, ο κωμωδός πτωχοπρόδρομος, ο υπερήφανος ψωραλέων, ο ονειροπόλος διαβολάκος, ο σατιρολόγος, ο οντολογικά χαοτικός, ο κεραμυδόγατος τεμπελάκος, ο ραχάτ ζωή, ο Διογένης της πόλης, αυτός, ο διαχρονικός Έλληνας μέσα στην Ιστορία και την παράδοση, κάποτε την δική μας γενιά, την σημάδεψε αμετάκλητα. Κάποτε, που ο ρυθμός της παράστασης του Θεάτρου Σκιών συμπορεύονταν με τον ατομικό μας βίο.
     Το Θέατρο Σκιών, αυτή η πολύχρωμη μαγευτική απεικόνιση των ιστορικών μας στιγμών, των πολλών ιδιαιτεροτήτων μας, των ακαταμάχητων παθών μας, των συλλογικών μας ονείρων, της συλλογικής μας εθνικής συνείδησης, της λούμπεν παράδοσης των Ελλήνων, διασταυρώνεται εδώ και δεκαετίες με την μικρή και εφήμερη και χαοτική ζωή μας.
     Όταν δεν υπήρχε τηλεόραση, όταν οι ρυθμοί της ζωής ήσαν πολύ αργοί, όταν το μόνο παιχνίδι για τα παιδιά ήταν το ξυλίκι και οι βόλοι, αυτές οι χάρτινες μικρές πολύχρωμες φιγούρες, αυτό το υφασμένο με αναμνήσεις ταπέτο ήταν η μόνη μας ουσιαστική διασκέδαση. Τα καφενεία, οι πλατείες, οι σκοτεινές αίθουσες των Κινηματογράφων γέμιζαν κάθε Σάββατο βράδυ ή Κυριακή πρωί από παιδικές φωνές, από παιδικές συγκινήσεις, από τσιρίγματα από το πουθενά, από πειράγματα και από σφαλιάρες, από σβουριχτές φάπες, καθώς πάνω στο λευκό πανί της ελληνικής συνείδησης χόρευαν αυτές οι μαγευτικές χάρτινες ξεφτισμένες πολλές φορές υπάρξεις. Με
παραδοσιακή μουσική, λαϊκή ζωγραφική, με γλέντια και ανδραγαθήματα, με νταούλια και κλαρίνα, με το φως της ασετιλίνης και τις σκιές των ονείρων μας. Και όλοι μαζί, μικροί και μεγάλοι μέσα στον μικρό σκοτεινό χώρο της κινηματογραφικής αίθουσας, ή κάτω από την παράξενη ελληνική ξαστεριά μέσα σε πλατείες πάνω σε πάγκους, γινόμασταν ένα χωρίς σκοπό, χωρίς μέλλον, χωρίς ελπίδα, γινόμασταν ένα με το όνειρο του Θεάτρου Σκιών. Τρέξτε απόψε, διαλαλούσε το μικρό τσιράκι του Καραγκιοζοπαίχτη, Έ, ρε γλέντια, φώναζε ο ίδιος ο Καραγκιοζοπαίχτης, θα φάμε, θα πιούμε, και νηστικοί θα κοιμηθούμε έλεγε ο ίδιος ο Καραγκιόζης, αυτός ο αιώνιος εαυτός μας.
     Πολλές οι συγκινήσεις από τις δεκάδες παραστάσεις του Θεάτρου Σκιών που παρακολούθησα εγώ και η γενιά μου στην παιδική και εφηβική ηλικία σε χώρους του Πειραιά αλλά και της Αθήνας.
Οι χειμερινοί και οι καλοκαιρινοί κινηματογράφοι γέμιζαν ασφυκτικά, από οικογένειες που έτρωγαν  μαλλί της γριάς, και μασουλούσαν ηλιόσπορους, και να κρέμεται η μύξα από την μύτη των μικρών παιδιών καθώς προσπαθούσαν να γλείψουν το χωνάκι το παγωτό, να ρουφούν με μανία οι μεγαλύτεροι την γκαζόζα, να κάνουν μπουρμπουλήθρες τα μικρά με τα καλαμάκια τους καθώς ρουφούσαν την ΉΒΗ λεμονάδα, να πετά το ένα στο άλλο τα στραγάλια στα σκοτεινά, να πέφτουν οι φάπες σύννεφο καθώς σφύριζε αδιάφορα ο φταίχτης. Τελικά, αν το καλοσκεφτείς, συντελούνταν μια άλλη παράσταση από μικρούς και μεγάλους ήρωες του Καραγκιόζη κάτω στην πλατεία πριν αρχίσει εκείνη της σκηνής και πολλές φορές και κατά την διάρκειά της.
          Καθώς ξαναδιαβάζω τα «Απομνημονεύματα» του Σωτήρη Σπαθάρη και τα κείμενα του Πειραιώτη δάσκαλου και ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη σκέφτηκα να παραθέσω την δική μου ισχνή Βιβλιογραφία για το Θέατρο Σκιών. Δεν αναφέρω ιστορικά στοιχεία, ούτε μιλώ για την καταγωγή του Καραγκιόζη, γιατί θεωρώ ότι αυτό άλλοι αρμοδιότεροι εμού το έχουν ήδη πράξει.
Πρώτη φορά κατέγραψα την Πειραϊκή Σχολή του Καραγκιόζη, στο βιβλίο μου «Πειραίκό Πανόραμα», το συμπλήρωσα και το ξανάγραψα στο bloc μου κατόπιν, εδώ καθώς χτυπά ξανά το κουδούνι της παράστασης της μνήμης, καταθέτω την δική μου βιβλιογραφία και τα διαβάσματα, ενθυμούμενος τις φορές που επισκέφτηκα το Μουσείο του Καραγκιόζη στο Μαρούσι, και τις συνομιλίες που είχα με τον δάσκαλο Ευγένιο Σπαθάρη. Για τους άλλους καραγκιοζοπαίχτες όπως είναι ο Χαρίδημος, ο Μόλλας και άλλοι θα αναφερθώ ξεχωριστά.
          Ας χτυπήσει επιτέλους το κουδούνι της ενδεικτικής αυτής βιβλιογραφικής παράστασης και ας αρχίσει το γλέντι των φωνών των συγγραφέων.                    

ΒΙΒΛΙΑ

• Κώστας Μπίρης,
  Ο Καραγκιόζης, Αθήνα 1952
• Σωτήρης Σπαθάρης,
  Απομνημονεύματα και η Τέχνη του Καραγκιόζη, Πέργαμος 1960
• Γιώργος Α. Γληνός,
  «Ωρες Σκηνής», Αθήνα 1961, τόμος 2ος
  (Ο Γιάννης Βλαχογιάννης και το θέατρο Σκιών» του
  Αντρέα Καραντώνη
• Νίκος Κατσικάρος,
  «Ο Καραγκιόζης στον Πειραιά»,(Ένα γνήσιο λαϊκό μνημείο) στο
  «Πειραίκό Ημερολόγιο», τόμος 1/1966
• Γιώργος Ιωάννου,
  Ο Καραγκιόζης, τόμοι 3, Ερμής 1972
• Σωκράτης Βενάρδος,
  Με τον Σωτήρη Σπαθάρη, Αθήνα 1975
• Μήτσος Λυγίζος,
  Τομή στο Σύγχρονο Θέατρο, Δωδώνη 1975
 • Απόστολος Γιάγιαννος-Αρ. Γιάγιαννος-Δίγκλης,
  Ο Κόσμος του Καραγκιόζη-Φιγούρες, Ερμής 1976
• Απόστολος Γιάγιαννος-Αρ. Γιάγιαννος-Δίγκλης,
  Ο Κόσμος του Καραγκιόζη-Σκηνικά, Ερμής 1977
• Παναγιώτης Κολονάρος,
  Η Ιστορία του Καραγκιόζη, Ευκλείδης 1977
• Γιάννης Σκαρίμπας,
  Αντικαραγκιόζης ο μέγας, Κάκτος 1977
• Ηλίας Πετρόπουλος,
  Υπόκοσμος και Καραγκιόζης, Γράμματα 1978
• Βασίλης Ρώτας,
  Θέατρο. Καραγκιόζικα, τόμοι 2, 1978/Μπούρα 1984
• Ανδρέας Χρύσας,
  Ο Καραγκιόζης προξενητής, Δωδώνη 1979
• Γιάννης Σολδάτος,
  Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων, Νεφέλη 1979
• Μενέλαος Λουντέμης,
  Καραγκιόζης ο Έλληνας, Δωρικός 1980
• Νίκος Εγγονόπουλος,
  Ο Καραγκιόζης, Ύψιλον 1980
• Θόδωρος Καλούμενος,
  Σκέψεις για το σύμβολο του Καραγκιόζη, Υάκινθος 1981
• Αρετή Νόλλα-Γιοβάνου,
  Ο Καραγκιοζοπαίχτης Αντώνης Μόλλας, Κέδρος 1981
• Ιωάννης Χατζηφώτης,
  Ο Καραγκιόζης Φτωχοπρόδρομος, Γραμμή 1981
 • Αικατερίνη Μυστακίδου,
  Το Θέατρο Σκιών στην Ελλάδα, Ερμής 1982
• Γιάννης Κιουρτσάκης,
  Προφορική παράδοση και Ομαδική δημιουργία, Κέδρος 1983
• Γιώργος Σκούρτης,
  Ο Καραγκιόζης… Καραγκιόζης, Κέδρος 1983
• Φώτος Πολίτης,
  «Επιλογή Κριτικών Άρθρων», τόμος Β΄, Ίκαρος 1983
• Βάλτερ Πούχνερ,
  Ευρωπαϊκή Θεατρολογία, Ίδρυμα Χορν Γουλανδρή 1984
• Βάλτερ Πούχνερ,
  «Ιστορικά Νεοελληνικού Θεάτρου», Παϊρίδης 1984
• Γρηγόρης Σηφάκης,
  Η παραδοσιακή δραματουργία του Καραγκιόζη, Στιγμή 1984
• Θόδωρος Χατζηπανταζής,
  Η Εισβολή του Καραγκιόζη στην Αθήνα, Στιγμή 1984
• Δημήτρης Σιατόπουλος,
  «Το Θέατρο της Ρωμιοσύνης», Φιλιππότης 1984
• Κώστας Γεωργουσόπουλος,
  Κλειδιά και κώδικες του Θεάτρου, ΙΙ Ελληνικό Θέατρο, Εστία 1984
• Γιάννης Κιουρτσάκης,
  Καρναβάλι και Καραγκιόζης, Κέδρος 1985
• Σπύρος Κοκκίνης,
  Αντικαραγκιόζης ο μέγας, Φιλιππότης 1985
• Βάλτερ Πούχνερ,
  Οι Βαλκανικές διαστάσεις του Καραγκιόζη, Στιγμή 1985
• Γιώργος Πετρής,
  Ο Καραγκιόζης, Γνώση 1986
• Βασίλης Ρώτας,
  Θέατρο και Γλώσσα, Επικαιρότητα 1986
• Πιέρ Μπεττενκούρ,
  Θέατρο Σκιών-Λου Κιαγκ Τσε Ου, Στιγμή 1987
• Πέτρος Πικρός,
  Καραγκιόζης και Μίκι Μάους, Gutenberg 1987
• Κώστας Βίρβος,
  Λαϊκή Στιχουργική Ανθολογία, Μ. Γ. Αναστασάκης 1989
  (στην σελίδα 272, υπάρχει το τραγούδι «Καραγκιόζης)
• Δημήτρης Τσάκωνας,
  «Η γενιά του τριάντα», Κάκτος 1989.
   (Καραγκιόζης και Επιθεώρηση)
• Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας,
  Καραγκιόζ Τουρκερς Μπουφ, Γνώση 1990
• Τζούλιο Καϊμης,
  Καραγκιόζης ή η αρχαία κωμωδία στην ψυχή του θεάτρου σκιών,
  Γαβριηλίδης 1990            
• Γιάννης Βλαχογιάννης,
  Της Τέχνης τα Φαρμάκια, Θεσσαλονίκη 1990
• Φώτος Πολίτης,
  Καραγκιόζης ο μέγας, Σαλίβερος χ.χ./Δημιουργία 1991
• Γεράσιμος Ιγγλέσης, «Η Καθημερινή» 17/12/1991
  «Ο Καραγκιόζης φοροεισπράκτορας»
• Άλκηστις,
  Κουκλο-Θέατρο Σκιών, Αθήνα 1992
• Βάλτερ Πούχνερ,
  «Το Θέατρο στην Ελλάδα», Παϊρίδης 1992 
• Στάθης Δαμιανάκος: επιμέλεια. (Συλλογικό Έργο),
  Θέατρο Σκιών. Παράδοση και Νεοτερικότητα, Πλέθρον 1993
• Ο Παπαδιαμάντης μεταφράζει, Λήθη 1993
  (αναφέρει το βιβλίο «Καραγκιόζης» του Π. Ριζάλ)
• Σωτήρης Σπαθάρης,
  Αυτοβιογραφία και η Τέχνη του Καραγκιόζη, Άγρα 1994
• Τασούλα Τσιλιμένη,
   Κουκλοθέατρο ΙΙ, 62 νέα έργα, Καστανιώτης 1994
• Απόστολος Μαγουλιώτης,
  Κουκλοθέατρο Ι, Πως στήνεται ένα έργο, Καστανιώτης 1994
• Γιάννης Καλοπίσης,
  Δύο αλλιώτικοι Καραγκιόζηδες, Δελφίνι 1994
• Τάκης Λάππας,
  Καραγκιόζης. Το Θέατρο Σκιών, Δελφίνι 1994
• Πέπη Ρηγοπούλου,
  «Ο Νάρκισσος», Πλέθρον 1994, δες
  (Η αισθητική ως ηθική: μυητικές ρίζες του Καραγκιόζη)
• Γιώργος Σκούρτης,
  Ο Καραγκιόζης παραλίγο Βεζίρης, Καστανιώτης 1995
• Φώτης Βογιατζής,
  Το Θέατρο Σκιών στην Θεσσαλία, Καρδίτσα 1995
• Λένα Οφλίδη-Σίμος Οφλίδης,
  Τα Καραγκιόζικα της Θεσσαλονίκης, Παρατηρητής 1996
• Θόδωρος Χατζηπανταζής,
  Καραγκιόζης προτείνει, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου 1997
• Μιχάλης Χατζάκης,
  Θέατρο Σκιών 1997, Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος 1997
• Βάλτερ Πούχνερ,
  «Κείμενα και Αντικείμενα», Καστανιώτης 1997
• Τάκης Καλογερόπουλος,
  Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής, Γιαλλέλης 1998
   δες, (Καραγκιοζοπαίχτες και Μουσική)
• Μιχάλης Χατζάκης,
  Το Έντεχνο Θέατρο Σκιών, Προσκήνιο 1998
• Κατερίνα Μυστακίδου,
  Οι μεταμορφώσεις του Καραγκιόζη, Εξάντας 1998
• Μιχάλης Ιερωνυμίδης,
  Πίσω από τον Μπερντέ, Άμμος 1998
• Θεόφιλος Γκωτιέ,
  Κωνσταντινούπολη, Καστανιώτης 1998
  (υπάρχει σχετικό κεφάλαιο για τον Καραγκιόζη στην
   Κωνσταντινούπολη)
Denis Kohler,
  Η Νεοελληνική Λογοτεχνία από τον 11ο αιώνα ως τις μέρες μας»,
  Αρχιπέλαγος 1998, σ. 127-128
• Γιάννης Βουλτσίδης-Στέλιος Πελασγός,
  Ορφέας από τη Γη της Θράκης στη Γη των Ίσκιων, Κομοτηνή 1999
• Βασίλειος Χριστόπουλος,
  Ορέστης, Αχαϊκές Εκδόσεις 1999
• Μιχάλης Μερακλής,
  Ελληνική Λαογραφία, Ελληνικά Γράμματα 1999
• Αβραάμ Δον Σάντσο Βουλτσίδης,
  Ο Καραγκιόζης Διερμηνέας. Ο θησαυρός της Κύπρου, Ίδρυμα
   Θράκης Τέχνης 2000
• Κωνσταντίνος Θ. Δημαράς, σ. 322-323,738
  Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, 9η έκδοση, Γνώση 2000
• Έλλη Κ. Πολίτη(1911-1989), Σωτήρης Σκίπης, «Καραγκιόζης 1940»στο βιβλίο της Βασιλικής Αλμπάνη, «Ένας Αιώνας Χρονογραφήματα»(1899-1999)
  Καστανιώτης 2000   
• Γεώργιος Κοτοπούλης,
  Ο Καραγκιόζης στην Πάτρα (1890-1906), Πάτρα 2000
• Πρόγραμμα του Θεάτρου Σφενδόνη, 2001
  Λίγο Απ’ Όλα. Αντώνης Μόλλας. (με την Άννα Κοκκίνου)
• Κώστας Στεφ. Τσίπηρας,
  Ο Ήχος του Καραγκιόζη, Λιβάνη-Νέα Σύνορα 2001
• Μιχάλης Ιερωνυμίδης,
  Αγαπητέ Καραγκιόζη, Καλέντης 2001
• Άρης Μηλιώνης,
  Σκιές στο φως των κεριών, Περί Τεχνών 2001
• Ημερολόγιο 2001,
  Καραγκιόζης, Σύγχρονη Εποχή 2001
• Σίμου του Χιώτη-Βουλτσίδη του Θρακιώτη,
  Περί Καραγκιοζοπλεχτικής, ΤΕΔΚ Χίου 2001
• Κώστας Τσίπηρας,
  Έλληνες Καραγκιοζοπαίχτες πίσω από τα φώτα του Μπερντέ,
  εκδόσεις Κοχλίας 2002
• Δημήτρης Μόλλας,
  Ο Καραγκιόζης μας, Σύγχρονη Εποχή 2002
• Θωμάς Κοροβίνης,
  Ο Μάρκος στο Χαρέμι, Νησίδες 2002
• Νίκος Κοταρίδης,
  Μάνθος Αθηναίος, φιγούρες…, Νέα Σμύρνη 2002
• Λευτέρης Παπαδόπουλος,
  «Τα Τραγούδια μου-Άπαντα», Κάκτος 2002
  (το ποίημα Καραγκιόζης, σελ. 599)
• Βασίλης Αναγνωστόπουλος,
  Θέατρο Σκιών και Εκπαίδευση, Καστανιώτης 2003
• Στέλιος Λυδάκης,
  «Οι Έλληνες ναϊφ ζωγράφοι», Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή
   Αθήνα 2002
  αναφέρει πολλούς (Καραγκιοζοπαίχτες)
• Γιάννης Κιουρτσάκης,
  Η τρελή σοφία ή τα ανίερα ιερά, Νεφέλη 2003
• Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο 2004,
  Ελληνικό Θέατρο Σκιών-φιγούρες από φως και ιστορία.
• Μιχάλης Ιερωνυμίδης,
  Ο Αθηναϊκός Καραγκιόζης του Αντώνη Μόλλα, Δαρδανός 2004
• Γιώργος Μπαλούρδος,
   Πειραϊκό Πανόραμα, Πειραιάς-Αντ. Τσαμαντάκης 2006
   (καταγραφή Πειραιωτών Καραγκιοζοπαιχτών)
 • Αντωνία Χρυσικοπούλου,
  Ο Αντινομικός Μύθος του Καραγκιόζη, Πορεία 2008
• Ελένη Παπασωτηρίου,
  Ευγένιος Σπαθάρης, εφημερίδα «Τα Νέα» 17/2008
• Θωμάς Κοροβίνης,
  Ο Καραγκιόζης Λαϊκός τραγουδιστής, Άγρα 2009
• Θανάσης Σπυρόπουλος,
  Ο Καραγκιόζης και η παρέα του, Τόπαλη χ.χ.
• Γιάννης Χατζής,
  Το Στοιχειό της Θεσσαλονίκης, Δήμος Θεσσαλονίκης
• ΑΜΑΡΥΣΙΑ
  Ημερήσια Πολιτική Εφημερίδα Αμαρουσίου και Βορείων
  Προαστίων αριθμός φύλλου 676, Τρίτη 5/8/1997
  «Με την συμπλήρωση 2 χρόνων από την έναρξη της λειτουργίας του
   Επετειακό αφιέρωμα στο Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών του Δήμου Αμαρουσίου».

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Γ. Κοντογιάννης, «Το Βήμα» 11/3/1973
  «Ο Ελληνικός Καραγκιόζης στο φεστιβάλ του Νανσύ»
• Δημήτρης Τσαλίδης, «Το Βήμα» 11/3/1973
  «Ινστιτούτο Καραγκιόζη στο Ωδείο της Άγκυρας»
• Θανάσης Φωτιάδης, «Το Βήμα» 14/12/1975
   «Πενήντα χρόνια καραγκιόζης»
Γιώργος Ιωάννου, «Η Καθημερινή» 6/2/1977
  «Ο Μπαρμπαγιώργος και ο κυρ Αλέξανδρος»
• Μενέλαος Λουντέμης, «Τα Νέα» 24-25-26/1/1977
  «Καραγκιόζης», Το τελευταίο κείμενο του Μενέλαου Λουντέμη»
• Κώστας Ι. Τσαούσης, «Ελευθεροτυπία» 23/12/1977
   «Ο τραγικός πρόσφυγας της Ιωνίας»
• Δήμητρα Κοκκοτάκη, «Το Βήμα» 27/8/1978
  «Καραγκιόζης, αυτός ο… γνωστός μας»
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 19/3/1978
  «Το θέατρο του μπερντέ χάνεται» (κανείς δεν θέλει πια να είναι
    Καραγκιοζοπαίχτης)
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 23/4/1978
  «Άλλοι δουλεύουν κι άλλοι τρώνε από τον Καραγκιόζη»
• Κίτσος Α. Μακρής, «Το Βήμα» 12/2/1978
  «Οι φιγούρες του Καραγκιόζη και η παράδοση»
• Έλλη Παπαδημητρίου», «Ριζοσπάστης» 19/2/1978
  «Ο κόσμος του Καραγκιόζη»
• Αχιλλέας Χατζόπουλος, «Ελευθεροτυπία» 4/11/1979
  «Οι πρωτοπόροι του Καραγκιόζη στη Σύγχρονη Ελλάδα»
   (συνέντευξη με τον Τζούλιο Καίμη)
• Γιάννης Κιουρτσάκης, «Η Καθημερινή» 1 και 8/10/1981
  «Οι Κωμωδίες της Κρητικής Αναγέννησης και ο Καραγκιόζης»
• Πέπης Ρηγοπούλου, «Η Αυγή» 31/3/1985
  «Η ζωγραφική στον Καραγκιόζη: Απλή διακόσμηση ή αυθεντική
    δημιουργία;»
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 2/6/1985
  «Οι εκλογές του Καραγκιόζη»
• Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, «Η Αυγή» 5/1/1986
  «Η ικανότητα κάθαρσης του λαϊκού καλαμπουριού»
  (για το βιβλίο του Γιάννη Κιουρτσάκη «Ομαδική παράδοση και
  προφορική δημιουργία: Το παράδειγμα Καραγκιόζη)
• Λίζα Μιχελή, «Εξόρμηση» 1/2/1987
  «Κατά την συνοικίαν της Πλάκας συνεστήθη ανατολικόν θέατρον»
• Μισέλ Φάις: επιμέλεια, «Ελεύθερος Τύπος» 25/7/1990
  «Ο Καραγκιόζης του Τζούλιο Καίμη»
• Ανωνύμως, (βιβλιοκριτική), «Η Καθημερινή» 23/9/1990
  «Μελέτη για τον Καραγκιόζη» Τζούλιο Καίμη, «Καραγκιόζης ή η
   Αρχαία κωμωδία στην ψυχή του θεάτρου σκιών»
• Λέανδρος Πολενάκης, «Αυγή της Κυριακής» 29/7/1990
  «Ο Καραγκιόζης κι εμείς»
• Ανωνύμως, «Η Καθημερινή» 11/2/1990
  «Η συλλογική δημιουργία»,(βιβλ/κη για το βιβλίο του Γιάννη
    Κιουρτσάκη»
• Μισέλ Φάις, «Ελεύθερος Τύπος» 25/2/1990
  (βιβλιοκριτική για το βιβλίο του Γιάννη Κιουρτσάκη)   
Κώστας Βίδος, «Το Βήμα», 10/6/1990
  «Ποιος θυμάται τον Καραγκιόζη;»
• Χάρης Ποντίδα της, «Τα Νέα» 24/5/1991
  «Ο Καραγκιόζης ζει»
• Γεράσιμος Ιγγλέσης, «Η Καθημερινή» 17/12/1991
  «Ο Καραγκιόζης φοροεισπράκτορας
• Γιάννης Μαρίνος, «Το Βήμα» 29/12/1991
  «Έθνος Καραγκιόζηδων;»
• Γιάννης Μαρίνος, «Το Βήμα» 26/1/1992
  «Προφανώς είμαστε Καραγκιόζηδες»
• Ρούλα Παναγοπούλου, «Εξόρμηση» 2/2/1992
  «Γιάννης Μαρίνος, Υπουργείο Πολιτισμού και καραγκιόζης»
• Σ. Τσ., «Η Καθημερινή» 4/2/1992
  «Ο Καραγκιόζης διεκδικεί στέγη για την τέχνη του»
  (μια παράσταση διαμαρτυρίας στον πειραιά)
• «Ελευθεροτυπία», 15/1/1992
   «Καραγκιόζης και… εξουσία»
• «Ελευθεροτυπία», 10/1/1992
   «Ο Καραγκιόζης μετανάστης στην Αυστραλία»
• Γιώτα Σύκκα, «Η Καθημερινή» 19/1/1992
  «Ο καμπούρης φιλόσοφος»
• «Η Καθημερινή», Κυριακή 16/2/1992, σελ. 14
   «Θέατρο Σκιών στην Ινδονησία»
• «Ελευθεροτυπία» 9/1/1992
   «Ο Καραγκιόζης γιορτάζει»
• Στέργιος Ζήσης, «Ο Ριζοσπάστης» 29/3/1992
  «Μαστρο-Μάρκος και Καμπουρομακρυχέρης Βίοι παράλληλοι»
• Τάκης Λάππας, «Η Αυγή» 15/8/1993
  Προδημοσίευση του βιβλίου του Τ. Λ. «Καραγκιόζης το θέατρο
  Σκιών», εκδ. Δελφίνι
• Φώτης Απέργης, «Ελευθεροτυπία», Πέμπτη 25/11/1993
   «Ο Καραγκιόζης στα Κατεχόμενα»
• Μαρία Τσάτσου, «Η Καθημερινή» 12/5/1993
  «Περί Καραγκιόζη»
• Αθηνά Τσοκάνη, «Ριζοσπάστης» 22/8/1993
  «Πίσω από το μπερντέ του Καραγκιόζη»
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 25/3/1993
  «Καραγκιόζης κλεφτόπουλο»
• Ματίνα Καλτάκη, «Ο Επενδυτής» 30/12/1993
  «Καραγκιόζης 134 χρόνια Έλληνας»,(Ευγένιος Σπαθάρης-Γιώργος
   Χαρίδημος)
«Η Αυγή», 28/2/1993
   «Ο Αρρεβώνας του Καραγκιόζη», (μια παλιά παράσταση που
     σατιρίζει κυρίως το έθιμο της προίκας με άλλες κοινωνικές
     προεκτάσεις»
• Α. Καριμάλη: ρεπορτάζ, «Έθνος» 3/10/1994
   «Στη σκιά… το θέατρο Σκιών»
• Βασίλης Λουμπρίνης, «Τα Νέα» 25/4/1994
  «Ο Καραγκιόζης τραγουδάει»
• Δήμητρα Κοκκοτάκη, «Κυριακάτικη Αυγή» 29/5/1994
   «Η παμφάγος η μικρή οθόνη»
• Τα Νέα», Δευτέρα 7/3/1994
   «150 χρόνια Καραγκιόζης»
• «Ελεύθερη Ώρα», Κυριακή 2/10/1994
   «Ο Ελληνικός Καραγκιόζης «ταξιδεύει» στην Προύσσα της
    Τουρκίας»
• Άννα Δαμιανίδη, «Η Αυγή», 6/3/1994
  «Ο Αλέκος με τα κυδώνια»
«Ελευθεροτυπία», Τρίτη 11/1/1994
   «Θέατρο σκιών, αλλά χωρίς φως…»
• «Εξόρμηση», Κυριακή 2/10/1994, σελ. 26
   «Ο Ελληνικός καραγκιόζης στην Προύσα της Τουρκίας»
• Ι. Θεοχάρης, «Η Καθημερινή», 10/5/1994
  «Το «θέατρο σκιών» της Τουρκίας»
• Νάσος Γκολέμης-Ηλίας Προβόπουλου, «Ελευθεροτυπία» 15/7/1995
  «Ο αντιφασιστικός μπερντές του Καραγκιόζη…»
• Μαργαρίτα Γιουρσενάρ, «Τα Νέα» 27/10/1995
  «Ο Καραγκιόζης είναι προεπαναστατικός»
  (Ολόκληρα τα κείμενα θα συμπεριληφθούν στις «Σελίδες για την
  Ελλάδα του 20 αιώνα» επιφανών Γάλλων διανοητών, από τις
  εκδόσεις Ολκός)
• «Ο Παρατηρητής», «Καθημερινή» 16/1/1994
  «Ο Καραγκιόζης…Ιανός!»
• «Ο Παρατηρητής», «Καθημερινή» 1/4/1994
  «Οι καραγκιοζοπαίχτες!»
• «Η Ναυτεμπορική», Παρασκευή 7/7/1995, σελ. 51
   «Μοντέρνος…Καραγκιόζης»,  (Φεστιβάλ Αθηνών-Τη Δευτέρα στο
    Θέατρο Λυκαβηττού)
• Δημήτρης Ρηγόπουλος, «Η Καθημερινή» 4/3/1995
  «Συναυλία για τα παιδιά μέσω του Καραγκιόζη»
• Ανωνύμως, «Η Αυγή» 1/7/1995
  «Στέγη για τον Καραγκιόζη από το Δήμο Ζωγράφου»
• Μιχάλη Χατζάκη, «Η Αυγή» 9/7/1995
  «Το θέατρο σκιών χτες και σήμερα»
• «Ελευθεροτυπία», 7/7/1995
   «Ο Καραγκιόζης με «γιάπις», μοντέλα και ΜΑΤ»
• «Ελευθροτυπία», Τετάρτη 23/2/1995, σελ. 41
   «Οι γυναίκες πίσω από τον μπερντέ», (μια εκδήλωση για τις
   γυναίκες των καραγκιοζοπαιχτών)
• Γεωργία Κολοκούρη, «Ελευθεροτυπία»29/3/1999
  «Ο Καραγκιόζης γίνεται πρέσβυς» στο συνέδριο του Byron College»
• Κατερίνα Σχινά, «Η Καθημερινή» 12/5/1996
  «Προφορική παράδοση και μνήμη» (βιβλιοκριτική για το βιβλίο του
   Γιάννη Κιουρτσάκη)
• Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Τα Νέα», 8/7/1996
  (θεατρική κριτική), «Καραγκιόζης πάλι και πάλι» (Καραγκιόζης
  Dream, του Γιάννη Κακουλίδη από τον Θύμιο Καρακατσάνη)
•  Ειρήνη Βεργοπούλου, «Η Εποχή», 7/4/1996
   Στην στήλη «Αναλώσιμα και μη», (Ο Καραγκιόζης μόνιμα…)
• Περικλής Κοροβέσης, «Ελευθεροτυπία» 22/4/1996
  «Οι Καραγκιόζηδες του πολιτισμού»
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 23/3/1996
  «Ο Καραγκιόζης παρών στο 21»
• Ελένη Γκίκα, «Έθνος» 31/3/1996
  «Θύμιος Καρακατσάνης. Τώρα ο Καραγκιόζης είμαι εγώ»
«Το Βήμα», Κυριακή 27/10/1996, σελ. 31
  «Στη Σκιά της Μνήμης»-Ο Καραγκιόζης στο μέτωπο
• Σωκράτης Σ. Σκαρτσής, «Τα Νέα» 31/5/1996
  «Τα απλά πράγματα»
• Αλεξάνδρα Τσόλκα, «Ο Επενδυτής» 27/4/1996
  «Καραγκιόζης από τον Γιάννη Σκαρίμπα με… ενάμισι αυγό!»
• «Η Ναυτεμπορική», 235/1996
   «Ο Καραγκιόζης συγκινεί παντού τους πάντες»
• Βάσω Κουζιγιάννη, «Η Απογευματινή» 9/2/1997
  «Ο Καραγκιόζης ζει και βασιλεύει…»
• «Επενδυτής» 5/4/1997
  «Ο Νίκος Μαμαγκάκης μιλά για την «Οπερα Σκιών» που
   παρουσιάζεται στο Μέγαρο
   -«Ο Καραγκιόζης στο δρόμο προς την Όπερα»
• Κυριάκος Π. Λουκάκος, «Η Αυγή» 20/4/1997
  «Το χρονικό μιας χαμένης ευκαιρίας», (Η Όπερα των Σκιών του
  Νίκου Μαμαγκάκη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών)
• Άννα Δαμιανίδη, «Η Αυγή», 10/8/1997
  «Καραγκιόζης αντί λέιζερ»
• «Εξόρμηση», Κυριακή 18/5/1997, σελ. 28-29
   «Το νεοελληνικό θέατρο σκιών». (από το λεύκωμα της Αγροτικής
   Τράπεζας Ελλάδας που επιμελήθηκε ο Μιχάλης Χατζάκης)
• Άννα Βλαβιανού, «Το Βήμα», Κυριακή 30/3/1997, σ. 38
• Κοσμάς Βίδος, «Το Βήμα», Κυριακή 30/3/1997, σ. 38
  «Η λαϊκή δύναμη του χάρτινου ήρωα»
   «Ο Καραγκιόζης στο Μέγαρο»
• Στ. Ξηνταράς, «η Απογευματινή», 26/4/1997
• «Εξόρμηση», Κυριακή 30/3/1997, σελ. 30
   «Ήταν λέει… κάποιος Υδραίος που λεγόταν Μαυρομάτης!»
• Παύλος Γεραμάνης, «Τα Νέα» 20/11/1997
  «Από την Επιθεώρηση και το Θέατρο Σκιών για πρώτη φορά σε
  Δίσκο»
• Άγγελος Ελεφάντης, «Η Εποχή», Κυριακή 13/7/1997, σ. 2
  «Οι λογαριασμοί του Καραγκιόζη»
• Παύλος Αγιαννίδης, «Τα Νέα», 6/2/1997
   «Και τώρα όπερα Σκιών!», (από τον συνθέτη Νίκο Μαμαγκάκη)
• Σοφία Αδαμίδου, «Ο Ριζοσπάστης», Κυριακή 29/3/1998, σελ. 20
   «Καραγκιόζης υπομένων και επιμένων»
• «Η Αυγή», 17/3/1998
   «Παγκόσμιο Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών» Στην Λάρισα από 7-27/4/
• Κάτια Αρφαρά, «Το Βήμα», 5/4/1998
   «Ε ρε, γλέντια!...», (από την Τρίτη και για 20 μέρες η Λάρισα…)
• Γεωργία Κολοκούρη, «Ελευθεροτυπία» 28/7/1998
  «Τα παιδιά γράφουν και ζωγραφίζουν Καραγκιόζη»
• «Ελεύθερη Ώρα», 4/10/1998
   «Για 6 συνεχόμενη χρονιά το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Κούκλας
    και Σκιών στην Αθήνα»
• Βασίλης Πλάτανος, «Η Αυγή» 25/3/1998
  «Ήταν κι ο Καραγκιόζης εκεί…» στην Επανάσταση του ΄21
• Γιώργος Τζεδάκις: επιμέλεια, «Ελευθεροτυπία», 19/5/1998, σελ. 27
  «Σαν τον Καραγκιόζη»
• «Η Καθημερινή», Κυριακή 5/4/1998, σελ. 45
   «Φιγούρες απ’ όλο τον κόσμο», (Διεθνής έκθεση και Φεστιβάλ
    Θεάτρου Σκιών για πρώτη φορά στην Ευρώπη και στην Ελλάδα»
• «Η Ναυτεμπορική», 1/4/1998
   «Γιατί ο Καραγκιόζης θα μείνει αθάνατος», (Διεθνές Φεστιβάλ
     Θεάτρου Σκιών)
• Β. Π., «Η Αυγή», 2/9/1990
  «Τι είναι προτιμότερο, η καφετέρια ή η παράδοση του Καραγκιόζη;»
• Ελένη Σπανοπούλου, «Τα Νέα» 19/7/1999
  «Ο Καραγκιόζης έμεινε άστεγος»
• Έλενα Γκλέζου, «Η Βραδυνή», 10/4/1999 σ. 58-59
  «Η Επιστροφή του Καραγκιόζη»
• Βάλτερ Πούχνερ, «Τα Νέα» τχ. 38/27/11/1999
  «Ο αδικημένος αδελφός του Καραγκιόζη»
• Βαγγέλης Βαβανάτσος, «Η Αυγή», 25/3/1999
   «Ηρωικές και πατριωτικές παραστάσεις στο Θέατρο Σκιών»
• Γιάγκος Ανδρεάδης, «Η Καθημερινή», Κυριακή 3/1/1999, σ. 28-29
   «Αναζήτησέ τον στην ψυχή σου»…. (Γράμμα σ’ έναν σύγχρονο
    Σκηνοθέτη ο οποίος θέλει να αντλήσει στοιχεία από τον Καραγκ.)
• Δώρα Αντωνίου, «Η Καθημερινή», 3/1/1999, σ. 20-21
   «Καταφύγιο σε πέντε μουσεία»
• Άννα Σταυρακοπούλου, Η Καθημερινή Κυριακή 3/1/1999σ.22-23
  «Μαγνητοφωνήσεις από μελετητές»
• Μιχάλης Ιερωνυμίδης, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Δια χειρός φημισμένων ζωγράφων» και,
  «Πίσω από το μπερντέ»
• Γιάννης Κιουρτσάκης, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Η Κοιτίδα του Καραγκιόζη»
• Κατερίνα Μυστακίδου, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
   -«Έλληνας ή Τούρκος, ξέρει να γελά…»
   -«Η καλύβα και το Σαράι»
• Χρήστου Μπουλιώτη, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Έξελθε, κατηραμένε όφι γιατί αλλιώς θα σε εξέλθω»
    (μνήμες από τον χριστιανίζοντα Μεγαλέξανδρο του μπερντέ)
• Γρηγόρης Μ. Σηφάκης, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Και τώρα μια θέση στο μουσείο;»
• Λάμπρος Λιάβας, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Η Αγία Τριάς: λόγος, μουσική, κίνηση»
• Γιάννη Χατζή, Η Καθημερινή Κυριακή 3/1/1999, σ. 27-28
   «Οι επιδράσεις στο ρεπερτόριο…»
• Μιχάλης Χατζάκη, «Η Καθημερινή» 3/1/1999
  «Κάθε βράδυ νέο έργο…»     
• «Η Καθημερινή», 18/8/1999
  «Ο Καραγκιόζης περιοδεύει στην ελληνική επαρχία»
• Σίσσυ Μενεγάτου, «Η Απογευμτινή» 29/8/1999
  «Ο Ήρωας του Θεάτρου Σκιών περιοδεύει ανά την Ελλάδα από το
   ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου». Τάκης Βαμβακίδης: Ο καραγκιόζης αγγίζει τα
    Όνειρα όλων μας»
• Γιώργος Μαυρογορδάτος, «Η Καθημερινή» Παρασκευή 5/2/1999
  «Η Οθωμανική εξουσία στον Ελληνικό Καραγκιόζη» 
• Λίλας Κάλφα, «Η Καθημερινή» 5/3/2000
  «Μπρος και πίσω από τον μπερντέ»
• Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Τα Νέα», Πρόσωπα του 21ου Αιώνα
  τχ. 53/11-3-2000
  «Ο Καραγκιόζης ζει;»
• Έλσα Ανδριανού, «Ακρόπολις», 6/2/2000
   «Σκιώδης θίασος»
• Φίλιππος Φιλίππου, «Το Βήμα» 8/8/2000
  «Ο Μαυρομάτης από την Προύσα»
•  Ήρα Χουσιάδα, «Η Απογευματινή» 27/2/2000
   «Ταξίδια μαγικά με κούκλες και τον Καραγκιόζη»
• Ήρα Γ. Χουσιάδα, «Η Απογευματινή» 6/8/2000
   «Ο Καραγκιόζης συναντά τον Μεγαλέξανδρο» στο 1ο Φεστιβάλ
     Τρίπολης.
• Γ. Λουτσοπούλου, «Εξουσία» 29/7/2000
  «Ο Καραγκιόζης του ΚΘΒΕ έρχεται «στα πράγματα»
• Γρηγόρης Τραγγανίδας, «Κυριακάτικος Ριζοσπάστης» 28/10/2001
  «Κάνοντας όνειρα με τον Καραγκιόζη»
• Ερμής Μουρατίδης, «Κυριακάτικος Ριζοσπάστης» 2/12/2001
  «Οι πρώτες ρίζες του νεοελληνικού θεάτρου Σκιών»
• Φραγκώ Καράογλου, «Τα Νέα» 18/12/2001
  «Οι σκιές χορεύουν ακόμα»
• Μαίρη Αδαμοπούλου, «Τα Νέα», 12/9/2002, σ. 28-29
   «Ποιος είπε ότι ο Καραγκιόζης πεθαίνει»
   (παρουσιάσεις δύο Καραγκιοζοπαιχτών: Σοφία Θεοδωροπούλου/
    Θανάσης Σπυρόπουλος)
• Μάντας Στάικου της, «Ο Επενδυτής» 2/3/2002
  «πως έγινε ρεπόρτερ και συνάντησε τον… αρχιεπίσκοπο»
• «Η Καθημερινή», 3/9/2002
  «Πρώτο φεστιβάλ Καραγκιόζη στην Πάτρα»
• Μ. Α., «Τα Νέα», 3/9/2002, σελ. 11
  «Στην Πάτρα ο Καραγκιόζης διαγωνίζεται», (1ο Διαγωνιστικό
   Φεστιβάλ Ελληνικού Θεάτρου Σκιών12-15 Σεπτεμβρίου στην
   Πάτρα.
• Κώστας Τσίπηρας, «Η Βραδυνή», Κυριακή 20/1/2002
  «Πίσω από το μπερντέ»
• Μαρία Αδαμοπούλου, «Αυγή» 21/12/2003
  «Να τον Θυμόμαστε»
• Αφροδίτη Πολίτη, «Ελευθεροτυπία»8/5/2003
  «Είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη»
  (Ο Καραγκιόζης παρά λίγο Βεζύρης, στο Κολλέγιο Αθηνών)
• Αλέξης Μοστρίου», «Ελεύθερος Τύπος» 18/1/2004
  «Σύμβολο του Έλληνα που αντιστέκεται…»
• Εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» 2008
  «Ο Μαγικός Κόσμος του Καραγκιόζη»
• Γιώργος Καρουζάκης, «Ελευθεροτυπία» 3/3/2009
  «Σύγχρονη τέχνη και σκιά του Καραγκιόζη»






ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Στρατής Δούκας, Φιλολογικά Χρονικά, τχ. 20-24/11,12,1944
• Τζούλιο Καϊμη, Νέα Εστία τχ. 517/15-1-1949, σ.789-
  «Η ζωγραφική του Καραγκιόζη»
  «Τα Θέατρα του Λαού: Ο Καραγκιόζης του Μόλα» σ.317-319
• Θέατρο, τχ. 10/7,8,1963
  «Αφιέρωμα στον Καραγκιόζη»
• Αλέξανδρος Ξύδης, «Θέατρο» τχ. 10/7,8,1963
  «Ο Καραγκιόζης και η νεοελληνική ζωγραφική»
• Λώρενς Ντάρρελ, «Ελλάδα» τχ. 7/10,1963
   «Καραγκιόζης, ο Λαϊκός Ήρωας»,(μετάφραση: Νιόβης Χάρμπισον)
Νέα Εστία, τχ. 1013/15-6-1969
   «Το Σπίτι του Καραγκιόζη»
• Γιώργος Θεοτοκάς, Φιλολογική Πρωτοχρονιά τόμος 31/1974, σ. 47
  «Ο Ελληνικός Καραγκιόζης»
• Ζυγός, τχ. 20/5,6,1976
  «Αφιέρωμα στον Καραγκιόζη»
  -Διονύσης Φλάμπουρας, «Το παγκόσμιο Θέατρο Σκιών και ο
   Ελληνικός Καραγκιόζης, σ. 39
  -Φώφη Τρέζου, «Η άλλη όψη του νομίσματος», σ. 61-
  - Ίωνος Δραγούμη, «Οι περιπέτειες ενός ταπεινού» σ. 63
  - Αριστείδη Γιάγιαννου, «Τα Εικαστικά του Καραγκιόζη» σ. 65
  - Μάρκου Ζαρίκου, «Καμπουρομακρυχέρης και όχι Καραγκιόζης»
  Μαίρη Βέη, Φιλολογική Πρωτοχρονιά, τόμος 33/1976, σελ. 65-67
  «Εκ Χειρογράφου σελίδος του Νίκου Βέη αναπηδά το
  Ονοματεπώνυμο του θρυλικού Καραγκιόζη»
• Βάλτερ Πούχνερ, «Λαογραφία», τόμος 31/(1976-1978)
  «Συμπλήρωμα στην αναλυτική βιβλιογραφία του Θεάτρου Σκιών
   Στην Ελλάδα» και «Λαογραφία» τόμος 32/ (1979-1981)
• Βασίλης Πλάτανος, «Ο Ταχυδρόμος» τχ. 1226/27-10-1977
  «Ο Καραγκιόζης Πολιτεύεται!»
• Βασίλης Πλάτανος, «Ο Ταχυδρόμος» τχ. 51/22-12-1977
• ΤΙΜΕ in June/ 1979,σελ. 4-5
   “Karaghiozis
• Ε. Ζάχου, «Καλλιτεχνική Επιθεώρηση», τχ. 3/1979(;)
  «Αλέξανδρος Ο Ηπειρώτης»
• Ιωάννης Μ. Χατζηφώτης, «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» τόμ. 36/1979
  «Καραγκιόζης και Τουρκοκρατία»,(οι βυζαντινές απηχήσεις)
• Τάκης Λάππας, «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» τόμος 37/1980
  «Ο Καραγκιόζης στον πόλεμο του 1940»
• Μαρία Μαραγκού, «Επίκαιρα» τχ. 656/26-2-1981
  «Γιάννης Σκαρίμπας: Ο Καραγκιόζης πρέπει να είναι πολύ
    πονεμένος»
• Θόδωρος Χατζηπανταζής, «Ο Πολίτης» τχ. 49/3,1982
  «Η Εισβολή του Καραγκιόζη στην Αθήνα του 1890»
• Μιχαήλ Γ. Χατζάκη, «Φθιωτικά Χρονικά», τόμος και χρόνος 4ος,
   Λαμία 1983
  «Ένας Λαμιώτης Καραγκιοζοπαίχτης», (Η εποχή και το έργο του
   Ανδρέα Αγιομαυρίτη)
• Γιάννης Κιουρτσάκης, «Αντί» τχ. 230/29-4-1983
  «Η Καθαρεύουσα στον Καραγκιόζη»-«Λόγιες» διαστρεβλώσεις και
   Λαϊκές αντιστάσεις»
• Γιάννης Κιουρτσάκης, «Αντί», τχ. 259/27-4-1984
  «Συζήτηση Άγονη»
• Θανάσης Φωτιάδης, «Φιλολογική Πρωτοχρονιά», τόμος 41/1984
   «Οι Καραγκιοζοπαίχτες του Τουρκιστάν και η συντεχνιακή τους
     Οργάνωση»
• Θανάσης Φωτιάδης, «Αντί» τχ. 256/16-3-1984
  «Η Καθαρεύουσα του Καραγκιόζη»   
• Στάθης Γουργουρής, «Πλανόδιο», τχ.7/1988, σ.358-366
  «Η μυθοπλασία του Καραγκιόζη και το εθνικό ασυνείδητο»
• Κώστας Τρίγκαζης, «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» τόμος 40/1983
  σ. 426-428, (διήγημα) «Ο Καραγκιοζοπαίχτης
• Ηλίας Καλλέργης, «Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας»,
   Σμυρνιωτάκης τόμος 6/1991
• Κ. Δ. Μαλαφαντής, «Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας»
  Σμυρνιωτάκης 6/1991
  (Κουκλοθέατρο και Καραγκιόζης)
• «Βιβλιοφιλία», τχ. 50-51/1,2,3, 1991
  «αναδημοσίευση της βιβλιοκριτικής για το βιβλίο του Τζούλιο
   Καίμη, από την Καθημερινή της 23/9/1990»
• «Εικόνες», τχ. 295/27-6-1990
   (ανώνυμη βιβλιοκριτική για τον βιβλίο του Τζούλιο Καίμη)
• «Παράδοση», τχ. 1/1992
   «Καραγκιόζης»
• «Διαδρομές», τχ. 30/1993
  «Οι παιδικές ομάδες του Καραγκιοζοπαίχτη Γιάννη Κόκορη
• Μ. Τίγκλης, «Ένα» τχ. 22/27-5-1992
   «Είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη»
• Μαρία Κυπραίου, περιοδικό της εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος
   17/10/1993
  «Αχ, Βρε Καραγκιόζη»
• Αντί, τχ. 548/1-4-1994
   «Ο Καραγκιόζης εκπέμπει SOS»
• Κατερίνα Πλασσαρά, «Το Ρόδι», τχ.10/9,1994
  «Μια παράσταση είναι σκέτη μαγεία!»
• Γιάννης Κιουρτσάκης, Σύγχρονα Θέματα τχ. 54/1,3,1995
  «Ιθαγένεια και διεθνικότητα στον Καραγκιόζη»
• Γιώργος Θέμελης, «Νέα Πορεία», τχ. 4/11,1995
  «Χάρτινοι Θεατρίνοι»
• Μαρία Πολυράκη, περιοδικό «ΑΝ» τχ. 3/26-2-1995της εφημερίδας
  «Η Απογευματινή»
  «Ο Καραγκιόζης και η μαμά Ελλάς»
• Αντί, τχ. 600/8-3-1996
   «Καραγκιόζης»
• Αντώνης Γελατσόρας, «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» τόμος 55/1998
  «Επίσκεψη στην Καραγκιοζοχώρα»
• Ραδιοτηλεόραση, τχ. 1471/25-4-1998
  «Χάρτινος ήρωας τριών Ηπείρων»
•  Γ., Ραδιοτηλεόραση, τχ. 1504/12-12-1998, σελ. 96
   «Ο Καραγκιόζης πάει ταβέρνα»
• Ελένη Ρουβέλα, «Δελφοί», τχ. 1/1999
  «Θέατρο Σκιών»-Η παράδοση και η Εξέλιξη.
• «Πάμε Αθήνα», τχ. 10/15-6-2000
  «Μικροί καραγκιοζοπαίχτες»
• «Οδηγητής», τχ. 883/5,2002, σ. 24
   «Δεν καταφέρνουν να μας κουρδίσουν όπως θέλουν!», (συζήτηση
   με τον ηθοποιό Τάκη Βαμβακίδη)
• «Αντί», τχ. 760/5-4-2002, σ.62
   «Καραγκιόζης με… δοντάκια! Live
• «Αντί», τχ. 767/12-7-2002, σ. 58
   «Το μπουζούκι» (Δον Σάντσο Vrizo-Καραγκιοζοπαίχτης Δον
   Σάντσο Βουλτσίδης)
• Χρύσα Παχούμη, «Ο Ταχυδρόμος» τχ. 145/7-12-2002
  «Ντόρα Παπαλιού, Το μυστικό του ηλεκτρονικού Καραγκιόζη»
• Στεφανία Μιζάρα, «Γεωτρόπιο» τχ. 156/5-4-2003
  «Ο Καραγκιόζης της Προύσας»
• Ιορδάνης Τ. Παμπούκης, «Ίνδικτος» τχ.20/1,2006
  «Οι πρώτες ρίζες του Νεοελληνικού Θεάτρου»
• Μαρία Παπαθανασίου-Ειρήνη Μιχαλούδη: επιμέλεια,
   «Εικόνες» τχ. 214/2-4-2006.
   (Εικαστικά), Θέατρο Τεχνών, Ο Ευγένιος Σπαθάρης συναντά τον
    Ρόμπερ Κομπά.

Υ. Γ.
     Εδώ σταματώ την δική μου βιβλιογραφία για το Θέατρο Σκιών στην Ελλάδα. Σε επόμενη καταγραφή, θα αποδελτιώσω τους Καραγκιοζοπαίχτες ξεχωριστά και θα παραθέσω τις πληροφορίες που κάποτε συγκέντρωσα για αυτούς. Σαν μια οφειλή, σε όλους αυτούς που μας έκαναν να διασκεδάζουμε αβίαστα, αληθινά και ξεκαρδιστικά στα παιδικά μας χρόνια. Όταν ακόμα η κίνηση και ο ρυθμός ζωής του Θεάτρου Σκιών συμπορεύονταν με την δική μας ζωή.
Γιώργος Χ. Μπαλούρδος
Πρώτη καταγραφή, σήμερα, Κυριακή, 23 Νοεμβρίου 2014
Πειραιάς, Κυριακή, 23 Νοεμβρίου 2014