ΚΕΦΑΛΕΑ ΚΙΡΚΗ

ΚΙΡΚΗ  ΚΕΦΑΛΕΑ

Μεταμορφώσεις της σελήνης

Ανθολογία ποιημάτων για το φεγγάρι

Εκδόσεις τυπωθήτω 2013

Καθώς η μέρα τελειώνει

η μεγάλη λαμπροφόρος μητέρα προβάλλει

η αυγουστιάτικη σελήνη κυματίζει νικήτρια

λες και, γαλήνη της, είναι ο κυματισμός της.

Ένας κυματισμός

αυγουστιάτικο νυχτερινό πέπλο

υφασμένο

από μυστικούς ασημένιους φωτεινούς ίσκιους

σαν νυχτερινές ικεσίες

που απλώνονται

πάνω στην ονειροπόλα ζωή μας

και χάνονται στο άπειρο

μαζί με τ’ αυγουστιάτικα γλαρόνια του Παπαδιαμάντη.

Η μέρα μας τέλειωσε.

Ήρθε η πανσέληνος Νύχτα.

                             Γ. Χ. Μ., Πειραιάς 28/8/2015

     Πανσέληνος, μια αίσθηση μυστηριακή, αινιγματική, ελπιδοφόρα, ερωτική, απλοφτέρουγη, ασημολαβωμένη, Φαρμακεύτρα.

Μια μουσική πανδαισία μυστικών θιάσων, αναστάσιμων ψαλμών, μιας θρησκείας αιώνιας, οικουμενικής, λυτρωτικής των ανθρώπινων κρυφών πόθων και φιλάγρυπνων στεναγμών.

«Πες μου, Σελήνη, πες μου το πώς μου γεννήθη η αγάπη»

Και, καθώς οι «σεληνιασμένοι», οι οχληροί του έρωτα και του ονείρου, συνηθίζουν να διαβάζουν ποιήματα στους αγαπημένους τους, με συντροφιά τη «νυκτοβάμων φίλη», άνοιξα την «ανθολογία ποιημάτων για το φεγγάρι» της καθηγήτριας και συγγραφέως Κίρκης Κεφαλέας, για να ταξιδέψω με την πολυπρόσωπη και μυριόπνοη ποιητική συντροφιά της, για την φαοφόρο Σελάνα, την Πανσέληνο Αυγουστιάτικη Μακρινή Μητέρα.

«Στη γέμιση του φεγγαριού άλλο δεντρό δεν πιάνει,

Μόνο τσ’ αγάπης το δεντρό που πάντα ρίζες κάνει».

    Η Κίρκη Κεφαλέα, είναι επίκουρη καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπως μας πληροφορεί το μικρό βιογραφικό σημείωμα, που συνοδεύει την έκδοση.

Η συγγραφέας και ανθολόγος, μας έχει δώσει μέχρι σήμερα εξαίρετες μελέτες, όπως είναι: η «Οργή Θεού»-Οι Ελληνικές εκδοχές της Ελεονώρας του Μπύργκερ, εκδόσεις Νεφέλη 1999, το «Μη μου άπτου»-Η εικόνα της Μαγδαληνής στη νεοελληνική ποίηση, εκδόσεις Ίνδικτος 2004 και πρόσφατα ,το βιβλίο «Κραταιά ως θάνατος αγάπη»-Το Άσμα Ασμάτων στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, εκδόσεις Gutenberg 2015, και αρκετά άλλα, για να περιοριστώ στα μελετήματα εκείνα της συγγραφέως που έχω μελετήσει.

     Η Σελήνη είναι κόκκινη σαν αίμα, γράφει στο θεατρικό του έργο «Σαλώμη», ο άγγλος ποιητής, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ. Και ο δικός μας, Γιώργος Σεφέρης, σε ποίημά του λέει: Λίγες είναι οι νύχτες με φεγγάρι που μ’ αρέσαν. Δεν υπάρχει νομίζω, έλληνας ή ξένος ποιητής ή ποιήτρια, διαχρονικά, που να μην έχει συνθέσει ποιήματα για την σελήνη, ή να μην συναντάμε μέσα στο ποιητικό του σώμα, εικόνες, παρομοιώσεις, μεταφορές, αλληγορίες, συμβολισμούς,  ή στιγμιότυπα του λαμπροφόρου και όχι θερμοφόρου φεγγαριού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Από τον παππού μας τον Όμηρο, μέχρι τους σύγχρονους λαϊκούς λυράρηδες, και  από τους αρχαίους Ρωμαίους δημιουργούς έως τον Ισπανό ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και τον Αργεντινό ποιητή παραμυθά Χόρχε Λουί Μπόρχες, και ακόμα, από τα Ιαπωνικά Χάι-Κου έως τα Δημοτικά μας Τραγούδια και τα λαϊκά παραμύθια, το δίφυλο φεγγάρι, έχει πάντα την θέση και την σημασία του μέσα στις σελίδες των συγγραφέων-επώνυμων ή ανώνυμων. Το μυριώνυμο φεγγάρι, περισσότερο από τον παντοκράτορα και ζωοφόρο Ήλιο, έχει υμνηθεί και δοξαστεί με ποικίλους τρόπους, όπως και έχει κατηγορηθεί αντίστοιχα, για εκατοντάδες αρνητικές πράξεις και συμπεριφορές ανθρώπων που δέχτηκαν τις σκοτεινές πλευρές της ευεργετικής μαγγανείας του. Οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις που συνδέθηκαν με αυτό, είναι ποικίλες και αμέτρητες, συναγωνίζονται σε γλωσσικό πλήθος, τα πολυωνύμια της ευεργετικής του πλευράς. Και στην μία περίπτωση και στην άλλη, τα επίθετα με τα οποία έχουν κοσμήσει οι εκατοντάδες ποιητές τη Σελήνη, είναι μυριάδες και ποικίλλα, σαν τις όψεις της πανάρχαιας άμωμης Κόρης του Υπερίωνα. Ακόμα και όταν ο Αμερικανός αστροναύτης Νηλ Άρμστρονγκ την 20^η Ιουλίου του 1969 πάτησε για πρώτη φορά το χώμα της σελήνης,-αυτού του άνυνδρου δορυφόρου πλανήτη-και έγινε ο πρώτος στην Ιστορία της Ανθρωπότητας άνθρωπος, που ταξίδεψε με το διαστημόπλοιο Απόλλων 11 και προσσεληνώθηκε στην σελήνη, δεν έπαψε ο κοντινότερος δορυφόρος αυτός της γης, να εξασκεί μια μαγεία και γοητεία πάνω στις ρομαντικές και ευαίσθητες ποιητικές ψυχές, ερωτευμένες και μη. Μπορεί οι ελπίδες μας να προσγειώθηκαν με την ανθρώπινη αυτή ριψοκίνδυνη αλλά πεζή προσσελήνωση, όμως τα όνειρά και η φαντασία μας, εξακολουθούν να πεταρίζουν μέσα στην αχλή του μύθου της.

    Η ενδιαφέρουσα από πολλές πλευρές αυτή ανθολογία της Κίρκης Κεφαλέας, αποτελείται από τον μονοσέλιδο πρόλογο σ. 7, την φιλοσοφικής χροιάς εισαγωγή

σ.9-14, το κύριο σώμα της ανθολογίας-που απαρτίζεται από ελληνικά και ξένα μεταφρασμένα ποιήματα σ.15-185, τις βιβλιογραφικές αναφορές σ.187-193 και τα περιεχόμενα σ.195-198.

Η Ανθολογία που συνέταξε και μας προτείνει η συγγραφέας, αποτελείται από 93 ελληνικά και 25 αλλόγλωσσα  μεταφρασμένα ποιήματα, συνολικά δηλαδή, 118 ποιητικές μονάδες αφιερωμένες στο φεγγάρι, που γράφτηκαν από έλληνες και ξένους δημιουργούς, από την αρχαιότητα μέχρι των ημερών μας. Από όσο εγώ γνωρίζω, μέχρι σήμερα, δεν έχει κυκλοφορήσει στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων άλλη ανθολογία για το φεγγάρι, στον πρόλογό της η ανθολόγος, μας δίνει την εξής πληροφορία : «Είναι απορίας άξιον που τα ποιήματα για τη σελήνη, με την εξαίρεση μιας μικρής ανθολογίας τους που δημοσιεύτηκε πριν από δεκαετίες στην εφημερίδα Ταχυδρόμος ο Γ. Π. Σαββίδης («38 ποιήματα για το φεγγάρι», 30/6/1966), δεν κίνησαν το ενδιαφέρον των μελετητών, ώστε να συλλεχθούν και να αξιολογηθούν», σ. 7, έτσι, αυτή της Κίρκης Κεφαλέας, είναι η πρώτη, μετά την μικρή ανθολόγηση στο περιοδικό Ταχυδρόμος από τον Σαββίδη.

Το πλήθος των δημιουργών που ύφαναν ποιήματα για την σελήνη είναι τεράστιο, κάτι που γνωρίζει καλά η ανθολόγος, γιαυτό και το εγχείρημά της ήταν αρκετά δύσκολο, ως προς την επιλογή και τα κριτήρια ανθολόγησης, γιατί όφειλε να διαλέξει τα αντιπροσωπευτικότερα εκείνα ποιήματα, που θα αποτελούσαν τον κύριο κορμό της ανθολογίας, και τις φωνές εκείνες που θα συνομιλούσαν ποιητικά μεταξύ τους, πέρα από την θεματολογία των ποιητικών τους προτάσεων και προσανατολισμών. Η συγγραφέας πέτυχε την απαραίτητη ισορροπία μέσα στην ανθολογία, καθώς είχε να διαπραγματευθεί ένα διάσπαρτο και αχαρτογράφητο υλικό από όλο το χρονικό και ιστορικό εύρος της ελληνικής ποίησης, και ο κίνδυνος της ποιητικής μανιέρας και επανάληψης ήταν διαρκής. Τα ποιήματα επιλέγονται κατά κύριο λόγο, από τα Άπαντα των εκδόσεων των ίδιων των ποιητών ή από αυτοτελείς ποιητικές τους συλλογές, αλλά και, από λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής των συγγραφέων, που υπήρξαν συνεργάτες τους. Οι μεταφραστικές επίσης ποιητικές προτάσεις που μας παρουσιάζονται, είτε των αρχαίων ελλήνων ποιητών είτε των ξένων παραθεμάτων όπως μας δίνονται στο «Παράρτημα» της έκδοσης, έχουν γίνει και από τους συμμετέχοντες ποιητές και όχι μόνο. Όλες σχεδόν οι ελληνικές ποιητικές σχολές, αντιπροσωπεύονται επάξια από μία ποιητική πρόταση, που πλούτισαν με την αισθητική τους την ποιητική μας παράδοση. Με έκπληξη παρατηρούμε, ότι η ποιητική υμνολογία προς αυτήν την παμφαεστάτη όχι και τόσο μυθική παρουσία, του μικρού αυτού πλανήτη, κοντινότερου συντρόφου της γης, λειτούργησε μάλλον καταλυτικά στην εξεύρεση νέων ποιητικών μορφών, διεύρυνε την ποιητική εικονοποιία, και σίγουρα, εμπλούτισε την ποιητικής μας γλώσσας. Οι λεξούλες που εφηύραν οι κατά καιρούς ποιητές, φωτεινών χρωματισμών ή συννεφιασμένων διαθέσεων είναι πάμπολλες, που ορισμένες φορές, μας θυμίζουν, τα Θεοτοκονύμια της Παναγίας, αλλά, και τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι ναυτικοί για τον προσανατολισμό τους από το Φεγγάρι. Είτε αποκαλείται Σελήνη, είτε αποκαλείται Φεγγάρι, παντού και πάντα μέσα στην ελληνική ποιητική επικράτεια  και παράδοση, προκαλεί ένα αίσθημα μυστηρίου, δέους, και μαγείας στους ανθρώπους.

Τον κύριο όγκο, καταλαμβάνουν οι αντρικές φωνές, οι γυναικείες είναι ελάχιστες, χωρίς όμως να είναι αισθητικά και ποιητικά αμελητέες.

Και καθώς διαβάζω τις γυναικείες φωνές της Ανθολογίας, ακούω:

Με λέν τρελλή του φεγγαριού, να ψέλνει η γυναικεία ποιητική φωνή της Φλέρυς Νταντωνάκη σε μουσική του μελωδού των ονείρων μας Μάνου Χατζιδάκι. Αυτού, του λαχειοπώλη του ουρανού και του έρωτα.

Με αρκετή ασφάλεια, αναγνωρίζουμε ποιητικές φωνές που μας είναι οικείες στο διάβα των διαχρονικών μας αναγνώσεων, καταξιωμένες ποιητικές σημαδούρες της ελληνικής γραμματείας. Το σύνολο των συμμετεχόντων έχουν αφήσει τα ποιητικά τους ίχνη στις ιστορίες της ελληνικής γραμματολογίας. Συναντάμε ποιητικές φωνές πριν την Α΄ Αθηναϊκή Σχολή μέχρι ποιητικές νεανικές φωνές των ημερών μας, της γενιάς του 1980. Το μεγάλο χρονολογικό εύρος της ανθολόγησης, είναι φυσικό, να προέρχεται και από διαφορετικά γλωσσικά ιδιώματα, έχουμε ποιήματα γραμμένα στην καθαρεύουσα όπως αυτό παραδείγματος χάρη του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή ή του Δημητρίου Παπαρρηγόπουλου και ποιήματα γραμμένα στην δημοτική γλώσσα, που είναι και τα περισσότερα, μια και προέρχονται από νεότερους ιστορικά δημιουργούς. Η παράθεση των ποιημάτων γίνεται με χρονολογική σειρά. Ορισμένες ποιητικές προτάσεις που ερανίζονται από την Αρχαία γραμματεία, όπως είναι οι Ομηρικοί Ύμνοι, ο Ορφικός Ύμνος, ή το ποίημα της Σαπφούς, έχουν γίνει από άλλους συμμετέχοντες ποιητές, βλέπε Δημήτρης Παπαδίτσας-Ελένη Λαδιά, Οδυσσέας Ελύτης κλπ. Η Ανθολογία περιλαμβάνει ποιήματα  τιτλοφορούντα Τετράστιχα, όπως είναι αυτό του ποιητή Γιώργου Κοτζιούλα και ποιήματα μακροσκελή όπως είναι η εκτεταμένη σύνθεση Ένα τραγούδι για το φεγγάρι, του υπερρεαλιστή ποιητή και εικαστικού της γενιάς του 1930, Νίκου Εγγονόπουλου. Οι γυναικείες ποιητικές φωνές που συναντάμε οι οποίες ύμνησαν το φεγγάρι είναι οι εξής: η Σαπφώ, η Μυρτιώτισσα, η Λιλή Πατρικίου-Ιακωβίδη, η Ζωή Καρέλλη, η Διαλεχτή Ζευγώλη Γλέζου, η Μελισσάνθη και η κοντινότερη χρονικά σε εμάς γυναικεία φωνή, εκείνη της Κικής Δημουλά, με την Ρομαντική Διαφωνία της. Από την έκδοση της Κίρκης Κεφαλέας δεν απουσιάζουν και οι εκ Πειραιώς δημιουργοί, ή ποιητές που συνδέθηκαν στενά με την πόλη μας.

    Η φεγγαρόλουστη ποιητική εικονοποιία της παρούσας ανθολογίας είναι τεράστια. Η ανθολόγος, τεχνηέντως αποφεύγει να σχολιάσει ή να βαρύνει την ποιητική ανθολογία με διευκρινιστικές σημειώσεις των παρατιθέμενων ποιημάτων, ώστε να αφήσει να μας μιλήσουν τα ίδια τα ποιήματα, και να μας αποκαλύψουν, τις πολλαπλές Μεταμορφώσεις της σελήνης από τους ίδιους τους δημιουργούς.

Οι ξένες ποιητικές προτάσεις, προέρχονται κυρίως από τον Ευρωπαϊκό χώρο, χωρίς να λείπουν και οι φωνές της Βορείου και Νοτίου Αμερικής, της Τουρκίας ή της Ρωσίας. Οι μεταφράσεις και εδώ, γίνονται από Έλληνες ποιητές, πολλές από αυτές είναι ενταγμένες στο κύριο σώμα των απάντων του ποιητή και μεταφραστή.

     Η πρώτη αυτή Ανθολογία ποιημάτων για το φεγγάρι, που συνέταξε η Κίρκη Κεφαλέα και μας μιλά  για τα σκοτεινά της Εκάτης Πάθη του Έρωτα και της Αγάπης, που επηρέασε όλους τους φεγγαροχτυπημένους δημιουργούς και σεληνοβαρεμένους νέους και νέες ανά τους αιώνας, είναι ένα πολύτιμο και σπάνιο ανθογυάλι γεμάτο μυρίπνοα ποιητικά άνθη ευαισθησίας και φαντασίας που μοσχοβολούν φανταστικές αλήθειες ζωής και αληθινές όψεις της φαντασίας.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα, Σάββατο, 29 Αυγούστου 2015

Πειραιάς, με Πανσέληνο και Ποίηση, 29/8/2015

Υ. Γ.  Στον δρόμο προς τις νέες κάλπες, διαβάζοντας τις «Μεταμορφώσεις της σελήνης», «μέσα σε μια πατρίδα που δεν είναι πιά δική μας ούτε δική σας».

                              

   

                      

    

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Ποίηση, το άλλο πρόσωπο της Ιστορίας, η παραμυθία της σκληρής ανθρώπινης πραγματικότητας, ο εξιλασμός της βίας της Ιστορίας, το πέπλο ικεσίας που καλύπτει τα λάθη της Ιστορίας.

Ποίηση, μια μαμή που ξεγεννά αενάως τόσο την μητέρα όσο και την μητριά πατρίδα των ανθρώπων.

Ποίηση και Ιστορία, οι θηλυκοί θύλακες των ανθρώπινων εμπειριών, μέσα σε μια φύση υφαντουργό και κομμώτρια, πλάνα και αινιγματικά μαγεύτρα, αυθυπόστατη και Κεχαριτωμένη. Μια Φύση Νύμφη Ανύμφευτη, στοργικά αδιάφορη για τα δημιουργήματά της.

    Γράφοντας πρόσφατα στο μπλοκ την ενδεικτική βιβλιογραφία για τον ποιητή Κώστα Βάρναλη, και για το έργο του «Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη», βρήκα μια εισαγωγή του ποιητή σε ένα βιβλίο, με τραγούδια ανθολόγιο, που εκδόθηκε το 1946 στην Αθήνα. Το βιβλίο έχει τίτλο, «Τραγούδια της Αντίστασης», πρόλογος Κώστα Βάρναλη, συλλογή και επιμέλεια : Μ. Δημητρίου, Αθήνα 1946.

    Δεν γνωρίζω αν η εισαγωγή αυτή έχει αποδελτιωθεί ξανά, από τους συστηματικότερους εμού βιβλιογράφους του ποιητή. Σε αυτούς τους κρίσιμους πολιτικά και κοινωνικά και οικονομικά καιρούς που ζούμε, σκέφτηκα αφού διάβασα το βιβλίο, να μεταφέρω εδώ, τον πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη και ορισμένα-κατά την γνώμη μου πάντα-τραγούδια από το ανθολόγιο, που νομίζω ότι αξίζουν από αυτήν την εκδοτική προσπάθεια να διαβαστούν στις μέρες μας.

    Το βιβλίο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1946, σε μια δύσκολη πολιτικά για την Ελλάδα εποχή. Εμφύλιος πόλεμος, λάθη τραγικά και από τις δύο πλευρές, οικονομία κατεστραμμένη, χώρα διαλυμένη, πατρίδα χωρισμένη στα δύο εχθρικά μεταξύ τους στρατόπεδα, στρατόπεδα εξορίας, φυλακίσεις αντιφρονούντων, πολιτικές διώξεις, οικογένειες διαλυμένες, παιδομάζωμα, στρατοδικεία, δίκες παρωδία, φτώχεια. κοινωνική εξαθλίωση, κοινωνικές πολώσεις, κάτοικοι κατεστραμμένοι και τόπος κατεστραμμένος. Στρατός υποταγμένος στις ξένες δυνάμεις. Μια χώρα διαλυμένη, ένας λαός υπερήφανος αλλά αμετάκλητα λαβωμένος για αρκετά χρόνια μετέπειτα. Ένας εμφύλιος, που ιστορικά έκλεισε μάλλον το 1981, αν και διατηρήθηκε, στις συνειδήσεις και τις συμπεριφορές, πολιτικές και κοινωνικές πολλών ατόμων της εποχής εκείνης, και σε αριστερούς ιδεολογικά πολιτικούς κομματικούς σχηματισμούς. Ο Εμφύλιος πόλεμος ιστορικά, είναι φρικτότερος και σκληρότερος από τον άλλο πόλεμο, διαλύει αμετάκλητα ένα Έθνος, αποσυνδέει τους κοινωνικούς ιστούς σύνδεσης μιας κοινωνίας, καταστρέφει τις δομές οικοδόμησης του ίδιου του κράτους. Ο Εμφύλιος πόλεμος, είναι η αμετάκλητη καταστροφή ενός Έθνους ανεξάρτητα ποια πολιτική παράταξη υποστηρίζουν οι κάτοικοι της κρατικής οντότητας. Έθνος δεν υπάρχει, ούτε πατρίδα, υπάρχει μόνο ένα ατέλειωτο μοχθηρό κοινωνικό αιματοκύλισμα.

Ευτυχώς, που στους χρόνους της γενιάς μου, δεν ζήσαμε αυτές τις φοβερές καταστάσεις και τα δολοφονικά γεγονότα., που βίωσαν δραματικά οι γενιές των γονιών μας και των παππούδων μας. Είμαστε η πρώτη γενιά-η γενιά του 1980-που δεν συμμετείχε σε πολεμικές συρράξεις, η πρώτη γενιά που δεν σκοτώνεται στα χαρακώματα, που δεν έχει άμεσες μνήμες από εμφύλιες συρράξεις, που μπορεί να συνυπάρξει με τους πολιτικούς της αντιπάλους χωρίς φυλακίσεις, εξορίες, διώξεις, στρατοδικεία, ξερονήσια. Μόνη χρονική αντικοινωνική και πολιτική περίοδος, τα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας(1967-1974), που και αυτά πλέον τα θυμόμαστε όταν βλέπουμε τα διάφορα ντοκιμαντέρ, και τις ιστορικές αναδρομικές συζητήσεις, σε επετείους και αφιερώματα, και ευτυχώς.   

     Το Ανθολόγιο αυτό των Τραγουδιών της Αντίστασης, φυσικά είναι ένα κομμουνιστικό ανθολόγιο της εποχής, γραμμένο από άτομα που ανήκαν στο κομμουνιστικό χώρο του ΕΑΜ, και είχε στόχο όπως καταλαβαίνουμε, να τονώσει το πολιτικό φρόνημα των ανθρώπων του ιδεολογικού αυτού χώρου, και, να αναδείξει τα πολιτικά και πολεμικά αντιστασιακά ανδραγαθήματα των αντιστασιακών προσώπων εκείνης της εποχής. Το ΕΑΜ όπως έχω διαβάσει σε ιστορικά βιβλία, υπήρξε ένα λαϊκό ιστορικό πανεθνικό κίνημα αντίστασης, ενάντια στους Φασίστες Γερμανούς κατακτητές, αυθόρμητο και πανελλαδικό, παλλαϊκό και πολιτικά επαναστατικό που εμψύχωσε, ενδυνάμωσε και κράτησε σε εγρήγορση το φρόνημα των Ελλήνων. Στην διάρκεια της πορείας του, καπελώθηκε κομματικά,  και έχασε τον αρχικό επαναστατικό του προορισμό. Αλλά, αυτό είναι πρόβλημα προς διερεύνηση των ιστορικών και όχι αυτού εδώ του κειμένου.

    Τα «Τραγούδια της Αντίστασης», είναι ένα μικρό βιβλίο χωρίς σελιδαρύθμιση, κατεστραμμένο από τον χρόνο, στο πίσω του μέρος, γράφει την τιμή του 1000 δραχμές, και έχει διαστάσεις 14,5Χ 20. Είναι δύο δεκαεξασέλιδα, συν δύο, το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο. Το σύνολο των τραγουδιών είναι 82. Εκτός από τα τρία τραγούδια, όλα τα άλλα είναι ανώνυμα. Από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Το βιβλίο διαμερισματοποιεί γεωγραφικά το υλικό των τραγουδιών, και το παραθέτει στους τότε εαμικούς αναγνώστες του. Στο εξώφυλλο υπάρχει και ένα σχέδιο με μπλε μελάνι χωρίς όμως να αναφέρεται ο σχεδιαστής δημιουργός του. Δεν αναφέρεται επίσης, ούτε το τυπογραφείο που τυπώθηκε, ούτε ο αριθμός αντιτύπων. Η έκδοση, μάλλον είναι ιδιωτική και παράνομη για την εποχή εκείνη. Είναι από τα βιβλία που θα κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι κρυφά και παράνομα, και θα προκαλούσαν μεγάλη επαναστατική χαρά στους αναγνώστες τους.

Εκτός από τον πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη που είναι επώνυμος, επώνυμα είναι και τα εξής τραγούδια που συντέθηκαν από γνωστούς ποιητές και συγγραφείς της εποχής εκείνης και μεταγενέστερα, και τα οποία ανήκαν όλοι τους στο κομμουνιστικό κόμμα  Ελλάδος, και στο παλλαϊκό κίνημα της εθνικής αντίστασης.

Η ποιήτρια Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, γράφει τον γνωστό «΄Υμνο του ΕΛΑΣ»

«Με το ντουφέκι μου στον ώμο/σε πόλεις, κάμπους και βουνά/της λευτεριάς ανοίγω δρόμο,/του στρώνω βάγια και περνά….».  Ο πεντάστιχος αυτός ύμνος του ΕΛΑΣ ανοίγει την έκδοση. Η μουσική είναι του Τσάκωνα, όπως αναγράφεται στην πρώτη σελίδα..

Το γνωστό τραγούδι «Στ’ άρματα , στ’ άρματα» σε στίχους του συγγραφέα Νίκου Καρβούνη, και μουσική του Αστραπόγιαννου, είναι το δεύτερο επώνυμο τραγούδι:

«Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα/μουγκρίζουν τ’ Άγραφα, σειέται η Στερηά/Στ’ άρματα, στ’ άρματα, μπρος στον αγώνα/για την χιλιάκριβη τη λευτεριά.»

Το τετράστιχο αυτό επώνυμο τραγούδι δημοσιεύεται μετά τον πεντάστιχο «ύμνο των ανταρτών» της δεύτερης σελίδας.

Σε μουσική και στίχους του συγγραφέα Βασίλη Ρώτα, έχουμε την δημοσίευση του τραγουδιού «Το τραγούδι του ΕΑΜ». Ένα πεντάστιχο τραγούδι που συνέθεσε το 1943 ο μετέπειτα θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής των έργων του Άγγλου δραματουργού Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

     Αυτά είναι τα τρεία επώνυμα τραγούδια των γνωστών μας ποιητών και συγγραφέων, όλα τα άλλα που ακολουθούν είναι ανώνυμα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Όπως: Ρούμελη, Αττικοβοιωτία, Εύβοια, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Πελοπόννησο, Λακωνία, Κρήτη, Μέσης Ανατολής, Επονίτικα, Αετόπουλων, Αθήνας, Διάφορα.

Συναντάμε δέκα γεωγραφικές περιοχές, μία του εξωτερικού, και έχουμε και μια θεματολογική κατάταξη. Η περιοχή της Λακωνίας αναφέρεται ξεχωριστά από την Πελοπόννησο. Επίσης βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν τα νησιά του Αιγαίου ή του Ιονίου πελάγους εκτός της μεγαλονήσου.

Τα τραγούδια είναι λαϊκά, είναι αυθόρμητα, ουσιαστικά επαναστατικά, αφελή, σίγουρα υπεραισιόδοξα, πολλά είναι πεζολογικά, χωρίς ρυθμό, χωρίς τεχνική, χωρίς αισθητικό ενδιαφέρον. Στόχος τους είναι η ενθάρρυνση του φρονήματος των κομμουνιστών αγωνιστών και ιδιαίτερα αυτών που ανήκουν στο κίνημα του ΕΑΜ.

Είναι πολλές φορές ακραία στις νοηματικές τους διατυπώσεις, υπερβάλουν στα ανδραγαθήματα που περιγράφουν, είναι έντονα αντιπολιτικά, και με πολεμικό περιεχόμενο σχεδόν στο σύνολό τους. Έχουμε και αντάρτικες μαντινάδες, όπως και δημοτικοφανή τραγούδια, ή τραγούδια που θυμίζουν τα κλέφτικα τραγούδια του 1821. Έχουμε λαϊκά δίστιχα και τραγούδια των ανταρτών καπεταναίων, αλλά και τραγούδια όπως εκείνο νούμερο 20 «Συρτό» που διαβάζεται ευχάριστα ακόμα και σήμερα»

ΣΥΡΤΟΣ

Απόψε θα πλαγιάσουμε

σε δροσερό χορτάρι

θα δώσει και θα πάρει

το γλέντι μας, παιδιά.

Η αγάπη θέλει φίλημα

κι΄ ο πόλεμος τραγούδι

στην κεφαλή λουλούδι

και φλόγα στην καρδιά.

Άς έρθει ο χάρος για να ιδεί

με τι κορμιά θα μπλέξει

ας έρθει κι’ ας διαλέξει

πριν μπει στη μαύρη γη.

Εμπρός, μη χάνουμε καιρό

ας μπούμε αράδα-αράδα

Ελλάδα μας Ελλάδα,

αστέρι τ’ ουρανού»

    Όλα τα λαϊκά αυτά ανώνυμα τραγούδια, διακρίνονται για την μεγάλη τους αγάπη για τον Λαό, για την πατρίδα και την ελληνική ύπαιθρο. Η Ελλάδα είναι η μεγάλη αγάπη των απλών αυτών ανθρώπων, έχουν έντονο ανεπτυγμένο το πατριωτικό φρόνημα, και θέλουν μια πατρίδα απαλλαγμένη από ξένους κατακτητές, χωρίς ντόπιους και ξένους δυνάστες. Οι απλές αυτές ανώνυμες επαναστατικές λαϊκές δυνάμεις από όλα τα μέρη της χώρας, είναι που κράτησαν ζωντανό το φρόνημα του λαού και του έδωσε την δύναμη να συνεχίσει τον αγώνα ενάντια στους κατακτητές.

Ονειρεύτηκαν μια Ελλάδα, ελεύθερη, δημοκρατική, με ισονομία μεταξύ των κατοίκων, κοινωνική δικαιοσύνη, πολιτική ανεξαρτησία, χωρίς οικονομική εκμετάλλευση, με σεβασμό και αξιοπρέπεια για όλο τον Λαό. Τα ανώνυμα αυτά τραγούδια, από όσο γνωρίζω δεν επανεκδόθηκαν μεταγενέστερα, έμειναν όμως ορισμένα από αυτά, ιδιαίτερα των επωνύμων, που υιοθετήθηκαν από τον κομμουνιστικό πολιτικό χώρο και τραγουδήθηκαν από τα στόματα των οπαδών του.

Τα τραγούδια αυτά, σίγουρα είναι χρωματισμένα κομματικά και πολιτικά, είναι ανώνυμα και άτεχνα, φορτισμένα με πατριωτικά αισθήματα της εποχής, εκφράζουν μια εποχή και μια περίοδο της ελληνικής ιστορίας, που οι απλοί άνθρωποι μεγαλούργησαν ιστορικά προσφέροντας την ίδια τους την ζωή για την απελευθέρωση της πατρίδας τους και διατηρώντας ακμαίο το επαναστατικό τους φρόνημα. Οράματα ενός λαού βασανισμένου και προδομένου.

Ας αντιγράψουμε τώρα, το πρόλογο του ποιητή Κώστα Βάρναλη, που έχει και αυτός την δική του πλέον σημασία στην γενικότερη ιστορία των ελληνικών γραμμάτων, που εκφράζει όμως μια εποχή ένδοξων ανδραγαθημάτων, ηρωικών πράξεων, οικιοθελών και αυθόρμητων ατομικών προσφορών και αγώνων και τεράστιων προσωπικών θυσιών, ενός κόσμου που δεν είχε στον νου του παρά την Ελευθερία.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

    Τα τραγούδια του Αγώνα, ενάντια στον ξένο κατακτητή και στον ντόπιο συνεργάτη του, αποτελούν ένα πολύτομο ηθικό και πνευματικό κεφάλαιο του λαού μας και γιαυτό δεν πρέπει να χαθούν. Όμως όσο να γίνει μια συστηματική δουλειά  για τη συγκέντρωση του υλικού, εκδίδονται εδώ από τα πολλά που μαζεύτηκαν, όσα βρεθήκανε να ανταποκρίνονται οπωσδήποτε στο νόημα της Τέχνης. όλα όμως, και τα πιο αδέξια, και τα πιο πεζολογικά, έχουν αναμφισβήτητη και ιστορική και ψυχογραφική αξία.

Σε πολλά σημεία τα τραγούδια αυτά παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με τα  κλέφτικα και κυρίως όσα τα έφκιασε ο ίδιος ο λαός στον τύπο του Δημοτικού Τραγουδιού(όπως και ο αγώνας της Εθνικής Αντίστασης του 1941-1944 παρουσιάζει σε πολλά επίσης σημεία αναλογία με τον αγώνα του εικοσιένα). Αυτό δείχνει πόσο πλατειάν αντήχηση είχε στην καρδιά και τη ζωή του λαού μας, ο τελευταίος απελευθερωτικός αγώνας του και πόσο ο ίδιος τον εκτίμησε και τον βοήθησε. Έτσι καμιά συκοφαντία από μέρος της Αντίδρασης δεν μπορεί να γελάσει το λαό για τη σημασία του αγώνα του.

    Το μίσος ενάντια στον ξένο τύραννο(είτε Τούρκος λέγεται είτε Γερμανός, Ιταλός και Βούλγαρος) κ’ ενάντια στον ντόπιο συνεργάτη του (είτε φεουδαρχικός κοτζαμπάσης λέγεται, είτε αστός μεγαλοκαρχαρίας) είναι κόσμος και στα κλέφτικα τραγούδια και στα τραγούδια της Αντίστασης. Όμοιο είναι η αγάπη της λευτεριάς και της πατρίδας καθώς και το πνέμα του ατόμου της θυσίας του ατόμου για το καλό του συνόλου.

    Όμως τα τραγούδια της Αντίστασης έχουνε και μερικά καινούργια στοιχεία, που η ιστορική εξέλιξη και η κοινωνική διαφοροποίηση τα έφερε σαν καινούργιες κινητήριες δυνάμεις ενάντια στην Αντίδραση. Είναι ο ξεκάθαρος και συνειδητός σκοπός όχι μονάχα για την εθνική απελευθέρωση παρά και για την κοινωνική.

    Μέσα στα τραγούδια τούτα ορίζεται κατηγορηματικά ο δημοκρατικός χαρακτήρας του αγώνα. Μιλούνε για λαοκρατία, για ισότητα των ανθρώπων, για την κατάργηση της σκλαβιάς των δουλευτάδων για την επικράτηση του Δίκιου. Αλλά και κάτι παραπάνου: Ξέρουν οι αγωνιστές, πως δεν είναι μονάχα «λευτερωτές της νέας γενιάς κι’ εκδικητές» παρά και «χτίστες της νέας ζωής». Ξαίρουν ακόμα πως είναι η πλειοψηφία του λαού «Στα γερά μας στήθια-μια φωνή λαλεί: είμαστε οι ΠΟΛΛΟΙ». Και ξέρουν ακόμα πως η εθνική τους λευτεριά απλώνεται ως την πανανθρώπινη.

     Αλλά και κάτι άλλο ακόμα πρέπει να σημειώσω: πως τα περισσότερα από τούτα τα τραγούδια τα γράψανε νέοι-όπως κι’ οι περισσότεροι αγωνιστές της Αντίστασης ήταν παιδιά από 16-20 χρονών. Τούτη η διαπίστωση δείχνει, από τη μια μεριά, πως η οχτάχρονη φασιστική τυραννία (της 4^ης Αυγούστου και της Κατοχής) δε μπόρεσε με όλη της την τρομοκρατία να διαφθείρει την νέα γενιά κι’ από την άλλη πως η γενιά τούτη είναι η μεγαλύτερη μας εθνική δύναμη για το ΜΕΛΛΟΝ, για τον αγώνα της λευτεριάς και της λαοκρατίας, που συνεχίζεται και θα συνεχίζεται ίσαμε την τελειωτική ΝΙΚΗ του λαού.

     Ο πρόλογος του αριστερού αγωνιστή ποιητή Κώστα Βάρναλη, μας φανερώνει ανάγλυφα και με απλό τρόπο την ταυτότητα των απλών αυτών λαϊκών συνθέσεων, τραγουδιών που συντέθηκαν από εφήβους, παλικάρια πάνω στον ανθό της νιότης τους, που σήκωσαν στους ώμους τους τον αγώνα της εθνικής λευτεριάς και ανεξαρτησίας πριν ακόμα προλάβουν να γνωρίσουν τον κόσμο. Ζωντανές φλόγες λευτεριάς και παλικαροσύνης, που είναι γεμάτη η ελληνική ιστορία, και μας δείχνουν τη συνέχεια της παράδοσης των αγώνων επώνυμων και ανώνυμων ανθρώπων μέσα στην ελληνική φάτνη ανεξαρτησίας που γεννιούνται και μεγαλουργούν. Το όραμα της λαοκρατίας που είχαν οι κομμουνιστές αγωνιστές, είναι ένα άλλο κεφάλαιο, που εντάσσεται μέσα στις ιδεολογικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής. Η παρατήρηση εκείνη που αξίζει να τονιστεί του Βάρναλη είναι ότι τα τραγούδια αυτά εκφράζουν το πνεύμα της θυσίας του ατόμου για το καλό του συνόλου, κάτι ανακαλεί στην μνήμη την Μακρυγιάννειο ρήση του Εμείς. Η φιλοπατρία επίσης είναι έντονη όπως διαπιστώνει και ο ποιητής, κάτι που μάλλον δεν κατανόησαν πολλά κομματικά στελέχη αμφοτέρων των αντιπάλων παρατάξεων μεταγενέστερα, πράγμα που είχε σαν επακόλουθο, τα γνωστά αρνητικά πολιτικά και κοινωνικά αποτελέσματα στις ζωές και την καθημερινή πορεία των αυθεντικών αυτών, ανιδιοτελών ηρώων.

     Τα Τραγούδια της Αντίστασης, όπως και ο πρόλογος που μας τα εισάγει του ποιητή Κώστα Βάρναλη, και που μετέφερα εδώ με την ορθογραφία που είναι γραμμένα, μας δηλώνουν μια εποχή, που οι Έλληνες, στάθηκαν πάνω από την προσωπική τους μοίρα, και συμπορεύτηκαν με εκείνη της πατρίδας τους. Στάθηκαν φωτεινοί φάροι αγώνων για την ελευθερία και την δικαιοσύνη, για την εθνική λευτεριά και την κοινωνική ισότητα, και εκφράζουν μια ελληνική ατμόσφαιρα μεγαλοσύνης και εθνικού μεγαλείου, που έμεινε βαθειά χαραγμένη στις συνειδήσεις των κατοπινών ανθρώπων της γενιάς της εποχής εκείνης.

Τα λογοτεχνικά βιβλία και οι ποιητικές συλλογές που αναφέρονται στην ιστορική αυτή περίοδο, είναι εκατοντάδες και το καθένα του έχει την δική του σημασία και εκφράζει την αλήθεια και το ιστορικό στίγμα τόσο των ανθρώπων που τα έγραψαν όσο και της εποχής. Ενδεικτικά αναφέρω δύο τίτλους: την «Ανθολογία» Λογοτεχνικών Κειμένων Έπους 1940-1941 Αθήνα 1964 σε επιμέλεια Πάνου Ν. Παναγιωτούνη και Παύλου Π. Ναθαναήλ, και, εκείνη της δίτομης «Ανθολογίας της Αντιστασιακής Λογοτεχνίας» σε επιλογή της Έλλης Αλεξίου, εκδόσεις Ηριδανός 1971(;) Κείμενα και μαρτυρίες αυθεντικές, ημερολόγια και αναμνήσεις, που μας δείχνουν τι μπορεί να πράξει σε δύσκολες ιστορικές περιόδους ο ελληνικός λαός. Κείμενα αγωνιστικού φρονήματος και ηθικού εθνικού μεγαλείου.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ

Στον αγώνα όλοι μαζύ

με καρδιά ας ριχτούμε

Σκλάβοι ως πότε μιας γενιάς

λεύτερης θα ζούμε;

Στα γερά τα στήθια μας

μια φωνή λαλεί

Είμαστε οι πολλοί.

Στον αγώνα όλοι μ’ ορμή

σαν αητοί πετάμε

κι αν μας έρθει ο θάνατος

για τη νίκη θάναι

Του λαού μας η φωνή

γύρω αντιλαλεί

Είμαστε οι πολλοί.    

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Δευτέρα, 24 Αυγούστου 2015

Πειραιάς, 24/8/2015

Υ. Γ. Άραγε, πόσα πολιτικά mea coulpa των πολιτικών μας, θα πληρώνουμε ακριβά εμείς ο υπερήφανος και τιμημένος ψηφοφόρος λαός;

ΕΚΛΟΓΕΣ 2015

 ΕΚΛΟΓΕΣ 2015

Για τους κάθε είδους συνομιλητές της αριστερής πλατφόρμας:

    «Εκείνο που κάνει πρώτα απ’ όλα εντύπωση, είναι το πείσμα και η ισχυρογνώμονα λογική, με την οποία ο Λένιν και όλοι όσοι έχουν την ίδια γνώμη, διακηρύττουν αυτό το σύνθημα που έρχεται σε φωναχτή αντίθεση, όχι μόνο με τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα της πολιτικής τους, όπως εκδηλώνεται σε άλλους τομείς, αλλά  και με τη συμπεριφορά τους απέναντι στις άλλες δημοκρατικές αρχές».

         Rosa Luxemburg, «Η Ρωσική Επανάσταση», μτφ. Κώστας Μιλτιάδης, εκδόσεις Κοροντζή 1978, σελίδες 58-59        

    Πάνε αρκετές δεκαετίες τώρα, που στην παλαιά δημόσια τηλεόραση, είχαν προβληθεί δύο σημαντικές πολιτιστικές ξένες σειρές. Ήταν η εποχή, που όσους παρακολουθούσαν την δημόσια τηλεόραση, συμπεριλαμβανομένου και του καναλιού της Βουλής, τους αποκαλούσαν οι σημερινοί νεόκοποι αριστεροί κρατικοδίαιτοι επαναστάτες, οι γεροντολάγνοι θιασώτες των δραχμολάγνων εκπροσώπων της Βουλής, ψευτοκουλτουριάρηδες, αιθεροβάμονες, πρόσωπα που ζούσαν σε έναν άλλον μη ρεαλιστικό κόσμο. Κατηγορούσαν-και δικαίως-ότι είχε κομματικοποιηθεί η δημόσια τηλεόραση και ότι οι μισθοί των ανθρώπων που εργάζονταν στην δημόσια τηλεόραση ήταν πολύ υψηλοί, και υπερβολικός ο αριθμός των ατόμων που εργάζονταν σε αυτήν. Θυμάμαι σχετικά πρόσφατα, την θέση του δημοσιογράφου της νέας ΕΡΤ κυρίου Μέγα, σε πρωινή εκπομπή, να μιλά για τους υπερβολικούς μισθούς των δημοσιογράφων των κρατικών καναλιών πριν αυτά κλείσουν από την συν-κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας-Πασόκ. Αλλά και την σκωπτική κρίση του κυρίου Λαζόπουλου στις εκπομπές του σε ιδιωτικό κανάλι, για το χαμηλό ποσοστό τηλεθέασης που είχαν τα δημόσια κανάλια, και ας μου επιτραπεί η μεταφορά αν θυμάμαι σωστά των λεγομένων του: «τι να παρακολουθήσει ο σημερινός σύγχρονος τηλεθεατής των δημόσιων καναλιών, τα ντοκιμαντέρ για την μαλαπέρδα του ελέφαντα; και άλλα πολλά….». Αυτή η παθογένεια στον χώρο της ελληνικής δημοσιογραφίας που έχει ενταθεί ακόμα περισσότερο στις μέρες μας, και έχει κάνει μεγάλο μέρος των τηλεθεατών να στρέψουν το πρόσωπό τους από τα δημόσια και ιδιωτικά κανάλια, αλλά το κυριότερο, να μην πιστεύουν πλέον εκτός από τον δημόσιο λόγο των πολιτικών και εκείνον των δημοσιογράφων. Για να μην επαναφέρουμε στη μνήμη το γνωστό σλόγκαν των αριστερών «μπάτσοι, γουρούνια, δημοσιογράφοι». Θέλω να πω, πως ο ευτελισμός του δημόσιου λόγου, είναι πλέον κοινός-χωρίς αυτό να το γενικεύω, τόσο των πολιτικών όσο και των δημοσιογράφων.

Η Πολιτική πλέον στην Ελλάδα, διεξάγεται στα διάφορα στούντιο των καναλιών, μεταξύ δημοσιογράφων που κάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις και περιφερόμενων «μαϊντανών» πολιτικών, που και εντελώς αγράμματος να είσαι, καταλαβαίνεις ότι δεν έχουν στοιχειώδεις γνώσεις ούτε της οικονομίας, ούτε των διεθνών συνθηκών, ούτε της όποιας ισχνής εργασιακής πραγματικότητας, ούτε των σύγχρονων πολύπλοκων αδιέξοδων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική κατά-χρεοκοπημένη κοινωνία. Άτομα που εκλέχθηκαν νόμιμα από τους ψηφοφόρους τους, άντρες ή γυναίκες, που τυρβάζουν περί πολλών κομματικών συντεχνιακών πολλών, σαν άλλες «Μάρθες» του Ευαγγελίου, ενώ, ενός εστί χρεία, το πώς θα ανορθωθεί αυτή η έρημη πατρίδα για το καλό όλων των κατοίκων της. Μπορεί η Ελλάδα ποτέ να μην πεθαίνει, αλλά οι Έλληνες-όλοι εμείς, πεθαίνουμε με πολλούς τρόπους καθημερινά, και μάλιστα, με πολύ γρήγορους ιστορικούς ρυθμούς, και σε αυτό συντείνει η ίδια μας η χώρα και οι εκλεγμένοι πολιτικοί μας εκπρόσωποι κάθε πολιτικού σχηματισμού. Ο κύκλος της μεταπολίτευσης έκλεισε για όλους τους κομματικούς σχηματισμούς, ακόμα και για τα κόμματα της αριστεράς, είτε αυτά δεν κυβέρνησαν ποτέ, είτε αυτά των προσφάτων εκλογών που ήρθαν στην εξουσία. Μόνο που τα άτομα που βρίσκονται σε αυτά όλα τα παλαιομοδίτικα κόμματα με τα σκουριασμένα μυαλά, με τις χιλιάδες ιδεολογικές ιδεοληψίες, δεν θέλουν να το παραδεχτούν και να πάνε στο σπίτι τους επιτέλους, αυτή η συντροφική γεροντολαγνεία και ιδεολογική εαμική καθαρότητα δεν έχει θέση στην σύγχρονη ιστορική και πολιτική πραγματικότητα. Ούτε ο κύριος Μανώλης Γλέζος, ούτε ο μουσικοσυνθέτης κύριος Μίκης Θεοδωράκης, ούτε άλλοι πολλοί και πολλές της αριστερής πλατφόρμας, μπορούν να μας βγάλουν από τα πολλά αδιέξοδα που μας έφερε το πελατειακό κράτος, τόσο της Νέας Δημοκρατίας, όσο και του Πασόκ, αλλά ακόμα περισσότερο, και ο κρατικοδίαιτος συνδικαλισμός της αριστεράς που ταλάνισε και ίσως ταλανίζει ακόμα και σήμερα τον τόπο. Υγιείς πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις υπάρχουν, αλλά οφείλουν τα άτομα του παλαιού και λαϊκίστικου κατεστημένου, να τις αφήσουν να αναδειχθούν, να τους δώσουν βήμα προβολής και επιλογή προθέσεων, δεν μπορεί αυτή η χώρα να φροντίζει και να μεριμνά μόνο για τα κρατικοδίαιτα παιδιά της. Στο κάτω-κάτω δεν είναι συνταγματικά δίκαιο. Και μην βιαστούν να μου πουν, ότι συντάσσομαι με τους ακραίους εθνικιστές, τους νόμιμα εκλεγμένους βουλευτές της Χρυσής Αυγής του Ελληνικού Κοινοβουλίου, όχι, δεν πιστεύω ότι η λύση του πολιτικού προβλήματος θα έρθει από το τρίτο κατά σειρά αυτό κόμμα. Το κόμμα αυτό-κατά την γνώμη μου πάντα-δεν έχει πολιτικό λόγο, χρησιμοποιεί ένα κουτσαβάκικο ελληνικό τρόπο πολιτικής έκφρασης, που δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα, απευθύνεται στο θυμικό των ψηφοφόρων και όχι την λογική τους, δεν έχει οικονομικό πρόγραμμα, ούτε πολιτικό σχεδιασμό, και, το κυριότερο πάντα για μένα, οι παλαιοί έλληνες εθνικιστές, όπως παραδείγματος χάρη υπήρξαν ο δολοφονημένος από τους Βενιζελικούς συγγραφέας Ίων Δραγούμης, ο αναγκασθείς να αυτοκτονήσει συγγραφέας Περικλής Γιαννόπουλος, ο επίσης αναγκασθείς να αυτοκτονήσει Ιωάννης Συκουτρής, και πολλοί άλλοι Έλληνες στοχαστές και άνθρωποι των γραμμάτων, μιλούσαν για άλλου είδους ελληνική πολιτική πραγματικότητα, σε εποχή που μεσουρανούσαν οι ιδεολογίες του Έθνους-Κράτος, ζούσαν σε άλλες ιστορικές πολιτικές και γεωγραφικές διεθνείς συνθήκες, ακόμα και η αυτοκτονία της συγγραφέως Πηνελόπης Δέλτα , όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί στην χώρα μας, είχε την δική της εθνική σημαντική στην εποχή της, αλλά οι συνθήκες έχουν αλλάξει, και η οικονομία θέλουμε δεν θέλουμε, έχει αντικαταστήσει σχεδόν όλους τους εθνικισμούς των προηγούμενων αιώνων και των μεταφυσικών δοξασιών τους, πατριωτικών ή θρησκευτικών. Ακόμα και οι ακολουθούντες πολιτικές δυνάμεις των ξεπερασμένων πλέων ιδεοληπτικών αριστερών δοξασιών, σαν βάση των εκλογικών τους προγραμμάτων, έχουν  την οικονομία. Αυτός ο φαύλος κύκλος της ανακύκλωσης πεπαλαιωμένων πολιτικών θεωριών, μόνο στην Ελλάδα έχει τόσους πολλούς θιασώτες και εκπροσώπους, κάτι που δεν κατανόησε ή εξέθρεψε η πρώτη αριστερή ή αριστερόστροφη κυβέρνηση του προσφάτως παρετηθέντα πρωθυπουργού, και ταχυδακτυλουργών αριστερών συγκυβερνητών τόσο του κόμματός του, όσο και των ΑΝΕΛ. Η για ένα εξάμηνο αυτή κυβέρνηση, δυστυχώς κατά την γνώμη μου, έφερε περισσότερα προβλήματα στον τόπο από όσα φιλοδοξούσε να λύσει, και το κυριότερο, σκότωσε την όποια ελπίδα εξόδου από την κρίση. Ταχυδακτυλουργικές κινήσεις, του «εμείς θα βαρούμε τους ζουρνάδες, και οι άλλοι θα χορεύουν», του «ξέρεις ποιοι είμαστε εμείς, που θα μας διδάξετε οικονομία, έχουμε τον καλύτερο οικονομολόγο της υφηλίου», του Φλαμπουράριου δόγματος, ότι «μπα, δεν πρόκειται να κλείσουν τις τράπεζες δεν τους συμφέρει οικονομικά, θα μας δώσουν τα χρήματα με τους όρους που εμείς θέλουμε», του, πως μπορεί να γίνει πιστευτώ, ότι άλλες κυβερνητικές συγγενικές υπάρξεις ποιητριών, μπορούν να σηκώσουν τα χρήματά τους από την τράπεζα λίγο πριν τα κάπιταλ-κοντρόλ, ενώ οι εργαζόμενοι, δεν μπορούν να πάρουν τον μισθό τους. Δηλαδή οι μανάδες της αριστεράς, φροντίζουν πριν από εμάς για αυτές, ενώ οι δεξιοί υπουργοί πατεράδες, για να μην το ξεχνάμε και αυτό, έβγαζαν δέκα-δέκα χιλιάδες τα χρήματα στο εξωτερικό για τις ανάγκες των κανακάρηδων τους. ή πάλι, είναι μόνη αριστερή δημοκρατική δικαιοσύνη η επάναπρόσληψη των άδικα διωχθέντων καθαριστριών, και των σχολικών φυλάκων; Και οι άλλες εργασιακές ομάδες, δεν έχουν συνταγματικά δικαιώματα στην εργασία, δεν είναι ίσες απέναντι στον νόμο; Είναι ή δεν είναι πολιτικάντικος τακτικισμός αυτό που έγινε τελευταία στιγμή στις Σκουριές; Και βρέθηκαν από την κυβέρνηση της αριστεράς σε δεινή θέση οι εργαζόμενοι εκεί; Πέρα από τα περιβαλλοντικά προβλήματα που χρειάζονται λύση. Το δημοψήφισμα επίσης, δεν ήταν πονηρό και κάκιστη πολιτική επιλογή του κυρίου Αλέξη Τσίπρα, για να αποφύγει τις δικές του πολιτικές και κυβερνητικές ευθύνες; Ο νεότερος πρωθυπουργός της Ελληνικής Ιστορίας, στάθηκε μικρός πολιτικά, ισχνός κομματικά, μπαγαπόντης ιδεολογικά –τουλάχιστον για την δική μου σαν έλληνα άποψη-μικρόψυχος εθνικά, που προτίμησε να θυσιάσει τις τύχες του συνόλου του Ελληνικού λαού, παρά να ξεκαθαρίσει το συντροφικό του ιδεολογικό σκουριασμένο τοπίο. Ο πολιτικός αυτός είναι εξίσου συν-υπεύθυνος με τους προηγούμενους κυβερνήτες. Τουλάχιστον αυτοί, αναγνώρισαν τα πολιτικά τους λάθη και πλήρωσαν το κομματικό τους τίμημα. Ενώ αντίθετα, οι πρώην αντιμνημονιακοί αριστεροί, το έπαιξαν οι καθαροί του πολιτικού συστήματος, οι άσπιλοι ιδεολογικά στυλίτες της αριστερής διαρκούς επανάστασης, οι μοιραίοι πολιτικοί εκφραστές που θέλουν να αλλάξουν την μοίρα της Ευρωπαίκής Ιστορίας και Πολιτικής πορείας, ενώ οι άφρονες πολιτικοί νενέκοι, δεν είχαν την δυνατότητα να διαχειριστούν τα ελληνικά πράγματα, στάθηκαν μικροί και μοιραίοι, και έπαιξαν τις τύχες όλων μας στα ζάρια των παιγνίων των κομματικών τους ιδεοληψιών και συμφερόντων. Το δημοψήφισμα, δεν ήταν η ταφόπλακα μόνο της κυβέρνησης του κυρίου Αλέξη Τσίπρα, αλλά, η ταφόπλακα της αριστερής ιδεολογίας στην Ελλάδα. Οι μεσοβέζικες λύσεις, είναι αυτά τα ψευτοκουτσαβάκικα πολιτικά και κομματικά συντεχνιακά παιχνίδια των κατεστημένων πολιτικών και ιδεολογικών δυνάμεων, που κυβέρνησαν τόσες δεκαετίες την Ελλάδα,  που καθήλωσαν την χώρα πολλά χρόνια πίσω, την άφησαν στην οικονομική καθυστέρηση, στην κοινωνική βλαχομπαρόκ ιδεολογία, στην υπανάπτυξη, στην κρατικοδίαιτη άποψη του κοινωνικά ορθού, με δυό λόγια, δημιούργησαν μια σοβιετικού τύπου καθυστερημένη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, την ίδια στιγμή, που, οι χώρες του ανατολικού συνασπισμού, προσπαθούσαν να απαλλαγούν από την μακροχρόνια πολιτική και οικονομική αυτή ιδεολογία. Την καχεκτική αυτή πολιτική και κοινωνική ταυτότητα της ελληνικής πραγματικότητας, η κυβέρνηση του κυρίου Αλέξη Τσίπρα, κατά την γνώμη μου, δεν προσπάθησε να την αλλάξει έστω και στα λόγια, αλλά να την διατηρήσει και να την μεγαλώσει για ίδιον κομματικό όφελος. Εξέθρεψε δυνάμεις αυτοκαταστροφικές τόσο για την ιδέα της αριστεράς, όσο και για την ίδια την χώρα, και αυτό είναι το τραγικό λάθος που θα της πιστώσει η Ιστορία.

     Επανερχόμενος στην αρχική επισήμανση για τα δύο πολιτιστικά ντοκιμαντέρ της παλαιάς ΕΡΤ, το ένα ήταν το «Αναζητώντας την Τέχνη» του συγγραφέα και υπουργού πολιτισμού του στρατηγού Σαρλ Ντε Γκωλ, του περιβόητου Αντρέ Μαλρώ, και το άλλο, η επίσης γαλλική σειρά ντοκιμαντέρ προσωπογραφιών συγγραφέων. Θυμάμαι την φράση του ακτιβιστή ομοφυλόφιλου Γάλλου συγγραφέα Ζαν Ζενέ, ο οποίος μεταξύ άλλων έλεγε τα εξής για τον Μάη του 1968 στην Γαλλία της εποχής του, τα λόγια όπως τα κρατά η μνήμη τόσων ετών: «Μαζευόμασταν λέει, ο Ζαν Ζενέ, οι διανοούμενοι, οι πολιτικοί επαναστάτες, οι φιλόσοφοι, οι νεολαίοι, οι αντίθετοι πολιτικά, προς την πολιτική του στρατηγού Σαρλ Ντε Γκωλ, στα διάφορα αμφιθέατρα και συζητούσαμε, συζητούσαμε, συζητούσαμε, και όλη μας η επαναστατική δυναμική και ενέργεια έμενε μέσα στους τείχους των αμφιθεάτρων. Όλη η επανάσταση διεξάγονταν στους τέσσερεις τείχους. Αυτό ήταν το λάθος των αριστερών επαναστατών την εποχή εκείνη. Μπλαμπλά, μπλαμπλά, μπλαμπλά» αν θυμάμαι σωστά τα λόγια του. Μια ορθή πολιτική παρατήρηση, του Γάλλου συγγραφέα Ζαν Ζενέ, που μου θύμισε τα κατοπινά χρόνια τα λόγια του ιστορικού ηγέτη του Συνασπισμού, Λεωνίδα Κύρκου: «Μας τα είπατε, σας τα είπαμε, μας τα ξαναλέτε». Αυτό δεν έγινε και επί των ημερών μας; Ή κάνω λάθος; Ανέξοδες συζητήσεις πολιτικά καιροσκοπικές που στοίχησαν στην χώρα, κάνω λάθος στις πληροφορίες;(40.000.000,000) ευρώ, και αύξηση των ορίων ηλικίας της δικής μου γενιάς, την ώρα που για άλλες εργασιακές ομάδες, ισχύουν άλλα μέτρα και άλλα σταθμά.

     Η αριστερή αυτή παρένθεση, κατάστρεψε κάθε έστω αμυδρά ελπίδα ανάτασης της Ελληνικής κοινωνίας, δίχασε τους ανθρώπους με το δημοψήφισμα-σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς-λες και δεν κατοικούμε όλοι σε αυτόν τον τόπο, μας έριξε την ρετσινιά του ταγματασφαλίτη σε όσους ψήφισαν ΝΑΙ, στο δημοψήφισμα, η γενιά μου, δεν είχε γεννηθεί καν, και ότι έμαθε για την εποχή εκείνη τα διδάχθηκε από τις μελέτες του ιστορικού Τάσου Βουρνά, του Νίκου Ψυρούκη, του Νίκου Σβορώνου, του Σόλωνος Γρηγοριάδη και πολλών άλλων ιστορικών της μεταπολίτευσης. Και να έρχονται τώρα, όλοι αυτοί οι παρατρεχάμενοι της κρατικοδίαιτης αστικής πολιτικής,, οι άκαπνοι εργασιακά και να σε λένε γερμανοτσολιά, ή οπαδό της Χρυσής Αυγής επειδή έχεις διαφορετική γνώμη για την πολιτική πορεία της χώρας σου και της Ευρώπης; Και τότε, γιατί λαμβάνουν τις κρατικές κομματικές επιδοτήσεις των κομμάτων τους, που τους πληρώνουν εμείς οι φορολογούμενοι, γιατί δεν παραιτούνται από τους βουλευτικούς μισθούς τους, γιατί δεν μειώνουν τον αριθμό των βουλευτών, γιατί δέχονται ψήφο εμπιστοσύνης από τα παλαιά μνημονικά κατεστημένα κόμματα, γιατί συνεργάζονται κυβερνητικά με δυνάμεις που απέχουν παρασάγγας από την μέχρι σήμερα ιδεολογική τους αριστερή καθαρότητα. Μην μου πουν για το καλό της πατρίδας, γιατί όλοι οι πολιτικοί που θυμάμαι μετά την μεταπολίτευση, μιλούσαν για το καλό της χώρας, την ίδια στιγμή που κοιτούσαν το ιδιοτελές κομματικό τους συμφέρον και οι Έλληνες υποχωρούσαν πολιτικά και κοινωνικά. Πατρίδα είναι οι κάτοικοι και όχι η θεωρία του έθνους της. Η πολιτική αυτή παθογένεια, διατηρήθηκε για αρκετές δεκαετίες, μόνον τον συντηρητικό πολιτικό Κωνσταντίνο Καραμανλή τον πρεσβύτερο, είδα και άκουσα, να μην βαυκαλίζει και επικροτεί τις κοινωνικές παθογένειες της ελληνικής φυλής μας. Αυτός και μόνον αυτός στάθηκε πάνω από τις Ελληνικές κομματικές μικρότητες, αν και, μεταπήδησε στην προεδρία της δημοκρατίας από την πρωθυπουργία και έθεσε σε παραίτηση τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, όταν είδε την μεγάλη λαοθάλασσα της Αλλαγής που ερχόταν με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Έναν πολιτικό του παλαιού κατεστημένου, που βοήθησε την εργατική τάξη της χώρας μας, αν και ξεχαρβάλωσε την διοίκηση με τα μπλε και πράσινα καφενεία και συντεχνίες.

Ο κύριος Αλέξης Τσίπρας, φιλοδόξησε να παίξει τον ρόλο του Ανδρέα Παπανδρέου, μόνο που δεν είχε το βάρος της πολιτικής εμπειρίας εκείνου, την διεθνή αναγνώριση εκείνου, δεν ακολούθησε τους διπλωματικούς ελιγμούς εκείνου, ήταν η νανώδης σκιά του, με επαρχιώτικη επικάλυψη κουτσαβακισμού. Ούτε και ο Ανδρέας, προσπάθησε να αλλάξει την Ευρωπαϊκή πολιτική της εποχής του, απλά διεύρυνε την ελληνική εξωτερική πολιτική, αλλά δεν πίστευε ότι θα αλλάξει το μοντέλο διακυβέρνησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της Μάργκαρετ Θάτσερ, ούτε του Ρέιγκαν. Ούτε φυσικά πίστευε, ότι θα τον βοηθήσουν οι τότε Σοβιετικοί ηγέτες, ώστε να αλλάξει πολιτικό στρατόπεδο. Θυμούνται οι παλαιότεροι, το τι κράξιμο έφαγε ακόμα και από την ανανεωτική αριστερά όταν είπε αυτά που είπε για τον Πολωνό στρατιωτικό ηγέτη Γιαρουζέλσκι, όταν κατέλαβε την εξουσία. Οι νεόκοποι αριστεροί Έλληνες που όχι μόνο πίστεψαν τα λόγια του παραιτηθέντα πρωθυπουργού, αλλά περίμεναν να τους καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ, να τους δώσει πίσω τα δώρα του Πάσχα και των Χριστουγέννων, να τους αυξήσει τους μισθούς και τις συντάξεις, που θα τους ξανα-προσλάβει στο δημόσιο, που θα μειώσει τα όρια ηλικίας, είναι αυτοί που ψήφισαν ΟΧΙ, όχι από καθαρή αριστερή συνείδηση, αλλά από προσωπικό αγανάκτησης συμφέρον και απόρριψης μιας πενταετούς πολιτικής που οδήγησε όλους μας στην εξαθλίωση, αλλά κανείς από τους νέους αριστερούς και μη, νέους κυβερνήτες, δεν τους μίλησε για τα πολιτικά λάθη που έκαναν μέχρι τώρα, για τις λανθασμένες κοινωνικές επιλογές που οι ίδιοι τήρησαν με ευλάβεια για πολλές δεκαετίες, για το υπέρογκο πελατειακό κράτος που ήθελαν γιατί βόλευε και τους πολιτικούς και τους ίδιους, για το ότι ζούσαν πάνω από τις οικονομικές τους δυνάμεις, για το ότι δανείζονταν από τις τράπεζες για να αλλάξουν δύο φορές τον χρόνο τα αμάξια τους, δεν τους είπε ποτέ η αριστερή μας αθώα κυβέρνηση, ότι οι τράπεζες δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα, και ότι το αντάλλαγμα των δανείων θα είναι ετεροβαρές για τους ίδιους, για το ότι οι ξένοι ευρωπαϊκοί λαοί δεν δανείζουν άλλους λαούς χωρίς ανταλλάγματα, οικονομικά ή πολιτικά, ότι χωρίς πρωτογενή παραγωγή, δεν μπορείς να έχεις ανάπτυξη, χωρίς βοήθεια στην ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν μπορείς να σταθείς στα πόδια σου σαν χώρα, ότι η φοροδιαφυγή δεν αφορά τους άλλους, αλλά όλους μας, ότι δικά μας παιδιά δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι στις κρατικές επιχειρήσεις, αλλά, και τα εργαζόμενα του ιδιωτικού τομέα, είναι και αυτοί Έλληνες. Ότι το Κράτος δεν διαλύεται αλλά οικοδομείται για τις ανάγκες όλων μας, ότι δεν έχουν δικαιώματα οι διάφορες ομάδες μόνο που καταστρέφουν ότι βρουν μπροστά τους, που δεν θα χρειαστεί να δουλέψουν ποτέ τους, είτε από συνείδηση είτε  εξαιτίας των πλούσιων οικογενειακών τους συνθηκών, δεν τους είπε η αριστερή μας κυβέρνηση που ζήτησε την ψήφο τους, ότι ανθρώπινα δικαιώματα έχουν και οι Έλληνες κάτοικοι αυτής της χώρας που φορολογούνται αδρά, και όχι μόνο οι πρόσφυγες, οι οικονομικοί μετανάστες, οι λαθρομετανάστες, ή αυτοί που εισβάλλουν παράνομα στην χώρα. Έχετε δει σε πολλές χώρες να συμβαίνει αυτό που συμβαίνει στην χώρα μας; δηλαδή χιλιάδες εξαθλιωμένα άτομα από πολλά κράτη της υφηλίου, να εισβάλουν και να διανύουν όλη την Ελληνική επικράτεια για να φτάσουν στα βόρεια σύνορα, χωρίς να τους ελέγχει κανείς; Εκτός και αν είναι πολιτική επιλογή του υπουργού εξωτερικών, όπως είχε δηλώσει για τον φόβο εισδοχής ακραίων μουσουλμανικών στοιχείων μέσω της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και γιατί θα πρέπει η ελληνική πολιτεία, να λύσει το οικονομικό και πολιτικό πρόβλημα του κράτους του Πακιστάν, ή του Αφγανιστάν; Και να μην το αναλάβουν οι δυτικές χώρες που δημιούργησαν το πρόβλημα, ή τα πλούσια μουσουλμανικά κράτη; Ποιοι διέλυσαν την Λιβύη, το Ιράκ, τον Λίβανο, τώρα την Συρία, δεν είναι υπεύθυνοι πολιτικά και οι πρώην Ρώσοι σοβιετικοί ηγέτες που εισέβαλαν στις χώρες αυτές; Μπορεί η Ελλάδα να αντέξει τόσον κόσμο μέσα στην επικράτειά της; οι μουσουλμανικές πλούσιες χώρες, μας βοήθησαν οικονομικά την περίοδο αυτή, όπως εμείς βοηθούσαμε και πολύ σωστά τους Παλαιστινίους να αποκτήσουν πατρίδα και να ζήσουν ειρηνικά με το κράτος του Ισραήλ; Πόσες επενδύσεις έχουμε από τα πλούσια οικονομικά κράτη της Μεσογείου; Και δεν εννοώ διακοπές στην Μύκονο ασφαλώς, θέλω να πω, ότι τα προβλήματα αυτά και άλλα που ταλανίζουν την χώρα μας εδώ και δεκαετίες, δεν θέλησε να τα αγγίξει η κυβέρνηση της αριστεράς και να στηλιτεύσει την κακή πλευρά του πολιτικού και κοινωνικού εαυτού μας. 
Γιατί πολέμησαν οι πατεράδες μας το 1940, για να γίνουμε αποικία των μουσουλμανικών κρατών με άλλον τρόπο; 
Προβλήματα σύγχρονα, προβλήματα σχεδόν άλυτα, προβλήματα που διαιωνίζονται από ένα πολιτικό σύστημα που στέκεται μικρό και μοιραίο απέναντι στα σύγχρονα πολύπλοκα αδιέξοδα, αλλά και τυχοδιωκτικά πολιτικά, όπως φέρθηκε η κυβέρνηση του παραιτηθέντα πρωθυπουργού, που ζητά και πάλι σε σύντομο χρονικό διάστημα να ξανα-ψηφιστεί.

Δημοκρατία, δεν είναι οι συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά η τήρηση των πολιτικών υποσχέσεων εφόσον ψηφίστηκες για αυτές. 
Δημοκρατία, δεν είναι οι πολιτικοί καιροσκοπισμοί, που αφού δεις ότι οι δικοί σου που ανέδειξες σε ρίχνουν, ζητάς και πάλι να σε ψηφίσουν. 
Δημοκρατία, δεν είναι η πολιτική αχαριστία των πρώην αριστερών συντρόφων, που φτύνουν τώρα εκείνους που τους ανέδειξαν και συμπορεύτηκαν πολιτικά με κυβερνητικά αξιώματα. 
Δημοκρατία, δεν είναι να λες συνεχώς και να μαθαίνεις τους ψηφοφόρους σου ότι φταίνε οι άλλοι, οι κακοί Ευρωπαίοι, οι οικονομικοί σφάχτες των βόρειων και πλούσιων κρατών, ενώ εσύ είσαι το αθώο πρόβατο, το θύμα των διεθνών συγκυριών, και την ίδια στιγμή να παρακαλάς, να σε δανείσουν με όποιο τίμημα; Επαίτης ήσουνα και επαίτης παραμένεις. 
Για ποια υπερήφανη εθνική αξιοπρέπεια μιλούσε ο κύριος Τσίπρας, την δική του και του κόμματός του; την ίδια στιγμή που οι κάτοικοι αυτής της χώρας εξαθλιώνονται περισσότερο; Αυτούς που κατηγορείς και βρίζεις, θα σου δώσουν χρήματα, δεν σου έδωσε κανένας ιδεολογικά πολιτικός σύντροφος άλλου κράτους, μη Ευρωπαϊκού. Σε άδειασαν, δηλαδή άδειασαν την χώρα, και τώρα, οι της αριστερής πλατφόρμας που έριξαν την κυβέρνηση που τους ανέδειξε γίνονται ρυθμιστές των πολιτικών εξελίξεων; Να θυμηθούμε την ρήση του Γιώργου Κατσιφάρα; «Αν δεν ήταν ο Ανδρέας, ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας δεν θα ήξερε τους Πασοκζήδες». Θα έπαιρναν την εξουσία αν δεν ήταν ο χαρισματικός λαοπλάνος σταρ της τηλεόρασης πετίτ Αλέξης, αλλά και οι δημοσιογράφοι των καναλιών; Κατασκευάσματα των καναλιών είναι και οι αριστεροί κυβερνήτες, δες τε συνέχεια ποια άτομα συνεχώς καλούν στις εκπομπές τους, τι τους ρωτάνε, τι απαντούν οι βουλευτές, πόσες διακοπές τους κάνουν, πόσοι κομματικοί διαξιφισμοί συμβαίνουν κατά την διάρκεια μιας συζήτησης, πόσο πολλά άτομα καλούν στις συζητήσεις τους, που δεν προλαβαίνουν να αρθρώσουν μεταξύ διαφημίσεων και καρακατσουλιού έναν σοβαρό πολιτικό λόγο, και τι αβροφροσύνες μεταξύ τους: «και δεν εννοούσα εσάς, και ξέρετε πόσο σας σέβομαι και σας εκτιμώ, και άλλοι δημοσιογράφοι βρίζουν την κυβέρνηση, ενώ εσείς και το κανάλι σας στέκεται αντικειμενικά απέναντί μας, και πόσο ωραίες ερωτήσεις μας κάνετε, και ασφαλώς σεβόμαστε τους αντιπάλους μας, στην βουλή έχουμε κοινό μέτωπο εναντίον της διαφθοράς, και πόσο μαζί είμαστε όταν ψηφίζουμε νόμους για την διατήρηση των προνομίων όλων των βουλευτών, και πόσο κακοί είναι οι άλλοι που ψηφίστηκαν από τους εξαπατηθέντας ψηφοφόρους, και μια παρέα είμαστε τώρα όλοι μαζί, και θα, και θα, και θα αριστερά, κεντρώα και δεξιά θα». Ένα σύστημα  πολιτικό, ανθρώπων μη πολιτικά χρήσιμων που αποφασίζουν για εμάς εναντίον μας. Όταν όλοι οι θεσμοί είναι κρατικοί, δικαιοσύνη, στρατός, σώματα ασφαλείας, διοικητικοί υπάλληλοι, φορείς οικονομίας και διοίκησης, ποιους θα υποστηρίξουν, τον πολίτη, ή το συντεχνιακό πολιτικό και εκάστοτε κυβερνητικό σχήμα;

     Μια χώρα πέθανε, με τις άοκνες προσπάθειες όλων μας, μια χώρα με παράδοση, ιστορία, πολιτισμό, και παλαιά ιστορικά κλέη.

Εθνική ανεξαρτησία, δεν υπάρχει όταν δεν έχεις εδαφική κυριαρχία(που την χάσαμε με την εισβολή τόσων ξένων ανθρώπων), δεν υπάρχει όταν δεν έχεις πρωτογενή οικονομία και τα εισάγεις όλα από το εξωτερικό, γιατί οι κάτοικοι, ξέμαθαν να δουλεύουν την γη, δεν έχεις όταν είσαι καταχρεωμένος και προφασίζεσαι διάφορα πολιτικά τερτίπια για να εξαπατήσεις τους ξένους συμμάχους για να σου δώσουν και άλλα δάνεια, δεν έχεις όταν δεν θέλεις σαν χώρα να προσαρμοστείς στις καινούργιες πολιτικές και οικονομικές παγκόσμιες συνθήκες, δεν έχεις όταν δεν θέλεις να σταματήσεις τις παθογένειες των πάσης φύσεων κοινωνικών δραστηριοτήτων που ταλαιπωρούν εδώ και χρόνια την χώρα, δεν έχεις όταν διατηρείς το ίδιο πελατειακό πολιτικό κατεστημένο στην επιφάνεια των πραγμάτων, δεν έχεις όταν θρέφεις στα σπλάχνα σου ιδεοληπτικές πολιτικές υπάρξεις που ζουν μόνο για την επαγγελματική τους καταξίωση, δεν έχεις εθνική ανεξαρτησία όταν οι κάτοικοί σου πεθαίνουν πριν προλάβουν να εισαχθούν στα νοσοκομεία, δεν έχεις εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια όταν-και ευτυχώς-χιλιάδες νέοι και νέες επιστήμονες εγκαταλείπουν την χώρα και αναζητούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και συνθηκών εργασίας. Εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια, δεν έχεις όταν ανακυκλώνεται το παλαιό σκουριασμένο ιδεολογικά προσωπικό. Πολιτικό προσωπικό, που διατελεί μια μέρα πρόεδρος της Βουλής και διορίζει την κόρη του στην Βουλή, πολιτικό προσωπικό που δεν θα επανεκλεγόταν, το πολιτικό προσωπικό αυτό, αν δεν είχε κάνει τους διορισμούς στο δημόσιο που έκανε, που βγάζουν τα χρήματά τους έξω, ενώ ζητούν από τους κατοίκους να στηρίξουν το εδώ τραπεζικό σύστημα, που νοσηλεύονται στο εξωτερικό όταν χρειάζεται, ενώ οι κάτοικοι στα ράντζα, και σου λένε, φέρε σεντόνια από το σπίτι σου, εθνική ανεξαρτησία δεν έχεις όταν σε καιρό κρίσης σαν κάτοικος αυτής της χώρας δεν πληρώνεις τους φόρους σου, ενώ προγραμματίζεις διακοπές στα πιο πλούσια  και κοσμοπολίτικα νησιά της Ελλάδας ή και του εξωτερικού. 
Εθνική ανεξαρτησία και εθνική αξιοπρέπεια δεν έχεις, όταν, όταν, όταν….

     Κρίμα όχι για εμάς, αλλά για τους προγόνους μας που αγωνίστηκαν για αυτήν την χώρα, και τους μελλοντικούς της κατοίκους.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, 23/8/2015

Πειραιάς, Κυριακή, 23 Αυγούστου 2015                                                                                                 

ΝΙΚΟΣ Β. ΤΥΠΑΛΔΟΣ

ΝΙΚΟΣ ΤΥΠΑΛΔΟΣ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΛΩΜΟ ΕΩΣ ΤΟ 1973

     Αύγουστος τραπεζοκόμος, με τον Οφιούχο αστερισμό να φωτίζει το αινιγματικό σεντόνι του ουράνιου θόλου, με τον ήλιο να προβάλλει στον αστερισμό του Λέοντα, με τους προσκυνητές της Κοιμήσεως πάντων των ψυχών ημών σαν άλλοι σύγχρονοι Ανταίοι, να ετοιμάζονται να επιστρέψουν από την προγονική τους γη-στο ξενοδόχο κλεινόν άστυ-που είχαν επισκεφτεί συν γυναιξί και τέκνοις για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, χορτάτοι και ψιλομεθυσμένοι από τους πανηγυρικούς κυκλωτικούς χορούς και τα κατ’ έθιμο κοψίδια των γευμάτων τους. 
Ε! και η πολύ νηστεία βλάπτει οικονομικά την ευγενή τάξη των κρεοπωλών.   

    Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι, λέει ο σοφός και ραχάτ δημόσια αριστερά, προ-μνημονιακός λαός μας, προετοιμαζόμενος για τους τρύγους τους Σεπτεμβριανούς.

    Και καθώς η πλάνα και ανατροφοδότρα μνήμη, γυρνά στα εφηβικά χρόνια της μεταπολίτευσης, τότε που δεν σκεφτόσουν το μέλλον αλλά ζούσες το ξένοιαστο και τρελό παρόν των χρόνων σου, ενώ οι καμπάνες χτυπούν στους μελαγχολικούς αλλά όχι λησμονημένους κτύπους των εμπειριών, ξεφυλλίζω ξανά μεταφέροντάς την στο bloc μου, την τρίτη κατά σειρά θρησκευτική χριστιανική ανθολογία των χριστιανικών γραμμάτων, αυτή του συγγραφέα και ανθολόγου Νίκου Τυπάλδου, παρακάμπτοντας την πεντάτομη του Κόλλια, ενώ στο τραπέζι των αναγνώσεων, αναμένει η τελευταία χρονικά και πιο σύγχρονη χριστιανική ανθολογία, αυτή του Δημήτρη Σ. Χατζηπέτρου, Αστήρ 1996

ΝΙΚΟΥ Β. ΤΥΠΑΛΔΟΥ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

Νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου από το Σολωμό έως το 1973

Εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας

Αθήναι 1974

σελίδες 542,

Οι διαστάσεις του βιβλίου είναι 25Χ18

Το άδετο, ογκώδες αυτό βιβλίο, που τυπώθηκε στο τυπογραφείο της Αποστολικής Διακονίας για να συμπεριληφθεί στις εκδόσεις της, επιμελήθηκε ο Μιχάλης Μακράκης όπως αναφέρεται στον κολοφώνα της έκδοσης.

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του πατέρα του συγγραφέα.

Η τιμή του, όπως αναγράφεται με το εμπορικό φάμπερ μολυβάκι του βιβλιοπώλη, 10 Ευρώ, δεν γνωρίζω πόσο θα κόστιζε σε παλαιές δραχμές την εποχή της έκδοσής του.

Σκύβω το κεφάλι μου…

Σκύβω το κεφάλι μου και Σε καρτερώ.

Να φιλήσω τα πέπλα Σου,

να ζωστώ την αστραπή της θεότητάς Σου.

Ίσως να μην περάσης ποτέ.

Μα εγώ άλλο δεν ξέρω να κάνω,

παρά να σκύβω στο χώμα ταπεινή,

να Σε προσμένω.

                                                 Όλγα Βότση

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

    Την χρονική περίοδο (1974) που εκδόθηκε η Ανθολογία του Νίκου Τυπάλδου, στον εκκλησιαστικό θρόνο βρίσκονταν, ο εξ Ιωαννίνων μητροπολίτης, κυρός αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Τίκας. Νομίζω,(αν δεν κάνει λάθος η μνήμη) ότι την διεύθυνση του εκδοτικού οίκου της Αποστολικής Διακονίας είχε την εποχή εκείνη, ο νυν αρχιεπίσκοπος Τυράννων και πάσης  Αλβανίας-καθηγητής πανεπιστημίου τότε-Πειραιώτης, Αναστάσιος Γιαννουλάτος. Στην μητρόπολη του Πειραιά, το επισκοπικό τιμόνι κρατούσε ο Πειραιώτης Χρυσόστομος ο Α΄ Ταβλαδωράκης.

    Η χώρα έβγαινε από μια επτάχρονη δικτατορία έχοντας χάσει έναν πόλεμο, με την άφρονα στρατιωτική πολιτική του ταξίαρχου δικτάτορα Δημητρίου Ιωαννίδη και την κυβέρνηση των ανδρεικέλων του πρωθυπουργού Ανδρουτσόπουλου, και προέδρου-μαριονέτα, στρατηγού Φαίδωνος Γκιζίκη. Στο κατοπινό χρονικό διάστημα η Κύπρος, θα σκλαβωνόταν στον Τούρκικο Αττίλα Α και Β, και 200.000 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, θα αναγκάζονταν εξαιτίας της Τουρκικής εισβολής, να εγκαταλείψουν την προγονική τους γη και να γίνουν πρόσφυγες. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχασε ένα μεγάλο μέρος του εδάφους της, που ακόμα, παραμένει σκλαβωμένο και αλύτρωτο.

     Την δύσκολη εκείνη για την Ελλάδα ιστορικά και πολιτικά περίοδο, τυπώθηκε Μάιο-Ιούνιο, η «Ανθολογία νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου» του δοκιμιογράφου των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων Νίκου Β. Τυπάλδου.

Για τον συγγραφέα Νίκο Β. Τυπάλδο, έχω μιλήσει και παλαιότερα σε άλλα κείμενα. Είχα την χαρά να τον γνωρίσω και να τον επισκεφτώ στο σπίτι του, στο Παγκράτι όπου έμενε.

Ήταν ένα βαθειά ορθόδοξο πιστό άτομο, που όπως ήταν φυσικό, είχε τις θρησκευτικές εμμονές της πίστης του. Αυτό όμως, δεν τον εμπόδιζε να μελετά και να ερευνά με ευσυνειδησία και εντιμότητα τα χριστιανικά γράμματα, αλλά και τα κείμενα εκείνα της θύραθεν γραμματείας, που θεωρούσε ότι διακονούσαν την χριστιανική και εκκλησιαστική ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Η μελέτη του «Τα Ελληνορθόδοξα Γράμματα»-Ανιχνεύσεις και προσεγγίσεις στον χώρο της Νεοελληνικής Χριστιανικής Λογοτεχνίας, που εκδόθηκε από τις θρησκευτικές εκδόσεις «Τήνος» χ.χ., καθώς και άλλα δημοσιεύματά του που έχω υπόψη μου, καθρεφτίζουν την ποιότητα του μελετητή και την βαθειά και ουσιαστική επαναλαμβάνω ορθόδοξη πίστη του. Σίγουρα από τις μελέτες του, λείπει αυτό το πνευματικό άνοιγμα των σύγχρονων καιρών, των καιρών που διατυμπανίζουν την όποια «απιστία» τους, λείπει η άλλη ματιά, που οφείλει να έχει ένας σύγχρονος χριστιανός μελετητής καθώς εξετάζει τα κείμενα εκείνα και τους συγγραφείς που δεν ανήκουν στον στενό κύκλο των χριστιανικών γραμμάτων. Βλέπε παραδείγματος χάρη τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις σύγχρονων μελετητών και μελετητριών, όπως είναι εκείνες του ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου, της καθηγήτριας και συγγραφέως Κίρκης Κεφαλέα, (δες τις μελέτες της “Η Εικόνα της Μαγδαληνής στη Νεοελληνική Ποίηση», Ίνδικτος 2004 και «Κραταιά ως Θάνατος Αγάπη»-Το Άσμα Ασμάτων στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, Gutenberg 2015) του Δημήτρη Κουκουλομμάτη, (δες «Η Μαρία Μαγδαληνή στη Λογοτεχνία», Αθήνα 1989 και «Το Θείο στη Νεοελληνική Φιλολογία»-Α΄ Ποίηση, ΄Ελλην 1992) καθώς και των παλαιότερων Σάββα Αγουρίδη, Κωστή Μοσκώφ( του θεολόγου και του ιστορικού, με τις πολυποίκιλες πνευματικά και ιστορικά μελέτες) και διαφόρων άλλων. Ενδιαφέρουσες είναι-ειρήσθω εν παρόδω-και οι ερμηνευτικές εργασίες που δημοσιεύονται στον συλλογικό τόμο «Πίστη και Νεοελληνική Λογοτεχνία», Λευκωσία 1990. 
Ο Νίκος Β. Τυπάλδος, έπραξε σύμφωνα με το θρησκευτικό του πιστεύω, δεν απομακρύνθηκε από την γραμμή αυτή, καθ' όλη την διάρκεια της συγγραφικής του διαδρομής. Το έργο του κινείται μέσα σε μια χριστιανική ατμόσφαιρα, χωρίς όμως να χάνει την ποιητικότητά του. Υπάρχουν σημεία των ερευνητικών του εργασιών, που μας δηλώνουν την αναγκαία απόσταση που κρατά από την πνευματική δημιουργία ορθόδοξων πιστών συγγραφέων, και τα οποία μας δείχνουν, τον τρόπο που αξιολογούσε και μελετούσε τα κείμενα. Το έργο του, έμεινε και αυτό στην ιστορία των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων και επάξια.

Δοξαστικό

Δόξα για την αυγή, Κύριε, και τη λαχτάρα της ειρήνης,

δόξα για τις επιθυμίες μου που συλλαβίζουν τ’ όνομά Σου,

για τις ψηλές βουνοκορφές που περπατώ ζητιάνος,

δόξα σε Σένα, Κύριε.

Αργώ να κάνω τη συγκομιδή στων πόνων μου το βράχο,

πικρές οι θάλασσες, μα σκαλιστός ο δρόμος που ζητάω.

Δόξα για τη θλιμμένη γη, την πίκρα των καρφιών μου.

Όλα υφαίνουν, Κύριε, το στρόβιλο της άμμου

Και τραγουδούν οι κάλυκες της μέρας το ψωμί.

                                                 Δημήτρης Φερούσης     

    Η Ανθολογία του χριστιανικού ποιητικού λόγου, που συνέταξε ο Τυπάλδος, έρχεται σαν συνέχεια προηγούμενων παρόμοιων εργασιών, έχει όμως μια ιδιαιτερότητα, είναι εγκυρότερη της πρώτης θρησκευτικής Ανθολογίας του Κεραμίδα και εξίσου αξιολογικά έντιμη όπως του Λουκάκη, παρά το ότι δεν έχει το εύρος των επιλογών του Πειραιώτη ανθολόγου, μια και ο Τυπάλδος, περιορίζει το ποιητικό της άνοιγμα σε πολύ αυστηρά χριστιανικά ορθόδοξα δεδομένα. Το ειδικό βάρος της Ανθολογίας του Τυπάλδου, πέφτει στην βεβαίωση-κατά την κρίση του-της πίστης των ίδιων των δημιουργών, έτσι όπως μας φανερώνεται μέσα στην ποιητική τους κατάθεση. Τόσο οι δημιουργοί όσο και το έργο τους, επιλέγονται με αυστηρά χριστιανικά κριτήρια αλλά και ποιητική αίσθηση. Κείμενα που βρίσκονται σε μια αρμονική συζυγία πίστης και ποιητικού αισθήματος, που διακρίνονται για την όσο το δυνατόν αρμονικότερη σύζευξη μεταξύ μορφής και ποιητικού αποτελέσματος, ποιήματα που ενώ μας αποκαλύπτουν την θρησκευτική τους συγκρότηση, δεν παύουν να έχουν ταυτόχρονα και ποιητικό ενδιαφέρον, για τους «αβάφτιστους» αναγνώστες για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση του ιστορικού πατρός Γεωργίου Μεταλληνού. Ποιητικά κείμενα, που στην θεματική τους ταυτότητα η χριστιανική γραμματεία βρίσκει την έκφρασή της αβίαστα. Ο Τυπάλδος, αποφεύγει να χρησιμοποιήσει θρησκευτικά ποιητικά κείμενα γνωστών χριστιανών δημιουργών που είναι γεμάτα χριστιανική αισθηματολογία, σαν και αυτά που κάποτε διαβάζαμε στα χριστιανικά περιοδικά που μας μοίραζαν στα δημόσια δημοτικά σχολεία και γυμνάσια και τα κατηχητικά. Η ευαισθησία ψυχής και η προσωπική χριστιανική αγωνία των ποιητών, συμπορεύεται με την ουσιαστική υπαρξιακή αγωνία και αληθινή τους πίστη. 
Η ποιητική τους ιδιοπροσωπία, αντικατοπτρίζεται επάξια στην χριστιανική συγγραφική τους κατάθεση. Έχουμε δηλαδή, μια βαθειά χριστιανική ποίηση ορθόδοξων πιστών δημιουργών, και όχι μια θρησκευτική ποίηση, επίσης συγγραφέων πιστών ή της θύραθεν συγγραφικής περιπέτειας. Ο ποιητικός λόγος αληθεύει την πίστη τους, και η πίστη τους αληθεύει την γραφή τους. Η χριστιανική μέθεξη με την παλαιά ποιητική και εκκλησιαστική έννοια, διακρίνεται σε κείμενα των συμμετεχόντων. Δεν υπάρχουν χριστιανόμορφα ποιητικά κείμενα που συναντάμε σε άλλες ανθολογίες, αλλά καθαρά ορθόδοξα χριστιανοκεντρικά. Το βάρος δεν πέφτει στην σκηνική εικονογραφία αλλά στην χριστιανική έκφραση του πιστού δημιουργού. Αποφεύγονται οι ρηχές χριστιανοκοινωνιολογικές περιπτώσεις που συναντάμε σε αρκετούς χριστιανούς ποιητές, αποφεύγονται επίσης οι μανιερίστικες χριστιανικές εικονογραφίες που παραπέμπουν σε λαϊκές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, ή ακόμα, οι κακοχωνεμένες ποιητικές ομολογίες πίστεως. Το μεταφυσικό βίωμα, πέρα από τον βαθμό πίστης κάθε δημιουργού, φαίνεται στα κείμενα με ευκολία, η συγκίνηση προέρχεται από την αλήθεια του βιώματος και όχι από τις διάφορες τεχνικές της σκηνικής απεικόνισης, ή από πιασάρικες θρησκευτικές αντιλήψεις και καταθέσεις ομολογιών. Δεν αναγνωρίζουμε επίσης, πανθεϊστικές ποιητικές προτάσεις, ή ποιητικές επικλήσεις φιλοσοφικού στοχασμού πασπαλισμένες με χριστιανικές φιοριτούρες. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος για τον ανθολόγο, χριστοκεντρική αναφορά με ότι αυτό συνεπάγεται μέσα στον χώρο της εκκλησιαστικής παράδοσης, και όχι θρησκευτική αναζήτηση μέσα στο πλαίσιο και τα τείχη της θρησκευτικής τέχνης γενικότερα. Η σφραγίδα της έκδοσης είναι η βαθειά πίστη του δημιουργού. Κάθε προσπάθεια της ποιητικής τέχνης να εκφράσει είτε την θεσμοποιημένη αθεΐα του Ζαν Πωλ Σαρτρ, είτε των υπαρξιακών αποχρώσεων του Αλμπέρτ Καμύ, δεν έχει θέση στην ανθολογική πρόταση του Τυπάλδου. Κάτι επίσης που πρέπει να τονιστεί, στα θετικά της Ανθολογίας, είναι ο αποκλεισμός ποιητικών αποσπασμάτων, που συναντάμε σε άλλες παρόμοιες Ανθολογίες, πράγμα που βοηθά, να αναδειχθεί πληρέστερα η ταυτότητα της εκδοτικής προσπάθειας, από τον Νίκο Τυπάλδο. Στα συν είναι και η γλωσσική ομοιογένεια των παρατιθέμενων κειμένων. Το βάρος όπως γράφει και ο ίδιος ο ανθολόγος, πέφτει στα ίδια τα κείμενα και όχι στον δημιουργό, γιαυτό και:
 «βιογραφικά στοιχεία δεν αναζητήθηκαν. Πιστεύουμε ότι το έργο και όχι ο άνθρωπος έχει σημασία σε μια εντελώς λογοτεχνική παρουσίαση. Άλλωστε, η διείσδυση στη ζωή του καλλιτέχνη παρέχει, απλούστατα, την ευκαιρία, σ’ όσους γοητεύονται από ψυχολογικά άγχη και ψυχολογικά σύνδρομα, να αδολεσχούν-και τίποτα περισσότερο»,σημειώνει στην σελίδα 15 του προλογικού του σημειώματος. 
Ο ανθολόγος υιοθετεί την αλφαβητική κατάταξη των συγγραφέων ως καταλληλότερη. Πολλοί ποιητές, είναι σχεδόν άγνωστοι στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, ή είναι αναγνωρίσιμοι μόνον στον στενό κύκλο των χριστιανικών γραμμάτων. Άλλοι, είναι ήδη καταξιωμένοι στο ποιητικό στερέωμα, και εκτός των χριστιανικών κύκλων. Και τα δύο φύλα, αντιπροσωπεύονται επάξια. Στις σελίδες της ανθολογίας συναντάμε .και πολλούς ρασοφόρους δημιουργούς, είτε ανήκουν στους επώνυμους ιερείς είτε διακονούν την διοίκηση της εκκλησίας. Οι Πειραιώτες δημιουργοί δεν λείπουν από την έκδοση:όπως ο ποιητής Ανδρέας Αγγελάκης, η ποιήτρια  Όλγα Βότση και οι ποιητές Ελευθέριος Μάϊνας και Δημήτρης Φερούσης(ο τελευταίος,έχει ασχοληθεί και με την Πειραϊκή Ιστορία). Βλέπουμε ανθολόγους όπως ο Σήφης Κόλλιας, και ο Πάνος Λιαλιάτσης, μελετητές της Βυζαντινής Υμνογραφίας όπως ο Θεόδωρος Ξύδης, "καθαρά πολιτικούς» συγγραφείς όπως ο Αντώνης Σαμαράκης, καταξιωμένους πεζογράφους με τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής τους όπως ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, με ποιήματά του συμμετέχει και ο νυν αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός Χαρκιανάκις, ο οποίος είναι ένας πολυγραφότατος ποιητής. Ο ίδιος ο ανθολόγος, σαν ποιητής, μας παρουσιάζεται με κείμενά του. Η γυναικεία παρουσία έχει σημαίνουσα θέση μέσα στην ανθολογία, όπως και οι Κύπριοι δημιουργοί. Διαβάζουμε παραδείγματος χάρη, τα ποιήματα της μελετήτριας της αγγλικής λογοτεχνίας Μερόπης Οικονόμου, αναγνωρίζουμε τις ποιητικές φωνές ξεχασμένων μάλλον πεζογράφων, όπως ο Τάκης Μπαρλάς, απολαμβάνουμε ποιήματα ποιητών-δασκάλων όπως ο Ματθαίος Μουντές, έχουμε κριτικούς-δοκιμιογράφους και εκδότες όπως ο Κώστας Τσιρόπουλος, ο κατοπινός εκδότης του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Νίκος Τριανταφυλλόπουλος, παρουσιάζει ποιήματά του, καθώς και ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Στέλιος Αρτεμάκης. Μεταφραστές του βιβλικού Άσματος Ασμάτων, όπως ο Κωνσταντίνος Καλλίνικος, μας δηλώνουν και την ποιητική τους ιδιότητα, και φυσικά, δεν αποκλείεται από την παρούσα έκδοση, ο παλιός και τόσο γνωστός χριστιανός ποιητής Γεώργιος Βερίτης, που στην εποχή του, διαβάζονταν με μεγάλο ζήλο, ιδιαίτερα στα κατηχητικά. Και ασφαλώς, ο χριστιανικός ποιητικός λόγος του διηγηματογράφου κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, έχει την δική του βαρύτητα. Οι ποιητές ανθολογούνται συνήθως με δύο ποιήματά τους, αρκετοί, με πολλά περισσότερα, χωρίς να μειώνεται όμως η σημασία των υπολοίπων που ανθολογούνται με ελάχιστα ποιητικά κομμάτια. Ο εθνικός μας ποιητής και γενάρχης της νεοελληνικής ποίησης Διονύσιος Σολωμός, δίνει τον τόνο, αν και την πρωτοκαθεδρία της ποιητικής παρουσίας κρατά ο Νίκος Καμβύσης. Μεγάλο μέρος από τους συμμετέχοντες ποιητές και τις ποιήτριες, έχουν αποδελτιωθεί και στις άλλες προηγηθείσες ανθολογίες. Χωρίς να έχουμε κάνει στατιστική μελέτη, βλέπουμε στην τρίτη αυτή κατά σειρά ανθολογία που εξετάζουμε, ότι σε σχέση με τον μεγάλο πληθυσμιακά αριθμό των θύραθεν ποιητών που διαβάζουμε στις μη θρησκευτικές ανθολογίες, οι χριστιανοί ποιητές και ποιήτριες καταλαμβάνουν μικρό αριθμό, στον ελληνικό ποιητικό λειμώνα, συνήθως γράφονται ποιήματα θρησκευτικής ατμόσφαιρας και πνοής, από μη πιστούς ποιητές, που σέβονται όμως την ελληνική θρησκευτική ορθόδοξη παράδοση, τα  ήθη και τα έθιμά της. Σίγουρα θα περιμέναμε και την παρουσία της εκ Θεσσαλονίκης προερχομένης ποιήτριας Ζωής Καρέλλης, ή του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου ή του Νίκου Καρούζου και αρκετών άλλων, αλλά αυτό, χρειάζεται άλλου είδους ανάλυση. Οι ιερείς ποιητές είναι 11 τον αριθμό.   

Η Ανθολογία είναι στο πολυτονικό γλωσσικό σύστημα της εποχής που υιοθετείται και από τους ποιητές στο υπόλοιπο έργο τους.

Η έκδοση αποτελείται από:

Πρόλογο, σελίδες 7-9 ανωνύμως από τον εκδοτικό οίκο της Αποστολικής Διακονίας

Σημείωμα Προλογικό, σελίδες 11-15 του ανθολόγου και συγγραφέα

Σημείωμα Εισαγωγικό και Κριτικό, σελίδες 17-32 από τον Νίκο Τυπάλδο

Ακολουθούν κατά αλφαβητική σειρά οι ανθολογούμενοι ποιητές και ποιήτριες, σελίδες 35-514

Ποιητική Βιβλιογραφία, σελίδες 515-518

Αλφαβητικό Ευρετήριο Ποιητών και Ποιητριών, σελίδες 519-522

Περιεχόμενα, σελίδες 523-539.

    Αξίζει να τονιστεί, ότι αρκετά διαφωτιστικό είναι και το εισαγωγικό και κριτικό σημείωμα του Νίκου Τυπάλδου, ο οποίος κάνει μια ιστορική αναδρομή στον χριστιανικό ποιητικό Παρνασσό, ξεκαθαρίζοντας τις περιόδους ανάπτυξης των χριστιανικών γραμμάτων, και, συνοπτικά αναλύει, τις ποιητικές προτάσεις των δημιουργών. Ο ανθολόγος μας μιλά για όλους και για όλα, σεβόμενος και παρακολουθώντας το έργο τους στην διαχρονία του. Για όλους έχει έναν λόγο να πει, καθώς τους συσχετίζει μεταξύ τους και μιλά για την παραλληλία της ποιητικής τους παρουσίας. Οι απόψεις του, βασίζονται σε ενδελεχή έρευνα και βιβλιογραφική τεκμηρίωση.

    Ο Νίκος Τυπάλδος με την Ανθολογία αυτή-παρά το ότι λείπουν αρκετές ποιητικές φωνές-αρχιτεκτονεί μια τοιχογραφία χριστιανικού ποιητικού λόγου, συγκεντρώνει τα καινούργια «Άνθη Χριστιανικής Ευλαβείας» και μας τα προσφέρει με αγάπη, πίστη μεράκι και σεβασμό. Ας θυμηθούμε ότι, ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο επικαλεσθείς και άγιος των ελληνικών γραμμάτων, σαν δημοσιογράφος-επαγγελματίας μεταφραστής, συνήθιζε να περικόπτει ότι μη χριστιανικό και ορθόδοξο έπεφτε στην αντίληψή του, το ομολογεί με ειλικρίνεια ο ίδιος σε κείμενά του. Το αναφέρω, για να δηλώσω το πόσο πολύ αξιέπαινη είναι η προσωπική αυτή Ανθολογία του Νίκου Β. Τυπάλδου, που μας δείχνει την ποιότητα και ειλικρινή πρόθεση του συντάκτη, πέρα από την ατομική του πίστη. Τόσο ο ίδιος, όσο και ο εκδοτικός οίκος που την εξέδωσε, ανήκουν στην στενή επικράτεια των ορθόδοξων χριστιανικών γραμμάτων, αυτό όμως δεν αναιρεί ότι και οι χριστιανικές φωνές που ο Τυπάλδος μας παρουσιάζει στέκονται αισθητικά και καλλιτεχνικά ισότιμα δίπλα στους άλλους ποιητές, της θύραθεν ποιητικής παιδείας.

Ο λόγος του Αγγέλου

Χαίρε, Παρθένα του Περιβολιού.

Βαθύς ο γαλανός κόρφος της θάλασσας.

Φωνές, κρυστάλλινα κοχύλια

χτυπάνε τα καμπαναριά του θόλου της

και βγήκα, στάζοντας νερά,

την αγγελία της Γέννας φέρνοντάς Σου.

Αυτός ο κρίνος που αποκοίμησα στο χέρι μου,

θα βγάλη αγκάθι και θα γείρη.

Χαίρε, η Παρθένα του Περιβολιού,

τρομάζεις το βαρύ Σου πεπρωμένο,

αλλά, Μαρία, Ρόδο Εκατόφυλλο,

αυτός που θα κρεμάσης θα ‘ναι ο Αναμενόμενος.

                                                 Αντρέας Αγγελάκης   

Ας δούμε τους συμμετέχοντες όπως τους συναντάμε στην Ανθολογία:

Αγγελάκης Αντρέας/ Λουκία Αλφαίου/Α. Αναπλιώτης/ Κωνσταντίνος Ανδρουλάκης/ Νίκος Αρβανίτης/ Στέλιος Αρτεμάκης/ Χλόη Αχαϊκού.

Βενάρδος Σωκράτης/ Γεώργιος Βερίτης/ Όλγα Βότση.

Γαλάνης Ευάγγελος/ Απόστολος Γαλήνης/ Μαρία Γιακουμέλου/ Δημήτρης Γκενάκος/ Πέτρος Γλυφός/ Κ. Έλλη Γρηγοριάδη.

Διλμπόης Γεώργιος/Βενετία Δραγώνα

Ερμά Ρόδη/ Χρήστος Ευελπίδης

Ζαχαρίας Λάμπρος/ Αντώνης Ζαχαρόπουλος.

Καλλίνικος Κωνσταντίνος/ Νίκος Καμβύσης/ Ελένη Καριτά/Δ. Γ. Καχριμάνης/ Πέτρος Κλωνάρης/Ιωάννης Κολλάρος/Σήφης Κόλλιας/Μαρία Γουμενοπούλου- Κουβαλιά/Μαρία Κουτρουμπή/Αλέξανδρος Κρέστοβιτς/Φίλιππος Κριτέλης/ Θεόδωρος Κωνσταντίνου.

Λιαλιάτσης Πάνος.

Μάϊνας Ελευθέριος/Φάνης Ματσόπουλος/Γεώργιος Μαυρομάτης/Μελισσάνθη/ Παρασκευάς Μηλιόπουλος/Ματθαίος Μουντές/Βασίλης Μουστάκης/Δ. Νικόλαος Μουστάνης/Βάγιος Μπαγλάνης/Τάκης Μπαρλάς/Στέφανος Μπολέτσης/ Δημήτρης Μποσινάκης.

Ξύδης Θεόδωρος.

Οικονόμου Μερόπη.

Πανταζόπουλος Πέτρος/Νεόφυτος Πανταζής/Ηρακλής Παπαβασιλείου/Φανή Παπαγεωργίου/Ι. Παπαδημητρίου/Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης/Κώστας Παπαπαναγιώτου/Γεώργιος Παπαστάμος/Τάκης Κ. Παπατσώνης/Ευαγγελία Πάνου-Παπαχρήστου/Τιμόθεος Παπουτσάκης/Τίμων Παρμενάς/Παντελής Β. Πάσχος/Ευάγγελος Παχυγιαννάκης/Γιολάντα Πέγκλη/Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης.

Ρωμανός Τάκης.

Σακελλίων Γιάννης/Αντώνης Σαμαράκης/Α. Π. Σινόπουλος/Διονύσιος Σολωμός/

Πέτρος Σπεντζής/Δημήτρης Σταθόπουλος/Κ. Π. Στυλιανόπουλος/Ρέα Σύλβια.

Τουτουντζάκης Νίκος/Γ. Τριανταφυλλίδης/Νίκος  Τριανταφυλλόπουλος/Κώστας Τσιρόπουλος/Νίκος Τυπάλδος.

Φερούσης Δημήτριος/Ηλίας Γ. Φτυαράς.

Χαρκιανάκης Στυλιανός/Λεόντιος Χατζηκώστας/Καίτη Χιωτέλλη

Ψαριανός Διονύσιος.

Το ποτήρι

Ποτήρι μ’ άλικο κρασί επάνω στο τραπέζι,

που αναποδογυρίζει ο μεθυσμένος με γροθιά του

κι αφρίζει ως πέφτει στο δάπεδο αχνιστό,

έτσι το αίμα του να χύση θέλει για τη δόξα Του.

Ο Κύριός Του να ‘ρθη ως ο κεκραιπαληκώς

εξ οίνου περιμένει. Βυθισμένος στ’ όραμά Του,

ούτε Τον είδε καν στο πρόσωπο του οδοιπόρου,

που πέρασε, κι ούτε Του έδωσε «ποτήριον ψυχρού».

                                                 Ελευθέριος Μάϊνας                             

    Σημαντικός αριθμός από τους δημιουργούς που ανθολογούνται στην εξαιρετική αυτή ποιητική ανθολογία χριστιανικού λόγου είναι πλέον κεκοιμημένοι, άλλοι μας είναι γνωστοί από άλλες τους ποιητικές εκδοτικές παρουσίες, ορισμένοι έχουν λησμονηθεί και τους συναντάμε μόνο στις σελίδες της ανθολογίας. Υπάρχουν ποιητές και ποιήτριες, που καταξιώθηκαν και εκτός των ορίων του χριστιανικού ποιητικού λόγου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο χριστιανικός ποιητικός λόγος των ιερωμένων.

Κλείνοντας την μικρή αυτή παρουσίαση της Ανθολογίας του νεοελληνικού χριστιανικού ποιητικού λόγου, του κυρού ποιητή και μελετητή των χριστιανικών γραμμάτων Νίκου Β. Τυπάλδου, εύχομαι ο εκδοτικός οίκος της Αποστολικής Διακονίας να επανεκδώσει την Ανθολογία αυτή που είναι χρήσιμη όχι μόνο στους πιστούς χριστιανούς, αλλά και για όσους θητεύουν στον χώρο της ποίησης γενικότερα.

Ας μου συγχωρεθεί η παράθεση ποιημάτων, μόνο Πειραιωτών δημιουργών.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Κυριακή, 16 Αυγούστου 2015

Πειραιάς, 16/8/2015                 

Υ. Γ. Τραλαλά Τραλαλό, Τραλαλά Τραλαλό, Τραλαλά Τραλαλό, είπε η αριστερή μας Κυβέρνηση, καθώς ζητούσε ψήφο εμπιστοσύνης για να επιβάλλει τον ψόφο των οικονομικών νέων μέτρων που έρχονται μετά την Τσακαλωτή υπογραφή, κατ’ εντολή Αλεξίου του Β΄ του μικρού, του πολιτικού νενέκου, του επονομαζόμενου και τζάμπα μάγκες-τους ζουρνάδες, τους ζουρνάδες παιανίστε σύντροφοι και συντρόφισσες για ακόμα ένα εξάμηνο.

(που είσαι Αντρέα για να δεις τα χαζοχαρούμενα παιδιά της αριστερής αλλαγής, τραγουδούσαν εν χορώ, οι άλλοι, του δύοντος ηλίου, ακούγοντας στα γουόκμαν τους τα Κάρμινα Μπουράνα της ήττας)

Αναγκαία διευκρίνιση: την υπογραφή σου και την ψήφο σου περήφανε και τιμημένε λαέ, των εαμικών επαναστάσεων, των μοντέρνων ιλουστρασιόν φαστ-φουντ δημοψηφισμάτων, δεν έμαθες ακόμα πώς να τις χρησιμοποιείς.

Δεν θα αφήσουμε ημείς της πρώτης φοράς στην ελληνική ιστορία αριστερής κυβερνητικής εξουσίας, υμάς τους παλαιούς συντεχνιακούς και μνημονιακούς της  απελθούσας κυβερνητικής εξουσίας, να μας καπελώσετε με νέο τρίτο μνημόνιο, να μας εξοντώσετε με νέα πιο σκληρά οικονομικά μέτρα, φωνασκούσαν οι αριστεροί ψεκασμένοι συγκυβερνήτες, αυτά, θα τα εφαρμόσουμε εμείς με αριστερούς πανηγυρισμούς και λαϊκάς συνελεύσεις, στις πλατείες των αγανακτισμένων και τα διόδια του δεν πληρώνω-δεν πληρώνω, ενώ παράλληλα, ακούγονταν στο βάθος της αριστερής στρούγκας, οι οικονομικές ιαχές της αριστερής πλατφόρμας κραδαίνοντας τα δραχμολάγνα κείμενά τους και ανάβοντας κόκκινα κεράκια στον νεομάρτυρα της οικονομίας Λαφαζανώφ.

Στα βουνά, στα βουνά, στα βουνάαααα,-Ναυσικά- σύντροφοι και συντρόφισσες, στα όρη και τις ραχούλες, στις ρεματιές και τα λαγκάδια, στα ξεροπόταμα και τα κακοτράχαλα δρομάκια, στην Αίγινα και την Άρτα, να βροντοφωνάξουμε το ηθικό αριστερό μας δίδαγμα: «Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, μου τάπες με το πρώτο μου το γάλα…».
Μπουμ-αριστερές τρελίτσες. Όλοι μια παρέα είμαστε τώρα, όπως εύστοχα είπαν οι κυβερνητικοί.
Και ένα ερώτημα. 
Γιατί πάντα όταν αποτύγχαναν οι πολιτικοί και επιβάρυναν το δημόσιο χρέος της χώρας, αμέσως μας μιλούσαν για την ανάγκη σωτηρίας της πατρίδας;