ΣΩΚΡΑΤΗΣ Κ. ΖΕΡΒΟΣ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ Κ. ΖΕΡΒΟΣ

(Κομοτινή 1959-Παρίσι 1993)

    Καθώς πληθαίνουν τα σβησμένα κεριά της ζωής με απίστευτη γρηγοράδα, και οι μαύρες αινιγματικές σκιές σκορπίζονται στο χώμα και το καρπίζουν ξανά, αναζητώ έναν τόπο αθώο και άσπιλο, μια αρχέγονη πηγή ζωής που θα διαρκέσει όσο ένα βλέμμα, όσο ένα κρυφό πεταχτό φιλί παρηγοριάς, ένα στιγμιαίο άγγιγμα χαμένης ελπίδας, ψάχνω για έναν τόπο, όπου δεν θα υπάρχουν ξένα όνειρα, δεν θα συναντάς στους δρόμους της ζωής παράλυτους έρωτες, δεν θα σου ψιθυρίζουν ασθενικές φωνές αγάπης, δεν θα ακούς κραυγές απόγνωσης από τα ταραγμένα νερά της αξημέρωτης μέρας, δεν θα σου διηγούνται ιστορίες ανέλπιδες οι σύντροφοι με το μελαγχολικό πρόσωπο και το αναμμένο τσιγάρο στα μαβιά χείλη, δεν θα αντικρίζεις σώματα αγκαλιασμένα με τον θάνατο που καλπάζουν προς άγνωστα κοιμητήρια του έρωτα, δεν θα ψαύεις πληγές ζωής, σύνδρομα του πρώτου ερωτικού φέγγους εφηβικών στιγμών ζωγραφισμένες στην κόκκινη στεφάνη του ουρανού. 
Καθώς πληθαίνουν τα σβηστά κεριά των φίλων που φεύγουν, η σκέψη πεταρίζει σε συντρόφους παλιούς, σε αγάπες λησμονημένες, σε παρέες εφηβικές, που σήμαιναν για σένα το ανήσυχο άγνωστο, το τότε ανερμήνευτο της ζωής, που στέκονταν περήφανο και αλαφιασμένο πάνω στην πλώρη του μέλλοντος των κοινών σας οραμάτων. Και σκεπάζεις με σιωπή, οράματα και όνειρα, έρωτες και επιθυμίες, κρατάς  ονόματα και τηλέφωνα, παλιές φωτογραφίες ξενοιασιάς και τσαλακωμένα φιλικά γράμματα, κάρτες τοπίων που γράφουν επικλήσεις για μελλοντική συνάντηση, αναπάντητες αφιερώσεις βιβλίων, μικρές χάντρες στο σχήμα της καρδιάς, σπασμένα μολύβια και λόγια μαύρα χελιδόνια της πρώτης και στερνής οδύνης καθώς πέφτει ο ίσκιος και της δικής σου ζωής πάνω στα σπαταλημένα πράγματα που χαράσσουν την ατομική του βίου σου εικόνα. Και τα κρατάς κρυμμένα, σκονισμένα όλα αυτά, μέσα στο σεντούκι της καρδιάς, εκεί που σεργιανούν μόνον άγγελοι αναμνήσεων και ραψωδοί θνητών φωνών που ναυάγησαν πάνω στις αιχμηρές κόχες του χρόνου.

    Βουβός και ύπουλος ο σύντομος χρόνος της ζωής μας, μας βυθίζει σε βάραθρα ελπίδας, και εμείς, εξαντλημένοι ναυαγοί, κωπηλατούμε επί ματαίω στις αιώνιες αβύσσους της μνήμης, χαράζοντας λέξεις και εικόνες, αναμνήσεις και στιγμιότυπα, πάνω σε λευκές κόλες και κίονες της ερωτικής αναζήτησης για να ξορκίζουμε όπως πιστεύουμε-οι άφρονες-την σπουδή του θανάτου.

    Πάνε αρκετές δεκαετίες, όταν έφηβος ακόμα, γνώρισα τον Σωκράτη Κ. Ζερβό, αυτό το μελαχρινό ψηλό αγόρι, με την τιμωρημένη ομορφιά να χαράζει από τότε το πρόσωπό του, τα σγουρά του μαλλιά να σκεπάζουν τους μαιάνδρους της τρελής σκέψης του, πάντα νύκτιος και σκεπτικός, με μια μαχητική πανουργία να καθρεπτίζεται στο βλέμμα του, διαρκώς με ένα τσιγάρο στο στόμα, και ένα βαρύ παλτό να σκεπάζει της φαρμακερής μοναξιάς του τους κτύπους, τον θυμάμαι, να μου απαγγέλλει στίχους του Αρθούρου Ρεμπώ, να γράφει στίχους και να μου τους διαβάζει, να μεταφράζει Γάλλους ποιητές και να μου μιλά για τα πένθιμα ρόδα της ζωής του. Η εφηβική μας φιλία κράτησε για μεγάλο διάστημα, ακόμα και όταν εκείνος έφυγε για την Γαλλία. Ακόμα υπάρχει στην βιβλιοθήκη μου, το βιβλίο του Ιερώνυμου Μπος που μου έστειλε από το Παρίσι, κάρτες και γράμματα θυμίζουν τα ίχνη του που συναντήθηκαν με τα δικά μου. Τον γνώρισα σε παλιούς φίλους, πράγμα που τον έκανε να κατεβαίνει συχνά στον Πειραιά. Μόνος του ή με τον φίλο του τον Νικολά, με επισκέπτονταν στο σπίτι, αρκετά βράδια ξενυχτίσαμε διαβάζοντας ποιήματα και μιλώντας για τα πάντα, όπως συνηθίζουν όλοι οι νέοι κάθε εποχής. Φωτογραφίες του, μου θυμίζουν την μορφή του, τις ανταύγειες της νιότης του, την σκοτεινιά της σκέψης του, την αδάμαστη θέλησή του να σπουδάσει και να μείνει στην Γαλλία για πάντα. Έγραφε ποιήματα και τα έδειχνε στους φίλους του με περηφάνια και καμάρι, δημοσίευε από τότε, σε διάφορα περιοδικά και μετέφραζε με πείσμα και μεράκι. Θυμάμαι την χαρά του, όταν δημοσιεύτηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή, «Το διπλανό δωμάτιο» από τις γνωστές εκδόσεις «κάλβος» στην σειρά έλληνες συγγραφείς, με τι υπερηφάνεια ήρθε για να μου δώσει το 40 σελίδων αυτό πρώτο του ποιητικό βιβλίο, θυμάμαι τα πειράγματά του και τους εφηβικούς του κομπασμούς για την ποιητική του δημιουργία, θεωρούσε ότι είχε και εκείνος πλέον διαβεί με τόλμη το άβατο του ποιητικού απείρου, θα μιλούσαν όπως έλεγε σε δέκα χρόνια για εκείνον, όπως μιλούν οι Γάλλοι για τον Αρθούρο Ρεμπώ. Εφηβικές ονειροπολήσεις σκοτεινών της ζωής μεγαλείων, που τολμούν να ταράξουν την ποιητική αγρύπνια των προγόνων. Τον ζηλεύαμε, μας είχε προλάβει, είχε εκδώσει πρώτος, από όλη την κουλτουριάρικη ερωτική τρελοπαρέα της εποχής. Αλλά και δέκα χρόνια μετά, όταν από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική του συλλογή «Το κρίνο του τρόμου», πάλι μας πείραζε με κομπασμό και υπερηφάνεια. Δύσκολος ποιητικός λόγος, επηρεασμένος από σύγχρονους Γάλλους σουρεαλιστές, σκοτεινούς και κρυπτικούς, όπως ο Ρενέ Σαρ, που μετέφρασε «Το Αδέσποτο σφυρί» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις του βιβλιοπωλείου της Εστίας.

    Τα χρόνια πέρασαν, οι δυσκολίες και οι αντιξοότητες και των δυό μας της ζωής, μας χώρισαν, κοινός φίλος μου μίλησε για τον θάνατό του στο Παρίσι, όπου σταδιοδρόμησε σαν καθηγητής και μεταφραστής.

    Το ταραγμένο και ανήσυχο όμως πέρασμά του από την δική μου ζωή, έμεινε χαραγμένο μέσα μου, οι φωτογραφίες του, τα γράμματά του, καθώς και τα βιβλία του, έμειναν για να μου θυμίζουν τα κοινά μας ίχνη, τα τρελά όνειρα της νιότης που κανείς από την τότε παλιοπαρέα δε φαντάζονταν ότι θα έχουν τέτοιο τέλος.

    Στα ελληνικά γράμματα, ο ποιητής Σωκράτης Κ. Ζερβός-από όσο μπορώ να γνωρίζω-έμεινε με ένα λήμμα του κριτικού Αλέξη Ζήρα στο «Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» των εκδόσεων Πατάκη, και ένα κείμενο της ποιήτριας και πεζογράφου Βερονίκης Δαλακούρα, και φυσικά, από τις δημοσιεύσεις τόσο των ποιημάτων του σε ελληνικά περιοδικά όσο και από τις μεταφράσεις του ελλήνων ποιητών σε ξένα.

ΕΡΓΑ:

• ΤΟ ΔΙΠΛΑΝΟ ΔΩΜΑΤΙΟ, εκδόσεις κάλβος 1982, σ. 40. διαστάσεις 13,5Χ20,5.

  (Η συλλογή περιλαμβάνει 24 ποιητικές έντιτλες μονάδες) και είναι αφιερωμένη στον Πέτρο Meurice)

• ΤΟ ΚΡΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ, εκδόσεις Καστανιώτη 1992, σ.56, διαστάσεις 11Χ21.

  (Το εξώφυλλο κοσμεί πίνακας του ζωγράφου Nicolas de Stael “Chenal a Gravelin” 1954,  η συλλογή περιλαμβάνει τρείς ενότητες: Το κρίνο του Τρόμου, που δανείζει και τον τίτλο στην συλλογή, 6 ποιητικές μονάδες, Τα ποιήματα της Αιλόνης, 13 ποιητικές μονάδες, και Τα ποιήματα της Γοητείας, 9 ποιήματα και ένα ποίημα με τίτλο Τα Άλλα ποιήματα. Την συλλογή ανοίγει μότο του Γάλλου μυθιστοριογράφου Γκιγιώμ Απολλιναίρ: “ L’ une sort de ma plaie et quand un rayon le touché il se dresse sanglant c’ est le lys des effrois. APOLLINAIRE, Le suicide).

• Rene Char, «Το αδέσποτο σφυρί», μετάφραση Σωκράτης Ζερβός, εκδ. Εστία 1992, σ. 126.

• Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί:

- στον τόμο Ποίηση81, εκδόσεις Καστανιώτη1982,

  (Ο μαθητευόμενος της γοητείας/ Η τεχνική της γοητείας/ Οι αλκοολικοί της γοητείας/ Ο εκκεντρικός της γοητείας).

- στο περιοδικό πλανόδιο τχ. 6/Άνοιξη 1988, («Λάρισα», σ.291)

- στο περιοδικό η λέξη τχ. 82/2,1989, («Το ταξίδι», σ.132)

- περιοδικό Γραφή κι Ανάγνωση 1989 («Αμαρτωλών Σωτηρία»/ «Το Νέον Φροντιστήριον»/ «Αγία Τριάδα»/  «Λάχεσις», σ. 54-56)    

----

• Ζερβός Σωκράτης, (Αθήνα 1959-Παρίσι 1993):

Ποιητής, μεταφραστής, ιστορικός. Σπούδασε στη Σορβόννη νεοελληνική λογοτεχνία και ιστορία (1978-1983) Παράλληλα ασχολήθηκε συστηματικά με τη μετάφραση Ελλήνων λογοτεχνών στα γαλλικά (Μ. Σαχτούρης, Ν. Καρούζος, Κ. Καρυωτάκης, Σπ. Πλασκοβίτης, Κ. Π. Καβάφης), καθώς και Γάλλων στα ελληνικά (Rene Char), Δίδαξε νεοελληνικά στα πανεπιστήμια της Λιόν και της Τουρ.

Έργα: Το διπλανό δωμάτιο(1982), Το κρίνο του τρόμου (1992), [π.μ]

Β. Δαλακούρα, περ. Centre de la Traduction Litteraire. Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών τχ. 18(1994), σ.1.

         Αλέξης Ζήρας, σ.773, Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδ. Πατάκη 2007

     Ποίηση ενός θρυμματισμένου κόσμου, ποίηση στιγμών κομματιασμένων, εικόνες χαραγμένες από βαθιά πίκρα, αντιφατικές εικόνες που σχηματίζουν ένα παζλ ιδιαίτερων στιγμών της συνείδησης και πολιτικής κριτικής, είδωλα ανθρώπινων ονείρων σε διστακτική δράση αφήγησης, φωτογραφική πραγματικότητα ενός κόσμου σκοτεινού πολικά, μα αληθινού, ατμόσφαιρα αποπνικτικού άγχους, απροσδόκητοι συσχετισμοί εικόνων, λέξεων, θεμάτων, τίτλοι προσδιοριστικοί του θέματος, σκιές βλεμμάτων που εστιάζονται στο κενό της φαντασίας, απειροελάχιστα ψήγματα χρόνου που ενισχύουν το καλειδοσκόπιο της λογικής, συνεχείς ροές λεκτικών κεραυνών που εντυπωσιάζουν παράξενα, παραληρήματα ονειρικά και μυστικά αγγίγματα ευαισθησίας, διαδοχικές υψιπετείς εικόνες, φωτεινές την ίδια στιγμή που σημαίνουν το σκοτεινό σήμα τους, λουστραρισμένες λέξεις από μια εφηβική μαγική ματιά,  ποιητικές χειρονομίες ενός σουρεαλισμού, που μας καλεί να κοινωνήσουμε με την ύστατη ουσία του, με το αδιέξοδο της διαιρετής μοναδικότητάς του, με την συμβολική κεντρική των απειροελάχιστων στιγμών του. Μια σύγχρονη υπερρεαλιστική γραφή πυκνή και κατακερματισμένη, κρυπτική και διονυσιακή, ερμητική και προσδιοριστική της ψυχοσύνθεσης του ποιητή, είναι το ποιητικό σώμα που μας κατέθεσε στο σύντομο βιολογικό πέρασμά του, ο ποιητής Σωκράτης Κ. Ζερβός. Οι δυό ποιητικές του συλλογές, έχουν ένα άρωμα από τα δημοσιογραφικά ερωτικά ποιητικά στιγμιότυπα της ποίησης του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, κάτι από την θανατερή ατμόσφαιρα του ποιητή Μίλτου Σαχτούρη, τον αχαλίνωτο διονυσιασμό του Ανδρέα Εμπειρίκου, αλλά και την γήινη συγχωνευτική ελληνική εικαστική ματιά του Νίκου Εγγονόπουλου. Ο ποιητής χρησιμοποιώντας τους ελεγχόμενους και μη μηχανισμούς της συνείδησης μας ιχνογραφεί την δική του προσωπική καθημερινή μαγεία, επανεκτιμά την ατομική του πραγματικότητα, στοχάζεται πάνω σε μια μοντέρνα σύγχρονη ελληνική μυθοπλασία, οι ρυθμοί είναι γρήγοροι, οι εικόνες εναλλάσσονται με μεγάλη ταχύτητα, η ουσία της ποιητικής του φωνής δεν βρίσκεται στην κομματιασμένη νεανική του συνείδηση αλλά στον επαναπροσδιορισμό της μέσα από λεπτομερείς περιγραφές ενός παιχνιδιού της ίδιας της ύπαρξης, κοιτά τον κόσμο που δεν τον χωράει, που τον πνίγει, μέσα από ρωγμές και χαραμάδες απελπισίας, από τρελά παιχνιδίσματα της σκέψης, που εικονογραφεί με ελληνική μαεστρία σε έναν σύγχρονο ποιητικό σουρεαλιστικό λόγο, καθώς το δικό του ιδιαίτερο ασυνείδητο αποτυπώνει το χαρακτηριστικό του πορτρέτο, σε μια αποδεκτή σε εμάς τους αναγνώστες σκληρή και αφοπλιστική αναγνωσιμότητα, μιας κυνικής άρνησης της εγκόσμιας πραγματικότητας, των εφηβικών και νεανικών του χρόνων, που, παρόλα αυτά, ο ποιητής και μεταφραστής Σωκράτης Κ. Ζερβός,-σαν άτομο-γεύτηκε και απόλαυσε με όλο το πικρό και δηλητηριώδες μεδούλι της.

    Ο βιολογικός χρόνος για τον Σωκράτη Κ. Ζερβό, στάθηκε εκδικητικός απέναντί του, ο ίδιος στο σύντομο πέρασμά του, αρνήθηκε τις συμβατικές όψεις της ζωής, τις ψεύτικες χειρονομίες των πολύπλευρων κοινωνικών της σχέσεων, κράτησε έξω από τα στενά ιστορικά όρια του βίου του τις αδάκρυτες αλήθειες της, και η Ζωή, (σαν μια πόρνη που σε περιμένει στην γωνία), τον εκδικήθηκε, αφαιρώντας του ζωτικό μελλοντικό δημιουργικό χρόνο, τον οδήγησε σε παραισθήσεις ερωτικές που δεν είχαν την συνηθισμένη όλων μας ρουτινιάρικη συνήθεια, την βαρετή σειρά των καθημερινών μας ερωτικών εκπλήξεων, που υφαίνουν το βιολογικό τέρμα μας με ακαταμάχητη συνέπεια και σταθερή υπερβολή.

    Κάπου, σε έναν κόσμο πιο ρεαλιστικό και ονειρικό από αυτόν εδώ, ίσως υπάρχει η τραγική και κυνική ματιά του ποιητή και φίλου Σωκράτη Κ. Ζερβού, που μας θωπεύει με περιέργεια και σουρεαλιστική περιφρόνηση, που αντέξαμε του βίου τα γλυκόπικρα φαρμάκια.

Η ωδή των εμπόρων

το σώμα-μου περνά την πρώτη κρίση των άστρων

κάτω και μέσα και δίπλα απάνω δεξιά αριστερά παντού

έχει τον ήχο και το καρφί

το αίματά-του σας αφήνουν αδιάφορους μα εγώ

σηκώνω το γιακά της καπαρντίνας και προχωρώ

άφοβος μέσα στο στόμα της βιτρίνας

κοιτάζω με χαμόγελο τ’ αλαντικά σας τ’ αρμυρό τυρί

το γάλα το ψωμί το κίτρινο βούτυρο

τις σαρδέλες

γυρίστε αφεντικά φωνάζω στα μαγαζιά

αγκαλιάστε ξανά τη μηχανή του ταμείου

γράψτε πύρινα γράμματα καταγγελίες αιτήσεις

σκληρές αναφορές μεστά υπομνήματα

τα ράφια καθαρίστε αφεντικά φωνάζω από τη σκόνη της ανέχειας

όσοι μιλούν για υπομονή και τάζουν μέρες καλύτερες

δεν ξέρουν δεν είδαν δεν άκουσαν

σε σκοτεινούς τόπους γράφουν την αρρώστιας-τους

όλο θλίψη και παρακμή

πως τάχα το σώμα μου θ’ αντέξει πάλι

πως η ώρα αργεί

κι ανάβουν φωτιές αφεντικά καίνε τη νιότη των προϊόντων

μα ανεβάστε τις τιμές η ώρα ήρθε

η δικιά-σας ώρα νικητές των εμπορικών δρόμων

που γυρίζετε τη μηχανή περήφανοι

πιστοί στο παράδειγμά-μου

και να τη φωνή-μου ξανακυλάω στα μαγαζιά-σας τη σπρώχνω

στα ρολά

ω ξανανοίξτε αφεντικά τα μαγαζιά-σας

νάρχονται χοντρές και πεισματάρες οι γυναίκες

των λαϊκών συνοικιών οι λιανέμποροι οι έμποροι οι χοντρέμποροι

οι μεταπράτες οι προμηθευτές ο άννας ο πιλάτος ο καϊάφας

να γυρίζουνε τα νούμερα αφεντικά ανοίξτε πάλι

τα μαγαζιά σας

ΛΑΧΕΣΙΣ

Την γλίτωσα συχνά-ανέλπιστα-

πάντα ήταν ήρεμη εκεί με το κουβάρι

στην ώρα του έφτανε το ιππικό

μια πόρτα μυστική άνοιγε πάντα

να ξεφύγω

τύχη αγαθή του ταπεινού ευτυχία

συν Αθηνά καλά λογάριασες

συν Αθηνά καλά το γνώρισα κι εγώ

στη γυάλινη τη σφαίρα

το αεροπλάνο το σπίτι

είναι μια άλλη εποχή μια άδεια μέρα

ένα σπίτι κρυμμένο με πολλές γωνίες

για να γυρίζεις πάντα απ’ το σκοτάδι

στο σκοτάδι κι έπειτα πάλι το σκοτάδι

να σου γνέφει

ο πίσω δρόμος είναι

και το μεγάλο κλειδί

στα δάχτυλά-τους

κι έπειτα ο φόβος του γκαζιού

η φωτιά που σβήνει το αέριο

που χυμάει στα δωμάτια κι ο θάνατος έχει

ένα χαμόγελο μ’ άσπρο πουκάμισο

σαν νοσοκόμος

η απορία-σου έμοιαζε να λέει

-ξέρω πως το αεροπλάνο μια μέρα θα πέσει

μα εγώ κρυμμένος στην σκοτεινή-του

γωνιά

θα γλιτώσω

λένε πως όσοι κάηκαν στις φλόγες του

έχουν δει την πιο ανεξήγητη θυσία

με κόκκινα νύχια

θα γυρίσεις στο

σπίτι

για ν’ αλλάξεις

στολή

και θ’ ανοίξω το

γκάζι

Η ΤΡΕΛΑ ΤΗΣ ΓΟΗΤΕΙΑΣ

Σε κυνήγησε ένας οίστρος ασημένιος

κι όσο μάκραιναν οι δρόμοι

έφευγες μαζί τους

μάτια γυρισμένα προς τα μέσα

που δεν βλέπουν κι όμως είδες

τη μυρωδιά μιας γυναίκας

με τα νύχια γυμνά

αστείος καταπίνεις τις πλάκες σου

μόνος πλανεύεις τα φάρμακά σου

στη γοητεία μιας άλλης γοητείας

το μικρόν εμβατήριο του κ. άρη βελουχιώτη

από

τις διηγήσεις μιας φίλης

που είχε την ευκαιρία να δει το κεφάλι-σου κομμένο και

με τις ευλογίες

όλων

όσων

ετάφησαν

στα κεραμίδια στην αυλή η στα θεμέλια της περιφήμου chase

manhattan bank

μπανγκ μπανγκ μπανγκ

κατήλθαν βίαιοι μέσα στο ποίημα

οι στεναγμοί του λέοντος τολστόι

λιγνοί και μοναχικοί

οι καβαλάρηδες

με τις άγρυπνες φουστανέλες

απ’ τα τρίκαλα

λιγνοί και νυχτερινοί

την δυσοσμία του τοπίου

καταφρονούντες

οι πεινασμένοι των διεθνών

μετά ή άνευ χαρτοφυλακίου

λιγνοί και ασκητές

με σκήτη

όμορφα και θερμαινόμενα γραφεία

στο λένιγκραντ

τι χρεία έχομεν μαρτύρων

λιγνοί και πλάνητες

αστέρες

σου αξίζει ανόητε

να γίνεις φιλμ

χρωματιστό

από την fox

δίπλα στα χαμόγελα της γυναικός εκείνης

που κράταγε γερά το μπάρμπα-σαμ

μέσα στα σκέλια-της

και εννοώ οπωσδήποτε

την μαύρη μονρόε

καπετάνιε

γαλανέ πιο γαλανέ κι από επιθυμία υστερικιά

στο θάλαμο του ηλεκτροσοκ

σαν χαρτοπαίχτης από τις πολιτείες

σαν ήρωας αγαθός

και παντοδύναμος

κάποιου κόμικ

κάνε να μυρίσει ο κάμπος

θάνατο

άλογο που τις νύχτες

εκσπερματώνει κρυφά

πλάι στ’ αεροπλάνα

και κάνε πρώτος εσύ

τον αγώνα

πράξη ερωτική και μάταια

και κάνε

να αναληφθεί στους ουρανούς

εκείνο το παιδί

με τις εφημερίδες

πριν γίνει το επόμενο

συνέδριο

γρήγορα καπετάνιε γρήγορα

Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΟΗΤΕΙΑΣ

Ποίηση είπε

ποίηση που μηχανεύεσαι

ποίηση που αντέχεις τη σκοτοδίνη

ποίηση που γερνάς

και φτιασιδώνεσαι

ποίηση οδαλίσκη

σαπφώ ή ψάπφα

μέσα

στο

ποίημα

υπάρχεις πάντα

δυό φορές εσύ

μα δεν το ξέρεις πάντα

γιατί

το

γράφεις πάντα

δυό

φορές εσύ

ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Εδώ ανήκουν κι όσα χάθηκαν

ή δεν εγράφτηκαν ποτέ

«οι μάγισσες του μεσαίωνος» για παράδειγμα

κατά μίμηση Ροίδη

που πλήρωσαν ακριβά μια μετακόμιση

δυό τρεις αιλόνες που πετάχτηκαν απρόσεχτα

και μερικά ερωτικά ή ευτράπελα

κατά τις συμβουλές του Τάσου

Κι αφού δεν θα τα δει κανείς

ήταν πιστεύω αληθινά ποιήματα

κι έγιναν έτι μάλλον ποιητικότερα

με το χαμό τους

Υ. Γ. κράτησα την ορθογραφία των ποιημάτων και, ένωσα και τις δύο συλλογές. Τα παραπάνω δηλαδή ποιήματα του ποιητή Σωκράτη Κ. Ζερβού, είναι και από τις δύο συλλογές του.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Κυριακή, 29 Νοεμβρίου 2015

Πειραιάς 29/11/2015

Πολιτικά Ερωτήματα

Τα παράξενα ερωτήματα ενός σύγχρονου νεοέλληνα.

    Νωπή ακόμα η μνήμη μας από το άδικο δολοφονικό μακελειό στη Γαλλία, από ακραίους μουσουλμάνους, οπαδούς της τυφλής βίας και του μίσους. Από νέα άτομα που είχαν την δυνατότητα να εκμεταλλευτούν τα οφέλη της Ευρωπαϊκής τους ταυτότητας. Από άτομα νέα, σκληροπυρηνικά στις θρησκευτικές τους δοξασίες, και με απόλυτες κοινωνικές αντιλήψεις. Λες και, ο Θεός που πιστεύουν και ακολουθούν, διψά για αίμα, εκδίκηση, τυφλή βία, για πτώματα, για εξόντωση των αλλοφύλων, των αλλόπιστων, των κάθε μορφής διαφορετικών ατόμων,  λες και, τους εξανάγκασαν να υιοθετήσουν τις Ευρωπαϊκές αξίες, τους επέβαλαν με την βία να ακολουθήσουν τον Ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, να αποδεχτούν τις κοινωνικές τους συνήθειες, τα ήθη, τα έθιμά τους, τις θρησκευτικές τους δοξασίες, τις ερωτικές τους επιλογές, την χειραφέτηση των γυναικών, την πολιτική τους δημοκρατία, την οικουμενική τους παιδεία, τις ενδυματολογικές τους προτάσεις, την μουσική τους, την τέχνη τους, την φιλοσοφία τους. Ποτέ δεν κατάλαβα, γιατί τα άτομα που ακολουθούν την μουσουλμανική θρησκεία και παράδοση, που εχθρεύονται τον δυτικό πολιτισμό και τρόπο ζωής, δεν αναζητούν την ελπίδα του βίου τους στις πλούσιες μουσουλμανικές χώρες, στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, που έχουν την οικονομική δυνατότητα να συμπαρασταθούν στα δεκάδες οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα τους. Όπως, ποτέ δεν κατανόησα αυτόν τον ανέξοδο ανθρωπισμό πολλών δυτικών, προς τους μουσουλμάνους κατοίκους που ειρηνικά εισέρχονται στις χώρες τους εις βάρος όμως των δικών τους κατοίκων, των δικών τους φορολογουμένων, που με πολύ μεγάλη ευκολία απεμπολούν τις Ευρωπαϊκές αξίες και παραδόσεις, τις καθημερινές κοινωνικές τους κατακτήσεις, τις πολιτικές τους επαναστάσεις, τους απελευθερωτικούς τους αγώνες, τις εμφύλιες ιστορικές τους διαμάχες για εθνική ανεξαρτησία, για θρησκευτικές ελευθερίες, διαρκείς αγώνες για να οικοδομήσουν μια ελεύθερη Ευρώπη για τους πολίτες της. Αλήθεια, ξεχνάνε οι δικοί μας φιλάνθρωποι ανθρωπιστές των αριστερών καναπέδων και οι δεξιές συνιστώσες ότι ακόμα υπάρχουν τούρκικα μουσουλμανικά στρατιωτικά στρατεύματα στην Κύπρο; Λησμονούν τους Ελληνοκυπρίους πρόσφυγες; Το διχασμένο στρατιωτικά νησί της Αφροδίτης; Λύθηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Ελληνική κοινότητα στην Κωνσταντινούπολη; Ξεχνάμε ότι η φίλη Αιγυπτιακή χώρα, επί Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ έδιωξε τους Έλληνες από την Αίγυπτο; Άραγε, θα μπορούσαν να ζήσουν οι καλοζωισμένοι έλληνες και ελληνίδες φιλάνθρωποι στις μουσουλμανικές χώρες; Θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τα κοινωνικά τους ήθη και έθιμα οι σύγχρονες ελληνίδες; Σέβομαι τον Ισλαμικό πολιτισμό, διαβάζω μελέτες γιαυτόν, έχω διαβάσει αρκετούς πεζογράφους και ποιητές τους, συνομιλώ με άτομα που πιστεύουν στο Ισλάμ, βρίσκω κοινά θρησκευτικά σημεία μαζί τους, αλλά είμαι Ευρωπαίος, είμαι Έλληνας, με ότι αυτό να σημαίνει σε ένα διεθνές πλέον καπιταλιστικό σύστημα, είμαι φορολογούμενος πολίτης, και ίσως, έχουν και οι φορολογούμενοι κάτοικοι αυτής της χώρας κάποιον λόγο, ή όχι;

Και μια προσωπική εμπειρία. Συνήθιζα, να καταθέτω ένα χρηματικό ποσό παλαιότερα, στους γιατρούς χωρίς σύνορα στην τράπεζα, χωρίς να με ενδιαφέρει τίποτε άλλο, πίστευα ότι επιτελούν έναν ανθρωπιστικό σκοπό. Όταν πριν μερικά χρόνια βρέθηκα άνεργος, και με κατάκοιτο άρρωστο άτομο, και ζούσαμε με μια πενιχρή σύνταξη των 400 ευρώ, δεν είδα κανέναν αριστερό ανθρωπιστή και ανθρωπίστρια να μου συμπαρασταθεί σαν έλληνα πολίτη. Κάποιο φιλικό πρόσωπο, μου ζήτησε να τηλεφωνήσω στους γιατρούς χωρίς σύνορα, όταν χρειαζόταν το κατάκοιτο άτομο ιατρικές μικροβιολογικές εξετάσεις και δεν είχαμε χρήματα να  τις πληρώσουμε, πιστεύοντας ότι οι εξετάσεις αυτές από τους γιατρούς αυτής της ομάδας θα κόστιζαν ελάχιστα, και θα μπορούσαμε να τις πληρώσουμε. Τηλεφώνησα-έχω ακόμα το τηλέφωνο φυλάξει επίτηδες-και όταν τους είπα τι εξετάσεις χρειάζονταν το άρρωστο άτομο, μου ζήτησαν τα διπλάσια. Και σκέφτηκα, καλά, ζητάνε από εμάς οικονομική ενίσχυση, όλοι αυτοί οι φιλάνθρωποι, για να βοηθήσουν άτομα άλλων ηπείρων και δεν βλέπουν την φτώχεια και την εξαθλίωση των εδώ κατοίκων; Φυσικά, από εκείνη την χρονιά σταμάτησα να δίνω χρήματα-ανώνυμα-στην ομάδα αυτή. Το λυπηρό αυτό περιστατικό, το είχα κουβεντιάσει και με γνωστό συγγραφέα του Πειραιά, που εκείνη την περίοδο η σύζυγός του νοσηλεύονταν σε νοσοκομείο του Πειραιά, πάσχοντας από την επάρατο ασθένεια, από την οποία και έφυγε σε νεαρή ηλικία. Και εκείνος, μου είπε, ότι είχε την ίδια αλγεινή εμπειρία από τους γιατρούς αυτούς. Και για να είμαι δίκαιος, αναφέρω, ότι διαφορετικό φιλικό άτομο που απευθύνθηκα για να πραγματοποιηθούν οι εξετάσεις, μου είπε ότι είναι πολλές ομάδες γιατρών, εγώ φαίνεται ήμουν άτυχος. Αναφέρω το μικρό αυτό προσωπικό περιστατικό για να γράψω ότι, αυτοί που είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις ανέξοδες φιλανθρωπίες απέναντι των ξένων,-ιδιαίτερα των αριστερών-δεν είναι ούτε ρατσιστές, ούτε αφιλάνθρωποι, ούτε εχθρικοί απέναντι των παράνομα εισερχόμενων ξένων, απλά είναι πιο επιφυλακτικοί και περισσότερο διστακτικοί, γνωρίζοντας το πόσο μας αρέσουν τα μεγάλα λόγια, οι επέτειοι και τα εθνικά ταρατατζούμ, ότι εμείς είμαστε οι μόνοι ένδοξοι κάτοικοι της Ευρωπαϊκής ηπείρου, που θα διδάξουμε ανθρωπιά και φιλανθρωπία στους δυτικούς κουτόφραγκους. Που κατά τα άλλα, και στα πανεπιστήμιά τους θέλουμε να σπουδάζουμε, και στις χώρες τους θέλουμε να ταξιδεύουμε, και τις ενδυματολογικές τους προτάσεις ακολουθούμε, διαβάζουμε τα βιβλία τους, ακούμε την μουσική τους, τρώμε από τα προϊόντα που παράγουν, πίνουμε τα εθνικά τους ποτά, βλέπουμε το θέατρό τους, και, σαν πτωχευμένη χώρα που είμαστε, ζητάμε να μας δανείσουν χρήματα για να ξοφλήσουμε παλιότερα δανεικά, και ν' έρθουν Ευρωπαίοι-κακοί καπιταλιστές-δυτικοί επενδυτές να επενδύσουν για να βρουν εργασία οι άνεργοι κάτοικοι, οι φορολογούμενοι Έλληνες. Και μένουμε αδιάφοροι, στα ιδιαίτερα και σύγχρονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από τα δολοφονικά αυτά τρομοκρατικά κτυπήματα, από τα προβλήματα των Γάλλων πολιτών, των Βέλγων, των Γερμανών, των Ολλανδών κλπ. Είναι λυπηρό να ακούς συμπατριώτες σου να εκφράζουν την άποψη, ότι καλά τους έκαναν, φταίνε για την αποικιοκρατία. Αυτή η θέση τους άραγε, δεν είναι ακροδεξιά πολιτική θέση; Δεν είναι ρατσιστική; Να θυμίσω σε αυτούς που αγαπούν να μελετούν την σύγχρονη Ιστορία, ότι από την πόλη του φωτός το Παρίσι, που διέμενε, ταξίδεψε για την πατρίδα του το Ιράν, ο θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης του Ιράν, Χομεϊνί όταν γκρέμισαν την δυναστεία των Παχλεβί του Σάχη; Να θυμίσω ποιος σκότωσε τον Αμερικανό γερουσιαστή Ρόμπερτ Κέννεντυ, ο Σιρχάν-Σιρχάν και από πού κατάγονταν; Να θυμίσω, ποιοι σκότωσαν τον Ανουάρ Σαντάτ, τον δεύτερο πρόεδρο της Αιγύπτου, μετά τον Νάσερ; Όταν έδιωξαν την δυναστεία του Φαρούκ. Να θυμίσω ποιούς έδιωξαν από τις πατρογονικές τους εστίες οι Τούρκοι την δεκαετία του 1960; ή μήπως μόνο την Πολίτικη Κουζίνα απολαμβάνουμε; Για να μείνω σε ορισμένα ιστορικά γεγονότα που συγκλόνισαν την παγκόσμια κοινή γνώμη των τελευταίων χρόνων. Αλλά και τα Ιστορικά Μνημεία του Πολιτισμού έχουν δικαίωμα να τα καταστρέφουν άτομα φανατισμένα και ακραία και αυτό να το ανεχόμαστε; Σαν Ευρωπαίοι πολίτες; Σαν Έλληνες, που κομπάζουμε συνεχώς, για τα πανάρχαια ιστορικά μας μνημεία και αρχιτεκτονήματα; Ερωτήματα θέτω, σαν και αυτά που μας δίδαξαν μέσω της κινηματογραφικής τους τέχνης, εναντίων του ρατσισμού, το τρομερό παιδί του Γερμανικού Κινηματογράφου Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, ο Ιταλός σκηνοθέτης και ποιητής Πιέρ Πάολο Παζολίνι-που πλήρωσε την πάλι του ενάντια στον ερωτικό ρατσισμό-με την ζωή του. Ο παππούς μας Αισχύλος δεν θίγει και την άλλη πλευρά στους Πέρσες του; Και όλα αυτά οφείλουμε να τα ξεχάσουμε για να επικρατήσει μια φιλάνθρωπη αριστερή αντίληψη περί ανοιχτών συνόρων; Μα τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ τι είναι; Και πως λύνουν τα παρόμοια προβλήματα της εποχής τους; Αν δεν χρειάζεται να ενδιαφερόμαστε πλέον για την πατρίδα μας και τις αξίες του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, τότε γιατί να πληρώνουμε τους φόρους μας σε ένα κράτος που δεν είναι κοινωνικά ανταποδοτικό σε εμάς και μας επιβάλει τις όποιες κυβερνητικές απόψεις του; Ερώτημα θέτω; Αν επικρατήσει η φιλοσοφία και ο πολιτισμός των κάθε είδους χαλασμάτων, δηλαδή η καταστροφή του Ευρωπαϊκού καπιταλιστικού οικοδομήματος, από ξένους ειρηνικούς εισβολείς, τότε ας μην τιμάμε τους αγώνες των προγόνων μας. Αργά και σταθερά, δημιουργούνται θύλακες ξένων κατοίκων με άλλες αξίες, διαφορετικές ανθρωπιστικές αναφορές, αντίθετες πολιτισμικές καταβολές, που είναι μάλλον δύσκολο να αφομοιωθούν από τις παραδοσιακές γερασμένες κατά κάποιον τρόπο Ευρωπαϊκές Κοινωνίες. Αν υπάρχει οικονομική εκμετάλλευση των Ευρωπαίων κατοίκων, δεν θα υπάρξει και οικονομική εκμετάλλευση και των αλλόφυλων; Ο σύγχρονος Ευρωπαϊκός και Δυτικός Πολιτισμός, δεν στηρίζεται στην κολασμένη λατρεία του χρήματος; Γιατί ζητούν να τον μιμηθούν και οι μουσουλμάνοι;

    Αυτά τα ερωτήματα έρχονται στη σκέψη μου, καθώς ξεφυλλίζω το ενδιαφέρον πολιτικό μελέτημα του Πειραιώτη πολιτικού και συγγραφέα Ανδρέα Ανδριανόπουλου, «Η Οργή του Ισλάμ» και οι φανατικοί της τζιχάντ που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Επίκεντρο. Ένα βιβλίο, που αποτυπώνει στις πραγματικές του διαστάσεις το σύγχρονο αυτό πολιτισμικό, οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα. Ένα  διεθνές πλέον πρόβλημα, που αφορά όλους μας, και που οφείλουμε να επιλέξουμε αν θα διατηρήσουμε τα Ευρωπαϊκά μας κεκτημένα ή θα τα αφήσουμε να τα καταστρέψουν άτομα φανατισμένα είτε αυτά ανήκουν στην μουσουλμανική παράδοση, είτε είναι αρνητές της Ευρωπαϊκής.

Εκτός αν η Ευρωπαϊκή Ήπειρος, διανύει τον νέο Τιτανικό της Ιστορίας της.

Υ. Γ.

Και στα δικά μας. Μην μου πείτε ότι δεν γελάσατε μέχρι δακρύων με την Κυριακάτικη επιθεώρηση της Νουδούλας; Καλέ, αυτοί οι καπετάνιοι της δεξιάς ιδεολογίας και ηθικής, είναι που θέλουν να κυβερνήσουν την χώρα ξανά, και να μας σώσουν από τον πετίτ ιδεολογικό ανακόλουθο και πολιτικό ψεύτη Αλέξη; Αυτά τα ψηλά παλικάρια της διαφάνειας και των αρχών είναι που θα επανέλθουν στην γερασμένη ελληνική πολιτική σκηνή; Και πιστεύετε ότι υπάρχει περίπτωση να μας πάρουν στα σοβαρά οι ξένοι; Ποιοι και γιατί; Ποιος θα επενδύσει σε αυτήν την χώρα των στεναγμών και των διαφόρων πολιτικών «σούργελων», που περιφέρονται στα κανάλια σαν Λουδοβίκοι της πολιτικής, ιδεολογικής και οικονομικής πατριωτικής καθαρότητας; Και ακούς από τα στόματα πολιτικών να λένε ότι: «να μείνουν στην χώρα μας οι επιστήμονες μετανάστες και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας»

Μπράβο, να μείνουν σε αυτές τις επιθεωρησιακής φύσεως πολιτικές συνθήκες; Και οι Έλληνες επιστήμονες που φεύγουν στο εξωτερικό; Αυτοί θα γυρίσουν μετά από χρόνια, φτασμένοι και καταξιωμένοι, να παρακολουθήσουν την ανάδυση του Κολοσσού της Ρόδου; Ή να υπογράψουν για την επιστροφή των Μαρμάρων;

Πανάρχαιος και διαχρονικός Εθνικός μας Μύθος ο Κρόνος που τρώει τα παιδιά του, που συνοψίζει το εθνικό μας αυτοκαταστροφικό αλλά και σύγχρονο επιθεωρησιακό μεγαλείο.

Άραγε, μας άξιζε μια τέτοια πολιτική και εθνική τύχη;

Πειραιάς, Κυριακή, 22 Νοεμβρίου 2015

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

(Πειραιάς 17Αυγούστου 1946-Αθήνα 14 Νοεμβρίου 2015)

……………

Χάθηκε

σε ένα δρόμο χωρίς επιστροφή

όπως οι επαναστάτες

που τολμούν

των ανατροπή των δεδομένων

ενώ γνωρίζουν

πως η ιστορία επαναλαμβανόμενη

δεν χαρίζεται

ούτε στον Μπολιβάρ

ούτε στον Γκουεβάρα

ούτε στον Κολοκοτρώνη

ούτε στον Μπελογιάννη

πολύ σε περισσότερο σε

ένα τυχαίο παλικάρι

είκοσι χρονώ που ήθελε

ντε και καλά να βρει

ένα κάποιο Γκουλμπαξέ

ο ανόητος.

    Έχει περάσει σχεδόν μια δεκαετία(2006), που συνάντησα για πρώτη φορά από κοντά, τον Πειραιώτη ποιητή, συγγραφέα, στιχουργό, σεναριογράφο, δημοσιογράφο, πολιτικό αρθογράφο και διαφημιστή, Πειραιωλάτρη Γιάννη Κακουλίδη. Ήταν τότε, που ο Πειραιώτης βιβλιοπώλης και εκδότης Αντώνης Τσαμαντάκης, εξέδωσε το μελέτημά μου για την πολιτιστική ιστορία του Πειραιά, το «Πειραϊκό Πανόραμα».

Η εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου,(μαζί με άλλους εκλεκτούς και διακεκριμένους Πειραιώτες παρουσιαστές, τον δημοσιογράφο Δημήτρη Καπράνο, τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Ντόριζα, τον καθηγητή των εικαστικών και συγγραφέα Μάνο Στεφανίδη-ο οποίος δεν μπόρεσε να έρθει-), πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά, στο κτήριο του παλαιού ταχυδρομείου, στην αίθουσα αυτή, για πρώτη φορά συνάντησα από κοντά τον Γιάννη Κακουλίδη-καθώς και τους άλλους παρουσιαστές του βιβλίου. Έσπευσα να τον προϋπαντήσω-όπως και τους άλλους συμπαρουσιαστές-και να τον ευχαριστήσω, που δέχθηκε να παρουσιάσει το βιβλίο μου για τον Πειραιά. Είναι νωπή και έντονη ακόμα μέσα μου η ευγένειά του, με χαιρέτησε εγκάρδια (μάλιστα θεωρούσε ότι ήμουν πολύ μεγαλύτερος σε ηλικία, μια και κατέγραψα τόσα πολλά στοιχεία περασμένων δεκαετιών, όπως μου είπε), και έσπευσε και εκείνος να με ευχαριστήσει, όχι μόνο γιατί τον ανέφερα μέσα στην μελέτη μου, αλλά και γιατί όπως είπε και δημόσια στην ομιλία του στο κοινό, του ξύπνησε μνήμες ενός Πειραιά των παιδικών του χρόνων και της οικογένειάς του. Ήταν μεγάλη η ταραχή και η αμηχανία μου, να τον ακούω να μιλά για αρκετή ώρα για το βιβλίο και τον Πειραιά. Κάποια στιγμή ένοιωσα, ότι ίσως ο κόσμος που είχε γεμίσει την αίθουσα, θα πίστευε ότι ήταν «στημένη» η παρουσίαση, και ότι γνώριζα-όλους τους συνομιλητές από κοντά, και τους είχα ζητήσει-παρακαλέσει-να μιλήσουν για το έργο, ή και ότι ίσως και ο εκδότης έκανε το ίδιο, ακούγοντας τόσα επαινετικά λόγια για την εργασία.

Με την ευκαιρία της παρουσίασης ο Γιάννης Κακουλίδης, ξεδίπλωσε τις πολύχρωμες και μεστές αναμνήσεις του για τον Πειραιά των παιδικών και εφηβικών του χρόνων. Το ύφος του ήταν απλό, βατό, λυρικό, ευχάριστο, ένας αναδρομικός μνημονικός λόγος μαγευτικός, σαγηνευτικός, πλημμυρισμένος με δεκάδες παλιές Πειραϊκές εικόνες και χρώματα ζωής, απλώθηκε στην αίθουσα. Ένοιωσα περήφανος που ένας σημαντικός διανοούμενος-παραμυθάς, μιλούσε για μένα, το βιβλίο και τον Πειραιά. Το είχα τότε, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου, μεγάλη ψυχική ανάγκη(μια που άλλοι Πειραιώτες, εντός της πόλης, ζηλόφθονα πολέμησαν το βιβλίο και εμένα, χωρίς να έχουν προσφέρει τίποτα στην Πόλη, χωρίς να έχουν ξοδέψει έστω και μία δραχμή για να αγοράσουν και μελετήσουν βιβλία Πειραιωτών δημιουργών, χωρίς να γνωρίζουν καν την σημαντική πολύπλευρη καλλιτεχνική προσφορά χιλιάδων ξεχασμένων Πειραιωτών καλλιτεχνών, από όλους τους χώρους της Τέχνης, πέρα μόνο, από μερικά ανόητα και ανέξοδα αρθράκια που δημοσίευαν στον τοπικό τύπο, και κυκλοφορούσαν σαν παραγνωρισμένες μεγαλοφυΐες και περιέφεραν την αργόσχολη παρουσία τους ως σημαντικό παράγοντα των καλλιτεχνικών πραγμάτων της Πόλης τις τελευταίες δεκαετίες).

Ο Πειραιώτης συγγραφέας Γιάννης Κακουλίδης ήταν ένας μαγευτικός αφηγητής, δημιουργούσε από τα ελάχιστα στοιχεία που είχε μπροστά του, μια ατμόσφαιρα που σε τύλιγε και σε καθήλωνε. Μπορούσε να δανειστεί μια εικόνα, να σταθεί σε μια πρόταση, να αφουγκραστεί τον ήχο μιας λέξης, να χρησιμοποιήσει ένα ξεχασμένο στοιχείο μια μικρή πληροφορία, και με αυτά, να σου οικοδομήσει μία ιστορία ολάκερη, να ξεδιπλώσει μπροστά σου με άνεση και μεγάλη ευκολία την παλαιά ιστορία της πόλης και των κατοίκων της, να σου θυμίσει γεγονότα, χρώματα, οσμές, περιοχές, κρυψώνες αισθήσεων άγνωστες του παλαιού Πειραιά, καταστάσεις αδιέξοδες πειραϊκού βίου, χαμένες λεπτομέρειες πειραϊκών γεγονότων, άγνωστες πτυχές της καθημερινής ζωής της Πόλης, που εμείς οι νεότεροι δεν είχαμε ζήσει, καταστάσεις ενός πολύχρωμου Πειραίκού βίου μιας άλλης εποχής, που δεν είχαμε την τύχη να μας γονιμοποιήσουν με την δημιουργική τους μαγεία. Και μόνο τις Μυθιστορίες του στο βιβλίο του «Ελληνικός Θάνατος» να μας είχε αφήσει, οφείλαμε να τον κατατάξουμε στους σημαντικότερους σύγχρονους Πειραιώτες συγγραφείς. Ένα βιβλίο, που μαζί με το «Εκ Πειραιώς» του επίσης Πειραιώτη συγγραφέα Διονύση Χαριτόπουλου, μας δίνουν το ανθρώπινο Πανόραμα της καθημερινής ζωής του Πειραιά των τελευταίων πενήντα χρόνων. Ακόμα και όταν κατάλαβα σε μια στιγμή, κατά την διάρκεια της ομιλίας του, ότι μας μιλούσε για την ιστορία των παιδικών του χρόνων στην πόλη του Πειραιά,-αφήνοντας πίσω το βιβλίο-ένοιωσα χαρά, αγαλλίαση, ικανοποίηση, γιατί η εργασία μου, είχε σταθεί σημαντικό ερέθισμα για έναν Πειραιώτη που αγαπούσε εξίσου μ’ εμένα την γενέθλια πόλη του.

    Ο Γιάννης Κακουλίδης,-αυτός ο Πειραιώτης που συναντούσα για πρώτη φορά στην ζωή μου από κοντά-μου πρόσφερε την βαθειά ικανοποίηση ότι ο πολύχρονος κόπος μου, τα προσωπικά πάμπολλα οικονομικά και άλλα έξοδα που είχα κάνει για να συγκεντρώσω αυτό το διάσπαρτο και σκόρπιο υλικό, αυτό το αχαρτογράφητο σε πολλές του πτυχές καλλιτεχνικό υλικό, ο δεκαετής μου μόχθος και τα άπειρα διαβάσματα δεν πήγαν χαμένα, έπιασαν τόπο, μια που ενεργοποίησαν έστω και σ’ ένα διακεκριμένο άτομο του Πειραιά, μνήμες, εικόνες, παραστάσεις, καταστάσεις, χρώματα, αναμνήσεις, παιδικές περιδιαβάσεις, εφηβικές τσάρκες, ερωτικά σκιρτήματα, μνήμες θανάτου, αφές εφηβικές της πόλης, ενός Πειραιά χαμένου και λησμονημένου πλέον-για εμάς τους νεότερους.

Μετά την παρουσίαση χαθήκαμε, τον ξανασυνάντησα από κοντά το 2009 στον Πειραιά, όταν συγκέντρωνα στοιχεία για το «Πειραϊκό Λεύκωμα». Και πάλι εγκάρδιος και φιλικός απέναντί μου, μου μίλησε για την διαρκή του αγάπη, τον Πειραιά. Έκτοτε, τηλεφωνιόμασταν όποτε ήθελε μια πληροφορία, και συναντηθήκαμε ορισμένες φορές σε ζαχαροπλαστείο του Πειραιά, μιλώντας και πάλι, μα για τι άλλο, για την γενέθλια πόλη.

    Ο Πειραιώτης Γιάννης Κακουλίδης, ο συγγραφέας, ο ποιητής, ο σεναριογράφος, ο στιχουργός, αυτό το πολυτάλαντο άτομο, ξαναμίλησε για μένα σε αίθουσα στον Πειραιά, όταν εκδόθηκε και έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Βιβλιογραφία για τον Πειραιά», μιλώντας ξανά, επαινετικά για τις εργασίες μου.

    Ο Γιάννης Κακουλίδης, υπήρξε ένα έντονα και με ουσιαστικές και καίριες παρεμβάσεις πολιτικοποιημένο άτομο, ένας δημοκρατικός πολίτης που αγωνίζονταν για το κοινό πολιτικό και κοινωνικό καλό και τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών, την ιδιότητά του αυτή, δεν την εκδήλωνε μόνο με τις δημόσιες παρεμβάσεις του στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τις πολιτικές του επιλογές, αλλά και με το συγγραφικό του έργο και την δημοσιογραφική του πένα. Εκατοντάδες είναι τα δημοσιευμένα κείμενά του σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες, που αφορούν τις διαχρονικές παθογένειες και εξακολουθητικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής σκηνής. Δημοσιογραφικά και συγγραφικά κείμενα συνταρακτικά και απρόβλεπτα, εκπληκτικά ανίερα, δραματικά εκεί που βαδίζει πάνω στην γέφυρα της σάτιρας, ιλαροτραγικά, ξεκαρδιστικά ενώ περιμένεις να δακρύσεις από τα γεγονότα της αφήγησης, κωμικοτραγικά στον εσωτερικό τους πυρήνα, χλευαστικά των πάντων και πασών(όπως λέει και ο Κώστας Χατζηχρήστος στην γνωστή Ελληνική ταινία), σαρκαστικά μέχρι επαναστατικής αηδίας, πεζοδρομιακά του σαλονιού της αστικής τάξης, μπουρδελιάρικα κείμενα, σε γλώσσα όπως την μιλούσαν οι παλαιές γυναίκες της χαράς της ηδονής του Πειραιά. Κείμενα όμως με σταθερές αξίες ζωής, με ήθος ανθρώπινο και ακέραιο, με αφηγήσεις όχι γυάλινων σαλονιών αλλά του ζεστού χώματος των δρόμων, των αλανιών του πεζοδρομίου που πλημμύριζε από ανθρωπιά και ατομική μπαγαποντιά, από επιθεωρησιακά νούμερα ζωής φτωχής και οικονομικά εξαθλιωμένης, ενός Πειραιά που έσφυζε από αυθεντική μαγκιά και μαγευτικές πουτάνες της Τρούμπας, από γυναικείο τσόκαρο και λακιρντί της γειτονιάς, από πεζοδρομιακά κουτσαβάκια και σπίτια νοικοκυραίων, από γιαγιάδες που στούμπωναν με γλυκά κρυφά τα εγγόνια τους μέχρι κοσμικές κυρίες με συγγενείς αντιστασιακούς, από κυνηγημένους αριστερούς μέχρι ψευτοκουτσαβάκικα τσογλάνια μιας εποχής που μύριζε μούχλα ανθρωπιάς και παράδοξων τύπων, κρασοπαρέες και παπατζήδες, παιδικά ερωτικά σκιρτήματα και ξενητειά. Κείμενα σύγχρονα ιστορικά, που συνέδεαν την παιδική ανάμνηση με την Δημοτική Ποίηση, όπως στο τραγούδι του Κωνσταντή, και έδιναν στον παλαιό δημοτικό μύθο μια νέα πολιτική και κοινωνική διάσταση, μέσα από τον σύγχρονο παραβολικό λόγο του αφηγητή. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Γιάννης Κακουλίδης, υπήρξε στέλεχος της Νεολαίας Λαμπράκη, υποψήφιος Ευρωβουλευτής, αναπληρωτής πρόεδρος κόμματος της ανανεωτικής αριστεράς. Ένα άτομο δηλαδή ζυμωμένο μέσα στους αγώνες και το πολιτικό ρινγκ, ένας Πειραιώτης που βίωσε τα πάθη του εμφύλιου μέσα στην ίδια του την οικογενειακή στέγη. Μια Ελληνική κοινωνική κατάσταση που περνά με απολαυστικό τρόπο ακόμα και στα πιο ορθόδοξα επιθεωρησιακά του κείμενα και νούμερα. Εκτός από την αρθρογραφία, έγραψε δεκάδες στίχους που ερμηνεύτηκαν από σημαντικούς εκτελεστές του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Μιχάλης Βιολάρης, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Γιώργος Γερολυμάτος, η Ελένη Βιτάλη, ο Πέτρος Πανδής, ο Δημήτρης Ψαριανός, κλπ, τραγούδια που αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν από χιλιάδες έλληνες. Δύο φορές βραβεύτηκε(1965 και 1972) από το Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. Τα ποιήματά του επίσης προσέχθηκαν και διαβάστηκαν, καθώς και ο πεζός του λόγος που σχολιάστηκε θετικά, αλλά, και τα κείμενά που έγραψε για την Ελληνική Επιθεώρηση, δεν έμειναν απαρατήρητα.

     Υπό δεσπότου μεν ετιμάτο,

     υπό δεσποίνης δε εποθείτο

                              Ρωμανός ο Μελωδός  

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

• Νέροβιλ, Αθήνα 1970 (ποίηση)

• Μηχανήματα Ευκρασίας, Αθήνα 1972 (ποίηση)

• Περί την Τηλοψίαν, Μπάυρον 1975 (ποίηση)

• Μεσημβρινή Απόπειρα, Τράμ 1978 (ποίηση)

• Στολίδια γι’ άλογα, η μικρή Εγνατία 1980 (μυθιστόρημα)

• Ο θρίαμβος του Χάπα Χούπα, Επικαιρότητα 1982 (ποίηση)

• Τα αρχαία σκατά, 1983 (αναδημοσίευση χρονογραφημάτων)

• Ωραία Μπλε, Επικαιρότητα 1986 (ποίηση)

  (Περί έρωτος και πολιτικής και άλλα γενικού ενδιαφέροντος)

• Λούνα Λουνέρα, Περίπλους 1996 (ποίηση)

• Ελληνικός Θάνατος, Περίπλους 1996, (μυθιστορίες)

• Από τη «Νεροβίλ» έως τη «Λούνα Λουνέρα», Καστανιώτης 2002

   (συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων)

• Αναφορά στον κύριο Κωστάκη Πρου, Καστανιώτης 2009

  (Διηγήματα, αφηγήσεις και ασκήσεις γραπτού λόγου)

• Τα λουστρίνια της παρέλασης, LYRA Βιβλία- Modern Times  2010,

   (ιλαροτραγικά κείμενα). Ένα σπονδυλωτό βιβλίο 422 σελίδων αφιερωμένο στον εσαεί παρόντα άδικα δολοφονημένο Παύλο Μπακογιάννη.

         μακρά δε ρίψαις, αμεύσασθ’ αντίοις

                                             Πίνδαρος     

ΤΕΤ- Α- ΤΕΤ

Ένα παιδί του Πειραιά με… όπλο του τη σάτιρα

   Γεννήθηκε στις 17 Αυγούστου του 1946 στον Πειραιά. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και νομικά στο Παρίσι. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου και έγινε καταρχήν γνωστός στο ευρύ κοινό με τους στίχους του. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά, ελληνικά και ξένα, καθώς και σε ανθολογίες.

    Η συνεργασία του με τον Χάρρυ Κλυνν που ξεκίνησε πριν από 16 χρόνια υπήρξε καθοριστική για τη δράση του στο χώρο του σατιρικού θεατρικού λόγου. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον Κλυνν ως το «μαζικότερο «ηγέτη» που έχει συναντήσει στους χώρους δράσης του, πολιτικό και καλλιτεχνικό».

   Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή είναι επίσης έντονη. Με πλούσια συνδικαλιστική δράση προδικτατορικά στο φοιτητικό κίνημα και τη Νεολαία Λαμπράκη συνέχισε μεταδικτατορικά ν’ αγωνίζεται από τις γραμμές της ΕΔΑ. (Διετέλεσε αναπληρωτής πρόεδρος της ΕΔΑ). Το 1984 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής στη λίστα του ΠΑΣΟΚ.

    Σήμερα ελπίζει στην υπέρβαση των ιστορικών αντιθέσεων της προηγούμενης γενιάς και υποστηρίζει τη χάραξη εθνικής στρατηγικής από νέους πολιτικούς.

Είναι παντρεμένος με την Καίτη Κακουλίδη και έχουν μαζί δύο παιδιά, τη Δήμητρα και την Εύη.

    Από την Εφημερίδα, Ελεύθερος Τύπος 23/5/1993

         Δε χάνει κανείς εύκολα

         τη συνήθεια της αρετής

                   Jean Paul Sartre

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

• Who’s Who 2004, σ. 334-335

  Επίτομο Βιογραφικό Λεξικό, Μέτρον 2004

• Δημήτρης Γιάκος: Γενική Εποπτεία

  Συγγραφή Χρ. Θεολόγου-Αιμ. Ξανθοπούλου

  Βιογραφικό Λεξικό, Παγουλάτος χ.χ., σ. 171

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα

   Τόμος 31, σ.189

• Γιώργος Χ. Μπαλούρδος,

   Πειραϊκό Πανόραμα. Πνευματικό και Καλλιτεχνικό Χρονολόγιο του Πειραϊκού Χώρου (1784-2005), Πειραιάς-Τσαμαντάκης 2006

• περιοδικό η λέξη τχ. 175/5,6,2003, σ.576

• εφ. Η Καθημερινή 11/10/1998

• εφ. Η Ναυτεμπορική 5/1/1997

• Βασίλης Χατζής,

  Περιοδικό Best Seller τχ. 9/3,4, 1997, σ. 74

• Φίλιππος Φιλίππου,

   Περιοδικό Αντί τχ. 632/11-4-1997

• Βασίλης Στεργιάδης,

   Η τέχνη της ανάγνωσης, Γαβριηλίδης 2004

• Χρίστος Παπαγεωργίου,

  εφ. Η Αυγή 18/5/1997

• Κώστας Γ. Παπαγεωργίου,

  Η γενιά του 1970. Ιστορία-Ποιητικές διαδρομές, Κέδρος 1989

• Ηλίας Πετρόπουλος,

   Ρεμπέτικα Τραγούδια, Κέδρος 1996

•  Γιάννης Παναγιωτίδης,

   Περιοδικό Μανδραγόρας τχ. 16-17/6,7,1997

• Γιώργος Μαρκόπουλος,

   Εκδρομή στην άλλη γλώσσα, Νεφέλη 1994

•  Μιχάλης Μερακλής,

   Σύγχρονη Ελληνική λογοτεχνία (1945-1980), Ποίηση Ι, Πατάκη 1987

• Τάσος Λειβαδίτης,

   Έλληνες Ποιητές, Καστανιώτης 2005

• Βασίλης Καλαμαράς,

   εφ. Ελευθεροτυπία(Βιβλιοθήκη) τχ. 10/1/2003

• Βασίλης Καλαμαράς,

   Περιοδικό Κράμα τχ. 4/2003

• Αλέξης Ζήρας,

   Γενεαλογικά, Ρόπτρον 1989

• Αλέξης Ζήρας,

   Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκη 2007

• Σταύρος Κουγιουμτζής,

   Χρόνια σαν βροχή, Ιανός 2005

Τα ποιήματά μου

χωρίς παρομοιώσεις

Πες, φτύνω λέξεις

και φτηνολέξεις.

Όμως τούτο εδώ γιομάτο φιόρα

Φραγκοπαναγιά στην Αλεξάνδρεια

ένα κομμάτι απ’ το λαρύγγι

του Γκιουζέπε ντι Στέφανο

σαν τραγουδά το λαντόρια ε μόμπιλε

η χωρίστρα της Μόνα Λίζα

ή ένα υπόδημα του Charles Jourdan

Οι παρομοιώσεις λοιπόν

-πόσο δίκιο έχουν οι ποιητές π’ αρέσκονται σ’ αυτές-

απλώς σε μεταφέρουν στ’ άπιαστα

όπως εμένανε να πούμε τούτη τη στιγμή

στο Ουεστμίνιστερ με τη βασίλισσα

να κλαίει που με χάνει

κι εκατομμύρια ιαχές να καταυγάζουνε

σα μέρα τον ουρανό

μιας νυχτωμένης Ανδαλουσίας:

«Αθάνατος».    

ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ

• Στέφανος Μπεκατώρος-Αλέξανδρος Φλωράκης,

  Η Νέα Γενιά. Ποιητική Ανθολογία 1965-1970, Κέδρος 1971, σ.26-28

• Θανάσης Νιάρχος-Αντώνης Φωστιέρης,

  Ποίηση ’77, Κέδρος 1977, σ.57-59

• Αλέξης Ζήρας: εισαγωγή,

  Νεώτερη Ελληνική Ποίηση 1965-1980, γραμμή 1979, σ.62-65

• Βασίλης Βασιλικός,

  Λύρα Ελληνική, Πλειάς 1993, σ.404-405

• Θανάσης Θ. Νιάρχος,

  Ανθολογία Ποιητές για Ποιητές, Καστανιώτης 2002, σ.199

• Νίκος Γρηγοριάδης-Χ. Τουμανίδης,

  Λύρα Πόντου, Κώδικας 2003, σ.165-174

Αυτή η ώρα

η δευτέρα μετά το μεσονύκτιο

είναι ώρα αναμνήσεων

μα όχι πάντα

--

Αυτή η ώρα

η Δευτέρα μετά το μεσονύκτιο

είναι ώρα περισυλλογής

μα όχι πάντα

--

Αυτή η ώρα

η δευτέρα μετά το μεσονύκτιο

είναι ώρα δακρύων

Ενδεικτικά Κείμενά του

• Ελένη Ζιώγα, (συνέντευξη)

   Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια; Γιατί όχι! εφ. Ελεύθερος Τύπος23/5/1993

• Αλληλοδουλευόμαστε…,εφ. Ελευθεροτυπία 8/12/1993 (συνέντευξη)

• Ψυχικό Τραλαλά, περιοδικό Ένα τχ. 21/19-5-1993, σ.91

• Προτελευταία επιστολή στον Νότη Μαυρουδή, σ. XVII,

   Περιοδικό Μανδραγόρας 14-15/10,1996

• Στέλιος Φωκάς, (συνέντευξη)

  Η σημερινή Ελλάδα είναι «τρία πουλάκια κάθονται»,

  εφ. Παρασκευή + 13 23/11/2007

• Στις 13/6/1996, στο ΜΕΝΑΝΔΡΕΙΟ(ΔΕΛΦΙΝΑΡΙΟ), σε σκηνοθεσία του Πειραιώτη ηθοποιού και σκηνοθέτη ανεβαίνει η παράσταση( ένα λαϊκό θέαμα) «Καραγκιόζ Ντριμ» σε κείμενα του Γιάννη Κακουλίδη.

• Στις 27 Γενάρη του 2003, το Κανάλι Ένα 90,4 του Πειραιά σε συνεργασία με τη Δ.Ε.Π.Α.Π. και τη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά στη σειρά των εκδηλώσεων «λογοτεχνικοί αντιπερισπασμοί» παρουσιάζει τον Γιάννη Κακουλίδη, που τον προλογίζει ο βιβλιοκριτικός Βασίλης Καλαμαράς.

XVII

    Διαβάζω απ’ την αρχή τα όσα γράφω και δε βρίσκω μήτε κορμό μήτε μια συνέχεια, μια μέση κι ένα τέλος, τέλος πάντων.

    Μονάχα, ένα λαχάνιασμα όλη τούτη την ώρα της ανάγνωσης και την ανάγκη να βάλω τις φωνές για να ξεδώσω.

    Ανάθεμά με κι αν ξέρω αν είμαι μέσα ή έξω από το μύθο, κι ανάθεμά με αν μπορώ να ξεχωρίσω, τι ανιστορώ.

    Είναι, όπως ακριβώς γίνεται στα όνειρα που στρίβεις τη γωνία του σπιτιού σου και βλέπεις ότι βρίσκεσαι σε άλλη χώρα.

     Δύσκολος-τελικά-τρόπος να δραπετεύσεις…..

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα, Σάββατο, 21 Νοεμβρίου 2015

Πειραιάς, 21/11/2015

Υ.Γ. Τα ποιήματα, και οι μικρές ρήσεις, είναι από τα βιβλία του Γιάννη Κακουλίδη που έχω υπόψη μου.

Γαλλική Ποιητική Πρόζα

 Πρόζα της Αγίας Αικατερίνης

    Όσο ένα παιδί θα ονειρεύεται την αυγή, όσο ένα τριαντάφυλλο θα μυρώνει τη νύχτα, όσο μια καρδιά κάπου θα αισθάνεται τον ίλιγγο, όσο ένα βήμα θα τραγουδάει στο πεζοδρόμιο, όσο κάποιος το χειμώνα θα αναθυμάται την άνοιξη, όσο θα βρίσκεται και σ’ ενός γλύκα παρόμοια με αγαπημένη γυναίκα, όσο θα επιπλέει πάνω στον κόσμο και στη μοίρα του λίγο φως….

              … Θ’ ακούεται το τραγούδι της Γαλλίας.   

    Ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός, στηρίχτηκε σε τρεις κεντρικούς ιστορικούς πυλώνες, μέσα στην διάρκεια της Παγκόσμιας Ιστορίας. Την αρχαία ελληνική φιλοσοφική παράδοση, γραμματεία-γραπτή και προφορική-και πολιτισμό, το Ρωμαϊκό Δίκαιο και πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης, και την Χριστιανική Θρησκεία, κοινωνική παράδοση, πολιτισμό και κοινή πίστη των κατοίκων της γηραιάς Ηπείρου. Με τον Χριστιανισμό το άτομο, δηλαδή η γυναίκα, το παιδί, ο δούλος, μπαίνει μέσα στην Ιστορία, γίνεται υποκείμενο που την κινεί, παύει να είναι πράγμα, τουλάχιστον σε ιδεολογικό και φιλοσοφικό επίπεδο, κάτι αδιανόητο για τον αρχαίο «ελιτίστικο» αρχαίο κόσμο. Ο Χριστιανισμός, μέσω της Ελληνικής φιλοσοφίας και γραμματείας, ενοποίησε τα πανάρχαια προ-χριστιανικά Ευρωπαϊκά σύμβολα, τους έδωσε οικεία, καθημερινή ανθρώπινη μεταφυσική προοπτική. Το Ρωμαϊκό και κατόπιν το Βυζαντινό Δίκαιο, οργάνωσε τα δικαιώματα και οχύρωσε τις ελευθερίες των κατοίκων της απέραντης πολυφυλετικής και πολυεθνικής αυτοκρατορίας. Ακολούθησαν οι χρόνοι του Μεσαίωνα και των κάθε είδους διασπάσεων, οι σκοτεινοί Ευρωπαϊκοί χρόνοι, που μέσα από τους καθημερινούς αγώνες των ανθρώπων έδωσαν την θέση τους στην Αναγέννηση, τον Ουμανισμό, τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, την Αστική Δημοκρατία, τα Ατομικά Δικαιώματα, την Ελευθερία της Σκέψης, την Άνθιση των κάθε είδους και μορφής επαναστατικών κινημάτων, την Γαλλική Επανάσταση, τον πολιτικό πλουραλισμό, την Σοσιαλιστική ιδεολογία, την ελευθερία της πίστης, την χειραφέτηση των γυναικών, τις εργασιακές αλλαγές, τις παγκόσμιες εξερευνήσεις, τις εφευρέσεις, την Αγγλική Βιομηχανική Επανάσταση, αλλά και, την Ιερά Εξέταση, τις Σταυροφορίες, την Αποικιοκρατία, τους τρεις καταστροφικούς νεότερους ιστορικούς ισμούς,-τον Φασισμό, τον Ναζισμό, τον Σταλινισμό, στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, γεννήθηκαν οι δύο μεγάλοι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, αλλά και τα μεγάλα κινήματα Ειρήνης και Δικαιοσύνης.

    Ο σπουδαίος Άγγλος φιλόσοφος Μπέρναρντ Ράσελ είναι αυτός που δημιούργησε το παγκόσμιο κίνημα Ειρήνης. Στην Ευρώπη γεννήθηκαν τα νέα κινήματα της Τέχνης, της Διανόησης, των Θετικών Επιστημών, της Ιατρικής, των ανακαλύψεων, εδώ έχουν τις ρίζες τους στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, μια λευκή ήπειρο που παλεύει ακόμα να βρει την ταυτότητά της, το γενικό της πολιτισμικό στίγμα μέσα στην παγκόσμια διεθνή σκακιέρα.Η Ευρώπη, κυριάρχησε στον στρατιωτικό τομέα, στον οικονομικό, στον πολιτικό αλλά πρωτίστως, στον ιδεολογικό και πολιτισμικό. 
Ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός υπήρξε ένας Χριστιανικός Πολιτισμός με τα θετικά και τα αρνητικά του σε όλες του τις πολιτισμικές και πολιτικές παραμέτρους, και όχι ένας Πολιτισμός, που διαμορφώθηκε από κάποια άλλη κυρίαρχη παράδοση, προερχόμενη από άλλες μονοθεϊστικές δοξασίες της Μεσογειακής λεκάνης, όπως παραδείγματος χάριν είναι η Μουσουλμανική κατοπινή παράδοση. Αυτός ο Πολιτισμός, ο πανάρχαιος και τόσο αντιφατικός, έγινε ουραγός πλέον της Αγγλοσαξονικής Υπερδύναμης πέραν του Ατλαντικού, δηλαδή της φιλοσοφίας, των κοινωνικών και επιστημονικών διεργασιών της πολιτικής και ιδεολογικής επικράτησης, της μόνης πλέον Παγκόσμιας Υπερδύναμης του Κόσμου της Βόρειας Αμερικάνικης Ηπείρου, από όπου προέρχονται πλέον, οι κάθε χρώματος ακτίνες αναγέννησης της Παγκόσμιας ιστορικής πορείας. Η μάνα Ευρωπαϊκή Ήπειρος, παρέδωσε την ηγεμονική της σκυτάλη στην Αμερικανίδα κόρη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, η φιλοσοφία της Νέας Γης, η φιλοσοφία της Οικονομίας (του χρήματος) να κυριαρχήσει σε όλους τους τομείς της ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.

Από την άλλη, οφείλουμε να σκεφτούμε πολύ σοβαρά την αργή και άτυπη, ειρηνική μουσουλμανοποίηση της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Η Αρχαία Τραγωδία και το Θέατρο,η λυρική ποίηση, το Έπος, οι διδαχές της Αττικής Ελληνικής Δημοκρατίας και Φιλοσοφίας, το Δίκαιο και οι Ατομικές προσωπικές Ελευθερίες των Ευρωπαίων πολιτών, πράγματι, πιστεύουν οι θιασώτες των ανοιχτών συνόρων, ότι μπορούν να υπάρξουν και να ευδοκιμήσουν μέσα σε ένα μουσουλμανικό κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο και αντίληψη περί ζωής και κοινωνίας; Ερώτημα θέτω, δεν δίνω απάντηση, θεωρώ όμως, ότι η ειρηνική μουσουλμανοποίηση της Ευρώπης, θα σημάνει το τέλος της αρχαίας ελληνικής κλασικής παράδοσης, φιλοσοφικής και πολιτικής σκέψης. Δεν θα χάσει πιστούς σε όλα του τα διαχρονικά δόγματα μόνο ο Χριστιανισμός, αλλά θα κλείσει και ο κύκλος της Ελληνικής παράδοσης και ζωής. Μια παράδοση χιλιετηρίδων, πανάρχαια ελληνικά ίχνη και αξίες. Την άποψη αυτή, την θέτω και πάλι σαν ερώτημα, και όχι σαν πρόταση απαγόρευσης της μετακίνησης εξαθλιωμένων προσφύγων, που μια άφρονα αποικιοκρατική πολιτική του Δυτικού Κόσμου, με την συνεργασία Μουσουλμανικών πλούσιων κρατών δημιούργησε με καταστροφικές συνέπειες για όλους μας. Όσα προβλήματα και αν έχει δημιουργήσει ο Χριστιανικός Πολιτισμός μέσα στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, η Χριστιανική παράδοση και οι αξίες της, νομίζω ότι ταιριάζει στον Ευρωπαίο πολίτη. Και όσον αφορά την χώρα μας, την Ορθόδοξη Ελλάδα, η ανεικονική παράδοση της τέχνης του Ισλαμικού Κόσμου αν επικρατούσε, θεωρώ, θα μας γύριζε πίσω, στην εποχή των Εικονομαχιών. Ο Ελληνικός Κόσμος, είναι εμβαπτισμένος μέσα στην Πλατωνική κολυμπήθρα, τις Διονυσιακές μυστηριακές παραδόσεις, το ανθρωπιστικό θυσιαστικό μεγαλείο του Χριστού, τις Αριστοτελικές επιστημονικές αρχές, δεν έχει κοινά σημεία με τις αξίες και τις παραδόσεις του Ισλάμ.  Η Ευρώπη, είναι υπεύθυνη για την αποικιοκρατική της επεκτατική πολιτική, αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι πρέπει να απεμπολήσει την πανάρχαια ταυτότητά της και ότι κέρδισε για τους λαούς της με μεγάλες δυσκολίες και αγωνιστικές κατακτήσεις.

    Η γενιά μου-γενιά του 1980-αλλά και οι προηγούμενες ελληνικές γενιές,(και κυρίως η προηγούμενη γενιά του 1970, εξαιτίας της εφτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας) οφείλουν πολλά στο Γαλλικό Κράτος την Γαλλική Δημοκρατία και Γαλλικό Πολιτισμό. Η Γαλλική Δημοκρατία, δεν φιλοξένησε μόνο τους εξόριστους και πολιτικά διωκόμενους Έλληνες την περίοδο (1967-1974), αλλά τους  πρόσφερε και τα ανάλογα εφόδια για την μετέπειτα πολιτική και κοινωνική τους εξέλιξη. Αλλά και τα παλαιότερα χρόνια του Εμφύλιου σπαραγμού, η Γαλλία φιλοξένησε τους διωκόμενους της ηττημένης παράταξης: Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Αξελός, Ελένη Γλύκαντζη Αρβελέρ, Νίκος Πουλαντζάς, Νίκος Σβορώνος, Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, και πολλοί άλλοι, η συγγραφέας Μιμίκα Κρανάκη, ο πεζογράφος Βασίλης Αλεξάκης, ο σκηνοθέτης Ανδρέας Βελισσαρόπουλος, ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, ο συνθέτης Γιάννης Ξενάκης και πολλοί άλλοι έλληνες καλλιτέχνες βρήκαν φιλόξενη στέγη προστασίας στην Γαλλία. Μεταγενέστερα, εκεί βρέθηκαν ο μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, οι πολιτικοί Κωνσταντίνος Καραμανλής και  Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, οι δημοσιογράφοι Ελένη Βλάχου, Τάκης Λαμπρίας και άλλοι, απλοί πολίτες κυνηγημένοι από την Χούντα σταδιοδρόμησαν στην μεγάλη φίλη χώρα. Η Γαλλία υπήρξε στις δύσκολες αυτές ελληνικές περιόδους, φωλιά προστασίας για εκατοντάδες Έλληνες. Με το προσωπικό αεροπλάνο του πρώην προέδρου της Γαλλίας Ζισκάρ ντε Στεν, γύρισε πίσω στην Ελλάδα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν συμπαραστάθηκε στην εξωτερική πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου. Αίσθηση έκανε στην τότε κοινή γαλλική γνώμη, η μεστή ομιλία του στα Γαλλικά του Έλληνα προέδρου της Δημοκρατίας, φιλόσοφου Κωνσταντίνου Τσάτσου κατά την επίσκεψή του στην μεγάλη σύμμαχο φίλη χώρα. 
Το Γαλλικό Ινστιτούτο διάσπαρτο σε όλη την Ελληνική επικράτεια, εξακολουθεί να είναι πυρήνας πολιτισμού και παιδείας, διάδοσης της Ελληνικής Τέχνης. Οι περισσότεροι έλληνες δημιουργοί ποιητές, πεζογράφοι, εικαστικοί και αρχιτέκτονες, ιστορικοί και καλλιτέχνες,στην Γαλλία κατέφυγαν για να σπουδάσουν, στην Πόλη του Φωτός, το Παρίσι.

     Θυμάμαι ακόμα, όταν ο παλαιός φίλος Αντώνης Ερωδιάδης με φιλοξένησε για ένα μήνα στο σπίτι του στο Παρίσι,-έφηβος τότε-εκεί κοντά στην Μονμάρτ, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1970, το φιλόξενο χαμόγελο των απλών Γάλλων πολιτών, την προθυμία τους να με εξυπηρετήσουν και ας μην ήθελαν να μιλήσουν άλλη γλώσσα πέρα από τα γαλλικά. Όταν άκουγαν ότι ήμουν από την Ελλάδα, μου μιλούσαν με ενθουσιασμό για την πατρίδα μου, αναφέρονταν στον αρχαίο πολιτισμό της, θυμόντουσταν ορισμένοι από αυτούς, τα αρχαία ελληνικά που διδάχθηκαν στο αντίστοιχο Λύκειο τους. Άνοιγαν συζήτηση μαζί μου για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, λάτρευαν την χώρα μας, τον πολιτισμό μας, την μουσική μας, γνώριζαν σημαντικούς συγγραφείς μας, ήξεραν, αυτοί οι απλοί πολίτες της περιοχής γύρω από την μεγαλόπρεπη εκκλησία της «Ιερής Καρδιάς», αρκετούς έλληνες καθηγητές πανεπιστημίων που διέπρεπαν την εποχή εκείνη στην χώρα τους. Δεν θα ξεχάσω την ταλαιπωρία που υπέστη μια Γαλλίδα ξεναγός μέσα στο Μουσείο του Λούβρου, ψάχνοντας σε όλους τους ορόφους να το βρει,-όταν της ανέφερα την καταγωγή μου και ενθουσιάστηκε- ενώ ο νέος τότε έλληνας βλάξ, δηλαδή εγώ, της ζητούσα με πείσμα και επιμονή να μου δείξει το γυμνό άγαλμα κάποιου ωραίου έφηβου ενός Ιταλού γλύπτη, ενώ αυτό, κοσμούσε γνωστή πλατεία της Φλωρεντίας. Ίδρωσε η γυναίκα, αλλά επέμενε να με ξεναγήσει, να με βοηθήσει, επειδή ήμουν από την Ελλάδα, που την λάτρευε. Άφησε το πόστο της και μου εξηγούσε τις ενδυματολογικές πτυχώσεις της Απτέρου Νίκης, με πήγε στο υπόγειο και εξυμνούσε τα κάλλη της Αφροδίτης της Μήλου, μου έδειξε το άγαλμα του ερμαφρόδιτου, αλλά και τα αγάλματα των Σουμερίων. Στο Μπομπούρ τότε, το κέντρο Ζωρζ Πομπιντού, υπήρχε έκθεση με έργα του Μίκη Θεοδωράκη, μπροστά είχαν στήσει ένα «καπέλο», ήταν ένας τεράστιος εκθεσιακός χώρος, σε αυτόν τον εκθεσιακό χώρο θαύμαζες έργα διάσημων Ευρωπαίων ζωγράφων αλλά και Ελλήνων, ξεφύλλιζες μεταφράσεις ξένων λογοτεχνικών βιβλίων, και σε ειδικό χώρο, υπήρχε και η ελληνική συγγραφική παρουσία. Εκατοντάδες μουσικοί δίσκοι από όλον τον κόσμο, αλλά και οι Έλληνες Γιάννης Χρήστου, Ιάννης Ξενάκης, Δημήτρης Μητρόπουλος, Μαρία Κάλλας, Μίκης Θεοδωράκης, Δόμνα Σαμίου, Δημοτική Ελληνική Μουσική, Μάνος Χατζιδάκις και άλλες ελληνικές φωνές που δεν θυμάμαι πια. Στις ορθόδοξες εκκλησίες συναντούσες αλλόδοξους Γάλλους και Γαλλίδες να παρακολουθούν τις ιερές λειτουργίες στην ελληνική γλώσσα,-ήταν περίοδος Πάσχα-να ζητούν να μάθουν πως μπορούν να παρακολουθήσουν παράσταση αρχαίας τραγωδίας, πάμπολλες φιλόξενες καταστάσεις έζησα τότε, επισκεπτόμενος σπίτια καλλιτεχνών και άλλων διανοουμένων. Και μόνο η Ελληνική υπηκοότητα αρκούσε για να σου ανοίξουν τις πόρτες τους άτομα που δεν θα μπορούσες εύκολα να δεις και να συνομιλήσεις από κοντά.

    Σε αυτήν την εξακολουθητικά σύμμαχο και φίλη χώρα, που πλήττεται μετά από μία ακόμα τρομοκρατική ενέργεια και χάνει άδικα και απρόσμενα τα παιδιά της, στην Πόλη του Φωτός και κοιτίδα πολιτισμού και παιδείας το Παρίσι, στέκομαι σαν Έλληνας ενεός και τρομαγμένος, μετά από αυτήν την νέα τρομοκρατική ενέργεια, σε αυτό το έγκλημα εναντίων της ανθρωπότητας, από τους Ισλαμοφασίστες, όπως ακούω από το πρωί στο Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας από το μικρό τραντζιστοράκι μου. Η Ελλάδα, οφείλει πολλά, διαχρονικά, στην φίλη και σύμμαχο Γαλλία χώρα, είναι επιτακτική ανάγκη, επιβάλλεται να σταθούμε νοερά κοντά στους αθώους Γάλλους πολίτες, όπως οφείλουμε να προστατεύσουμε τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, τον Πολιτισμό και τις αξίες της Χώρας μας. Δεν μπορεί η χώρα μας και η ευρωπαϊκή ήπειρος να είναι ξέφραγο αμπέλι των άλλων ηπείρων, θρησκειών και πολιτισμών. Αν δεν κάνω λάθος, τα μουσουλμανικά κράτη και ο κόσμος τους, προστατεύουν τον πολιτισμό τους, τα ήθη και τα έθιμα της θρησκείας και των παραδόσεών τους,-και έτσι οφείλουν να πράξουν-αλλά οφείλουμε και εμείς να διαφυλάξουμε τα ιστορικά Ευρωπαϊκά μας κεκτημένα, τις ελευθερίες μας, τις δοξασίες μας, την τέχνη μας, την κουλτούρα μας, την πίστη μας, τα αστικά μας δικαιώματα αν δεν θέλουμε να χαθεί το Ευρωπαϊκό κοινό μας οικοδόμημα.

     Στην μνήμη αυτών των άδικα δολοφονημένων Γάλλων αθώων πολιτών, αντιγράφω εδώ, την «Ανθολογία Γαλλικής Ποιητικής Πρόζας» του Σταύρου Καρακάση, μια ανθολογία που εκδόθηκε το 1967, έναν χρόνο πριν τον Γαλλικό Μάη του 1968.

    Όσο θα υπάρχει στο τελευταίο σπίτι του σύμπαντος κάποιο υπόλειμμα ζεστασιάς και τρυφερότητας, όσο στο τελευταίο κατεστραμμένο ανθρώπινο δωμάτιο θα βρίσκεται ένα κομμάτι καθρέφτης, που θα θυμάται ακόμα την ομορφιά, όσο ένα ίχνος γυμνού ποδαριού θα μαρτυρεί στ’ ακρογιάλι το πέρασμα ενός όντος με σάρκα και αίμα, όσο ένα βιβλίο θα είναι για τα μάτια πόρτα για ονειροπολήσεις, όσο από τη μητρόπολη στην τόλμη των γεφυριών, κι από τις τειχογραφίες σαν καρτ-ποστάλ και την πρόζα της Αγίας Ευλαλίας στον ηχογραφημένο λόγο ενός ποιητή που θα γεννηθεί κάθε μορφή της μνήμης, δε θα έχει λεηλατηθεί, εκμηδενισθεί.

                   … Θ’ ακούεται το τραγούδι της Γαλλίας.

Ονειρεύτηκα τόσα και τόσα μα δεν καταλαβαίνω τίποτε

                   Rabelais, Πανταγκρουέλ                                  

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΑΚΑΣΗΣ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΡΟΖΑΣ 1753-1929

Επιμέλεια: Ιάσων Δεπούντης

εκδόσεις Δίφρος 1967, σ. 136

    Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΠΡΟΖΑ

    Αν και ο πεζός λόγος, στη γαλλική λογοτεχνία, ξαπλώθηκε πλατιά μόλις τον τελευταίο αιώνα, εν τούτοις υπάρχουν δείγματα από πολύ καιρό πρωτύτερα.

    Αναφέρουμε τη «Μίμηση του Χριστού»(1662), και τη μετάφραση στα γαλλικά της «Βίβλου»(1667) που η υφή της πηγαίνει στον πεζό ποιητικό λόγο, καθώς και το γνωστό έργο του Φενελόν «Τηλέμαχος»(1669) που χαρακτηρίζεται σαν έπος σε πρόζα. Ο Φανελόν είναι επίσης ο πρώτος που τόλμησε να γράψει ένα υπόμνημα στη Γαλλική Ακαδημία ενάντια στην επίσημη κλασική στιχουργική.

    Αργότερα, μεγαλοφυείς πεζογράφοι, σαν τον Μπυφόν, τον Ρουσσώ, τον Σατωβριάνδο κ. ά. δούλεψαν με τέτοιον τρόπο τον πεζό λόγο, που ειπώθηκε ότι η Γαλλική ποίηση βρίσκεται περισσότερο στην πρόζα, παρά στους στίχους. Ο Βολταίρος που ήταν αντίθετος σ’ αυτό το νέο ποιητικό είδος είχε πει: Τι είναι το ποίημα σε πεζό; Μια ομολογία ανικανότητας! Και είχε άδικο, γιατί το πεζοτράγουδο, δεν είναι σημείο κατάπτωσης της ποίησης, μα ένα νέο λογοτεχνικό είδος που πλούτισε τα εκφραστικά μέσα του ποιητή, που του επιτρέπουν, δίχως τους σχολαστικούς περιορισμούς της κλασικής στιχουργικής να εκφράζει τα συναισθήματά του, που όσο πάει γίνονται πιο πολύπλοκα, πιο βαθιά και ποικίλα. Η έννοια της ποίησης διευρύνθηκε και επιτρέπει στο δημιουργό της να επεκταθεί σε θέματα που άλλοτε του ήταν απαγορευμένα. Σήμερα είναι σε θέση να εκφράσει τις καταστάσεις της σύγχρονης ζωής και ν’ αποδώσει, με ανανεωμένη τεχνική και λεξιλόγιο, τα ιδεώδη της εποχής του.

    Στα τέλη του 18 αιώνα, ο Εβαρίστ Παρνύ(1753-1814) και ο Αλφόνσος Ράμπ(1786-1829) πρωτοδημοσίευσαν ποιητικές συλλογές σε πεζό λόγο. Δημιουργός όμως του πεζοτράγουδου θεωρείται ο Αλοϊζιους Μπερτράν (1807-1841)με το βιβλίο του “Gaspard de la Nuit” που φέρνει σαν υπότιτλο «Φαντασία κατά τον τρόπο του Ρέμπραντ και Καλό» και που καθώρισε συνειδητά, αν όχι γενικά όλους τους κανόνες, τα πλαίσια όμως που πρέπει να κινείται το πεζοτράγουδο και που είναι: συντομία, ένταση, περιγραφικότης και ποικιλία.

    Ο Αλουϊζιους Μπερτράν, θέλησε να μιμηθεί με την πλαστικότητα του λόγου, τους χρωματισμούς και τις λεπτές αποχρώσεις της Τέχνης του Ρέμπραντ, ζωγραφίζοντας στις σύντομες ποιητικές πρόζες, εικόνες της ζωής ή της φαντασίας του. Ο St. Beuve τις χαρακτήρισε «σα μικρές μπαλάντες σε πεζό λόγο, όπου η στροφή και ο ακριβής στίχος μοιάζουν αρκετά με το ρυθμό μιας καντέσας»

    Οι 52 ποιητικές πρόζες που απαρτίζουν το μικρό αυτό βιβλίο είναι δουλεμένες αριστοτεχνικά και αποτελούν δείγμα απαράμιλλου ύφους. «Αυτές εμπνεύσαν στον Μπωντλαίρ τα πεζοτράγουδά του «Μικρά ποιήματα σε πρόζα». Στην αφιέρωση που είχε κάνει στον Arsene Houssaue είχε γράψει: Ξεφυλλίζοντας για εκατοστή τουλάχιστον φορά, τον διάσημο «Γκασπάρ της Νύχτας» του Αλ. Μπερτράν (ένα βιβλίο που το γνωρίζουμε εσύ κ’ εγώ και μερικοί φίλοι μας, δεν πρέπει να το αποκαλέσουμε δικαιωματικά διάσημο;) μου ήρθε η ιδέα να προσπαθήσω κάτι ανάλογο, και να το εφαρμόσω στην περιγραφή της μοντέρνας ζωής ή μάλλον μιας ζωής μοντέρνας και πιο αφηρημένης». Έτσι γεννήθηκαν τα μικρά αυτά αριστουργήματα του Μπωντλαίρ. Διαβάζοντάς τα ο Gustave Kahn, θα εμπνευστεί την ιδέα να συνδυάσει σ’ ένα βιβλίο, τη νέα αυτή μορφή της ποίησης με τον στίχο, που στάθηκε ένας σταθμός στην εφεύρεση και την εξάπλωση του ελεύτερου στίχου. Κορυφαίος, το ίδιο, είναι ο Ρεμπώ, με τις ποιητικές του πρόζες “ Illuminations”.

      Ο Maurice Chapelain, χαρακτήρισε μ’ αυτά τα λόγια τους τρεις κλασικούς του πεζού ποιητικού λόγου: «Ο Αλ. Μπερτράντ στάθηκε ο ζωγράφος του παρελθόντος, ο Μπωντλαίρ στις θολές λαμπυρίζουσες πτυχές της ψυχής του, προσδιόρισε την ανταύγεια του σήμερα. Ο Ρεμπώ είναι ο αιώνιος καθρέφτης. Μας φέρνει ανάκατα το τραγούδι του διαστήματος και τους ψιθυρισμούς του Χρόνου. Συχνά η φωνή του προφητεύει, η τέχνη του είναι μαγικής ουσίας. Πιστεύουμε πως είναι μοναδικό δείγμα, που κανείς το δίχως άλλο, δε θα φτάσει το λυρισμό του, τον πιο αγνό, που ονειρεύτηκε αυτός, να φτάσει για μας.» Πρέπει να αναφέρουμε και τον Λωτρεαμόν που οι αβυσσαλέοι οραματισμοί των «Τραγουδιών του Μαλντορόρ» μόνο με την ποιητική τούτη μορφή μπορούσαν να εκφραστούν τόσο δυναμικά, εκρηκτικά, απόλυτα.

    Ο J. K. Huysmanus, έδωσε για τον πεζό ποιητικό λόγο τον πιο κάτω ορισμό, που είναι χαρακτηριστικός: «Από όλες τις λογοτεχνικές μορφές, η ποιητική πρόζα είναι εκείνη που προτιμώ. Χωρισμένη από ένα μεγαλοφυή αλχημιστή του λόγου, πρέπει να περικλείσει σ’ ένα μικρό τόμο, απόλυτα, τη δύναμη του μυθιστορήματος, από όπου αφαιρεί τις αναλυτικές προεκτάσεις και τους πλεονασμούς….. Με μια λέξη, η ποιητική πρόζα αντιπροσωπεύει τη συγκεκριμένη ουσία, την πεμπτουσία της λογοτεχνίας, το κύριο έλεος της Τέχνης….».

    Σήμερα η ποιητική πρόζα καθώς και ο ελεύτερος στίχος είναι παγκόσμιες κατακτήσεις. Με αυτό εκφράζονται οι πιο αντιπροσωπευτικοί ποιητές δύο κιόλας αιώνων όλων των προοδευτικών ποιητικών σχολών.

    Στην ανθολογία μας προσπαθήσαμε ν’ αντιπροσωπευτούν όσο είναι δυνατό περισσότερες ποιητικές σχολές, που καλλιέργησαν την ποιητική πρόζα.

    Οι ποιητές της εκλογής μας δεν είναι όλοι διάσημοι και γνωστικοί έξω από τη Γαλλία, υπάρχουν εντούτοις ανάμεσά τους και δημιουργοί αξιόλογοι. Λείπουν αντίθετα άλλοι γνώριμοι, μα που δεν καλλιέργησαν το είδος αυτό της ποίησης.

    Είναι γνωστό πως υπάρχουν χίλιοι δυό συντελεστές, που επιδρούν στην καλή και αισθητική μετάφραση ενός ποιήματος. Δεν πρόκειται να τους αναφέρουμε εδώ. Πάντως, σ’ ένα από τους υποκειμενικούς αυτούς λόγους πρέπει ν’ αποδώσουμε και το γεγονός ότι, μερικών ποιητών, μετέφρασα περισσότερα από ένα ποίημα, δίχως τούτο να σημαίνει πως πρόκειται για μεγαλύτερους ποιητές από άλλους από τους οποίους μεταφράστηκαν ένα ή δύο μόνο.

     Πιστεύουμε πως προσφέρουμε ένα βοήθημα σε όσους ενδιαφέρει η ποίηση και δεν μπορούν να την χαρούν στο πρωτότυπο και ότι δίνουμε ένα μέσο για την καλύτερη κατανόηση των ποιητικών ρευμάτων της εποχής μας κυρίως. Στην «Ανθολογία της Γαλλικής ποιητικής πρόζας» υπάρχουν και μερικά ποιήματα σε ελεύτερο στίχο. Στην πραγματικότητα, ελεύτερος στίχος και ποιητική πρόζα είναι για την παλαιότερη κείνη εποχή σχεδόν το ίδιο πράγμα. Αρκεί να βάλουμε την πρόζα σε στίχους, για να έχουμε ένα ποίημα σ’ ελεύτερο στίχο ή να βάλουμε στη γραμμή ένα ποίημα σε ελεύτερο στίχο για να έχουμε μια ποιητική πρόζα.

     Η ποίηση βρίσκεται στην ουσία της εσωτερικής της δομής και όχι στο εξωτερικό περίβλημά της.

    Όσο ένα κοριτσάκι θα νανουρίζει την κούκλα του, όσο θα βρίσκουν ευχαρίστηση στα παραμύθια και στην «Ωραία του αποκοιμισμένου δάσους», όσο τ’ αγόρια θα ρίχνουν πλατιές πέτρες στο νερό των ποταμών, όσο θα φωνάζουν απλά Μαρία ή Γιάννη, όσο θα παίζουν «στο ζεστό χέρι» τις μπίλιες, στο μονόζυγο, στο κουτσό, όσο θα κρύβουν ξερά κουκιά στην πίπα της πρωτοχρονιάς και θα κάνουν τηγανίτες στα καρναβάλια, όσο τα μικρουλάκια θα προσπαθούν να βρούν στο πιάνο το σκοπό του Au Clair de la Lune, όσο θα λένε για την Ιζόλδη, τη Μανόν και τη Νανά…

                   ….Θ’ ακούεται το τραγούδι της Γαλλίας.

    Σταύρος Καρακάσης, σ. 11-13

• Evariste Parny (1753-1814)

   Τραγούδια της Μαδαγασκάρης

• Lamenais (1782-1854)

   Λόγια ενός πιστού

• Alphonse Rabbe(1786-1829)

   Ο Κένταυρος

• Aloysius Bertrand(1807-1841)

   Ένα Όνειρο

• Charles Baudelaire(1821-1867)

   Ένα Ημισφαίριο μεσ’ στα μαλλιά

• Stephane Mallarme(1842-1898)

   Η πίπα

• Charles Cros(1842-1888)

   Το Πλοίο-Πιάνο

• Comte de Lautreamont(Isidore Ducasse) (1846-1874)

   Τραγούδια του Μαλντορόρ

• J. K. Huysmans (1848-1907)

   Η καπνιστή ρέγγα

• Arthur Rimbaud (1854-1891)

   Σ’ ένα λόγο

• Remy de Gourmont (1858-1915)

   Λιτανείες του Ρόδου

• Jules Laforgue (1860-1887)

   Μούχρωμα

• Saint-Pol-Roux (1861-1940)

   Πουλιά

• Jules Renard (1864-1910)

   Ο Κύκνος

• Ephraim Mikhail (1866-1890)

   Το αυλάκι

• Robert de la Vaissiere (1866-1890)

   Η καταγωγή της μουσικής

• Paul Claudel (1868-1955)

   Ο Αδιάφθορος

• Andre Gide (1869-1951)

   Les Nouritures Terrestres 1897

• Pierre Louys (1870-1925)

   Το συμβολικό δαχτυλίδι

• Paul Valery (1871-1945)

   Όπως στην όχθη της θάλασσας

• Paul Fort (1872-1960)

   Ο κύκλος γύρω από τον κόσμο

• Marcel Proust (1873-1922)

   Tuileries

• Max Jacob (1876-1944)

   Νυχτερινό των οικογενειακών δισταγμών

• O. V. Del. Milosz (1877-1939)

   Ψαλμός του βασιλιά της ομορφιάς

• Victor Segalen (1878-1919)

   Με την αιχμή του σπαθιού

• Guillaume Apollinaire (1880-1918)

   Η όμορφη κοκκινομαλούσα

• Jules Romains (1885-)

   …Γίνου θεός όπου βρίσκουμαι

• Pierre Jean Jouve (1887-)

   Εξομολόγηση

• Saint John Perse (1889)

   Και σεις θάλασσες…

• Blaise Cendrars (1887-1961)

   Αντιθέσεις

• Jules Tellier (1863-1889)

   Νυχτερινό

• Jean Cocteau (1892-1963)

   Το μυστικό του γαλάζιου

• Pierre Reverdy (1889-1960)

   Οι λευκές ερημιές της αθανασίας της ψυχής

• Pierre Mac Orlan (1889-)

   Λυρικές εικόνες

• Paul Eluard (1895-1952)

   Η Ντάμα καρώ

• Francis Carco (1896-1958)

   Χορός 

• Tristan Tzara (1896-)

   Το σημείο της ζωής

• Louis Aragon (1896-)

   Πρόζα της Αγίας Αικατερίνης

• Andre Breton (1896-1966)

   Στο δρόμο του Σαν Ρομάνο

• Antonin Artaud (1896-1948)

   Είναι πως κάποια μέρα

• Philippe Soupault (1897-)

   Ενωμένα τα χέρια

• Henri Michaux (1899-)

   Αγάπες

• Francis Ponge (1899)

   Ο περίπατος στα θερμοκήπιά μας

• Robert Desnos (1900-1945)

   Ποιήματα στη μυστηριακή

• Jacques Prevert (1900-)

   Επίσκεψη στο μουσείο

• Rene Char (1907-)

   Οι Εφευρέτες

• Marcel Bealu (1908-)

   Η γυάλα

• Jean Grojean (1912-)

   Καιρός

• Pierre Seghers (1906)

   Η PIPE-LINE της Βασσόρας

• Jean Bouhier (1912)

   Εκλογή

• Pierre Boujut (1913)

   Ποιο κύμα μου είπε…

• Jacques Charpier (1926-)

   Το πρώτο σκαλί

• Charles Dobzynsky (1929)

   Ο πραματευτής των μύθων

    Μα προπαντός, φίλοι μου, όποιες και να είναι οι περιπέτειες του απέραντου ποιμνίου, οι καταστροφές των ηπείρων, τα τερατώδικα άδηλα πεπρωμένα της ιστορίας, προπαντός, όποιες κι αν είναι οι απρόβλεπτες μεταμορφώσεις μιας ανθρωπότητας που κατέχεται από τα θαύματα του πνεύματός της, στις απέραντες συνέπειες της τεράστιας παρτίδας σκακιού που θα δώσει το κλειδί του μέλλοντος, όποια και αν είναι η ανάπτυξη αυτών που εγκυμονεί και η αρχινημένη αποκάλυψη, ω φίλοι μου, προ παντός όσο θ’ ανυψώνεται η διπλή αρμονία στα θαυμαστά αντιφωνάρια, που με δύο ονόματα, λέγει ολόκληρο λαό, και είναι η Ζαν ντ’ Άρκ και η Φαμπιέν, να είστε βέβαιοι πως θα τ’ ακούσουν….

                   ….Γιατί είναι το τραγούδι της Γαλλίας.

(“Le Nouveau Creve-Coeur” 1948)

     Ας είναι καρπερό και μαλακό, το χώμα της Γαλλίας που θα τους σκεπάσει.

Φίλοι Γάλλοι, είμεθα της υμετέρας Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Παιδείας και Ελευθερίας σας μαθητές.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, Σάββατο 14/11/2015

Υ. Γ.

Στις ειδήσεις, έμαθα και τον ξαφνικό θάνατο του Πειραιώτη συγγραφέα, στιχουργού, πολιτικού, δημοσιογράφου Γιάννη Κακουλίδη (Πειραιάς 1946-14/11/2015). Είχα την τιμή και την χαρά, να μου παρουσιάσει δύο βιβλία μου για τον Πειραιά, σε αίθουσες στον Πειραιά. Ήταν ένας ευγενής άνθρωπος, με μεγάλο χιούμορ, αρκετό σαρκασμό, απέραντη αγάπη για την γενέθλια πόλη του, ευαίσθητος και ρομαντικός, με μεγάλη παιδεία και ακόμα μεγαλύτερο δημοκρατικό φρόνημα. Πολιτικό ον από τα σπάνια που θα συναντούσες. Πολύ καλός συγγραφέας και στιχουργός, εξαίρετη δημοσιογραφική πένα, σπινθηροβόλο πνεύμα, κάναμε αρκετές συζητήσεις μετά την πρώτη μας συνάντηση της παρουσίασης του βιβλίου μου «Πειραικό Πανόραμα» στην κατάμεστη αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά. Ερχόταν τακτικά στον Πειραιά, μια και εδώ βρίσκονταν το πατρικό του σπίτι, είχε συγγενείς και κατέβαινε στην πόλη μας γεμάτος αναμνήσεις. Άλλο ένα παιδί της πόλης του Πειραιά, έφυγε από κοντά μας, που την τίμησε με την παρουσία του, τα γραπτά του, τα λόγια και τις αναμνήσεις του.

Ας είναι γονιμοποιό το χώμα που θα τον σκεπάσει.