περιοδικό ΒΙΒΛΙΟΘΉΚΗ

                        ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ

            Η ιστορική και παραδοσιακή εφημερίδα της κεντροαριστεράς  «Ελευθεροτυπία», κάτω από την ορθή δημοσιογραφική καθοδήγηση του κυρού Σεραφείμ Φυντανίδη, μια εφημερίδα από τις πλέον πρωτοποριακές και δημοσιογραφικά ανεξάρτητες της εποχής της η οποία εκδόθηκε μετά την μεταπολίτευση 1974, διαμόρφωσε για αρκετές δεκαετίες την πολιτική και καλλιτεχνική παιδεία των ελλήνων αναγνωστών της και παρήγαγε έναν άλλον πολιτισμό. Υπήρξε μια ανεξάρτητη εφημερίδα γνώμης έστω και αν δεν συμφωνούσες πάντα με τις απόψεις και τις θέσεις της. Η «Ελευθεροτυπία», που για όσο εκδίδονταν-την πρώτη της περίοδο-ήταν πάντα μέσα στο σπίτι μια και την αγόραζα καθημερινώς, ήταν ανοιχτή και σε θέματα που αφορούσαν την ελευθερία της σεξουαλικής επιλογής-ιδιαίτερα της ομοφυλοφιλίας-της προσωπικής επιλογής όσον αφορά τα θρησκευτικά πιστεύω των ανθρώπων, υποστήριζε τον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος, τον πολιτικό γάμο, την πολιτική βάπτιση και εν γένει σεβόμενη την ελληνική παράδοση πίστευε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ. Στέκονταν πάντα δίπλα στους αγώνες των εργαζομένων στην υπεράσπιση των εργασιακών τους δικαιωμάτων, ήταν κοντά σε κάθε μειονότητα ελλήνων και ξένων νομίζω ότι ήταν από τις πρώτες πολιτικές εφημερίδες της γενιάς μου που έγραφε και αναφέρονταν συχνά σε θέματα οικολογίας, γενικά, υπήρξε μια εφημερίδα που για όσο διάστημα εκδίδονταν στέκονταν κοντά στα πολυποίκιλα κοινωνικά, οικονομικά και «προσωπικά» προβλήματα και αδιέξοδα των απλών καθημερινών ανθρώπων. Τα στελέχη της αποτελούνταν από έμπειρους και καταξιωμένους δημοσιογράφους, συνήθως προερχόμενοι από τον ευρύτερο χώρο της αριστεράς και της διανόησης. Ποιος δεν διάβαζε τα πολιτικά άρθρα του Γιώργου Βότση, του Κώστα Βεργόπουλου, του Κώστα Ζουράρη και τόσων άλλων ελεύθερων φωνών. Καθηγητές πανεπιστημίου, έγκυροι δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες από όλο το φάσμα του πνευματικού χώρου, οι συγγραφείς του τόπου μας έβρισκαν πάντοτε ανοιχτό βήμα για να εκφράσουν τις όποιες απόψεις τους, να εκθέσουν τις πνευματικές και καλλιτεχνικές τους ιδέες. Ακόμα θυμάμαι τα άρθρα και τα κείμενα του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου, του Ηλία Πετρόπουλου, της πεζογράφου Λιλής Ζωγράφου, της λησμονημένης μάλλον πεζογράφου και πολιτικής ακτιβίστριας Τατιάνας Γκρίτση-Μιλλιέξ,(θυμάμαι κάποτε είχα στο αρχείο μου τρία γράμματά της που μου μιλούσαν για τον αγώνα που πρέπει να διεξάγουμε οι Gay για να κατακτήσουμε την ερωτική και σεξουαλική μας ελευθερία. Την είχα επισκεφτεί δύο φορές στο σπίτι της και θυμάμαι την ζεστασιά τόσο την δική της όσο και του συζύγου της Ροζέ Μιλλιέξ. Της Ροζίτας Σώκου στην αρχή νομίζω της έκδοσης, έγραφε για θέματα κινηματογράφου, του Τόνι Τσιρμπίνου (αυτού του ζεστού και φιλόξενου ποιητή και κριτικού κινηματογράφου, τι υπέροχο, φιλόξενο το μικρό δωμάτιο γεμάτο βιβλία στην πολυκατοικία που έμενε ο Τόνι στο Κολωνάκι, αρκετές φορές τον είχαμε επισκεφτεί μαζί με έναν άλλον ποιητή τον Άγγελο Σ. Παρθένη. Νομίζω ότι είχε γράψει και στίχους που τους τραγούδησε ο Κώστας Χατζής. Της Πειραιώτισσας Κωστούλας Μητροπούλου δημοσιεύονταν συνεργασίες της και πολλών άλλων ελεύθερων δημοκρατικών και αριστερών φωνών της εποχής εκείνης. Η εφημερίδα είχε πολιτική θέση, ιδεολογική άποψη και δεν το έκρυψε ποτέ, αντίθετα, προκαλούσε και επεδίωκε τον διάλογο και δημοσίευε συνήθως τις αντίθετες προς αυτήν απόψεις, ακόμα και τις πιο πολιτικά ακραίες

Από παλιά θυμάμαι υπήρχαν ένθετες σελίδες αφιερωμένες στην κριτική βιβλίου και την παρουσίαση των νέων εκδόσεων, ο Κώστας Τσαούσης αν δεν με απατά η μνήμη, ο Δημήτρης Σταμέλος, ο Δημοσθένης Κούρτοβικ, ο Ευγένιος Αρανίτσης, η Σούλα Αλεξανδροπούλου και πολλοί άλλοι πέρασαν από τις σελίδες της και άφησαν τα συγγραφικά τους ίχνη. Ένα μεγάλο επιτελείο καταξιωμένων συγγραφέων και έμπειρων δημοσιογράφων παρουσίαζαν τις νέες εκδόσεις και τα βιβλία που εκδίδονταν από τους μεγάλους εμπορικούς εκδοτικούς οίκους, από τους μικρότερους, από εκδότες της περιφέρειας, είτε ιδίοις εξόδοις. Αλλά και τα καινούργια ή παραδοσιακά παλαιότερα λογοτεχνικά περιοδικά δεν άφηναν αδιάφορες τις σελίδες της εφημερίδας, συνεντεύξεις συγγραφέων και καλλιτεχνών βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη της έκδοσης. Δεν θυμάμαι από πότε, αλλά την διεύθυνση των καλλιτεχνικών της σελίδων την είχε για πολλά χρόνια ο έμπειρος δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Γκιώνης, οι καλλιτεχνικές της σελίδες ήταν πλούσιες και πολυποίκιλες και άπτονταν όλων των ενδιαφερόντων, τα δε κατά καιρούς λογοτεχνικά αφιερώματά της ήσαν πάντοτε χρήσιμα και χρηστικά. Αξίζει να τονιστεί και η προσφορά με τα φύλλα της εφημερίδας της έκδοσης των αρχαίων συγγραφέων από τις εκδόσεις «Κάκτος» του Οδυσσέα Χατζόπουλου που σταμάτησε κάπως απότομα, όταν άλλες εφημερίδες μοίραζαν καφέδες, ζυμαρικά, μπαχαρικά, κατσαρολικά, σεντόνια, μαξιλαροθήκες, πιρούνια στρώματα μπάνιου, πετσέτες και διάφορα άλλα, αργότερα έδιναν κουπόνια για Σούπερ Μάρκετ ή Βενζινάδικα.     

Έχοντας στο αρχείο μου το περιοδικό «Βιβλιοθήκη» που εκδόθηκε πρώτα σε μεγάλου σχήματος χαρτί εφημερίδας ως ένθετο μέσα στην ίδια την εφημερίδα αριθμημένο και κατόπιν ως ανεξάρτητο περιοδικό με δική του αρίθμηση, σκέφτηκα να αναφέρω τα Αφιερώματα του περιοδικού που αφορούν την Ελληνική και Ξένη Λογοτεχνία κυρίως, και κατόπιν τα διάφορα πολιτικά, ιδεολογικά, ιστορικά θέματα που είχαν σχέση με τον ευρύτερο χώρο της λογοτεχνίας. Την αποδελτίωση αυτή την είχα πραγματοποιήσει πρώτα για μένα ώστε να ανατρέχω συντομότερα και ευκολότερα σε θέματα που με ενδιέφεραν και γιαυτό έχει γίνει με αλφαβητική σειρά και όχι θεματική ή χρονολογική, ασφαλώς υπάρχουν και ελλείψεις, σε χρονικές περιόδους που έτυχε να μην αγοράσω την εφημερίδα ή να χάσω την «Βιβλιοθήκη» όμως έστω και έτσι, νομίζω ότι ίσως φανεί χρήσιμη η αποδελτίωση αυτή σε όσους ενδιαφέρονται. Σημαντική ακόμα έκδοση υπήρξε και το περιοδικό της εφημερίδας «Ιστορικά» Οι πληροφορίες σχετικά με τις νέες εκδόσεις ήσαν ακριβείς και πάντοτε επίκαιρες. Σίγουρα και άλλες ημερήσιες εφημερίδες πρωινές ή απογευματινές διέθεταν τις σελίδες τους στην παρουσίαση Λογοτεχνικών θεμάτων και στην παρουσίαση των νέων εκδόσεων, βλέπε π.χ. την απογευματινή εφημερίδα «Τα Νέα» και τις κριτικές σελίδες υπογεγραμμένες από τον πειραιώτη κριτικό κυρό Κώστα Σταματίου, νομίζω διευθυντής καλλιτεχνικού ήταν ο δημοσιογράφος Κώστας Ρεσβάνης, όπως αργότερα η Μικέλα Χαρτουλάρη. Οι δημοσιογράφοι Γιώργος Λιάνης, Γιώργος Πηλιχός και άλλοι, έγραφαν και δημοσίευαν κείμενά τους στα «Νέα». Συνεντεύξεις ποιητών και συγγραφέων διαβάζαμε στην πρωινή εφημερίδα «Η Καθημερινή» με την  σελίδα της κριτικής να την έχει ο συγγραφέας Αλέξανδρος Κοτζιάς, η Ελισάβετ Κοτζιά και άλλοι έκτακτοι συνεργάτες. Στα μεταγενέστερα χρόνια τις σελίδες κριτικής είχε ο συγγραφέας Παντελής Μπουκάλας, ποιος από τους συγγραφείς που έγραφαν ή δημοσίευαν δεν περίμενε το φύλλο της Τρίτης για να δει ποια νέα βιβλία παρουσιάζονταν, βιβλιοκρίνονταν. Στην εφημερίδα «Απογευματινή» νομίζω διευθυντής καλλιτεχνικού ήταν ο δημοσιογράφος Γιώργος Σαββίδης, στην εφημερίδα «Ελεύθερος» ο Τάκης Νατσούλης κ.λ.π. Αντλούσε ο αναγνώστης ακόμα πληροφορίες και από τα Κυριακάτικα φύλλα των εφημερίδων, όπως ήταν «Το Βήμα» και τους συνεργάτες της προερχόμενων από τη Γενιά του 1930. Οι επιφυλλίδες του "Βήματος", ήταν σχολείο για τους νέους σε ηλικία αναγνώστες. Στην πρωινή εφημερίδα της αριστεράς «Η Αυγή» διαβάζαμε τα κείμενα για το βιβλίο του Τάσου Λειβαδίτη, του ιστορικού Τάσου Βουρνά. Η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» με τα κείμενα του κριτικού Μισέλ Φάις, η «Απογευματινή», η ολιγόζωη «Πρώτη», η "Πρωινή Ελευθεροτυπία" η "Εβδόμη", η "Μεσημβρινή" η εφημερίδα «Το Έθνος της Κυριακής» με τα κείμενα της Ελένης Γκίκα αλλά και του ημερήσιου φύλλου της με τα κείμενα του καθηγητή Μιχάλη Μερακλή και αρκετές άλλες, μια που συνήθιζα όταν είχα χρήματα να αγοράζω σχεδόν όλα τα φύλλα των εφημερίδων τα οποία έγραφαν για τις νέες εκδόσεις.

Η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» όμως, για όσους ασχολούνταν πιο συστηματικά με τα καλλιτεχνικά πράγματα και εκδηλώσεις ήταν μια αστείρευτη πηγή πληροφοριών για τις κάθε είδους εκδηλώσεις και νέες παρουσιάσεις. Και ίσως, να μην είναι τόσο άστοχο αν γράφαμε ότι τόσο με την «Βιβλιοθήκη» όσο και με τα «Ιστορικά» της η εφημερίδα αυτή συνέδεσε την κυκλοφορία της με την πολιτιστική ανάπτυξη της Ελλάδας των τελευταίων δεκαετιών μετά την μεταπολίτευση έχοντας πάντα ένα δημοκρατικό και φιλελεύθερο δημοσιογραφικό πρόσημο.  

Α

-Αστυνομικό μυθιστόρημα, τχ. 210/28-6-2002

- Η Αθήνα της λογοτεχνίας, τχ. 254/2-5-2003

-Αντιπολεμική λογοτεχνία, τχ. 255/9-5-2003

-Η περιθωριακή Αθήνα στην πρόσφατη λογοτεχνία, τχ. 271/5-9-2003

-Η περιπέτεια της Αριστεράς μέσα από τα βιβλία της εξορίας, τχ. 294/13-2-2004

-Αριστερά-Δεξιά και μεταρρυθμίσεις, τχ. 297/5-3-2004

-Η προέλαση της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, τχ. 341/14-1-2005

-Αλβανική Λογοτεχνία, τχ. 389/20-1-2005

-Αριστερά και Αστυνομικό μυθιστόρημα, τχ. 368/5-8-2005

-Ελλάδα-Αίγυπτος, τχ. 403/12-5-2006

-Ευρωπαϊκή Αριστερά, τχ. 475/19-10-2007

-Μπορούμε να μιμηθούμε τους Αρχαίους Έλληνες τχ. 522/3-10-2008

Β

-Βιβλία για το Καλοκαίρι, τχ. 211/5-7-2002

-Βιβλία που ξεχωρίζουν το 2002, τχ. 234/13-12-2002

-Βιβλία για το Καλοκαίρι, τχ. 262/27-6-2003

-Η Γιορτή του Βιβλίου, τχ. 273/19-9-2003

-Τα βιβλία που ξεχώρισαν, τχ. 285/12-12-2003

-Βιβλία για το Καλοκαίρι, τχ. 315/9-7-2004

-Η Ολυμπιάδα του Βιβλίου, τχ. 328/8-10-2004

-Τα Βιβλία της χρονιάς, τχ. 338/17-12-2004

-Η Άνοιξη του Βιβλίου, τχ. 356/13-5-2005

-Βιβλία για το Καλοκαίρι, τχ. 364/8-7-2005

-Τα βιβλία που ξεχώρισαν, τχ. 385/16-12-2005

-Μια Θάλασσα… βιβλία, τχ. 410/30-6-2006

-Τα βιβλία που ξεχωρίζουν, τχ. 433/15-12-2006

-Βαλκανική Λογοτεχνία και Ελλάδα, τχ. 442/23-2-2007

-30 χρόνια γιορτή Βιβλίου, τχ. 451/4-5-2007

-Καλοκαιρινές σελίδες, τχ. 459/29-6-2007

-Η γιορτή των Βιβλίων, τχ. 482/14-12-2007

-Η σαγήνη των Βιβλίων, τχ. 495/21-3-2008

-31^η Γιορτή Βιβλίου, τχ. 502/9-5-2008

-10 χρόνια Βιβλιοθήκες, τχ. 506/6-6-2008

-Αποδράστε σε μια θάλασσα… βιβλία, τχ. 510/4-7-2008

-Στη μαγεία της Ανάγνωσης, τχ. 532/12-12-2008

Γ

-Γυναίκα και Ψήφος, τχ. 225/11-10-2002

-Γελοιογραφία και Ελευθεροστομία, τχ. 241/31-1-2003

-Γαστριμαργικές περιπλανήσεις, τχ. 261/20-6-2003

-Γαλλική Επανάσταση, τχ. 277/17-10-2003

-8+1 γιορτινές ιστορίες, τχ. 287/27-12-2003

-Γυναικείες περιπλανήσεις, τχ. 499/18-4-2008

-Γαλλία-ο Μάης του 1968, τχ. 503/16-5-2008

-Γαλλία-Μάης του 1968 ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία, τχ. 504/23-5-2008

Δ

-Η Δημοκρατία σε σταυροδρόμι, τχ. 214/26-7-2002

-Δημοκρατία και τρομοκρατία, τχ. 221/13-9-2002

-Δημοσιογραφία χωρίς σύνορα-Ρίτσαρντ Καπισίνσκι, τχ. 224/4-10-2002

-Μεταμορφώσεις του Διαβόλου, τχ. 291/23-1-2004

-30 χρόνια Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 317/23-7-2004

-Πόσο αντέχουμε τη Διαφορετικότητα;  τχ. 431/1-12-2006

-21/4/1967, 40 χρόνια μετά τη Δικτατορία, τχ. 449/20-4-2007

-μαχόμενη Δημοσιογραφία, τχ. 461/13-7-2007

-Η Δημοκρατία σε παρακμή; τχ. 470/14-9-2007

Ε

-1821 Η ξεχασμένη Επανάσταση, τχ. 248/21-3-2003

-Η ρεαλιστική ουτοπία του Εκσυγχρονισμού, τχ. 257/23-5-2003

-Η Ευρώπη μεταξύ Αναγέννησης και Παρακμής, τχ. 264/11-7-2003

-Ευρωπαίοι, τχ. 296/27-2-2004

-7 κορυφαίοι στοχαστές γράφουν για την Ευρώπη, τχ. 311/11-6-2004

-Ερωτική Λογοτεχνία, τχ. 322/27-8-2004

-Έθνος και Αριστερά, τχ. 380/4-11-2005

-Ερωτικά πάθη του Μεσοπολέμου, τχ. 412/14-7-2006

-περιοδικό ΕΠΙΘΕΏΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ, τχ. 448/13-4-2007

-Εγκλήματα. Έξι Αστυνομικές ιστορίες, τχ. 465/10-8-2007

-Η λησμονημένη Επιστημονική Επανάσταση της αρχαιότητας, τχ.491/22-2-2008

-Πως κατακτάται η Πολιτική Ελευθερία; τχ. 496/28-3-2008

Η

-Ημερολόγια διακοπών, τχ. 216/9-8-2002

-ΗΠΑ, 11/9/2001. Ένας χρόνος μετά, τχ. 220/6-9-2002

-Σοκ και δέος στην Αμερικάνικη Λογοτεχνία, τχ. 258/30-5-2003

-Τι κατέστρεψε η Αλ Κάιντα, τχ. 324/10-9-2004

-Φωνές από την Αμερική, τχ. 519/12-9-2008

Θ

-Η Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης, τχ. 240/24-1-2003

-Θρησκεία και Οικολογία, τχ. 253/25-4-2003

-Θρησκεία και Δημοκρατία, τχ. 302/8-4-2004

-Η ζωή χωρίς Θεό. Θρησκεία, Επιστήμη και ηθική, τχ. 472/28-9-2007

Ι

-ΙΝΔΙΚΗ Λογοτεχνία, τχ. 218/23-8-2002

-Ιστορίες της Αντίστασης, τχ. 252/18-4-2003

-Η άγνωστη ΙΑΠΩΝΙΚΗ Λογοτεχνία, τχ. 417/18-8-2006

-Ισότητα μια αξία λησμονημένη, τχ. 432/8-12-2006

-Η Ιστορία απέναντι στην Λογοτεχνία, τχ. 489/8-2-2008

-Ιστορία και Ιστορικοί, τχ. 526/31-10-2008

-Ιστορία και Φωτογραφία, τχ. 535/9-1-2009

Κ

-Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τχ. 229/8-11-2002

-Κυπριακή Λογοτεχνία, τχ. 233/6-12-2002

-Κινηματογράφος και Λογοτεχνία, τχ. 282/21-11-2003

-ΚΥΠΡΟΣ από την πολιτική…, τχ. 305/30-4-2004

-Κράτος και Κοινωνία μετά τον Εμφύλιο, τχ. 309/28-5-2004

-Ο μακαρθισμός στον Κινηματογράφο, τχ. 327/1-10-2004

-45 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με τον φακό της Λογοτεχνίας, τχ. 334/19-11-2004

-Σινεμά και Λογοτεχνία, τχ. 382/18-11-2005

-Η άγνωστη Κινέζικη Φιλοσοφία, τχ. 436/12-1-2007

-Η Κίνα μέσα από τη Λογοτεχνία της, τχ. 516/22-8-2008

-Αντιμέτωποι με την κρίση, τχ. 525/24-10-2008

Λ

-Ροκ και Λογοτεχνία, τχ. 207/7-6-2002

-(Κυπριακή Λογοτεχνία), τχ. 233/6-12-2002

-(Η Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης), τχ. 240/24-1-2003

-(Η Αθήνα της Λογοτεχνίας), τχ. 254/2-5-2003

-(Αντιπολεμική Λογοτεχνία), τχ. 255/9-5-2003

-(Παιδιά για Λογοτεχνία), τχ. 263/4-7-2003

-(Κινηματογράφος και Λογοτεχνία), τχ. 282/21-11-2003

-Η Λογοτεχνία ως αντίδοτο στην τυραννία, τχ. 298/12-3-2004

-(Έρωτας και Λογοτεχνία), τχ. 322/27-8-2004

-(Ομοφυλοφιλία και Λογοτεχνία), τχ. 335/26-11-2004

-(Σινεμά και Λογοτεχνία), τχ. 382/18-11-2005

-Η Λογοτεχνία στο Σχολείο, τχ. 394/24-2-2006

-Λογοτεχνία και Ποδόσφαιρο, τχ. 407/9-6-2006

-Λογοτεχνία και Διαδίκτυο, τχ. 419/1-9-2006

-Παγκοσμιοποίηση και Λογοτεχνία, τχ. 420/8-9-2006

-Λογοτεχνία και μετανάστευση, τχ. 428/10-11-2006

-(Μαθηματικά και Λογοτεχνία), τχ. 430/24-11-2006

-Blogs και Λογοτεχνία, τχ. 445/16-3-2007

-Τζόναθαν Λίτελ, τχ. 476/2-11-2007

-Λογοτεχνία και Τρομοκρατία, τχ. 485/11-1-2008

-Η Ελληνική Λογοτεχνία σε 5.428 λήμματα, τχ. 508/20-6-2008

Μ

-Ο Μακρυγιάννης η Ελληνικότητα και η Γενιά του 1930, τχ. 292/30-1-2004

-Μετανάστευση και Λογοτεχνία, τχ. 428/10-11-2006

-Μαθηματικά και Λογοτεχνία, τχ. 430/24-11-2006

-Ο Μεταμοντερνισμός και ο πειρασμός του Ολοκληρωτισμού, τχ. 457/15-6-2007

-Ανατομία της Μελαγχολίας, τχ. 469/7-9-2007

-Το λαϊκό μυθιστόρημα, τχ. 488/1-2-2008

-Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου, τχ. 515/8-8-2008

-Μάο-ανάμεσα στην Ιστορία και τον Μύθο, τχ. 531/5-12-2008

-Το Μέλλον ανάμεσα στον φόβο και την ελπίδα, τχ. 534/2-1-2009

Ν

-Νυχτερινές διαδρομές-Εξέλιξη και διαμόρφωση της περιθωριακής κουλτούρας,

 τχ, 429/17-11-2006

-Ανακαλύπτοντας την αυτοκρατορία του ΝΟΥ, τχ. 440/9-2-2007

-Οι Νεοελληνικές Σπουδές ανά τον Κόσμο, τχ. 512/18-7-2008

Ο

-Η δικτατορία της Ομορφιάς, τχ. 223/27-9-2002

-Ολυμπιάδα 2104, τχ. 320/13-8-2004

-Ομοφυλοφιλία και Λογοτεχνία, τχ. 335/26-11-2004

-Στα μονοπάτια της Ουτοπίας, τχ. 455/1-6-2007

Π

-Παιδικά Βιβλία, τχ. 212/12-7-2002 και 235/20-12-2002

-Πρωτοχρονιά 2013, τχ. 27-12-2002

-(Ποιητές της Β΄ Μεταπολεμικής Γενιάς), τχ. 246/7-3-2003

-Λογοτεχνία για Παιδιά, τχ. 263/4-7-2003

-Βιβλία για Παιδιά, τεύχη 286/19-12-2003 και 316/16-7-2004 και 337/10-12-2004 και 386/22-12-2005 και 411/7-7-2006 και 460/6-7-2007 και 511/11-7-2008

-Βιβλία για Παιδιά-Στη Θάλασσα των Παραμυθιών, τχ. 365/15-7-2005

-Παιδικό Βιβλίο-Ο Θαυμαστός κόσμος των Παραμυθιών, τχ. 434/22-12-2006

-Παιδικά Βιβλία-Στη μαγεία της Φαντασίας, τχ. 483/21-12-2007

-Στον κόσμο Παιδικά Βιβλία της φαντασίας και της γνώσης, τχ. 533/19-12-2008  

-Παγκοσμιοποίηση, τχ. 288/2-1-2004

-Πολιτική. Μπορεί να συναντηθούν Φιλελευθερισμός και Σοσιαλισμός;

 τχ. 358/27-5-2005

-Πολιτικά κόμματα, συμφέροντα, πελατειακές σχέσεις, τχ. 383/2-12-2005

-Ποδόσφαιρο και Λογοτεχνία, τχ. 407/9-6-2006

-Οι Πόλεμοι της Εποχής μας, τχ. 418/25-8-2006

-(Παγκοσμιοποίηση και Λογοτεχνία), τχ. 420/8-9-2006

-Παραμύθια του Κόσμου, τχ. 484/28-12-2007

-Παλαιστίνη-Ιστορία χωρίς παρωπίδες, τχ. 486/18-1-2008

-Πασχαλινά Διηγήματα, τχ. 500/24-4-2008

-Ελληνική Πεζογραφία-13 Συγγραφείς, τχ. 521/26-9-2008

-Τα ηθικά όρια του Πολέμου, τχ. 537/23-1-2009

Ρ

-Η νέα γενιά της Ρωσικής Λογοτεχνίας, τχ. 374/16-9-2005

Σ

-5 νέοι Συγγραφείς αναζητούν αναγνώστη, τχ. 228/1-11-2002

-4 νέοι Συγγραφείς με μέλλον, τχ. 256/16-5-2003

-8 Έλληνες Συγγραφείς, τχ. 276/10-10-2003

-5 σύγχρονοι Πεζογράφοι, τχ. 289/9-1-2004

-8 Συγγραφείς, τχ. 295/20-2-2004

-5 νέες φωνές που ξεχωρίζουν, τχ. 312/18-6-2004

-5 Συγγραφείς…Στο εργαστήριο του συγγραφέα, τχ. 326/24-9-2004

-8 Συγγραφείς γράφουν. Πρωτοχρονιάτικες Ιστορίες, τχ. 339/30-12-2004

-Σέρβικη Λογοτεχνία, τχ. 360/10-6-2005

-Στρατόπεδα Συγκέντρωσης. Από το Νταχάου στο Γκουαντάναμο, τχ. 373/9-9-2005

-12 Συγγραφείς παρουσιάζουν, τχ. 375/23-9-2005

-16 Συγγραφείς παρουσιάζουν νέα βιβλία, τχ. 424/6-10-2006

-Συναισθήματα, ιστορία και Πολιτική, τχ. 452/11-5-2007

-Όταν οι συγγραφείς πήγαιναν σχολείο, τχ. 473/5-10-2007

-12 Συγγραφείς αυτοσυστήνονται, τχ. 474/12-10-2007

Τ

-Τρομοκρατία. 17 Νοέμβρη. Πρόσωπα και προσωπεία, τχ. 268/8-8-2003

-Τόποι και δημιουργοί, τχ. 344/4-2-2005

-Ταξιδιωτική Λογοτεχνία, τχ. 361/17-6-2005

-Ταλμούδ, τχ. 379/21-10-2005

-Λογοτεχνική συνάντηση Ελλάδας-Τουρκίας, τχ. 437/19-1-2007

-Ελλάδα-Τουρκία. Οι Ιστορικοί, τχ. 456/8-6-2007

-Τέχνη και Ασχήμια, τχ. 479/23-11-2007

Φ

-Απλά μαθήματα Φιλοσοφίας, τχ. 376/30-9-2005

-35^ο Φεστιβάλ Βιβλίου με το φως του Οδυσσέα Ελύτη, τχ. 421/15-9-2006

-37^ο Φεστιβάλ Βιβλίου, τχ. 520/19-9-2008

Ψ

-Η Ψυχανάλυση ανάμεσα στην Ιστορία και το Μύθο, τχ. 423/29-9-2006

Α

-Αγγελόπουλος Θεόδωρος, τχ. 206/31-5-2002

-Ασδραχάς Σπύρος, τχ. 314/2-7-2004

-Αποστολίδης Ρένος, τχ. 299/19-3-2004

Β

-Mario Vitti, τχ. 319/6-8-2004

-Γεώργιος Βιζυηνός, τχ. 404/19-5-2006

-Κώστας Βάρναλης, τχ. 478/16-11-2007

-Δημοσθένης Βουτυράς, τχ. 529/21-11-2008

Γ

-Ρέα Γαλανάκη, τχ. 231/22-11-2002 και 400/14-4-2006

Δ

-Σωτήρης Δημητρίου, τχ. 239/17-1-2003

-Μάρω Δούκα, τχ. 308/21-5-2004

-Κωνσταντίνος Θ. Δημαράς, τχ. 340/7-1-2005

Ε

-Οδυσσέας Ελύτης, τχ. 266/25-7-2003

-Μάνος Ελευθερίου, τχ. 306/7-5-2004 και 400/14-4-2006

-Νίκος Εγγονόπουλος, τχ. 369/12-8-2005 και 471/21-9-2007 και 497/4-4-2008

Η

-Φίλιππος Ηλιού, τχ. 346/18-2-2005

Θ

-Νάσος Θεοφίλου, τχ. 372/2-9-2005

-Γιώργος Θεοτοκάς, τχ. 377/7-10-2005

Κ

-Κωνσταντίνος Καβάφης, τχ. 259/6-6-2003

-Ιωάννα Καρυστιάνη, τχ. 269/22-8-2003

-Μένης Κουμανταρέας, τχ. 290/16-1-2004

-Νίκος Καββαδίας, τχ. 371/26-8-2005

-Νίκος Καζαντζάκης, τχ. 462/20-7-2007

-ο άγνωστος Καζαντζάκης, τχ. 463/27-7-2007 και 471/21-9-2007

-Νικόλαος Κάλλας, τχ. 471/21-9-2007

-Μ. Καραγάτσης, τχ. 509/27-6-2008

-Κορνήλιος Καστοριάδης, τχ. 513/25-7-2008

-Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, τχ. 528/14-11-2008

Λ

-Τάσος Λειβαδίτης, τχ. 353/15-4-2005

Μ

-Παύλος Μάτεσις, τχ. 207/7-6-2002

-(Ο Μακρυγιάννης η Ελληνικότητα και…), τχ. 292/30-1-2004

-Μακεδονικός Αγώνας 100 χρόνια μετά, τχ. 332/5-11-2004

-Κώστας Μουρσελάς, τχ. 350/18-3-2005

-Δημήτρης Μαρωνίτης, τχ. 362/24-6-2005

-4^η Αυγούστου(Ιωάννης Μεταξάς), τχ. 415/4-8-2006

Ν

-Δημήτρης Νόλλας, τχ. 251/11-4-2003

Π

-Ηλίας Πετρόπουλος, τχ. 237/3-1-2003

-ΠΛΑΤΩΝ, τχ. 242/7-2-2003

-Αλέξης Πανσέληνος, τχ. 243/14-2-2003

-Κωστής Παπαγιώργης, τχ. 260/13-6-2003

-Κωστής Παλαμάς, τχ. 278/24-10-2003

-Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, τχ. 350/18-3-2005

-Μαρία Πολυδούρη, τχ. 357/20-5-2005

-Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, τχ. 392/10-2-2006

Ρ

-Ροκ και Λογοτεχνία, τχ. 207/7-6-2002

-Γιάννης Ρίτσος ο ζωγράφος, τχ.  230/15-11-2002

-Εμμανουήλ Ροΐδης, τχ. 310/4-6-2004 και 392/10-2-2006

Σ

-Ιωάννης Συκουτρής, τχ. 217/16-8-2002

-Διονύσης Σαββόπουλος, τχ. 300/26-3-2004

-Γιώργος Σεφέρης, τχ. 301/2-4-2004

-Διονύσιος Σολωμός, τχ. 471/21-9-2007

Χ

-Δημήτρης Χατζής, τχ. 406/2-6-2006

-Γιώργος Χειμωνάς, τχ. 408/16-6-2006

-Μάριος Χάκκας, τχ. 501/2-5-2008

Α

-Άννα Αχμάτοβα, τχ. 454/25-5-2007

-Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, τχ. 354/22-4-2005

-Μάργκαρετ Άτγουντ, τχ. 395/3-3-2006

-Ισαμπέλ Αλλιέντε, τχ. 405/26-5-2006

Β

-Ζαν Πιέρ Βερνάρ, τχ. 284/5-12-2003

-Λεονάρντο ντα Βίντσι, τχ. 351/1-4-2005

-Ιούλιος Βερν, τχ. 359/3-6-2005

-Βολτέρος, τχ. 363/1-7-2005

-Κερτ Βόνεγκατ, τχ. 514/1-8-2008

Γ

-Γκαίτε-Φάουστ, τχ. 213/19-7-2002

-Ίαν Μακ Γιούαν, τχ. 227/25-10-2002

-΄Ελφριντ Γέλινεκ, τχ. 330/22-10-2004

-Αβραάμ Γεοσούα, τχ. 397/17-3-2006

-Τσε Γκεβάρα, τχ. 409/23-6-2006

Γκύντερ Γκρας, τχ. 422/22-9-2006

-Αντόνιο Γκράμσι, τχ. 481/-12-2007

-Μαχάτμα Γκάντι, τχ. 492/29-2-2008

-Βιρτζίνια Γουλφ, τχ. 539/6-2-2009

Δ

-Τόμας Στερν Έλιοτ, τχ. 215/2-8-2002

-Δάντης Αλιγκέρτης, τχ. 333/12-11-2004

Ε

-Έρμαν Έσσε, τχ. 378/14-10-2005

-Τζέιμς Ελρόϊ, τχ. 425/13-10-2006

-Ουμπέρτο Έκο, τχ. 479/23-11-2007

Ζ

-Ζαν Ζενέ, τχ. 505/30-5-2008

Θ

-Μιγκουέλ Θερβάντες, τχ. 387/29-12-2005

Κ

-Μίλαν Κούντερα, τχ. 206/31-5-2002 και 391/3-2-2006

-Φρανς Κάφκα, τχ. 208/14-6-2002

-Τζον Μέιναρντ Κέινς, τχ. 244/21-2-2003

-Αλμπέρτ Καμύ, τχ. 272/12-9-2003

-Πάολο Κοέλιο, τχ. 275/3-10-2003  

-Εμμανουέλ Κάντ-Χέγκελ, τχ. 280/7-11-2003

-Εμμανουέλ Καντ 200 χρόνια μετά, τχ. 336/3-12-2004

-Ίταλο Καλβίνο, τχ. 283/28-11-2003

-Ελίας Κανέτι, τχ. 293/6-2-2004

-Ντανίλο Κις, τχ. 345/11-2-2005

-Πάβελ Κόχουτ, τχ. 399/7-4-2006

-Τρούμαν Καπότε, τχ. 446/30-3-2007

-Τζ. Μ. Κούτσι, τχ. 490/15-2-2008

-Τζον Λα Καρέ, τχ. 523/10-10-2008

-Γκιστάβ λε Κλεζιό, τχ. 527/7-11-2008

-Χούλιο Κορτάσαρ, τχ. 530/28-11-2008

Λ

-Ντέιβιντ Λοτζ, τχ. 222/20-9-2002

-Ντόρις Λέσινγκ, τχ. 267/1-8-2003

-Τζόναθαν Λίτελ, τχ. 476/2-11-2007

Μ

-Άιρις Μέρντοχ, τχ. 281/14-11-2003

-΄Αιζα Μπερλίν, τχ. 274/26-9-2003

-Τόμας Μαν, τχ. 250/4-4-2003

-Ζαν Μεινό, τχ. 247/14-3-2003

-Ίσαακ Μπάμπελ, τχ. 388/13-1-2005

-Γκύ ντε Μοπασάν, τχ. 370/19-8-2005

-Καρλ Μαρξ, τχ. 349/11-3-2005

-Χένρι Μίλερ, τχ. 348/4-3-2005

-Τόνι Μόρισον, τχ. 466/17-8-2006

-Χόρχε Λουίς Μπόρχες, τχ. 435/29-12-2006

-Τζον Στιούαρτ Μιλ, τχ. 219/30-8-2002 και 426/20-10-2006

-Αντρέ Μαλρό, τχ. 401/28-4-2006

-λόρδος Μπάυρον, τχ. 398/31-3-2006

-Σάμουελ Μπέκετ, τχ. 453/18-5-2007

-Μάρκ Μαζάουερ, τχ. 439/2-2-2007

-Νόρμαν Μέιλερ, τχ. 480/30-11-2007

-Κόρμακ Μακ Κάρθι, τχ. 494/14-3-2008

-Χάρολντ Μπλουμ, τχ. 352/8-4-2005

-Ο Χάρολντ Μπλουμ και ο Λογοτεχνικός Κανόνας, τχ. 498/11-4-2008

-Σιμον ντε Μποβουάρ, τχ. 493/7-3-2008

-Τζούλιαν Μπαρνς, τχ. 538/30-1-2009

-Ζηγκμουντ Μπάουμαν, τχ. 542/27-2-2009

Ν

-Τόνι Νέγκρι, τχ. 245/28-2-2003

-Φρειδερίκος Νίτσε, τχ. 366/22-7-2005

-Πιέρ Βιντάλ Νάκε, τχ. 390/27-1-2006

-Λώρενς Ντάρελ, τχ. 450/27-4-2007

-Μαργκερίτ Ντυράς, τχ. 464/3-8-2007

-Τσαρλς Ντίκενς, τχ. 524/17-10-2008

-Φίλιπ Κ. Ντικ, τχ. 536/16-11-2009

Ο

-Ευγένιος Ο΄ Νιλ, τχ. 238/10-1-2003

-Τζόρτζ Όργουελ, τχ. 270/29-8-2003

-Πώλ Όστερ, τχ. 303/16-4-2004

-Άμμος Οζ, τχ. 347/25-2-2005

-Μισέλ Ούελμπεκ, τχ. 444/9-3-2007

Π

-Λουίτζι Πιραντέλο, τχ. 313/25-6-2004

-Ο. Παμούκ, τχ. 405/26-5-2006

-Έντγκαρ Άλαν Πόε, τχ. 414/28-7-2006

-Μπωρίς Πάστερνακ, τχ. 441/16-2-2007

-Τόμας Πίντσον, τχ. 467/24-8-2007

-Φερνάντο Πεσόα, τχ. 507/13-6-2008

-Πετράρχης, τχ. 540/13-2-2009

Ρ

-Φιλίπ Ροθ, τχ. 206/31-5-2002

-Ζαν Ζακ Ρουσώ, τχ. 343/28-1-2005

-Αρθούρος Ρεμπώ, τχ. 393/17-2-2006

-Σαλμάν Ρουσντί, τχ. 413/21-7-2006

-Ράινερ Μαρία Ρίλκε, τχ. 427/3-11-2006

-Βίλχελμ Ράιχ, τχ. 487/25-1-2008

Σ

-Όσβαλντ Σπένγκλερ, τχ. 307/14-5-2004

-Ζαν Πωλ Σάρτρ, τχ. 321/20-8-2004

-Μαντάμ ντε Στάελ, τχ. 325/17-9-2004

-΄Εντουαρντ Σαϊντ, τχ. 331/29-10-2004

-Χόρχε Σεμπρούν, τχ. 355/6-5-2005

-Σαίξπηρ, τχ. 396/10-3-2006

-Κουέντιν Σκίνερ, τχ. 402/3-5-2006

-Βίκτορ Σερζ, τχ. 468/31-8-2007

-Λ. Φ. Σελιν, τχ. 477/9-11-2007

Τ

-Μαρίνα Τσβετάγιεβα, τχ. 249/28-3-2003

-Νόαμ Τσόμσκι, τχ. 304/23-4-2004

-Μάρκ Τουέιν, τχ. 318/30-7-2004

-Μίλος Τσέσλαφ, τχ. 323/3-9-2004

-Άντον Τσέχωφ, τχ. 381/11-11-2005

-Τοκεβίλ, τχ. 384/9-12-2005

-Λέων Τολστόι, τχ. 416/11-8-2006

-Στέφαν Τσβάιχ, τχ. 438/26-1-2007

-Πιέρ Αντρέ-Ταγκιέφ, τχ. 518/5-9-2008

Φ

-Ε. Μ. Φόρστερ, τχ. 458/22-6-2007

-Μάικλ Φρέιν, τχ. 265/18-7-2007

-Κάρλος Φουέντεζ, τχ. 273/19-9-2003 και 342/21-1-2005

-Πατρίκ Λη Φερμόρ, τχ. 329/15-10-2004

-Γουσταύος Φλωμπέρ, τχ. 443/2-3-2007

-Μαξ Φρις, τχ. 517/29-8-2008

-Χάγκεν Φλαίσερ, τχ. 541/20-2-2009

Χ

-Άλντους Χάξλεϊ, τχ. 226/18-10-2002

-Έρικ Χομπσμπάουμ, τχ. 232/29-10-2002

-Χέγκελ-(Καντ), τχ. 280/7-11-2003

-Σέιμους Χίνη, τχ. 294/13-2-2004

-Ερνεστ  Χέμινγουεϊ, τχ. 367/29-7-2005

-Ο Χριστός στην Τέχνη και τη Φιλοσοφία, τχ. 447/5-4-2007

Ω

-Τζέιν Ώστεν, τχ. 279/31-10-2003

          Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα αφιερώματα του περιοδικού «Βιβλιοθήκη» της απογευματινής εφημερίδας Ελευθεροτυπία που κυκλοφόρησε μετά την μεταπολίτευση και έθεσε τα θεμέλια στον πολιτισμό και την πολιτική της νεότερης Ελλάδος. Νομίζω ότι δεν μου λείπουν πολλά τεύχη του περιοδικού, πάντως και με αυτήν την ύλη των ποικίλων αφιερωμάτων, διαπιστώνει κανείς το εύρος των ενδιαφερόντων των ανθρώπων που υπήρξαν συνεργάτες της και την ποιότητα της ύλης των κειμένων της.

Ίσως κάποτε στο μέλλον οι Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι να αποφασίσουν να συγκεντρώσουν το σκόρπιο και διάσπαρτο υλικό των περιοδικών και των εφημερίδων για θέματα που αφορούν τον Πολιτισμό, ώστε να γραφεί μια Πολιτιστική Ιστορία της Ελλάδας μετά το πέρας της δικτατορίας (1967-1974) και να μπουν οι βάσεις για μια μεταπολιτευτική Γραμματολογία. Μια Γραμματολογία που δεν θα έχει να κάνει με μελέτες γραφείου, ή κλειστών αιθουσών, ούτε μόνο σε αναφορά ονομάτων των πολιτιστικά In, ή των διαφόρων ελίτ, αλλά θα καταγράψει την πολιτιστική και πνευματική πορεία των ανθρώπων του πνεύματος και του πολιτισμού πέρα από κυκλώματα, παρέες, από εκλεκτικές συγγένειες, ο πολιτισμός είναι τα πάντα. Από την λαϊκή λογοτεχνία και τους βίους των αγίων και τα λαϊκά συναξάρια, έως την αλληλογραφία του Γιώργου Σεφέρη, από το ρεμπέτικο τραγούδι μέχρι τους συνθέτες του αττικού μελοδράματος, από τα ΔΗΠΕΘΕ μέχρι τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, από τους λαϊκούς Ελληνικούς χορούς μέχρι τον Λεωνίδα ντε Πιαν. Κάθε βιβλίο που εκδίδεται έχει την σημασία και την αξία του αρκεί να εκφράζει την αλήθεια των βιωμάτων και των αναζητήσεων αυτών που τα γράφουν. Τα πάντα στη καθημερινή μας ζωή είναι θέμα επιλογής, και όχι θεωρητικών μπλα-μπλα. Σε άλλους αρέσει η ποιήτρια Κική Δημουλά, σε άλλους αρέσει η Μαρία Κέντρου Αγαθοπούλου, σε άλλους πάει ο Κωστής Παλαμάς, σε άλλους ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, όλα ανήκουν στο ελληνικό μωσαϊκό της παράδοσης. Ένα μέρος της πτώχευσης της Ελλάδος, οφείλεται και στις διάφορες ελίτ που ήσαν πάντα μέσα στα πράγματα και καρπώνονταν τον δημόσιο κορβανά. Η αισθητική και πνευματική καλλιέργεια είναι προσωπική υπόθεση, αγώνας και αγωνία του καθημερινού ανθρώπου αυτό μας το δίδαξε ο ποιητής της διαχρονικής μας Ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος, και όχι απαραίτητα πανεπιστημιακών διπλωμάτων ελεύθερων πανεπιστημίων ή μελετημάτων για τους ειδικούς μελετητές και μόνο. Όταν εδώ και χρόνια είχα επισκεφτεί το Παρίσι σαν έφηβος τότε, στο Μουσείο του Λούβρου, όταν οι άλλοι επισκέπτονταν την Μόνα Λίζα, εγώ επί ένα περίπου μήνα θαύμαζα και προσευχόμουν υπέρ του Καλλιτέχνη που δημιούργησε την Νίκη της Σαμοθράκης. Ούτε η Μόνα Λίζα ούτε η Αφροδίτη της Μήλου ούτε ο Ερμαφρόδιτος με συγκλόνισαν τόσο, όσο αυτή η Νίκη έτσι όπως την παρατηρούσα από χαμηλά κάθε φορά από το τελευταίο σκαλί πάνω στο αρχοντικό βάθρο της. Από τις Ιστορίες της Λογοτεχνίας λοιπόν, ανεξάρτητα αν ορισμένες φορές υπερβάλει, μόνο ο Αλέξανδρος Αργυρίου μας πρόσφερε αυτό το πανόραμα της ελληνικής λογοτεχνίας χωρίς μεροληψίες και χωρίς πανεπιστημιακές περγαμηνές για απόδειξη.

Κάτω από αυτή την λογική σε καιρούς που η εσωτερική και εξωτερική βαρβαρότητα καλπάζει και οργιάζει με κάθε μέσο, και το Κακό έχει εδραιωθεί για τα καλά μέσα στις συνειδήσεις των ανθρώπων πιστεύω ότι δεν πρέπει να έχουμε επιλεκτική μνήμη πνευματικής τροφής. Όλοι μπορούν να ξανά καρπίσουν από το περιβόλι του χρόνου του παρελθόντος χωρίς επιλεκτικές απαγορεύσεις και χωρίς διανοουμενίστικους ακισμούς και αποκλεισμούς, αρκετά τους πληρώσαμε, διαφορετικά, ας γράφουν μόνο για τους ίδιους, ας διαβάζονται μεταξύ τους, ας αλληλολιβανίζονται μεταξύ τους και ας σιτίζονται από τα δημόσια ταμία περήφανοι για τις μεγάλες ιδέες τους περί θεωριών περί των θεωριών και κλειστών συνεδρίων, και ο νοών νοείτω.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη καταγραφή σήμερα, Σάββατο, 17 Ιανουαρίου 2015

Πειραιάς, Σάββατο 17/1/2015, 13:09:59,

μία εβδομάδα πριν ο υπερήφανος λαός, ο τιμημένος λαός, ο σοφός λαός, ο έξυπνος λαός, ο χαζοβιόλης λαός πάει στις κάλπες, για να του γυρίσουν πίσω οι συντάξεις, τα επιδόματα, τα ρουσφέτια, οι απολαβές, οι μισθοί, ο Ένφια, το τακουνάκι του δεξιού παπουτσιού τους που το έχασαν σε μια διαδήλωση για την διάσωση της ροζ νυφίτσας της νοτίου αμερικής, οι πινακίδες, τα πολιτικά και κομματικά κονέ,  τα παλιά ένδοξα και λερωμένα πολιτικά κλέη της κομματοκρατίας εντεύθεν κακείθεν. Από τον αγαπητό τραγουδιστή Στράτο Διονυσίου στον επίσης διακριτικό και αγαπητό Μανόλη Λιδάκη μια ένδοξη πορεία ελληνικής πτώχευσης.

Καλό βόλι συνέλληνες προσοχή στο παραβάν, κυκλοφορεί γρίπη. Πιείτε και λίγο κολλαγόνο για τα φαιά κύτταρα του εγκεφάλου, και μετά τις εκλογές εδώ είμαστε πάλι, το κάτω παρτάλι της ζωής μας, μας περιμένει.                                   

Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ

                   Περιοδικό  «Η  νέα Ποίηση»

           

          Σε μια ταραγμένη πολιτικά και κοινωνικά εποχή για την Ελλάδα, το 1974, χρονιά που ήδη έχει πέσει τουλάχιστον τυπικά η άφρων δικτατορία, η δικτατορία των Συνταγματαρχών που κράτησε από το 1967 έως το 1974, και η μεγαλόνησος βρίσκεται κάτω από την Τούρκικη Στρατιωτική Κατοχή, με τον Αττίλα 1 και τον Αττίλα 2, πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ακόμα ο στρατιωτικός πρόεδρος της δεύτερης δικτατορίας του Δημήτρη Ιωαννίδη, ο Φαίδων Γκιζίκης, έχει ορκιστεί η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον πρεσβύτερο και αντιπρόεδρο και υπουργό των εξωτερικών τον Γεώργιο Μαύρο του κόμματος της Ένωσης Κέντρου-Νέες Δυνάμεις (Γιάγκος Πεσματζόγλου), έχουν νομιμοποιηθεί τα πολιτικά κόμματα, όπως το εξόριστο και μέχρι τότε στην παρανομία ιστορικό ΚΚΕ με αρχηγό τον Χαρίλαο Φλωράκη, το ΚΚ Εσωτερικού με αρχηγό τον θρυλικό και σοφό πολιτικό και συγγραφέα Ηλία Ηλιού, πρώην πρόεδρο της ΕΔΑ, ο Ανδρέας Παπανδρέου μαζί με τους συνεργάτες του έχει ιδρύσει το ΠΑΣΟΚ, και ακόμα, καθώς αργά και σταθερά φυλακίζονται οι πρωταίτιοι του πραξικοπήματος και γίνεται η αποχουντοποίηση – τα περιβόητα σταγονίδια που έλεγε ο συχωρεμένος συντηρητικός πολιτικός, θεατρικός και ιστορικός συγγραφέας Ευάγγελος Αβέρωφ –, προετοιμάζεται το δημοψήφισμα για το αν επιθυμεί ο Ελληνικός Λαός να έχει Βασιλευομένη ή Προεδρική Δημοκρατία, ο πρώην Βασιλεύς των Ελλήνων Κωνσταντίνος ο Β΄ βρίσκεται εξόριστος στο εξωτερικό με τα άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, και, για την ιστορία της γενιάς μας, της γενιάς του 1980, στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Ελλάδας βρίσκεται ο ορκισμένος από τη δεύτερη περίοδο της δικτατορίας ο κυρός πλέον πρώην μητροπολίτης Ιωαννίνων  Σεραφείμ (1974-1998) (Βησσαρίων Τίκας, 1913-1998), καθώς έχει εκθρονιστεί ο προηγούμενος αρχιεπίσκοπος της δικτατορίας, ο κυρός και αυτός Ιερώνυμος (1967-1973) Κοτσώνης από την Τήνο (1905-1988) (παρένθεση εμού του ιδίου: διαβάζοντας με σταθερότητα την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας μετά από σαράντα χρόνια, δεν είναι μούρλια, τραγελαφικά και πολύ κωμικά όλα αυτά, σε μια περίοδο όπου οι δικτάτορες στρατιωτικοί ήθελαν να σώσουν την Ελλάδα; και, όπως μας έλεγαν οι μεγαλύτεροι, στην επιστράτευση δεν είχαν οι Έλληνες επιστρατευμένοι, πού πλήρωναν μόνοι τους το εισιτήριο του τρένου της διαδρομής, όχι όπλα να πάνε να πολεμήσουν τους Τούρκους και να υπερασπιστούν την πατρίδα τους, αλλά ούτε μπαλάσκες, ούτε κράνη, ούτε καν καραβάνες για φαγητό, τίποτα) και, το κυριότερο, προετοιμάζονταν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές για την 17 Νοεμβρίου  – ημέρα συμβολική και έντονα φορτισμένη, αφού θύμιζε την εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973 –, αυτή σε γενικές γραμμές ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα τότε, πολύ ταραγμένη πολιτικά, ανήσυχη κοινωνικά, αβέβαιη για την εξέλιξη της δημοκρατίας της και έχοντας χάσει έναν πόλεμο, που της στοίχισε ένα κομμάτι του Ελληνισμού, αυτό της Κύπρου.

Όμως η ζωή συνεχίστηκε – και έτσι γίνεται πάντοτε –, τα πολιτικά, ιστορικά και κοινωνικά πράγματα στην Ελλάδα και τον κόσμο άλλαξαν ραγδαία, και δημιουργήθηκαν οι νέες πολιτικές, κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες, μέσα στις οποίες οι μελλοντικοί άνθρωποι θα ζήσουν και θα δημιουργήσουν, ευτυχισμένοι ή δυστυχισμένοι, ταλαιπωρημένοι ή εξαθλιωμένοι, χαρούμενοι ή λυπημένοι, και θα αγωνιστούν να απολαύσουν, έστω και για λίγο, το σύντομο και τυχαίο πέρασμά τους  από αυτόν τον μικρό και στρογγυλό πλανήτη που ονομάζουμε Γη, ο οποίος περιστρέφεται ασταμάτητα μαζί με τα δισεκατομμύρια άλλα αστέρια του ενός ή των πολλών Συμπάντων.

           Στον ελληνικό χώρο, στον χώρο της τέχνης, άρχισαν να αναδύονται οι νέες δυνάμεις έκφρασης που μέχρι τότε ήσαν απαγορευμένες από το δικτατορικό καθεστώς, μολονότι δεν είχε σταματήσει ούτε η εκδοτική παραγωγή – με εξαίρεση τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας – ούτε είχαν παύσει να γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, μέσα από τις οποίες οι καλλιτέχνες και πνευματικοί άνθρωποι της εποχής εξέφραζαν υπογείως την αντίθεσή τους στο καθεστώς. Κυκλοφορούσαν με την όποια ύλη τους τη λογοκριμένη οι εφημερίδες, έβγαιναν διάφορα οικογενειακά και ποικίλης κυκλοφορίας περιοδικά, ενώ εκδίδονταν και αρκετά σε όλη την Ελλάδα λογοτεχνικά περιοδικά. Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας, από το 1972 και έπειτα, άρχισαν αρκετοί συγγραφείς να εκδίδουν τα βιβλία τους, να κυκλοφορούν ορισμένα λαθρόβια και ολιγότευχα λογοτεχνικά περιοδικά επίσης, και σε γενικές γραμμές είχε αρχίσει κάτι να διαφαίνεται στον ορίζοντα τον πνευματικό, μια που όλοι πλέον προετοιμάζονταν για την πτώση του στρατιωτικού καθεστώτος.

Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και την αρχή της μεταπολίτευσης, οι εκδοτικές δραστηριότητες αυξήθηκαν ραγδαίως. Βιβλία κάθε είδους μεταφράζονταν, κυρίως πολιτικά και κοινωνιολογικά, ιστορικά, θρησκευτικά, που μιλούσαν ανοιχτά για την αληθινή ιστορική πορεία του Χριστιανισμού – οι εκδόσεις «Αναγνωστίδης» είχαν εκδώσει αρκετά σημαντικά βιβλία και μελέτες, έστω και αν ήσαν γεμάτα ορθογραφικά λάθη και σε φτηνό χαρτί, αλλά για πρώτη φορά οι Έλληνες είχαν τη δυνατότητα να μελετήσουν στη γλώσσα τους τέτοιου είδους σοβαρές μελέτες, που στο εξωτερικό ήσαν διαδεδομένες πολλές δεκαετίες πριν. Τα πολιτικά κείμενα επίσης μεταφράζονταν κατά κόρον, τα έργα του πατριάρχη του Μαρξισμού Καρόλου Μαρξ, όπως το «Κεφάλαιο», εκείνα του επαναστάτη Τσε Γκουεβάρα, τα «Στρατιωτικά Κείμενα», τα έργα του ηγέτη της Οκτωβριανής Επανάστασης  Βλαδίμηρου Ίλιτς Ουλιάνοφ Λένιν, το «Κόκκινο βιβλίο» του μεγάλου τιμονιέρη Μάο Τσε Τουνγκ, η δίτομη «Επανάσταση της Σοβιετικής Ένωσης» του Λέον Τρότσκι και πολλά άλλα. Στον χώρο της Ορθόδοξης παράδοσης, κυκλοφορούσαν σύγχρονα και ενδιαφέροντα κείμενα από τις εκδόσεις «Μήνυμα», από τις εκδόσεις της εφημερίδας «Χριστιανική» του αγωνιστή και αντιστασιακού Νίκου Ψαρουδάκη, από τον εκδοτικό οίκο της Αποστολικής Διακονίας, όπως ήταν «Η Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας» του Βλαδίμηρου Λόσκυ, τα βιβλία του πατρός Φλορόφσκι από τις εκδόσεις Πουρνάρα της Θεσσαλονίκης, οι νέες τότε πρωτοποριακές εργασίες του Χρήστου Γιανναρά, «Πείνα και δίψα», «Το Πρόσωπο και ο Έρως» και άλλα, του τότε μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, η μελέτη «Ισλάμ» του νυν αρχιεπισκόπου Τυράννων και πάσης Αλβανίας Πειραιώτη Αναστασίου Γιαννουλάτου και άλλα. Τα βιβλία των σημαντικών στοχαστών, φιλοσόφων, κοινωνιολόγων και ιστορικών: του  Στέλιου Ράμφου, του Κώστα Αξελού, του Κορνήλιου Καστοριάδη, του Παναγιώτη Κονδύλη, του Κωνσταντίνου Τσουκαλά, του Κώστα Ζουράρι, του Βασίλη Ραφαηλίδη, του Νίκου Σβορώνου, του Θάνου Βερέμη, του Γιώργου Βέλτσου και πολλών άλλων. Ο νέος ελληνικός κινηματογράφος άνοιγε τα φτερά του σε νέες προβληματικές, άγγιζε πρωτόγνωρα για την εποχή του θέματα, οι θεατρικοί παραγωγοί ανέβαζαν καινούργια έργα σύγχρονων και μοντέρνων πολιτικά συγγραφέων, στον χώρο των εικαστικών τεχνών νέοι ζωγράφοι, μοντέρνοι και πρωτοπόροι, κατέθεταν τις προτάσεις τους στις καινούργιες και παλαιότερες αίθουσες τέχνης που άνοιγαν και όπου παρουσίαζαν τα έργα τους οι παλαιοί μαζί με τους νέους καλλιτέχνες. Από τις σημαντικές και επαναστατικές αυτές ζυμώσεις δεν μπορούσε να λείπει και ο ποιητικός λόγος. Την περίοδο αυτή, σύμφωνα με τις έρευνες των ερευνητών και των ιστορικών της Ελληνικής Γραμματείας, κυκλοφόρησαν οι περισσότερες ποιητικές συλλογές στην Ελλάδα. Όλοι έγραφαν και όλοι ήθελαν να εκδώσουν έστω και μία ποιητική συλλογή, και, το κυριότερο, να αναγνωριστούν ως «μεγάλοι ποιητές ή ποιήτριες», οι βιτρίνες των βιβλιοπωλείων ήσαν γεμάτες από νέες ποιητικές συλλογές που μόλις είχαν κυκλοφορήσει. Σίγουρα, διαβάζοντας τις χιλιάδες αυτές συλλογές που εκδόθηκαν τα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση στην Ελλάδα ο όποιος ερευνητής και μελετητής θα διαπιστώσει ότι δεν αξίζουν πάρα πολλές από αυτές, και φυσικά δεν άξιζε να εκδοθούν, όμως ήταν τόσο τρελό το εκδοτικό αυτό πνευματικό και καλλιτεχνικό πανηγύρι μετά τη μεταπολίτευση, που δεν μπορούσες να το σταματήσεις με κριτήρια και αξιολογήσεις που αφορούσαν καθαρά την τέχνη της γραφής. Οι άνθρωποι ήθελαν να ξεσπάσουν, ήθελαν να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε αυτό που τους έπνιγε, ήθελαν να δηλώσουν την παρουσία τους στον διπλανό τους με έναν ποιητικό για αυτούς, όπως πίστευαν, τρόπο. Η ποίηση είχε γίνει τρόπος ζωής, όπως θεωρούσαν πολλοί νέοι και νέες που έγραφαν. Ο ποιητικός και κοινωνιολογικός λόγος ήταν αυτός που πρυτάνευε εκείνη την περίοδο. Αυτό είχε σαν επακόλουθο, αν δεν λαθεύω, την περίοδο εκείνη να αναπτύσσονται και να γεννιούνται τα διάφορα εκδοτικά, των περιοδικών, των εφημερίδων, τα καλλιτεχνικά με δύο λόγια «κυκλώματα». Δηλαδή, μικρές παρέες που εξέδιδαν τα έντυπά τους και που ήταν δύσκολο, αν δεν μετείχες σε αυτές, να έχεις πρόσβαση στα έντυπα αυτά. Υπήρχαν έντυπα που πολλοί ή πολλές πλήρωναν για να δουν δημοσιευμένο ένα ποίημά τους, έναν στίχο τους, ένα μικρό τους διήγημα, υπήρχε ένα εμπορικό θα λέγαμε αλισβερίσι και ένας αλιμάριστος ποιητικός εκδοτικός λόγος που δεν μπορούσε να ελεγχθεί και που κυκλοφορούσε ευρέως. Χρειάστηκε να έρθουν οι επόμενες δεκαετίες, μετά το δεύτερο ποιητικό Νόμπελ, που κέρδισε επάξια η Ελλάδα στο πρόσωπο του Οδυσσέα Ελύτη, για να κατασταλάξει αυτός ο ποιητικός «κουρνιαχτός» και να κατακάτσει όλη αυτή η τεράστια ποιητική παραγωγή, που ακόμα δεν έχει καταγραφεί σε όλη της την έκταση και το εύρος. Οι Έλληνες θεωρούν ότι ο ποιητικός λόγος είναι ένας εύκολος τεχνικά και συγγραφικά λόγος και ότι μπορεί κανείς εύκολα να τον χρησιμοποιήσει, και αυτό επαυξάνεται περισσότερο από την τάση που έχουν οι Έλληνες συγγραφείς να διαβάζουν μόνο τα δικά τους κείμενα ή αυτά των φίλων τους, κι έτσι η ποιητική αυτή εκδοτική «παθογένεια» συνεχίζεται, σε μικρότερη ασφαλώς έκταση, αν και στις μέρες μας οι άνθρωποι δεν διαβάζουν πλέον ποίηση, ούτε τους ενδιαφέρει η όποια μικρή παραγωγή, γνωρίζουν πέντε έξι ποιητικά ονόματα από το σχολείο, και από αυτούς έχουν διαβάσει μόνο ορισμένα ποιήματα που διδάχθηκαν στο σχολείο και έτσι πορεύονται. Οι άνθρωποι που μελετούν ουσιαστικά και δημιουργικά τον ποιητικό λόγο παλαιότερων ή νεότερων δημιουργών σήμερα είναι ελάχιστοι και ίσως σιγά-σιγά γίνονται ακόμα λιγότεροι. Οι καιροί, οι συνθήκες και οι πνευματικές ανάγκες και διέξοδοι των ανθρώπων άλλαξαν και αυτό δεν μπορεί κανείς να το σταματήσει, οι νεότεροι δημιουργούν τους δικούς τους πνευματικούς πυρήνες αναφοράς, τα δικά τους καλλιτεχνικά σύμβολα με τα οποία πορεύονται, και τα οποία δεν προέρχονται κατ’ ανάγκην από τον ποιητικό χώρο ή λόγο.

          Όμως, στη δική μου γενιά, τη γενιά του 1980, τα πράγματα για τον ποιητικό λόγο ήσαν διαφορετικά. Το 1974, όπως παρά πάνω αναφέραμε, πρωτοκυκλοφόρησαν διάφορα αξιόλογα και σοβαρά περιοδικά, τα οποία άφησαν το πνευματικό και καλλιτεχνικό τους στίγμα στα Ελληνικά Γράμματα, και ένα από αυτά υπήρξε και το μικρό και ολιγότευχο περιοδικό «η νέα ποίηση», που εκδόθηκε από τον Νοέμβριο του 1971 έως τον Φλεβάρη-Μάη του 1976, τεύχη 8 –  τουλάχιστον αυτά που γνωρίζω εγώ από την δική μου έρευνα. Εκδότης και διευθυντής του ήταν ο γνωστός και καταξιωμένος ποιητής της γενιάς του 1970, ο ποιητής, εκδότης, μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων και ανθολογιών Αντώνης Φωστιέρης. Όπως γράφεται στο μικρό βιογραφικό σημείωμα των συνεργατών του περιοδικού στη  σελίδα 24: «Φωστιέρης Αντώνης: γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Τέλειωσε με άριστα τα γυμνασιακά του χρόνια στο Λεόντειο Λύκειο Πατησίων, και μπήκε πρώτος στη Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου τώρα είναι τελειόφοιτος. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα το 1967 στη «Διάπλαση των Παίδων» κι από τότε, κατά καιρούς, σε λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει εκδώσει τις συλλογές «Το Μεγάλο Ταξίδι» (1971) και «Εσωτερικοί χώροι, ή Τα είκοσι» (1973). Έχει πάρει α΄ βραβείο σε ποιητικούς διαγωνισμούς (1970 και 1974). Ποιήματά του βρίσκονται σε ανθολογίες. Εκδίδει αυτό το περιοδικό».

           Την περίοδο πάνω κάτω αυτή, λοιπόν, ενδεικτικά αναφέρω ότι  κυκλοφόρησαν τα εξής περιοδικά: Α΄) η «Συνέχεια», πρώτο τεύχος Μάρτιος 1973, Β΄) οι γνωστές μας «Τομές» του ποιητή Δημήτρη Δούκαρη, πρώτο τεύχος Γενάρης 1975, Γ΄) η πρώτη περίοδος του περιοδικού «Τραμ», πρώτο τεύχος Οκτώβριος 1971, Δ΄) η «Φιλολογική Στέγη» στον Πειραιά, πρώτο τεύχος Φλεβάρης του 1965, Ε΄) το Ετήσιο «Χριστιανικό Συμπόσιο» 1967, ΣΤ΄) η ετήσια έκδοση της γκαλερί «Ωρα», «Χρονικό» 1970, Ζ΄) η «Χώρα», πρώτο τεύχος Σεπτέμβρης του 1978, Η΄) τα «Νέα Σύνορα» του Δημήτρη Βαλασκαντζή από το 1969, Θ΄) τα γνωστά μας «Αιολικά Γράμματα»του Κώστα Βαλέτα, Γενάρης του 1971, Ι΄) « το Δέντρο», Μάρτιος του 1978, ΙΑ΄) η «Δοκιμασία» (1973) του Γιάννη Δάλλα, και, τέλος, το γνωστό και σημαντικό περιοδικό «Διαβάζω» που δημιούργησαν ο Πειραιώτης Περικλής Αθανασόπουλος και οι συνεργάτες του, πρώτο τεύχος Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1976.  

Επίσης, εξακολουθούν να κυκλοφορούν η ετήσια «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» (1949), η μηνιαία «Ευθύνη» (1972) και η μακροβιότερη δεκαπενθήμερη «Νέα Εστία» (1927), η «Νέα Πορεία» (1955) του Τηλέμαχου Αλαβέρα από τη Θεσσαλονίκη, η «Καινούργια Εποχή» (1956) του Γιάννη Γουδέλη, ο γνωστός «Λωτός» (1971) του Σέργιου Τράμπα, ο «Μαντατοφόρος» (1972), η «Γραφή», πρώτο τεύχος Μάης του 1978 (όχι της Λάρισας), ο «Εκηβόλος» (1978), η σημαντική όχι μόνο για την Θεσσαλονίκη «Διαγώνιος» (1958) του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου κ.λπ.

         Όπως διαπιστώνουμε από τα ως άνω στοιχεία, η εκδοτική κίνηση και κατά την διάρκεια της δικτατορίας συνεχίζονταν με ζέση και συνεχίστηκε με μεράκι και ζήλο και μετά τη μεταπολίτευση.

          Το περιοδικό λοιπόν που εξέδωσε ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης (πριν το γνωστό μας «η λέξη» μαζί με τον συγγραφέα Θανάση Νιάρχο), σε αυτή τη δημιουργική για τα λογοτεχνικά δρώμενα περίοδο είναι «η νέα ποίηση».

         «η νέα ποίηση» κυκλοφόρησε το πρώτο της τεύχος τον Νοέμβριο του 1974 και το τελευταίο της τον Φλεβάρη-Μάη του 1976. Τεύχη συνολικά 8. Η αρίθμηση των σελίδων αρχίζει από το νούμερο 1 έως την 184. Κάθε τεύχος αποτελείται από 12 φύλλα, δηλαδή περίπου ένα δεκαεξασέλιδο, συμπεριλαμβανομένου και του λεπτού σκούρου εξωφύλλου. Οι διαστάσεις της είναι 18Χ26,5. Το λεπτό αυτό λογοτεχνικό περιοδικό, από το δεύτερο τεύχος του δημοσιεύει και διαφημίσεις, όχι αναγκαστικά λογοτεχνικού ενδιαφέροντος. Η ύλη του είναι συγκεκριμένη, δημοσιεύει νεότερους και παλαιότερους λογοτέχνες αλλά και μεταφράσεις ξένων δημιουργών. Η τιμή του είναι από το πρώτο έως το τελευταίο 12 δραχμές και, ασφαλώς, κυκλοφορεί στο πολυτονικό σύστημα της εποχής, το χαρτί είναι μάλλον «πενιχρό» και τα κείμενα που δημοσιεύονται είναι χτυπημένα σε τυπογραφεία της εποχής με τα γνωστά στοιχεία. Τόσο τα κείμενα όσο και οι σχετικές φωτογραφίες – αυτές που απεικονίζουν τους συμμετέχοντας λογοτέχνες  – είναι ασπρόμαυρα. Στο τέλος κάθε τεύχους υπάρχει μικρό βιογραφικό των συμμετεχόντων. Το εξώφυλλο είναι συνήθως σκούρο και από απλό χαρτί. Τα τρία πρώτα τεύχη έχουν διπλόγραμμο  αχνό κόκκινο  πλαίσιο, μέσα στο οποίο δίνονται οι ανάλογες πληροφορίες για το τεύχος.

Το πρώτο τεύχος εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 1974. Πάνω δεξιά με κόκκινα γράμματα γράφεται η τιμή του τεύχους (δραχ. 12) υπογραμμισμένο, ακολουθεί στη μέση του εξωφύλλου ο τίτλος του περιοδικού με μικρά πολυτονικά ψηφία σε κόκκινο χρώμα, ακριβώς δεξιά κάτω από τον τίτλο έχουμε την ένδειξη «ποιητικό περιοδικό», και από κάτω ακριβώς γράφονται τα εξής: «Έκδοση-Διεύθυνση: Αντώνης Φωστιέρης». Στο αριστερό μέρος, ακριβώς από κάτω, υπάρχει μικρό πλαίσιο όπου γράφονται τα εξής: «1. Σε αυτό το τεύχος –ανέκδοτα, πρωτότυπα ποιήματα και μεταφράσεις κριτικές δοκίμια για την ποίηση:». Στην δεξιά πλευρά της σελίδας, σε όλο της το μήκος, αναφέρονται με μεγάλα γράμματα τα ονόματα των συνεργατών και κειμενογράφων. Τα εξής: Μιχαήλ Δ. Στασινόπουλος, Άγγελος Τερζάκης, Κώστας Βάρναλης, Δημήτρης Δούκαρης, Νανά Ησαΐα, Γιώργος Θέμελης, Γιώργος Καραβασίλης, Κ. Μιχαήλ, Λευτέρης Πούλιος, Λύντια Στεφάνου, Γ. Ξ. Στογιαννίδης, Αντώνης Φωστιέρης, και μετά από μια μικρή βινιετούλα ακολουθούν τα ονόματα των δύο ξένων ποιητών, του Rafael Alberti και της Emily Dickinson. Ακριβώς κάτω από την, σε παράλληλη σειρά, παράθεση ονομάτων γράφεται η ημερομηνία έκδοσης: Νοέμβριος 1974. Η ίδια γενική εικόνα επαναλαμβάνεται και στο οπισθόφυλλο. Το περιοδικό είναι δεμένο με καρφίτσα.

Στην πρώτη σελίδα του πρώτου αυτού τεύχους γράφονται τα εξής:

«η νέα ποίηση

Μηνιαίο ποιητικό περιοδικό. Τιμή φύλλου δρχ. 12. Ετήσια συνδρομή (10 τεύχη) δρχ. 100. Έκδοση-Διεύθυνση (υπεύθυνος κατά το νόμο) Αντώνης Θ. Φωστιέρης: Διον. Αιγινήτου 46, Αθήνα 615, τηλ. 722-855. Σαυτή τη διεύθυνση οι συνδρομές, κείμενα κλπ. Υπεύθυνος τυπογραφείου Νίκ. Μολδοβάνης: Ναυαρίνου 11, Αθήνα

Πρώτη περίοδος, αρ. φύλλου 1. Νοέμβριος 1974»

και ακολουθούν δύο ανέκδοτα ποιήματα του ποιητή Κώστα Βάρναλη, τα οποία δημοσιεύονται σε μια πρώτη χειρόγραφη μορφή με γράμματα του ίδιου του ποιητή Κώστα Βάρναλη και από κάτω κανονικά με τα στοιχεία του τυπογραφείου. Τα ποιήματα αυτά είναι:

ΔΙΧΤΑΤΟΡΙΕΣ…

Μικρός στα ξένα δάκρυζα, σαν άκουα τ’ όνομά σου,

μεγάλος κλαίω, που σε κοιτάζω από κοντά, θεομάνα.

          Και:

Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

                    – Πώς στόμωσ’ έτσι του σπαθιού σου η κόψη

και πώς μετράς τη γης με σκότεινη όψη;

Αιώνες όλ’ η Γης σε προσκυνά,

δεν είσαι, δε γρικιέσαι πουθενά!

                     – Πάω με τους λίγους άρχοντες της Γης,

του πολέμου, της βίας, της αρπαγής.

Αν να σκοτώνεις το λαό μπορείς,

στο πλάι σου σπαθοφόρα θα με βρείς.

28.11.73.

Σημείωση: στην ανακοίνωση του περιοδικού γράφεται ότι είναι Μηνιαίο περιοδικό, ταυτοχρόνως όμως μιλά για ετήσια συνδρομή 10 τευχών, όχι 12, και ανάλογη θα είναι και η τιμή του. Αυτό σημαίνει, ή ότι είναι τυπογραφικό λάθος, ή ότι θα κυκλοφορήσουν δύο διπλά τεύχη. Επίσης, υπάρχει λάθος στον μήνα της έκδοσης και γράφεται Οκτώβριος 1974, το οποίο διορθώνεται με το χέρι και γράφεται Νοέμβριος.

Στην τελευταία σελίδα, με αριθμό 24, δίνεται ακόμα και η εξής πληροφορία: Επιμέλεια φωτογραφικού υλικού, Στούντιο Γιάννη Μάνθου-Παπαδιαμαντοπούλου 10.

Στη δεύτερη σελίδα, με ημερομηνία 3-10-1974, δημοσιεύεται επιστολή του Ακαδημαϊκού και πρώτου προέδρου της μεταπολεμικής ελληνικής δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλου. Ακολουθεί μια επίσης με την ευκαιρία επιστολή του Ακαδημαϊκού και συγγραφέα Άγγελου Τερζάκη και, ακριβώς από κάτω από τις δύο επιστολές, δημοσιεύονται τα εξής:

«Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ δημοσιεύει ανέκδοτα πρωτότυπα ποιήματα και μεταφράσεις (με εισαγωγή στο έργο των λιγώτερο γνωστών, εδώ, ξένων ποιητών), κριτικές, δοκίμια, μελέτες γύρω απ’ την ποίηση, με πρόθεση να δώσει μια, κατά το δυνατό, σφαιρική εικόνα της σύγχρονης πραγματικότητας σαυτό τον τομέα.

Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ δεν είναι όργανο μιας λογοτεχνικής ‘‘σχολής’’ ή ομάδας, ούτε ενός, από πριν, κλειστού κύκλου ανθρώπων.

Είναι μια αρτηρία, ζεστή και ζωηρή, μες τον καθένα μας.»

Ακολουθούν τα «Δέκα ποιήματα» (σελίδες 3-5) του Γ. Ξ. Στογιαννίδη. Έχουμε έπειτα σε μετάφραση της ποιήτριας Νανάς Ησαΐα  (σελίδες 6-9) μια εισαγωγή και μετάφραση ποιημάτων της φημισμένης ποιήτριας Έμιλυ Ντίκινσον (Emily Dickinson). Έπεται μια συνέντευξη με τον ποιητή Γιώργο Θέμελη από τον εκδότη του περιοδικού Αντώνη Φωστιέρη: «Μια συνομιλία γύρω από τη λειτουργία της ποίησης, την ΄΄κοινωνική θέση’’ της, την κριτική της, τα νέα ρεύματα» (σελίδες 10-11).

Η ποιήτρια και μεταφράστρια Λύντια Στεφάνου δημοσιεύει το κείμενο «Λίγα για τον λόγο» (σελίδες 12-14). Ο ποιητής της γενιάς του 1970, ο γνωστός μας Λευτέρης Πούλιος, δημοσιεύει στη σελίδα 15 το ποίημα «Αθήνα». Στην επόμενη σελίδα 16, ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης δημοσιεύει δύο ποιήματα, τα «Η μοναξιά του χρόνου» και το «Ποιος είσαι συ». Στις σελίδες 17-18 ο ποιητής και ανθολόγος Γιώργος Καραβασίλης μας δίνει μια μικρή εισαγωγή και μετάφραση ποιημάτων του Ραφαέλ Αλμπέρτι (Rafael Alberti). Ο Κ. Μιχαήλ κρατά τις σελίδες κριτικής των ποιητικών βιβλίων (σελίδες 19-22). Παρουσιάζονται τα βιβλία των Γ. Θέμελη, Έλενας Στριγγάρη, Α. Κ. Χριστοδούλου και Στέφανου Ροζάνη. Τέλος στις σελίδες 23 και 24 δημοσιεύονται μικρά βιογραφικά στοιχεία των συνεργατών, όπου γράφονται τα εξής:

«συνεργάτες της ‘‘νέας ποίησης’’. (Τα σημειώματα-παρουσίαση των συνεργατών του περιοδικού έχουν στοιχεία βιογραφικά τους, όχι αξιολογικά του έργου τους)».

         Αυτό είναι το υλικό που περιλαμβάνει το πρώτο τεύχος του περιοδικού «η νέα ποίηση». Το δεύτερο τεύχος κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1974, το 3^οτεύχος τον Γενάρη του 1975, το 4^ο τεύχος τον  Γενάρη-Μάρτη του 1975, το 5^ο τεύχος κυκλοφόρησε τον Απρίλη-Μάη του 1975, το 6^ο τεύχος Καλοκαίρι-Σεπτέμβρη 1975, και το 8^ο τεύχος τον Φλεβάρη-Μάη του 1976.

Το 7^ο τεύχος του περιοδικού δεν το έχω δει, δεν κατόρθωσα να το αγοράσω, ούτε το βρήκα σε κανένα παλαιοπωλείο και, έτσι, δεν το καταγράφω.

  Το δεύτερο τεύχος του περιοδικού, του Δεκέμβρη 1974, όπως είναι φυσικό είναι αφιερωμένο στην επέτειο του Πολυτεχνείου, μια που ήδη έχει περάσει ένας χρόνος και η μνήμη ακόμα όχι μόνο είναι νωπή αλλά και στάζει αίμα από τους δολοφονημένους από τη δικτατορία πολίτες, ενώ η δημοκρατία στην Ελλάδα παραπαίει ακόμα μέχρι να βρει τον ορθό της προσανατολισμό. Το τεύχος επιγράφεται «Αφιέρωμα, λεύκωμα-ντοκουμέντο. Η λαϊκή μούσα για το ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ».

Στο τρίτο τεύχος δημοσιεύονται ανέκδοτα ποιήματα του Τάκη Βαρβιτσιώτη, της Λύντιας Στεφάνου, του Γιάννη Νεγρεπόντη, του Γιώργου Βέη, της Λ. Χατζοπούλου-Καραβία, του Γιάννη Βαρβέρη, του Κώστα Μαυρουδή και άλλων. Στο τεύχος αυτό υπάρχει και η στήλη της αλληλογραφίας, όπου δημοσιεύονται τα βιβλία που το περιοδικό έλαβε. Ο Στέφανος Μπεκατώρος επίσης δημοσιεύει ένα δοκίμιο για την ποίηση και ο Γιώργος Καραβασίλης μεταφράζει Μπορίς Βιάν (Boris Vian), τον γνωστό μας αργότερα από τα μυθιστορήματά του «Θα φτύσω στους τάφους σας», «Ο Ψυχοβγάλτης» και άλλα που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις της Ιωάννας Χατζηνικολή.

Στο τέταρτο τεύχος δημοσιεύονται, μεταξύ άλλων, ανέκδοτα ποιήματα του Τ.Κ. Παπατσώνη, της Μαρίας Λαϊνά, του θεατράνθρωπου και ποιητή Δημήτρη Ποταμίτη, του Γιώργου Μαρκόπουλου, των Beat ποιητών Allen Ginsberg, Gregory Corso, Jack Kerouak,Lawrence Ferlingetti. Ο ποιητής Νίκος Καρούζος δημοσιεύει, με την ευκαιρία του θανάτου του ποιητή Νίκου Καββαδία στις 11.2.1975, ένα μικρό κείμενο, κάτω από ένα χειρόγραφο του Ν. Καββαδία (το ποίημα  «Παραλληλισμοί»). Και ο Κώστας Μύρης (Κώστας Γεωργουσόπουλος) δημοσιεύει τους στίχους για τραγούδια «Η μεγάλη αγρυπνία».

Το πέμπτο τεύχος έχει κείμενα για τον γνωστό Γάλλο συγγραφέα Αντονέν Αρτώ (Antonin Artaud) και ποιήματα της Μελισσάνθης, του Νίκου Δ. Καρούζου, του Μανώλη Πρατικάκη, του Σταύρου Βαβούρη, του Ανέστη Ευαγγέλου, του Δημήτρη Γαβαλά, του Δημήτρη Κόρσου και άλλων.

Στο έκτο τεύχος δημοσιεύονται κείμενα του Dylan Thomas σε μετάφραση Λύντιας Στεφάνου, καθώς και ποιήματα της Έρσης Λάγκε, της  εκ Θεσσαλονίκης σημαντικής ποιήτριας Μαρίας Κέντρου-Αγαθοπούλου, της ποιήτριας και δοκιμιογράφου Ολυμπίας Καράγιωργα, του Γιάννη Πατίλη, της Κικής Δημουλά, του Διαμαντή Αξιώτη, του Νίκου Δήμου, του Στέφανου Μπεκατώρου κ.ά.

Τέλος, στο 8 τεύχος, που κυκλοφόρησε τον Φλεβάρη-Μάη του 1976, βλέπουμε στη δεύτερη σελίδα του εξωφύλλου να δημοσιεύεται διαφήμιση του τόμου «Ποίηση ’75», με ανέκδοτα ποιήματα 43 νεοελλήνων ποιητών, από τις εκδόσεις «μικρή άρκτος».  Στην πρώτη σελίδα του τεύχους (σελίδα 161) δημοσιεύεται το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου «Πριν Βουλιάξω» (Ελβετία 1970). Ο ποιητής Τάσος Παππάς δημοσιεύει το ποίημα «Χαιρετισμός στη ‘‘Νέα Ποίηση’’», Ο Γ. Ξ. Στογιαννίδης υπογράφει μια μικρή μελέτη για τον ποιητή Γιώργο Θέμελη, η ποιήτρια και επαγγελματίας αστρολόγος Θεοδώρα Ντάκου παρουσιάζεται στο τεύχος αυτό με ποιήματά της, ο Πειραιώτης ποιητής Γιάννης Κακουλίδης με τρία του ποιήματα δίνει το ποιητικό του στίγμα («Συγχωρητικαί Ευχαί εις πάσαν αράν και αφορισμόν», «Σύχρονη Εμπειρία» και « Planning for the Unthinkable») και ο Π. Β. Πάσχος με θρησκευτικής πνοής ποιητικές καταθέσεις. Έχουμε επίσης την ποιητική κατάθεση της Βικτωρίας Π. Παπαδάτου, το κείμενο «Η εύθραυστη ηλικία» του Rene Char, ποιήματα από τη σύγχρονη Αφρικάνικη ποίηση, ένα ποίημα του  Χρήστου Τουμανίδη («Τα δέντρα») και δύο ποιήματα («Φωτογραφία» και «Όταν δεν περνούν οι γερανοί») του πρόωρα χαμένου ποιητή και μεταφραστή παλαιού φίλου Σωκράτη Ζερβού, του παιδιού με τα σγουρά μαλλιά που ήταν πάντα με ένα τσιγάρο στο στόμα, ενώ ο ιστορικός της λογοτεχνίας, λαογράφος και δοκιμιογράφος Μιχάλης Μερακλής χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κ. Μιχαήλ δημοσιεύει για ποιητικές συλλογές του Πειραιώτη ποιητή Στέλιου Γεράνη εκτενή κριτική. Με την σελίδα 184 τελειώνει και το τεύχος αυτό.

         Το περιοδικό «η νέα ποίηση», που εξέδωσε ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης για ένα χρόνο περίπου, σύνολο τευχών 8, μαζί με το 7^ο τεύχος που δεν το έχω δει, όπως φαίνεται και από τη σύντομη παράθεση της ύλης του, υπήρξε μια αρκετά ενδιαφέρουσα και πρωτοπόρα εκδοτική κατάθεση για την εποχή του, με εκλεκτές και σημαντικές συνεργασίες και μελέτες σύγχρονες και ενδιαφέρουσες. Οι συνεργάτες του είναι από τα πιο γνωστά ονόματα στον χώρο της ποίησης και του δοκιμίου, τα ποιήματα που δημοσιεύονται υπηρετούν τον μοντέρνο στίχο και η θεματολογία τους είναι αρκετά σύγχρονη. Βλέπουμε ακόμα την παρουσία σημαντικών γυναικείων φωνών, είτε με τη δημοσίευση ποιημάτων τους, είτε με μεταφράσεις τους, είτε με μικρές μελέτες τους. Τα πρόσωπα είναι από διαφορετικές γενιές, έστω και αν η γενιά του ποιητή Αντώνη Φωστιέρη, η γενιά του ’70, καταλαμβάνει τον μεγαλύτερο χώρο των σελίδων. Αλλά και οι ξένες παρουσίες έχουν ενδιαφέρον.

Θα γράφαμε ότι το περιοδικό αυτό προετοιμάζει την έκδοση του περιοδικού «η λέξη», που εξέδωσε αργότερα, μαζί με τον συγγραφέα και επιμελητή εκδόσεων Θανάση Νιάρχο, ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης.

ΥΓ. Ο κριτικός και δοκιμιογράφος Αλέξης Ζήρας, στο "Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας" των εκδόσεων Πατάκη, στο γνωστό λήμμα του για τον ποιητή Αντώνη Φωστιέρη αναφέρει μόνο ονομαστικά το περιοδικό. Δυστυχώς δεν κατόρθωσα να βρω επαρκείς πληροφορίες για το περιοδικό στα παράλληλα περιοδικά που εξέτασα.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα, Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 2014.

Πειραιάς, Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 2014.

Αναγκαίες συμπληρωματικές πληροφορίες

Ο ποιητής και εκδότης κύριος Αντώνης Φωστιέρης, είχε την καλοσύνη να μου τηλεφωνήσει και να μου στείλει 3 ακόμα τεύχη του περιοδικού «η νέα ποίηση» το 7 τεύχος που δεν είχα βρει στο εμπόριο καθώς και τα νούμερα 9 και 10, επίσης, διόρθωσε τις ορθογραφικές αβλεψίες της προηγούμενης δημοσίευσης. Το νέο κείμενο το δημοσιεύω ξανά, συμπληρώνοντάς το με την ύλη των τευχών που δεν είχα αποδελτιώσει που μου έστειλε ο ποιητής και για τα οποία τον ευχαριστώ.

Με τα δύο αυτά τεύχη 9 και 10 κλείνει ο κύκλος του λογοτεχνικού αυτού περιοδικού που την συμβολή του στην ελληνική ποίηση θέλησα να καταγράψω στο bloc μου. Το σύνολο των σελίδων των δέκα αυτών τευχών είναι 250, στο τελευταίο τεύχος, το 10, υπάρχει σχετικό γενικό θεματικό ευρετήριο, η τιμή του τελευταίου τεύχους είναι 24 δραχμές και έχει 38 σελίδες.

Το 7 τεύχος κυκλοφόρησε όπως αναφέρεται στην σελίδα 137 τον Οχτώβρη του 1975 με Γενάρη του 1976, σελίδες 137 έως 160. Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο έχουν χρώμα λευκό και με πανομοιότυπα πληροφοριακά στοιχεία, η τιμή του είναι και πάλι 12 παλαιές δραχμές.

Ο ποιητής και εικαστικός Νίκος Εγγονόπουλος παρουσιάζεται με δύο ποιήματα: «Περί Κροκοδείλου Κλαδά» και

«Βιτσέντζος Κορνάρος"

«σα να μην έφτανε/

πως η ζωή/

είν’ τόσο σύντομη/

είναι τόσο λίγη/

μας/

τηνε κάμουνε/

τόσο συχνά/

-και δίχως λόγο-/

κι’ οδυνηρή/

γι’ αυτό κι εγώ γυρνάω/

από σκοντράδα/

σε σκοντράδα/

ξεμπετουργιασμένος/

και τραγουδώ».

Σημείωση 1: Νομίζω ότι η λέξη ξεμπετουργιασμένος» που χρησιμοποιεί ο ποιητής Νίκος Εγγονόπουλος, μας δείχνει πως μια λέξη σαρανταποδαρούσα και κάπως βαριόηχη-με αυτό μπ-μια λέξη που δεν την ακούς συχνά και μάλλον πια δεν μιλιέται, μπορεί στην πέννα ενός ποιητή να λειτουργήσει ποιητικά. Ο Νίκος Εγγονόπουλος συνηθίζει να χρησιμοποιεί ένα λεξιλόγιο όχι τόσο σύνηθες στο ελληνικό κοινό, αν και περισσότερο κάνει χρήση παράξενων λέξεων ο έτερος των Υπερρεαλιστών, ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος σε δύο τόμους. Σημαντικό επίσης έργο του είναι η ποιητική του συλλογή «Η Κοιλάδα με τους Ροδώνες».

Ο ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Καραβασίλης μας δίνει τα εξής ποιήματα:

«Ελεγεία για τον Ρενέ Κρέβελ», «Αρχέτυπα»και

«Ήθος»

«Μετά τον έρωτα/

Η αθώωση/

στο κοντινότερο γαύγισμα/

κάτω στο συνοικισμό/

κι ας ήταν και προσφυγικός».

Σημείωση 2: Ο ποιητής και μεταφραστής Γιώργος Καραβασίλης μας έδωσε τα επόμενα χρόνια έναν στέρεο και μουσικό ποιητικό λόγο αλλά και εξαίσιες μεταφράσεις. Δες «Σαπφούς Σάπφειροι»

Ο τρυφερός και λυρικός λόγος της ποιήτριας Κοραλίας Θεοτοκά ακολουθεί με τρία ποιήματα: «Η Μαύρη αλήθεια», το «Επικίνδυνο τραγουδάκι»και το «Αισιόδοξο»

«Είμαι μια μελλοντική ψυχή/

κι έχω να τελειώσω μια ζωή/

με πράγματα της σάρκας./

Ανατέλλω μέσα απ’ τ’ ατσάλι/

με λάμψεις δίστομες/

μια για τα μάτια/

μια για την καρδιά/

με την ταχύτητα της βοής/

που πεθαίνει τα κοκόρια/

Κελαϊδώ μες στις μοτοσυκλέτες/

μες στους κλειστούς αριθμούς./

Είδε κανένας Άνοιξη εκεί;/

Σε λίγο θα μετράνε και τ’ αγέρι/

καθώς τον ιερό χρόνο.

Διαστέλλεται, συστέλλεται ο χρόνος/

κτυπάς στον τοίχο με τέτοιες σκέψεις΄/

κι έχω να σπάσω κόκκαλα/

για να βρω τους άλλους./

«Ο Παράδεισος είναι οι άλλοι»./

Δεν το είπε ο Σάρτρ./

«Όσοι θάνατοι τόσες γέννες»./

«Περισσεύουν οι ζωντανοί/

από τους σφαγμένους»,/

Όλα καλά, πάμε καλά,/

Ζούμε ακόμα, άρα αγαπιόμαστε./

Βρέφη όλου του κόσμου ενωθείτε».

Σημείωση 3: Η ποιήτρια Κοραλία Θεοτοκά,(Νέο Φάληρο 5/5/1935-Αθήνα 18/12/1976) δεύτερη σύζυγος του μυθιστοριογράφου και δοκιμιογράφου Γιώργου Θεοτοκά, ενός από τους αντιπροσωπευτικότερους συγγραφείς και διανοούμενους της Γενιάς του 1930, είναι ίσως κάπως παραγνωρισμένη μέσα στον λειμώνα της γυναικείας ποιητικής δημιουργίας. Ο άτυχος θάνατός της-η αυτοκτονία της-παρότι συγκλόνισε τους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής της, αργότερα, η ποιητική της φωνή μάλλον λησμονήθηκε. Από όσο εγώ γνωρίζω, το μόνο βιβλίο που υπάρχει για την ποιήτρια είναι αυτό που εκδόθηκε το 1977 από τις εκδόσεις του βιβλιοπωλείου της Εστίας σε επιμέλεια Θανάση Νιάρχου που περιλαμβάνει «τα κείμενά της  και τα κείμενα για το έργο της», ένας τόμος 330 σελίδων που μας φωτίζει την πνευματική της πορεία.

Εδώ βλέπουμε δύο πασίγνωστα τσιτάτα του Ζαν Πωλ Σαρτρ «Η Κόλαση είναι οι άλλοι» και αυτό του Κάρλ Μαρξ «Προλετάριοι όλου του Κόσμου ενωθείτε» να χρησιμοποιούνται από την ποιήτρια παραλλαγμένοι για τις ανάγκες του ποιητικού της νοήματος.

«Δεν θέλω πια ό,τι ήθελα/

να τρέχω και να τρέχω/

πάνω στα βήματα εκείνων/

που απ’ τη δική μου την ορμή/

φεύγουν κυνηγημένοι/

και να στενεύει ο καιρός.»

Από το «Ένα σεντόνι», σελίδα 94.

Ο Αμερικανός συγγραφέας και ποιητής Charles Bukowski, που γεννήθηκε στην Γερμανία αλλά πολιτογραφήθηκε Αμερικανός, να μας δίνει τρία του ποιήματα.

Σημείωση 4:Ο Τσάρλς Μπουκόφσκι, ο beat αυτός ποιητής ήταν κάποτε πολύ αγαπητός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό,-εξίσου με τον άλλο πάπα των beat ποιητών τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ-ο εκδοτικός οίκος Οδυσσέας είχε κυκλοφορήσει τα μυθιστορήματά του, αν και νομίζω, ότι ήταν αρκετά «παρακμιακός» και κάπως βαρετός, τα ποιήματά του αντίθετα, με αυτόν τον σαρκαστικό και πυρετικό λόγο, θεωρώ ότι είναι πιο αντιπροσωπευτικά της πνευματικής του δημιουργίας. Κυκλοφορούν δυό ογκώδεις τόμοι και άλλοι μικρότεροι με το ποιητικό του έργο. που μπορεί να συναντήσει κανείς εξαίσιες ποιητικές μονάδες του Αμερικανού δημιουργού, η ταινία που γυρίστηκε για την ζωή του δεν προσθέτει πολλά στην μεταθανάτια υστεροφημία του.

Ο ποιητής Θ. Π. Ζαφειρίου, μας δίνει έξη ποιήματά του:

Από «Το Ποίημα»

«Πήγαμε βαθιά μέσα στο ποίημα,/

αυτό αιμορραγούσε,/

αίμα δικό του/

μέσα στις δικές μας φλέβες/

κι ο ποιητής που έγινε εδώ/

κομματάκια,/

αυτά γυρεύουν τη ζωή του,/

κρατούν ακόμη τον καημό του.»

Ο εκδότης του περιοδικού, μεταφραστής και ποιητής Αντώνης Φωστιέρης που το 2013 κυκλοφόρησε την τελευταία του ποιητική συλλογή «Τοπία του Τίποτα» από τις εκδόσεις Καστανιώτη, μας δίνει τρία του ποιήματα:

Από «Το Άλογο»

«Αυτό το άλογο βοσκάει τους μέσα κάμπους/

Κάποτε υψώνει το λαιμό του και τρώει το χόρτο μου./

Ποτέ μου δεν το είδα δεν το αντάμωσα/

Η πεδιάδα του

                       Φαντάζομαι είμ’ εγώ/

Κή ευτυχία μου/

Το ποδοβολητό του που ακούγεται/

Χωρίς σκοπό στην πλούσια ερημιά μου».

Ο ποιητής Δημήτρης Σταθόπουλος μας δίνει τα ποιήματα «Πειρασμός», «Πένθος» και «Βεβαιότητα».

Από το «Πένθος»

«Μόνο κάτι πουλιά περαστικά/

ρίξαν ένα ρούχο/

στο γυμνοσάλιαγκα/

το σάλιο του άναρθρη ευχαριστία/

σύρθηκε στη φρυγμένη γη.

Πιο πέρα το πένθος της κυπάρισσος/

ράντιζε μαρασμό τις καλαμιές».

Ο ποιητής και καθηγητής Γιώργος Δανιήλ που για ένα διάστημα στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια κατοίκησε στον Πειραιά μας δίνει 5 μικρά «Αμαρτωλά»

Από το IV

«Με γοργό ρυθμό και δόντια/

που γυάλιζαν στιλπνά/

σε στόματα μισάνοιχτα στον πόθο/

σε πήρα με πήρες/

καρφωθήκαμε/

σε κοινό πάσσαλο».

Σημείωση 5: Ενδιαφέρουσα είναι και η μελέτη του Γιώργου Δανιήλ για τον πεζογράφο Νίκο Καχτίτση.

Η ποιήτρια Αλίκη Γιατράκου-Fossi, πέντε ποιήματά της.

Από το ποίημα «Στον Τόπο μας»

«Εδώ όλα μας ξέχασαν. Και είναι ο τόπος μας/

Οι δρόμοι. Ξυπνούσαμε τα μεσημέρια με τους ψιθύρους,/

Και αστράφτανε: «Περνάνε κείνοι οι θεοί»/

το γιασεμί. Μισό ξερό, μισό ένα χάρμα/    

το βάσταγε η μάντρα κι έσκυβε: «Ωραία παιδιά»/

Και οι κάπαρες. Μια ώρα δρόμο κατηφόριζαν./

το βράχο όπως όπως για να ιδούνε. «Αυτοί είναι»./

Οι λυγαριές θαυμάζανε και ξέραμε τα φίλτρα της αγάπης./

«όποιος περάσει από λυγιά/

και δεν κόψει κλωνάρι/

να μη χαρεί τα νιάτα του/

κι ας είν’ και παλληκάρι»./

Μωρέ τι έγινε και μας ξεχάσανε;/

Και νάλεγες μαθές/

Πως συ κι εγώ καταλιακού/

Κι εγώ κι εσύ στον ίσκιο/

Δεν είμαστε το ίδιο πράγμα;»

Σημείωση 6: Με την Αλίκη Γιατράκου-Fossi είχαμε θυμάμαι επικοινωνήσει πριν από χρόνια,-έμενε στο Παρίσι-και είχε την καλοσύνη να μου στείλει τις ποιητικές της συλλογές. Πάντα μου άρεσε η ποίησή της, και ιδιαίτερα όταν μπόλιαζε τόσο αρμονικά τον ποιητικό της λόγο με αποσπάσματα από τον δημοτικό λόγο, από το δημοτικό τραγούδι.

Ο γνωστός σε όλους μας Σωκράτης Α. Σκαρτσής, μας δίνει τις «Δέκα Ερωτικές Ασκήσεις» του.

7

«Είναι κάτι λέξεις πράγματα/

και κάτι πράγματα λέξεις/

έτσι γινόμαστε ο κόσμος»

9

«Πρέπει να γίνω αυτό ένα/

με σένα με τον κόσμο/

με μένα να γίνω η γλώσσα».

Σημείωση 7: Αξίζει κάποτε να εξεταστεί η συμβολή του συγγραφέα και καθηγητή Σωκράτη Α. Σκαρτσή στην διοργάνωση των Συμποσίων Ποίησης στην Πάτρα αλλά και των εκδόσεών τους

Ο ομότιμος πλέον καθηγητής, συγγραφέας, λαογράφος και ιστορικός της λογοτεχνίας Μιχάλης Μερακλής ως Κ. Μιχαήλ γράφει για την ποιητική συλλογή του Β. Ευστρατιάδη «Τώρα που ο νεκρός ζει».

Ο ποιητής και εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού «Τομές» Δημήτρης Δούκαρης, κρίνει «Τα Ποιήματα» της Μελισσάνθης και ο συγγραφές και συνεκδότης Θανάσης Θ. Νιάρχος γράφει για την ποιητική συλλογή «Το Χρονικό» ενός από τους πιο Σεφερικούς ποιητές της γενιάς του τον Τάκη Σινόπουλο. Και οι δύο δημιουργοί, δηλαδή η ποιήτρια Μελισσάνθη και ο Τάκης Σινόπουλος άφησαν τα δημιουργικά τους ίχνη τόσο βαθειά πάνω στην ποιητική γη της πατρίδα μας που δεν χρειάζονται συστάσεις.

Τέλος το τεύχος κλείνει με την σελίδα «Τα βιβλία που λάβαμε», τα ονόματα των συνεργατών των προηγούμενων τευχών και, μικρά βιογραφικά των συνεργατών του παρόντος τεύχους.

Ήδη, είχε κυκλοφορήσει ο τόμος «Ποίηση ‘75» των Αντώνη Φωστιέρη και Θανάση Θ. Νιάρχου, όπως μας το δηλώνει η διαφήμιση της πρό τελευταίας σελίδας.

            Το 9 τεύχος του περιοδικού «η νέα ποίηση» κυκλοφόρησε τον Ιούνιο-Σεπτέμβριο του 1976, ήδη η μικρή μας Δημοκρατία είχε αρχίσει να κάνει δειλά-δειλά τα πρώτα της βήματα. Η Δίκες των Χουντικών και των άλλων βασανιστών συνεχίζονταν, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή του πρεσβύτερου εδραίωνε και θωράκιζε την Νέα Ελληνική Δημοκρατία, και ο Αντρέας με το ζιβάγκο και τα συνθήματα της Αλλαγής κάλπαζε προς την εξουσία. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ήταν ένας από τους πλέον μορφωμένους Έλληνες πολιτικούς ο Καντιανός φιλόσοφος και συγγραφέας Κωνσταντίνος Τσάτσος. Ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, για ένα διάστημα κατά την διάρκεια του Β Παγκόσμιου Πολέμου διέμεινε με την οικογένειά του στην Καστέλλα  του Πειραιά, εδώ στην πόλη μας γεννήθηκε η χορογράφος και χορεύτρια κόρη του Ντόρα Τσάτσου-Συμεωνίδου, δικοί του ακόμα πρόγονοι, οικοδόμησαν την γνωστή μας Ιωννίδειο Σχολή(δες τα Απομνημονεύματα του Κωνσταντίνου Τσάτσου). Την περίοδο εκείνη, 1976 άρχισαν να εκδίδονται και διάφορα ποικίλα και ενδιαφέροντα λογοτεχνικά περιοδικά. Επικρατούσε μια εκδοτική άνθιση σε όλους τους τομείς.

Η Πειραιώτισσα ποιήτρια και μεταφράστρια Όλγα Βότση ανοίγει τις σελίδες του περιοδικού με το ποίημά της «Όταν Ουρλιάζουν»

‘Όταν ουρλιάζουν για πρώτη φορά βαθιά μου/

σα ζώα πληγωμένα οι νύχτες,/

κι εγώ βγαίνω σα νυχτοβάτης/

απ’ τα ζεστά στρώματα της αγάπης/

να μαθαίνω την άγρια καρδιά των ανέμων,/

να κοιτάζω τον ίσκιο μου/

στων γκρεμών την άκρη να μεγαλώνει,/

απ’την άξαφνη του πόνου συγκομιδή,/

τι βαθύς, λέω, και γλυκός είναι ο κόσμος,/

που για πρώτη φορά σήμερα,/

μες απ’των βαράθρων τ’ ανοίγματα βλέπω.»…..

Σημείωση 1: Σημαντική θρησκευτική και οντολογική φωνή η Πειραιώτισσα ποιήτρια Όλγα Βότση, άφησε πίσω της ένα σημαντικό έργο, εκτός από τα ποιήματά της ξεχωρίζουν και οι μεταφράσεις της(δες ιδιαίτερα το έργο του Φρανς Κάφκα)  αλλά και άλλων δημιουργών. Ο εκδοτικός οίκος Οι Εκδόσεις των Φίλων έχουν κυκλοφορήσει το σύνολο των ποιημάτων της καθώς και στοχαστικά της κείμενα. Και μελέτες.

Ο πεζογράφος Τριαντάφυλλος Πίττας μας δίνει τρία του ποιήματα.

Από το «Ιδιωτικό»

«Μέσα στο αποσπερινό σούρουπο τι περιμένεις/

δε θα ρθει απόξω αυτό/

Το δάγκωμα οχιάς κοντά στη ρίζα σου/

θα το νιώσεις κι αύριο κι αύριο/

όπως και χθες./

Αβάσταχτη η απαντοχή/

για κάτι άλλο που το ξέρεις/

δεν έρχεται δε θα’ ρθει ποτέ».

Σημείωση 2: Τον πεζογράφο Τριαντάφυλλο Πίττα τον είχα συναντήσει εδώ και χρόνια καθώς ετοίμαζα μια μικρή μελέτη για το έργο του. Ήταν ένας ευαίσθητος άνθρωπος αρκετά καλλιεργημένος, νομίζω εργαζόταν στις εκδόσεις Κέδρος; Έχουν περάσει τόσα χρόνια και η μνήμη έχει εξασθενήσει πολύ. Αργότερα έγραψα την μελέτη για το έργο του η οποία δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό «η γραφή» της Λάρισσας-τώρα και στο bloc μου. Όταν μετά από ένα μεγάλο διάστημα προσπάθησα να επικοινωνήσω μαζί του αναζητώντας στοιχεία για μια άλλη μελέτη για τα πεζά του, η σύζυγός του μου είπε, ότι είχε φύγει για το αιώνιο ταξίδι.

Ο ποιητής και μεταφραστής Χριστόφορος Λιοντάκης μας δίνει το ποίημα «Μνημοτεχνική»

«Στο πρωινό του πατέρα ξύπνημα/

Το φως απ’ τις χαραματιές κινούσε πάλι τις σκιές μας/

Δωμάτια γεμάτα νύστα και αρώματα από φρούτα….»

Σημείωση 3: Ο ποιητής Χριστόφορος Λιοντάκης πάντοτε αθόρυβος και διακριτικός, μας έχει δώσει σπουδαία ποιητικά κείμενα σημαντικές μεταφράσεις και ανθολογίες, οι μεταφράσεις έργων του Γάλλου ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ είναι επίσης κάτι που αξίζει να επισημανθεί.

Ο ποιητής Αντώνης Αντωνίου, ένας πράγματι ολιγογράφος ποιητής μας δίνει έξη ποιήματα με τον γενικό τίτλο «διαστάσεις» αφιερωμένα στον εκ Θεσσαλονίκης ποιητή Γιώργο Θέμελη.

«Η παρουσία που σμιλεύτηκε μέσα στο ξέφωτο/

σ’ ένα δάσος από ψυχές φοβισμένες που ικετεύουν…»

Σε εισαγωγή και μετάφραση της ποιήτριας Ολύμπιας Καράγιωργας δημοσιεύονται ποιήματα από «Σύγχρονες Αμερικάνες Ποιήτριες», ποιήματα της Anne Sexton, Adrienne Rich, Elizabeth Bishop, Sylvia Plath, Alice Walker, και άλλων λευκών και νέγρικων γυναικείων ποιητικών φωνών της Αμερικάνικης Ηπείρου που έβαλαν το λιθαράκι τους στην γυναικεία ποιητική παρουσία του εξωτερικού και ιδιαίτερα του Αγγλοσαξονικού κόσμου. Στον Ελληνικό χώρο, είναι ελάχιστα γνωστές οι περισσότερες, με μόνη ίσως εξαίρεση την Σύλβια Πλαθ ίσως και εξαιτίας της κινηματογραφικής ταινίας με την ζωή της.

Ο Σωτήρης Κακίσης μεταφραστής και πεζογράφος δημοσιεύει τέσσερα ποιήματά του.

Από το «Εικοσιεννέα»

«σα ζωγράφος άφησε κάποτε/

μορφές που δεν έφτανε με τα δάκτυλα/

ο ίδιος ταλαντεύτηκε στο κενό,/

για λίγο συνοφρύωσε την τέχνη του».

Ο Λιβανέζος ποιητής georges schehade παρουσιάζεται σε μετάφραση του Νίκου Κοντομήτρου. Στον Ελλαδικό χώρο, πέρα από ελάχιστα ψήγματα μεταφράσεων, μόνον ο συγγραφέας Χαλίλ Γκιμπράν είναι γνωστός από τις εκδόσεις Μπουκουμάνη.

«Ο Προφήτης», «Ο Κήπος του Προφήτη» κ.λ.π.

Το περιοδικό κλείνει με την κριτική του Μιχάλη Μερακλή για το ποιητικό βιβλίο «Το διάλειμμα» του Ανέστη Ευαγγέλου, με τις πολλές συγγραφικές ψηφίδες.

Τέλος, το τεύχος 10 και τελευταίο, κυκλοφόρησε τον Οχτώβρη-Δεκέμβρη του 1976, με το τεύχος αυτό το περιοδικό κλείνει αισίως τον κύκλο του και ακολουθεί η ετήσια ποιητική εκδοτική προσπάθεια με τίτλο «Ποίηση»

Το τελευταίο αυτό τεύχος, είναι πλούσιο σε ποιητική ύλη. Ο Σουρεαλιστής ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος δημοσιεύει το ποίημα «Η Φύσις»

«Η Φύσις είναι σαν μεγάλο συντριβάνι/

Θέμε δεν θέμε πάμε πάντοτε με τα νερά της…»

Ακολουθεί το «Μια κοινή ιστορία ειπωμένη κοινά» του ποιητή και δοκιμιογράφου Θ. Δ. Φραγκόπουλου.

Μια επίσης σημαντική γυναικεία φωνή είναι αυτή της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, το έργο της πλούσιο σε θεματολογία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη, προσοχής ιδιαίτερης τυγχάνουν και οι μεταφράσεις της. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, θέλω να σημειώσω ότι είναι μια ποιητική γυναικεία φωνή που θαύμαζε ο κυρός Κίμων Φράιερ, από αυτόν κληρονόμησα και την αγάπη μου γι’ αυτήν την θαυμάσια ποιήτρια και ερωτική ύπαρξη.

Ακολουθούν ποιήματα του τελευταίου μεγάλου υπερρεαλιστή ποιητή Νάνου Βαλαωρίτη, του νεότερου Αργύρη Χιόνη, του φευγάτου Μιχάλη Κατσαρού, του Χρήστου Αέττωνος, της ποιήτριας και δημοσιογράφου Αγγελικής Κώττη, του Χριστόφορου, και της συγγραφέως Κλαίτης Σωτηριάδου.

Και πάλι η ποιήτρια Ολύμπια Καράγιωργα γράφει την εισαγωγή και μεταφράζει «Ρωσίδες Ποιήτριες». Την τραγική ποιητική φωνή της Άννας Αχμάτωβα (Anna Akhmatova) που έζησε τις Σταλινικές θηριωδίες, στην Ελλάδα είναι αρκετά γνωστή.

Στην ποίηση

«Η φήμη κολυμπούσε σα κύκνος/

μες στη χρυσή ομίχλη/

Και, συ αγάπη, υπήρξες πάντα/

η απελπισία μου»  

 Την γνώριμή μας επίσης Marina Tsvetayeva,

«Τι θα κάνω/

μ’ όλη αυτή την απεραντοσύνη/

σ’ έναν τόσο μετρημένο κόσμο;»

Τις ποιήτριες Olga Berggolts, Margarita Aligher, Silva Kaputikian, Rima Kazakova, Bella Akhmadulina, Yunna Morits. Όλες σχεδόν άγνωστες στο ελληνικό αναγνωστικό ποιητικό κοινό.

Ο ποιητής Χρήστος Κεφάλας μας δίνει τις ποιητικές του «Θρομβώσεις».

Ακολουθούν ποιήματα της Καίτης Τσιαμπούση, της Βάσως Λημνιούδη και του Πάνου Γρηγορίου.

Και πάλι ο καθηγητής και ιστορικός της λογοτεχνίας Μιχάλης Μερακλής βιβλιοκρίνει τις ποιητικές συλλογές του Δημήτρη Τσαλουμά και του Σπύρου Τσακνιά. Ο Θανάσης Θ. Νιάρχος γράφει για το βιβλίο «Δεύτερη Γραφή» του Οδυσσέα Ελύτη, ο δε κριτικός Αλέξης Ζήρας για «Το άλλο άγγελμα» του Δημήτρη Δούκαρη.

Το περιοδικό τελειώνει με τα θεματικά περιεχόμενα των δέκα τευχών και τις απαραίτητες για την έκδοση του περιοδικού διαφημιστικές σελίδες.

          Αυτή σε γενικές γραμμές ήταν η ταυτότητα ενός σύγχρονου για την εποχή του ποιητικού περιοδικού με πλούσια και πρωτοποριακή ύλη τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους δημιουργούς.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, Σάββατο, 17 Ιανουαρίου 2015