Ζαν Μορό (1928 – 2017) Γαλλίδα ηθοποιός
Ξεκίνησε την καριέρα της το 1947 στο
θέατρο, έγινε βασικό στέλεχος της Κομεντί Φρανσαίζ την περίοδο
1947-1951 (τότε ήταν το νεότερο σε ηλικία μέλος αυτού του θιάσου), στη συνέχεια
συνεργάστηκε με το Theatre National Populaire και κατόπιν έκανε προσωπικούς θιάσους.
written
by Times Newsroom 31 Ιουλίου 2023
Η Ζαν Μορό (Ζαν
Μορώ) (Jeanne
Moreau, 23Ιανουαρίου 1928 –
31 Ιουλίου 2017) ήταν Γαλλίδα ηθοποιός, σκηνοθέτρια και
σεναριογράφος. Γεννήθηκε στο Παρίσι από Γάλλο πατέρα και Αγγλίδα
μητέρα. Ξεκίνησε την καριέρα της το 1947 στο θέατρο, έγινε βασικό στέλεχος
της Κομεντί Φρανσαίζ την περίοδο 1947-1951 (τότε ήταν το νεότερο σε
ηλικία μέλος αυτού του θιάσου), στη συνέχεια συνεργάστηκε με το Theatre
National Populaire και κατόπιν έκανε προσωπικούς θιάσους.
Ερμήνευσε
πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα των Ουίλλιαμ
Σαίξπηρ, Μολιέρου, Μαριβώ, Ζωρζ Φεντώ, Ιβάν Τουργκένιεφ, Αντρέ
Ζιντ, Ζαν Κοκτώ, Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, Τένεσι
Γουίλιαμς, Πέτερ Χάντκε, Χάινερ Μύλερ και συνεργάστηκε με μεγάλους
σκηνοθέτες όπως ο Πίτερ Μπρουκ, ο Κλωντ Ρεζύ, ο Αντουάν Βιτέζ και ο Κλάους
Μίκαελ Γκρύμπερ).
Θέατρο
Στις
μεγάλες θεατρικές επιτυχίες της συγκαταλέγονται ο ρόλος της Βέρας στο
έργο του Ιβάν Τουργκένιεφ Ένας μήνας στην εξοχή (1947, σε
ηλικία μόλις 19 ετών), ο ρόλος της Ελίζα Ντούλιτλ στο έργο του Τζορτζ
Μπέρναρντ Σω Πυγμαλίων (1954), ο ρόλος της Μάγκι στο έργο
του Τένεσι Γουίλιαμς Η λυσσασμένη γάτα (1957), ο ρόλος
της Λούλου στο έργο του Φρανκ Βέντεκιντ Λούλου (1976), ο
ρόλος της Τσερλίν στο έργο του Χέρμαν Μπροχ Η διήγηση της
υπηρέτριας Τσερλίν (1986-1988), για το οποίο τιμήθηκε με βραβείο
Μολιέρ Α’ γυναικείου ρόλου το 1988, και ο ρόλος της Σελεστίνας στο έργο του
Φερνάρντο Ντε Ρόχας Η Σελεστίνα (1989).
Κινηματογράφος
Το 1949 έκανε το
ντεμπούτο της στον κινηματογράφο στο φιλμ Dernier amour.
Πρωταγωνίστησε τόσο σε ταινίες του παραδοσιακού εμπορικού κυκλώματος, όσο και
σε ταινίες του Νέου Γαλλικού Κύματος και συνεργάστηκε με σκηνοθέτες
όπως ο Φρανσουά Τρυφώ, ο Λουί Μαλ, ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ και
ο Ζαν Ρενουάρ. Πρωταγωνίστησε σε πολύ σημαντικές δημιουργίες
του γαλλικού σινεμά, όπως οι ταινίες του Τρυφώ Ζυλ και Τζιμ (1962,
στον θρυλικό ρόλο της Κατρίν, της νεαρής χαρισματικής γυναίκας που εμπλέκεται
σε ένα επικίνδυνο ερωτικό τρίγωνο με δύο επιστήθιους φίλους) και Η νύφη
φορούσε μαύρα (1967, στον ρόλο της Ζυλί Κολέρ, μιας νεαρής γυναίκας
που αποφασίζει να εκδικηθεί τους πέντε άντρες που ευθύνονται για τη δολοφονία
του συζύγου της), οι ταινίες του Μαλ Ασανσέρ για δολοφόνους (1958,
στον ρόλο της Φλοράνς Καραλά, μιας γοητευτικής άπιστης συζύγου που
περιπλανιέται στο νυχτερινό Παρίσι, περιμένοντας μάταια τον εραστή της που
έχει παγιδευτεί σε ένα ασανσέρ), Οι εραστές (1958, στον
ρόλο της Ζαν Τουρνιέ, μιας νεαρής γυναίκας που εγκαταλείπει τον σύζυγό της και
τη μικρή της κόρη για έναν φοιτητή που μόλις έχει γνωρίσει) και Βίβα
Μαρία (1965, όπου η Ζαν Μορό και η Μπριζίτ Μπαρντό υποδύονται
δύο χορεύτριες του μιούζικ-χωλ, που εμπλέκονται σε μια επανάσταση
στο Μεξικό στις αρχές του εικοστού αιώνα), η ταινία του Ζακ
Ντεμί Το λιμάνι των αγγέλων (1963, στον ρόλο της Τζάκι, μιας
μοιραίας γυναίκας παθιασμένης με τον τζόγο), η ταινία του Ροζέ
Βαντίμ Επικίνδυνες σχέσεις (1959, στον ρόλο της σατανικής
Ζυλιέτ Ντε Μερτέιγ), η ταινία του Φιλίπ Ντε Μπροκά Παράνομη ευτυχία (1972,
στον ρόλο της Λουίζ, μιας 40άρας δασκάλας που ερωτεύεται έναν πολύ νεότερό της
άντρα) και η ταινία του Μπερτράν Μπλιέ Ο χορός των διεφθαρμένων (1974,
στον ρόλο της Ζαν, μιας γυναίκας που βγαίνει από τη φυλακή και έχει μια ερωτική
περιπέτεια με δύο νεότερούς της άντρες).
Εκτός συνόρων
Εκτός από ταινίες
Γάλλων σκηνοθετών, η Μορό πρωταγωνίστησε σε έργα του Λουίς Μπουνιουέλ, (Το
ημερολόγιο μιας καμαριέρας, 1964, στον ρόλο της Σελεστίν, μιας φιλόδοξης
καμαριέρας που προσπαθεί να ανέλθει κοινωνικά στην επαρχιακή
Γαλλία του Μεσοπολέμου), του Μικελάντζελο Αντονιόνι (Η
νύχτα, 1961, στον ρόλο της Λίντια, της αποξενωμένης συζύγου ενός διάσημου
συγγραφέα), του Όρσον Γουέλς (Η δίκη, 1962, Οι
καμπάνες του μεσονυκτίου, 1966, Αθάνατη ιστορία, 1968, στον
ρόλο της Βιρζινί, μιας πόρνης που δέχεται να συμμετάσχει στην αναπαράσταση ενός
θρύλου), του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ (Ο καβγατζής,
1982, στον ρόλο της Μαντάμ Λυζιάν, μοναδικής γυναικείας παρουσίας σε ένα
ανδροκρατούμενο σύμπαν), του Θόδωρου Αγγελόπουλου (Το μετέωρο βήμα
του πελαργού, 1991, στον ρόλο της Γαλλίδας συζύγου ενός
εξαφανισμένου Έλληνα πολιτικού), του Τόνι Ρίτσαρντσον (Φλογισμένη σάρκα,
1966, στον ρόλο μιας δαιμονικής δασκάλας, Ο ναύτης του Γιβραλτάρ,
1967, στον ρόλο της Άννας, μιας γοητευτικής Γαλλίδας που αναζητεί τον νεανικό
της έρωτα), του Πίτερ Μπρουκ (Έξι μέρες, επτά νύχτες, 1960,
στον ρόλο της Αν Ντεμπαρέντ, μιας παντρεμένης αστής που ερωτεύεται έναν
εργάτη), του Ελία Καζάν (Ο τελευταίος των μεγιστάνων, 1976,
στον ρόλο μιας Γαλλίδας σταρ στο Χόλυγουντ της δεκαετίας του 1930),
του Τζόζεφ Λόουζι (Εύα, 1962, στον εμβληματικό ρόλο της Εύας, μιας
πόρνης πολυτελείας που ταπεινώνει έναν νεαρό συγγραφέα σε
μια Βενετία που αργοπεθαίνει, Μίστερ Κλάιν, 1976, Η
πέστροφα, 1982), του Μάρτιν Ριτ (Η Γιοβάνκα και οι άλλες,
1960), του Βιμ Βέντερς (Μέχρι το τέλος του κόσμου, 1991) και
του Μανουέλ ντε Ολιβέιρα (Ο Γκέμπο και η σκιά του, 2012).
Έπαιξε, επίσης, σε αρκετές χολυγουντιανές παραγωγές, όπως Οι νικητές (1963)
του Καρλ Φόρμαν, Η κίτρινη Ρολς-Ρόυς (1964) του Άντονι
Άσκουιθ, Το τρένο (1964) του Τζον Φρανκενχάιμερ, Η
Μεγάλη Αικατερίνη (1968) του Γκόρντον Φλέμινγκ και Μόντυ
Γουώλς (1970) του Γουίλιαμ Φρέικερ.
Ερμήνευσε συχνά ρόλους
απελευθερωμένης μοιραίας γυναίκας, με έντονο πάθος και δυναμισμό, και
συμπρωταγωνίστησε με διάσημους ηθοποιούς όπως ο Ζαν Γκαμπέν, ο Ζεράρ
Φιλίπ, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, ο Πήτερ Ο’ Τουλ, ο Μπαρτ
Λάνκαστερ, ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό, ο Αλέν Ντελόν, ο Ζαν-Λουί
Τρεντινιάν, ο Λι Μάρβιν, ο Μισέλ Πικολί, ο Μαξ φον Σίντοφ,
ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο και ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Επιπρόσθετα,
σκηνοθέτησε η ίδια δύο ταινίες (Φως, 1976 και L’adolescente,
1979) και ασχολήθηκε και με το τραγούδι.
Βραβεία
Έχει λάβει
το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο φεστιβάλ των Καννών (από
κοινού με τη Μελίνα Μερκούρη) για το Μοντεράτο Καντάμπιλε,
το BAFTA καλύτερης ξένης ηθοποιού για το Βίβα Μαρίααι
το Σεζάρ Α’ γυναικείου ρόλου για το La vieille qui marchait
dans la mer. Για τη συνολική της προσφορά, έχει λάβει τον
Τιμητικό Χρυσό Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας, το Τιμητικό BAFTA
της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, την Τιμητική Χρυσή
Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου και το Τιμητικό Σεζάρ.
Διετέλεσε Πρόεδρος της
Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών δύο φορές, το 1975 και το
1995, και Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Βερολίνου το 1983.
Προσωπική ζωή
Παντρεύτηκε δύο φορές:
με τον Γάλλο σκηνοθέτη και ηθοποιό Ζαν-Λουί Ρισάρ (1949-1956), με τον οποίο
απέκτησαν έναν γιο, τον Ζερόμ, και με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Γουίλιαμ
Φρίντκιν (1977-1979).
Πέθανε στις 31 Ιουλίου
2017 στο Παρίσι.
Φιλμογραφία
|
§ 1949 Dernier amour § 1950 Meurtres (Ο τρίτος αδελφός) § 1950 Pigalle-Saint-Germain-des-Pres § 1952 L’homme de ma vie § 1952 Il est minuit, docteur Schweitzer § 1953 Dortoir des grandes (Η κολασμένη
του παρθεναγωγείου) § 1953 Julietta (Τα καπρίτσια της
Ζυλιέττας) § 1954 Touchez pas au grisbi (Ας με
κρίνει η κοινωνία) § 1954 La
reine Margot (Βασίλισσα Μαργκό) § 1954 Secrets d’ alcôve (Τα μυστικά της
κρεββατοκάμαρας) § 1954 Les intrigantes § 1955 Les hommes en blanc (Το
προσκέφαλο του πόνου) § 1955 Gas-oil (Στον κλοιό των
γκάγκστερς) § 1955 M’sieur La Caille § 1956 Le salaire du péché § 1957 Jusqu’au dernier (Η σπείρα του ματωμένου κύκλου) § 1957 Les louves (Οι λύκαινες) § 1958 Échec au porteur § 1958 L’étrange
Monsieur Steve (Κολασμένοι ερασταί) § 1958 Trois
jours à vivre (Ο μελλοθάνατος) § 1958 Ascenseur pour l’échafaud (Ασανσέρ
για δολοφόνους / Μια νύχτα του Σαββάτου) § 1958 Le dos au mur (Ο δολοφόνος δεν
είμαι εγώ) § 1958 Les amants (Οι εραστές) § 1959 Les
liaisons dangereuses (Επικίνδυνες σχέσεις) § 1959 Les 400 coups (Τα 400 χτυπήματα) § 1960 Moderato cantabile (Έξι μέρες, επτά νύχτες) § 1960 Le dialogue des Carmélites (Διάλογοι
Καρμελιτισσών) § 1960 Five Branded Women (Η Γιοβάνκα και οι άλλες) § 1961 La notte (Η νύχτα) § 1961 Une femme est une femme (Η κυρία
θέλει έρωτα) § 1962 Eva (Εύα) § 1962 Jules et Jim (Ζυλ και Τζιμ /
Απολαύστε το κορμί μου) § 1962 Le procès (Η δίκη) § 1963 La baie des anges (Το λιμάνι των
αγγέλων) § 1963 Peau
de banane (Καυτό πεζοδρόμιο) § 1963 Le feu follet (Η φλόγα που
τρεμοσβήνει) § 1963 The Victors (Οι νικητές) § 1964 Le journal d’une femme de chambre (Το
ημερολόγιο μιας καμαριέρας) § 1964 The
Yellow Rolls-Royce (Η κίτρινη Ρολς-Ρόυς) § 1964 Mata
Hari, agent H21 (Μάτα Χάρι, πράκτωρ Χ-21) § 1964 The Train (Το τραίνο) § 1965 Campanadas a medianoche (Οι καμπάνες του
μεσονυχτίου / Φάλσταφ) § 1965 Viva Maria! (Βίβα Μαρία) § 1966 Mademoiselle (Φλογισμένη σάρκα) § 1967 The
Sailor from Gibraltar (Ο ναύτης του Γιβραλτάρ) § 1967 Le plus vieux métier du monde (Το
πιο παλιό επάγγελμα του κόσμου) § 1967 La mariée était en noir (Η νύφη
φορούσε μαύρα) § 1968 Histoire immortelle (Αθάνατη
ιστορία) § 1968 Great Catherine (Μεγάλη
Αικατερίνη) § 1969 Le corps de Diane § 1969 Le
petit théâtre de Jean Renoir § 1970 Monte Walsh (Μόντυ Γουώλς) § 1970 Alex in Wonderland § 1971 Comptes à rebours (Τώρα θα
πληρώσεις, δολοφόνε!) § 1971 L’humeur vagabonde § 1972 Chère Louise (Παράνομη ευτυχία) § 1972 Nathalie Granger § 1973 Joanna Francesa § 1974 Les valseuses (Ο χορός των
διεφθαρμένων) § 1974 La
race des ‘seigneurs’ (Ο αριβίστας) § 1974 Je t’aime § 1975 Souvenirs d’en France (Αναμνήσεις
από τη Γαλλία) § 1975 Hu-Man § 1976 Lumière (Φως) § 1976 M. Klein (Ο Κύριος Κλάιν) § 1976 The Last Tycoon (Ο Τελευταίος των
Μεγιστάνων) § 1981 Your
Ticket Is No Longer Valid (Η αυτοκρατορία της ηδονής) § 1981 Plein Sud (Ερωτικά καπρίτσια) § 1982 Mille milliards de dollars § 1982 Querelle (Ο καβγατζής) § 1982 La truite (Η πέστροφα) § 1986 Le paltoquet § 1986 Sauve-toi, Lola § 1987 Le miraculé § 1988 La nuit de l’océan § 1989 Jour apres jour § 1990 Nikita (Νικίτα) § 1990 Alberto Express § 1990 La femme fardée (Η μακιγιαρισμένη
γυναίκα) § 1991 Anna Karamazoff § 1991 Unitl the End of the World (Μέχρι
το τέλος του κόσμου) § 1991 Το μετέωρο βήμα του πελαργού § 1991 La
vieille qui marchait dans la mer § 1992 L’amant (Ο εραστής) § 1992 A demain § 1992 Die Abwesenheit § 1993 Map of the Human Heart (Περιπέτεια
στον παγωμένο Βορρά) § 1993 The Summer House (Όλα του γάμου
δύσκολα) § 1993 Je m’appelle Victor § 1995 Les cent et une nuits § 1995 Al di là delle nuvole (Πέρα από
τα σύννεφα) § 1996 The Proprietor (Η επιστροφή) § 1996 I
Love You, I Love You Not (Αγάπη μοναδική) § 1997 Un
amour de sorcière (Μαγικός έρωτας) § 1998 Ever After (Παραμυθένιος έρωτας) § 2000 Il manoscritto del principe § 2001 Lisa § 2001 Cet amour-là (Αυτή η αγάπη) § 2005 Le temps qui reste (Ο χρόνος που
απομένει) § 2006 Roméo et Juliette § 2007 Desengagement (Βίαιη απόσυρση) § 2008 Plus tard tu comprendras § 2009 Visage (Ένοχα πρόσωπα) § 2009 Kérity,
la maison des contes (Kérity, το σπίτι των παραμυθιών) § 2012 Gebo et son ombre (Ο Γκέμπο και η
σκιά του) § 2012 Une Estonienne à Paris § 2015 Le
talent de mes amis Πειραιάς, Δευτέρα 31 Αυγούστου 2023 Αντιγράφω από την ιστοσελίδα TIMES
NEWS του δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Λαγκαδινού, όπως το
διαβάζω το κείμενο για μία από τις αγαπημένες μου ηθοποιούς Την Ζαν
Μορό. Μια από τις πλέον ταλαντούχες ηθοποιούς του παγκόσμιου κινηματογραφικού
στερεώματος. Σοβαρή κινηματογραφική παρουσία, γνήσια καλλιτεχνική εικόνα, περσόνα με εξαιρετικό ταλέντο και χαρίσματα. Ότιδήποτε και αν ερμήνευσε το έφερε εις πέρας με μεγάλη επιτυχία. Μία Ευρωπαία
καλλιτέχνης με βαθειά και στέρεα ευρωπαϊκή παιδεία και παράδοση. Ευτυχώς, μία δημόσια
εικόνα μακριά από τα χολιγουντιανά φώτα και τα φανφαρόνικα μέσα προβολής του
αμερικανικού σινεμά και σταρ σύστεμ. Του ποπ κορν και της τσιχλόφουσκας. Ο Ευρωπαϊκός Κινηματογράφος στις καλύτερες
στιγμές του. ΖΑΝ ΜΟΡΟ, ΚΑΘΡΙΝ ΧΕΜΠΟΡΤ, ΓΚΛΕΤΑ ΤΖΑΚΣΟΝ, ΓΚΡΕΤΑ ΓΚΑΡΜΠΟ,
ΒΑΝΕΣΣΑ ΡΕΝΤΓΚΡΕΙΒ, ΣΙΜΟΝ ΣΙΝΙΟΡΕ, ΑΝΝΑ ΜΑΝΙΑΝΙ,ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ, ΜΕΛΙΝΑ
ΜΕΡΚΟΥΡΗ, ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΠΑ. |
