Αντάλμπερτ φον Καμίσο (1781-1838) Ο ζητιάνος και το σκυλί του

 

         Ο ζητιάνος και το σκυλί του

Για το σκυλί μου δίνουμε μπιρ παρά!

Ετσ’ η κοιλιά μου ταμπουρά θα βαρά!

Τι σκοπεύουν αυτοί στην Αστυνομία;

Τ’ είναι ξανά αυτή η ταλαιπωρία;

 

Είμ’ ένας γέρος, χούφταλο τώρα σωστό,

πού ούτε γρόσι να βγάλω μπορώ.

Δεν έχω ψωμάκι, δεν έχω λεφτά,

ζω μέσα στη φτώχεια και τη δυστυχιά.

 

Κι αν αρρωσταίνω κι αν υποφέρω,

ποιός θα συμπονέσει εμένα το γέρο;

Ποιός, κι αν σ’ αυτόν τον κόσμο εδώ,

με βρήκε κι εστάθη μου στο πλευρό;

 

Ποιός μ’ αγάπησε σαν μ’ είχαν πικράνει;

Ποιός, όταν εκρύωνα, με έχει ζεστάνει;

Ποιός, όμοια μ’ εμέ, σαν πεινώ πλανταγμένος,

να μη γκρινιάζει κι αυτός πεινασμένος;

 

Μας πηρ’ ο κατήφορος, εμάς τους δυό,

το σκυλί μου σίγουρα θα ζει μοναχό.

Γέρος, ζαμπούνης, σαν εμέ, είσαι κι εσύ,

θε να σε πνίξω, αυτή ‘ναι η αμοιβή!

 

Αυτό ‘ναι το φχαριστώ, η πλερωμή!

Έχεις ίδια, όπως κι άλλοι, απολαβή.

Στο διάβολο! Είχα κι εγώ πολεμήσει,

όμως δεν είχα ψυχή βασανίσει.

 

Εδώ ‘ναι μιά πέτρα, εδώ ένα σκοινί,

εδώ ‘ναι νερό- ας γίνει ό,τι γενεί.

Μαντρόσκυλο, έλα εδώ να με θωρείς,

θα κάνω μιά κίνηση και θα το δεις.

 

Θηλειά στο λαιμό του γρήγορα στρίφει,

το σκυλί τότε το χέρι του γλείφει.

Στη στιγμή τη θηλειά πίσω έριξε

και γύρω από το σβέρκο την έσφιξε.

 

Κι εξεστόμισε μιά κατάρα βαριά

βάζοντας όλα του τώρα τα δυνατά,

και στη θάλασσα πέφτει όπου φουσκώνει,

τον τράβηξ’ ο στρόβιλος και….. τελειώνει.

 

Για να τον σώσει όρμησε το σκυλί,

κι αλυχτώντας τους ναύτες ανησυχεί.

Τους τράβηξε προς τα κει το καημένο

αλλά τον βρήκαν εκεί πεθαμένο.

 

Κάποια στιγμή τον παράχωσαν, λέει,

κι ο σκύλος μόνος ακλουθεί τον και κλαίει.

Στη γη όπου το σώμα σκεπάζει

αυτό πέφτει εκεί και τα τινάζει.

 Αντάλμπερτ φον Καμίσο (1781-1838)

Από τον τόμο ΗΛΙΑΣ ΧΡΟΝΗΣ, Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΜΟΥΣΑ ΣΤΟΝ 19^ΟΝ ΑΙΩΝΑ. Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί, Ρώσοι και Βούλγαροι ποιητές, εκδόσεις «ΜΑΥΡΙΔΗ», Αθήνα 1997, σελ. 135-136.

      Ελάχιστα

   Διαβάζοντας ξένους ποιητές, προσπαθώντας να εντοπίσω Γερμανικά στίγματα- δάνειες ποιητικές αναφορές στην ποίηση και τα γραπτά του Νίκου Καζαντζάκη-, πέρα από τις φιλοσοφικές διδασκαλίες και κοινωνικές ιδέες γερμανών φιλοσόφων, επιφανών ευρωπαϊκών προσωπικοτήτων των χρόνων του, με σημαντικότερη μορφή, δεσπόζουσα επιρροή στην σκέψη και την συνείδησή του, στον λόγο του, εκείνη του ρομαντικού ποιητή και φιλοσόφου Φρειδερίκου Νίτσε, ξεφυλλίζω παλαιότερους τίτλους ελληνικών ποιητικών μεταφράσεων. Ένα από τα βιβλία αυτά περιέχουν τον μεταφραστικό μόχθο του Ηλία Χρόνη ο οποίος μεταφράζει, αποδίδει αν θέλετε στα ελληνικά, σημαντικές ευρωπαϊκές ποιητικές φωνές του 19^ου αιώνα στην ελληνική γλώσσα. Παράλληλα, σαν σταθερός Ζωόφιλος εδώ και δεκαετίες-όσο μου το επιτρέπουν οι σωματικές μου δυνάμεις και οικονομικές αντοχές- συλλέγω και αποδελτιώνω ποιήματα και πεζά, κείμενα που αναφέρονται στους πιστούς φίλους μας τα Ζώα. Διαβάζω κείμενα και τα αναρτώ σποραδικά στην ιστοσελίδα μου. Δεν αξιολογώ φιλολογικά τα ανθολογούμενα πεζά ούτε τον έμμετρο λόγο, ούτε και τις διάφορες μεταφράσεις. Εφόσον μου αρέσουν και με συγκινούν κατά την ανάγνωση, τα αναρτώ για τους έλληνες φιλόζωους και φιλαναγνώστες της ποίησης. Απορρίπτω ένα κείμενο μόνο, όταν κατά την ανάγνωση διαπιστώνω ότι έχουμε να κάνουμε με βασανισμό ή κακοποιήσεις Ζώων. Ο συγγραφέας δηλαδή του κειμένου όχι μόνο δεν εμφορείται από φιλοζωικά συναισθήματα αλλά τρέφει και εχθρικές διαθέσεις προς τους πιστούς φίλους μας τα ζώα. Τα ποιήματα και τα πεζά προέρχονται από την αρχαιότητα, την μεσαιωνική και τη σύγχρονη ιστορία, την ελληνική και ξένη γραμματεία, την πολιτιστική του ανθρώπου παράδοση. Ο ποιητικός και ο πεζός λόγος από όσο γνωρίζω, (αλλά και άλλες μορφές της παγκόσμιας τέχνης, ζωγραφική, γλυπτική, μουσική, κινηματογράφος κλπ.) έχει δείξει ιδιαίτερη «προτίμηση» στα οικόσιτα ζώα,-σε σχέση με αυτά που ζουν ελεύθερα στην Φύση, ακηδεμόνευτα, μη εξημερωμένα από την ανθρώπινη απληστία της κατάκτησης και της κυριαρχίας του ζώου-άνθρωπος πάνω στο φυσικό περιβάλλον, πχ. ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις, αιλουροειδή, καμήλες, θαλάσσια θηλαστικά, άγρια πουλιά κλπ.-, και αυτό είναι εύλογο, μια και τα εξημερωμένα από τον άνθρωπο ζώα έχουν έρθει ιστορικά κοντύτερα, σε στενότερη και αμεσότερη επαφή μαζί μας. Ένα μέρος της εικόνας του πολιτισμού μας, των οικονομικών και κοινωνικών μας σχέσεων, οφείλεται στην εξημέρωση και την χρήση των ζώων για αποκλειστικά δικούς μας σκοπούς και επιδιώξεις. Την εκμετάλλευση των δυνάμεων και δυνατοτήτων τους από τον άνθρωπο, των πολλαπλών προσφορών τους προς εμάς. Τα ανταποδοτικά ανταλλάγματα εκ μέρους μας προς αυτά είναι πάντα ετεροβαρή. Κοινή η ιστορική μας συμπόρευση στη διάρκεια του χρόνου. Οι δεσμοί παραδείγματος χάριν που αναπτύσσονται μεταξύ: των σκυλιών, των γατιών, των αλόγων, των γαϊδουριών, των πτηνών, των αγελάδων, των προβάτων, των κατσικιών, των παπιών κλπ. και του ανθρώπου, είναι στενότατοι και σταθεροί. Και όπως αποδεικνύεται περίτρανα στο διάβα της ανθρώπινης Ιστορίας ετεροβαρείς, επιβαρυντικοί για τους προγόνους μας, τροφούς και φίλους μας τα Ζώα. Ο πλούσιος αλλά όχι ανεξάντλητος, αστείρευτος, ποικιλόμορφος και πολυειδείς Κόσμος της πανίδας και της χλωρίδας-το Φυσικό Περιβάλλον στην καθολικότητά του- με ότι αυτό αενάως δημιουργεί, παράγει, αναπαράγει, διατηρεί, τρέφει, διαιωνίζει, ενσωματώνει, είναι η μοναδική πηγή Ζωής, τροφής και εκμετάλλευσης για το ανθρώπινο όν. Μην παραβλέποντας και τις διάφορες επιστήμες του ανθρώπου-όπως η Ιατρική- οι οποίες χρησιμοποιούν στις πειραματικές τους ενασχολήσεις τους φίλους μας τα Ζώα προς όφελος των ανθρώπων στην κατασκευή φαρμάκων και δοκιμαστικά πειράματα. Ο Άνθρωπος, δεν είναι η κορωνίδα του σύμπαντος όπως διακήρυσσαν οι παλαιές θρησκευτικές δοξασίες και αρχέγονοι μύθοι, ένα ανεξάρτητο, αυτόνομο, αποκομμένο από την Φύση Ον το οποίο πλάστηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση ενός καλού Θεού κατά τους εβδομαδιαίους χρόνους της δημιουργίας. Όπως πλέον καλά γνωρίζουμε και έχει αποδείξει και τεκμηριώσει η επιστήμη της Βιολογίας τους τελευταίους δύο ιστορικούς αιώνες της εξέλιξης της ανθρωπότητας, το ανθρώπινο όν είναι μέρος και αυτό του ζωικού, φυσικού βασιλείου. Αποτελεί έναν από τους κρίκους της αλυσίδας της εξέλιξης της Δημιουργίας. Η Φύση είναι το σήμα-μνήμα όλων των ειδών και μορφών ζωής που υπάρχουν και έχουν εμφανιστεί πάνω στη Γη.

Ασπαζόμενος την θεωρία της εξέλιξης και προσπαθώντας να σεβαστώ το φυσικό περιβάλλον στο μέτρο των δυνατοτήτων που μου αναλογούν, διαβάζω βιβλία και γραφές, κείμενα παλαιότερων πολιτιστικών παραδόσεων, αποδελτιώνω όπου τα συναντώ κείμενα, ποιήματα, πεζά, ταξιδιωτικές εντυπώσεις και αναμνήσεις, ιστορικά συμβάντα που αφορούν τους φίλους μας, προγόνους μας τα ζώα και όπου το απαιτεί η τέχνη της γραφής, ποιητικής ή μυθιστορηματικής μυθοπλασίας είναι και πρωταγωνιστές. Με μία ιδιαίτερη προτίμησή μου, στους φίλους και πιστούς συντρόφους του ανθρώπου τους Σκύλους. Δίχως διάθεση διαχωρισμών οι συγγραφείς που έχουν σαν θέμα τους -στα βιβλία τους- ιστορίες και περιπέτειες με ζώα, δείχνουν ένα περισσότερο ενδιαφέρον προς τα Σκυλιά, έπειτα έρχονται οι Γάτες, κατόπιν τα Ιπποειδή και μετά διάφορα ειδών πτηνών και πουλιών. Αν παραδείγματος χάριν θελήσει να δημιουργήσει κανείς ένα ποιητικό ανθολόγιο με μοτίβο το Αηδόνι από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας, η συγγραφική γκάμα από την αρχαία τραγωδία έως τους παροιμιόμυθους και τα λαϊκά παραμύθια και τους θρύλους είναι τεράστια. Οι μικρές ή μεγάλες ιστορίες και αφηγήσεις είναι άπειρες, που ενώνουν τους Μύθους του Αισώπου με τον τραγικό λόγο του Σοφοκλή, τον γάλλο Λαφοντέν με τον ιρλανδό θεατρικό συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ, τις λαϊκές συλλογές ελληνικών παραμυθιών του Γεωργίου Μέγα, έως τις εύθυμες σύγχρονες τσουχτερές και σαρκαστικές ιστορίες του Αρκά και έργα της ρώσικης λογοτεχνίας. Τον αγαθό Γκούφι με τον τεμπελάκο Σνούπι. Μένουμε ενθουσιασμένοι με τις θαλασσινές και άλλες περιπέτειες του μυθιστοριογράφου Τζάκ Λόντον στην άγρια δύση, αλλά δεν λησμονούνται και οι σελίδες του έλληνα αριστερού συγγραφέα του Δημήτρη Χατζή, ο οποίος μετά τον επαναπατρισμό του στην ελλάδα ενός πρόσφυγα, όταν εγκαθίσταται στην περιοχή των Ιωαννίνων, δημιουργεί μία συγκινητική επαφή με μία άγρια αρκούδα. Πόσες ερμηνείες δεν δέχτηκαν τα Καβαφικά, «Άλογα του Αχιλλέα», και πόσες γενιές μικρών παιδιών δεν έχουν ξεκαρδιστικά νανουριστεί με τις αταξίες του Ντόναλντ Ντακ και των μικρών του παπιών ανιψιών.

     Διαβάζοντας τις μεταφράσεις του Ηλία Χρόνη, στάθηκα στο μελαγχολικό και απαισιόδοξο ποίημα, ρομαντικής διάθεσης ποιητική εξομολόγηση «Ο ζητιάνος και το σκυλί του» του γερμανού ποιητή του όψιμου ρομαντισμού, γαλλικής καταγωγής κόμη ποιητή και συγγραφέα Ανταλμπέρτ φον Καμίσο (1781-1838), όπως μεταφράζει το όνομά του στα ελληνικά ο Ηλίας Χρόνης. Ο σύνθετος τόμος των: Wolfgang Beutin, Klaus Ehlert, Wolfgang Emmerich, Christine Kanz, Bernd Lutz, Volker Meid, Michael Opitz, Carola Opitz- Wiemers, Ralf Schnell, Peter Stein und Ingre Stephan, «Ιστορία της Γερμανικής Λογοτεχνίας» Από τις αρχές της ως σήμερα, μετάφραση-επιμέλεια, σχόλια & πίνακες Κυριακή Χρυσομάλλη- Henrich, Φιλολογική διόρθωση Συμεών Σταμπουλού, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2016 που γνωρίζω, τον αναφέρει ως Αντελμπερτ φον Σαμίσο (Adelbert von Chamisso 1781-1838). Ο Καμίσο ή Σαμίσο συγκαταλέγεται μαζί με τα ονόματα των συγγραφέων Ε.Τ.Α. Χόφμαν (1776-1822) και του βαρόνου Γιόζεφ φον Άιχεντορφ (1788-1857) στους τρείς εκπροσώπους του όψιμου γερμανικού ρομαντισμού. Οι πληροφορίες που αντλούμε για το άτομό του από τον τόμο της «Ιστορίας της Γερμανικής Λογοτεχνίας» δεν είναι πολλές για να μην γράψουμε ελάχιστες. Από τις 5 σελίδες που μνημονεύεται το όνομά του (308, 319, 339, 346, 383) στην σελίδα 308 του κεφαλαίου «Εποχή της Τέχνης»- Ρομαντική ανοικείωση πληροφορούμεθα ότι ο «Αντελμπερτ φον Σαμίσο (1781- 1838) στο διήγημά του Η αλλόκοτη ιστορία του Πέτερ Σλεμίλ (1814) χρησιμοποιεί με διαφορετικό τρόπο την εμπειρία της ανοικείωσης. Ο Σλεμίλ, ο άντρας χωρίς σκιά, έγινε το σύμβολο μιάς εποχής για την οποία η προσωπική ταυτότητα κατάντησε προβληματική. Ο Σλεμίλ πουλάει τη σκιά του σε έναν ξένο και πληρώνεται με ένα σακουλάκι λίρες που ξαναγεμίζει διαρκώς. Τα πλούτη του όμως δεν τον κάνουν ευτυχισμένο, επειδή εξαιτίας της απώλειας της σκιάς του καταντάει περιθωριακός, αφού οι άλλοι άνθρωποι τον φοβούνται. Με μαγικές μπότες καταφέρνει τελικά να ξεφύγει από τις συνθήκες που τον πνίγουν. Ο Σαμίσο αφομοιώνει σε αυτό το διήγημα προσωπικές εμπειρίες: όταν το 1792 ήλθε στο Βερολίνο ως Γάλλος πρόσφυγας, είχε δυσκολίες προσαρμογής στη νέα του πατρίδα. Μόνο ένα ταξίδι σε ολόκληρη τη Γη (Ο γύρος του Κόσμου, 1836) του άνοιξε καινούργιους χώρους εμπειρίας και του επέτρεψε να αναπτύξει μια μέτρια αισιοδοξία για την πρόοδο, να αναγνωρίσει τη Γαλλική Επανάσταση ως ιστορικά αναγκαία και να παρακολουθήσει με ενδιαφέρον την προϊούσα βιομηχανοποίηση.». σ.308-309. Ενδιαφέρον το μοτίβο της ιστορίας που πλέκει ο γερμανός ποιητής, Φορτίσεις της γραφής του με εξωλογικά και μυθικά στοιχεία αντλούμενα από την Ρομαντική παράδοση της εποχής του στο ευρωπαϊκό έδαφος, την συγγραφική παράδοση του Γκαίτε και των Γερμανικών αρχέγονων μυθικών ποιητικών θρύλων. Έντονοι οι απόηχοι της ελληνικής κλασικής και ρωμαϊκής αρχαίας παράδοσης και του κόσμου της, ενταγμένοι αρμονικά μέσα στο φυσικό περιβάλλον του Γερμανικού πνευματικού και φυσικού ή μεταφυσικού τοπίου. Μυθικά πρόσωπα και ξωτικά, νεραΐδες και μαγικά όντα, φαντάσματα του άλλου κόσμου, πνεύματα και σκιές περπατούν ανάμεσα στους ανθρώπους, κατοικούν μέσα σε σκοτεινές σπηλιές, αναδύονται μέσα από λίμνες με νούφαρα, ξεπροβάλλουν μέσα από βάλτους και παρθένα απάτητα άλση. Κρύβονται μέσα σε παμπάλαια αρχοντικά κάστρα, προβάλλουν μέσα από ερειπωμένες κατοικίες κόμηδων, βρίσκουν καταφύγιο σε αραχνιασμένα δωμάτια ξεπεσμένων βαρόνων, στα ερείπια πύργων παλαιών φεουδαρχών, μικρών πριγκιπάτων και τοπικών βασιλιάδων των διαφόρων μικρών γερμανικών ανεξάρτητων κρατιδίων. Όνειρα και πραγματικότητα ένα, μύθος και ρεαλισμός σε ένα ενιαίο συγγραφικό ταμπλό. Φαντασία και ιστορικό παρόν αλληλένδετα. Ομιχλώδη τοπία, πυκνά δάση, φωνές μακρινές ενός άλλου κόσμου και ψιθυρισμοί παράξενοι. Ένας κόσμος εξωλογικός, εξωπραγματικός, μισό ονειρικός μισό πραγματικός, άλλων διαστάσεων και συμβολισμών όπως είναι το συγγραφικό σύμπαν των Ρομαντικών δημιουργών. Η ποίηση των γυάλινων πύργων, η μελαγχολική εικόνα, η νοσταλγική και πεισιθανάτια διάθεση και ατμόσφαιρα των ερωτευμένων νεαρών αγοριών και κοριτσιών, προσώπων που έχουν ως πρότυπο τον Βέρθερο του Γκαίτε, εξερευνούν το σύμπαν του σύγχρονου Θεού, του σκοτεινού και αινιγματικού Φάουστ. Ο ιδαλγός της αναζήτησης της αιώνιας νεότητας. Ρομαντισμός, το τελευταίο σκαλί του ουμανισμού της ανθρωπότητας, πριν εισέλθει στην αχαλίνωτη «βαρβαρότητα» των μοντέρνων και αφιλάνθρωπων, παγωμένων τεχνολογικών καιρών.

Εκτενέστερο είναι το εισαγωγικό πληροφοριακό σημείωμα του μεταφραστή Ηλία Χρόνη για τον γερμανό ποιητή Ανταλμπερτ φον Καμίσο, παρουσιάζοντάς τον στο ελληνικό κοινό με οκτώ αντιπροσωπευτικά του ποιήματα. Διαβάζουμε:

    «Γερμανός ποιητής και συγγραφέας, γαλλικής καταγωγής, γεννήθηκε στον πύργο Μπονκούρ της Καμπανίας, όπου έζησε εννέα χρόνια σαν κόμης- από παλιά φεουδαρχική γενιά- μέχρι το 1790, οπότε η οικογένειά του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα, αφού επικράτησε η Επανάσταση. Μετά από περιπλάνηση μέσα σε ανέχεια εγκαταστάθηκαν στη Γερμανία.

     Σαν ευγενής ο Καμίσο υπηρέτησε στη Γερμανική Αυλή και μετά για πολλά χρόνια στο στρατό, όπου έζησε μέσα στον ξεπεσμό της αξιοπρέπειας και την ηθική εξαθλίωση. Φιλομαθέστατος, όχι μόνον έγραφε στίχους στο στρατώνα, αλλά μάθαινε και ξένες γλώσσες, ως και την ελληνική. Με τη μελέτη απόχτησε βαθιές γνώσεις από αρκετές επιστήμες και περισσότερο από τη Βοτανική. Η πρώτη ποιητική του δημιουργία δημοσιεύτηκε το 1804, και τον έκανε να γίνει δεχτός στον κύκλο των διανοουμένων. Τότε συνδέθηκε στενά και με τον επίσης γαλλικής καταγωγής βαρόνο Γερμανό ποιητή Φρίντριχ ντε λα Μοτ Φουκέ, που του παραστάθηκε σε πολλές δύσκολες στιγμές.

     Δεν κατάμεινε στη Γαλλία, όπου ξαναγύρισε η οικογένεια. Το γερμανικό όνομα Άνταλμπερτ αντικατάστησε το γαλλικό Λουϊ Σαρλ, Αντελάϊντ, πλην όμως εκείνος δεν ένιωσε ποτέ Γερμανός ούτε και Γάλλος, όπως ο Πέτερ Σλέμιλ, στο ομώνυμο μυθιστόρημά του, που τον έκανε παγκόσμια γνωστό, δεν έχει σκιά, έτσι κι αυτός δεν έχει πατρίδα.

     Ταξίδεψε με ρωσική επιστημονική αποστολή σ’ όλο τον κόσμο για τρία χρόνια και οι έρευνές του δημοσιεύτηκαν σε 4 τόμους. Η σαραντάχρονη καταλυτική κακοπάθεια πήρε τέλος όταν έγινε διευθυντής του Βοτανικού Κήπου και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου. Με το δεύτερο γάμο του γνώρισε την ευτυχία ως το θάνατό του.

    Παρότι ο Καμίσο ήταν αριστοκράτης, ωστόσο πονούσε για τη μοίρα των υπόδουλων και καταπιεσμένων, εξυμνώντας στα ποιήματά του τους αγωνιστές της ελευθερίας. Πολύγλωσσος, μετάφρασε ξένους ποιητές και πολλά δημοτικά μας τραγούδια. Η σφαγή της Χίου τον συντάραξε.

     Το ποιητικό έργο του Καμίσο, εξαίσιο σε λυρισμό με την τελειότητα της μορφής της σύνθεσης, αγαπήθηκε από το γερμανικό λαό και πολλά τραγούδια του, μελοποιημένα από τον Σούμαν ήταν στα χείλη ολωνών. Εκείνα, όπως π.χ. Η γριά πλύστρα, ο ζητιάνος και το σκυλί του, Τραγούδι της Άνοιξης, Νοσταλγία, Γυναίκας- Έρωτας και Ζωή στέκουν στο ψηλό σκαλί της παγκόσμιας ποίησης.». σελ. 123-124.

Ο Ηλίας Χρόνης μεταφράζει τα εξής ποιήματα:- Η τυφλή, -Τραγούδι της Άνοιξης, -Η σφαγή της Χίου,- Τι πρέπει να λέω;,- Νοσταλγία, -Η γριά πλύστρα,- Το κάστρο Μπονκούρ. -Ο ζητιάνος και το σκυλί του.

Ο τόμος με τις μεταφράσεις περιλαμβάνει ακόμα γερμανικά ποιήματα των: Γιόχαν Γκαίτε, Φρίντριχ Σίλερ, Γιόχαν Ούλαντ, Χάινριχ Χάινε. Επίσης, το βιβλίο του Καμίσο «Η αλλόκοτη ιστορία του Πέτερ Σλέμιλ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ερατώ», Αθήνα, Ιούνιος 2004, σε μετάφραση Κώστα Σκαλίδη. Ο γερμανός ποιητής έχει μεταφράσει στη χώρα του Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, ενώ συγκινημένος από το ηρωικό επαναστατικό πνεύμα των αγωνιζόμενων ελλήνων κατά την διάρκεια των αγώνων τους για εθνική ανεξαρτησία και ελευθερία από τον οθωμανικό ζυγό, συνθέτει ποιήματα για τις σφαγές και την καταστροφή της Χίου.

     Ας διαβάσουμε το μελαγχολικό ποίημα του γερμανού ποιητή και ας ακούσουμε την μελοποίησή του από την μουσική μαγεία του ρομαντικού συνθέτη Ρόμπερτ Σούμαν, ίσως γίνουν αφορμή στην επανεξέτασή μας απέναντι στα φιλικά προς εμάς συντροφικά τετράποδα, και την συμπόρευσή μας μαζί τους.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς

20  Ιουνίου 2024.

ΥΓ. Αδυνατώ να προβλέψω τι θα γράψουν οι ιστορικοί του μέλλοντος για την εποχή μας, σίγουρα πάντως θα αναφερθούν ότι κάτι πολιτικά παρακμιακό επικρατεί στην ευρωπαϊκή μας ήπειρο. Ο παλαιός σπόρος ελευθερίας που θάφτηκε και δεν βλάστησε.