ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΣΤΕΦ. ΤΣΑΤΣΟΥΛΑ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΕΩΣ

ΕΚΔΟΣΙΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ

ΑΘΗΝΑ 1958

Η «Ανθολογία της Αμερικανικής Ποιήσεως» του Στεφ. Τσατσούλα εξετυπώθη εις το Τυπογραφείον Α. Μαυρίδη, Θεμιστοκλέους 11, τον Μάιον 1958.

     Ένα μικρού μεγέθους βιβλιαράκι διαστάσεων 17Χ12 cm και 114 σελίδων από ένα βιβλιοπαλαιοπωλείο, μου θύμισε ξανά τον Αμερικάνικο ποιητικό λόγο, τώρα που διεξάγονται οι αμερικάνικες εκλογές. Την γενιά μου-γενιά του 1980-την «μύησε» στην Αμερικάνικη ποίηση, η γνωστή Ανθολογία, «ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ» του πρόωρα χαμένου ποιητή και μεταφραστή της γενιάς του 1970 Αλέξη Τραϊανού, που εκδόθηκε το 1979 από τις Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις. Μια ποιητική ανθολογία που αναφέρονταν στα Μεταπολεμικά ρεύματα της Αμερικάνικης ποίησης μετά το 1950.

     Είχαν περάσεις αρκετές δεκαετίες από τότε που ο νομπελίστας μας ποιητής Γιώργος Σεφέρης μετέφερε στην γλώσσα μας το έργο του αμερικανού νομπελίστα ποιητή Τόμας Στέρν Έλιοτ «Έρημη Χώρα»(1936) και ο ποιητής και μεταφραστής Αντώνης Δεκαβάλλες, το έργο του «Τέσσερα Κουαρτέτα»(1952), αν και, πριν κλείσει η ταραγμένη και αιματοβαμμένη για την χώρα μας δεκαετία του χίλια εννιακόσια σαράντα(Εισβολή των δυνάμεων του άξονα στην χώρα μας, Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση, και κατόπιν ο τραγικός Εμφύλιος), το 1949 ο Ζήσιμος Λορεντζάτος μεταφράζει και σχολιάζει την «Κατάι» του Έζρα Πάουντ. Σε αυτές τις μεταπολεμικές για την χώρα μας δεκαετίες, μεταφράζονται και τα «Φύλλα της Χλόης» του γενάρχη της αμερικάνικης ποίησης Ουώλτ Ουϊτμαν από τον ακούραστο Νίκο Προεστόπουλο, με πρόλογο του Άγγελου Σικελιανού, εκδόσεις Εστία 1956 και, δύο χρόνια αργότερα 1958, από τις εκδόσεις Μ. Πεχλιβανίδη εκδίδεται η «Εκλογή από τα Φύλλα της Χλόης». Το δε 1956, ο χαλκέντερος Κολοσσός του Αμαρουσίου ο Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης, συντάσσει την πρώτη ελληνική βιβλιογραφία του Walt Whitman, εκδίδεται από το τυπογραφείο Σεργιάδη-δες και δεύτερη έκδοση Αθήνα Δεκέμβρης 1963 με προλογική παράθεση του άρθρου του Κωνσταντίνου Θ. Δημαρά στην εφημερίδα «Το Βήμα» 22/3/1957. Επίσης το1962, ο κριτικός Κλέων Β. Παράσχος εκδίδει την δική του εκλογή της Ευρωπαϊκής ποίησης, την «Ανθολογία της Ευρωπαϊκής και Αμερικάνικης Ποίησης», που περιέχει και ποιήματα αμερικανών ποιητών, και το 1958 στην Χαλκίδα ο Ανδρέας Σ. Ιωάννου, εκδίδει το μικρό βιβλίο «ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΔΕΚΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ», από το τυπογραφείο των αδερφών Καραγκούνη, για να μείνω στις πιο γνωστές μεταφραστικές εργασίες της περιόδου εκείνης των ελλήνων που μετέφρασαν τον αμερικάνικο ποιητικό λόγο. Και φυσικά, στα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, συναντά ο αναγνώστης δεκάδες μεταφράσεις ποιημάτων αμερικανών ποιητών και ποιητριών, καθώς και μια σχετικά μεγάλη αρθρογραφία. Έκτοτε, οι Αμερικανοί ποιητές και ποιήτριες-ιδιαίτερα η γενιά των Μπητ, δες «ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΜΠΙΤ ΠΟΙΗΣΗΣ» εκδόσεις Ροές 2003 σε μετάφραση Γιάννη Λειβαδά, και συμπληρωματικά, «Η ΣΚΗΝΗ ΜΠΙΤ», εκδόσεις Ερατώ1987 με μεταφράσεις των Βαγγέλη Κατσάνη, Γιώργου Μαυρογιάννη και Μιχάλη Μεϊμάρη-γίνονται γνωστοί στο ελληνικό κοινό, παράλληλα με την πλούσια αμερικάνικη πεζογραφία και, το σύγχρονο αμερικάνικο θέατρο που ανεβάζεται στις ελληνικές θεατρικές σκηνές με μεγάλη επιτυχία. Δες το ρεπερτόριο του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, την παραστασιογραφία του Εθνικού Θεάτρου κλπ. Από τον χώρο της πόλης μας, τον Πειραιά, ο καθηγητής και μεταφραστής αγγλικών Ηλίας Κυζηράκος μεταφράζει στα μέσα της δεκαετίας του 1960, το Νοέμβριο του 1966 από το τυπογραφείο του Π. Μπόλαρη «Τα ποιήματα» του Έζρα Πάουντ, και ο ίδιος μεταφραστής το 1984 από τις εκδόσεις Δωδώνη εκδίδει τον ογκώδη τόμο «Personae-Τα Κάντο της Πίζας-Εκλογή απ’ τα Κάντο». Ο δε καθηγητής της αγγλικής φιλολογίας, ποιητής και μεταφραστής Ανδρέας Αγγελάκης-ένας ακόμα εκπρόσωπος της γενιάς του 1970-επιλέγει και μεταφέρει αμερικανούς ποιητές στην γλώσσα μας. Δες «ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ(Αγγλία-Αμερική) εκδόσεις Καστανιώτης1984,«ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΗ ΠΟΙΗΣΗ» εκδόσεις Οδυσσέας 1982, και στο «ΜΙΚΡΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΟΙΗΣΗΣ» που εκδίδει από τις εκδόσεις Καστανιώτη το 1971, συμπεριλαμβάνει τον αμερικανό ποιητή e. e. Cummings. Τέλος, εκτός από τις εκδόσεις Ηριδανός που εξέδωσαν Αμερικανούς ποιητές του 20^ου αιώνα, ο μεταφραστής Σάκης Σερέφας, εκδίδει από τον «παρατηρητή»-Θεσσαλονίκη 2002, το βιβλίο «NEW YORK-ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ»(Ανθολογία αμερικανικών ποιημάτων).

Έτσι, εκτός από την πασίγνωστη αμερικάνικη ποιητική γενιά των Beat, οι έλληνες θιασώτες του αμερικάνικου ποιητικού λόγου, μαθαίνουν και ενημερώνονται για τα δεκάδες ρεύματα και τις ποιητικές σχολές της μεγάλης και πολυπολιτισμικής αυτής αχανούς και πλούσιας ηπείρου. Οι νεότερες ποιητικές γενιές στην χώρα μας, διάβασαν και μετέφρασαν αμερικανούς ποιητές και επηρεάστηκε η ποιητική τους γραφή από πολλούς από αυτούς, πχ. από τον Άλλεν Γκίνζμπεργκ, την Σύλβια Πλάθ, τον Έντγκαρ Λη Μάστερς, τον Λώρενς Φερλινγκέτι, τον Έντγκαρ Άλαν Πόε, την Έμιλυ Ντίκινσον, τον Τσαρλ Μπουκόφσκυ τον Έζρα Πάουντ, και άλλους, και από τα μεταμοντέρνα ρεύματα και σχολές τις αμερικάνικης ποιητικής κουλτούρας.

     Η ανθολογία του Στέφανου Τσατσούλα περιέχει δέκα έξι αμερικάνικες φωνές-αντρικές και γυναικείες-με μικρό βιογραφικό σημείωμα και μικρή ασπρόμαυρη φωτογραφία του δημιουργού, εκτός του ποιητή που γεννήθηκε στην Γενεύη, του Trumbull Stickney(1874-1904), με ένα ή περισσότερα ποιήματά τους. Σε αρκετούς αμερικανούς ποιητές εκείνης της περιόδου, διακρίνουμε έναν έντονο φιλελληνισμό, που εκφράζεται με δάνεια στοιχεία μέσα στο έργο τους, ή ποιήματα γραμμένα με θέματα από την αρχαία ελλάδα και γραμματεία, ή ιστορικά πολεμικά συμβάντα της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Τα ποιήματα μεταφέρονται στην γλώσσα μας είτε σε δεκαπεντασύλλαβο είτε σε ελεύθερο στίχο, τα περισσότερα ποιήματα έχουν ρυθμικό βηματισμό, ορισμένα μπουκώνουν και δυσκολεύουν τον αναγνώστη στην απόλαυση της ανάγνωσής τους. Οι λέξεις είναι απλές και δεν έχουν πάντα ποιητικό ύφος, αλλά αποδίδουν το ποιητικό νόημα των αμερικανών δημιουργών, έστω και αν σκοτεινιάζει ενίοτε η ποιητική ατμόσφαιρα. Ο μεταφραστής, δεν αναφέρει από πού ερανίστηκε τα ποιήματα, αν δηλαδή είναι μεταφερμένα από γνωστή αμερικάνικη ανθολογία της εποχής του, από συλλογές των ίδιων των δημιουργών ή από περιοδικά και εφημερίδες. Τα βιογραφικά στοιχεία που αναφέρονται είναι ελάχιστα και όχι τόσο κατατοπιστικά, από τις αναφερόμενες χρονολογίες βλέπουμε ότι ορισμένοι δημιουργοί βρίσκονται ακόμα εν ζωή και δημιουργούν, άλλοι όχι.

     Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής(USA), μια νέα ήπειρος, ένα χαώδες και τεράστιο χωνευτήρι λαών, εθνοτήτων, φυλών, μειονοτήτων, παραδόσεων, κοινωνικών συνηθειών και πολύχρωμων πολιτισμικών εκδηλώσεων, αχαρτογράφητων ίσως ακόμα ιδεών, πολυποίκιλων γνώσεων και εμπειριών, μια πανσπερμία ανθρώπων με διαφορετική καταγωγή και φιλοσοφία ζωής, αντιμαχόμενες μεταξύ των εθιμικές παραδόσεις, θρησκευτικές δοξασίες, τόπους προέλευσης, αισθήματα και δεσμούς οικογενειακούς από όλα σχεδόν τα μέρη της υφηλίου. Πολίτες με τις προγονικές τους εθιμικές δοξασίες, με τις ατομικές τους ιδιόρρυθμες παραδόσεις, με ξεχωριστές ιστορικές μνήμες και προσωπικούς οραματισμούς, με παράξενες θρησκευτικές δοξασίες. Μια κοινωνία που ακόμα μάλλον μετασχηματίζεται και χωνεύει παμφάγα κάθε νέο κάτοικο, αν και μάλλον, κάθε μετανάστης που έρχεται στην μεγάλη αυτή ήπειρο, ενώ κατέχει με ασφάλεια τα στοιχεία της δικής του παράδοσης και τόπου καταγωγής του, δυσκολεύεται να προσδιορίσει και να προσδιοριστεί, για το τι είναι ο Αμερικάνικος πολιτισμός. Κάθε αυτόνομη διοικητικά πολιτεία που αποτελεί μέρος του σύνολο αυτού μωσαϊκού των εθνοτήτων της Αμερικανικής Ηπείρου, φέρει τα δικά της πολιτιστικά χαρακτηριστικά και συνήθειες, το δικό της δικανικό σύστημα, που ενδεχομένως, να διαφέρει ριζικά από τις παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμα άλλων πολιτειών. Άλλη η Αμερική του Νότου και άλλη η Αμερική του ανεπτυγμένου Βορρά. Όλο αυτό όμως το πλούσιο σε παραδόσεις και δοξασίες ανθρώπινο πολιτισμικό δυναμικό, κατόρθωσε να το συγχωνεύσει-διατηρώντας την ατομική του εθνική και φυλετική αυτοτέλεια-το Αμερικάνικο Όνειρο, της νέας τους πατρίδας, που εξακολουθεί να είναι ακόμα ζωντανό και ενεργό μέσα στις ανθρώπινες συνειδήσεις. Η Νέα αυτή Ήπειρος, παρότι δημιουργήθηκε από τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα διαφόρων ευρωπαϊκών εθνοτήτων κυρίως, αλλά και τους σκλάβους έποικους της μαύρης ηπείρου, κατόρθωσε να συγχωνεύσει το ακατέργαστο αυτό πολυσυλλεκτικό δυναμικό, να εξοβελίσει τις γηγενείς φυλές των Ινδιάνων κατοίκων της αμερικανικής ενδοχώρας, και μετά από έναν τραυματικό και σκληρό εμφύλιο πόλεμο, να ενοποιήσει όπως ήταν το όραμα του δολοφονηθέντος προέδρου Αβραάμ Λίνκολν το σύγχρονο αμερικανικό έθνος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι περισσότερο μια ιδέα-μια ελπιδοφόρα ιδέα για την σύγχρονη ιστορικά μας πλούσια Ατλαντίδα-που μην έχοντας τα ιστορικά της παράδοσης βαρίδια και πολιτιστικά χειρόφρενα προόδου της αρχαιότερης Ευρωπαϊκής Ηπείρου, δημιούργησε τον νέο χαρακτήρα του μοντέρνου και μεταμοντέρνου δυτικού ανθρώπου. Το μεγαλείο αυτής της μεταναστευτικής ανθρώπινης περιπέτειας των τριών τελευταίων ιστορικά αιώνων, βρίσκεται στο ότι από αυτό το φυλετικά ακατέργαστο, εθνικά ακανθώδες, πολιτιστικά ανόμοιο, θρησκευτικά ετερόδοξο, πνευματικά χαώδες ανθρώπινο υλικό, οικοδομήθηκε μια σύγχρονη πολιτικά καπιταλιστική δημοκρατία, μια κοινωνία ανοιχτών συνόρων, όπως την είχαν ονειρευτεί οι έλληνες πρόγονοί μας, που άνθισε η ανθρώπινη πίστη στην οικονομική και πολιτική ευημερία. Κρυσταλλώθηκε η δυτική εαυτότητα του σύγχρονου ατόμου. Οι ευρωπαίοι πολίτες, όπως και εμείς οι έλληνες, δεν αμφιβάλλαμε σχεδόν ποτέ για τους προγόνους μας και τους σταθερούς δεσμούς μας με το αρχαίο παρελθόν. Η γλώσσα, οι εθιμικές συνήθειες, τα ήθη και η παράδοση, οι θρησκευτικοί δεσμοί, και τα ιστορικά-κατά ευρωπαϊκή χώρα-αρχιτεκτονικά μνημεία και πολιτισμικά μεγαλουργήματα, συνεχώς μας υπενθυμίζουν το ποιοι είμαστε από πού προερχόμαστε και που ανήκουμε. Οι αμερικανοί πολίτες, συνεχώς αναρωτιούνται, θέτουν στα έργα τους προβληματισμούς και αμφιβολίες που αφορούν την εθνική τους συνείδηση, τις πολιτιστικές τους καταβολές, το αξιακό βάθος της παράδοσής τους, τους εθνικούς βαθμούς αμερικάνικης αυτοσυνειδησίας που οφείλουν να έχουν. Το Άγαλμα της Ελευθερίας, που προβάλλει σε κάθε επισκέπτη που πρωτοεισέρχεται στο αμερικάνικο έδαφος,-νόμιμα ή παράνομα-συμβολίζει περισσότερο στις συνειδήσεις των ανθρώπων-μεταναστών, τον χαμένο παράδεισο της δικής του χώρας, παρά της νέας εθνότητας που εισέρχονται και φιλοδοξούν εγκαθιστώντας τους ίδιους και τις οικογένειές τους να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, όποια και αν είναι αυτά. Με κυριότερο φυσικά την οικονομική ανέλιξη και τον ατομικό πλουτισμό. Η Αμερική σαν σύγχρονη νέα ιστορικά χώρα, διασφάλισε τις ενδόμυχες επιθυμίες, φιλοδοξίες και όνειρα των φτωχών κατοίκων των άλλων ηπείρων. Η Ευρωπαϊκή Ήπειρος, δημιούργησε τους ιστορικούς καταστροφικούς ισμούς που αιματοκύλησαν την ευρωπαική επικράτεια και έφεραν τους δύο καταστροφικούς για την ανθρωπότητα παγκόσμιους πολέμους. Τα Αμερικάνικα στρατεύματα με την απόβασή τους στη Νορμανδία, ελευθέρωσαν τον δυτικό άνθρωπο από τον φασισμό και τον ναζισμό. Η αμερικάνικη ταυτότητα και ιδιοπροσωπεία είναι, ή τουλάχιστον εμπεριέχει πολλά στοιχεία πανανθρώπινης υπερεθνικής συνείδησης, σε αντίθεση με την ευρωπαική που είναι ποιό περίκλειστη ποιο εθνική, παρά τις κατά καιρούς σποραδικές φωνές και τα ρεύματα τέχνης που ακολούθησαν ή δημιούργησαν ευρωπαίοι διανοούμενοι, στοχαστές και πνευματικοί δημιουργοί.

     Ο ποιητικός λόγος των παλαιών αυτών αμερικανών ποιητών και ποιητριών, αντικατοπτρίζει την ατομική τους προσπάθεια και συγγραφική δημιουργία, να αποδώσουν όσο δυνατόν πιστότερα το νέο αμερικανικό όραμα, το προσωπικό όνειρο της νέας ζωής, όπως το αποτύπωσε στα φιλοσοφικά του και κοινωνιολογικά του δοκίμια ο ποιητής Ralph Waldo Emerson, δες ελληνική έκδοση των έργων του στο δίτομο «Δοκίμια» εκδόσεις Gutenberg 1994 σε μετάφραση Β. Ι. Ζερβού, αλλά και τον ογκώδη τόμο «Η Δημοκρατία στην Αμερική» των εκδόσεων Στοχαστής. Η φιλοπατρία των δημιουργών είναι έντονη, παρά το ότι τα περισσότερα από αυτά είναι ερωτικά ποιήματα αφιερωμένα στην αγαπημένη τους ή τον αγαπημένο τους όσον αφορά τις γυναικείες φωνές. Η αμερικάνικη ύπαιθρος, οι αχανείς λειβαδικές εκτάσεις, το φυσικό άγριο και παρθένο ακόμα τοπίο με όλη του την ομορφάδα και σκληρότητα, τις εκπλήξεις που επιφυλάσσει στο ανθρώπινο βλέμμα, οι ήχοι από τα διάφορα πτηνά αλλά και οι μυστικές μυρωδιές της νοτισμένης γης περιγράφονται με την ίδια ειλικρίνεια και γλαφυρότητα που εξομολογούνται οι δημιουργοί τα βαθύτερα αισθήματά τους στο αγαπημένο τους πρόσωπο. Η έντονη φυσιολατρία συμπλέκει με τον άδολο ρομαντισμό και προσωπικό συναισθηματισμό. Εικόνες πλημμυρισμένες χαροποιό φως και νοσταλγικής διάθεσης, αναμνήσεις που παραπέμπουν σε ειδυλλιακούς κόσμους και έντονες ανεκπλήρωτες ερωτικές επιθυμίες. Πολλές φορές καταλαβαίνεις ότι ο λόγος είναι κάπως συντηρητικός στο ξεδίπλωμα του προσωπικού συναισθήματος, στην διάθεση έκφρασης των εσώτερων αναγκών της ψυχής, όμως σε όλα, πρυτανεύει μια ειλικρίνεια και ίσως και μια αθωότητα που συμβαδίζει με το κλίμα και τις κοινωνικές παραδόσεις της εποχής που γράφτηκαν. Πολλά από τα ποιήματα έχουν μια αρχαιοελληνική πνοή, δανείζονται αρχαιοελληνικά ή σύγχρονα ιστορικά θέματα και πάνω σε αυτά τα επιγραμματικά μοτίβα ή ιστορικά γεγονότα, οι αμερικανοί ποιητές αρχιτεκτονούν τους δικούς τους ατομικούς ποιητικούς συμβολισμούς. Τα ποιήματα αυτά δεν τα διακρίνει μια στείρα αρχαιοπληξία όπως ήταν κάποτε οι ποιητικές δημιουργίες ορισμένων ρομαντικών, αλλά ένας αληθινός φιλελληνισμός που εκφράζεται με ένα σύγχρονο ποιητικό τρόπο και δηλώνει τις πνευματικές αναφορές των αμερικανών δημιουργών. Σίγουρα, ο ποιητικός αυτός λόγος των αρχών περίπου του 19^ου αιώνα, δεν αντιπροσωπεύει τον σύγχρονο αστικό ποιητικό λόγο και προβληματισμό των νεότερων αμερικάνικων ποιητικών γενεών, οι κοινωνικές συνθήκες άλλαξαν ριζικά, η ατμόσφαιρα του κοινωνικού περίγυρου που ζούν και δημιουργούν οι Αμερικάνοι ποιητές και ποιήτριες είναι πολύ διαφορετικές. Το φυσικό αμερικάνικο τοπίο έχει αλλάξει, έστω και αν οι ταινίες του ηθοποιού και σκηνοθέτη Γούντυ Αλλεν, το φωτογραφίζουν στις ονειρικές του ρομαντικές τσάρκες πλημμυρισμένες από το φως της εγκυμονούσης ανεξερεύνητες γοητείες Σελήνης. Το αμερικάνικο όνειρο πλέον φυλακίστηκε μέσα σε ουρανοξύστες και γυάλινα κτήρια. Ο ποιητικός λόγος των δέκα έξι αυτών αμερικανών ποιητών και ποιητριών καθρεπτίζει ίσως πλέον τον απόηχο ενός ονείρου που ενώ έγινε πραγματικότητα στις συνειδήσεις των μετέπειτα γενεών, χάθηκε μέσα στους πολύβουους μεγάλους δρόμους ταχύτητας ζωής και δράσης, όπως τους περιγράφει ο αμερικανός Τζακ Κέρουακ, ή χάνεται μέσα στους πυκνούς καπνούς των αμερικανικών μπαρ όπως το απέδωσε ο Τσαρλ Μπουκόφσκυ. Δεν παύει όμως ο ποιητικός αυτός λόγος, να συνδέει την τρυφερή και ευαίσθητη ποιητική φυσιολατρική ανάσα της Έμιλυ Ντίκινσον με το πνιχτό σκοτεινό Ουρλιαχτό των μεγαλουπόλεων του Άλεν Γκίνσμπεργκ. Όπως οι κατεστραμμένες και προβληματικές θεατρικές ηρωίδες του θεατρικού συγγραφέα Τέννεσσυ Ουίλιαμς, συμβαδίζουν χωρίς δυσκολία με τα τραγικά θεατρικά πρόσωπα της οικογένειας των αμερικανών Ατρειδών του Ευγένιου Ο’ Νηλ. Το Αμερικάνικο Όνειρο συνεχίζεται μέσα στις στοές του χρόνου είτε με τα ποιητικά ακούσματα των Σπιρίτσουαλ, είτε με την νέγρικη Τζαζ είτε με το Θρίλερ του Μάικλ Τζάκσον. Η γενεσιουργός αφορμή που γεννά τον αμερικάνικο μύθο, συναντάται τόσο στα ποιήματα των παλαιών αμερικανών ποιητών, όπως ο Ουώλτ Ουίτμαν όσο και στους στίχους και τις μπαλάντες του Μπομπ Ντύλαν.                           

     Ας δούμε ποιούς δημιουργούς περιλαμβάνει η μικρή αυτή αμερικάνικη ανθολογία και τα ποιήματα που μεταφράζει και επιλέγει ο Στέφ. Γρατσούλας το 1958.

-WILLIAM CULLEN BRYANT(1794-1878)

ΤΑΣΠΑΣΑ ΕΓΩ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ

ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΟΣ ΑΜΑΖΟΝΟΣ

Ω ΕΣΥ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ Η ΠΙΟ ΩΜΟΡΦΗ…

ΣΤΗΝ ΚΡΟΣΣΩΤΗ ΓΕΝΤΙΑΝΗ

-EDGAR ALLAN POE(1809-1849)

ΣΟΝΕΤΟ-ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ

ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ

ΑΝΝΑΜΠΕΛ ΛΗ

ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟ ΠΑΛΑΤΙ

ΕΛΝΤΟΡΑΝΤΟ

ΟΝΕΙΡΟΝ ΟΝΕΙΡΟΥ

-RALPH WALDO EMERSON(1803-1882)

Η ΡΟΔΟΡΑ

(Όταν με ρώτησαν για την καταγωγή της)

-JOHN GREENLEAF WHITTIER(1807-1892)

Η ΣΥΝΤΡΟΦΙΣΣΑ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΜΟΥ

-HENRY WADSWORTH LONGFELLOW(1807-1882)

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ

(Ασπασίη, τρίλλιστος)

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

-HENRY DAVID THOREAU(1817-1862)

ΚΑΠΝΟΣ!

-HERMAN MELVILLE(1819-1891)

L’ ENVOI

(Ο γυρισμός του άρχοντος de Nesle)

(16… μ. Χ.)

ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

-WALT WHITMAN(1819-1892)

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΚΛΗΣΗ

Σ’ ΑΦΗΝΩ ΓΕΙΑ ΚΑΛΗ ΜΟΥ ΦΑΝΤΑΣΙΑ

ΨΙΘΥΡΟΙ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

-EMILY DICKINSON(1830-1886)

ΑΝ ΔΕ ΘΑ ΜΕΙΝΩ ΖΩΝΤΑΝΗ

ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΚΟΣΜΗΜΑ

ΟΤΑΝ ΤΑ ΡΟΔΑ ΠΑΨΟΥΝΕ Ν’ ΑΝΘΙΖΟΥΝ

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ ΜΟΥ ΑΥΤΟ

ΜΥΣΤΗΡΙΑ

ΑΝ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΩ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΩ

ΦΕΡΝΩ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ ΚΡΑΣΙ

ΦΥΓΗ

ΑΠΟΘΕΩΣΗ

ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ ΧΡΩΜΑ

ΘΑ ΤΟΝ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ, ΚΑΡΔΙΑ!

-GEORGE SANTAYANA(1863-1952)

ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟΥ

ΩΣ ΜΕΣ’ ΣΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΝΟΥΣ

ΕΓΩΙΣΜΟΣ

ΩΔΕΣ

I

II

III

IV

V

-TRUMBULL STICKNEY(1874-1904)

ΛΥΚΑΙΟΝ ΟΡΟΣ

ΑΦΟΣΙΩΣΗ

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ

ΟΙ ΚΡΕΜΑΣΤΟΙ ΚΗΠΟΙ ΗΤΑΝ ΟΝΕΙΡΟ

ΣΟΝΕΤΟ

-EDWIN ARLINGTON ROBINSON(1869-1935)

ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Η ΛΑΙΔΑ ΣΤΗΝ ΑΦΟΔΙΤΗ

(Πλάτων)

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

(Γλαύκος)

ΛΕΟΝΩΡΑ

ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΜΟΙΡΑΙΑ ΚΥΡΙΑ

-ROBERT FROST(1875-)

ΣΤΗΝ ΞΕΝΗ ΜΟΥ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ

ΤΟ ΘΡΟΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ

ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΓΟΣ

ΣΤΑΜΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΔΑΣΗ ΕΝΑ ΒΡΑΔΥ ΠΟΥ ΧΙΟΝΙΖΕ

-VAVHEL LINDSAY(1879-1931)

ΔΙΝΕΙ Ο,ΤΙ ΚΕΡΔΙΣΕ ΣΤΗΝ ΙΝΔΗ ΚΟΡΗ

Ο ΑΛΑΔΔΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΤΖΙΝΝ

-EZRA POUND(1885-)

ENVOI (1919)

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ

ΟΠΤΑΣΙΑ

ΠΑΡΘΕΝΙΚΟ

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΑΜΑΤΕΥΤΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΟΥ

ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ

ΙΤΕ

Η ΦΛΟΓΑ

ΧΟΡΕΥΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΜΟ ΣΤΗΝ ΚΑΝΑ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ

ΘΡΗΝΟΣ ΤΟΥ ΦΡΟΥΡΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΦΙΛΟΥ

-EDNA ST. VINCENT MILLAY(1882-)

ΠΡΟΘΑΝΑΤΙΟ ΕΛΕΓΕΙΟ

ΣΟΝΕΤΟ

     Αυτές είναι οι δέκα έξι αμερικάνικες ποιητικές φωνές του 19^ου αιώνα που μας παρουσιάζει στα ελληνικά ο Τσατσούλας. Πολλοί από τους δημιουργούς είναι αρκετά γνωστοί στο ελληνικό κοινό, όπως παραδείγματος χάριν ο Έζρα Πάουντ, ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε, η Έμιλλυ Ντίκινσον, ο Ουίτμαν, άλλοι όχι. Δύο από τους ποιητές, ο Ραλφ Έμερσον και ο Τζωρτζ Σανταγιάνα, μας είναι γνωστοί και από μεταφρασμένα φιλοσοφικά τους δοκίμια στην χώρα μας, άλλοι ως μυθιστοριογράφοι όπως ο Χέρμαν Μέλβιλ, ή ο Χέρμαν Θόρωου, η ποιήτρια Έντνα Μιλλαίη μάλλον όχι και τόσο γνωστή.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα 12 Νοεμβρίου 2016

Υ. Γ.

Η Αμερική, η πολυσυλλεκτική αυτή ήπειρος έχασε προς το παρόν την ευκαιρία να έχει γυναίκα πλανητάρχη.

Φονιάδες των λαών αμερικάνοι, που φώναζαν όλοι μα όλοι οι έλληνες κομμουνιστές, αριστεροί, και διαφόρων πολιτικών ροζ αποχρώσεων στα χρόνια μετά την μεταπολίτευση στην χώρα, υποδεχθείτε τον απερχόμενο πρόεδρο, τον σύζυγο της Μισέλ Ομπάμα, και όσοι πιστοί μεταφραστές, μεταφράστε ξανά την Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά.

Tomorrow it is another day.