KIMON FRIAR Ένας ακούραστος απόστολος της ελληνικής ποίησης

Ένας «ακούραστος απόστολος του ελληνικού λόγου»

     «Έτερος εξ ετέρου σοφός»,

                             Βακχυλίδης.

                 Αντιχαιρετισμός από το άλλο πολύβουο ημισφαίριο στον καθηγητή Βρασίδα Καραλή

       Συνεχίζοντας άτακτα και σποραδικά να αντιγράφω στοιχεία και πληροφορίες για τον ελληνοαμερικανό καθηγητή και μεταφραστή, ποιητή Κίμωνα Φράιερ στην μικρή αυτή ιστοσελίδα-που «επιδίωξή» της είναι η διάδοση μέσα από σφαιρικότερους ατραπούς της Τέχνης, του Ποιητικού λόγου και της λειτουργίας της Ποίησης στις ζωές μας,-αν μπορεί να συμβαίνει ακόμα αυτό- (μελετήματα, κρίσεις, δοκίμια, βιβλιοπαρουσιάσεις, συνεντεύξεις, σχόλια στην επικαιρότητα και σε καλλιτεχνικά γεγονότα, έστω και από μη ορθή τεχνική διαχείριση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές υποστήριξης, εσκεμμένη ή μη ανορθογραφία κειμένων κλπ.) αντιγράφω στο παρόν μακροσκελές σημείωμα ορισμένες πληροφορίες που αφορούν το έργο και την συγγραφική παραγωγή του εργασιομανή ελληνοαμερικανού δασκάλου της Ποίησης Κίμωνα Φράιερ. Το πραγματικό του όνομα ήταν Κίμων Καλογερόπουλος και είχε γεννηθεί στην Καλάλιμνο της Προποντίδας 15/11/1911 και πέθανε στην Αθήνα 25/5/1993. Στοιχεία που κατόρθωσα να συγκεντρώσω και διέσωσα στο πέρασμα του χρόνου διαβάζοντας το έργο του. 

Όταν παλαιότερα ξόδευα τον μισθό και το χαρτζιλίκι μου σε αγορές λογοτεχνικών περιοδικών και εφημερίδων, έκοβα τις σελίδες που αναφέρονταν σε εκδόσεις βιβλίων, κριτικές, καλλιτεχνικά συμβάντα της γενιάς μου. Θεωρώντας ο ανόητος, ότι θα  μου δίδονταν η δυνατότητα με πενιχρά μέσα ή χωρίς οικονομική βοήθεια, θα κατόρθωνα, να δημιουργήσω μια μικρή δεξαμενή πληροφοριών για την ελληνική πεζογραφία, την ποίηση το δοκιμιακό λόγο. Έτσι στοίβαζα ντάνες σελίδων εφημερίδων και περιοδικών αντιγράφοντας τις πληροφορίες, φωτοτυπώντας τες και μεταφέροντάς τες σε φακέλους-κατά συγγραφέα- και αντιγράφοντάς τες σε σελίδες αναφοράς ξεχωριστά για κάθε συγγραφέα και θέμα. Ώσπου στο τέλος το σώμα κλάταρε από την κόπωση και την ορθοστασία, τα μάτια δάκρυζαν, τα πόδια πρήζονταν, η υπομονή και ο χρόνος στέρευε αρνητικά, και πήγαν στον εωσφόρο και οι εφημερίδες και τα περιοδικά και οι φάκελοι και οι κανόνες της ορθογραφίας και της καλλιέπειας των κειμένων που τόσο κόπτονται οι μη ξοδεύοντες έστω και μία παλαιά δραχμή, ένα ευρώ, για να αγοράσουν ένα βιβλίο, μία ποιητική συλλογή, ένα περιοδικό, τα αναζητούν και τα θέλουν όλα έτοιμα. Ας είναι. Άλλες εποχές άλλες συνήθειες. Της νιότης βιβλιογραφικά ανεμομαζέματα και όνειρα. Επανερχόμενος στο  θέμα μου, ενός προσώπου που είχα την τιμή και την χαρά όχι μόνο να σταθώ δίπλα του αλλά να με τιμήσει με την φιλία του και την εμπιστοσύνη του, παρά την μεγάλη διαφορά της ηλικίας μας. Σε αυτόν τον «ατρόμητο συμπλωρίτη» όπως τον αποκαλεί ο Νίκος Καζαντζάκης σε γράμμα του, που ήταν ίσως το μόνο άτομο που ο κρητικός συγγραφέας μιλούσε στον ενικό, κατά την διάρκεια της συνεργασίας τους τα χρόνια της μετάφρασης της κλασικής «Οδύσσειας» στα αγγλικά από τον Φράιερ.
Όταν η δική μου γενιά (γενιά του 1980) γνώρισε τον Κίμωνα Φράιερ, ο φημισμένος δάσκαλος του ποιητικού λόγου, της μετάφρασης και διάδοσης της Ελληνικής Ποίησης στην πατρίδα του Ουώλτ Ουίτμαν, («τη νέα γης των Λωτοφάγων-την Αμέρικα», όπως του γράφει και πάλι ο Νίκος Καζαντζάκης) είχε ήδη καταθέσει την μεγαλύτερη και σημαντικότερη παραγωγή του έργου του. Ήταν καταξιωμένος πρωτότυπη και μεταφραστική δημιουργία. Φυσικά, εξακολουθούσε να μεταφράζει έλληνες ποιητές, να γράφει εισαγωγές και σχόλια για ποιητικές συλλογές, να επιμελείται εκδόσεις ή ανθολογίες ελλήνων ποιητών και ποιητριών που μετέφραζε για το αγγλόφωνο κοινό της παγκόσμιας ποίησης. Η μεγάλη και αχανής νέα ήπειρος, η Αμερική, (αυτή η της καπιταλιστικής και φιλελεύθερης οικονομίας πλούσια αχανή έκταση με τις χασματικές θετικές και αρνητικές αντιφάσεις. Αυτό το χωνευτήρι λαών και πολιτισμών που οικοδομήθηκε από μαύρους σκλάβους και ευρωπαίους αποίκους και παραβατικούς που μεγαλούργησαν, και δημιούργησαν το Αμερικάνικο όνειρο και ταυτότητα) ήταν η «βάση» της κύριας συγγραφικής και μεταφραστικής του παραγωγής, της διδασκαλικής του σταδιοδρομίας πριν ο Φράιερ εγκατασταθεί μόνιμα στην χώρα μας. Ο Κ. Φ. ήταν αμερικανός υπήκοος. Μετανάστης σε μικρή ηλικία με την οικογένειά του μεγάλωσε, σπούδασε, δίδαξε, δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά και καλλιτεχνικά στις ΗΠΑ. Σε αυτήν την «Κολομβιανή Ήπειρο» όπως του έλεγα σαρκαστικά για να τον πειράξω. Και του έθετα το ερώτημα αν ο Αμέρικο Βεσπούκιο ή ο Χριστόφορος Κολόμβος είναι ο υπαίτιος του «λάθους» της γεωγραφικής της ανακάλυψης, και εκείνος γελούσε, και μου μιλούσε για τα πλεονεκτήματα και τα αγαθά της μεγάλης και πλούσιας ηπείρου. Πού ενώ εμείς οι ευρωπαίοι κατά κανόνα την «κατηγορούμε»-για τις πολιτικές και στρατιωτικές επεμβάσεις της-θέλουμε να επισκεφτούμε, να σπουδάσουμε στην δική της επικράτεια και αν είναι δυνατόν, να ταξιδέψουμε και να ζήσουμε στην ατμόσφαιρα της ελευθερίας της και των καπιταλιστικών αγαθών της. Η ανθρώπινη φύση είτε με μεταφυσικές ανησυχίες είτε με μεταφυσικές αδιαφορίες ρέπει στην κατανάλωση και «καλοπέραση». Τα του οίκου μας πλούσια τα των άλλων φτωχά. Ο Φράιερ δίδαξε σε αμερικάνικα πανεπιστήμια και κολέγια, από το αμερικάνικο κράτος συνταξιοδοτήθηκε ενώ παράλληλα, υπήρξε ένας σοβαρός και υπεύθυνος επαγγελματίας συστηματικός μεταφραστής. Όταν από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα γνώρισε σε επίσκεψή του την Ελλάδα και τους Έλληνες γοητεύτηκε, μαγεύτηκε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην χώρα μας χωρίς να κόψει τις γέφυρες με την πλούσια πολυπολιτισμική ιδιαίτερη πατρίδα του. Οι μνήμες της ζωής και των δραστηριοτήτων του, η οικονομική νοοτροπία του ήταν καθαρά αμερικάνικη. Σταδιοδρόμησε και αναγνωρίστηκε, δίδαξε σαν καθηγητής πανεπιστημίου και δάσκαλος του αγγλικού και αμερικάνικου ποιητικού λόγου και όχι μόνο. Ο ελληνοαμερικανός παρολίγον ζωγράφος αλλά και σκηνοθέτης, ταλαντούχος συγγραφέας και κριτικός, και μετά την μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη δεν έπαψε να ενδιαφέρεται, να αναζητά να ενημερωθεί, να γνωρίζει, να ερευνά, να μελετά, να διαβάζει, να μεταφράζει νεότερους και παλαιότερους έλληνες ποιητές και ελληνίδες ποιήτριες, να παρουσιάζει και να διαδίδει με ιεραποστολικό πάθος όπως του γράφει και ο Οδυσσέας Ελύτης σε επιστολή του, την Ελληνική Ποίηση στο εξωτερικό. Οι εισαγωγές του, τα δοκίμιά του, οι κρίσεις και οι θέσεις του, δηλώνουν ξεκάθαρα την διαρκή αμέριστη φροντίδα και αγάπη που έτρεφε για την ελληνική ποίηση τον προηγούμενο αιώνα. Υπήρξε ένας, έστω αν θέλετε επαγγελματίας, από τους τελευταίους ρομαντικούς του ποιητικού λόγου. Προέρχονταν από την παλαιά παράδοση των «βάρδων» του αγγλικού και αμερικάνικου ποιητικού λόγου και της παράδοσής του. Αυτός ο χαρακτηρισμός δεν σημαίνει «αγιογραφία» της παρουσίας του, αλλά μια διαπίστωση ενός ατόμου που έζησε από κοντά τις θετικές και αρνητικές του πλευρές, ενώ στην ζυγαριά των συγγραφικών του καταθέσεων το βάρος και η ποιότητα είναι θετική. Ενός ελληνοαμερικανού με φιλελεύθερο πνεύμα και χαρακτήρα, σφιχτός στις οικονομικές του δοσοληψίες, απαιτητικός στις εργασίες του, αριστοκρατικός υποστηρικτής των μεταφραστικών του εργασιών και δικαιωμάτων, που δεν έκρυψε-ούτε ακόμα και από αυτόν τον μάλλον συντηρητικό και ηθικό, ασκητικό Νίκο Καζαντζάκη, ούτε ότι είχε άλλη ερωτική επιλογή, ήταν δηλαδή ομοφυλόφιλος, ούτε ότι είχε τον υψηλότερο βαθμό στην ιεραρχία των τεκτονικών στοών. Δύο ατομικές της ζωής του ιδιότητες και επιλογές που δεν τον εμπόδισαν στο να διευρύνει τα συγγραφικά του ενδιαφέροντα, να αγαπήσει την Παγκόσμια Ποίηση, να αφιερωθεί σε αυτήν, να διδάξει και να βγάλει μαθητές-τουλάχιστον στην Αμερική-και να αναγνωριστεί διεθνώς στην εποχή του. Ο Κίμων ήταν υπερβολικά εργασιομανής και ακούραστος. Κατόρθωσε να συγκεράσει κάτι για μένα τον απλό επαρχιώτη Έλληνα και αναρχίζουσα φύση Ευρωπαίο πολίτη ενδιαφέρον, την αμερικάνικη ανεξαρτησία και "ελευθεριάζουσα" αντίληψη του χαρακτήρα του αμερικανού πολίτη, με το αριστοκρατικό πνεύμα του αγγλοσάξονα χωρίς να είναι καθόλου σνομπ. Ωρίμασε μέσα του μια λαϊκή αριστοκρατική συνείδηση για το μέγεθος και το ποιόν της πνευματικής και συγγραφικής του αξίας, ενώ ταυτόχρονα, ήταν ένας λαϊκός ευρωπαίος χαρακτήρας- ένας έλληνας ερωτικά μπερμπάντης και πολυμήχανος. Μέχρι τα τέλη της ζωής του μου έδινε την εντύπωση ότι δεν είχε καταλάβει όσο θα ήθελε τον χαρακτήρα των ελλήνων. Και θα τολμήσω να πω, εξακολουθούσε να έχει απορίες πάνω στην ελληνική γλώσσα. Δεν μιλούσε συνήθως κατ’ ιδίαν στα ελληνικά αλλά πάντα στα αμερικάνικα. Γράφω αμερικάνικα, για να θυμηθούμε και το έξυπνο ευφυολόγημα του ιρλανδού εστέτ ποιητή και συγγραφέα Oscar Wild, ο οποίος έλεγε ότι «η διαφορά μεταξύ άγγλων και αμερικανών βρίσκεται στην αγγλική γλώσσα». Με κατσάδιαζε όταν του το υπενθύμιζα και μου διάβαζε αμερικάνικη ποίηση, τεστάροντάς με, να δει τι καταλαβαίνω και αν είχα εμπλουτίσει το λεξιλόγιό μου από την προηγούμενη φορά ανάγνωσης ποιητικών έργων. Του συγκέντρωνα πληροφοριακό υλικό για έλληνες ποιητές. Ήταν θαύμα να βλέπεις αυτό το κάπως μικροκαμωμένο και λεπτοκαμωμένο «ανθρωπάκι» (χρησιμοποιώ την λέξη ανθρωπάκι όπως συνηθίζουμε να λέμε τιμητικά το θαύμα της έβδομης τέχνης που αποκαλούμε Σαρλώ, τον Τσάρλι Τσάπλιν), να είναι πάντα αεικίνητο πνευματικά, υπεύθυνο συγγραφικά, απαιτητικό μεταφραστικά μέχρι σχεδόν το τέλος της ζωής του. Διέθετε αυτήν την επαγγελματική ευσυνειδησία που έχουν οι αμερικανοί. Πειθαρχημένοι, απαιτητικοί και μεθοδικοί. Αλλά και το να θέλουν πάντα να ξεχωρίζουν και να κυριαρχούν, να διακρίνονται για την ισχύ τους. Η ζωή των παιδικών και εφηβικών του χρόνων δεν ήταν εύκολη, συνάντησε πολλές οικογενειακές δυσκολίες. Ένα ακόμα παράδειγμα καλλιτέχνη που μας δείχνει ότι η Τέχνη δεν προέρχεται από καλοζωισμένες υπάρξεις, άτομα της ραστώνης και ανεπάγγελτους, αλλά από κανάλια δύσκολης ατομικής ζωής, αντίξοων κοινωνικών περιπετειών, απορρίψεων και ταλαιπωριών, που σε οδηγούν στην αναζήτηση ενός άλλου κόσμου, ονειρώδη, οραματικού. Ένας καλοζωισμένος άνθρωπος, ένας που δεν θα χρειαστεί να εργαστεί για την ζωή του ή της οικογενείας του, τι να την κάνει την Τέχνη, για να παίξει μαζί της, να την εμπορευθεί; Τι να την κάνει την πίστη σε έναν Θεό, για να του είναι βάρος και ανασταλτικός παράγοντας στις κοινωνικές και ατομικές του, οικονομικές επιλογές; Αυτοί που μέσα στην ιστορική εξέλιξη του πολιτισμού δεν έπαιζαν με την τέχνη, την μεταφυσική, την θρησκεία, ήσαν πάντα οι βιοπαλαιστές. Οι Μέδικοι απλώς απολάμβαναν των εκείνων έργα και καλλιτεχνικές δημιουργίες. Φοβερή η ακαλλιτεχνία των ανθρώπων αλλά φοβερότερη η φτώχεια τους. Ιστορική διαπίστωση πριν τον παππού Κάρολο. Γιαυτό και ο Κίμων ήταν τόσο σφιχτός στις συναλλαγές του, δεν ήθελε να προσφέρει χρήματα να του μεταφράσουν τα κείμενα που έγραφε στην μητρική του γλώσσα, τα αμερικάνικα. Γιαυτό από όσο γνώριζα έστελνε συχνά επιστολές σε ελληνικά έντυπα και εφημερίδες όταν έβλεπε ότι κάποιος ή κάποιοι δανείζονται, ή «αντιγράφουν» στίχους των μεταφράσεών του, και τις χρησιμοποιούσαν στις δικές τους μεταφράσεις. Και ο ίδιος όμως σαν μεταφραστής, δεν έμεινε στο κριτικό απυρόβλητο. Διαβάζαμε κατά καιρούς διάφορα δημοσιεύματα αρνητικά για τις εργασίες του. Ορισμένες φορές ας μου επιτραπεί, τον είχα αποτρέψει να απαντήσει σε αρνητικά σχόλια. Στα ζητήματα παράθεσης στοιχείων και πληροφοριών για έλληνες ποιητές, ακρίβειας κυκλοφορίας βιβλίων τους, χρονολογιών και τόπων διαμονής τους, οι κριτικοί είχαν δίκιο. Χρειάζονταν περισσότερη προσοχή. Και αναφέρομαι στην επιλογή των βιογραφικών στοιχείων ή άλλων χρονολογικής φύσεως πληροφοριών. Του έλεγα: «Διάβασε τι γράφουν οι δημοσιογράφοι-κριτικοί για τον πολιτικό και καθηγητή συγγραφέα Κώστα Τρυπάνη και τα βιβλία του;». Και πάντα κοιτούσα να τον «τροφοδοτήσω» με σχετικές έγκυρες πληροφορίες για τις εργασίες του. Ήταν όμως ήδη τελειωμένες και ολοκληρωμένες, ελάχιστες βελτιώσεις επιδέχονταν. Μόνο ως παροράματα μπορούσαν να διορθωθούν κάτι που δεν το συνήθιζε. Θέλω να πω με αυτά, ότι το μεταφραστικό ταξίδι του Φράιερ είχε και μπουνάτσες και μποφόρια αλλά πάντα έφτανε σώο το καράβι των εργασιών του στο λιμάνι, στους γραμματικούς νεώσοικους που άραζε. Το ευτύχημα ήταν ότι δεν απογοητεύονταν εύκολα ώστε να πάψει να εργάζεται και να αποδίδει πνευματικά. Θα μπορούσε με τις γνώσεις που είχε να συγγράψει ένα λεξικό της αμερικάνικης ποίησης και της ορολογίας της. Χρησιμοποιούσε λέξεις από όλο το εύρος και τα είδη της ποίησης και της λογοτεχνίας της αμερικάνικης και αγγλικής παράδοσης. Λέξεις της αγγλικής που παρά του ότι βρίσκονταν σε «αχρηστία» δεν μιλιούνται, εκείνος τις έβγαζε από το σκονισμένο κάδρο του χρόνου τις έφερνε στην επιφάνεια και τους έδινε μια άλλη σύγχρονη μουσικότητα. Γιαυτό μίλησα παραπάνω για έναν Ρομαντικό ποιητή κατά βάθος, και όχι μόνο έναν θεωρητικό δάσκαλο της Ποίησης. Πάντα παραπονιόταν και υποστήριζε ότι θα πρέπει να δίνεται και ένα βραβείο νόμπελ και στους μεταφραστές. Θυμάμαι πόσο αρνητικά είχε αντιδράσει όταν του έστειλαν από την Αμερική μια προσφορά να συμπεριληφθεί σε ένα Χου ις Χου νομίζω της ποίησης; των μεταφραστών; Δεν θυμάμαι ακριβώς, και αρνήθηκε με άσχημο τρόπο που του ζητούσαν χρήματα. Υποστήριζε τις θέσεις του, γνώριζε την αξία και προσφορά του, ήθελε την αναγνώριση και την υστεροφημία.

    Οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι καθηγητές, οι ερευνητές, οι μεταφραστές, οι κριτικοί, γνωρίζουν το έργο του από τα μέσα σχεδόν του προηγούμενου αιώνα μέχρι την αποδημία του. Δεκάδες είναι οι δημοσιευμένες πληροφορίες στον ελληνικό τύπο για τις μεταφραστικές του εργασίες, εισαγωγές, εκδόσεις και κυκλοφορίες βιβλίων του. Είναι τεράστιο το εύρος των ελλήνων ποιητών και ποιητριών από όλες τις λογοτεχνικές σχεδόν γενιές που έχει μεταφράσει στα αγγλικά, έχει ασχοληθεί μαζί τους. Στην διαδρομή της ελληνικής γραμματείας, χρονολογικά, και πριν τον Κίμωνα Φράιερ άλλοι ξενόγλωσσοι μελετητές και συγγραφείς έχουν μεταφράσει στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά, κλπ., την ελληνική ποιητική παρουσία. Ποιητές μας όπως ο Διονύσιος Σολωμός (βλέπε την εργασία του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου για τις μεταφράσεις στο εξωτερικό του Εθνικού Ύμνου), ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός, ο αλεξανδρινός Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (βλέπε την μετάφραση του Μαυροκορδάτου), ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, ορισμένοι καθαρευουσιάνοι έχουν μεταφραστεί με επιτυχία σε ευρωπαϊκή γλώσσα στο εξωτερικό. Ο νομπελίστας μας Γιώργος Σεφέρης,-το πρώτο ελληνικό μας νόμπελ-μεταφράστηκε από τον Έντμουντ Κήλλυ, τον Φιλίπ Σέραρντ, κ. ά., Έλληνες ποιητές που έγιναν γνωστοί στο ευρωπαϊκό και αμερικάνικο κοινό της ποίησης από εξαιρετικές και σημαντικές μεταφράσεις στην εποχή τους. Δεν είναι ο Κίμων Φράϊερ που έθεσε πρώτος τις μεταφραστικές βάσεις ελλήνων ποιητών στο εξωτερικό χρονολογικά, είναι εκείνος όμως ο οποίος με την μετάφραση της ογκώδους και πολύστιχης «ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ» του Νίκου Καζαντζάκη, της «Ασκητικής» του και άλλων έργων, συνέβαλε ώστε το τελευταίο αυτό ποιητικό Έπος της ελληνικής φυλής, 33.333 στίχοι, να γίνει αγαπητό από το αμερικάνικο και αγγλικό και όχι μόνο κοινό και να σταθεί αιτία, να κεντρίσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης, των αναγνωστών, για την ελληνική ποίηση και τους έλληνες εκφραστές της, το έργο τους στα μισά του προηγούμενου αιώνα και μεταγενέστερα. Ο Φράιερ έβγαλε έξω από τα ελληνικά ποιητικά σύνορα τον ελληνικό ποιητικό λόγο, νόμιμα, επάξια και ισότιμα με τους ξένους δημιουργούς. Πρόσφερε στην ελληνική ποίηση την διπλωματική της διαρκή μεταφραστική ασυλία. Αυτό είναι κάτι το αναμφισβήτητο. Εκείνο που μένει σαν ερώτημα, μάλιστα του το είχα πει, για την ακρίβεια τον είχα ρωτήσει, είναι «πως και δε θέλησε να μεταφράσει στα ελληνικά ένα ξενόγλωσσο κλασικό έργο;» παραδείγματος χάριν το «Όραμα» του Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς που αγαπούσε και είχε ασχοληθεί μαζί του. Με το ποιητικό έργο του άγγλου ρομαντικού Τζων Κιτς. Ορισμένων παραλίμνιων ελισαβετιανών ποιητών που γνώριζε και του διάβαζα στα ελληνικά και χαίρονταν. Το άτομο αυτό, ήταν ένας σύγχρονος της εποχής του αμερικανός, βουτηγμένος μέσα στην κολυμπήθρα της αγγλικής ποίησης ενώ παράλληλα, κατόρθωνε να αναδύεται πάντα κρατώντας τα του αμερικάνικου χαρακτήρα του και πρακτικής και οικονομικής φιλοσοφίας δραστηριότητες, ζούσε σε μια ατμόσφαιρα ποιητικού ονείρου. Διατηρούσε ζωντανό το ποιητικό παρελθόν μέσα σε ένα σύγχρονο των ημερών του οικονομικό και εχθρικό παρόν. Είχε την σοφία να μπορεί να λαμβάνει και να μας μεταφέρει τα λυρικά ποιητικά σήματα του παρελθόντος και να τους δίνει μια σύγχρονη φωνή και ερμηνεία. Θεώρησε υποχρέωσή του-πράγμα που δεν έπραξαν πολλοί συμπατριώτες μας ειδικοί-να αναδείξει τον νεοελληνικό ποιητικό λόγο στο εξωτερικό ακόμα και σε βάρος της δικής του ποιητικής δημιουργίας. Ήταν καθοριστική η συμβολή του ακόμα και σε αποσπασματικές μεταφράσεις του. Αποκρυστάλλωσε για το αγγλόφωνο κοινό της ποίησης και της λογοτεχνίας, στην εποχή του, την αναγκαία παρουσία της ελληνικής ποίησης, την αναγνώρισή της, παρακάμπτοντας τις δυσκολίες της ομιλίας της ελληνικής γλώσσας. Με τις μεταφράσεις του Φράιερ ή και με τις δικές του κυρίως, η ελληνική γλώσσα ξαναμιλήθηκε και εκ νέου ανακαλύφτηκε από πληθυσμιακά μεγαλύτερες ομάδες αναγνωστών του εξωτερικού. Το τζατζίκι, το σουβλάκι, το συρτάκι δεν χρειάζονται μεταφραστική γνωριμία από τους ξένους, η Ποίηση όμως το έχει ανάγκη. Για πολλές δεκαετίες και ίσως ακόμα και σήμερα, ήταν ετεροβαρές το ισοζύγιο μεταφραστικών αποδόσεων στα ελληνικά υπέρ των ξένων συγγραφέων. Περισσότερα έργα ξένων δημιουργών «καταναλώναμε» παρά «εξάγαμε». Ήμασταν οι φτωχοί συγγενείς που μας ξελάσπωναν οι αρχαίοι, οι βυζαντινοί και τα δύο σύγχρονα νόμπελ της ελληνικής ποίησης. Η πολυπρισματική ματιά και εμπειρία του Φράιερ, βοήθησε τον ελληνικό ποιητικό λόγο να υπερβεί τα κράσπεδα του επαρχιώτικου ποιητικού χωραφιού μας. Αυτός όργωσε ξανά την ελληνική ποίηση, όχι όμως στο ελληνικό πεδίο αναφορών της αλλά στο αμερικάνικο, το ευρωπαϊκό. Η καθηγητική και ποιητική του εγκυρότητα και βαθειά γνώση, δεν περιορίστηκε σε μια φολκλορική ερμηνεία της ελληνικής σύγχρονης ποίησης αλλά την έβγαλε από τα στεγανά του χώρου και του κλίματος της (του βαλκάνιου) και της έδωσε έναν άλλον κοσμοπολίτικο αέρα. Χρησιμοποιώντας ίσως ένα όχι και τόσο εύστοχο παράδειγμα κουλτουριάρικης εγκυρότητας και γραμματολογικού καθωσπρεπισμού, ο Κίμων Φράιερ,-στην εποχή του- ανύψωσε και πέταξε τον ελληνικό ποιητικό χαρταετό στον διεθνή ποιητικό ορίζοντα. Αν οι βιετναμέζοι βουδιστές μοναχοί διάβαζαν την ελληνική «Ασκητική» μέσα σε λαγούμια σε δύσκολους πολιτικά για αυτούς καιρούς, οι αμερικάνικη νεολαία αλλά και το ποιητικό κατεστημένο, αποκτούσαν έναν σύμμαχο στις επαναστατικές τους εκδηλώσεις και οραματισμούς, το οφείλουν διαβάζοντας το νέο «αμερικάνικο έπος» που ήταν η δική του μετάφραση της «Οδύσσειας». Επιλέγοντας την ελληνική σύγχρονη «Οδύσσεια» ο Φράιερ, επέλεξε να αναμετρηθεί με τα μυστικά και τα υπόγεια πολιτισμικά ρεύματα της αγγλικής γλώσσας. Δεν αναμετρήθηκε με την ελληνική γλώσσα όπως ο Καζαντζάκης για να δημιουργήσει έναν σύγχρονο γλωσσικό πύργο της Βαβέλ αλλά οργάνωσε ένα χαώδες υλικό, ξενόγλωσσο για τον ίδιο, και δημιούργησε ένα έργο παραπλήσιας σημασίας, με τον «Οδυσσέα» του Τζαίημς Τζόυς. Το θετικό τίμημα αυτής της κοπιώδους προσπάθειας ήταν διπλό. Τόσο προς την πλευρά της ελληνικής ποίησης όσο και προς την πλευρά της αμερικάνικης. Αντί να κατασκευάσει ένα δικό του γλωσσικά έργο, μετέπλασε το Καζαντζακικό σε αγγλικής ποίησης πρότυπο. Δάμασε τα αντίξοα στάδια της ελληνικής γλωσσικής παράδοσης και σχημάτισε μια νέα, στην δική του μητρική γλώσσα. Με την μετάφραση της Καζαντζακικής «Οδύσσειας» ο ξενόγλωσσος αναγνώστης και δημιουργός μπορούσε πλέον να ξεναγηθεί τόσο προς τους δρόμους της δικής του ποιητικής παράδοσης όσο και προς την ελληνική έστω και έμμεσα. Κατανοούσε ότι το Επικό των αιώνων χάσμα της παλαιάς Ομηρικής Οδύσσειας μέχρι αυτό της Καζαντζακικής, η Ελληνική φυλή το είχε γεφυρώσει μέσα στο χρόνο, έστω και μέσα από δύσκολα περάσματα μιας μεταφυσικής μεισμαγιάς. Με την εργασία του αυτή μπορούσε πλέον και εκείνος να ατενίσει ισάξια και ίσως και ισότιμα τους επικούς δημιουργούς του αμερικάνικου και αγγλικού ποιητικού λόγου. Ας μην είχε συνθέσει ο ίδιος τον νέο μύθο του «Οδυσσέα». Η σύγχρονη του ανθρώπου περιπλάνηση πραγματοποιήθηκε μέσω της γλωσσικής μνήμης και εμπειριών των ανθρώπων. Ο ίδιος σαν ποιητής και μεταφραστής ανέπνευσε μεταφυσικά και υπαρξιακά. Χωρίς να αυτονομηθεί καθόλου από την σύγχρονη αμερικάνικη οικονομική και κοινωνιολογική του ταυτότητα. Η γλώσσα, ήρθε σαν ένας οργανισμός λέξεων να του παράσχει τον αέρα της ανεξαρτησίας που ίσως και να μην βρήκε ούτε στην προσωπική του ζωή, ούτε στις στοές που υπήρξε μέλος. Με την μετάφρασή του, ο ελληνικός ποιητικός λόγος και ο οραματισμός του έφτανε μάλλον στα όριά του. Ο ανακυκλούμενος διαρκώς Καζαντζακικός λόγος, σε εικόνες, ιδέες, φιλοσοφικές αξίες και μεταφυσικές αναζητήσεις και η γλώσσα που υιοθέτησε και χρησιμοποίησε στα έργα του, είχε φτάσει στο τέλος του, στα όριά του. Είχε ολοκληρωθεί μέσα στο σύννεφο των ελληνικών έστω αδιεξόδων του. Ο κύκλος της ελληνικής γλώσσας έφτασε στα όριά του δεν έμενε πια, η επαναπροσέγγιση της, όχι μέσω του Έπους αλλά μέσω των μονοπατιών του λυρισμού και του ρομαντισμού. Η «Οδύσσεια» ολοκληρώνει τα Έπη του Διγενή Ακρίτα, μόνο που ο Διγενής έπεσε επί των νέων της ιστορίας και της γεωγραφίας επάλξεων. Και ο Μύθος της ελληνικής ταξιδιωτικής περιπέτειας έγινε ο Εθνικός αχός των Τραγουδιών της Αμαρτίας. Η εξορία είναι πια μέσα μας. Έγινε ένα ακόμα θελκτικό και ηδονικό παιχνίδι της γλώσσας που χαριεντίζεται μέσα σε κανόνες και δόγματα, απαγορεύσεις και συντακτικές επιταγές ορθότητας. Όπως αντίστοιχα και ο μεταφυσικός προβληματισμός, η θρησκεία. Ο Έλλην άνθρωπος δεν είναι πλέον μέσα στην ιστορία ταξιδευτής αλλά μετανάστης, πρόσφυγας. Έτσι αισθάνεται την ανάγκη και την υποχρέωση να διατηρεί ακόμα ανθηρή την ορθόδοξη πίστη του, γιατί είναι ο ίδιος ο Χριστός-Άλλος, σαν έλληνας πλέον πρόσφυγας μέσα στην πνευματική επικράτεια που κάποτε διαφέντευε. Μόνο που η περιπέτεια πλέον γίνεται εντός των ελληνικών ορίων γιαυτό και οι πολλαπλές συγκρούσεις. Οι φωνές των Κηρύκων της εθνικής μας θυμέλης, των φυλάκων Αγγέλων αν θέλετε, έγιναν σοφιστείες των νέων μας περιχαρακώσεων. Της ασυνυπαρξίας με τον ίδιο μας τον εαυτό, την μακρόχρονη παράδοσή μας. Η λειτουργία της γραφής ολοκλήρωσε την ερωτηματική αναζήτηση της οντολογίας μας σαν Έθνος και σαν λαός. Το κράτος των βεβαιοτήτων μας οικοδομήθηκε, η αυτοκρατορία των συναισθημάτων μας αλώθηκε. Η γλώσσα πλέον σαν αυτόνομος οργανισμός επαναμαγεύει τις συνειδήσεις και τα όνειρα των ανθρώπων, τώρα που ο κόσμος μας απομαγεύτηκε τελειωτικά, σύμφωνα με την ρήση, πικρή διαπίστωση του Μαξ Βέμπερ και άλλων κοινωνιολόγων.                                                                        
     Η συγκέντρωση και αποδελτίωση-στο πρώτο αυτό σημείωμα στη μνήμη του-των δημοσιεύσεών του, η καταγραφή των κατά καιρούς κειμένων και άρθρων του, ενέχει μάλλον αρκετές δυσκολίες όταν επιχειρείται από ένα και μόνο άτομο, χωρίς τις απαραίτητες στηρικτικές βάσεις και χέρια βοηθείας. Είναι ολοφάνερα τα αδιέξοδα και οι παγίδες. Δεν έχω συναντήσει στο δικό μου ερευνητικό ταξίδι στην ελληνική ποίηση και λογοτεχνία, μια συγκεντρωτική αποδελτίωσή τους μιά υποφερτή έστω καταγραφή τους. Μιά βάση πρωτότυπων εργασιών του και μεταφραστικών του δεδομένων, καταγραφή των έργων του, ώστε να στηριχθεί ο σημερινός ή ο μελλοντικός ερευνητής του, και να οργανώσει το σκόρπιο, άτακτο, διάσπαρτο αυτό υλικό. Το ίδιο ισχύει και με τα κατά καιρούς άρθρα, σχόλια, κρίσεις και πληροφορίες που έχουν γραφτεί και δημοσιευτεί στον ελληνικό τύπο για τα βιβλία και τις μεταφράσεις του (σχόλια τόσο θετικά όσο και αρνητικά, για παραλήψεις, χρονολογικές ή άλλες αβλεψίες των εκδόσεών του). Δεν αναφέρομαι προς θεού για ορθογραφικές, αυτές υπήρχαν υπάρχουν και θα εξακολουθούν να υπάρχουν. Ένα τέλειο ορθογραφικό κείμενο ή βιβλίο, εμένα μου φέρνει στο νου κενοτάφιο. Όταν η ζωή βαδίζει πάνω σε λάθη, δεν θα ασχοληθώ με τα λάθη της γλώσσας.

       Όταν την δεκαετία της γνωριμίας μας, στο δεύτερο ακόμα σπίτι του, (το πρώτο ήταν στην περιοχή του Περισσού αν θυμάμαι καλά από ότι μου είχε πει) στην οδό Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια, αποπειράθηκα να ξεκαθαρίσω το δημοσιευμένο, τυπωμένο και χειρόγραφο σκόρπιο και διάσπαρτο συγγραφικό και μεταφραστικό του υλικό απογοητεύτηκα, αγχώθηκα, κουράστηκα, με αποτέλεσμα να σταματήσω την προσπάθεια. Προτίμησα να τον βοηθάω σε πιο πρακτικές του σπιτιού και της ζωής του ανάγκες. Ήταν τόσο σκόρπιο και χωρίς χρονολογικό ή άλλο στίγμα αναγνώρισης το αρχειακό του υλικό, (μπερδεμένο, με χάσματα σελίδων, εκτυπώσεων από Η/Υ και χειρόγραφων σημειώσεων, αποσπασμάτων σελίδων, σβησμένων κειμένων ή ξαναγραμμένων με πρόσθετα στοιχεία) που όποτε το συζητούσαμε, μου έδινε να καταλάβω ότι εκτός από τις τρέχουσες μεταφραστικές και εισαγωγικές του εργασίες σε συλλογές ελλήνων ποιητών, δεν είχε ενδιαφερθεί ούτε ο ίδιος, για μια όσο το δυνατόν πληρέστερη ή έστω υποφερτή καταγραφή του. Ήταν άλλα τα δικά μου ενδιαφέροντα εκείνη την περίοδο και οι επαγγελματικές μου ασχολίες, ώστε να αφιερωθώ αποκλειστικά σε αυτό. Τρεχάματα από το πρωί ως το βράδυ, σαν τον αλησμόνητο Θανάση Βέγγο. Ήμουν ενήμερος ότι στην Αμερική που πήγαινε κατά διαστήματα για να δει τους φίλους και συγγενείς του, υπήρχε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα για την Ποίηση (;) που είχε συγκεντρωθεί το συγγραφικό και αρχειακό του υλικό που αφορούσε μελέτες και κείμενά του, δράσεις και ομιλίες του, ραδιοφωνικές του εκπομπές, που αφορούσαν την Αμερικάνικη και Αγγλική Ποίηση. Των χρόνων της διδασκαλίας του στους νέους φοιτητές και ποιητές κατά την διάρκεια της καθηγητικής του σταδιοδρομίας. Οι εκεί αμερικανοί ιθύνοντες είχαν φροντίσει να διαφυλάξουν το έργο του και την μνήμη του. Την μεγάλη του πνευματική και καλλιτεχνική προσφορά τον προηγούμενο αιώνα. Φαντάζομαι και τα δημοσιεύματα στον αμερικάνικο τύπο που είχαν γραφτεί για τις καλλιτεχνικές και πνευματικές του ασχολίες και δραστηριότητες. Όταν μετά από χρόνια ήρθε για πρώτη φορά (;) σε επαφή με κάποιον αμερικανό ατζέντη του (έχω ξεχάσει το όνομά του αν και τον είχα συναντήσει στο σπίτι του) πούλησε το μεγαλύτερο μέρος της Βιβλιοθήκης του και μέρος (;) του αρχείου του σε πασίγνωστο μεγάλο ίδρυμα της Νέας Υόρκης. Κράτησε ελάχιστα πράγματα εδώ στην Ελλάδα. Ο αμερικανός διαμεσολαβητής που ταξίδεψε από την Αμερική για αυτόν τον σκοπό, ήρθε σε συμφωνία μαζί του και αγόρασε το υλικό αυτό μεταφέροντάς το στις USA. Όταν μετακόμισε στο τρίτο σπίτι που ενοικίασε στον Χολαργό, στην οδό Παναγή Τσαλδάρη 15, θέλησε να «ξεφορτωθεί» και το υπόλοιπο υλικό και μέρος της Βιβλιοθήκης του που είχε απομείνει. Επίσης, και μια μεταλλική βιβλιοθήκη που κρατούσε σε ένα από τα δωμάτια του σπιτιού με τον μικρό υπολογιστή της apple (τον θυμάμαι ακόμα γιατί ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα γραμμένες εργασίες σε Η/Υ,  έγραφα κατά διαστήματα και εγώ κείμενά του, που μου έδινε) που στα συρτάρια της υπήρχαν δεκάδες χαρτιά, σκόρπιες δημοσιεύσεις, χειρόγραφα, μεταφράσεις και εισαγωγές του για έλληνες ποιητές και νεότερες εργασίες του. Θυμάμαι καλά αυτές για τον Γιάννη Ρίτσο κλπ., (πριν αρρωστήσει και δεν μπορούσε πλέον να εργάζεται, ξεχνούσε και ξεκουραζόταν πολλές ώρες) και αναζητούσαμε έμπειρο και πεπειραμένο μεταφραστή να μεταφράσει τις εργασίες αυτές στα ελληνικά. Ορισμένες για να δημοσιευτούν ή αν ολοκληρώνονταν να εκδίδονταν αυτόνομα σε βιβλία. Δυστυχώς η αρρώστια του, επέφερε μεγάλα προβλήματα στην υγεία του, καθώς και η έλλειψη χεριών για βοήθεια στην καταγραφή και ταξινόμηση του σκόρπιου και ατακτοποίητου υλικού. Πήγαν πίσω αυτά σε ενδιαφέρον. Χειρόγραφα και μη χάθηκαν και κατά την μετακόμιση από το ένα σπίτι στο άλλο. Ορισμένοι γνωστοί του μεταφραστές, είχαν κρατήσει εργασίες του για μετάφραση που τους είχε δώσει, μα λησμονήθηκαν. Σε παρακλήσεις τηλεφωνικές που μου ζητούσε να κάνω, οι φίλοι του ήσαν πάντα πολυάσχολοι και οι μεταφράσεις έμεναν σε εκκρεμότητα. Ένα υλικό επίσης που δόθηκε σε δικό του άτομο, ήταν αυτό που είχε να κάνει (ας μου επιτραπεί) με την τεκτονική στοά στην οποία ο Κίμων ανήκε και από ότι ήξερα, είχε τον υψηλότερο βαθμό. Δόθηκαν όχι μόνο ημερολογιακές του σημειώσεις αλλά και υλικά στοιχεία που είχε στην διάθεσή του. Φωτογραφικό υλικό. Δεν θυμάμαι αν αυτά-πέρα από τον χώρο της ποίησης και λογοτεχνίας πράγματα και αντικείμενα μεταφέρθηκαν κατόπιν στην Αμερική ή έμειναν στην Ελλάδα. Εξάλλου, δεν με αφορούσαν. Ένα μεγάλο μέρος από παλαιούς τίτλους παλαιών λογοτεχνικών περιοδικών και βιβλίων πετάχτηκαν ή αφέθηκαν πίσω, στο σπίτι της οδού Καλλιδρομίου και σκορπίστηκαν στα σκουπίδια από τους ιδιοκτήτες του σπιτιού εκείνου. Το γνωρίζω γιατί, (η μετακόμιση έγινε από τον γράφοντα και μόνο, που ξεθεώθηκε, χαλάλι του όμως). Επίσης, δυστυχώς, πολλές κούτες γεμάτες βιβλία, πρώτες εκδόσεις ελλήνων παλαιών ποιητών και παλαιά λογοτεχνικά περιοδικά καταστράφηκαν σε πλημμύρα (όταν ακόμα κατοικούσε στην Καλλιδρομίου) στο υπόγειο που υπήρχε στην πολυκατοικία. Ο Κίμων είχε στοιβάξει το υλικό αυτό γιατί δεν χωρούσε στο διαμέρισμα που έμενε. Είχαν μουχλιάσει πρώτες εκδόσεις του Κωστή Παλαμά, του Άγγελου Σικελιανού, του Καζαντζάκη, του Γκάτσου, του Ελύτη. Περιοδικά προκατοχικά και κατοχικά, αγγλικοί τίτλοι βιβλίων, εντύπων κλπ. Σάπισαν από την μούχλα. Είχαν τρυπήσει οι σωλήνες του καλοριφέρ και το υπόγειο δεν έλεγε να στεγνώσει. Αφέθηκαν στην άτυχη τύχη τους και πετάχτηκαν κατόπιν στα σκουπίδια-μετά από διάστημα από την μετακόμιση- όπως έγραψε και στο σχετικό σημείωμα του ο κύριος Κώστας Γεωργουσόπουλος στην εφημερίδα «Τα Νέα». (τον πληροφόρησα μάλιστα σχετικά όταν διάβασα το πρώτο του σημείωμα στην εφημερίδα, και προς τιμή του, μου ζήτησε να δημοσιεύσει το όνομά μου αλλά αρνήθηκα, γιατί το ζήτημα δεν ήμουν εγώ, αλλά ένα μέρος της λογοτεχνικής παράδοσης αυτής της χώρας και μιας εποχής, που δυστυχώς, οι αρμόδιοι δεν ενδιαφέρθηκαν να το διασώσουν). Το υλικό πετάχτηκε στα σκουπίδια στον δρόμο. Σε μία από τις συζητήσεις μας-άρρωστος πια-θέλησε να πουλήσει και τα υπόλοιπα βιβλία του (όταν γύρισε μετά την εγχείρησή του από το τελευταίο του ταξίδι στις ΗΠΑ) και μια σειρά από άλλες συλλογές του, (νομίζω φωτογραφίες, δεν θυμάμαι καλά μετά από τόσα χρόνια), καθώς και ένα υλικό που είχε να κάνει με την ελληνική μουσική. Όπως ήταν παλαιές μπομπίνες με μουσικές ηχογραφήσεις και συνεντεύξεις μέσα σε παλαιά μεταλλικά κουτιά. Κάτι στρογγυλές «κοκάλινες ρόδες» που είχαν τα παλαιά μαγνητόφωνα με τις ταινίες που ξετυλίγονταν από την μία και τυλίγονταν από την άλλη. Με φωνές ελλήνων ποιητών και ποιητριών, παλαιών ελληνικών τραγουδιών, ηχογραφήσεων, ρεμπέτικων από ταβέρνες, συνεντεύξεις με ποιητές, ηθοποιούς, μουσικούς. Δεν έχω ξανασυναντήσει έκτοτε, τέτοιο της μουσικής μηχάνημα. Μόνο σε ταινίες κατασκοπευτικές μέσα σε μικρά βανάκια. Τον παρότρυνα μια και είχε ήδη πουλήσει το μεγαλύτερο μέρος του αρχείο του στην Αμερική, λέγοντάς του ότι τα χρήματα που θα έπαιρνε δεν θα ήταν πολλά, να μην τα πουλήσει, να τα χαρίσει στην μνήμη του σε κάποιο ελληνικό ίδρυμα ή βιβλιοθήκη, που ενδεχόμενα να τον τιμούσαν για την δωρεά. Που να φανταστώ ότι τα βιβλία σαν αντικείμενα, ακόμα και από τα υπόγεια της Ακαδημίας και Βιβλιοθήκες και Αρχεία πολιτικών και συγγραφέων, θα πωλούνταν σε παλαιοπωλεία μπιρ παρά, μερικά χρόνια αργότερα. Από την άλλη, ευτυχώς δηλαδή, γιατί με την γραφειοκρατική νοοτροπία των αρμοδίων της Εθνικής μας Βιβλιοθήκης, ούτε μπορούσες να διαβάσεις ούτε να φωτοτυπήσεις βιβλία που σε ενδιέφεραν. Ας όψονται οι σεισμοί. Τον «συμβούλεψα» και επέμενα σε αυτό αρκετές φορές, να χαρίσει το προσωπικό του υλικό που εκείνος θα αποφάσιζε στο Αμερικάνικο Κολέγιο στην Αθήνα, μια και ήταν αμερικανός πολίτης για να διατηρηθεί και μνημονεύεται η συγγραφική και μεταφραστική προσφορά του. Με άκουσε και έτσι και έπραξε. Δυστυχώς, τον είχαν λησμονήσει και οι έλληνες ποιητές και ποιήτριες που είχε μεταφράσει. Ο ίδιος σαν άτομο ήταν σφιχτός στα οικονομικά και δεν ήθελε να ξοδεύει χρήματα για την διατήρηση ή διαφύλαξη του αρχείου που είχε απομείνει. Είχε αρχίσει να έχει και τα σοβαρά προβλήματα με την υγεία του. Μετά από ορισμένες συζητήσεις μας το ξανασκέφτηκε καλύτερα και αποφάσισε να προσφέρει ένα μέρος του αρχείο του (;) στο Αμερικάνικο Κολέγιο. Δεν ανακατεύτηκα ούτε τον ρωτούσα. Δυστυχώς το ότι ήταν κάπως σφιχτός στα οικονομικά, δημιουργούσε προβλήματα στο να τον βοηθήσουν έμπρακτα και χειρωνακτικά. Από την άλλη, οι περισσότεροι πλέον έλληνες και ελληνίδες ποιητές και ποιήτριες είχαν μεγαλώσει ηλικιακά, είχαν τα δικά τους, τα των εργασιών τους ή των οικογενειών τους προβλήματα. Ας μην ξεχνάμε ότι η ζωή μας έχει διδάξει ότι σπίτι σου είναι ότι κλείνεις πίσω από την πόρτα σου. Και ο χώρος της τέχνης ευρύτερα, αν δεν αποφέρει εμπορικό κέρδος θεωρείται ξοφλημένος και οι άνθρωποί της «αιθεροβάμονες». Ίσως και αποτυχημένοι κοινωνικά. Οι καιροί είχαν αλλάξει, είχαν εμφανιστεί νέοι και νέες σε ηλικία έλληνες μεταφραστές, μορφωμένοι, ξενοσπούδαστοι, με περγαμηνές, που μετέφραζαν έλληνες ποιητές και ποιήτριες, πεζογράφους στο εξωτερικό ή και τούμπαλιν. Θυμάμαι ακόμα την πικρία του όταν μου έλεγε πως ορισμένα χρήματα που είχε επενδύσει σε μετοχές στην Αμερική παλαιότερα χάθηκαν, ή χωρίς να υπεισέρχομαι σε οικογενειακά του ζητήματα, δεν έλαβε ποτέ το ανάλογο χρηματικό μερίδιο από την πώλησή τους στην Αμερική. Έμενε μόνο η σύνταξη που λάβαινε από την Εθνική από συνταξιοδοτικά εμβάσματα από την πατρίδα του, και ορισμένα ποσά από τις μεταφράσεις του. Εργάζονταν μέχρι τέλους. Όταν το επιβαρυμένο πρόβλημα της υγείας του έγινε μη διαχειρίσιμο και  άρχισε να κάνει ενέργειες επικίνδυνες για την σωματική του υγεία, τα συγγραφικά και «κουλτουριάρικα» πράγματα αφέθηκαν στην τύχη τους. Προείχαν οι ανάγκες του ατόμου και όχι του πνεύματος, για να ξέρουμε και τι μας γίνεται. (αυτά τα παλαιά η τέχνη σώζει και ο θεός είναι μεγάλος, κολοκύθια στο πάτερο για αργόσχολους "ρεμπεσκέδες".) Να μνημονεύσω εδώ, ότι το τελευταίο διάστημα υπήρχε μία αξιοπρεπέστατη μεγάλης ηλικίας γυναίκα, η κυρία Ανθούλα, η οποία έρχονταν δύο φορές την εβδομάδα και μαγείρευε ή καθάριζε το σπίτι, από την αγία Βαρβάρα αν θυμάμαι σωστά. Άλλες φορές ψώνιζα διάφορα που χρειάζονταν ή πηγαίναμε μαζί μέχρι την τράπεζα να λάβει την σύνταξή του, ή ψιλομαγείρευα και πλήρωνα τους λογαριασμούς. Κρατούσε στα αγγλικά Ημερολόγιο όχι πάντα, γιατί ξεχνούσε συχνά. Τον απέτρεπα να γράφει διάφορα που δεν χρειάζονταν να δημοσιευτούν, (παλαιές του σχέσεις και εμπειρίες, μετοχή σε στοές, κακίες για μεταφραστές που πίστευε και υποστήριζε ότι του αντέγραφαν τις μεταφράσεις ή του «έκλεβαν» μεταφρασμένους στίχους του, εκδότες που δεν του έδιναν χρήματα από πωλήσεις βιβλίων του κλπ). Του έλεγα ότι ούτε θα ωφελούσαν τους αναγνώστες των συγγραφικών και μεταφραστικών του έργων αυτές οι ημερολογιακές του αναμνήσεις, ούτε ήταν μόνο αυτά τα κοινωνικά «σκιερά» η ζωή του και η πνευματική του προσφορά. Ήταν ο Κ.Φ., ο έμπειρος και σοφός δάσκαλος της Ποίησης. Ο πολύπειρος και πολυταξιδεμένος. Είχε συναντήσει σπουδαίες της παγκόσμιας ποίησης προσωπικότητες στην Αμερική και στην Ελλάδα. Και μόνο ο Χιλιανός νομπελίστας ποιητής Πάμπλο Νερούντα έφτανε. Ο φίλος ποιητής του σοσιαλιστή δημοκράτη προέδρου Σαλβαντόρ Αλλιέντε, που αυτοκτόνησε με το πραξικόπημα εναντίον της πατρίδας του από τους στρατιωτικούς. 

Ο Κίμων ήταν σαν αμερικανός πολίτης μιας νοοτροπίας μάλλον «απολιτικ». Ήταν πρωτίστως ποιητής. Είχε αφήσει πίσω του μαθητές και καλλιτέχνες, δεν ήταν ένας τυχαίος αμερικανός καθηγητής. Η ελληνική ποίηση του όφειλε πολλά τις προηγούμενες δεκαετίες. Γιαυτό και όσο μου επέτρεπαν οι γνώσεις μου στην αγγλική γλώσσα, ορισμένες εξομολογήσεις του και προσωπικές του στιγμές, που κατά την γνώμη μου, θα αμαύρωναν την υστεροφημία του, κοίταξα να μην έρθουν στην δημοσιότητα. Δεν υπήρχε λόγος. Και μετά, τι σημασία έχει ο ερωτικός προσανατολισμός ενός ατόμου ή η ένταξή του σε μια στοά, σε μια θρησκευτική «σέχτα» ή δόγμα, τα πάθη και τα λάθη των ανθρώπων κοινά. Το τι κρύβει μέσα στην τραυματισμένη ψυχή του ο καθένας δεν μαθεύεται σχεδόν ποτέ. Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου συνηθίζουμε να λέμε. Το έργο που αφήνει πίσω του μετράει, για την φήμη του ή την οικογένειά του. Η περίπτωση του συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι μπορεί να ερμηνευθεί διπλά. Οι ιστορικοί της λογοτεχνίας και οι γραμματολόγοι δεν γράφουν Ιστορίες κοιτώντας από την κλειδαρότρυπα της ζωής του συγγραφέα. Αυτή είναι η θέση που έχω διαφωνήσει και με προσωπικούς παλαιούς φίλους παλαιότερα-σκάλες ανώτερους μου πνευματικά και συγγραφικά, με σημαντική πανεπιστημιακή σταδιοδρομία, ή άλλοι με διδασκαλική και συγγραφική εξέλιξη-που είχαν την καλοσύνη να γράψουν κείμενο για τον Φράιερ και να μου στείλουν αφιερωματικούς «χαιρετισμούς», ίσως επειδή στάθηκα η αιτία γνωριμία τους μαζί του-σχετικά με το τι οφείλουμε εμείς οι αναγνώστες, οι μεταγενέστεροι, συνεχιστές ή μη των εκείνων έργα, να μιλούμε και να δίνουμε στην δημοσιότητα. Την στάση μου αυτή προσπαθώ εδώ και χρόνια να τηρήσω και σε άλλες περιπτώσεις δημιουργών. Βλέπε την περίπτωση του πειραιώτη ποιητή και μεταφραστή Ανδρέα Αγγελάκη που οι περισσότεροι, αναφέρονται στα ερωτικά του ιδιαίτερα, ή στο από τι πέθανε, (λες και η αιτία απώλειας κάποιου κάνει υποφερτότερο τον θάνατό του. Των ιερέων και μοναχών τα ευχολόγια, παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να βγει η ψυχή του) λησμονώντας ή αγνοώντας με τελείως, και δεν αναφέρονται στις κριτικές που έχω γράψει για το έργο του. Ας είναι. Φαίνεται εμείς οι της «παραλογοτεχνίας» δεν αξίζουμε για τους ακαδημαϊκούς επαΐοντες και ιθύνοντες της καλλιτεχνίας, παρά μόνο, σαν αγοραστές και αναγνώστες των εκείνων δημοσιευμάτων και εκδόσεων. Μια ματιά στο διαδίκτυο να ρίξει κανείς, θα καταλάβει το τι παίζετε στα κουλτουριάρικα. Και εδώ έγκειται και η άρνησή μου να δεχτώ οποιαδήποτε παράδοση θρησκευτικής πίστης. Το σώμα, διαλύεται που διαλύεται από τις άπλειστες εμπειρίες του στιγμιαίου χρόνου της ζωής μας, θα έχουμε και από πάνω τον μπαμπούλα δικαιοκριτή; Αυτό πια δεν είναι δικαίωση αλλά μεταφυσικό σφαγείο. Το σώμα μας υποφέρει, και όχι οι ευχές και οι προσευχές υπέρ υγείας του. Αυτή μου η προσωπική άποψη είναι που με έκανε να τον ρωτάω, τι εύρισκε σε στοές μυστικές. Επανερχόμενος, ακόμα θυμάμαι τι αλγεινή εντύπωση μου είχε κάνει-και όχι μόνο σε μένα-όταν κάπου προς τα τέλη του 1970 αρχές 1980, είχαν δημοσιευθεί σε συνέχειες στην ημερήσια εφημερίδα «Το Βήμα» οι εξομολογήσεις και αναμνήσεις της πεζογράφου δασκάλας Έλλης Αλεξίου για την ερωτική σχέση του Νίκου Καζαντζάκη με την αδελφή της Γαλάτεια Καζαντζάκη.(Κατόπιν κυκλοφόρησαν οι αναμνήσεις αυτές και σε ξεχωριστό βιβλίο). Κατάλαβα τότε, ότι άλλο να εκφράζεις τις απόψεις και τα πιστεύω σου, την ιδεολογία σου, την πολιτική σου ταυτότητα, τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό, τις θρησκευτικές σου πεποιθήσεις, τι κόμμα ψηφίζεις, και άλλο να εκθέτεις πράγματα που δεν ωφελούν, δεν «φρονηματίζουν» κανέναν, δεν προάγουν την καλλιτεχνική δημιουργία ούτε προπάντων την ίδια την ζωή. Οι μεγαλύτεροι της γενιάς μου, προερχόμαστε από μιάν άλλη εποχή με διαφορετικό αξιακό σύστημα αναφορών. Ίσως μέχρι την δική μου γενιά οι Ποιητές, και εν γένει οι Καλλιτέχνες, περιβάλλονταν με ένα «μυθικό φωτοστέφανο». Ήταν οι μπροστάρηδες των κοινωνικών αγώνων. Ο Κίμων, όταν του το έλεγα αυτό χαμογελούσε και μου έλεγε ότι δεν θα μπορούσες να ζήσεις στην Αμερική, είσαι συντηρητικός ή και ορισμένες φορές ηθικολογείς. Ίσως και νάχε δίκιο. Πάμπολλες φωτογραφίες που είχε τραβήξει ο ίδιος στην διάρκεια της ζωής του και των ταξιδιών του, δόθηκαν στην Αμερική σε κούτες, μαζί με σημειώσεις και μελέτες του. Ορισμένοι επίσης έλληνες διανοούμενοι και μεταφραστές, ποιητές ή και καθηγητές, δημοσιογράφοι, είχαν γράψει αρνητικά σχόλια για τις εργασίες του, τις μεταφράσεις του, που ο Κίμων φύλαγε ως κόρη επαγγελματικού αμερικανικού οφθαλμού. Δεν υπήρχε λόγος να δώσει λαβή και για άλλου είδους αρνητικά σχόλια. Λες και οι διάφοροι πάντα καλοθελητάδες δημοσιογραφούντες, ελεύθεροι και ανεξάρτητοι σε όλα, αν διάβαζαν τα δικά του, τα της ζωής του ντεσού, θα έσπευδαν να αγοράσουν τις μελέτες του, να διαβάσουν τις αγγλόγλωσσες μεταφράσεις του και να τις μιμηθούν να παραδειγματιστούν στις δικές τους μεταφραστικές δοκιμές και προσπάθειες. 
Το έργο του είναι όχι μόνο πολύπλευρο αλλά και σημαντικό ακόμα και σήμερα. Οι κρίσεις και οι απόψεις του για την αγγλοαμερικάνικη ποίηση, για πολλούς έλληνες ποιητές, βλέπε περίπτωση Μίλτου Σαχτούρη, Γιάννη Ρίτσου, Οδυσσέα Ελύτη, τον μουσικό Γιάννη Χρήστου και άλλων, είναι και σήμερα χρήσιμες. Στέκουν οι θέσεις του μέσα στον χρόνο. Οι συσχετισμοί του με τον κόσμο των εικαστικών τεχνών, μουσικά έργα, είναι κάτι το αξιοθαύμαστο που μας φανερώνουν τους τομείς των γνώσεών του. Πολύστικτο έργο, ενδιαφέρον, χρήσιμο για τους ασχολούμενους με την παγκόσμια και ελληνική Ποίηση. Χρήσιμο σε δασκάλους και μαθητές.                                                                                      Δεν είμαι αρμόδιος να κρίνω τις μεταφράσεις του, ούτε κατέχω τον επίμοχθο ρόλο του μεταφραστή, αλλά από αυτά που άκουγα κατ’ ιδίαν από άλλους έλληνες συγγραφείς και ποιητές στο σπίτι του, και από τα τηλέφωνα που ήμουν παρόν ή την αλληλογραφία του, και από αυτά που μπορούσα με τις δικές μου δυνάμεις να διαβάσω, καταλάβαινα την σπουδαιότητα και σημαντικότητα του έργου του, των εργασιών του. Των επαγγελματικών αν θέλετε μεταφραστικών του καταθέσεων. Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ή να ξεχνούμε ότι άλλη θα ήταν η επαγγελματική του εξέλιξη και καλλιτεχνική σταδιοδρομία αν έμενε στην Αμερική. Είχε όχι μόνο αναγνώριση αλλά και δουλειά στρωμένη. Δεν χρειαζόταν να εγκατασταθεί στην Ελλάδα και μάλιστα, σε μια ιστορικά δύστοκη χρονικά περίοδο όπως ήταν τα χρόνια αμέσως μετά την κατοχή και τον εμφύλιο σπαραγμό, τα μετέπειτα πολιτικά και κοινωνικά παρεπόμενά του, στις ζωές των ελλήνων και ελληνίδων χρόνια. Εκείνος τόλμησε, αγάπησε την Ελλάδα, τους Έλληνες, αγάπησε το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, του πήγαινε σαν φιλοσοφία ζωής, του αφιερώθηκε και παρέμεινε κοντά του-σαν μαθητής του- και στην χώρα μας. Η Ζωή, δεν είναι ισόπεδος ασφαλτοστρωμένη διάβαση, έχει τόσες λακκούβες και λοφίσκους που δεν ξέρεις μέχρι το βιολογικό σου τέλος ποιές θα ανέβεις και ποιές θα κατέβεις. Το καλλιτεχνικό ή άλλο (επιστημονικό, επιχειρηματικό, συγγραφικό, ευεργετικό ενδιαφέρον και ασχολίες κλπ) ταλέντο των ανθρώπων είναι αυτό που μένει πίσω. Όταν σταματά το σύννεφο της ζωής να καρπίζει το επίγειο χώμα και να ανθίζει τον προσωπικό σου χρόνο. Θέλω να πω με τα παραπάνω, ότι προσπάθησα να κρατήσω όσο μπόρεσα ασυννέφιαστη την παρουσία του. Από αυτά που είδα, που διάβασα, έτυχε να μου εξομολογηθεί. Πιστεύοντας σε εκείνον και την αξία του, γιαυτό και δεν δίσταζα σαν κατά πολλά χρόνια νεότερός του, να τον γνωρίζω σε συνομήλικους εφηβικούς φίλους κουλτουριάρηδες εκείνης της εποχής. Άτομα που διέπρεψαν κατόπιν ως συγγραφείς, εικαστικοί καλλιτέχνες, καθηγητές πανεπιστημίων, μεταφραστές, φωτογράφοι, ποιητές, με δυό λόγια, με αυτήν την παλαιά παρέα, των να επαναλάβω κουλτουριάρηδων ή ψευτοκουλτουριάρηδων (για άλλους) εφήβων, που βγαίναμε από μια επτάχρονη στρατιωτική δικτατορία και ανοίγαμε τα φτερά των γνώσεών μας και των εμπειριών μας, και αναζητούσαμε πρότυπα, ψυχικά και άλλα στηρίγματα. Η ζωή ήταν μπροστά μας με εμπόδια μεν, αλλά μας περίμενε ασθμαίνοντας δε. Τα σημειώνω αυτά που και άλλοτε έχω θίξει, εξ όνυχος, γιατί σκοπεύω να αφιερώσω και άλλο σημείωμα για τον δάσκαλο αυτόν. Τον ελληνοαμερικανό Κίμωνα Φράιερ. Να δημοσιεύσω κριτικές και κείμενα που έχουν γραφτεί για το έργο του τα παλαιότερα χρόνια και δικά του δημοσιεύματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στα βιβλία που είχε μέχρι την εποχή του εκδώσει. Κείμενα που συνεχίζουν την σκέψη του και διευρύνουν το πεδίο ενδιαφερόντων μας για το καλλιτεχνικό και πνευματικό πλησίασμά του. Στις μέρες μας μάλλον λησμονήθηκε, εκτός από τις ετήσιες ομιλίες εις μνήμη του που διοργανώνονται από το Αμερικάνικο Κολέγιο, από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω (ομιλίες όχι κατ’ ανάγκη για το έργο και τις μελέτες του), δεν μιλά κανείς για τις μεταφράσεις του, για τον δοκιμιακό του λόγο για τις ποιητικές του αναλύσεις. Έστω και σαν μια ερευνητική παραλληλία με άλλους νεότερούς του μεταφραστές και μεταφράστριες. 

Κάθε γενιά όπως και η δική μου (γενιά του 1980. γενιά της Αλλαγής και του Ανδρέα Παπανδρέου) δημιουργεί και οικοδομεί τους μύθους της σε όλους τους τομείς της πορείας της. Σε προσωπικό, σε κοινωνικό επίπεδο. Κάθε γενιά έχει τα δικά της-έστω-ινδάλματα-και αναφορές. Θα πει κάποιος κατά πολύ ηλικιακά νεότερος, παλιμπαιδίζεις, είσαι ρετρό. Η ζωή όπως και τα πνευματικά ενδιαφέροντα των ανθρώπων άλλαξαν. Ασφαλώς. Αυτό όμως δεν είναι η αιτία για να λησμονήσουμε τους παλαιούς μας δασκάλους και ίσως και πνευματικούς μέντορες. Ανεξάρτητα στο τι κατορθώσαμε να καταφέρουμε μέσα από τα λάθη μας, τις αστοχίες μας, τις παραλήψεις μας, τις επιλογές μας. Η μνήμη και η θεώρηση της Ζωής, είναι ενιαία. Η ανθρώπινη οχλαγωγία και η σιωπή περικλείουν τον καθόλου άνθρωπο. 

     Ένα μέρος από τα δημοσιεύματα αυτά-που όσοι ασχολούνται με τον ποιητικό λόγο και την καταγραφή στοιχείων και πληροφοριών για τους έλληνες συγγραφείς, ενδεχομένως και να γνωρίζουν-αναφέρονται επικριτικά για τις εργασίες του Κίμωνα Φράιερ. Άλλες έχουν δίκιο ή εν μέρει δίκιο. Άλλες είναι επικριτικά υπερβολικές, πολλές είναι κείμενα ευγνωμοσύνης προς το άτομό του και την κοπιώδη προσφορά του, τις εργασίες του. Άλλες μας μιλούν για  προβλήματα και ενδοιασμούς που αφορούν τις μεταφράσεις του, με σκωπτικό και κάπως παράξενο τρόπο. Υπάρχει ακόμα δημοσιευμένη μια μικρή γκάμα θετικών και αρνητικών σχολίων για βιβλία του, από αυτά που κατόρθωσα να ανιχνεύσω εν τάχει. Αυτό είναι φυσικό για ένα άτομο, που έμεινε στο καλλιτεχνικό προσκήνιο για πάνω από μισό αιώνα. Είναι επακόλουθο να μην άρεσε σε όλους η δουλειά του. Δεν πιστεύω σε δημοσιευμένες ήδη απορρίψεις, γιαυτό θα τις δημοσιεύσω και θα τις αντιγράψω όπως τις διαβάσαμε. Έτσι όπως κατόρθωσα παλαιότερα να τις συγκεντρώσω και να τις διαφυλάξω στον δικό του «φάκελο». Υπάρχουν άλλοι αρμοδιότεροι εμού σε θέματα γλώσσας και μεταφραστικών ζητημάτων να αποφανθούν έστω και εκ των υστέρων. Ας το επαναλάβουμε, νέες ελληνικές μεταφραστικές δυνάμεις και πηγές έχουν παρουσιαστεί στην πάροδο του χρόνου. Σε ότι όμως έχει να κάνει με τον δοκιμιακό του λόγο, τις εισαγωγές του, τις αναλύσεις και σχολιασμούς του, εδώ ας σταθώ όπως θα μας έλεγε και ο Αλεξανδρινός. Οφείλουμε να αποδεχτούμε ότι οι δοκιμιακές του εργασίες, είτε αφορούν Αμερικάνους ή Άγγλους ποιητές είτε έλληνες ομοτέχνους τους, είναι σημαντικές, επίκαιρες, διαχρονικές. "Τα Πέτρινα Μάτια της Μέδουσας", είναι ένα βιβλίο που μπορείς συνεχώς να ανατρέχεις. Η ποιότητα της σύνολης γραφής του, το βάθος των αναλύσεών του, η οξύνοια της σκέψης του, οι συσχετισμοί του, το εύρος των παγκόσμιων πάνω στην Ποίηση γνώσεών του, η διαχείριση και η χρήση της αγγλικής γλώσσας, η ρυθμολογία της, ο τρόπος που εκθέτει τις κρίσεις και απόψεις του, το καίριο και σπινθηροβόλο βλέμμα του, το άπλωμα της ερευνητικής του ανάλυσης, οι θέσεις του για ποιητές, ποιήτριες, ποιητικές συλλογές τους ή αποσπάσματα ποιητικών τους συνθέσεων, οι σχολιασμοί του, οι λέξεις που χρησιμοποιεί, το ύφος του, είναι το κάτι άλλο. Ευτυχώς ευτύχησε να έχει προσεκτικούς και έμπειρους μεταφραστές των μελετών του, των θέσεών του, που μεταφράστηκαν, αποδόθηκαν και εκδόθηκαν, δημοσιεύτηκαν στα ελληνικά. Ελληνικές μεταφράσεις που μας φανερώνουν την ποιητικότητα της γραφής του, την ευαισθησία της σκέψης του, τον λυρισμό του λόγου του, την ευθυβολία των αναλύσεών του, την μουσικότητα των επιλεγμένων λέξεών του. Με δυό λόγια το δικό του ποιητικό και συγγραφικό φωτεινό στίγμα. Διαβάζουμε στα ελληνικά, όχι ένα ξηρό και στεγνό θεωρητικό δοκιμιακό λόγο, ένα παγωμένο κείμενο που θα μας έκανε να στριφογυρίζουμε άβολα καθώς το διαβάζουμε, αλλά ένα ευχάριστο περιδιάβασμα ποιητικών γνώσεων και σοφίας. Αναλύσεων και προσεγγίσεων ποιητικών κειμένων, ανάγνωσής τους. Διαβάζουμε το πολιτιστικό πλαίσιο που εντάσσει τις σκέψεις και κρίσεις του. Χαιρόμαστε την δική του, του λόγου του μουσικότητα, την μεθοδικότητά του, την επιμελημένη χρήση της αγγλικής γλώσσας στην μεταφορά της στα ελληνικά. Το επιλεγμένο λεξιλόγιό του. Μεγάλη βοήθεια για εμάς τους κατά πολύ νεώτερους αναγνώστες. Η επιμέλεια αυτών των κειμένων του Κίμωνα Φράιερ από τους έλληνες και ελληνίδες μεταφράστριες ευτύχησε να είναι διπλή. Η λειτουργία της ελληνικής γλώσσας βρήκε τους κατάλληλους εκφραστές της.                                                                                 

 Ο όποιος αναγνώστης αυτών των ενδεικτικών καταθέσεων εις μνήμη του-συγκεντρωτικά στην ιστοσελίδα- θα διαπιστώσει ότι επαναλαμβάνονται κείμενά του, σημειώματά του, κρίσεις του, μεταφραστικές εργασίες του. Αν προσέξουμε τα ελληνικά κατά καιρούς δημοσιεύματά του, θα δούμε ότι είναι συγκεκριμένες οι αναφορές οι γραμμένες στα αγγλικά που συνήθως επαναλαμβάνονται κατά περιόδους στα διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά ή άλλα έντυπα. Λόγω μεγάλης και πάλι έκτασης του σημειώματος αυτού, δεν παραθέτω ποιήματά του ή άλλα του κείμενα που έχουν δημοσιευτεί παραδείγματος χάριν στο περιοδικό «Καινούργια Εποχή» του εκδότη του Νίκου Καζαντζάκη Γιάννη Γουδέλη. Ή Επιστολές στο περιοδικό «Εποχές», όπως αυτή, που την διακρίνει ένας πικρόχολος τόνος, τόσο του Φράιερ όσο και εκείνη του μεταφραστή Γιάννη Γκούμα και πρώην συνεργάτη του. Αποδελτιώνω και τα υπόλοιπα τεύχη του λογοτεχνικού περιοδικού «Τομές» του ποιητή Δημήτρη Δούκαρη,-όσα τεύχη έχω στην διάθεσή μου, πέρα από το αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού στον Κίμωνα. Κοιτώ παλαιά τεύχη του περιοδικού «Εποπτεία», του περιοδικού «Η Λέξη», του «Διαβάζω», «Το Δέντρο», της «Νέας Εστίας» και άλλα λογοτεχνικά περιοδικά που ενδεχομένως, θα αντλούσαμε πληροφορίες για την παρουσία του Φράιερ στα ελληνικά γράμματα, ώστε να σχηματιστεί μια υποφερτή εργογραφία του και κριτικογραφία άλλων κριτικών για τον ίδιο και το έργο του. Ένα άλλο αχαρτογράφητο πεδίο είναι οι εφημερίδες της εποχής, όπως «Τα Νέα», «Το Βήμα», που στα μετά την μεταπολίτευση χρόνια και πρωτύτερα ο Φράιερ, δημοσίευε κρίσεις του, έγραφε βιβλιοκριτικές για άλλους, σχολίαζε ή απαντούσε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με έρευνες που διεξάγονταν εκείνη την εποχή για λογοτεχνικά ζητήματα. Είναι υποψιάζομαι, αρκετά τα αθησαύριστα ακόμα κείμενα και δημοσιεύματα του Κ. Φ. Ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο ενδιαφέρον κεφάλαιο αποτελούν οι δημοσιεύσεις και τα σχόλια, τα λογοτεχνικά κείμενα και άρθρα συγγραφέων και ερευνητών γύρω από την«υπόθεση» του Νίκου Καζαντζάκη, και την υποδοχή του μεταφραστικού άθλου του Φράιερ. Το σκόρπιο υλικό δημοσιευμάτων του Φράιερ στην πατρίδα μας, τα ελληνικά έντυπα, είναι αν δεν κάνω λάθος ακόμα και σήμερα εν έτει 2020, ανοργάνωτο, αχαρτογράφητο, ασχολίαστο στο σύνολό του. Δεν έχει ερευνηθεί ειδολογικά και πραγματολογικά όλο το corpus του. Μεγάλος ο όγκος του και απαιτεί χρόνο, έξοδα, μόχθο και σταθερή αφοσίωση για την ταξινόμησή του και αποδελτίωσή του. Ελάχιστος χρήσιμος μπούσουλας είναι η παλαιά μονογραφία του Γιώργου Γιάνναρη, «Κίμων Φράιερ, Ο Θεωρητικός και ο Κριτικός της Ποίησης» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος 1984. Χωρίς όμως να θίγει το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιευμάτων του Φράιερ, στον ελληνικό τύπο. Γιατί αυτό το άτομο όπως γράφει ο Γιώργος Γιάνναρης στην σελίδα 23 του βιβλίου του: «Είναι ένα από τα μοναδικά παραδείγματα ποιητή που θυσίασε το ποιητικό ταλέντο του ή μάλλον  έστρεψε την πορεία του στο να διδάσκει και να οδηγεί τους άλλους».

       Να σημειώσω μόνο, ότι είναι εύλογες οι αρνητικές ενστάσεις του κριτικού Κώστα Σταματίου όσον αφορά την ανθολογία του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα τα «Νέα» και κατόπιν μεταφέρθηκε στο δίτομο έργο με τις βιβλιοκριτικές του. Τέτοιου είδους αβλεψίες πληροφοριακές σίγουρα υπάρχουν σε έργα του, ας μην λησμονούμε όμως, τις δυσκολίες της εποχής που έγραφε ο Φράιερ και συγκέντρωνε τα στοιχεία αυτά, που έλληνες «συνεργάτες» του ποιητές, τον ενημέρωναν και του παρείχαν. Ακόμα και στην περιβόητη Ανθολογία επί αείμνηστης υπουργού πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, δυστυχώς αφέθηκε στις κρίσεις και τις υποδείξεις άλλων ελλήνων ποιητών και δεν συμπεριέλαβε ονόματα. Βλέπε: “CONTEMPORARY GREEK POETRY” Translation from the Greek, Introduction, Biographies and Notes by KIMON FRIAR. Publisher the Greek Ministry of Culture. Αθήνα Οκτώβριος 1985, σελίδες 488. Σε 1000 αντίτυπα εκτός εμπορίου. 67 έλληνες και ελληνίδες ποιητές και ποιήτριες.

      Ο Κίμων Φράιερ είχε ένα καλό και ένα κακό ταυτόχρονα, επηρεάζονταν και άκουγε γνώμες τρίτων για την αξία ελλήνων ποιητών και ποιητριών από μια χρονική περίοδο και έπειτα της ζωής του. Γιαυτό και συναντάμε συχνές επαναλήψεις δημοσιευμάτων του και άρθρων του. Ήταν σαν να «ανακυκλώνονταν» ένας κεντρικός πυρήνας καταθέσεων συγγραφών και συμπληρώνονταν κάθε φορά με νέο μεταφραστικό υλικό. Το ότι ήταν λιγάκι σφιχτός στα οικονομικά εμπόδιζε τους πολύ νεότερούς του ηλικιακά έλληνες ποιητές και ποιήτριες να αναλάβουν την μετάφραση των αγγλικών κειμένων του ή την συγκέντρωση πληροφοριακών και άλλων στοιχείων που του ήταν απαραίτητα για τις εργασίες του. Μόνο όταν συνεργάζονταν κατ’ ιδίαν με τους ίδιους τους ποιητές και ποιήτριες, κατόρθωνε να αποκτήσει μια πληρέστερη εικόνα του έργου τους, αν δεν κάνω λάθος. Και αυτό όχι πάντα, αν η μνήμη δεν με απατά, που μεγαλόσχημος ποιητής μου έκοψε και την καλημέρα-παρά του ότι είχα συμβάλει στην συγκέντρωση έστω ελάχιστων στοιχείων δημοσιευμάτων για το έργο του, επειδή ο Φράιερ δεν τον μετέφρασε και δεν τον συμπεριέλαβε στην Ανθολογία του. Λες και ήμουν ο κανόνας παρουσίασης του στο εξωτερικό, το αγγλόφωνο κοινό του έργου του. Ας είναι το λησμόνησα πια. Άλλες φορές ο Κίμων κατέφευγε σε ανθολογημένα ποιήματα από ανθολογίες, του επεσήμανα ότι αυτό ενέχει κινδύνους στην μεταφορά και μεταγραφή τους. Στην στίξη, την ορθογραφία, την σειρά των στίχων, των αποσπασμάτων, τις διορθώσεις των λέξεων, την παράθεση μέσα στην σελίδα, που επέλεξε ο πρώτος ή ο δεύτερος ανθολόγος, (πολλοί ανθολογούν από δεύτερο ανθολόγο) στις παραλήψεις στίχων κλπ. Συνήθως οι παλαιές αλλά και οι νεότερες ανθολογίες ανθολογούν τα ίδια ποιήματα και μία και δύο και τρείς και τέσσερεις φορές, για να θυμηθούμε χαριτολογώντας τα φημισμένα παιδιά του Πειραιά του Μάνου Χατζιδάκι. Και έτσι διαβάζουμε την ίδια ποιητική μονάδα αρκετές φορές. Λες και σταμάτησε η ποιητική παραγωγή του ποιητή μέσα στον χρόνο. Ακόμα και των ημερών μας γενικές ποιητικές ανθολογίες καταφεύγουν στην ίδια ανθολογική πρακτική, και ας έχουν συνταχθεί από αξιόλογους κριτικούς και δοκιμιογράφους. Ώσπου στο τέλος, βαριέσαι να διαβάζεις το ίδιο ανθολογημένο ποίημα τόσες φορές και κλείνεις το βιβλίο. Αλλά αυτό είναι άλλο κεφάλαιο.

       Στην αντιγραφή σε αυτό το πρώτο σημείωμα με τις ελάχιστες ενδεικτικές πληροφορίες για τον Κίμωνα Φράιερ, προσπάθησα να μεταφέρω και εμβόλιμες πληροφορίες που άντλησα (από εργογραφίες ποιητών. Καβάφης, Ρίτσος…) θεωρώντας ότι με έναν άλλο, έμμεσο τρόπο, εμπλουτίζω τα βιβλιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία για το έργο και τον ίδιο τον Κίμωνα Φράιερ, μια και δεν έχω μπροστά μου το πρωτογενές υλικό των δημοσιευμάτων αυτών. Όπου το πράττω αναφέρω τις πηγές και τον μόχθο των άλλων. Ευελπιστώ να έθεσα εποικοδομητικά, ένα μικρό λιθαράκι στην μνήμη του.  KIMON FRIAR          
ΤΑ «ΒΑΓΙΑ» ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ  ΣΤΟ  ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

-The Poetry Center Presents. Ανθολογία ποιημάτων φοιτητών. Με εισαγωγή. «Σημειώσεις πάνω στην Διδασκαλία της Ποιητικής». New York: The Gotham Book Mart, 1947.

-Modern Poetry: American and British. Ανθολογία ποιημάτων. Με τη συνεργασία του John Malcolm Brinnin. «Μύθος και Μεταφυσική, μια Εισαγωγή στη Σύγχρονη Ποίηση». σημειώσεις, βιογραφίες και βιβλιογραφίες του Κίμωνα Φράιερ

New York: Appleton-Century-Crofts, 1951.

-Νίκος Καζαντζάκης, The Odyssey: A Modern Sequel. Μετάφραση, σημειώσεις, σύνοψη. New York: Simon and Schuster, 1958. London: Secker and Warburg. 1958. Επιλογή των ομίλων The Book-of the –Month Club, The Book Find Club, The Seven Arts Club. (THE ODYSSEY A MODERN SEQUEL by Nikos Kazantzakis. Translation into English Verse, Introduction, Synopsis, and Notes by Kimon Friar. Illustrations by GhiKa. A CLARION BOOK PUBLISHED BY SIMON AND SCHUSTER. p.824. This translation is for James Merill.)

“And when in his wide courtyards Odysseys had cut down/ the insolent youths, he hung on high his sated bow/ and strode to the warm bath to cleanse his bloodstrained body.”

-Νίκος Καζαντζάκης,  The Saviors of God: Spiritual Exercises, (Ασκητική). Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις. New  York: Simon and Schuster, 1961.

-Yannis Ritsos-Translated from the Greek, with an Introduction, by KIMON FRIAR and KOSTAS MYRSIADES. Scripture of the Blind. Ohio State University Press Columbus USA, Ιούλιος 1979. «ΓΡΑΦΗ ΤΥΦΛΟΥ» στο (Γ123, σελ.397).

-Μίλτος Σαχτούρης, With Face to the Wall. Εκλογή  ποιημάτων. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, και βιβλιογραφία. Washington, D.C., The Charioteer Press, 1968. Έκδοση αναθεωρημένη και συμπληρωμένη, 1981.

-Modern Greek Poetry: From Cavafis to Elytis. Εκλογή ποιημάτων. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, βιογραφίες και βιβλιογραφίες. New York: Simon and Schuster, 1973. Επιλογή του ομίλου The Literary Guild. Είχε υποδειχθεί για το Εθνικό Βραβείο καλύτερης μετάφρασης στην ποίηση. (30 ποιητές).

-Odysseus Elytis, The Sovereign Sun, Selected Poems. Εκλογή ποιημάτων. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, και βιβλιογραφία. Philadelphia: Temple University Press, USA1974.

-Γιάννης Ρίτσος, Scripture of the Blind. Ποιήματα, δίγλωσση έκδοση. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, βιβλιογραφία με τη συνεργασία του Κώστα Μυρσιάδη. Columbus: Ohio State University Press, 1979.

-Τάκης Σινόπουλος,  Landscape of Death. Εκλογή ποιημάτων. Δίγλωσση έκδοση. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις και βιβλιογραφία. Columbus: Ohio State University Press, 1979. Έλαβε το βραβείο The Islands and Continents Translation Award in Poetry, 1979.

-The Spiritual Odyssey of Nikos Kazantzakis: A Talk. Επιμέλεια με εισαγωγή του Θεοφάνη Γ. Σταύρου. Μερικά γράμματα από τον Νίκο Καζαντζάκη στον Κίμωνα Φράιερ, και κριτικές για την Οδύσσεια του Καζαντζάκη. Με μια λιθογραφία του Σαλβαντόρ Νταλί. St. Paul: The North Central Publishing Company, 1979.

-Κώστας Κινδύνης,  Poems: Reinvestigations and Descent from the Cross. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, και βιβλιογραφία. St. Paul: The North Central Publishing Company, 1980.

-Μανόλης Αναγνωστάκης,The Target. Εκλογή ποιημάτων. Δίγλωσση έκδοση. Μετάφραση, εισαγωγή, σημειώσεις, και βιβλιογραφία. New York: Pella Publishing Company, 1981.

-Γιάννης Ρίτσος,  EROTICA, Small Suite in Red Major/ Naked Body/Carnal Word. Transleted from the Greek by KIMON FRIAR. Sachem Press Old Chatham, New York. USA 1982. «Τα Ερωτικά. Όλα τα ποιήματα, με εισαγωγή του μεταφραστή χρονολογημένη: Athens 1982» στο (Γ168, σ.416).

-Γιάννης Ρίτσος, ASHY AND WHITE, translated by Kimon Friar. Realities Library 2745 Monterey Rd. 76, San Jose, CA 95111, 1983.  Σειρά: Postpoetry. 32. 14Χ11 εκατοστά . Ταχυδρομική κάρτα. Στη μια πλευρά δημοσιεύεται το ποίημα, στην άλλη πλευρά που προορίζεται για τις διευθύνσεις αναφέρεται επίσης: Postpoetry is available by subscription. Το ποίημα «Σταχτί και άσπρο» από τις Μαρτυρίες Α΄. στο (Γ182, σ. 422-423)

-Γιάννης Ρίτσος, Τα 12 ποιήματα για τον Καβάφη. TWELVE FOR-CAVAFIS. Yannis Ritsos. Translated by Kimon Friar. Current Greek Poets. 1. Realities Library <A non-profit corporation, 2745 Monterey hwy 76, San Jose, California 1985. Τα 12 ποιήματα για τον Καβάφη-Στο τέλος, σύντομο σημείωμα με υπογραφή: Ric Soos, General Editor, Realities Library. Στο (Γ 216, σ. 438-439)

-Γιάννης Ρίτσος,  Monovasia and the Women of Monemvasia. Transleted  from the Modern Greek with an Introduction by Kimon Friar and Kostas Myrsiades. A Nostos Book, Minneapolis, Minnesota, USA 1987. Ολόκληρη η Μονεμβάσια και το πολύστιχο ποίημα Μονεμβασιώτισσες. Στο Γ246, σ. 447-448.

-Γιάννης Ρίτσος. YANNIS RITSOS: Selected Poems 1938-1988. Edited and Translation by Kimon Friar and Kostas Myrsiades. With Additional Translation by Athan Anagnostopoulos, Peter Bien, Andonis Decavalles. N. C. Germanacos, George Giannaris, Karelisa Hartigan, Edmund Keeley, Thanasis Maskaleris, Gwendolyn MacEwen. Martin McKinsley, Philip Pastras, George Pilitsis, Minas Savvas, John Stathatos and Nikos Tsingos. BOA Editions, Ltd. Brockport, N. Y. USA 1989. Στο Γ 266, σ. 455-458.
-Ransoms to Time: Selected Poems of Andonis Decavalles, translated from the modern Greek with introduction and notes by Kimon Friar, ed. Fairleigh Dickinson University Press 1984.       

Σημείωση: Δυστυχώς έμμεσες ήταν οι καταλογικές βάσεις που μπορούσα να συμβουλευτώ για να συντάξω έναν έστω σύντομο και ενδεικτικό κατάλογο των ξένων μεταφραστικών δημοσιευμάτων του Κίμωνα Φράιερ, που είχαν να κάνουν με παλαιότερους και νεότερους έλληνες ποιητές και ποιήτριες που ο Κίμων μετέφρασε στα αγγλικά και δημοσιεύτηκαν είτε αυτόνομα σε βιβλίο, είτε σε ξένες ανθολογίες, είτε βρίσκονταν σκόρπιες σε ξένα λογοτεχνικά περιοδικά, είτε σε καρτ ποστάλ κλπ. Σε ερωτήσεις μου, δυσκολευόταν και ο ίδιος να μου δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση-πηγές να ανατρέξω σαν αφετηρία. Έτσι κατέφυγα σε έμμεσες εργασίες για έλληνες ποιητές που είχα υπόψη μου Εννοώ τις «Βιβλιογραφίες» του Γιάννη Ρίτσου και του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη. Επιπρόσθετα σε αφιερώματα ελληνικών περιοδικών στον Κ. Φράϊερ και αυτές συμβουλεύτηκα. Και ασφαλώς τις πληροφορίες και τα στοιχεία, τα αποκόμματα των εφημερίδων που είχα κατορθώσει να φυλάξω στο δικό μου αρχείο.

Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή του αναγνώστη του πληροφοριακού αυτού πρώτου σημειώματος στο εξής: Στο περιοδικό «Τομές» τχ. 17/10, 1977 που μνημονεύω παρακάτω, στα «22 γράμματα του Ν. Καζαντζάκη στον Κ. Φ», στην σελίδα 21 που δημοσιεύονται οι «Παραπομπές» και τα σχόλια για την αλληλογραφία τους, ο ίδιος ο Κίμων Φράιερ, στο σχόλιο του 5^ου γράμματος 2/5/1954 στην παραπομπή νούμερο 6, γράφει:

«Πρόκειται μάλλον για τον Πίνακα Περιεχομένων των μεταφράσεών μου είκοσι συγχρόνων Ελλήνων ποιητών. Ήταν να εκδοθούν από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Μιννεζότα, με πρόλογο του Σέσιλ Μωρίς Μπόουρα, υποπρύτανη τότε του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Δυστυχώς, οι Εκδόσεις αυτές δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν το απαραίτητο για την έκδοση ποσό».

Η σημαντική πληροφορία που μας δίνει ο ίδιος ο Κίμων Φράιερ, δηλώνει τις μεγάλες δυσκολίες στο να συνταχθεί ένας κατάλογος των μεταφράσεών του, είτε κατά αλφαβητική σειρά, είτε κατά χρονολογική, είτε ανάλογα με τον τίτλο του ξενόγλωσσου περιοδικού της δημοσίευσης των μεταφράσεων, ή των μεταφορών τους εκ νέου σε άλλα περιοδικά. Η μικρή αυτή «ενδεικτική» συνθετική (βιβλία-περιοδικά) καταγραφή την οποία δημοσιεύω, αν δεν κάνω λάθος, είναι μάλλον η πρώτη συγκεντρωτική αποδελτίωση, στον ελληνικό τύπο(και πάλι γνωρίζοντας τα μεγάλα κενά). Κανένα από τα γνωστά Λογοτεχνικά Λεξικά που κατέφυγα δεν βρήκα μετά το λήμμα, να παραθέτουν ελάχιστες έστω, γενικές πληροφορίες. Έτσι θεωρώ ότι η διπλή αυτή καταγραφή, (ξένα και ελληνικά δημοσιεύματα και μεταφράσεις) είναι  μια μικρή βάση δεδομένων, οργάνωσης και ταξινόμησης των δημοσιευμάτων του που άλλοι πιο ειδικοί και με τα ανάλογα τεχνικά και οικονομικά μέσα να θελήσουν ολοκληρώσουν με μεγαλύτερη άνεση και ευκολία. Να μας δώσουν την διαχρονική εικόνα των εργασιών του στο εξωτερικό και εσωτερικό. Να διαβάσουμε τα ονόματα των συνεργατών μεταφραστών του στα ελληνικά και των ελλήνων ποιητών και ποιητριών που ο Φράιερ μετέφρασε. Όσον αυτό είναι δυνατόν. Σε κατοπινό σημείωμά μου, θα αντιγράψω ένα ανθολόγιο κειμένων του αλλά και ένα ανθολόγιο άρθρων και δημοσιευμάτων για το έργο του,-από τα υπάρχοντα στοιχεία-ενώ  θα προσπαθήσω να συμπληρώνω τα πληροφοριακά κενά, που δεν πρόλαβα να δω ή δεν μετέφερα στο παρόν σημείωμα λόγο του πολυσέλιδου εύρους του. Κατανοώ, ότι ορισμένες φωτογραφίες του-ακόμα και μαζί μου- ή φωτογραφίες εξωφύλλων βιβλίων του ή με έλληνες ποιητές και ποιήτριες, θα έκανε ελκυστικότερη την ανάγνωση και την αποδοχή, μιας τόσο μεγάλης και για πολλούς «άχαρης» αλλά αναγκαίας εργασίας. Όμως δεν έχω την τεχνική υποστήριξη και τις ανάλογες τεχνικές γνώσεις και υποδομή, ώστε να προβώ σε εμπλουτισμό των κειμένων αυτών στην μικρή αυτή ιστοσελίδα. Έστω όμως και με αυτά τα πενιχρά μέσα ίσως σε κάποιους φανούν χρήσιμα τα στοιχεία και οι πληροφορίες και να αναζητήσουν το έργο του, να το διαβάσουν, να το ερευνήσουν, να το συσχετίσουν με νεότερές του μεταφράσεις, να καταφύγουν στις εισαγωγές του, τα σχόλιά του, να το χρησιμοποιήσουν. Και αν τα πράξουν αυτά, θα διαπιστώσουν τι έμεινε ακόμα από τις εργασίες του. Ποιες από αυτές οφείλουν οι νεότερες γενιές αναγνωστών της ποίησης, ποιητών ή επαγγελματιών μεταφραστών, να διασώσουν στο χρόνο, και να επανέρχονται στην μνήμη και προσφορά του.    

 Η ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

-6  ΠΟΙΗΤΕΣ.

Κατερίνα ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ/ Τάσος ΔΕΝΕΓΡΗΣ/ Νανά ΗΣΑΪΑ/ Δημήτρης ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ/ Λεφτέρης ΠΟΥΛΙΟΣ/ Βασίλης ΣΤΕΡΙΑΔΗΣ.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Κίμων Φράϊερ, σ.5-17, μτφ. Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ. Αθήνα, Μάρτιος 1971. (ΟΙ «ΕΞΗ ΠΟΙΗΤΕΣ» ΤΥΠΩΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ «ΤΥΠΟΕΚΔΟΣΕΙΣ»  ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗ 4 ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ. ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΚΕΠΕΤΖΗ), σελ. 100

Σημείωση: έχω περάσει την εισαγωγή παλαιότερα στην ιστοσελίδα.

-Dylan Thomas, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΓΑΛΑΤΟΔΑΣΟΣ. Εισαγωγή Κίμων Φράϋερ, «Ο ΝΤΥΛΑΝ ΤΟΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ» σ.7-21. Μετάφραση και Σημείωμα του Μεταφραστή: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. Εκδ. Ερμείας- Αθήνα 1972, σ. 140.

(Το βιβλίο αυτό στοιχειοθετήθηκε και τυπώθηκε στο τυπογραφείο Κώστα Κουλουφάκου, (οδός Καλλέργη 5) για λογαριασμό των εκδόσεων «Ερμείας». Βιβλιοπωλείον Quartier Latin, Βουκουρεστίου 40 & Ρώμα).

-THE NATIVITY: Η Γέννηση. Ένας χορός. Δίγλωσση έκδοση. Μετάφραση στα ελληνικά Νίκος Καζαντζάκης. Με έξι έγχρωμους πίνακες του Ζωρζ Ρουώ, εκδ. Πλειάς- Αθήνα 1974.

Σημείωση: Έχω αντιγράψει μέρος του ποιητικού αυτού χοροδράματος και σχολιάσει, παλαιότερα στην ιστοσελίδα.

-ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΙΗΣΗ. μετάφραση Αντώνης Δεκαβάλλες, εκδ. Λωτός-Αθήνα χ.χ., σ. 32. (τυπώθηκε στις τυπογραφικές εγκαταστάσεις «ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ ΕΠΕ» για λογαριασμό των εκδόσεων «Λωτός».

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ΙΛΙΑΔΑ ΚΑΙ Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Η ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ

ΧΑΜΕΝΗ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ

ΦΑΟΥΣΤ

Θ. Σ. ΕΛΙΟΤ- Η ΕΡΗΜΗ ΧΩΡΑ

Η ΓΕΦΥΡΑ

ΤΖΑΙΗΜΣ ΤΖΟΫΣ- ΟΔΥΣΣΕΑΣ

ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΟΥ ΦΙΝΝΕΓΚΑΝ

ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΗΤΣ- ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ

ΕΖΡΑ ΠΑΟΥΝΤ-  ΤΑ ΚΑΝΤΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΕΟ

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ, ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ, ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

-ΤΟΠΙΟ ΘΑΝΑΤΟΥ, Εισαγωγή στην ποίηση του ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ. Μετάφραση Νάσος Βαγενάς- Θωμάς Στραβέλης, εκδ. Κέδρος-Αθήνα Ιούλιος 1978, σ. 111.

«Το «Τοπίο θανάτου, Εισαγωγή στην ποίηση του Τάκη Σινόπουλου», συνοδεύει την επιλογή ποιημάτων του Σινόπουλου που μετέφρασε στα αγγλικά ο Κίμων Φράιερ και που εκδίδονται σε δίγλωσση έκδοση με τίτλο “Landscape of Death” Ohio State University Press, Columbus, Ohio.”

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

I Μεταίχμιο.

II Άσματα Ι-ΧΙ.

III Η γνωριμία με τον Μάξ

IV Μεταίχμιο, Β΄

V Ελένη

VI Η νύχτα και η αντίστιξη

VII Το άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου

VIII Νεκρόδειπνος

IX Πέτρες

X Το χρονικό

XI Η ποίηση της ποίησης

Παράρτημα

XII Λάϊτ μοτίφ

Α. Η μνήμη

Β. Η νύχτα και το σκοτάδι

Γ. Οι νεκροί

Δ. Η μοναξιά

Ε. Η σιωπή

Ζ. Οι κραυγές

Η. Ο ήλιος

Θ. Η φωτιά και η φλόγα

Ι. Το κάψιμο

ΙΑ. Το φως

CODA

Σημειώσεις

-ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ. Εισαγωγή στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Μετάφραση Νάσος Βαγενάς, εκδόσεις Κέδρος-Αθήνα, Ιούλιος 1978/ β΄ 1980, (με ένα έγχρωμο κολλάζ του Ο. Ε. με τίτλο «Ιπτάμενο τοπίο με άγγελο»), σ. 94

«Η «Εισαγωγή στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη» συνοδεύει την επιλογή ποιημάτων του Ελύτη που μετέφρασε στα αγγλικά ο Κίμων Φράιερ και που εκδόθηκε με τίτλο The Sovereign Sun (Temple University Press, Philadelphia, Pennsylvania, 1974). Ένα μέρος της δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Books Abroad., (Vol. 45, No. 2, Spring 1971). Οι μελέτες «Η εικονογραφία και οι εικονιστικές συνθέσεις του Οδυσσέα Ελύτη» και «Τα ετεροθαλή» δημοσιεύτηκαν σε τεύχος του ίδιου περιοδικού (Vol. 49, No 2, Autumn 1974), που ήταν αφιερωμένο στον ποιητή.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

I Προσανατολισμοί

II Ήλιος ο πρώτος

III Ο χαμένος ανθυπολοχαγός

IV Η μετάβαση

V Οι τύψεις

VI Το άξιον εστί

VII Villa Natacha και Κωνσταντίνος Παλαιολόγος

VIII Το φωτόδεντρο

IX Το μονόγραμμα

X Ο ήλιος ο ηλιάτορας

     Σημείωμα

     Τα ετεροθαλή

     Η εικονογραφία και οι εικονιστικές συνθέσεις του Οδυσσέα Ελύτη

     Σημειώσεις

-ΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΔΟΥΣΑΣ, Δοκίμια, εκδ. Κέδρος-Μάρτιος 1981, σ.312.

Μεταφραστές των κειμένων στο οποίο ο Φράιερ αφιερώνει την έκδοση είναι οι κάτωθι: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Νέλλη Αντρικοπούλου, Νάσος Βαγενάς, Αντώνης Δεκαβάλλες, Νίκος Καζαντζάκης, Τζένη Μαστοράκη, Θωμάς Στραβέλης, Νίκος Φωκάς, Αλίκη Χολλς, Ντίνος Χριστιανόπουλος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Αλληγορίες και Σύμβολα, μτφ. Αντώνης Δεκαβάλλες

Ι. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΝΩΣΣΟΥ, μτφ. Νίκος Καζαντζάκης

ΙΙ. ΑΓΓΛΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ. Εισαγωγή στην Αγγλική και Αμερικανική ποίηση, μτφ. Αντώνης Δεκαβάλλες

ΠΟΙΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, μτφ. κειμένου: Θωμάς Στραβέλης. Μτφ. ποιήματος: Αντώνης Δεκαβάλλες.

ΠΩΣ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ, μτφ. Ντίνος Χριστιανόπουλος

ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ, μτφ. κειμένου: Νέλλη Ανδρικοπούλου. Μτφ. ποιήματος: Νίκος Φωκάς.

Ο ΝΤΥΛΑΝ ΤΟΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ, μτφ. Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

«ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ» ΤΥ ΓΟΥΙΛΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΗΤΣ, μτφ. κειμένου: Θωμάς Στραβέλης. Μτφ. ποιημάτων: Αντώνης Δεκαβάλλες

Η ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, μτφ. Αλίκη Χώλλς

III. ARS POETICA

ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

1.ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΙΙ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΙΙΙ. Η ΤΕΧΝΙΚΗ, μτφ. Νάσος Βαγενάς

Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ (Μέρη ΙΙΙ) μτφ. Τζένη Μαστοράκη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΙΝΔΑΡΟΥ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ, μτφ. Θωμάς Στραβέλης

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Β. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

-ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΒΑΦΗ ΣΤΟ ΒΡΕΤΤΑΚΟ, μετάφραση Θαν. Χατζημιχαηλίδης (Νάσος Βαγενάς), εκδ Κέδρος-Αθήνα, Φεβρουάριος 1983, σ.206.

(ο τόμος είναι αφιερωμένος στον Θωμά Στραβέλη)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Αντί προλόγου

Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

ΙΙ. Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΙΙΙ. ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ

Η Παλαιά Σχολή των Αθηνών

Η Επτανησιακή Σχολή

Η Νέα Σχολή των Αθηνών

ΙV. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ

Κ. Π. Καβάφης

Άγγελος Σικελιανός

Νίκος Καζαντζάκης

Κώστας Βάρναλης

Κώστας Ουράνης

Κώστας Καρυωτάκης

Τάκης Παπατσώνης

V. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ

Αλέξανδρος Μπάρας

Αλέξανδρος Μάτσας

Νίκος Καββαδίας

Δ. Ι. Αντωνίου

Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος

Παντελής Πρεβελάκης

Γιώργος Σαραντάρης

Ανδρέας Καραντώνης

VΙ. Η ΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΕΣ

Γιώργος Σεφέρης

Νικόλαος Κάλας

Ανδρέας Εμπειρίκος

Νίκος Εγγονόπουλος

Νίκος Γκάτσος

Οδυσσέας Ελύτης

VΙΙ. ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

Γιάννης Ρίτσος

Νίκος Παππάς

Ρίτα Μπούμη-Παππά

Νικηφόρος Βρεττάκος

VΙΙΙ. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΥΠΑΡΞΙΑΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

Μελισσάνθη

Ζωή Καρέλλη

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

Γιώργος Θέμελης

Γιώργος Βαφόπουλος

ΙX. ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

-Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ, εκδ. Κέδρος, Αθήνα Ιούλιος 1983, σ. 87. Πρόλογος: Ελένης Καζαντζάκη. Εισαγωγή: Θεοφάνη Γ. Σταύρου. Μετάφραση: Θωμά Στραβέλη.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος

Εισαγωγή

Η Πνευματική Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη

Παράρτημα

Επιλογή από κριτικές.

Σημείωση:

Στο Παράρτημα δημοσιεύονται μερικά γράμματα του Νίκου Καζαντζάκη στον Κ. Φ.». Τα γράμματα αυτά είχαν δημοσιευτεί και στο αφιερωματικό τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού «Τομές», καθώς και οι κριτικές στον αμερικάνικο τύπο.

-Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, μετάφραση από τα ελληνικά, εισαγωγή, βιογραφίες και σημειώσεις Κίμων Φράιερ. Έκδοση Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, σ. 488 (εκτός εμπορίου 1000 αντίτυπα). Σύνολο 67 έλληνες ποιητές και ποιήτριες. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο “For George and Nadia” and To my collaborators, thw Greek Poets.

Σημειώσεις: Ο Γιώργος και η Νάντια είναι η γνωστή οικογένεια εφοπλιστών Ποταμιάνου, που ο Κίμων διατηρούσε φιλικές σχέσεις μέχρι το τέλος της ζωής του. Την ημέρα μάλιστα της μετακόμισης στο νέο σπίτι στον Χολαργό, τους θυμάμαι που ήρθαν και πήραν τον Κίμωνα, και γευμάτισαν στο εστιατόριο της Μεγάλης Βρετανίας. Νομίζω ότι ο Γιώργος Ποταμιάνος έχει γράψει και ένα μυθιστόρημα το ο ποίο ο Κίμων μετάφρασε στα αγγλικά.

Καταγράφω τα 67 ονόματα των ελλήνων ποιητών και ποιητριών στα ελληνικά, ώστε να έχουμε το αριθμητικό εύρος των μεταφράσεων του. Στα οποία αν προσμετρηθούν και τα ονόματα στα παραπάνω βιβλία δείχνουν να κοντεύουν τους 100 έλληνες ποιητές και ποιήτριες, ίσως και λίγο παραπάνω που γνώρισε στο εξωτερικό ο Kimon Friar.

(Μηνάς Δημάκης, Τάκης Βαρβιτσιώτης, Κρίτων Αθανασούλης, Τάκης Σινόπουλος, Σαράντος Παυλέας, Γιώργος Γεραλής, Νίκος Καρύδης, Άρης Δικταίος, Μίλτος Σαχτούρης, Αντώνης Δεκαβάλλες, Έκτωρ Κακναβάτος, Γιώργης Κότσιρας, Νάνος Βαλαωρίτης, Κλείτος Κύρου, Ελένη Βακαλό, Άθως Δημουλάς, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Παπαδίτσας, Άρης Αλεξάνδρου, Αριστοτέλης Νικολαϊδης, Θ. Δ. Φραγκόπουλος, Γιώργης Παυλόπουλος, Μιχάλης Κατσαρός, Γιάννης Δάλλας, Μανόλης Αναγνωστάκης, Δημήτρης Δούκαρης, Σταύρος Βαβούρης, Νίκος Σπάνιας, Πάνος Θασίτης, Μαντώ Αραβαντινού, Κώστας Στεργιόπουλος, Νίκος Καρούζος, Νίκος Φωκάς, Λύντια Στεφάνου, Γιάννης Παπαδόπουλος, Τίτος Πατρίκιος, Μαρία Σερβάκη, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Κική Δημουλά, Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Βύρων Λεοντάρης, Νανά Ησαϊα, Μάρκος Μέσκος, Τάσος Δενέγρης, Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Ανέστης Ευαγγέλου, Γιώργος Δανιήλ, Εύα Μυλωνά, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Ζέφη Δαράκη, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Γιάννης Κοντός, Χρήστος Βαλαβανίδης, Αλέξης Τραϊανός, Λευτέρης Πούλιος, Ντίνος Σιώτης, Νάσος Βαγενάς, Δημήτρης Ποταμίτης, Νατάσα Χατζηδάκη, Νίκος Λάζαρης, Γιάννης Πατίλης, Βασίλης Στεριάδης, Παυλίνα Παμπούδη, Γιώργος Χρονάς, Τζένη Μαστοράκη, Γιάννης Υφαντής, Αντώνης Φωστιέρης.).

Σε αυτές τις ποιητικές φωνές, αναγνωρίζουμε 4 που προέρχονται από την πόλη του Πειραιά ή τα περίχωρά του. Νίκαια, Πέραμα. 

ΤΟ  ΘΥΜΑΡΙ  ΤΗΣ  ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ  ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

-ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΗ,  Κίμων Φραϊερ. Ο ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ, εκδ. Κέδρος-Αθήνα, Απρίλιος 1985, σ. 82.

(Την μονογραφία του Κίμωνα Φράϊερ ο συγγραφέας την αφιερώνει στον Μ.(άριο) Β.(ύρων) Ρ.(αίζη).

Αποτελείται από 6 ενότητες, σ. 11-66,  Σημειώσεις, σ. 67-76, Ευρετήριο Ονομάτων, σ. 77-81

           -ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Περιοδικό ΤΟΜΕΣ χρόνος 6^ος, τεύχος 58/3, 1980.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ KIMON FRIAR για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα

Το πορτραίτο του εξωφύλλου είναι της Ζ. Σκιαδαρέση.

Δημήτρης Δούκαρης, Το αφιέρωμα στον Φράϊερ

KIMON FRIAR,  Οι ποιητές κι εγώ. (μετάφραση Θωμάς Στραβέλης)

Βασίλης Βασιλικός, Κίμων Φράιερ, ο δάσκαλος ποιητής. (Ρώμη 271/1980)

Bertrand Mathieu, Κίμων Φράιερ, ο δάσκαλος των μεταφραστών. (μετάφραση Νανάς Ησαϊα)

Αριστοτέλης Νικολαϊδης, Κίμων Φράιερ ή ο μύθος των δύο γλωσσών

Β.(ύρων) Μ. (άριος) Ρ.(αίζης), Η γνωριμία μου με τον Φράιερ

Τάκης Σινόπουλος, Συναντήσεις με τον Φράιερ

Θωμάς Στραβέλης, Μεταφράζοντας τον μεταφραστή

ANTY HORTON, ΟΙ ΠΟΛΛΕΣ ΜΑΣΚΕΣ ΤΟΥ FRIAR. Ι. Το αμερικανικό πορτραίτο. ΙΙ. Το ελληνικό του πορτραίτο. Μετάφραση Θωμάς Στραβέλης

Ιδιόχειρο γράμμα του ποιητή Γιάννη Ρίτσου στον Κ. Φ. Αθήνα 10/1/1974, σ.133.

Κείμενο του πρωθυπουργού, πολιτικού και κοινωνιολόγου Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Αθήνα 14/1/1974

Γράμμα του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη στον Κ. Φ. 9/1/1980

Γράμμα του εικαστικού και ποιητή Νίκου Εγγονόπουλου στον Κ. Φ. Αθήνα 23/11/1973

Γράμμα του ποιητή Τάκη Παπατσώνη στον Κ. Φ., Αθήνα 19/12/1973

Γράμμα του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου στον Κ. Φ. Αθήνα  28/11/1973

Γράμμα του μυθιστοριογράφου Παντελή Πρεβελάκη στον Κ. Φ., Αθήνα 26/11/1973

Γράμμα του ποιητή Αλέξανδρου Μπάρα στον Κ. Φ. Αθήνα 19/7/1973

Γράμμα της ποιήτριας Μελισσάνθης στον Κ. Φ. Αθήνα 6/7/1973

Γράμμα του πεζογράφου Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη στον Κ. Φ. Θεσσαλονίκη 19/9/1973

Ελένη Βακαλό, (Απόσπασμα από γράμμα) στον Κ. Φ.

Γράμμα της ποιήτριας Ζωής Καρέλλη στον Κ. Φ. Θεσσαλονίκη 11/9/1973

ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ: ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ.  ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ «ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ» ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ KIMON FRIAR.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από κριτικά άρθρα για τη «Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση από τον Καβάφη στον Ελύτη» Νέα Υόρκη Simon and Schuster, 1973. ΧΧ+780 σελ.
ΤΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

-περ. Ο Αιώνας μας, τχ. 10(32)/ 10, 1949, σ. 311-313. «Μύθος και Μεταφυσική».

-περ. Καινούργια Εποχή Άνοιξη 1956,  σ. 107-110. ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ» και «ΣΕ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΡΕΚΛΑ ΚΑΘΙΣΜΕΝΗ…» μετάφραση Άρης Δικταίος.

Επίσης,

Στο ίδιο τεύχος και στις σελίδες 154-162, ο Kimon Friar, δημοσιεύει το μελέτημα (σ.161-162) για την αμερικανίδα- νεοϋορκέζα διηγηματογράφο και ποιήτρια Τζούνας Μπάρνες, «Η ΝΥΧΤΑ-ΔΑΣΟΣ» (Αποσπάσματα). (Μετάφραση Ζ. Κ.).

Σημείωση: Τα αρχικά Ζ. Κ. πρέπει μάλλον να είναι της θεσσαλονικιάς ποιήτριας Ζωής Καρέλλη. Το έργο της Τ. Μπάρνες όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, είχε προλογιστεί από τον νομπελίστα άγγλο ποιητή Τόμας Στερν Έλιοτ.  

-περ. Καινούρια Εποχή τχ. 11/ Φθινόπωρο 1958, Παγκόσμια Επιθεώρηση Πνευματικής Καλλιέργειας. Τρίμηνη Έκδοση. σ. 45-136. “KIMON FRIAR: Η «ΟΔΥΣΣΕΙΑ» ΤΟΥ Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 1. Μια συνέχιση του  Ομήρου στην εποχή μας. ΙΙ. Η Φιλοσοφία. ΙΙΙ. Ο Άνθρωπος. IV.  Η Προσωδία,  το Λεκτικό, το Ύφος κ’ η Αρχιτεκτονική. Ευχαριστίες. Περίληψη της «ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ». Πρόλογος. Ραψωδίες Α-Ω. Επίλογος. (Μετάφραση Ζ. Κ.)

-περ. Καινούρια Εποχή τχ. 16/ Χειμώνας 1959, σ. 244-247. Η.Π.Α. «Το γλυκό πουλί της νιότης» του Tennessee Williams.

Σημείωση: Το πασίγνωστο θεατρικό έργο του αμερικανού θεατρικού συγγραφέα. Ο Φράιερ αναφέρεται στα του έργου και την συνάντησή του με τον Τέννεσυ Ουίλλιαμ.  

-περ. Καινούρια Εποχή τχ. 17/ Άνοιξη 1960, σ. 181-185. Η.Π.Α. “Arshibald Mac Leish”, «Ο Δούρειος Ίππος».

-περ. Καινούρια Εποχή τχ. 20/ Χειμώνας 1960, σ. 133-136. «ΑΛΜΠΕΡΤ ΚΑΜΥ: ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ», μετάφραση: Ανέστης Χατζηνέστορος.

Σημείωση: Ο γνωστός υπαρξιστής συγγραφέας που βραβεύθηκε με το βραβείο νόμπελ ο οποίος πέθανε πολύ νέος.

-περ. Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη, τόμος 3^ος, τχ. 12/10,12, 1967, Σ. 186-189, «ΡΟΜΠΕΡΤ ΦΡΟΣΤ»., μτφ. Ντίνος Χριστιανόπουλος.

Σημείωση: Έχω μεταφέρει κείμενο στην ιστοσελίδα.

-περ. Διαγώνιος- Θεσσαλονίκη τετράμηνο λογοτεχνικό περιοδικό, τόμος 3^ος, τχ. 7/1,4, 1974, σ. 3-36. «Ποίηση και μετάφραση», μετάφραση Νάσος Βαγενάς. Αθήνα, Δεκέμβριος 1972.

«Μέρη του δοκιμίου διαβάστηκαν στο διήμερο συμπόσιο για τη μετάφραση που έγινε για καθηγητές της συγκριτικής φιλολογίας από όλα τα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών και που συνήλθε στο πανεπιστήμιο του Γαίηλ από τις 2 έως τις 3 Απριλίου 1971. Αποσπάσματα δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά “Comparative Literature Studio”       “Yearbook of Comparative and General Literature”     Kimon Friar, Modern Greek Poetry: From Cavafis to Elytis, Simon and Schuster, New York, 1973.”.

-περ. Εποχές τχ. 33/1,1966, δ. 85-87. Επιστολή του Κίμωνα Φράιερ στο περιοδικό. (Γύρω από μία διένεξη μεταφραστών).

«Αξιότιμε κύριε Διευθυντά

     Οι εφημερίδες ανήγγειλαν πρόσφατα ότι ο κ. Γιάννης Γκούμας δημοσίευσε στο περιοδικό …….»

-περ. Νέα Εστία τχ. 1067/Χριστούγεννα 1971, έτος ΜΕ΄, τόμος 90^ος, «Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ», σ. 135-145. Στο αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού «Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΞΕΝΟΙ».

-εφ. Τα Νέα 15/1/1975, κριτική για το βιβλίο του Τάσου Λιγνάδη: Το «Άξιον Εστί» του Ο. Ε.

-εφ. Τα Νέα 9/4/1975, κριτική των συλλογών «Το Φωτόδεντρο» και «Θάνατος και ανάσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου» του Οδυσσέα Ελύτη.

-περ. ΤΟΜΕΣ τχ. 17/10, 1977, περίοδος Β΄. α) Κίμων Φράϊερ: «ΕΙΚΟΣΙ ΔΥΟ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΣΤΟΝ KIMON FRIAR.».,  στα αγγλικά, με κριτικά σχόλια. σ. 3-23. Τα κριτικά σχόλια έχουν μεταφράσει από τα αγγλικά οι Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ και, Θωμάς Στραβέλης.

Και:

β) «ΕΚΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΑΝ  ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ «ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ», σ. 24-25. (WILL DURANT- MAURIS BOWRA- DUDLEY FITTS- MOSES HADES- JOHN GIARDI- MAURICE DOLBIER- LAWRENCE DURRULL- PATRICK LEIGH FERMOR- EDITH HAMILTON- W. B. STANFORD- TIME).

Και:

γ) Κίμων Φράιερ: «Νίκου Καζαντζάκη. «Κωμωδία: Τραγωδία μονόπραχτη» και «Σόδομα και Γόμορα», σ. 26-29. Απόδοση στα ελληνικά: ΘΩΜΑ ΣΤΡΑΒΕΛΗ.

Σημείωση: Το τεύχος αυτό του παλαιού λογοτεχνικού περιοδικού «ΤΟΜΕΣ» του ποιητή και εκδότη Δημήτρη Δούκαρη, που εξέδιδαν οι παλαιές εκδόσεις «Μπουκουμάνη», στεγάζει τα τρία δημοσιεύματα κάτω από τον γενικό τίτλο «ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ- Κ. ΦΡΑΙΕΡ

-περ. Νέα Εστία τχ. 1211/Χριστούγεννα 1977. Έτος ΝΑ΄, τόμος 102. «Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ- ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ» «Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ». (Εισαγωγή στην αμερικάνικη έκδοση), μετάφραση Θωμάς Στραβέλης. (στο Αφιέρωμα του περιοδικού στον Ν. Κ.) .

Σημείωση:

Στο ίδιο αφιερωματικό τεύχος του περιοδικού στις σελίδες 315-318, δημοσιεύονται σε μετάφραση της ποιήτριας Λίνας Κάσδαγλη, «ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ» του Κίμωνα Φράιερ.

α) Κάρμα Νιρβαμή (Νίκου Καζαντζάκη) ΟΦΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΝΟ, εκδ. Ελένης Καζαντζάκη Αθήνα 1974. Σ. 315-316.  Και

β) Νίκου Καζαντζάκη ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ, μετάφραση Theodora Vasils and Themi Vasils, New York.1974, σ. 316-318

-περ. Αιολικά Γράμματα τχ. 43-44/1,4,1978, αφιέρωμα στον Ο.Ε., «ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ», σ.83-84. (Απόσπασμα απ’ το μελέτημα «Οι παραστάσεις και τα κολλάζ του Ο. Ε.», που δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα Ελύτη στο “Books Abroad”. Η μετάφραση, όπως και η προηγούμενη, είναι της Λέσβιας φιλολόγου Αντιγόνης Μόρου.).

- περ. Εποπτεία τχ. 23/6, 1978, σ. 533-540. «Η Γραφή τυφλού του Γιάννη Ρίτσου», μετάφραση του κειμένου Θωμάς Στραβέλης.

-περ. Διαγώνιος-Θεσσαλονίκη, τόμος 1^ος, περίοδος τέταρτη, τχ. 3/6,12, 1979, σ. 274-306, «Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ», μετάφραση Τζένης Μαστοράκη.

«Υπάρχουν τώρα τρείς «ολοκληρωμένες» μεταφράσεις του Καβάφη στα αγγλικά. Η πρώτη, The Poems of C. P. Cavafy, είναι του  John Mavrogordato (The Hogarth Press 1951… Η δεύτερη The Complete Poems of Cavafy είναι της Rae Dalvin 1961. Η Τρίτη, μια δίγλωσση έκδοση, C. P. Cavafy: Collected Poems, είναι του Edmund Keeley και του  Philip Sherrard 1975….”.

Σημείωση:  Ενδιαφέρον και κατατοπιστικό κείμενο

-Για τα ««Μικρά ποιήματα» του Ντίνου Χριστιανόπουλου», σ. 32-33, Η ειλικρίνεια ως μορφή τέχνης. Αφιέρωμα στον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης, Ο Παρατηρητής, περιοδική έκδοση λόγου και τέχνης, τεύχος διπλό 6-7/7, 1988. Από The Poetry of Dinos Christianopoulos. An Introduction. “Journal of the Hellenic Diaspora”, τόμ. VI, τχ. 1, Άνοιξη 1979, σελ. 65-67 (μετάφραση Θανάση Γεωργιάδη).

-«ΤΟ ΚΟΡΜΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΑΡΑΚΙ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΤΙΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ», μτφ. Γιώργος Γιάνναρης, περ. Η Λέξη-ελληνική και ξένη λογοτεχνία, τχ. 7/9, 1981, σ. 513-521.

Σημείωση: Την ύλη του τεύχους κοσμούν ζωγραφικά μικρά πρόσωπα του πειραιώτη ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη, και δημοσιεύεται και «Η ζωγραφική αυτοβιογραφία» του. Πριν την μελέτη του Κ.Φ. δημοσιεύεται σε χειρόγραφη μορφή το ποίημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου «ΒΑΡΔΑΡΙ 1977».

-«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΩΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑ», μτφ. Θωμάς Στραβέλης, περ. Η Λέξη τχ. 20/12,1982, σ. 829-831.

(Το κείμενο αυτό γράφτηκε με αφορμή το μυθιστόρημα “Deva”, που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Είναι το πρώτο έργο του νεαρού συγγραφέα Michael Tobias, ενός ορειβάτη, που έζησε δέκα μέρες σαν ασκητής στο Όρος Σινά…..». μετά το εισαγωγικό σημείωμα ο Κ. Φ. αφηγείται: «Σαν πρωτοετής φοιτητής στο πανεπιστήμιο Wisconsin, αγωνιώντας μέσα σε μια διονυσιακή και απολλώνια δυαδικότητα της τέχνης, καθώς μελετούσα τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, είχα γράψει ένα σονέτο με τίτλο «Ο Βράχος», σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να γεφυρώσω το χάσμα ανάμεσα στο συνειδητό κόσμο του ανθρώπου και τον ασυνείδητο των πραγμάτων. Ο βράχος κι ο άνθρωπος, είχα συμπεράνει, διέφεραν μόνο στον βαθμό της συμμετοχής τους στην αιώνια κίνηση των ατόμων, στο ρυθμό, στο χορό, στην ανάφλεξη, στην ενέργεια. Είχα διαπιστώσει ότι η κίνηση ταυτίζεται με τη ζωή, κι ακόμα ότι η ειδική αυτή μορφή της ανθρώπινης συνείδησης, ήταν ένας βαθμός απόσταξης σ’ αυτή την αέναη στιγμή, που φαίνεται, τουλάχιστο στο νου του ανθρώπου, χωρίς αρχή και τέλος……..»)    

-Η «Γραφή τυφλού» του Γιάννη Ρίτσου, σ. 662-676, μτφ. Θωμάς Στραβέλης, στον συλλογικό τόμο ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ, εκδ. Κέδρος-Αθήνα Νοέμβριος 1981, σ.816, δραχμές 1800. Επιμέλεια και επίβλεψη, Σημείωμα: Αικατερίνη Μακρυνικόλα. (Πρόλογος) Αθηνά Καλλιανέση. Ενώ το «ξανακοίταγμα ορισμένων μεταφράσεων» όπως γράφει στο Σημείωμά των ευχαριστιών της η Α. Μακρυνικόλα, έγινε από την Τζένη Μαστοράκη.

-«ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΗΣ ΚΑΒΑΦΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ», μετφ. Θωμάς Στραβέλης, περ. Η Λέξη τχ. 23/3,4,1983, σ. 42-423.

Σημείωση:

Το Αφιερωματικό αυτό τεύχος, ανατυπώθηκε είκοσι χρόνια μετά, στο νούμερο 174/3,4,2003, σ. 390-391. (Δημοσιεύεται έρευνα του περιοδικού στην ερώτηση «Ποιό νομίζετε πως είναι το πιο αδύναμο από τα 154 ποιήματα του Καβάφη και γιατί;»

-«Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΙ «ΤΟ ΟΡΑΤΟΡΙΟ ΤΗΣ ΕΡΗΜΗΣ ΧΩΡΑΣ»», μτφ. Θωμάς Στραβέλης, περ. Η Λέξη τχ. 43/3,4,1985, σ. 256-264. 

Σημείωση: Στο πλούσιο αφιέρωμα του περιοδικού για τον άγγλο ποιητή Τ.Σ. Έλιοτ, που ο Φράιερ δημοσιεύει το άρθρο του για τον διεθνούς φήμης έλληνα μουσικό Γιάννη Χρίστου. Στην σελίδα 332-, δημοσιεύεται η Βιβλιογραφική δοκιμή «Ο ΤΟΜΑΣ Σ. ΕΛΙΟΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1966-1984), του Γιώργου Α. Παναγιώτου. Από το νούμερο 65 αντιγράφουμε: «Φράιερ Κίμων: Μύθος και Μεταφυσική, περιοδικός Λωτός, τ. 8 του 1970.ενώ στο νούμερο 170, αναφέρει το άρθρο του Κ. Φ. για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, στο τεύχος 7 της Λέξης.

-«ΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΔΟΥΣΑΣ», (εκδ. Κέδρος 1981, μετάφραση Νίκος Αλιφέρης). Απόσπασμα. «Οι πολεοδομικοί νόμοι της Αθήνας….. με τη μετάληψη του πολιτισμού»., σελ. 32-33. Στο αφιερωματικό τεύχος ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ- σχέσεις τουρισμού και πολιτισμού. Στο περιοδικό Ομπρέλα- γράμματα, τέχνες, πολιτισμός, τχ. 25/8, 1994, σ. 32-33. Στις σελίδες του περιοδικού «Γραφές διασημοτήτων για την Ελλάδα- ανθολόγιο».

-«Ο Στόχος του Μανόλη Αναγνωστάκη», περ. Εποπτεία τχ. 39/10, 1979, σ. 814-815 (= Manolis Anagnostakis, The Target, Selected Poems, Translated with an Introduction by Kimon Friar, Pella, New York, USA 1980). Τώρα στον τόμο «ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ» Κριτικά κείμενα. Επιλογή Νάσος Βαγενάς, εκδ. Αιγαίον- Λευκωσία 1996, σ. 124-126.

-Τοπίο θανάτου. Εισαγωγή στην ποίηση του Τάκη Σινόπουλου. Μτφ. Νάσος Βαγενάς- Θωμάς Στραβέλης, Αθήνα, Κέδρος 1978, σ. 61-70: «Χ. Το Χρονικό». (απόσπασμα από την μελέτη του). Τώρα στον τόμο «ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟ» Κριτικά κείμενα. Εισαγωγή, ανθολόγηση κειμένων Ευριπίδης Γαραντούδης, εκδ. Αιγαίον-Λευκωσία 2000, σ. 142-154.

-«Καθρέφτης μέσα στον καθρέφτη» (Η γραφή του Νάσου Βαγενά), περ. Εποπτεία τχ. 24-25 /9, 1978, σ.619-625. Τώρα στον τόμο «ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΓΕΝΑ» Κριτικά κείμενα. Ανθολόγηση κειμένων, επιμέλεια Σάββας Παύλου, εκδ. Αιγαίον-Λευκωσία 2001, σ. 94-108. (για το βιβλίο «ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ» (1976)).

- “The poetry of Dinos Christianopoulos: An Introduction”, Journal of the Hellenic Diaspora, αρ. 1. Άνοιξη 1979, σ. 59-67. Μετάφραση Γιώργος Γιάνναρης, βλέπε «Το κορμί και το σαράκι: Εισαγωγή στην ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου», περ. Η Λέξη, αρ. 7, Σεπτέμβριος 1981, σ. 513-521. Τώρα στον τόμο «ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟ» Κριτικά κείμενα για την ποίησή του. Εισαγωγή, επιλογή κειμένων Δημήτρης Κόκορης, εκδ. Αιγαίον-Λευκωσία 2003, σ. 176-197.

Σημείωση: Το όνομα του Κ.Φ. αναφέρεται και στις σελίδες 215, 264. (στο κείμενο του Βαγγέλη Κάσσου, Η έκπτωση από τη μοναξιά στα ποιητικά έργα του Νίκου Ασλάνογλου και του Ντίνου Χριστιανόπουλου. «Καθώς παρατηρεί ο κ. Κίμων Φράιερ…»), και (στο κείμενο του Ντίνου Χριστιανόπουλου (κατ’ εξαίρεσιν) «ΠΟΡΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΟΤΑΙ».  «Όταν ο Κίμων Φράιερ το μετέφραζε στα αγγλικά, μου ζήτησε την παραπομπή στο σχετικό αγιογραφικό χωρίο.).

-περ. ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ τχ. 155-156/5,2007, σ. 164-167. «Η Οδύσσεια του Ν. Καζαντζάκη». (Απόσπασμα από το περιοδικό Καινούργια Εποχή Φθινόπωρο 1958.  Το τεύχος είναι αφιερωμένο στον Ν. Κ. Καταφάσεις και Αμφιθυμίες.

  Η  ΠΥΞΙΔΑ  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ  ΣΤΟ  ΔΙΑΒΑ  ΤΟΥ  ΧΡΟΝΟΥ

-WILLIS BARNSTONE, Bloomington Indiana, περ. ΕΠΟΧΕΣ, μηναία έκδοση πνευματικού προβληματισμού και γενικής παιδείας, τεύχος 37/5, 1966, σ. 480, (Οι περικοπές μιάς Ανθολογίας). Στις σελίδες των «ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ».

«Θα ήθελα, κατά παράκληση του κ. Κίμων Φράιερ, να δώσω ορισμένα στοιχεία για την Ανθολογία μου σύγχρονης ευρωπαϊκής ποίησης, στην οποία εισηγητής για την ελληνική ποίηση και μεταφραστής είναι ο κ. Φράιερ…..».

-Ανωνύμως, εφ. Η Καθημερινή 10/11/1992, Κίμων Φράιαρ, το όνομα, το Μάθημα. «Μεγάλη-και οφειλόμενη- τιμή, αναγγέλλει το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδος με το «Ντερή Κόλλετζ» και ο πρόεδρός του Τζον Μπέιλι, στον Κ. Φ., τον ποιητή, κριτικό, μεταφραστή και εκλεκτό δάσκαλο…… Η βραδιά KIMON FRIAR είναι την  ερχόμενη Τετάρτη, 18 Νοεμβρίου ».

-Νάσος Βαγενάς, εφ. Η Καθημερινή 17/12/1981, ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ. Η Οδύσσεια δύο ποιητών

-Κώστας Γεωργουσόπουλος, εφ. Τα Νέα 2/6/1993, Διασπορά φωτός (Το πνεύμα του τόνου)

-Κώστας Γεωργουσόπουλος, εφ Τα Νέα 25/4/2002, Μία ακόμη ντροπή (Το πνεύμα του τόνου)

-Γιάννης Γκούμας, περ. ΕΠΟΧΕΣ, μηνιαία έκδοση πνευματικού προβληματισμού και γενικής παιδείας, τεύχος 34/ 2,1966, σ.175-176, (Γύρω από μία διένεξη μεταφραστών –β΄ ), στις σελίδες «ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ».

 «Εις απάντησιν της επιστολής του κ. Κ. Φράιερ παρακαλώ όπως καταχωρήσετε στις στήλες σας την παρούσαν…»,

-Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη 1971-1992, εκδ. Εταιρεία Συγγραφέων σελ. 44, 46, 50, 103, 117, 122, 138, 144, 146, 147, 152, 153, 174, 178, 184, 187, 203.

Σημείωση: Πέρασα τις πληροφορίες σε προηγούμενο σημείωμα στην ιστοσελίδα

-Αντώνης Δεκαβάλλες, Διευθυντής του περ. «Ηνιόχου» και καθηγητής πανεπιστημίου Fairleigh Dickinson. περ. Εποχές τχ. 25/5,1965, σ.75. Επιστολή. (Ο Ελληνισμός της Αμερικής).

-Αντώνης Δεκαβάλλες, περ. Η Λέξη τχ. 107/9,1,1993, σ. 599-601, «ΟΛΙΓΑ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΑ ΟΣΑ ΟΦΕΙΛΩ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΚΙΜΩΝΑ ΦΡΑΙΕΡ»

-Β. (ασίλης) Κ. Κ.(αλαμαράς), εφ. Ελευθεροτυπία 17/10/1993, Κίμων Φράιερ: «Εγώ κι ο Ελύτης»

-Ρωξάνη Μαρία Καμβύση, περ. Ένα τχ. 1/1-1-1993, (παρουσίαση του λευκώματος  του Κώστα Τσόκλη)

-Ελένη Ν. Καζαντζάκη, ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ Ο ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΕ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ. εκδ. Ελένης Ν. Καζαντζάκη, Αθήνα 1977, σ. 613, 616, 619, 631, 632.

-Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ΤΑ ΔΟΚΙΜΙΑ φιλοσοφικά, θρησκευτικά, επιστημονικά, ιστορικά, λογοτεχνικά, πολιτικά και άλλα δοκίμια και άρθρα. Τόμος Γ΄, 5Λογοτεχνικά δοκίμια. 6. Σκιαγραφίες και νεκρολογίες. εκδ. Εταιρείας Φίλων Π. Κανελλόπουλου, Αθήνα 2002,  σ. 441-442. KINON  FRIAR. Αθήνα 14/1/1974. (αναδημοσίευση από το περιοδικό Τομές Μάρτιος1980). Η μνεία είναι του κειμένου που δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα του περιοδικού στον Κ. Φ., τεύχος 58/Μάρτης 1980, σ. 37.

-Βρασίδας Καραλής, περ. Διαβάζω τχ. 440/5, 2003, σ.36-43. Μνήμη Κίμωνα Φράιερ 1911-1993.»Ένα κείμενο ευγνωμοσύνης». (Χαιρετισμός στον Γιώργο Μπαλούρδο)

“Οι μεταφράσεις του μετατόπισαν τα έργα μιας εσωστρεφούς και κλειστής κοινωνίας στην ανοιχτή επικράτεια των κοσμοπολίτικων μεταπολιτεύσεων’ άνοιξαν την ελληνική θεωρία του βίου στην επικείμενη ιδιοποίησή της από την πολυγλωσσία του παγκόσμιου ανθρώπου….»

-Ανδρέας Καραντώνης, περ. Νέα Εστία, έτος Ν΄, τόμος 99^ος,  τχ. 1165/15-1-1976, σ. 133-134, βιβλιοκριτική για την ποιητική συλλογή του «Η ΓΕΝΝΗΣΗ».

Σημείωση: (ο κριτικός Α. Καραντώνης μαζί με το βιβλίο του Κ. Φ. γράφει και για την συλλογή «Πρόβα και Ωδές» του ποιητή Μιχάλη Κατσαρού, και την συλλογή «Ποιήματα χαρισμένα στον ποιητή Κόντε Διονύσιο Σολωμό», του πειραιώτη ποιητή Ανδρέα Αγγελάκη).

-Λ.(αμπρινή) Κ.(ουζέλη), λήμμα στο ΛΕΞΙΚΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, εκδ. Πατάκη-Αθήνα 2007, σ. 742. (τυπικό απλό λήμμα)

--Τάσος Λιγνάδης, ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ-ΑΝΑΛΥΣΗ, γ΄ έκδοση (με προσθήκη), Αθήνα, Ιούλιος 1977, σελ. 301-302. Στα Σημειώματα.

«Από τις βιβλιοκρισίες που δημοσιεύτηκαν με αφορμή την εργασία μου θεωρώ αναγκαίο να αναφερθούν δύο, που η κριτική τους άποψη θα είναι ίσως πολύτιμη για τον ενδιαφερόμενο: Κ. Μιχαήλ, Νέα Πορεία τ. 201-202/11,12,1971 και Kimon Friar, Tasos Lighnadhis, To Axion Esti toy Eliti, “Books Abroad” 47,3, pp. 599-600».

-Μορφία Μάλλη, ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΩΝ BEAT Μια ανάγνωση της ποίησης του Λευτέρη Πούλιου, εκδ. futura- Μιχάλης Παπαρούνης, Νοέμβριος 2016, σ. 37, 90, 101. Στο κεφάλαιο ΙΙ. «Ένας beat προφήτης στην πόλη» Ποίηση, 2 (1973).

«Στους Έξη ποιητές που εξέδωσε ο Kimon Friar το 1971 βρίσκουμε τα ποιήματά του…»

-Εμμανουήλ Μάρκογλου, περ. Εποχές τχ. 22/2,1965, σ. 43. Απάντηση σε ερώτηση του περιοδικού «Η Μετανάστευση: Ευλογία ή Κατάρα;» απαντούν οι…

«Η μετανάστευση προς τις ΗΠΑ έχει ουσιαστικά σταματήσει όχι γιατί έπαψε να υπάρχει το ενδιαφέρον προς αυτή την κατεύθυνση αλλά γιατί οι αμερικανικοί μεταναστευτικοί νόμοι, των τελευταίων κυρίως ετών, δεν ευνοούν την είσοδο του καθενός….». «… Αυτόν τον ρόλο της προβολής της πνευματικής Ελλάδας στο ευρύτατο αγγλόφωνο αναγνωστικό κοινό είχα αναλάβει ιδρύοντας με φίλους μου τον «Παρνασσό» Νέας Υόρκης (1958-1962) και εκδίδοντας το περιοδικό «Ηνίοχος». Τον ίδιο ρόλο συνεχίζει σήμερα το εξ ίσου καλό περιοδικό  “Greek Heritage” του Christopher G. Janus  με τον ίδιο διευθυντή, τον Κίμωνα Φράιερ.»….

-Μελισσάνθη.  Στο περιοδικό Καινούργια Εποχή. τόμος Ι΄ τεύχος 37-38//Άνοιξη-Καλοκαίρι 1965, σ. 216.

Σημείωση:  Η ποιήτρια Μελισσάνθη Μεταφράζει και γράφει Εισαγωγικό σημείωμα για την αμερικανίδα ποιήτρια ΕΜΙΛΥ ΝΤΙΚΙΝΣΟΝ. Στις σελίδες «Ξένη Ανθολογία», σελίδες 203-216. Στο τέλος της μετάφρασης των ποιημάτων στην Σημείωση της μεταφράστριας αναφέρει η ποιήτρια: «Ευχαριστώ τον Κίμωνα Φράιαρ για τις πολύτιμες υποδείξεις του τόσο στην εκλογή όσο και στη μετάφραση πολλών απ’ τα ποιήματα αυτά της Ντίκινσον». Ενώ στην σελίδα 104, σε Ανθολόγιο της Ποίησης του υπερρεαλιστή ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου, «Από την ‘Ενδοχώρα’, δημοσιεύεται το ποίημα «ΩΣΙΣ» που ο ποιητής αφιερώνει «Στον Κίμωνα».   

-Τάκης Μενδράκος, περ. Επίκαιρα τχ. 664/23-4-1981, σ. 76-77, «Κίμων Φράιερ. Ένας αγγελιοφόρος του νεοελληνικού λυρισμού»

-Μιχάλης Μόσχος, εφ. Η Καθημερινή 11/6/1981. Επιστολή.

Σημείωση: (επιστολή για το δημοσίευμα του Θ. Δ. Φραγκόπουλου στην ίδια εφημερίδα της 4/6/1981).

-Ε. Ν. Μόσχος, περ. Νέα Εστία έτος ΞΖ΄, τόμος 134^ος, τχ. 1584/ 1-7-1993, σ. 887. «Κίμων Φράιερ». (στις σελίδες Το δεκαπενθήμερο. ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ).

Σημείωση: «Το κείμενο του πειραιώτη Ευάγγελου Ν. Μόσχου για τον Κ. Φ. δημοσιεύεται λίγο μετά την εκδημία του. Αμέσως μετά ο Ε. Ν. Μ., υπογράφει το σχόλιο «Απαράδεκτοι χαρακτηρισμοί» που αφορά δημοσίευμα της εφημερίδος Το Βήμα 30/5/1993 και από ένα υστερόγραφο του κ. Μάριου Πλωρίτη…».

-Ανδρέας Μπελεζίνης, ΕΥΣΗΜΟΙ ΚΑΙ ΑΣΗΜΟΙ ΛΟΓΟΙ-Κριτικά Μελετήματα, εκδ. Θέμα-Κριτική, Αθήνα 1988, σ. 96,185.

«Από την μεταπολεμική γενεά αναφέρω ενδεικτικά όσους μου έρχονται τώρα στο νου…» Και μιλώντας για τον ποιητή Λευτέρη Πούλιο, στις Σημειώσεις: «7. Βλέπε τον Πρόλογο του Κίμωνα Φράιερ στην έκδοση…»

-Κίτσας Μπόντζου, περ. ΕΝΑ τχ. 40/30-9-1992, σ. 88. ΤΙΜΉ ΣΤΟΝ ΚΙΜΩΝΑ ΦΡΑΙΕΡ. «Το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής της πόλης της Αθήνας στον φιλέλληνα και ελληνιστή Κ. Φ….»

-Αριστοτέλης Νικολαϊδης, περ. ΤΟΜΕΣ, μηνιαίο περιοδικό πνευματικού προβληματισμού, στη σκέψη στα γράμματα στις τέχνες. Χρόνος 7^ος, τεύχος 77-78/10,11, 1981, σ. 44-47. «Ο ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ»

«Προτού ακόμη αρχίσει την μνημειώδη του μεταφραστική εργασία ο Κίμων Φράιερ ξεκίνησε πολύ νέος σαν ένας «δάσκαλος της ποίησης» με την ίδρυση του Poetry Center of New York, αναπτύσσοντας ήδη τις θεωρίες του ότι η ποίηση δεν αποτελεί μονάχα μια προσωπική προσπάθεια, ένα ταλέντο ή έστω ψιλαφητές μαθητείες στους στίχους των άλλων αλλά και ένα ολόκληρο πεδίο διδασκαλίας και κατατόπισης: εδώ θα μπορούσε να βοηθηθεί ο ποιητής να βρεί πιο εύκολα τον δρόμο του, έχοντας την ευκαιρία μιάς πλέον πρώιμης επαφής με τα κείμενα που θα γονιμοποιούσαν την δική του δημιουργικότητα ή θα του άνοιγαν ορίζοντες που αλλιώς μπορεί να καθυστερούσε να τους ανακαλύψει ή να μην τους εύρισκε ποτέ του μοναχός».

-Θ.(όδωρος) ΝΤΟΚΟΣ, συνέντευξη με τον Κίμωνα Φράιερ, εφ. Η Αυγή 28/6/1981. «Η ελληνική ποίηση είναι από τις σημαντικότερες στον κόσμο». Ο ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ, μεταφραστής και καθηγητής της νεοελληνικής ποίησης μιλάει στην ΑΥΓΗ.

«Όταν η δύναμη οδηγεί τον άνθρωπο στην αλαζονεία, η ποίηση του θυμίζει τα όριά του. Όταν η δύναμη στενεύει τις περιοχές των ενδιαφερόντων του, η ποίηση του θυμίζει τον πλούτο και την ποικιλία των δυνατοτήτων της ύπαρξής του. Όταν η δύναμη διαφθείρει, η ποίηση εξαγνίζει, γιατί ο ποιητής θεμελιώνει τις βασικές ανθρώπινες αλήθειες που πρέπει να χρησιμεύουν σαν γνώμονας σε κάθε μας κρίση»……

-Βάϊος Παγκουρέλης, περ. Διαβάζω τεύχος 80/2-11-1983, σ. 41. Βιβλιοκριτική για το βιβλίο «Κ. Φ. Η πνευματική Οδύσσεια του Ν. Κ.». (στις στήλες του «πλαίσιου»)

-Γιώργος Πηλιχός, εφ. Τα Νέα 26/5/1973. Συνέντευξη του Κίμωνα Φράιερ με την ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου του Από τον Καβάφη στον Ελύτη. 30 Έλληνες ποιητές σε Αμερικάνικη Ανθολογία.

-γ. (ιώργος) κ. π.(ηλιχός), εφ. Τα Νέα 13/7/1974

-Γιώργος Κ. Πηλιχός, εφ. Τα Νέα 9/7/1975, συνέντευξη

-Αγγελική Σακελλαρίου, Μεταφράζοντας τον Ελύτη στα αγγλικά: Γλωσσολογική προσέγγιση των μεταφράσεων του Άξιον Εστί, σ. 635-654. Στον τόμο «Ο. Ε. Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ» Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου ΚΩ 25-29/6/1994. Επιμέλεια-Εισαγωγή Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, εκδ. Γκοβόστη 2000. Σελ.653-654 στις Σημειώσεις. (ν.22 “Ο  Friar κρίνοντας την μετάφραση του «Άξιον Εστί» από τους Keely-Σαββίδη. Γράφει:

«Διαφωνώ με τους μεταφραστές ότι είναι πιο πρόσφορη μια μετάφραση των ωδών σε ελεύθερο στίχο από μια συλλαβική επαλήθευση του πρωτοτύπου, έναν δύσκολο μα σε καμιά περίπτωση αδύνατο στόχο» (1975,“Translations”(παρουσίαση της μετάφρασης του Άξιον Εστί των Keely-Σαββίδη), Books Abroad, Oklahoma, τ. 49, σ. 830). Η μετάφραση δική μου.».

-Γιάννης Σουλιώτης: επιλογή-επιμέλεια, Ο Πόρος είναι…. Ανθολόγιο κειμένων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και ποιητών, εκδ. Κέδρος- Αθήνα 2006., σ.σ. 17, 200-205, 209.

Σημείωση Α: Το Ανθολόγιο για το νησί του Πόρου που επιμελήθηκε ο συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής Γιάννης Σουλιώτης, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: Γράμματα του Κίμωνα Φράιερ,- όταν ο Φράιερ παραθέριζε το 1949 προσκεκλημένος στον Πόρο από την Μίνα Διαμαντοπούλου, η οποία του είχε παραχώρησε ένα μικρό σπιτάκι-που ο Φράιερ του έδωσε το όνομα «Η Μέδουσα»-πάνω από την θάλασσα, απέναντι από τη Β. Πελοπόννησο-, στον φίλο του σημαντικό αμερικανό ποιητή Τζέϊμς Μέριλ. Δημοσιεύονται ακόμα, αποσπάσματα από «Το (Διπλό) Σημειωματάριο του James Merrill: The (Diblos) Notebook, in Collected novels and plays. J. D. Clatshy and Stephen Yenser, New York 2002, σ.σ. 210-213, στο οποίο ο αμερικανός ποιητής μιλά για το ταξίδι του στην Ελλάδα και για τον Κ.Φ. Βλέπε: Langdon Hammer, Masks of the Poet James Merrill and Kimon Friar, Αμερικανικό Κολέγιο Αθηνών, Μάιος 2003. Τα στοιχεία από το εισαγωγικό πρόλογο του ποιητή Γιάννη Σουλιώτη. Στις σελίδες 200-201 διαβάζουμε το εισαγωγικό σημείωμα του Γ. Σουλιώτη. Ακολουθούν οι Επιστολές προς Τζέιμς Μέριλ, Πόρος 15/1/1949, «Αγαπητέ Τζίμ». Πόρος, Πέμπτη 26/2/1949, «Αγαπητέ μου Τζιμ». Μέδουσα, Πόρος, Τροιζηνίας, Πρωτομαγιά, 1949, «Αγαπητέ Τζίμ».

Σημείωση Β΄: Όσοι διατηρούσαν φιλικές σχέσεις και γνώριζαν από κοντά τον Κίμωνα Φράιερ, και τον επισκέπτονταν και στα δύο σπίτια που διέμενε, της Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια και στην οδό Παναγή Τσαλδάρη στον Χολαργό, θα θυμούνται την τρομακτική συνάμα και «γκροτέσκα» όψη της ΜΕΔΟΥΣΑΣ, με την γλώσσα έξω. Αν τύχαινε να την παρατηρήσεις μάλιστα νύχτα, θα σε κατέκλυζε ένα διπλό αίσθημα. Τρόμου από την μια, ενός τέρατος που εκφράζει το πρόσωπό του τις χθόνιες, σκοτεινές και ύπουλες δυνάμεις του κάτω κόσμου, και από την άλλη, σου άφηνε την αίσθηση ότι το Πρόσωπο-η Μάσκα αυτή σε καγχάζει σε κοροϊδεύει, και ίσως σε προσκαλεί να την κοροϊδέψεις και εσύ. Μια αινιγματική σύνθεση με παράξενα υλικά κατασκευασμένη. Η εξαίρετη αυτή σύνθεση του ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που κοσμεί και οπισθόφυλλο βιβλίο του Φράιερ, θεωρώ ότι σου αποκάλυπτε ορισμένα από τα φρικτά μυστικά της την νύχτα, παρά αν την παρατηρούσες, την επεξεργαζόσουν οπτικά την ημέρα. Φοβερή αίσθηση. Το έργο αυτό υψηλής και ελληνότροπης τέχνης του Ν. Χ. Γκίκα, και το Βιβλίο, η ογκώδης μεγάλου σχήματος «Οδύσσεια» του Νίκου Καζαντζάκη που είχε τοποθετήσει ο Φράιερ σε ένα είδος «αναλόγιου», με ανοιγμένες τις σελίδες, είναι πιστεύω τα δύο επιβλητικά «αντικείμενα»-έργα τέχνης, που σου επιβάλλονταν στους ζεστούς και φιλόξενους χώρους που διέμενε ο ποιητής, μεταφραστής και δάσκαλος της ποίησης. Και ασφαλώς, οι πάμπολλες φωτογραφίες ποιητών και ποιητριών που βρίσκονταν αναρτημένες στον τοίχο της ελικοειδούς εσωτερικής σκάλας της οδού Καλλιδρομίου. Προσθέτοντας μάλιστα, τις δεκάδες μπομπίνες-μιάς περασμένων δεκαετιών μαγνητόφωνο (αυτά με τις δύο κοκάλινες ρόδες που τυλίγονταν η ταινία από την μία και ξετυλίγονταν από την άλλη), που ήσαν ηχογραφημένες φωνές ποιητών να απαγγέλουν ποιήματά τους, να δίνουν συνεντεύξεις, να μιλούν για το έργο τους αλλά, και ηχογραφήσεις με ελληνικά τραγούδια των δεκαετιών 1940, 1950, 1960 κλπ. Άραγε, τι να απόγινε αυτό το υλικό; (πέρα από αυτό που πούλησε ο Κ. Φ. σε αμερικανό ατζέντη και έδωσε στο Αμερικάνικο Κολλέγιο, έπειτα από παρότρυνση μου). Τα παλαιά λογοτεχνικά περιοδικά και πρώτες εκδόσεις ποιητικών συλλογών σημαντικών ελλήνων ποιητών, είτε καταστράφηκαν από την πλημμύρα του υπογείου της οδού Καλλιδρομίου, είτε πετάχτηκαν, όταν άδειασε το σπίτι. Νομίζω από τον ιδιοκτήτη του μικρού διαμερίσματος. Βλέπε και σχετική αγωνίας επισήμανση από την στήλη του κυρίου Κώστα Γεωργουσόπουλου στην εφημερίδα Τα Νέα.

-Κώστας Σταματίου, εφ. Τα Νέα 30/11/1985, «Νέα αγγλική ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης. Προσφορά- Και …. Λάθη- ΤΟΥ KIMON FRIAR»,  αρνητική βιβλιοκριτική για την «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ»

Σημείωση: Αρνητική κριτική που επισημαίνει τις παραλήψεις και τα λανθασμένα στοιχεία και πληροφορίες της έκδοσης. Κάτι παρόμοιο είχε δημοσιεύσει ο Σταματίου και για το βιβλίο του πρώην υπουργού παιδείας Κώστα  Τρυπάνη.

-Κώστας Σταματίου, ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ (1979-1991), τόμοι 2. Επιλογή Κειμένων Θανάσης Θ. Νιάρχος- Βάσω Κυριαζάκου. Επίμετρο Θανάσης Θ. Νιάρχος, εκδ. Καστανιώτη 2004, σ.118, 213, 598-600, 1036. (περιλαμβάνει και την βιβλιοκριτική στα «Νέα» της 30/11/1985)

-Βασίλης Στεριάδης, Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ. ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, εκδ. Γαβριηλίδης 2004, πρόλογος Γιάννης Κοντός. επιμέλεια: Σπύρος Μακρής, 69, 234, 239, 240, 241, 242. 251, 252, 260,261.

«ΦΡΑΙΕΡ Για πρώτη φορά ο γνωστότατος στον αγγλόφωνο κόσμο ελληνοαμερικανός μεταφραστής Κίμων Φράιερ, γνωστός από τις μεταφράσεις του στα αγγλικά του Καζαντζάκη, συγχρόνων ελλήνων ποιητών και από την μεγάλη του ανθολογία μοντέρνας ελληνικής ποίησης, εμφανίζεται στην Ελλάδα με ποιητικό βιβλίο. Τίτλος Η Γέννηση (Πλειάς, 1974). Το βιβλίο είναι γραμμένο στα αγγλικά από τον ποιητή και μεταφρασμένο στα ελληνικά από το Νίκο Καζαντζάκη και αποτελεί μιά κάπως διορθωμένη παραλλαγή ενός αφηγηματικού ποιήματος, που είχε γραφτεί σαν ένα μέρος ενός μοντέρνου θρησκευτικού δράματος για χορό. Με το έργο του αυτό, που κατά τον ίδιο δεν είναι ούτε ποίημα συμπυκνωμένο ούτε θέατρο, αλλά μιά αφήγηση σε στίχο, ο Φράιερ προσπαθεί να ξαναερμηνεύσει τη Γέννηση με βάση τα δικά μας σύγχρονα δεδομένα. Ένα δείγμα γραφής:

Δεν υπάρχει φως. Ψαχουλεύουμε μέσα στο σκοτάδι. Δεν μπορούμε να δούμε./ Σκοτάδι απάνω στη γης κι απάνω στον ουρανό./ Ήλιοι, φεγγάρια, πλανήτες κι άστρα ορμούν τυφλά μέσα στο διάστημα,/ Σπειρωτοί κόσμοι πλέουν σιωπηλά στον άγνωστο προορισμό τους…».    

-Γιώργος Στεφανάκης, «ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΙΜΩΝΑ ΦΡΑΙΕΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ», στο βιβλίο: Έλλη Αλεξίου-Γ. Στεφανάκης: ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ. Γεννήθηκε για τη δόξα. Εκδ. Καστανιώτη- Αθήνα 1983, σελ. 187-190. , 139.

-Θωμάς Στραβέλης, περ. Καινούργια Εποχή τχ. 9/Άνοιξη 1978, δεύτερη περίοδος. «ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ: ΜΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ», σ. 118-125.

Σημείωση:

Στο 9 τεύχος της δευτέρας περιόδου Άνοιξη 1978 του περιοδικού «Καινούργια Εποχή» των εκδόσεων «Δίφρος» του Γιάννη Γουδέλη, ο μεταφραστής του Κίμωνα Φράϊερ στα ελληνικά. (ένας από τους μεταφραστές του). ο καθηγητής Στραβέλης αναφέρει τον Κίμωνα Φράιερ, και στο επόμενο κείμενο που δημοσιεύει σ. 126-135, με τίτλο: «ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣ: Μια άλλη διάσταση του μεταφραστικού προβλήματος.

-Θωμάς Στραβέλης, περ. Διαβάζω-Επιθεώρηση του Βιβλίου, τχ. 26/12, 1979, σ. 81-84. Κραυγή από τους «αιώνια νεκρούς», βιβλιοκριτική για «Κ. Φ. Τοπίο θανάτου: Εισαγωγή στην ποίηση του Τ. Σινόπουλου».

-Σπύρος Τσακνιάς, ΕΤΕΡΩΝΥΜΑ-Κριτικές παρεμβάσεις, εκδ. Νεφέλη-Αθήνα 1987, σ.133.

«Ο Κ. Φ. στην εμπεριστατωμένη μελέτη εισαγωγή που πρόταξε στην αγγλική έκδοση ποιημάτων του Σινόπουλου….».

Στα «Ετερώνυμα» ο ποιητής, μεταφραστής και κριτικός Σπύρος Τσακνιάς περιλαμβάνει και το κείμενο της Ομιλίας που έδωσε 26/11/1979, στην Ένωση Σπάρτης της Νέας Ιωνίας. Τίτλος: «Ο καταλύτης της δικτατορίας και η ωριμότητα της ποίησης του Τ. Σ.», όπου και η αναφορά στον Φράιερ.

-Δημήτρης Τσινικόπουλος, ΟΙ ΚΛΗΤΟΙ ΚΑΙ ΕΚΛΕΚΤΟΙ-ΔΟΚΙΜΙΑ, εκδ. University Studio Press,- Θεσσαλονίκη 2004, σ. 215,. Στο κεφάλαιο «ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ: Η υπαρξιακή αγωνία και η μεταφυσική αναζήτησή της».

«Τα ποιήματά της δείχνουν ότι η προοπτική της παραμένει απεριόριστη-παρατήρησε ο Κίμων Φράιερ….».

-Διονύσης Ι. Τσουράκης, ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ. Σχολικό βοήθημα για μαθητές δημοτικού γυμνασίου λυκείου. εκδ. Ελληνοεκδοτική-Αθήνα 1997, σ. 372-373

-Θ. Δ. Φραγκόπουλος, εφ. Η Καθημερινή 4/6/1981, «Στην υπηρεσία του αλλότριου ταλέντου». βιβλιοκριτική για ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ «Τα πέτρινα μάτια της Μέδουσας».

-Θ. Δ. Φραγκόπουλος, εφ. Η Καθημερινή 18/6/1981, «Χωρίς τον λεπτόχορδο ιριδισμό της ποίησης».

-Θ. Δ. Φραγκόπουλος, περ  Η Λέξη τχ. 116/7,8,1993, σ. 496-499, «ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΤΗ». Χαιρετισμός στον Κίμωνα Φράιερ.

-Νίκος Φωκάς, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, 4 Δοκίμιο, εκδ. Εστίας 1982, σ. 150. Στο κεφάλαιο: «Η ΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΑΚΡΟΑΜΑ». (πρώτη δημοσίευση εφ. Η Καθημερινή 8/11/1979)

«Όλο τον περασμένο χειμώνα, ως το τέλος της άνοιξης, ο φίλος Κίμων Φράιερ-από το ενδιαφέρον του οποίου για τη σύγχρονη νεοελληνική ποίηση όλοι μας λίγο πολύ ωφεληθήκαμε-συγκέντρωνε κάθε Πέμπτη βράδυ στο σπίτι του κόσμο, κυρίως συγγραφείς, για ν’ ακούσουν ένα μεταξύ τους να διαβάζει ή να απαγγέλλει. Μετά το διάβασμα και τα σχετικά σχόλια, όσων ενδιαφέρονταν, ένα μέρος της παρέας κατέληγε σε μιά ταβέρνα παρατείνοντας έτσι το λογοτεχνικό γλέντι»….

-Αντώνης Φωστιέρης, περ. Διαγώνιος-Θεσσαλονίκη, τόμος 2^ος, τχ. 4/1, 4, 1980, σ. 94-96. Βιβλιοκριτική για τα βιβλία: ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ: «ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ» (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ), «ΤΟΠΙΟ ΘΑΝΑΤΟΥ» (ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ).

-Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, περ. Διαβάζω τχ. 84/28-12-1983, σ. 71-72. «Διαβάζοντας ουμανιστικά τη σύγχρονη ελληνική ποίηση». βιβλιοκριτική για το «Κ. Φ. Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση».

-Ντίνος Χριστιανόπουλος, περ. Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη, τρίμηνο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό, τόμος 4^ος, τχ. 16/10,12, 1968, σ. 179-180. «Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΑΠΌ ΤΟΝ KIMON FRIAR  ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “CHARIOTEER”.» 

-Ντίνος Χριστιανόπουλος, περ. Εντευκτήριο τχ. 23-24/1993, Κίμων Φράιερ

-Ανωνύμως, εφ. Ελευθεροτυπία 10/9/1992, «Μετάλλιο στον Φράιερ.»

«Στον πρέσβη της ελληνικής γλώσσας στον αγγλοσαξονικό χώρο, στον άνθρωπο που αγάπησε την Ελλάδα και την έκανε δεύτερη πατρίδα του……»

 ΟΤΑΝ  Ο  ΟΥΡΑΝΟΣ  ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΣΕ

-Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ, εφ. Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 26/5/1993, ΠΕΘΑΝΕ Ο ΚΙΜΩΝ ΦΡΑΙΕΡ

-Ν. Κ.-Ρ., εφ. Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 27/5/1993, Στον Φράιερ, με ευγνωμοσύνη. Στις 3μ.μ. η κηδεία του. «Στην Παράδεισο με την «Οδύσσεια» του Καζαντζάκη στο χέρι».

-ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΤΣΟΥ, εφ. Η Καθημερινή, Πέμπτη 27/5/1993, Ο Κ. Φράιερ έφυγε από τη ζωή. Ο γνωστός φιλόλογος και μεταφραστής πέθανε χθες, πλήρης ημερών- Κηδεύεται σήμερα στο Α΄ Νεκροταφείο.

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Τα Νέα, Πέμπτη  27/5/1993, Έφυγε κι ο λάτρης της ελληνικής λογοτεχνίας

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Μεσημβρινή, Πέμπτη 27/5/1993, Πέθανε ο Κίμων Φράιερ

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Η Αυγή, Πέμπτη 27/5/1993, Πέθανε ο Κίμων Φράιερ

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Ο Ριζοσπάστης, Πέμπτη 27/5/1993, Απώλεια για τη λογοτεχνία.  

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Έθνος, Πέμπτη 27/5/1993, Κίμων Φράιερ. Ο πρεσβευτής της ελληνικής ποίησης.

-Α(μάντα) ΜΙΧ.(αλοπούλου), εφ. Η Καθημερινή, Παρασκευή 28/5/1993, σ. 15, Αθόρυβα και διακριτικά. (στην στήλη ΠΡΟ-ΒΟΛΕΣ)

-ΑΝΩΝΥΜΩΣ, εφ. Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 28/5/1993, Κηδεύτηκε ο Φράιερ. (σε τάφο που παραχώρησε ο Δήμος Αθηναίων).

 ΑΚΟΜΑ ΛΙΓΑ  από:

-ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΑΧΤΟΥΡΗ, Κριτικά κείμενα. Εισαγωγή, ανθολόγηση κειμένων ΔΩΡΑ ΜΕΝΤΗ, εκδ. ΑΙΓΑΙΟΝ- Λευκωσία 1998, σελ. 28, 30.

«1968 Ο Kimon Friar μεταφράζει ποιήματα στην αυτόνομη έκδοση (η πρώτη που επιφυλάχθηκε σε μεταπολεμικό ποιητή), With the Face to the wall. Selected Poems of Miltos Sahtouris, Washington, The Charioteer Press, 1968 και 1980».  Και «1982 Κυκλοφορεί μία ακόμη μετάφραση του Kimon Friar, Miltos Sahtouris Selected Poems, translation from the Greek, and with an introduction, by Kimon Friar, New York, Sachen Press, 1982.

-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΕΡΙΑΔΗΣ, Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ. ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, εκδ. Γαβριηλίδης 2004.

-Friar Kimon, “Introduction to the Greek Poets (Issaia, Steriadhis Deneghris, Poulios, Rooke), English Studies Journal, No 1. Fall 1971, (51-56).

-Friar Kimon, Contemporary Greek Poetry, Publisher The Greek Ministry of Culture, 1985

-Ποίηση 1975, Χρονικό 75, Σεπτέμβρης 74-Αύγουστος 75, τομ. 6^ος, ΩΡΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΤΕΡΙΑΔΗ

-Chicago Review: Musical Accompaniment, Vol. 27, No 3, Winter 1975-1976, (p. 40)

-Falcon: Apartment House, Vol. 7, No 12, Spring 1976a Mansfield, (p. 98-99)

-The Coffeehouse: Aunt Lito, Identity card, Mr Ivo, No 5, Winter 1977a, san Francisco, Ca., (p. 45-50)

-Descant XVIII (Contemporary Greek Literature): Apartmen House, Vol. 8, No 2, 1977b, Canada (p. 28-29)

-The Charioteer: Benjamin. The tenements or the last and the strongest, Saturday, Terili, No 20, 1978, New York,  (p. 101-103)

-Περιοδικό ΕΠΟΠΤΕΙΑ, Μηνιαίο περιοδικό φιλοσοφίας και παιδείας, έτος 5^ο, τεύχος 51/11, 1980. Αφιέρωμα στον Τάκη Σινόπουλο

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

-LANDSCAPE OF DEATH-The selected Poems of Takis Sinopoulos, translated and with an introduction by Kimon Friar, Colombo 1979, Ohio University Press.

-ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΚΡΥΝΙΚΟΛΑ, ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ 1924-1989. Εκδ. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΙΔΡΥΤΗΣ: ΣΧΟΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ-ΑΘΗΝΑ, ΜΑΙΟΣ 1993. Σ. 722,  Β377, σ. 296,  Γ55, σ.368, (φωτό), Γ123, σ. 396, Γ168, σ.416, Γ182, σ.422-423. Γ216, σ.438-439. Γ246, σ. 447-448, Γ266, σ. 455-458, Δ387, σ.504. Δ657, σ. 533 (φωτό),  Δ664, σ.533, Δ788, σ. 546, Δ874.67, σ.555,

Δ939, σ.562.

-ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ (1886-2000), εκδ. ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ- Θεσσαλονίκη 2003, σ. 1255. Β124. 2, σ.189, Β174. 18, σ.214. Β.234, σ.240. Β. 293, σ.279. Β. 425, σ.373. Δ. 1810, σ. 736, Δ. 1980, σ. 758, Δ. 2017, σ. 762. Δ. 2060, σ. 768.Δ. 2081.7, σ. 772. Δ2121, σ.777. Δ. 2287, σ. 799. Δ. 2291, σ. 799. Δ. 2348, σ.810. Δ. 2463, σ. 825. Δ. 2469, σ. 825. Δ. 2677-2677.1, σ. 858. Δ. 2908-2908.1, σ. 903. Δ. 3747, σ. 1023.

ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΜΠΑΛΟΥΡΔΟΣ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ 27 ΙΟΥΝΙΟΥ 2020

Πειραιάς, 27 χρόνια μετά.