Εκατόν πενήντα χρόνια αγώνων για την κατάργηση των τόνων και πνευμάτων
Του Γ. Λαμψίδη
Εφημερίδα «Το Βήμα» 12/10/1975
Σύγχρονα με την προσπάθεια επίσημης επιβολής της Δημοτικής-καλύτερα θα τη λέγαμε Ομιλούμενης που ολοένα απλώνεται προς όλες τις μορφές γραφτού λόγου και καταχτάει νέα εδάφη (ραδιόφωνο, τηλεόραση), άρχισε να φυσάει ένας δυνατός άνεμος για την απλοποίηση της δύσκολης γραφής μας και κυρίως, για την κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων, που ενώ δεν προσθέτουν τίποτα στην παιδευτική οικοδομή του σύγχρονου ανθρώπου, αποτελούν αντίθετα τροχοπέδη για τη σημερινή μάθηση και πολλές φορές από ένα λάθος τους, προκαλούν εμπόδια στη σταδιοδρομία ενός νέου.
Και η ίδια η πολιτεία, με τα επίσημα χείλη της Επιτροπής Παιδείας, που συστάθηκε τελευταία, ανάμεσα στα άλλα, προτείνει και την κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων, ώστε να αντιμετωπισθεί και το πρόβλημα της ορθογραφίας (έστω και ένα μέρος του, ίσως το σπουδαιότερο).
Αλλά πρίν τελικά αποφασίσει η πολιτεία για την επίσημη κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων, η ίδια η ζωή οδήγησε τους πνευματικούς μας ανθρώπους, τους επιστήμονες και τους ανθρώπους των οικονομικών συναλλαγών να απελευθερωθούν βαθμιαία από τα τονικά σημεία, είτε μερικά, είτε ολοκληρωτικά, Βιβλία, άρθρα, έγγραφα, επιχειρήσεων και προς τις κρατικές ακόμα υπηρεσίες, διαφημιστικά κείμενα με άτονη ή μονοτονική και απνευμάτιστη γραφή προσχωρούν στη θαρραλέα αυτή χειρονομία, που θα απλοποιήσει την ελληνική γραφή και θα δώσει τον απαιτούμενο πολύτιμο χρόνο στο μαθητή για άλλες απαραίτητες γνώσεις και θα μειώσει τον χρόνο που ξοδεύεται σήμερα σ’ όλο το εκτεταμένο πλέγμα της οικονομικής και κρατικής μηχανής.
Έχει υπολογισθεί ότι ο μαθητής στα δώδεκα χρόνια της σχολικής του ζωής αφιερώνει 6.000 ώρες για την «εκμάθηση» της ελληνικής γραμματικής, απ’ τις οποίες, οι 3.000 ώρες αναφέρονται στους κανόνες τονισμού. Μια σελίδα γραφομηχανής χωρίς τόνους και πνεύματα απαιτεί το μισό χρόνο γραφής απ’ τη σελίδα με τόνους. Η τυπογραφική «κάσα» έχει 137 φωνήεντα-άτονα, με τόνους και πνεύματα και υπογεγραμμένες-όπως σχεδόν και οι λινοτυπικές και μονοτυπικές μηχανές. Υπάρχουν 26 άλφα, 24 ωμέγα, 24 ήτα, 17 γιώτα, 17 ύψιλον, 9 έψιλον, 9 όμικρον 8 τόνοι κεφαλαίων (μπαίνουν μπροστά στα κεφαλαία) και 3 υπογεγραμμένες κεφαλαίων. Αν βάλετε μάλιστα και τα ρ με πνεύμα-παλαιών κειμένων- τότε τα τονούμενα στοιχεία της τυπογραφίας θα ανέλθουν σε 139.
Την αποκάλυψη αυτή την έκανε στα 1932 ο Δημήτρης Δημητράκος, ιδρυτής του άλλοτε μεγάλου εκδοτικού οργανισμού σε άρθρο του δημοσιευμένο στο περιοδικό «Η Φωνή του Βιβλίου».
«Με το πέλαγος αυτό των 137 φωνηέντων-γράφει ο Δημητράκος-τον στοιχειοθέτη και τον διορθωτή μας τους πιάνει πονοκέφαλος. Οσεσδήποτε διορθώσεις και αν γίνουν των τυπογραφικών δοκιμίων, κάποιο λάθος θα ξεφύγει. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορεί να εκδοθεί ελληνικό βιβλίο χωρίς κανένα λάθος. Γιατί δεν έχουν τα ξένα βιβλία λάθη; Απλούστατα, γιατί έχουν 7-10 φωνήεντα μόνον και η «κάσα» τους είναι απλή, ενώ η «κάσα» η δική μας είναι κυκεών ολόκληρος. Σ’ όλες τις ξένες γλώσσες σπάνια γίνονται δύο (2) διορθώσεις στα τυπογραφικά δοκίμια. Εμείς κάνουμε 3-7 διορθώσεις και αφήνουμε λάθη» (Ιούλιος 1932).
Το να καταργήσεις τους τόνους, φυσικά δεν είναι να «ανησυχήση ο Έλλην λόγω των ολέθριων συνεπειών και των επικρεμαμένων κινδύνων διά τον Ελληνισμόν» όπως έγραψε απογευματινή εφημερίδα όχι του 1901, αλλά πρίν από μερικές μέρες, επικρίνοντας τα πορίσματα της Επιτροπής Παιδείας. Είναι ένα αίτημα που ξεκίνησε από πολύ καιρό, σε ανύποπτο χρόνο, όταν δεν υπήρχαν «καταστροφείς της ελληνικής φυλής».
Όπως είναι γνωστό, ο πρώτος που ένοιωσε την ανάγκη καταργήσεως όχι μόνο των τόνων, αλλά και της ιστορικής ορθογραφίας ήταν ο Γιαννιώτης γιατρός Ιωάννης Βηλαράς (1771-1823), πού ήταν και λογογράφος. Τις απόψεις δεν τις εξέφρασε μόνο, αλλά και τις εφάρμοσε γράφοντας και εκδίδοντας τη μελέτη του «Η Ρομέηκη γλώσσα, η μικρή ορμηνηα γηα τα γράμματα κε την ορθογραφία, της Ρομεηκης γλωσσας». (1814), καταργώντας και τα δίφθογγα.
Ένας άλλος, καθαρευουσιάνος αυτός και όμοιος στα άλλα με τον Βηλαρά, ο Τιμόθεος Κούστας, έγραψε μια μελέτη στα 1879 με τίτλο «Παντες Ελινες εγγραμματι, τυτεστι πος καθομιλουμενι ελινικι δινατε, δια καταλιλου διδασκαλιας κε απλοπιισεος επυσιοδος τυ ορθογραφικυ αφτις μερυς κε ζοιν πλιονα ιθικιν να αποκτισι κε εφκολομαθιτος να καταστι προς παντας ομογενις κε αλογενις». Ο Κούστας, με την καθαρεύουσα του καταργεί και τους τόνους και τα πνεύματα, μαζί με τη ριζική κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας(αντί του η του Βηλαρά, βάζει ι, αντί του ου, βάζει ένα υ).
Αργότερα, άλλος γιατρός και λόγιος σαν τον Βηλαρά, ο Νικόλα Φαρδύς (1855-1901) από τη Σαμοθράκη, εξέδωσε μια μελέτη με τίτλο: «Περι ατονου και απνευματιστου γραφης της ελληνικης γλοσσης διατριβη» (Μασαλία 1884, Αθήνα 1889. Στην έκδοση της Αθήνας άλλαξε κάπως τον τίτλο: «Περι ατονου και απνευματιστου γραφης της νεωτερας ελληνικης γλοσσης. Μαρτυριαι και αποδειξεις». Αντικρούοντας, μάλιστα τους επικριτές του γράφει: «Δυνασθε να με αποδειξετε ότι το τριτον της δυσκολιας της γλοσσης μας δεν την παρεχουσιν εις αυτην ο τονισμος των λεξεων; Είναι αληθες ότι ειμεθα υπερηφανοι δια την ενδοξον καταγωγην της γλοσσης μας, αλλ’ είναι ετι αληθεστερον μετα επταετην επιπονον και πληρη στεναγμων και δακρυων εκμαθησιν ταυτης, καταλειπομεν τα διδασκαλεια, αγραμματοι και αναλφαβητοι, φευ!»
Προσπάθειες για την απλοποίηση του τονικού μας συστήματος και για την ανακούφιση «της τυπογραφικής και της εφημεριδογραφίας» κατάλαβε και ο Ισίδωρος Σκυλίτσης (1819- 1890) ο μεταφραστής των «Αθλίων» του Ουγκώ. Ο Σκυλίτσης σε μια επιστολή του στον «Αιώνα» (6 Νοεμβρίου 1886) αναφέρει ότι δεν προτείνει κατάργηση αλλά απλή άρση δύο σημείων της γραφής-της ψιλής και της βαρείας. Εξηγώντας την προέλευση των τόνων γράφει ότι οι τόνοι έγιναν ανάγκη για την ελληνική γραφή όταν ο ελληνικός πολιτισμός πού μεταφερόταν με την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου συναντούσε πολλές φορές που δεν ήξεραν να προφέρουν σωστά τα ελληνικά, οπότε οι λόγιοι της εποχής επινόησαν τα σημάδια αυτά για να εκμάθουν οι ξένοι την ελληνική γλώσσα σωστά.
Αλλά εκείνος που διείδε στα νεώτερα χρόνια τη δυσκολία της ελληνικής γραφής εξαιτίας των τόνων ήταν ο μεγάλος μας Γλωσσολόγος, αλλά και πολέμιος του Δημοτικισμού (πιθανόν από τις προσωπικές επιθέσεις που δέχθηκε) Γεώργιος Χατζηδάκης (1848-1941). Σε άρθρο του, στα1910 στην Επετηρίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών, έγραφε μεταξύ των άλλων:
«….Οι μικροί μαθηταί τας μεγίστας δυσκολίας ευρίσκουσιν ευθύς εν αρχή της γραμματικής, τουτέστιν, εν τοις διδάγμασι περί πνευμάτων και τόνων, μαθ’ ών συνάπτονται τα περί μακρών και βραχέων φωνηέντων κλπ. και δια τούτο ευχής έργον θα ήτο αν το διδακτικόν βιβλίον, το προοριζόμενον διά τα δημοτικά σχολεία εξετυπούτο άνευ των σημείων τούτων, απλώς δι’ ενός σημείου οίον σταυρού, αστερίσκου ή άλλου τινός οπωσδήποτε διακριτικού, άνωθεν της τονιζομένης συλλαβής…» (Επιστημονική Επετηρίς του Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. 6ος, 1909-1910, σελ. 78).
Ο Χατζηδάκης επανέρχεται στην ίδια του θέση στα 1929, με μια ανακοίνωσή του στην Ακαδημία, «Περί της ορθογραφίας της νέας ελληνικής γλώσσης» (Πρακτικά Ακαδημίας 1929).
Κατά το 1909 αρχίζει μια μεγάλη μάχη εναντίον των τόνων και των πνευμάτων από τους ίδιους τους δασκάλους. Στην εφημερίδα «Σάλπιγξ» -Εκπαιδευτική και Εθνική Εβδομαδιαία Εφημερίς, όργανον της Ενώσεως των Ελλήνων Δημοδιδασκάλων» αμφοτέρων των φύλων», γράφοντα σφοδρά άρθρα κατά των «μικροσκοπικών διαβόλων», όπως ονομάζουν τους τόνους και τα πνεύματα. Σ’ ένα άρθρο του Γ. Παπασωτηρίου, πού έγινε αργότερα ανώτερος εκπαιδευτικός, αναφέρονται: «Βασανίζετε τα παιδιά διά να μάθωσι πότε θα μεταχειρίζωνται οξείαν και πότε περισπωμένην, αγνοείτε δ’ ότι διδάσκοντας μαθήματα τοιαύτα κατατρίβετε χρόνον τον οποίον θα ηδύναντο επωφελέστερον να χρησιμοποιήσωσι και το σπουδαιότερον, συντελείτε εις το να γεννηθή εις τας ψυχάς των παιδίων βδελυγμία προς το μανθάνειν».
Οι Δημοτικιστές εφορμούν και αυτοί κατά των τόνων και των πνευμάτων. Ο Αλ. Πάλλης (1851-1935) τυπώνει την ποιητική του συλλογή «Ταμπουράς και κόπανος» (Τυβύγγη 1915) με έναν τόνο, με οξεία, όχι όμως στην τονιζόμενη λήγουσα, πχ. στον Κανάρη του:
Όλη η βουλή των προεστων (στο μόλο συναγμένη ειπε πως όξω στη στερια τους Τούρκους θα προσμένει
Αλλά στις άλλες εκδόσεις του- μετάφραση της Νέας Διαθήκης, Κούφια καρύδια-καταργεί τελείως τους τόνους και τα πνεύματα:
Ολη η βουλη των προεστων (στο μολο συναγμένη ειπε πως οξω στη στερια (Τους Τούρκους θα προσμενει
Ακολούθησαν το παράδειγμά τους και άλλοι Δημοτικιστές της εποχής εκείνης, όπως ο Πέτρος Βλαστός (1879-1914), γαμπρός του Πάλλη, ο Κώστας Χατζόπουλος (1868-1920), ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης (1883-1959) με το βιβλίο του «Η ορθογραφία μας» προτείνει την τέλεια κατάργηση των τόνων, άσχετα αν στη Γραμματική του 1941)δε αναφέρεται στους τόνους, και πολλοί άλλοι.
Στα 1931, η τότε Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, ζήτησε τη γνώμη της Ακαδημίας για το ορθογραφικό μας σύστημα, πού ήθελε να απλοποιήσει («… διά την καθοδήγησιν των συγγραφέων των διδακτικών βιβλίων προς τερματισμόν της γλωσσικής αναρχίας…», όπως έλεγε το έγγραφο. Η Ακαδημία συμμορφώθηκε με την εντολή της Κυβερνήσεως και σύστησε ειδική επιτροπή από τους Δ. Αιγινήτη, Γρ. της Ακαδημίας. Κ. Άμαντο και Ι. Καλιτσουνάκη ακαδημαϊκούς, Γ. Αναγνωστόπουλο, καθηγητή της Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Αχ. Τζάρτζανο, φιλόλογο. Η επιτροπή αφού καθόρισε μερικές επουσιώδεις απλοποιήσεις στην ορθογραφία, «επρότεινε, γράφει ο Αναγνωστόπουλος στην Εγκυκλοπαίδεια Πυρσού, μειοψηφούντος του Ι. Καλιτσουνάκη, την αντικατάστασιν δια μιας στιγμής (τελείας) των ήδη εν χρήσει τριών τονικών σημείων (οξείας, βαρείας και περισπωμένης και την παράλειψιν της ψιλής), διά των οποίων επέρχεται μεγίστη απλοποίησις της ορθογραφίας μας, άνευ ουσιώδους μεταβολής του ιστορικού χαρακτήρος αυτής…».
Αλλά και οι συντηρητικοί καθηγητές και λόγιοι που συγκεντρώθηκαν και «συναπεφάσισαν» να χτυπήσουν την προσπάθεια των φωτισμένων ανθρώπων», πού ζήτησαν την κατάργηση των τόνων στα 1941, με επικεφαλής τον Ι. Κακριδή, δεν μπόρεσαν να θεμελιώσουν την άποψή τους για τη διατήρηση των τόνων και των πνευμάτων, όπως φαίνεται από τις συζητήσεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, που οι συζητήσεις αυτές εκδόθηκαν στα 1944 με τον τίτλο: «Αντιδικία των τόνων», σε αντίκρουση της «Δίκης των τόνων» των Δημοτικιστών. Παραθέτουμε μερικές γνώμες που αναφέρονται και στην καταγωγή των τόνων και στη δυσκολία ορθής χρησιμοποιήσεώς τους, χωρίς μάλιστα να έχουν καμιά αξία στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.
Από τότε και μάλιστα μετά την απελευθέρωσή μας από τη διπλή Κατοχή και την ομαλοποίηση της ζωής, μετά το 1950, η τάση για την απλοποίηση του τονικού μας συστήματος πήρε έντονο χαρακτήρα και όπως αναφέραμε παραπάνω κιόλας η ζωή φάνηκε δυνατότερη από τις επικρίσεις και τις μωρίες για «εθνικούς κινδύνους» αν καταργηθεί η οξεία, η περισπωμένη, η ψιλή και η δασεία. Βαδίζουμε πιά και για την επίσημη καθιέρωση, έστω και του μονοτονικού συστήματος, που οι οπαδοί της Ομιλούμενης πρέπει να τη συνδυάζουν άρρηκτα με την μάχη για την επίσημη καθιέρωση της Ομιλούμενης. Γιατί, δεν είναι μόνο η διγλωσσία το κακό: είναι το τονικό, το ορθογραφικό σύστημα, είναι η εσωτερική δομή της Παιδείας και το περιεχόμενο της ύλης-αν είναι απαραίτητη, αν είναι φλύαρη, αν είναι πλαστή κλπ.-
Γι’ αυτό οι προσπάθειες όλων μας για την κατάργηση των τόνων δεν πρέπει να ατονήσουν. Απαιτείται διαφώτιση αλλά και εφαρμογή, μέχρι να ακουσθεί η φωνή και «εις ώτα μή ακουόντων» τουλάχιστον για τώρα. Η βαρηκοΐα θεραπεύεται.
Γ. ΛΑΜΨΙΔΗΣ,
εφημερίδα «Το Βήμα» 12/10/1975. Εκατόν πενήντα χρόνια αγώνων για την
κατάργηση των τόνων και πνευμάτων.
Σημείωση:
Την χρονιά και
την περίοδο που τα ταξιδιωτικά Γραφεία στην Ελλάδα-βλέπε ODYSSEUS- διαφήμιζαν το ταξίδι τους 21-24/10/1973 «Με
την ΑΕΚ στη ΒΙΕΝΝΗ-ΜΠΡΑΤΙΣΛΑΒΑ, τιμή εισιτηρίου 6.500 δραχμές, και ο ΙΑΣΩΝ το
οκταήμερο ταξίδι στην ΑΙΓΥΠΤΟ, δραχμές 6.950 δραχμές, δημοσιεύεται το τεκμηριωμένο
άρθρο του Γ. Λαμψίδη, σχετικά με την κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων.
Μαζί με το κείμενο δημοσιεύεται και «Ένα έγγραφο της «Ειδικής Ναυτιλιακής
Εταιρίας «Εφοπλιστική» προς το τότε (1973) υπουργείο Εθνικής Οικονομίας γραμμένο
χωρίς τόνους και πνεύματα.».ΠΡΑΚΤΙΚΑ Γ. Σ. 45-29/6/73 Συμφωνως τω Καταστατικω της Εταιρίας μας (αρθρον 33 παρ. δ)υποβαλλομεν
υμιν αντιγραφον Πρακτικων της Ετησιας Τακτικης Γενικης Καθολικης Συνελευσεως
των Μετοχων 45-29/6/73, πραγματοποιηθεισης νομικως ενταυθα, υπογεγραμμενον παρα
παντων των παροντων και αντιπροσωπευομενων Μετοχων και νομικως αποκτησαν
βεβαιαν χρονολογιαν βεβαιουμενην υπο του εν Αθηναις Συμβολαιογραφου κ.
ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ Αριστοτελους του Ηλια, Ακαδημιας 61, τηλ. 614803, ως οριζεται εν
τω Καταστατικω της Εταιριας μας (αρθρον 33 παρ. δ), ομου μετα αντιγραφων των
Εκθεσεων του Δ.Σ. και των ελεγκτων επι του Ισολογισμου 1972, ως και κεκυρωμενου
αντιγραφου Ισολογισμου 1972.
Τα επιχειρήματα του Λαμψίδη είναι ατράνταχτα, δεν «επιδέχονται» αμφισβήτηση. Στηρίζεται σε στοιχεία, πρόσωπα, παλαιά κείμενα αγωνιστικές προσπάθειες επιστημόνων, αρμοδίων κυβερνητικών φορέων της επίσημης πολιτείας. Κυβερνητικές αποφάσεις, διατάγματα και θέσεις ακολουθούν την διχαστική πεπατημένη των ειδικών περί την γλώσσα. Η ιστορία του γλωσσικού ζητήματος στην πατρίδα μας, έχει παράδοση, κάστρα μαχών, πύργους αντιπαθειών, απορρίψεις βιβλίων και εκδόσεων. Κυκλοφορίες περιοδικών με αδιαπραγμάτευτο πρόσημο γλωσσικής επιλογής. Η διχαστική (και αντίστοιχη πολιτική) διγλωσσία μας, για να μην γράψουμε πολυγλωσσία μας, ταλάνισε σκληρά και με επίσης σκληρές και εχθρικές απολυτότητες και αντιδράσεις, σχεδόν δύο αιώνες τα ελληνόπουλα, τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τους μεταφραστές αρχαίων τραγωδιών και ιερών κειμένων, τους λογίους, τους γλωσσολόγους και ειδικούς μέχρι την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, τα πρώτα χρόνια μετά την μεταπολίτευση, το 1976 που καθιερώθηκε η Δημοτική στα δημόσια έγγραφα και άλλες υπηρεσίες. Ένας απαραίτητος εκσυγχρονισμός της Παιδείας που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Καθαρευουσιάνοι-συντηρητικοί, Δημοτικιστές-προοδευτικοί. Και οι «ακραίοι» δημοτικιστές, οι κομμουνιστές και τα έντυπά τους. Ξύλινη και τότε, ίσως και σήμερα ξύλινη γλώσσα που αληθεύει εντός των ορίων και των κανόνων της γλώσσας και όχι μάλλον των αληθινών ζωών μας. «Την γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική» γράφει ο νομπελίστας μας Ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, αλλά πιά γλώσσα; Αυτή που μιλά και την εκφέρει όπως την εκφέρει ο λαός της επαρχίας, των μεγάλων αστικών κέντρων, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή αυτή που γράφουν και μιλούν οι λόγιοι, οι καθηγητές, οι επιστήμονες, οι επίσημοι των καναλιών. Ακόμα και οι τωρινοί λοιμωξιολόγοι των καναλιών εκφέρουν αν προσέξουμε, μια «δική» τους γλώσσα. Το έργο «Βαβυλωνία» του Δημήτρη Βυζάντιου αντανακλά την γλωσσική μας διαχρονική παθογένεια, τις γλωσσικές ασυνεννοησίες ημών των ελλήνων, επισήμων και λαού από τα διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας. Επτανήσιοι, Πελοποννήσιοι, Μακεδόνες, Ρουμελιώτες, Νησιώτες, άντε να βρεις άκρη και να συνεννοηθείς. Έριδες επί ερίδων, μίση και γλωσσικά χαρακώματα μέχρι να επέλθει η διδασκαλία της κοινής γραμματικής και ορθογραφίας. Να εφαρμοσθεί στο δημόσιο και στην δημόσια εκπαίδευση η «Νεοελληνική Γραμματική» του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και οι κανόνες της. «Σε προσκυνώ γλώσσα» ονομάζεται η τηλεοπτική εκπομπή που διαπραγματεύεται ζητήματα ορθογραφίας, τυπολογίας και εκφοράς της ελληνικής γλώσσας. Μια σπουδή διδασκαλίας στην γλωσσική μας «αλαλία», Ενώ οι νέοι και οι νέες, ή τουλάχιστον μία μεγάλη μερίδα τους, μιλούν την δική τους, των χρόνων τους ιδιαίτερη γλώσσα. Το γλωσσικό ιδίωμα που διαμορφώνουν και πλάθουν ξανά, οι δημοσιογράφοι των καναλιών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Χαμένες ώρες ή επιτέλους ώρες σχόλης και δημιουργικής ψυχαγωγίας; Για να σταθούμε και στις στατιστικές του άρθρου. «Γλωσσικός αφελληνισμός» ή «λάθη στη χρήση της γλώσσας μας» για να δανειστώ δύο τίτλους βιβλίων. Του Γιάννη Μ. Καλιόρη και της Ιωάννας Παπαζαφείρη. Ή μήπως «Το γλωσσικό μας πρόβλημα είναι εξωγλωσσικό» όπως μας λέει στο δικό του μελέτημα ο Νίκος Φωκάς. Που βρίσκεται άραγε η αλήθεια, στο ίδιο το φαινόμενο της Ζωής μας ή στην Γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να το αποτυπώσουμε, το περιγράψουμε; Τι διατυπώνουμε με την γλώσσα, την αλήθεια της ή το πνεύμα της; Πολυτονική εικόνα του κόσμου ή Μονοτονική; Φθογγολογική ιστορική εκφορά ή γκρίκλις; . Η γλώσσα είναι πάνω από την ζωή ή η ζωή εμπεριέχει και την γλώσσα, όπως και τα υπόλοιπα βιολογικά στοιχεία που την συνθέτουν; Στις λέξεις ή τους αριθμούς στηρίζεται η ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού. Και αν σαν υπόθεση εργασίας δεχτούμε την μεταφυσική συνέχεια του ανθρώπου, τότε πως οι ψυχές τους-τα πνεύματά τους θα κοινωνούν μεταξύ τους και θα συνομιλούν; Άγνωσται αι βουλαί των γλωσσικών κουκκίδων της γραφής
Γιώργος Χ. Μπαλούρδος
Πειραιάς 13 Απριλίου 2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου