Αποχαιρετώντας την σάρκα της Ζωής

Αποχαιρετώντας την σάρκα της Ζωής (ετούτης)

Ταύτα ελάλησεν ο Ιησούς, και επήρε τους οφθαλμούς αυτού εις τον ουρανόν και είπε΄ πάτερ ελήλυθεν η ώρα δόξασόν σου τόν υιόν, ίνα και ο υιός σου δοξάση σε

Καθώς έδωκας αυτώ εξουσίαν πάσης σαρκός, ίνα πάν ό δέδωκας αυτώ δώση αυτοίς ζωήν αιώνιον.

Αύτη δε εστίν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε τον μόνο αληθινόν Θεόν και όν απέστειλας Ιησούν Χριστόν.

Εγώ σε εδόξασα επί της γής, το έργον ετελείωσα ό δέδωκάς μοι ίνα ποιήσω

Και νύν δόξασόν με σύ πάτερ σεαυτώ, τη δόξη ή είχον πρό τού τον κόσμον είναι παρά σοί.

Εφανέρωσά σου το όνομα τοίς ανθρώποις, ούς δώδωκάς μοι εκ του κόσμου, σοι ήσαν και εμοί αυτούς δέδωκας, και τον λόγον σου τετηρήκασι.

Νύν έγνωκαν ότι πάντα όσα δέδωκάς μοι παρά σού εστίν.

Ότι τα ρήματα ά δέδωκάς μοι δέδωκε αυτοίς, και αυτοί έλαβον, και έγνωσαν αληθώς ότι παρά σού εξήλθον, και επίστευσαν ότι σύ με απέστειλας.

Εγώ περί αυτών ερωτώ ού περί του κόσμου ερωτώ αλλά περί ών δέδωκάς μοι, ότι σοί εισί

Και τα εμά πάντα σά εστί και τα σά εμά, και δεδόξασμαι εν αυτοίς.

Και ουκέτι ειμί εν τώ κόσμω, και ούτοι εν τώ κόσμω εισί, και εγώ προς σε έρχομαι πάτερ άγιε, τήρησον αυτούς εν τώ ονόματί σου ώ δέδωκάς μοι, ίνα ώσιν έν καθώς ημείς.

Ότε ήμην μετ’ αυτών εν τώ κόσμω, εγώ ετήρουν αυτούς εν τώ ονόματί σου ούς δέδωκάς μοι εφύλαξα, και ουδείς εξ αυτών απώλετο εί μη ό υιός της απωλείας, ίνα η γραφή πληρωθή.

Νύν σε προς σε έρχομαι και ταύτα λαλώ εν τω κόσμω ίνα έχωσι την χαράν την εμήν πεπληρωμένην εν αυτοίς.

Εγώ δέδωκα αυτοίς τον λόγον σου, και ο κόσμος εμίσησεν αυτούς, ότι ούκ εισίν εκ του κόσμου, καθώς εγώ ούκ ειμί εκ του κόσμου.

Ούκ ερωτώ ίνα άρης αυτούς εκ του κόσμου, αλλ’ ίνα τηρήσης αυτούς εκ του πονηρού.

Εκ του κόσμου ούκ εισί, καθώς εγώ εκ του κόσμου ούκ ειμί

Αγίασον αυτούς εν τη αληθεία σου ο λόγος ο σός αληθεία έστι.

Καθώς εμέ απέστειλας είς τον κόσμον, καγώ απέστειλα αυτούς είς τον κόσμον.

Και υπέρ αυτών εγώ αγιάζω εμαυτόν, ίνα και αυτοί ώσιν ηγιασμένοι έν αληθεία.

Ού περί τούτων δε ερωτώ μόνον, αλλά και περί των πιστευόντων διά του λόγου αυτών είς εμέ.

Ίνα πάντες έν ώσι, καθώς σύ πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοί, ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση ότι σύ με απέστειλας.

Και εγώ την δόξαν ήν δέδωκάς μοι δέδωκα αυτοίς, ίνα ώσιν έν καθώς ημείς έν εσμέν.

………………………….

          Η αρχιερατική προσευχή υπέρ….

«Η Ζωή μας είναι πάντα ο αποχωρισμός

κι η πιο δύσκολη παρουσία»

          Γιώργος Σεφέρης

                                           Μεγάλη Παρασκευή

     

       «Ο ζωής γαρ θέλων παραίτιος θάνατον υπέστη, ζωώσαι θέλων πάντας». Ψάλλει με περισσή ιερότητα ο υμνωδός. Μεγάλη Παρασκευή, μέρα βουβή, μέρα μουντή, μέρα  σκοτεινιασμένη, μέρα που θάπτεται ο Χριστός των πάντων βασιλέας. Και λυρικότατα, ένα στιχηρό ιδιόμελο της ιδίας ημέρας αναφέρει. «Πάσα η κτίσις ηλλοιούτο φόβω θεωρούσα σε εν σταυρώ κρεμάμενον Χριστέ’ ο ήλιος εσκοτείζετο και γης τα θεμέλια συνεταράττετο’ τα πάντα συνέπασχον τω τα πάντα κτίσαντι ο εκουσίως δι ημάς υπομείνας».

    Αν η ημέρα του Πάσχα είναι η πλέον ηλιόλουστη, χαρμόσυνη και ελπιδοφόρα μέρα της Άνοιξης, η Μεγάλη Παρασκευή είναι η πλέον κελαινοφανής, κατανυκτική και αινιγματικά σιωπηλή της μεγάλης τεσσαρακοστής. Τα πρόσωπα που μετέχουν του Θείου δράματος είναι σήμερα σιωπηλά, πολυπικραμένα, πένθιμα αν και ανθοφορεμένα. Σήμερα ο ψυχοσμιλευτής του μέλλοντος κατεβαίνει στον Άδη. Σήμερα ο τεθεωμένος βροτός γίνεται νεκρών πρωτότοκος. Ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντα εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος. Σήμερα ο πανσθενουργός Λόγος κατεβαίνει στο βασίλειο του αβυσσαλέου βάθους, στον τόπο της υπέρτατης απελπισίας. Στο χώρο της αέναης πανανθρώπινης μνήμης, που η πύρινη ελεουργός μήτρα της ανθίσταται μυστηριωδώς στη φθορά του βιολογικού και ιστορικού χρόνου. Είναι η χρονική στιγμή όπου «ο Θεός εφανερώθη στης νιότης τ’ άνθισμα εδώ κάτου κι όπου όλο αγάπη η ζωή του εδόθη σε πρώιμο σπαραγμό θανάτου. Τρόμο και πόνο είχε υπομείνει πιο ακριβός έτσι να μας μείνει.» όπως τόσο τρυφερά αναφέρει ο νύκτιος ποιητής Νοβάλις.

    Και ο δικός μας, ο κυρ Αλέξανδρος ο Σκιαθήτης, αναφέρει «Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η σεμνότερη και ιερότερη μέρα της Χριστιανοσύνης». Είναι η μέρα που βασιλεύει ο Άγιος Πόνος. Ο λυτρωτικός πόνος του Θεού για τον άνθρωπο και ο ελπιδοφόρος πόνος του Ανθρώπου για τον Θεό. Ο ορθόδοξος άνθρωπος-ιδιαίτερα ο Έλληνας- την ημέρα αυτή φτάνει στο αποκορύφωμα της μέθεξής του. Τα σεπτά πάθη του Θεανθρώπου δεν είναι γιαυτόν μια απλή επετειακή ανάμνηση, αλλά μια εν δυνάμει, επανάληψη του θεϊκού μαρτυρίου. Συμπάσχει μαζί με το Χριστό και υποφέρει, γιατί ιστορικά έχει βιώσει την λυτρωτική εμπειρία του πόνου. Έχει γευθεί την πολύποιμαντική αίσθηση του θανάτου, η οποία τον έχει διδάξει, ότι χωρίς Πτώση, δεν υπάρχει Ανάσταση. Γιαυτό και πάνω στον καταστόλιστο επιτάφιο τοποθετεί τις διαχρονικές ελπίδες του γένους του.

      

                     ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

Αύριο Λαμπρή. Βρέχει αλλά δε θα ‘χουμε γραφείο.

Τ’ αρνιά, στο φούρνο, μου θυμίζουν ένα απέραντο βρεφοκομείο.

               Γιώργος Σεφέρης

Η επί του Όρους ομιλία

Λεπτή βροχούλα στις δαμασκηνιές

Και τα φυτά της γης να ‘χουν ανθίσει.

Ο Κύριος κάθισε και μίλησε,

Όχι σαν χειμωνιάτικη νεροποντή που παίρνει

ξύλα και κέδρους στο ποτάμι της,

αλλ’ όπως τούτη τη βροχή που μούσκεψε

τ’ άχραντα πόδια Του.

                   ------------

Ταπεινά φυτρώνει το άνθος, ταπεινά

να υψώνετε στο βαθύ ουρανό τα μάτια σας.

Η αγάπη, η αγάπη καταξιώνει

τις πράξεις μας’ σαν αγαπάμε,

μοιάζουμε στην πηγή που δεν γνωρίζει τα νερά της,

κι όμως κυλάει αστείρευτη στη χλόη.

                       -------------

Όταν το ψωμί αχνιστό θα κόβετε στην καμάρα

την εσπέρα, να θυμάστε πόσο σιτάρι

έριξαν τα χέρια του γεωργού, τις προσευχές

της μάνας να δυναμώση το πράσινο φύτρο.

                          -----------

Εγώ θα φύγω, όμως, πάλι θα μαι κοντά σας,

όταν γυρνάτε με τα ζώα απ’ το χωράφι,

με της καμπάνας τους αχούς στ’ αυτιά σας,

λέγοντας καλησπέρα στη γιαγιά του δάσους.

                                    Αντρέας Αγγελάκης

ΠΟΙΟΣ ΠΡΩΤΟΣ, ΘΕ ΜΟΥ

Ποιός πρώτος, Θέ μου, σ’ έκραξε; Ποιός πρώτος

από τη γη σ’ ανάστησε, να ορμήσω

μύρια φιλιά στα πόδια του ν’ αφήσω;

                   -------------

Που βγαίνεις σιγαλόποδος τη νύχτα

απ’ της σιωπής τα χώματα, τους ίσκιους

και των δακρυών την καταχνιά, να μ’ έβρεις

στο ερημικό καλύβι μου, σαν όλα

το πιο θλιφτό τραγούδι τους θρηνούνε.

                        -------------

Κι ασκώνω αργά την κεφαλή και μπαίνει

μες στην ψυχή μου φως κι αργά σταλάζουν

τα μάτια, ως Σε θωρώ, της ομορφιάς μου

θάλασσα εσύ, που εντός σου γλυκοσβήνω!

                                      Ολγα Βότση

                  ΣΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΣΟΥ

Χριστέ μου, πίκρα ένοιωσα πολλή στη σταύρωσή Σου,

γιατί ενώ ερχόμουνα κοντά σαν μαθητής Σου

και με του Σίμωνα διάθεση, του Κυρηναίου,

με πόνο αντίκρυσα τον εαυτό μου σταυρωτή Σου,

στο πρόσωπο ενός ευσεβεστάτου φαρισαίου.

                                      Ελευθέριος Μάινας

ΔΕΙΛΙΝΗ ΩΡΑ

Ψάλλοντας ήρθα τούτο το σπερνό

στο γαληνό, μικρό ερημοκλήσι

να Σου προσφέρω Δειλινέ, για θυμιατό

τον πόνο, που σαν θάνατο

μέσα μου έχω κλείσει…

                 ------------

Γονατιστός και σιωπηλός

δίχως σκιές κι υπεροψίες

να κλάψω,

να προσευχηθώ,

για τις σκληρές κι ενδόμυχες,

δοκιμασίες.

               ---------

Ψάλλοντας ήρθα Αστερινέ.

Κι ως διάβηκα την Πύλη

έμεινα λάτρης, ικέτης ταπεινός,

ζητώντας μόνο λίγο φως

απ’ το χρυσό Σου το καντήλι.

                          Δημήτρης Φερούσης

Εν αρχή ήν ο Λόγος, και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν, και Θεός  ήν ο Λόγος.

Ούτος ήν έν αρχή προς τον Θεόν.

Πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ έν ό γέγονεν.

Εν αυτώ ζωή ήν, και η ζωή ήν το φώς των ανθρώπων.

Και το φώς εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ού κατέλαβεν

                    Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο

                         Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

     Το κάλεσμα του Θεού το ακολουθά η Ανάστασή του. Η ιδιοτυπία του οσιρικού θείου Δράματος μεταθέτει δογματικά την ανάσταση του Όσιρι στην σφαίρα των Θεών, μα το αρχαιότερο ιεροτυπικό ανακρατεί ιερουργικούς τύπους της ανάστασής του. Η ανάσταση του Ταμμούζ, η θριαμβική του επιστροφή κ’ οί χαιρετισμοί πού τον υποδέχουνται ακούονται, αγκαλά κι όχι εμφαντικά, αρκετά ωστόσο καθαρά στις «Ταμμουζικές Λειτουργίες». Στο ιερατικό υπόμνημα του θείου πάθους του Ασσούρ, που καθρεπτίζει το πάθος του Βήλου-Μαρντούκ, οι θεοί στήνουν πόλεμο με τους θεούς του Κάτου Κόσμου στην πύλη του τάφου του Θεού, πούναι πύλη και του Άδη μαζί, τους νικούν κι ανεβάζουν το Βήλο-και τους ομολόγους μεσοποταμιακούς θεούς-στον Επάνω Κόσμο. Με την ανάσταση του χαναναίου Βάαλ-

(«ζωντανός ο παράξιος ο Βάαλ,

ζεί ο ρήγας, ο αφέντης της Γής»)-

λύνεται ο κόμπος που στερφόδενε την πλάση:

«Σ’ ονειροφάνταση, ώ Ήλ, ώ καλόκαρδε,

σ’ ορασιά, πλάστη εσύ των πλασμάτων,

οί ουρανοί βροχοβρέχανε πάχος,

τά ξερορέματα τρέχανε μέλι».

Στο ανοιξιάτικο φοινικικό πανηγύρι του Άδωνι γιορτάζεται η ανάσταση του θεού, μά στα φθινοπωρινά πανηγύρια των έξω λατρειών, πού παρασταίνεται το ξόδι του Θεού, η ανάσταση κατασταλάζει στην ευχή να γυρίσει ο θεός και του χρόνου. Σ’ υστερότατους χρόνους, πολύ ύστερα από την επίσημη καθιέρωση του Χριστιανισμού, οι ανοιξιάτικες τελετές της Βύβλου φαίνεται να μετασχηματίζουν τις φθινοπωρινές τελετές, στο αλεξανδρινό πανηγύρι. Ένα χωρίο του Κυρίλλου της Αλεξανδρείας όχι μονάχα αναφέρει την ανάσταση κ’ εδώ, μα παρουσιάζει να-έχει οργανωθεί (σίγουρα πάνου στα πρότυπα των Οσιρικών τελετών) κ’ ένα λειτουργικό στα Αδώνια δράμα:

επλάττοντο τίνοιν Έλληνες εορτήν επί τούτω τοιαύτην. Προσεποιούντο μέν γάρ λυπουμένη τη Αφροδίτη, διά το τεθνάναι τον Άδωνιν, συνολοφύρεσθαι και θρηνείν, ανελθούσης δε εξ άδου, και μην και ηυρήσθαι λεγούσης τον ζητούμενον, συνήδεσθαι και ανασκιρτάν, και μέχρι των καθ’ ημάς καιρών εν τοίς κατ’ Αλεξάνδρειαν ιεροίς ετελείτο το παίγνιον τούτο.

Στη ρωμαϊκή λατρεία του Άττι, που ξεσηκώνει το σχέδιο της φρυγικής λατρείας του, η ανάσταση του θεού, τα Ιλάρια ή «Γιορτή της χαράς», πανηγυρίζεται ύστερ’ από τά πάθη του, στις 25 του Μάρτη. Την ανάσταση του μινωικού θεού την προδίνει ο μύθος του Γλαύκου που ανασταίνεται μ’ ένα θαυματικό βοτάνι, σε μυστηριακούς τύπους τη μαρτυρά το ξανάφτιασμα του κομματιασμένου Ζαγρέα. Μά κάποιος αρχαιοκατέβατος μύθος, πώς από ‘να σπήλαιο της Κρήτης λαμποκοπά κάθε χρόνο φωτιά από το αίμα της γέννας της Ρέας, μαρτυρά πώς ο ξαναερχομός του Θεού κατασταλάζει στο ξαναγέννημά του κάθε χρόνο. Την ίδια γραμμή δείχνει η εκδοχή του Ζαγρεϊκού μύθου, πώς τον σκοτωμένο Ζαγρέα τον καταπιάνει και τον γεννά σά Διόνυσο η Σεμέλη. Η λατρεία ενός θεού που πεθαίνει και ξαναγεννιέται σα βρέφος, κεντρώνεται και στη λατρεία του Διονύσου. Οι «Όσιοι» στους Δελφούς τελούν απόρρητη θυσία στον τάφο του Διονύσου, όταν οι Θυιάδες ιερουργούν την «έγερσιν» του Θείου Βρέφους, του Λικνίτη. Σε κάθε περίσταση, η θετική μαρτυρία μιας ανάστασης του Διονύσου ξακολουθεί να μας λείπει. Ο λόγος είναι πώς η θανατική περιπέτεια του θεού μεταπλάθεται πάνω στην  Κάθοδο και Άνοδο της Θεάς, μεταγυρίζοντας-όπως τελικά και του Ταμμούζ, του Βήλου, του Βάαλ, του Άδωνι-σ’ ένα κατέβασμα κι ανέβασμά του τον Άδη. Η τροπή τούτη εικονογραφίζεται στο πανηγυρικό ξαναγύρισμα και στ’ ανέβασμα του Βήλου από τον Άδη, καθώς και σε λογίς στοιχεία του δράματος του Διονύσου. Στην αγορά της Τροιζήνας είταν ναός της Άρτεμης με μινωική παράδοση και μ’ αγάλματα μέσα των χθονίων θεών, και, για την ντόπια παράδοση, εδώθε ο Διόνυσος ανέβασε από τον Άδη τη Σεμέλη. Είδαμε τ’ ανακράξιμο του θεού στα «Λήναια», και στη Λερναία «λίμνη», όπου και προσφορά στον κλειδοκράτορα του Κάτου Κόσμου. Εδώθε ανεβαίνει από τον Άδη ο Διόνυσος, ανεβάζοντας, για την ντόπια παράδοση, και τη Σεμέλη μαζί του. Είδαμε ακόμη πως στη Ρόδο αναφέρονται «κάθοδοι» του θεού και παρακίνημά του με μουσικό όργανο, τον υδραύλην ν’ ανέβει. Αγγειογραφικά μνημεία τεκμηριώνουν σε γενικότερη τη λαϊκή πίστη.

     Το πιο αναντίλογο είναι μια μελανόμορφη λήκυθος(τέλη του 5^ου αιώνα), όπου παρασταίνεται ο Διόνυσος να βγαίνει μέσα από το χώμα. Η παράσταση βεβαιώνει την ερμηνεία τους και στην παράσταση του κρατήρα του Βρετανικού Μουσείου, όπου αναγνωρίζεται η «άνοδος» ενός βλαστικού θεού, έχουμε, μ’ όλο που ο Διόνυσος σημαδεύεται κι ανάμεσα στους θεατές, την άνοδο του Διονύσου. Χαρακτηριστική είναι εδώ η παρουσία της Νίκης, που σημαδεύει το νικημό του Χειμώνα και του Θανάτου. Στην ίδια κατηγορία πέφτει, κατά μια άποψη, η παράσταση της ανόδου του Διονύσου και της Αριάδνης σ’ ένα κρατήρα του Λούβρου, όπου η Αριάδνη, ηρωίδα κι αλλοτινά κατερχόμενη Θεά, παίρνει τη θέση της Σεμέλης, κι ανάλογη παράσταση, από κύλικα του Μουσείου της Νεάπολης, του Διονύσου και της Σεμέλης. Μιάν άνοδο του θεού  μπορούμε να βλέπουμε και στον ερχομό του μέσα σ’ ένα τροχοφόρο καράβι. Τα αμαξοκάραβο τούτο μαρτυριέται για την Αθήνα από τις αγγειογραφίες, για τη Σμύρνη από νομίσματα, και για την ίδια, πάλι, πολιτεία κι από πληροφορία του Φιλοστράτου:

Πέμπεται γάρ τις μηνί Ανθεστηριώνι μεταρσία τριήρης ές αγοράν, ήν ο του Διονύσου ιερεύς, οίον κυβερνήτης, ευθύνει πείσματα εκ θαλάττης λύουσιν.

Η τελευταία μαρτυρία συνδέει το καράβι με τα Ανθεστήρια και μια σειρά στοιχεία που μαρτυρούν πομπή κι αμάξια στους «Χόες» τοποθετούν τον ερχομό του Θεού στη δεύτερη τούτη μέρα των Ανθεστηρίων. Είναι φανερό πώς ο Διόνυσος γυρίζει από κάποιο ταξίδι. Μά τα Ανθεστήρια είναι αρχαιότερα από τον αποικισμό των Ιώνων, κι έτσι το πλάσμα πρωτοσχετίζεται με το αθηναϊκό πανηγύρι. Από την άλλη, είδαμε πως η κατάβαση του Διονύσου που παρωδείται στους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, σχετίζεται με την «εν Λίμναις» περιοχή, όπου το αρχαιότερο ιερό του Διονύσου, που ανοίγει μια φορά το χρόνο, στους «Χόες». Αν, έτσι, ο Θεός κατεβαίνει στον Άδη από μια βαλτολιμνιά, φυσικό είναι να ξανανεβαίνει απ’ αυτή, ταξιδεύοντας μέσα σ’ ένα καράβι. Το στοιχείο τούτο συνεργεί, ίσως, στο γυρισμό της περιπέτειας του θεού σ’ ένα ταξίδι. Στη Μίλητο, στην Πριήνη, στην Έφεσο συναντιέται η γιορτή των Καταγωγίων. Σ’ επιγραφή της Μιλήτου αναφέρεται καταγωγή του Διονύσου από τον ιερέα και την ιέρειά του, με συμπαράσταση των ιερειών του Διονύσου Βάκχίου. Σ’ επιγραφή της Πριήνης μνημονεύεται λατρεία του Διονύσου του Καταγωγίου και πομπή των συγκαταγαγόντων τον Διόνυσον με επικεφαλής τον ιερέα του Διονύσου του Φλέου πού παίρνει, κατά την επιγραφή, και την ιερωσύνη του Καταγωγίου. Τα «Καταγώγια» της Εφέσου μνημονεύονται από «βίο» του Αγίου Τιμοθέου. Αν είναι διονυσιακά δεν μαρτυρείται εδώ, συνάγεται όμως από τα άλλα ιωνικά «Καταγώγια», από την ομώνυμη γιορτή που υποδέχεται τον Αντώνιο-Διόνυσο στην Έφεσο, κι από την παρουσία μιας σπονδής των Καταγωγίων στον αθηναϊκό θίασο των «Ιοβάκχων», που την τελεί σε μια γιορτή με το όνομα Στιβάς, παρμένο από τα διονυσιακά κισσοδεμάτια. Αν τα Καταγώγια σχετίζονται με το καράβι του Θεού και γενικότερα, έτσι, με τα Ανθεστήρια, δεν έχουμε άμεση μαρτυρία, μα η συνολική ένδειξη ευνοεί τον ταυτισμό τους. Σ’ όλα τούτα η ιδέα της Ανάστασης, υποχωρώντας μαζί με την ιδέα του θανάτου του Θεού, συγκεντρώνεται, ολοένα και περισσότερο, στην επιφάνειαν του Θεού, στο ξαφνικό και δοξαστικό παρουσίασμά του, που ανταποκρίνεται στην επίκληση ή «ανάκληση» των πιστών του. Ο ερχομός και το παρουσίασμα του Θεού στη μέση των θιάσων του είναι στοιχείο των μαιναδικών οργίων του και ξεμένει στις γυναικείες τελετές των κατοπινών τριετηρικών του οργίων. Στην αρχαία τούτη «επιφάνειαν» αντιστοιχεί η χρονιάτικη «επιφάνεια» που ανακεφαλαιώνει τους τύπους της Ανάστασής του. Λείψανο μιας αρχαίας πραγματείας για τον Διθύραμβο παραδίνει απόσπασμα ύμνου στην «επιφάνειαν» του Διονύσου που ξαναγυρίζει (στα Ανθεστήρια βέβαια) ύστερα από δώδεκα μήνες:

Αναβόασον αυτώι. Διόνυσον ά(εί)σομεν ιεραίς εν αμέρα(ι)ς δώδεκα μήνας απόντα. Παρά δώρα, πάντα δ’ άνθη.

Είναι το στοιχείο πού από καιρό λογιέται πώς βρέθηκε στην εμφάνιση του «από μηχανής θεού» στην Τραγωδία.

                                                Παναγής Λεκατσάς

    

     Κοιμητήριο ζώντων η Ζωή, κυμαινομένη μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. Μια περιπέτεια διαρκών αποχαιρετισμών θλίψης και ελπίδας. Ένα σύντομο πέρασμα από μυριάδες της Ιστορίας Καθόδους. Ένα ατομικό ταξίδι αιώνιας μοναξιάς. Μια πορεία μυστικών δρόμων της εξομολόγησης του καθ’ ενός προσώπου ξεχωριστά και ανεπανάληπτα, μοναδικά και ξεχωριστά, «οδός άνω κάτω μία και ωυτή». Παρακλήσεις ζωντανών εικόνων Θεού, «Έσπερε πάντα φέρων, όσα φαίνολις εσκέδασ’…» θνητών θεών, καθώς τα σήμαντρα των εκκλησιών, μας υπενθυμίζουν υμνολογώντας, την ενιαία κοινωνία κεκοιμημένων και ζωντανών.

     Αυτή είναι η ελληνική ορθόδοξη παράδοση μέσα στον χρόνο, μια ενιαία σταυροαναστάσιμη διαδρομή, που αρχινά από τον παλαιό κόσμο των Εθνικών Ελλήνων των προ-ομηρικών χρόνων και φτάνει μέχρι των ημερών μας. Μια ενιαία πορεία ζωής και θανάτου, εξομολογητικών καταβασιών και ελπιδοφόρας ανάστασης.

      Ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο της ιστορίας της φυλής αυτής, που, μόνο αν η ίδια αυτή ελληνική φυλή το αποφασίσει, μπορεί να σταματήσει. Η ευθύνη και υπευθυνότητα είναι στην δική της συνείδηση, στις ψυχές των ανθρώπων που την απαρτίζουν.

Σημεία των σύγχρονων καιρών.

Οι εφημερίδες και οι ειδήσεις των τηλεοπτικών κρατικών και ιδιωτικών καναλιών ανέφεραν:

Α, η χώρα μας, καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, γιατί η Ελληνική Δικαιοσύνη, αθώωσε τους έλληνες εκείνους παραγωγούς της φράουλας, που εκμεταλλεύονταν και χειροδικούσαν εναντίων ανυπεράσπιστων εργατών μεταναστών, που ζούσαν μέσα σε τρώγλες σε ανθυγιεινές συνθήκες. Επιδίκασε κάπου 600.000 ευρώ, που θα τα πληρώσουμε εμείς οι φορολογούμενοι πολίτες, και όχι οι όποιοι υπεύθυνοι.

Β, πάνω από το πενήντα τοις εκατό των ελλήνων, δεν πληρώνουν τους φόρους τους στην πολιτεία, με συνέπεια, να επιβαρύνουν το υπόλοιπο ποσοστό των πολιτών.

Γ. Σε ερώτηση δημοσιογράφου, μεγάλο στην ηλικία άτομο, με παιδιά και εγγόνια, ανέφερε ότι «αυτή η κυβέρνηση, μας εξαθλίωσε τόσο πολύ, που αγόρασα μόνο μισό αρνί για να φάμε». Και δεν πέρασε από το μυαλό αυτού του σύγχρονου Έλληνα, πόσοι συνέλληνες μας είναι άνεργοι, πόσοι έλληνες και ελληνίδες σιτίζονται από τα συσσίτια των Δήμων και της Αρχιεπισκοπής, πόσοι και πόσες δεν θα φάνε ούτε αυτό το μισό αρνί, που αυτός θα περιδρομιάσει, ώστε να παραμείνει σιωπηλός μπροστά στο μαρκούτσι που τον ρωτάνε.

Δ. πάλι από τις ειδήσεις της τελευταίας εβδομάδας που ανέφεραν ότι: «πάνω από 6.500 έλληνες από την Βόρειο Ελλάδα ταξιδεύουν κάθε Κυριακή στα Σκόπια, για να παίξουν στα Καζίνα. Αλήθεια, τους έλεγξε καμία εφορία που ελέγχει όλους εμάς τους φορολογούμενους; Και με πίκρα ρωτώ, αυτοί οι συνέλληνες, θα αγωνιστούν πατριωτικά να μην δοθεί το όνομα Σλαβομακεδονία σε αυτό το νεοσύστατο κράτος; Και ποιος έλληνας θα υπερασπιστεί αυτούς και τις οικογένειές τους, τις οικίες και τους τάφους των προγόνων τους, οι γκάγκαροι Αθηναίοι, οι γκάγκαροι Πειραιώτες, οι γκάγκαροι Πελοποννήσιοι, ποιοι;

Ε. μερίδα ελλήνων ταξιδεύουν στην γειτονική Βουλγαρία, αλλάζοντας πολλοί από αυτούς υπηκοότητα, μεταφέροντας τις οικογενειακές τους επιχειρήσεις για να γλυτώσουν την εδώ φορολόγηση, ή ανοίγοντας νέες. Αυτή είναι η νέα εθνική συνείδηση των ελλήνων;

Στ. άτομα που εκλέχθηκαν για πρώτη φορά στην Βουλή από το κυβερνών κόμμα, πρόσωπα, που ίσως, γράφω ίσως, να μην έχουν εργαστεί ποτέ τους, να είναι και αυτά Πορφυρογέννητα , όπως κατηγορεί-και δικαίως-πολιτικά πρόσωπα της αντιπολίτευσης ο κύριος πρωθυπουργός, εκφράζουν την θέση ότι «είναι παγανιστικά αυτά τα έθιμα της μεγαλοβδομάδας». Ναι, είναι ελληνικά πανάρχαια παγανιστικά της ιστορικής παράδοσης αυτού του τόπου, που σας εξέλεξε και με όχι μικρό μισθό, τον κατηγορείται. Πονηροί πολιτικάντηδες, που επειδή πήρατε την εξουσία χάριν σε ένα συντηρητικό κομμάτι του πολιτικού συστήματος, θεωρείται ότι θα βαρέσετε τους ζουρνάδες και θα χορεύουν οι ντόπιες δούλες αρκούδες, μια και δεν σας έκαναν το χατίρι να χορέψουν οι ευρωπαίοι ξένοι τροικανοί.  Που θα στηρίξει τις ελπίδες του αυτός ο απλός Κόσμος, που εσείς καταβάθως ίσως και να περιφρονείτε μια, που δεν είχαν τα χρήματα, να σπουδάσουν στα ξένα πανεπιστήμια που εσείς σπουδάσατε και να μην εργαστούν. Εσείς φέρατε το Νέο Μνημόνιο, εσείς ανεβάστε το όριο ηλικίας, εσείς ψηφίσατε την αύξηση του ΦΠΑ, εσείς αυξήσατε την άμεση και έμμεση φορολογία, εσείς διατηρήσατε την φαυλοκρατία με τους δικούς σας διορισμούς, την εξοπλιστική αγορά πολεμικού υλικού, εσείς επιλεκτικά στέκεστε βοηθοί σε αλλόφυλους εξαθλιωμένους και πεινασμένους πρόσφυγες, εσείς ετοιμάζεστε να στήσετε Ειδικά Δικαστήρια, εσείς με τα νομοθετήματα που θεσπίσατε, αφήνετε ελεύθερους ποινικούς που αφαιρούν ζωές-λες και δεν υπάρχουν από εσάς ηθικοί αυτουργοί για αυτά τα εγκλήματα- και μιλάτε για παγανιστικές τελετές; Εσείς, που η οικονομική πολιτική σας είναι η «αριστερή επιλογή» της συντηρητικής παράταξης που υπηρετείται με τον τρόπο σας. Και αν είναι ειδωλολατρία η άφιξη κατά την ελληνική παράδοση του Φωτός, τότε γιατί τόσοι εναγκαλισμοί με τους ιερείς; Τόση προβολή προσώπων του εκκλησιαστικού χώρου, είχαμε να δούμε από την εποχή της αλήστου μνήμης δικτατορίας του 1967. Αν είχατε μελετήσει το τιτάνιο έργο του Γιάννη Ρίτσου και του Κωστή Παλαμά μόνο, δεν θα λέγατε αυτά που λέτε.

Ζ. Ελέχθει στις  ειδήσεις, ότι η φιλόξενη ελληνίδα ταβερνιάρισσα που βοηθούσε Σύρους πρόσφυγες, έκλεισε την ταβέρνα της εξαιτίας του έμμεσου «πολέμου» που είχε από έλληνες νησιώτες. Κρίμα, το ελληνικό ήθος και η ιστορική και θρησκευτική παράδοση αιώνων, απαιτεί άλλου είδους αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Και οι ειδήσεις και τα ρεπορτάζ της τηλεόρασης, μας μεταφέρουν εικόνες και πληροφορίες μιας χώρας, που άλλαξε και πορεύεται προς τα πού; Μήπως και ο Μαρξισμός όπως και ο Εθνικισμός, δεν στηρίχτηκε πάνω στις ράγες μιας «ειδωλολατρικής» Μεσσιανικής δοξασίας;             

Άραγε, τι θα έλεγαν για τα σύγχρονα αυτά πολιτικά και άλλα κοινωνικά γεγονότα, που συμβαίνουν στην χώρα μας.  Έλληνες Στοχαστές του μεγέθους όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, ο Παναγής Λεκατσάς, ο Βασίλης Ραφαηλίδης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Κώστας Παπαϊωάννου, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Ίων Δραγούμης, ο Περικλής Γιαννόπουλος, ο Κωστής Μοσκώφ, ο Γιάννης Τσαρούχης, η Αγγελική Χατζημιχάλη, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Τάσος Βουρνάς, η Κατερίνα Γώγου, ο Νίκος Σβορώνος, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Σωτήρης Σπαθάρης, ο Μάρκος Βαμβακάρης, η Δόμνα Σαμίου, ο Νίκος Καζαντζάκης. Οι ξεριζωμένοι κεκοιμημένοι έλληνες της Μικρασιατικής Καταστροφής, οι βασανισμένοι της Κατοχικής περιόδου, οι αγνοούμενοι της Κυπριακής τραγωδίας, οι Διονυσιακές ρίζες της φυλής, τα ανθισμένα του αναστημένου Ιησού κλαδιά βλαστάρια της Πατρίδας.

Πειραιάς, 14 του Απρίλη του 2017, καθώς τα σήμαντρα σημαίνουν.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Καλή Ανάσταση, στα δώματα της ψυχής και στις συνείδησης του καθενός μας.