Μάνος Χατζιδάκις: Δύο ποιήματα

 

ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

 

     Στο προηγούμενο σημείωμά μας, 22 Φεβρουαρίου 2025, σχολιάσαμε και παρουσιάσαμε το τελευταίο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού Οδός Πανός τχ. 203/ 10,11,12, 2024, του πειραιώτη εκδότη και ποιητή, στιχουργού Γιώργου Χρονά. Το τελευταίο τεύχος του 2024 είναι Αφιερωμένο στον μεγάλο ρώσο χορευτή Ρούντολφ Νουρέγιεφ, με το οποίο ο εκδότης και οι φίλοι του περιοδικού, οι συνεργάτες του, συνεορτάζουν τα 43 χρόνια ευδόκιμης κυκλοφορίας του. Ενδιαφέρουσα σε θέματα η ύλη του τεύχους, την διαβάσαμε με ευχαρίστηση και ξεχωρίσαμε ορισμένα λογοτεχνικής φύσεως δημοσιεύματα που μας κέντρισαν το ενδιαφέρον, δίχως να παραβλέπουμε και τα υπόλοιπα κείμενα στα οποία δεν αναφερθήκαμε. Όπως παραδείγματος χάρη το αδημοσίευτο ποίημα του ποιητή Μιχάλη Κατσαρού «Τράπεζα Ελλάδος», σ. 53 μεταφερμένο από το Αρχείο του Γ. Χρονά. Στο ίδιο τεύχος, δημοσιεύεται και το κείμενο «Ο Χάρης Μεγαλυνός κοιμάται» σ.48-51 του εκδότη, ένα αποχαιρετιστήριο κείμενο στον επί μισό αιώνα φίλο και συνεργάτη του ποιητή Χάρη Μεγαλυνό ο οποίος έφυγε από κοντά μας για πάντα, στις 20 Μαϊου του 2024. Για την ποίηση του Χάρη Μεγαλυνού θα αναφερθούμε σε επόμενο σημείωμά μας.

     Παρουσιάζοντας το εορταστικό τεύχος, κάναμε μνεία στο πρώτο τεύχος της Οδού Πανός που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1981. Το πρώτο τεύχος κλείνει την αυλαία του με δύο ποιήματα του Μελωδού των Ονείρων μας Μάνου Χατζιδάκι. «ΣΠΟΥΔΗ» και «ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ», σ. 91-92. Όπως γνωρίζουμε το περιοδικό Οδός Πανός έχει ψηφιοποιηθεί από το ΕΚΕΒΙ.

     Η αγάπη μας για την μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, τα κείμενα και την ποίησή του, την δημόσια παρουσία και τον λόγο του, εξακολουθεί να παραμένει σταθερή και αμείωτη από τότε που ήρθαμε σε επαφή με το πολυσχιδές έργο του στα εφηβικά μας χρόνια. Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι κατά κοινή ομολογία ένας από τους σύγχρονους πυλώνες του Νέου Ελληνισμού και του Νεοελληνικού Πολιτισμού. Αυτό είναι κάτι το αδιαμφισβήτητο έστω και αν έχουν περάσει τόσα χρόνια από την κοίμησή του, και τα μουσικά ακούσματα και οι τραγουδιστικές και μουσικές προτεραιότητες των Ελλήνων έχουν αλλάξει δραματικά. Από την άλλη, Εμείς οι Πειραιώτες οφείλουμε πολλά στον Μελωδό των Ονείρων μας. Είναι ο Μάνος Χατζιδάκις που έγραψε τους στίχους και συνέθεσε την μελωδία του θρυλικού τραγουδιού «Τα Παιδιά του Πειραιά» που ερμήνευσε η «τελευταία Ελληνίδα θεά» όπως την αποκάλεσαν Μελίνα Μερκούρη. Το διάσημο αυτό τραγούδι που ύμνησε και έκανε γνωστό στα πέρατα της οικουμένης το Λιμάνι του Πειραιά, την Πόλη μας, έχει μέχρι σήμερα-όπως έχει γραφτεί-εκτελεστεί σε πάνω από 120 διασκευές σε πολλές γλώσσες και χώρες. Το οξύμωρο του μουσικού αυτού φαινομένου, είναι ότι ο συνθέτης του δεν το «εκτιμούσε» και τόσο πολύ. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα, το ζητούμενο είναι, ότι δεν υπάρχει ένας δρόμος, μία πλατεία στον Πειραιά που να φέρει το όνομα του υμνητή του Μάνου Χατζιδάκι, ούτε και της Μελίνας Μερκούρη από όσο γνωρίζω. Ίσως είναι ευκαιρία, όπως ακούγεται, ότι η Δημοτική αρχή σκοπεύει να δώσει το όνομα του Μίκη Θεοδωράκη-και πολύ σωστά- στην πλατεία Κοραή, την πλατεία του Δημοτικού Θεάτρου στο κέντρο του Πειραιά, να λάβει το Δημοτικό Συμβούλιο και ο Δήμαρχος την διπλή απόφαση να μετονομάσει και μία άλλη πλατεία ή δρόμο της Πόλης με το όνομα του Μάνου Χατζιδάκι και της Μελίνας Μερκούρη. Με την κίνηση αυτή (έστω και με την παρέλευση τόσων ετών) θα αποδείξει η Πόλη  μας, ο Πειραιάς, ότι δεν λησμονεί τους ευεργέτες του, την σημαντική οφειλή απέναντι σε έναν Έλληνα που τον δόξασε παγκοσμίως και θα εξακολουθεί να τον δοξάζει.

Είναι αρκετά τα σημειώματα και τα κείμενα που έχουμε γράψει και δημοσιεύσει, αναρτήσει στα Λογοτεχνικά Πάρεργα, έχουμε μιλήσει και για τα ποιήματα του Μάνου Χατζιδάκι. Πρόσφατα, Απρίλιος του 2024 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 24 γράμματα το βιβλίο του συγγραφέα και δισκογραφικού παραγωγού Κώστα Παπασπήλιου, «Για έναν μύθο θα σας πω…» -Στιγμιότυπα από τη ζωή του Μάνου Χατζιδάκι. Με πρόλογο του Ηλία Λιούγκου και επιμέλεια της Αμαλίας Τάτση, σελίδες 262, τιμή 16 ευρώ. Το βιβλίο αποτελείται από 89 μικρά στιγμιότυπα της μουσικής διαδρομής και ζωής του μεγάλου Έλληνα, και συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Την παρουσία του βιβλίου θα την κάνουμε σε επόμενο σημείωμά μας.

Στο παρόν σημείωμα αντιγράφουμε τα δύο ποιήματα του Μελωδού των Ονείρων μας- γνωστά στους αναγνώστες του περιοδικού από το 1981. Με την ελπίδα ότι θα τα χαρούν εκ νέου οι αναγνώστες των Λογοτεχνικών Πάρεργων όπως και Εμείς.

ΣΠΟΥΔΗ

Χρώμα σκοτάδι και νερό

τριγυρισμένο από μεγάφωνα

γεμάτο από νέους γυμνούς

που να χορεύουν αργά

πολύ αργά

μεσ’ στη στοά

υπνοβατώντας σε ρυθμούς

πανάρχαιους ιερούς

και στη σιωπή

στη μέση και στη λήθη αφιερωμένοι

γυμνοί ακροβάτες

χέρια και σώματα οριζόντια

που αναπτύσσονται στο δάπεδο

από δωμάτιο σ’ άλλο δωμάτιο

χωρίς τοίχο ή πόρτα ή ουρανό

μ’ ένα χαρτί μενεξεδί για ορίζοντα

έτοιμο να σκιστεί

για να μας φανερώσει άλλη εποχή

όνειρο και πληγή

παιχνίδι των ανέμων

--

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ  ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ

Δεν νοσταλγώ το πάθος

έχω περίσσιο ακόμη

και θα έχω’

την δύναμη που είχα νοσταλγώ

να κουβαλώ το πάθος μου

στους δρόμους

στα καφενεία

και τη νύχτα στο κρεβάτι

                  ΜΑΝΟΣ  ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

 

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς

24 Φεβρουαρίου 2025