Ελληνική Βιβλιογραφία Αρθούρου Ρεμπώ

Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΡΕΜΠΩ

(ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ)

ΑΘΗΝΑ ΙΟΥΛΙΟΣ 1964

Σελίδες 26

     Δεν ήταν ούτε ο διάβολος, ούτε ο καλός Θεός, ήταν ο Αρθούρος Ρεμπώ, ένας πολύ μεγάλος ποιητής δηλαδή, εντελώς πρωτότυπος, μιας μοναδικής αξίας, εξαίσιος γλωσσολόγος-ένα αγόρι, σίγουρα όχι, όπως όλος ο κόσμος!-[…] του οποίου η ζωή προπορεύεται μέσα στο φως και στη δύναμη, λογική και ομοιόμορφη όπως το έργο του.

Paul Verlaine, Les Hommes d’ aujourd’ hui, Vanier, 1888

     Το ποιητικό έργο και η ζωή του γάλλου ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ,-το πραγματικό του όνομα ήταν Ζαν-Νικολά-Αρτύρ Ρεμπώ(Σαρλβίλ-Μεζιέρ Γαλλία 20/10/1854-Μασσαλία 10/11/1891), αυτού του ατίθασου και αναρχικού παιδιού της παγκόσμιας ποίησης, που σε πολύ νεαρή ηλικία, κάθισε την ομορφιά στα γόνατά του την βρήκε πικρή και την βλαστήμησε, αλλά και βίωσε έντονα σε εφηβική ηλικία, πριν καν κλείσει τα 18 του, αυτό που στα κατοπινά χρόνια, εξέφρασε ο συμπατριώτης του θεατρικός συγγραφέας, πεζογράφος, ποιητής και σκηνοθέτης Ζαν Κοκτώ, ότι: «Κανείς δεν αγνοεί πια ότι η Ποίηση είναι τρομακτική μοναξιά, μοίρα κακή εκ γενετής, αρρώστια της ψυχής…», μια «αρρώστια» που την διέκοψε ο ίδιος στα 20 του χρόνια, πριν καν ενηλικιωθεί σταμάτησε να γράφει, στρέφοντας το τιμόνι της μετέπειτα σύντομης ζωής του(πέθανε μόλις 37 ετών) στο εμπόριο, δουλεμπόριο αλλά και σε επαγγέλματα, που θα έγραφε κανείς, δεν συνάδουν με την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα μιας ποιητικής φύσης και μάλιστα, ενός ποιητή της αμφισβήτησης όπως τον απεκάλεσαν κατόπιν. Ένας πολύ νέος σε ηλικία ποιητής, ένας ποιητής «κομήτης» που άλλαξε την ροή της σύγχρονης γαλλικής ποίησης, και που ο λόγος του, επέδρασε καταλυτικά στις συνειδήσεις και την σκέψη των επερχόμενων ποιητών παγκοσμίως. Ο Αρθούρος Ρεμπώ, αυτός ο οραματιστής έφηβος, έγινε γνωστός στην χώρα μας την περίοδο του μεσοπολέμου, στις αρχές της δεκαετίας του 1910,(ο ποιητής που προτάθηκε για το Ελληνικό βραβείο Νόμπελ της Ποίησης ο Σωτήρης Σκίπης, τον μεταφράζει το 1910 το 1912 κλπ., αντίστοιχα στο περιοδικό των Δημοτικιστών, «Ο Νουμάς» του Π. Ταγκόπουλου. Αν και στο λήμμα 60 έχουμε την πληροφορία, ότι ο συγγραφέας Νίκος Επισκοπόπουλος τον αναφέρει στην εφημερίδα «Το Άστυ» του 1894 όπως μας δείχνει η Ελληνική Βιβλιογραφία του, που πρώτος συνέταξε ο ακούραστος, ακαταπόνητος, χαλκέντερος Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης,(Αθήνα 1899-Αθήνα 25/7/1978) ο «Κολοσσός του Μαρουσιού» όπως τον χαρακτήρισε ο αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ στο γνωστό του βιβλίο. Από την δεύτερη δημιουργική αυτή δεκαετία της ελληνικής ποιητικής σκηνής, άρχισαν να μεταφράζονται ποιήματά του σε εφημερίδες και περιοδικά του Ελληνικού και του Κυπριακού χώρου και να γράφονται μελέτες και άρθρα για το έργο του. Η πρώτη αυτή Βιβλιογραφία που συνέταξε ο Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης,(Α΄ έκδοση από το τυπογραφείο Σεργιάδη 1955) μας φανερώνει ποια ποιήματά του μεταφράστηκαν πρώτα στο ελληνικό κοινό, ποιοι έλληνες και ελληνίδες ποιητές άρχισαν μια διαρκή επικοινωνία με το έργο του, ποιοί μεταφραστές και μεταφράστριες μετέφρασαν ή απόδωσαν ποιήματά του και ποιες οι ενδοκειμενικές συνομιλίες με το έργο του, στρέφοντας το ενδιαφέρον τους-όχι μόνο στους γάλλους συμβολιστές δημιουργούς-αλλά κυρίως, σε αυτόν τον αδηφάγο των εμπειριών και των αισθήσεων έφηβο, από ποια ίσως γλώσσα,( εκτός από τα γαλλικά), ποια τα λογοτεχνικά περιοδικά και οι εφημερίδες που δημοσιεύτηκαν(τα καθαρά λαϊκά οικογενειακά, ή τα αμιγώς λογοτεχνικά), και ακόμα θα σημειώναμε, ποιο το ευρύτερο ανθρώπινο ελληνικό ποιητικό και μεταφραστικό περιβάλλον υποδοχής του, και ποιος ο χρόνος των μεταφράσεών του και πρόσληψής του στην ελληνική ποιητική και πνευματική επικράτεια την δεδομένη δύσκολη ιστορικά ελληνική περίοδο, και, κατά πόσο βοήθησε το έργο του, στο πέρασμα των ελλήνων δημιουργών από τον ελληνικό ρομαντισμό στην μοντέρνα και μεταμοντέρνα ποίηση. Υπήρξε δηλαδή, τομή για τα ποιητικά μας πράγματα, ο ρηξικέλευθος και ανατρεπτικός λόγος του Ρεμπώ; Επίσης, τις διαλέξεις που δόθηκαν για να γνωρίσει το ελληνικό πνευματικό κοινό το έργο του, και γενικά, άρθρα και σημειώματα που αφορούν τον νεαρό σε ηλικία γάλλο ποιητή, με την ταραχώδη, πολυκύμαντη ζωή, και άνευ ορίων και όρων ατομικό του βίο, όχι μόνο εξαιτίας της ερωτικής του σχέσης με τον ποιητή Πωλ Βερλαίν, αλλά και της ιδιόρρυθμης-για τα κοινά ανθρώπινα μέτρα-μεγαλοφυΐας του.  Μια ποιητική και ατομική φυσιογνωμία, που σπανίζει μέσα στην ιστορία της παγκόσμιας ίσως γραμματείας, που κατόρθωσε οργανικά να δέσει τον οραματικό του μεταφυσικό προβληματισμό με την ποιητική του γραφή. Πολύ αργότερα, οι ποιητές της αμερικάνικης γενιάς των Μπήτ, θα αναδείξει μορφές σαν εκείνη του Αρθούρου Ρεμπώ. Ποιητές που στάθηκαν αμφισβητίες των καλλιτεχνικών και πνευματικών πραγμάτων στην χώρα τους και της εποχή τους. Αρνητές της φόρμας και του πουριτανισμού της ζωής και της τέχνης. Ο Αρθούρος Ρεμπώ, με την παρθενικότητα των οραμάτων του, τις σκληρές και βασανιστικές εικόνες των παραισθητικών μεταφυσικών του καταστάσεων-απέχει από τον μεταφυσικό οραματισμό του άγγλου ποιητή Ουίλλιαμ Μπλέηκ, το έργο του άγγλου μεταφυσικού ποιητή, είναι πιο οργανωμένο, πιο κατανοητό στις συνειδήσεις των αναγνωστών, έχει μια συνέπεια στην μεταφυσική του στοχοθεσία, είναι λυρικότερος ο λόγος του γιαυτό και πιο προσβάσημος, αρμενίζει ίσως με μια πίστη και όχι με την άρνησή της, όπως εκείνο του έφηβου γάλλου επαναστάτη κομμουνάριου ταραχοποιού του ποιητικού λόγου. Θεσπέσιες είναι οι αρμονικές του συζεύξεις μεταξύ ρεαλιστικής πραγματικότητας και ποιητικού ονείρου, σοκάρουν οι οντολογικές του ύβρεις, ο απόλυτος τρόπος της σάτιράς του, σε πρόσωπα και έργα ποιητών της εποχής του, και, δεδομένου της ηλικίας του, προκαλεί ανησυχητικό θαυμασμό, η ερωτοτροπία του, με το απόλυτο μηδέν, της άρνησης κάθε θετικού δημιουργικού στοιχείου της τέχνης, ο Ρεμπώ μέσω της ευαίσθητης βίας των λέξεών του, μέσω των εικονοκλαστικών του εικόνων, που εικονίζουν αυτό το πάντα άπιαστο και αναζητούμενο μεταφυσικό και αισθητικό ασύλληπτο, όχι μόνο από τους καλλιτέχνες-ποιητές, αλλά και τους σκεπτόμενους ανθρώπους γενικότερα, με την καθολικότητα και αιωνιότητα που έχουν οι λυρικές του πρόζες και οι απόψεις του περί της ποιητικής τέχνης, το εντελώς ατομικό του ύφος, τροφοδότησε για μεγάλο χρονικό διάστημα και εξακολουθεί να τροφοδοτεί τον κόσμο της ποίησης και όχι μόνο. Αυτός ο ωραίος νέος εγωπαθής, με την αρρωστημένη του δίψα για το απόλυτο που «αμαυρώνει τις φλέβες του», με αυτήν την συνεχή ανεμοζάλη της απάρνησης κάθε σταθερής της ζωής κατάσταση, αυτός που έγραφε ότι δεν καταλαβαίνει τους ανθρώπινους νόμους, που φιλοδόξησε και πέτυχε να ενώσει το Εγώ με το Εσύ. Εγώ Είμαι Αυτός, λειτούργησε απελευθερωτικά περισσότερο θα γράφαμε και από τον Μίλτων, γιατί ο Ρεμπώ, δεν αναζήτησε τον «χαμένο παράδεισο» της ποίησης, δεν στάθηκε εκεί, όταν τον ανακάλυψε, αλλά τόλμησε με θράσος να τον αρνηθεί, πιστεύοντας ακράδαντα στην Βασιλεία όχι του Θεού, αλλά του Ανθρώπου. Ω Χριστέ, αιώνιε κλέφτη της δράσης Ας σταματήσει η Βασιλεία του Θεού κι ας αρχίσει αυτή του Ανθρώπου θα κραυγάσει μέσα στο έργο του. Και αυτό είναι ίσως, το σπουδαιότερο μεγαλείο του. Ο Αρθούρος Ρεμπώ, συνεπής με τα οράματά του και τις ιδέες του, απαρνήθηκε ακόμα και την ίδια την υστεροφημία του έργου του, την πορεία του πριν και μετά το τέλος της ζωή του. Έπαιξε αποκαλυπτικά, κέρδισε πανηγυρικά, έγραψε κολασμένα οραματικά, και στράφηκε προς το εμπόριο. Ο Κερδώος Ερμής κρύβονταν στο βάθος της ποιητικής του συνείδησης. Η προσωπική του όμως Μοίρα, δεν του στάθηκε ευνοϊκή στον ατομικό του μετέπειτα βίο. Είδε το πανέμορφο ερωτικό του σώμα να ακρωτηριάζεται, είδε το ζωογόνο φως του ήλιου που πόθησε με βίαιο τρόπο, να σβήνει από τα μάτια του, είδε την λαχτάρα του για ταξίδια και περιπλανήσεις να ματαιώνονται, είδε το ίδιο του το κορμί, να τον προδίδει περισσότερο από ότι πίστευε ότι τον πρόδιδαν οι πνευματικοί του ποιητικοί μέντορες. Βούτηξε στο κενό σαν ένας οραματιστής αρτιμελής και αναδύθηκε σαν ένας κουρασμένος ακρωτηριασμένος ποιητικός Απόλλων. Η παλαιά του σωματική αίγλη με την οποία περιπλανήθηκε τον κόσμο μετατράπηκε σε αδιέξοδη μαρτυρία. Η άρνηση πληρώνεται με άρνηση, όχι από τους ανθρώπους, αλλά από την ίδια την Ζωή.

     Στο Ευρετήριο Κύριων Ονομάτων της Βιβλιογραφίας, της δεύτερης έκδοσης του 1964 που έχω, και στην σελίδα 13, αναφέρονται 60 ονόματα ελλήνων μεταφραστών και συγγραφέων και 28 ξένων, καθώς και 20 τίτλοι ποιημάτων του, που μας δηλώνουν το ενδιαφέρον των ποιητικών ανθρώπων της εποχής και των αναγνωστών της ποίησης, και τις συγκεκριμένες προτιμήσεις των σε ορισμένες ποιητικές του μονάδες. Η χρονικά κατοπινή εξέταση της μεταφραστικής πορείας του Αρθούρου Ρεμπώ στην ελληνική εκδοτική, λογοτεχνική και δημοσιογραφική επικράτεια, πχ.-το 1945 ο συγγραφέας Γιάννης Σφακιανάκης από την Εκδοτική Εταιρεία Φλόγα, αποδίδει για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό τα «Πεζά Ποιήματα». «Οι Ερημιές του έρωτα». «Οι Εκλάμψεις». «Μια εποχή στην Κόλαση»-μας δείχνει ποια έργα του αγαπήθηκαν και παράλληλα μεταφράστηκαν και ποια ποιήματά του ή αποσπάσματα από αυτά προτιμήθηκαν να αποδοθούν στο ελληνικό κοινό, καθώς και τις μελέτες ξένων και ελλήνων μελετητών και βιογράφων του.

     Η σύντομη συγγραφική διαδρομή του Arthur Rimbaud, η ερωτική του σχέση-στην εφηβική του ηλικία με τον άλλο καταραμένο γάλλο ποιητή Paul Verlaine(Μετς Γαλλίας 30/3/1844-Παρίσι 8/1/1896)-η επαγγελματική του κατόπιν σταδιοδρομία, τα διάφορα εξερευνητικά και επαγγελματικά του ταξίδια(επισκέφτηκε και την Κύπρο), τα γραπτά του και οι σκόρπιες του επιστολές που έστειλε σε φίλους του ποιητές, και σε μέλη της οικογένειάς του, η δύσκολη σχέση του με το άμεσο οικογενειακό του περιβάλλον, και ιδιαίτερα με την μητέρα του, και γενικά, η ατομική του πορεία κατά την διάρκεια της ποιητικής του δημιουργίας και μετά από αυτήν,-μετά την οικειοθελή άρνησή του να ξανά ασχοληθεί με την ποίηση(μόλις στα 20 του χρόνια σταμάτησε να γράφει και αδιαφόρησε παντελώς για την ποίηση) απασχόλησαν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τον πνευματικό κόσμο της πατρίδας του αλλά και τους καλλιτέχνες της δύσης, στις δεκαετίες μετά την βιολογική του απώλεια. Αρθούρος Ρεμπώ, μια ακρωτηριασμένη απώλεια της γαλλικής ποίησης, μια αγγελική μεγαλοφυΐα που ακόμα και σήμερα μας εκπλήσσει. Ένα εωσφορικά φωτισμένο μυαλό. Ένας υπονομευτής των ποιητικών οραμάτων του παλαιού κόσμου. Υπολογίζεται από τους μελετητές και βιογράφους του, ότι έχουν εκδοθεί διεθνώς πάνω από 300 τίτλοι βιβλίων για την ζωή και το έργο του. Στον μεγάλο αυτό αριθμό τίτλων, δεν συμπεριλαμβάνονται οι μεταφράσεις του έργου του σε διάφορες γλώσσες.

     Ο ποιητής της αμφισβήτησης και της εξέγερσης όπως τον χαρακτήρισαν οι εξεγερμένοι νέοι και νέες του δυτικού κόσμου, οι νεαροί ανατροπείς των κοινωνικών, πολιτικών, ηθικών, σεξουαλικών και καλλιτεχνικών κατεστημένων των δεκαετιών του 1950, 1960 και μεταγενέστερα, με το «μεθυσμένο καράβι» του, δεν επέδρασε καταλυτικά στην συγγραφική δημιουργία μόνο των νέων ποιητών και συγγραφέων, αλλά, και σε καλλιτέχνες από άλλους χώρους της παγκόσμιας τέχνης. Η τραγουδοποιός Πάτι Σμιθ, τον έχει αποκαλέσει «αρχετυπικό πανκ» Νομίζω, αν δεν κάνω λάθος, ο δαιμονικός Αρθούρος Ρεμπώ, αυτός ο «κορυφαίος ποιητής της εξέγερσης» όπως τον απεκάλεσε ο Αλμπέρτ Καμύ, και ο «ερασιθάντος» αμερικανός συγγραφέας Έντγκαρ Άλαν Πόε, ήσαν οι δυό ποιητικές φωνές, ο πρώτος με το «Μια Εποχή στην Κόλαση» και όχι μόνο, και ο δεύτερος με «Το Κοράκι» του, που επηρέασαν καθοριστικά και άμεσα τους νέους καλλιτέχνες των μέσων του 20^ου αιώνα και μεταγενέστερα. Στιγμάτισαν δημιουργικά-επαναλαμβάνω-ακόμα και την αμερικάνικη ανατρεπτική γενιά των Beat. Ο Αρθούρος Ρεμπώ, αυτός ο «θεός της εφηβείας» όπως τον απεκάλεσε ο Πωλ Κλωντέλ, στάθηκε πνευματικός οδηγός, παραδείγματος χάριν, και για διάφορα συγκροτήματα της Ροκ Μουσικής σκηνής,-δες περίπτωση του Τζιμ Μόρισσον-και τραγουδοποιούς που μελοποίησαν και τραγούδησαν στίχους του. Σύγχρονοί μας έλληνες και ξένοι στιχουργοί επίσης, έγραψαν τραγούδια που μιλούν για τον ίδιο και την πορεία του, κλασικοί συνθέτες συνέθεσαν έργα βασισμένα στα ποιήματά του και τον βίο του, μοντέρνοι εικαστικοί τον απεικόνισαν συμπληρώνοντας τον παλαιό κύκλο των σκίτσων που τον απαθανάτισαν στην εποχή της ερωτικής παντοδυναμίας της ομορφιάς του, γράφτηκαν θεατρικά έργα με θέμα την ζωή του,(δες το έργο “Un saison en enfer”, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία του Θάνου Αναστόπουλου) γυρίστηκαν κινηματογραφικές ταινίες βασισμένες στην προσωπική του σχέση με τον ποιητή Πωλ Βερλαίν και την μετέπειτα σταδιοδρομία του, δες την ταινία “Total Eclipse” της Πολωνέζας σκηνοθέτιδος Ανιέσκα Χόλαντ, με τους: Λεονάρντο ντι Κάπριο, Ντέιβιντ Γιούλις, Ρομάν Μπορινζέ και άλλους, με δυό λόγια, τόσο ο ταραχώδης νεανικός ερωτικός του βίος, όσο και η ποιητική του δημιουργία, και το καλλιτεχνικό δημιουργικό και ανατρεπτικό του πέρασμα από τους πνευματικούς κύκλους του Παρισιού της εποχής του, έμειναν στο καλλιτεχνικό προσκήνιο, τόσο τον 19^ο  όσο και τον 20^ο  αιώνα, και, όπως μας δείχνει το συνεχές ενδιαφέρον του αναγνωστικού ειδικού και μη κοινού της ποίησης και της τέχνης ευρύτερα, το σύντομο πέρασμά του, παραμένει ζωντανό και στον 21^ο αιώνα τουλάχιστον.               

     Συμπληρωματικά, αναφέρω τα βιβλία του ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ που είναι μεταφρασμένα στα ελληνικά,  και τις μελέτες που έχουν εκδοθεί και γνωρίζω. Η συμπληρωματική αυτή παράθεση στοιχείων για τον Arthur Rimbaud, δεν έχει σκοπό και ούτε φυσικά μπορούσε να καλύψει το μεγάλο εύρος των δημοσιευμάτων για τον ποιητή στον ελληνικό χώρο και των μεταφρασμένων ποιημάτων του, εξάλλου, δεν το έπραξα αυτό, όταν δημοσίευα παλιότερα στην εφημερίδα «Εξόρμηση» δύο μικρά συμπληρωματικά βιβλιογραφικά σημειώματα-δες εφημερίδα «Εξόρμηση» 26/3/1993 και 2/4/1993, με την ευκαιρία του αφιερώματος του περιοδικού «Διαβάζω» τχ. 305/17-2-1993, πρόθεσή της είναι, περισσότερο να μνημονεύσει την δυσεύρετη εργασία του εργατικότατου Γιώργου Κ. Κατσίμπαλη, του φίλου του νομπελίστα ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη αλλά και μεγάλου μέντορα της ποιητικής και συγγραφικής γενιάς του 1930. Αντιγράφω στο μπλοκ μου την Βιβλιογραφία του, ούτως ώστε, ο όποιος ενδιαφερόμενος να δει τα πρώτα στοιχεία που μας καταθέτει ο Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης για τον Αρθούρο Ρεμπώ. Ακόμα, να μνημονεύσω φυσικά τον φίλο των εφηβικών του χρόνων, ποιητή Πώλ Βερλαίν, που πρώτος αυτός ενδιαφέρθηκε και μας έκανε γνωστή την ποίησή του, γράφοντας και δημοσιεύοντας την μελέτη του για τους Καταραμένους ποιητές της εποχής του, στο βιβλίο του «ΟΙ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ(ΡΕΜΠΩ-ΚΟΡΜΠΕΡ-ΜΑΛΑΡΜΕ), ελληνική έκδοση Αιγόκερως 1982, παρουσίαση Ροζέ Πιερό, σε επίμετρο, μετάφραση και σχόλια του κριτικού Αλέξη Ζήρα. Και επίσης, να κινήσω το ενδιαφέρον του σύγχρονου αναγνώστη και του όποιου αναγνώστη αυτής της ιστοσελίδας-αν έχω αυτή την δυνατότητα, μέσω αυτών των  κειμένων, για το έργο τους, την σχέση τους, την ζωή τους, την ποιητική τους δημιουργία, τις σκέψεις τους για τον ρόλο του ποιητικού λόγου, τις ιδέες τους, τα διαβάσματά τους, τις κρίσεις τους για άλλους ομοτέχνους τους, και τις απόψεις και θέσεις που εξέφρασαν πάνω σε ζητήματα της ποίησης και της ζωής, αλλά και για συγγραφείς του 19^ου αιώνα, και ακόμα, αυτό καθεαυτό το ποιητικό γεγονός ως μια γενικότερη στάση ζωής των πνευματικών δημιουργών. Ακόμα, τις θέσεις τους για το τι είναι η γλώσσα της ποίησης και αν αυτή αυτονομείται  από την καθημερινή των ανθρώπων γλώσσα, κα ποια η λειτουργία της μέσα στο ευρύτερο πεδίο της γλωσσικής επικοινωνίας των ανθρώπων. Να προκαλέσω ακόμα, το κέντρισμα και ενδιαφέρον του σύγχρονου ελληνικού αναγνωστικού κοινού του ποιητικού λόγου, για τους έλληνες ποιητές και ποιήτριες, πνευματικούς δημιουργούς και καλλιτέχνες-άντρες και γυναίκες- που ασχολήθηκαν και εξακολουθούν να μελετούν σταθερά το έργο του μεταφράζοντάς το. Μια και όπως μας δείχνουν τα στοιχεία, σχεδόν κάθε ελληνική ποιητική γενιά που σέβεται τον ποιητικό της εαυτό, θεωρεί «υποχρέωσή της» να μεταφράσει στην γλώσσα της εποχής της, ποιητές του πνευματικού ύψους του Αρθούρου Ρεμπώ, όπως μας φανερώνουν οι σχετικά πρόσφατες εκδόσεις, για τον ποιητή της σιωπής, “je suis maitre du silence” όπως ο ίδιος έγραψε, και να βρουν στο μπλοκ μου, μια μικρή μαγιά στοιχείων για την όποια μεταφραστική ή δοκιμιακή τους εργασία. Αναζητώντας επικουρικά, να δουν την κινηματογραφική εξαίρετη ταινία με τίτλο «Καταραμένη Σχέση».

     Επαναλαμβάνω για μία ακόμα φορά, ότι διατήρησα την ορθογραφία των στοιχείων, δεν τα χτενίζω ορθογραφικά, ούτε παρεμβαίνω εκ των υστέρων-το ίδιο πράττω και στο κείμενο του Βερλαίν για τον Ρεμπώ που αντιγράφω για το μπλοκ-σε ελάχιστα μόνο σημεία διορθώνω τις χρονολογικές αβλεψίες, που κάνουν ευκολότερη την ανεύρεση πληροφοριών.

     Μια βιβλιογραφία έχει αρχή αλλά όχι τέλος, όπως η ίδια η ζωή που συνεχίζεται και μετά θάνατο, μέσα από τις δαιδαλώδεις και τυχαίες διαδρομές της μνήμης των μεταγενεστέρων. Είτε με ατομικές προσευχές και ομαδικά μνημόσυνα και επετείους, είτε με γραπτά κείμενα, είτε με λόγια συντροφικά, είτε με τραγούδια επαναστατικά, είτε με εκδόσεις βιβλίων και έργα αρχιτεκτονικά και αγάλματα, εκκλησιές και προτομές, χαράγματα σε τοίχους και ονομασίες οδών εις μνήμη των ένδοξων κεκοιμημένων, η Ζωή των ανθρώπων που ξέφυγαν από την ανθρώπινη αγέλη, έστω και πρόσκαιρα, συνεχίζεται και μετά το εδώ σύντομο πέρασμά τους. Οι βίοι των ανθρώπων είναι ο βίος της ζωής, και ο καθόλου βίος του Κόσμου το εδώ στιγμιαίο πέρασμα κάθε ζωντανού όντος. 

ΕΡΓΑ ΤΟΥ

•Arthur Rimbaud, 20 Πεζά Ποιήματα, από τις συλλογές Οι ερημιές του Έρωτα, Φωτισμοί, Μια εποχή στην Κόλαση. Μτφ. Εύα Μυλωνά. Εικόνες Αντώνη Κέπετζη. Εκδ. Ερμείας 1976, δεύτερη έκδοση. Α΄ έκδοση 1971

•Les Illuminatioms-Εκλάμψεις.  Μετάφραση από τα γαλλικά: Αλέξη Ασλάνογλου, εκδ. πανδώρα 1971. Γραφικαί Τέχναι Γ. Παπανικολάου.

•Les Illuminations-Εκλάμψεις. Μτφ. Αλέξης Ασλάνογλου. Εκδ. Ηριδανός 1981, Β΄ έκδοση. Α΄ έκδοση εκδόσεις Πανδώρα 1971

•Les Illuminations-ΕΚΛΑΜΨΕΙΣ, Εισαγωγή-μετάφραση Στρατής Πασχάλης. Εκδ. Γαβριηλίδης 2008

•Un Saison en Enfer-ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ. Ειδικός Πρόλογος Carl Shapiro. Επίλογος Γιάννης Σφακιανάκης. Μετάφραση Νίκος Σπάνιας. Εκδ. Νίκος Παϊρίδης 1974. Β΄ έκδοση. Α΄ έκδοση Τυπογραφείο Ν. Νικολαϊδη 1962, Θεσσαλονίκη. Η μετάφραση, εκδόθηκε και από τις εκδόσεις Γνώση 1981

(η μετάφραση όπως γράφει ο ποιητής και μεταφραστής Νίκος Σπάνιας είναι αφιερωμένη: “The translation is dedicated to K. Olsen for our intrepid, splendid love”)

•ARHUR RIMBAUD, ΤΟ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟ ΚΑΡΑΒΙ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ. Εισαγωγή- μετάφραση Στρατής Πασχάλης. Εκδ. Γαβριηλίδης 2008

•Une Saison en Enfer-Μια Εποχή στην Κόλαση. Μαζί με τα πρώτα σχεδιάσματα του έργου και τις Επιστολές του Οραματιστή. Δίγλωσση έκδοση. Μτφ.-Επίμετρο Αθανάσιος Λάμπρου. Εκδ. Υπερίων 1996.

•ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΡΕΜΠΩ, ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ. Μτφ. Χριστόφορος Λιοντάκης. Εκδ. Γαβριηλίδης 2004

(Η μετάφραση αυτή του ποιητή και μεταφραστή Χριστόφορου Λιοντάκη αφιερώνεται, όπως γράφει ο ίδιος: «Η μετάφραση αφιερώνεται στους έλληνες μεταφαστές του Ρεμπώ και στην Κοραλία Σωτηριάδου που δεν θέλησε να τη συνυπογράψει)

•Artur Rimbaud- Paul Verlaine, ΕΡΩΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ(1871-1875). Επιμέλεια-Πρόλογος Μετάφραση από τα Γαλλικά Ανδρέας Νεοφυτίδης. Εκδ. Ερατώ 1982

(αναγκαίες πληροφορίες που δημοσιεύονται στην σελίδα 4 της έκδοσης: Η επιλογή και η μετάφραση των επιστολών και των δηλώσεων, καταθέσεων και ανακρίσεων, έγιναν με βάση τα βιβλία: PAUL VERLAINE, Correspondance, Messein 1922-1929, volume 3. And ARTHUR RIMBAUD, Qeuvres Completes, Bibliotheque de la Pleiade, Paris 1972)

•ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΡΕΜΠΩ. Μτφ. Κωστής Παππάς. Εισαγωγή, Επιμέλεια, Σημειώσεις, Βερονίκη Δαλακούρα. Εκδ. Νεφέλη 1984

•Arthur Rimbaud, Lettres du Harar-ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΑΡΑΡ. Εισαγωγή Dominique and Nadine Petitfaux. Επίμετρο Jerome Verain. Μτφ. Απόστολος Σ. Καρούλιας. Εκδ. Άγρα 2007

ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ

•Χένρυ Μίλλερ, Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΩΝ. Μετάφραση Αντώνης Φωστιέρης- Θανάσης Θ. Νιάρχος. Εκδ. Εγνατία-ΤΡΑΜ, Θεσσαλονίκη χ.χ.

•Claude Edmonde Magny, ARTHUR RIMBAUD-Κλωντ Εντμόντ Μανύ, Αρθούρος Ρεμπώ. Επιμέλεια-μετάφραση Γιώργος Σπανός. Εκδ. Πλέθρον 1984

•Ύβ Μπονφουά, ΡΕΜΠΩ. Μτφ. Κωνσταντίνος Αντύπας. Εκδ. Θεμέλιο 1987

•Paterne Berrichon, La vie de Jean-Arthur Rimbaud-Πατέρν Μπερισόν, Πρωτόγραφα για τον Αρθούρο Ρεμπώ. Μτφ. Ρίτα Κολαϊτη. Εκδόσεις Τέχνη και Λόγος 1988

•Pierre Petitfils, RIMBAUD.- Πιέρ Πετιφις, ΡΕΜΠΟ, μτφ. από τα γαλλικά: Δημήτρης Δειλινός-Ρουμπίνη Μαρίνη,  μετάφραση της εισαγωγής: Βίκυ Σιδηροπούλου, εκδ. Νέα Σύνορα, Λιβάνη 1992.

•Jean Teule, RAINBOW POUR RIMBAUD-Ζαν Τελέ, Ουράνιο τόξο για τον Ρεμπώ. Μτφ. Οντέτ Βαρών. Εκδ. Απόπειρα 1992

•Ζαν Μπουργκινιόν-Σαρλ Ουέν, Vie d’ Arthur Rimbaud-Η Ζωή ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΡΕΜΠΩ, επιμέλεια, εισαγωγή και σχέδια από τον Μισέλ Ντρουέν. Μτφ. Κλεοπάτρα Ουρουλόγλου. Εκδ. Ιωάννα Χατζηνικολή 1995

•Graham Robb, Rimbaud.-Graham Robb, ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΡΕΜΠΩ, μτφ. Ινώ Ρόζου, επιμέλεια Σπύρος Τσούγκος, εκδ. μικρή άρκτος 2005

• Henri Troyat, TROIS MERES, trois fils. Mme Baudelaire, Mme Verlaine, Mme Rimbaud-Ανρί Τρουαγιά, ΜΠΩΝΤΛΑΙΡ, ΒΕΡΛΑΙΝ, ΡΕΜΠΩ. ΤΡΕΙΣ ΜΗΤΕΡΕΣ, ΤΡΕΙΣ ΓΙΟΙ. Μτφ. Ανδρέας Παππάς, Βάνα Χατζάκη. Εκδ. Ολκός 2011

• Pierre Michon, Rimbaud le fils-Πιέρ Μισόν, ΡΕΜΠΩ Ο ΓΙΟΣ. Μτφ. Ανθή Λεούση. Εκδ. Ίνδικτος 2013

ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ

•Γιώργος Κ. Κατσίμπαλης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΡΕΜΠΩ (ARTHUR RIMBAUD), δεύτερη έκδοση Αθήνα Ιούλιος 1964. (Α΄ έκδοση, τυπογραφείο Σεργιάδη 1955).

•Βαγγέλης Χατζηδημητρίου: Μετάφραση-Επιμέλεια. ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΡΕΜΠΩ. Κείμενα και Κριτική. Εκδ. Γαλαξίας- Κεραμεικός 1971. (Β΄ έκδοση εκδόσεις ΘΕΩΡΙΑ)

(πρώτη δημοσίευσις: Rimbaud, Les deserts de l’ amour, 1923. Illuminations, 1886. Lettres du voyant, 1912. Ives Bonnefoy, Rimbaud devant la critique, 1968)

•Λεωνίδας Χρηστάκης, RIMBAUD-Το ανθρώπινο σχήμα του Ρεμπώ ή ο προπομπός των Μπήτ όλου του κόσμου. Με ένα ποίημα του Τζακ Κέρουακ για τον Ρεμπώ. Μετάφραση: Σταύρος Αντωνίου. Επιμέλεια Βιβλίου: Λεωνίδας Χρηστάκης και Μιχάλης Κόκκινος. Εκδόσεις Όμβρος 1984.

(και μια μάλλον χρήσιμη πληροφορία, όπως αναφέρεται σε σελίδα του βιβλίου: Ολόκληρο το κείμενο γράφτηκε όταν ο Χρηστάκης ήταν στις φυλακές της Αίγινας το Μάη του 1980. Βγήκε μέσω φίλων απ’ τις φυλακές και κυκλοφόρησε  στο Ιδεοδρόμιο Νο 52 στις αρχές του Ιούλη του 1980, όσο ο Χρηστάκης ήταν ακόμα φυλακισμένος)

•Ελένη Ι. Σκούρα, Ο μύθος του Rimbaud. Το «Μεθυσμένο Καράβι» και οι μεταφράσεις του στην Ελλάδα, εκδ. Επικαιρότητα 1986.

Το μελέτημα της κυρίας Ελένης Ι. Σκούρα περιέχει:

Πρόλογος

Εισαγωγή

Κεφάλαιο Πρώτο: Ο μύθος του Rimbaud στην Ελλάδα

1.Ο Ρεμπώ, πατέρας του συμβολισμού

2.Πλατωνική ιδεοκρατία και γερμανικός νεορομαντισμός

3.Το πρόβλημα της μετουσίωσης του βιώματος σε τέχνη

4.Ρεμπώ, Το άμετρο μέτρο του γαλλικού ιρρασιοναλισμού

5.Φιλοσοφικός στοχασμός και ποίηση

6.Ο δια της Χάριτος εξαγιασμός

7.Διαίσθηση, οραματισμός και υποσυνείδητο στη ρεμπωτική ποιητική

8.Μεταφυσική, χριστιανικός μυστικισμός και υπερρεαλισμός

9.Αθεϊσμός και χριστιανική μεταστροφή

10.Η αποκάλυψη του υπερφυσικού και ο ποιητικός δαιμονισμός του «Μεθυσμένου Καραβιού»

11.Η ιστοριοκρατία στην ποίηση

Συμπεράσματα

Κεφάλαιο δεύτερο

Εννέα μεταφράσεις του «Μεθυσμένου Καραβιού»

Κεφάλαιο τρίτο

Μια ανάγνωση του «Μεθυσμένου Καραβιού»

Επίλογος

Βιβλιογραφία

Συντομογραφίες

Πίνακες Ονομάτων

Resume

Από τον πρόλογο της κυρίας Ελένης Ι Σκούρα: «…Πολυσέλιδοι τόμοι με τις πιο αντιφατικές κριτικές για τη ζωή και το έργο του ποιητή σχολιάζονταν και κατέρρεαν μέσα στο τρίτομο έργο του Etiemble. Την οξύτητα των κρίσεών του αντιστάθμιζε, παρόλα αυτά, η εμμονή του στην ανάλυση της ρεμπωτικής γραφής και η επαλήθευση των κειμένων του με ένα πλήθος από ιστορικές αδιάψευστες μαρτυρίες.

     Δύο χρόνια αργότερα γύριζα στην Ελλάδα με τα πρώτα σπαράγματα του «μύθου» στα χαρτιά μου και τη σύσταση του Etiemble να δω τον Κατσίμπαλη εκ μέρους του. Ο Κολοσσός του Μαρουσιού με δέχτηκε συντροφευμένος από τον Ανδρέα Καραντώνη. Οι επώνυμοι συνομιλητές μου άκουσαν με πολλή σοβαρότητα τα σχέδια μιας μελέτης που τότε δε φανταζόμουνα πως θα ‘μενε στα σπάργανα για δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια.

     Οι αντιδράσεις τους ήταν λιγότερο ενθαρρυντικές από του Mirambel και του Etiemble. Το σπέρμα του σκεπτικισμού τους, οι δυσκολίες που τότε θεωρούσα ανυπέρβλητες, αλλά κυρίως αστάθμητοι παράγοντες διέκοψαν για χρόνια τις προσπάθειές μου….»

(Rene Etiemble, A. “Le mythe de Rimbaud, Genese du mythe, The complementaire pour le doctorate es-lettres, NRF, ed. Gallimard 1954”. B. “Le mythe de Rimbaud,Structure du myth, These principale pour le doctorate es- letters, Nouvelle edition, revue, corrigee, augmentee, Bibliotheque des Idees NRF, Ed. Gallimard 1961”. C. “Le mythe de Rimbaud, L’ annee du centenaire, Gallimard 1962”) 

Τα κάτωθι στοιχεία περιέχει η Βιβλιογραφία του Γιώργου Κ. Κατσίμπαλη.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΘΟΥΡΟΥ ΡΕΜΠΩ

1.           ΕΡΓΑ

Α΄ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

1-Arthur Rimbaud, Πεζά Ποιήματα. Οι ερημιές του έρωτα. Οι ελλάμψεις. Μια εποχή στην Κόλαση. Απόδοση Γιάννη Σφακιανάκη. Α. Ε.Ε. Εταιρία «Φλόγα» Αθήνα <1945>.

2-Arthur Rimbaud, Μια Εποχή στην Κόλαση. Με ειδικό Πρόλογο Karl Shapiro. Μετάφραση Νίκου Σπάνια. Επίλογο Γιάννη Σφακιανάκη. Θεσσαλονίκη 1962.

Β΄ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ, ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΚΛΠ.

1. ΠΟΙΗΜΑΤΑ

3.Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Σωτήρης Σκίπης, περ. Ο Νουμάς χρ. 10, 19/5/1912, σ. 312-313

4.Τα γαλανά βράδυα του καλοκαιριού, Μαύρα στο χιόνι και στην ομίχλη, μτφ. Σωτήρης Σκίπης, εφ. Έθνος 4/4/1914

5. Αίσθηση, μτφ. Στέφανος Δάφνης, εφ. Αθήναι 7/5/1917

6. Ο κοιμάμενος στην κοιλάδα, Μνήμες V, μτφ. Τέλλος Άγρας, περ. Εμείς, Μάρτιος 1924, σ.27

7. Μέσα στη φύση, μτφ. Στέφανος Δάφνης, εφ. Ελεύθερον Βήμα 13/8/1924

8. Ο κοιμάμενος στην κοιλάδα, μτφ. Στέφανος Δάφνης, περ. Μπουκέτο 4/10/1925 σ. 651

9. Αισθήσεις, μτφ. Στέφανος Δάφνης, περ. Μπουκέτο 1/11/1925 σ.713

10. Ο κοιμισμένος στην κοιλάδα, μτφ. Γ. Ξυφτέρη, περ. Μπουκέτο 19/6/1930 σ.607

11. Ο κοιμισμένος στην κοιλάδα, Μ. Τσιριμώκου, στο βιβλίο του: «Μεταφράσεις από ποιητάς του ΙΘ αιώνος». Εκδοτικός Οίκος Δημητράκου Α. Ε. Αθήναι 1931 σ.33

12. Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Σωτήρης Σκίπης, περ. Νέα Εστία Τόμ. 19, 15/3/1936, σ.385-387

13. Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Λίλας Καρακάλου-Καρανικόλα, εφ. Η Καθημερινή 16/11/1936

14. Ο χορός των κρεμασμένων, μτφ. Λίλας Καρακάλου-Καρανικόλα, περ. Παναιγύπτια, Αλεξανδρείας, Ιανουάριος 1937

15. Το μεθυσμένο καράβι, Οφηλία, Ο χορός των κρεμασμένων, μτφ. Λίλας Καρακάλου- Καρανικόλα. Ο Υπναράς της ρεματιάς, μτφ. Γιώργος Κοτζιούλας, Παγκόσμια Ανθολογία. Δεκαπενθήμερο ποιητικό περιοδικό. Ιδιοκτησία-Διεύθυνση: Γ. Σημηριώτη-Λ. Κωνσταντινίδη. Έτος Α΄ 1937, σ.208-214 και 313

16. Οι ξαφνιασμένοι, μτφ. Λίλας Καρακάλου-Καρανικόλα, Παγκόσμιος Ανθολογία, Γ. Σημηριώτη Φεβρουάριος 1938

17. Αίσθηση, μτφ. Γ. Σφακιανάκη, περ. Νέα Εστία Τομ. 22 15/10/1937, σ. 1575

18. Οι φουκαράδες, μτφ. Άρης Δικταίος, περ. Νέα Εστία Τομ. 25 15/3/1939, σ. 405

19. Ο κομμός, μτφ. Λίλας Καρακάλου-Καρανικόλα, περ. Πάφος Κύπρου Τομ. Δ΄ Αύγουστος 1939 σ.321

20. Αίσθηση, Κεφάλι φαύνου, Τετράστιχο, μτφ. Άρη Δικταίου, εφ. Η Καθημερινή 6/11/1939

21. Οι ψειρήστρες, μτφ. Άρη Δικταίου, περ. Ελληνική Επιθεώρησις Έτος 33, Μάϊος 1940, σ.109

22. Ο μπουφές, Φωνήεντα, Ο κοιμώμενος της κοιλάδας, μτφ. Άρης Δικταίος, εφ. Η Καθημερινή 17/6/1940

23. Τα κοράκια, μτφ. Άρης Δικταίος, περ. Ελληνική Επιθεώρησις Έτος 33 Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1940, σ.156

24. Αίσθηση, μτφ. Γιώργος Γεραλής, περ. Νεότης 15/5/1943, σ.6

25. Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Γ. Γεραλής, περ. Καλλιτεχνικά Νέα 25/9/1943

26. Οφηλία, μτφ. Γ. Γεραλής, περ. Νέα Εστία Τομ. 36, 15/8-1/9/1944, σ. 725

27. Αίσθηση, μτφ. Γ. Γεραλής, περ. Νέα Εστία Τομ. 36, 15/9-1/11/1944, σ.836

28. Το αρμάρι, μτφ. Γ. Γεραλής, περ. Νέα Εστία, Τομ. 37, 15/5/1945, σ. 322

29. Φωτοχυσίες, Δάκρυ, Λαμπρή πρωινή ιδέα, Το φτωχό όνειρο,(Από την «Κωμωδία της δίψας»), Αναμνήσεις, Θαλασσινό, μτφ. Άρη Δικταίου, περ. Φιλολογικά Χρονικά Τομ Δ΄ Ιανουάριος 1946, σ.6-8

30. Μεθυσμένο καράβι, μτφ. Αλέξανδρος Μπάρας, περ. Νέα Εστία Τομ. 44. 1 Ιουλίου 1948, σ. 825-827

31. Η αλητεία μου, Ο υπναράς της ρεματιάς, μτφ. Γιώργος Κοτζιούλας, Αίσθηση, μτφ. Γ. Σφακιανάκη, Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Καίσαρ Εμμανουήλ, στο βιβλίο Ποιητική Τέχνη, Παγκόσμια Ανθολογία, Τομ. 1 Αθήνα 1949, σ.127, 233, 251-253

32. Μεθυσμένο καράβι, Φωνήεντα, Ο κοιμώμενος της ρεματιάς, μτφ. Νίκος Στρατάκης, στο βιβλίο του «Ποιηταί της Γαλλίας», Αθήνα 1949, σ.234-239

33. Μεθυσμένο καράβι, μτφ. Τηλ. Παντελίδης, περ. Νέοι Ρυθμοί Οκτώβριος 1949, σ.466-469

34. Μεθυσμένο καράβι, μτφ. Τηλ. Παντελίδης, περ. Κυπριακά Γράμματα, Λευκωσίας, Χρ. 14. Νοέμβριος 1949, σ. 347-349.

35. Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Γιώργος Κότσιρας, περ. Σκαραβαίος Σεπτ.-Οκτωβ. 1950, σ.161-163

36. Εκείνος που κοιμάται στην κοιλάδα, μτφ. Α. Γεροντικού, περ. Ηπειρωτική Εστία Ιωαννίνων Έτος Β΄ Αύγ. 1953, σ. 863

37. Η αλητεία μου, μτφ. Γ. Κοτζιούλας, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1954, σ. 242

38. Τα φοβισμένα, μτφ. Γιώργος Σημηριώτης, στο βιβλίο του: Γαλλική Ανθολογία, Τρίτη Έκδοσις, Αναθεωρημένη και συμπληρωμένη, Αθήνα 1954, σ.183-184

39. Μπούμ, μτφ. Αμαλία Ζαχαριάδου, εφ. Η Βραδυνή 8/9/1954

40. Χειμωνιάτικο όνειρο, Ο κοιμισμένος της κοιλάδας, μτφ. Λίλας Καρακάλου-Καρανικόλα, περ. Νέα Εστία Τομ. 56, 15/10/1954, σ. 1485

41. Το μεθυσμένο καράβι, νέα μετάφραση Γιώργου Κότσιρα, περ. Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκης Χρ. Α΄ Οκτ. 1955, σ. 328-330

42. Ο υπναράς στρατιώτης, μτφ. Γ. Κοτζιούλας, Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1959, σ. 275

43. Ο κοιμισμένος της ρεματιάς, Το μεθυσμένο καράβι, Το μεθυσμένο καράβι, μτφ. Άρης Δικταίος, στο βιβλίο του: «Σ’ αναζήτηση του απόλυτου. Ιστορική ανθολογία της παγκοσμίου ποιήσεως» Εκδοτικός Οίκος Γεωργίου Φέξη Αθήνα 1960. Κοίτα σ. 615-618

2. Une Saison en Enfer

44. Μιάν εποχή στον Άδη, Κακό αίμα, μτφ. Σ. Σ(κίπη), περ. Ο Νουμάς Χρ. 8, 16/5/1910

45. Παραληρήματα: Η αλχημεία του λόγου, Μια εποχή στην κόλαση, μτφ. Καίσαρ Εμμανουήλ, περ. Ο Κύκλος Τομ. 3, 1933, σ.110-112

46. Εποχή στον Άδη, μτφ. Γ., περ. Λόγος Χρ. Β΄ Μάρτ. 1936 σ. 12

47. Άλλοτε, αν θυμάμαι…, Χαίρε, μτφ. Γ. Πράτσικα, περ. Νέα Εστία Τομ. 54 Χριστούγεννα 1953, σ. 24-25

3. Poemes en prose

48. Νυχτερινές ώρες, Παραμύθι, μτφ. Καίσαρ Εμμανουήλ, περ. Ο Κύκλος Τόμ. 3,1933, σ. 110-111

49. Μετά τον κατακλυσμό, μτφ. Γ.Λ. περ. Ρυθμός, Πειραιάς Χρ. Β΄ Μάης 1934, σ. 282-284

50. Αυγή, Άνθη, Βάρβαρο, Παραμύθι, Ουρανοί γκρίζοι από κρύσταλλο, μτφ. Τάκης Βαρβιτσιώτης, περ. Μακεδονικές Ημέρες, Θεσσαλονίκη Χρ. 5, Σεπτ.-Οκτ. 1937, σ. 233-235

51. Μετά τον κατακλυσμό, μτφ. Γιάννη Σφακιανάκη, περ. Νέα Εστία, Τομ. 22, 15/10/1937, σ.1574

52. Ξεπούλημα, μτφ. Γ. Ι. Φουσάρα, περ. Καλλιτεχνικά Νέα 28/8/1943

53. Παιδική ηλικία, Φράσεις, μτφ. Γιώργος Πράτσικας, περ. Νέα Εστία, Τομ. 54 Χριστούγεννα 1953, σ. 24 

4. Les deserts de l’ Amour

54. Η ερωτική έρημος(και αποσπάσματα), μτφ. Γιάννη Σφακιανάκη, περ. Νέα Εστία Τομ. 22, 15/10/1937, σ. 1574-1575

5. Γράμματα

55. Γράμματα του Ρεμπώ σχετικά με τη διαμονή του στην Κύπρο, μεταφρασμένα από τον Α. Ιντιάνο, από το βιβλίο “Lettres de Jean Arthur Rimbaud, Egypte, Arabie, Ethiopie, avec une introduction et des notes par Paterne Berrichon”, περ. Κυπριακά Γράμματα, Λευκωσίας Χρ. Δ΄, Μάης 1939, σ.37-42.

6. Σχέδια ζωγραφικά

56. Δύο σχέδια στον τόμο: Ποιητική Τέχνη, Παγκόσμια Ανθολογία, Τόμ. 1, Αθήνα 1949, σ. 251 και 255

57. Cocher de Londres, περ. Νέα Εστία Τόμ. 22, 15/10/1937, σ.1525

58. Τρείς αστοί του Σαρλβίλ, περ. Νέα Εστία, Τόμ. 62, 15/9/1957, σ. 1297

7. Αυτόγραφα

59. Πανομοιότυπο χειρόγραφης σελίδας από το “Un Saison en Enfer”, περ. Νέα Εστία Τόμ. 22, 15/10/1937, σ. 1527.

ΙΙ. ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

60. Επ.[ισκοπόπουλος]Ν: Ο σύγχρονος συμβολισμός [αναφέρει τον Ρεμπώ και το ποίημά του «Τα φωνήεντα»], εφ. Το Άστυ 14/1/1894

61. Σ[κίπης], Σ: Το μεθυσμένο καράβι{σύντομο εισαγωγικό σημείωμα στον αριθ. 3/, περ.  Ο Νουμάς, Χρ. 10, 19 Μαΐου 1912, σελ. 312.

62. Σ[κίπης], Σωτήρης: Ο Αρθούρος Ρεμπώ{σημείωμα}, εφ. Έθνος 4 Απρ. 1914

63. Ρεμπώ, Ισαβέλλα: Ο αδερφός μου Αρθούρος, μετ. Ηλίας Π. Βουτιερίδη, περ. Ο Νουμάς, Χρ. 16, 25,30 Μαρτ. 5 Απρ. 1919, σελ. 216, 226, 242-244

64. Καστανάκης Θράσος, Α: Το έργο του Rimbaud, περ. Διόνυσος, Πόλης, Χρ. Α΄ Νοεμ.-Δεκ. 1919, σελ. 5-11

65. Συκουτρής Ιωάννης: Γάλλος ποιητής εν Κύπρω, περ. Κυπριακά Χρονικά, Λάρνακα, Τόμ. Β΄ Ιούλ.-Αύγ. 1924, σελ. 176

66. Φιλολογικές σελίδες. Η περιπετειώδης ζωή του ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ, περ. Μπουκέτο. 4 Απρ. 1929, σελ. 344-345

67. Π[απαγεωργίου] Ν. Σημειώματα{σημειώνει ότι το ποίημα του Κώστα Ουράνη «Χειμωνιάτικη λιακάδα μιας Κυριακής» είναι μίμηση από το ποίημα του Ρεμπώ “A la musique”], περ. Πνοή, Ιούν.- Ιούλ. 1929, σελ. 16

68. Κροντήρης Π. Ξένα Βιβλία. Marcel Coulon “La vie de Rimbaud et son oeuvre”, περ. Διανοούμενος, Πειραιάς Γεν. 1930, σελ. 15

69. [Παπανικολάου Μήτσος] Ευπαλίνος: Το «Φαινόμενο Ρεμπώ», περ. Οικογένεια, 13 Δεκ. 1931 σ. 1561

70. Η μποέμικη ζωή του Πωλ Βερλαίν, περ. Μπουκέτο 11 Σεπτ. 1932, σ. 1248

71. Λ[απαθιώτης] Ναπολέων Λ. : Ρεμπώ(Rimbaud) Αρθούρος, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Τομ. 31<1933>, σελ. 97-98

72. Lepelletier Edmond: Η αληθινή ζωή του Πωλ Βερλαίν. Αρθούρος Ρεμπώ, περ. Μπουκέτο 21 Μαρ.-6 Ιουν. 1935, σελ. 592,644,693,723,770,832,953,987, 1029,1121.

73. Ιντιάνος Αντώνης Κ.: “Chronology of Cyprus by Sir Ronald Storrs. Συμπληρώσεις (σχετικά με τη διαμονή του Ρεμπώ στην Κύπρο), περ. Κυπριακά Χρονικά, Λάρνακα Έτος ΙΑ΄ Ιαν.-Μάρ. 1935 σελ. 35

74. Σ[κίπης] Σωτήρης: Βοηθητικό σημείωμα(στη μετάφραση του «Μεθυσμένου καραβιού» αριθ. 12), περ. Νέα Εστία, Τόμ. 19, 15 Μαρτ. 1936, σελ. 388-389

75. Rimbaud[βιογραφικό εισαγωγικό σημείωμα στις μεταφράσεις του αρ.15] Παγκόσμιος Ανθολογία. Δεκαπενθήμερο ποιητικό περιοδικό. Ιδιοκτησία-Διεύθυνση: Γιώργο Σημηριώτη- Λ. Κωνσταντινίδη. Έτος Α΄, 1937, στη σελ. 207

76. Καπετανάκης Δημήτρης: Ρεμπώ. Μύθος και μίσος για την κόλαση της ποίησής του, περ. Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρείας των Επιστημών, Ιούλιος 1937, σελ. 309-337. Κυκλοφόρησε και σε ανάτυπο, σχ. 8^ο, σελ. 31

77. Παράσχος Κλέων: Ρεμπώ. Μύθος και μίσος για την κόλαση της ποίησής του, περ. Νέα Εστία, Τόμ. 22, 1 Οκτωβρίου 1937, σελ. 1510-1512

78. Χατζίνης Γιάννης: Δημητρίου Καπετανάκη «Μυθολογία του ωραίου», «Ρεμπώ μύθος και μίσος για την κόλαση της ποίησής του», περ. Πνευματική Ζωή, Χρ. Α΄, Δεκέμβριος 1937, σελ. 238

79. Ουράνης Κώστας: Μια έκθεση στο Παρίσι. Αυτόγραφα τριών «καταραμένων» ποιητών: Μπωντλαίρ, Βερλαίν, Ρεμπώ, περ. Νέα Εστία, Τομ. 22, 15 Οκτ. 1937, σελ. 1525-1529

80. Ρεμπώ ο τυχοδιώκτης,-Ο Ρεμπώ στην Αβυσσηνία[δύο σημειώματα], περ. Νεοελληνικά Γράμματα, 25 Δεκ. 1937

81. Σωβώ, Paul: Το μυστικό του Ρεμπώ, περ. Νεοελληνικά Γράμματα, 7 Μαϊου 1938

82. Παράσχος Κλέων: Ειλικρίνεια και Ποίηση, περ. Νέα Εστία, Τόμ. 24, 1 Ιουλ. 1938, σελ. 918

83. Παράσχος Κλέων: Ο Κοκτώ και Ρεμπώ, περ. Νεοελληνική Λογοτεχνία, Χρ. Α’, Αύγ. 1938, σελ. 389

84. Παράσχος Κλέων: Μια μελέτη του Ζάκ Ρεβιέρ για τον Αρθούρο Ρεμπώ, περ. Νεοελληνικά Γράμματα, 1 Οκτ. 1938. Ξανατ., με τον τίτλο «Αρθούρος Ρεμπώ» στο βιβλίο του «Κύκλοι», Αθήνα 1939, σελ. 114-126

85. Σφακιανάκης Γιάννης: Η περίπτωση Προύστ{συσχέτιση Προύστ και Ρεμπώ}, περ. Νέα Εστία, Τόμ, 25, Ι Ιαν. 1939, σελ. 41-42

86. Μαρτέν Νυγκάρ, Μωρίς: Πιέρ Γκρέβ και Βικτόρ Καμαρά «Ρεμπώ»[κριτική παράστασης ομώνυμου θεατρικού έργου], μετ. Ν. Γιαμόπουλου, περ. Νεοελληνικά Γράμματα, 18 Φεβρ. 1939

87. Ο καταραμένος ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ. Ένας λόγος του Ζερόμ Ταρώ εις το Τζιμπουτί. [δημοσιεύεται σε μετάφραση ο λόγος του Jerome Tharaud στα εγκαίνια της πλατείας Arthur Rimbaud στο Djibouti], εφ. Η Καθημερινή 13 Μαρτίου 1939

88. Borgese G. A: Αρθούρος Ρεμπώ, μετ. Κ. Λ., περ. Νέα Εστία, Τόμ. 25, 1 Απρ. 1939, σελ. 478-480

89. Ιντιάνος Αντώνης Κ: Τα Κυπριώτικα Γράμματα του Arthur Rimbaud [εισαγωγή στη δημοσιευόμενη μετάφραση των γραμμάτων του αριθ. 55], περ. Κυπριακά Γράμματα, Λευκωσίας, Χρ. Δ΄, Μάης 1939 σελ. 34-36

90. Ουράνης Κώστας: Αρθούρ Ρεμπώ και… Σωτήρου[για τις σχέσεις του Ρεμπώ με τον έλληνα Σωτήρου στο Χαράρ της Αβησσυνίας, όπως παρουσιάζεται από τα γράμματα του Alfred Bardey, διευθυντή της εταιρίας όπου υπηρετούσαν και οι δύο], περ. Νέα Εστία Τόμ. 26, 15 Ιούλ. 1939, σελ. 946-948

91. Σημηριώτης Άγγελος: Ρεμπώ[ποίημα], στο βιβλίο του «Όσο φέγγει…», Αθήνα 1939 σελ. 43-44

92. Θρύλος Άλκης: Η μεθυστική διέγερση, περ. Νέα Εστία Τόμ. 40, 15 Αύγουστος 1946. Παράγραφος για τον Ρεμπώ στη σελίδα 870

93. Λορεντζάτος Ζήσιμος: Δοκίμιο Ι, Αθήνα 1947, Κοίτα 79-81

94. Capetanakis D: Rimbaud [δοκίμιο στο βιβλίο]: Demetrios Capetanakis. A Greek poet in England. John Lehmann. London 1947, sel. 53-71

95. Burzio Filippo: Rimbaud (Μετάφραση από τα ιταλικά, Δ.) περ. Ο Κύκλος 1947, σελ. 189-192

96. Παπατζώνης Τάκης Κ: Η σύγχρονη γαλλική ποίηση(1900-1917). Ι΄ Τα κατά Παύλον[Βερλαίν] και Αρθούρον[Ρεμπώ], περ. Νέα Εστία, Τόμ. 42. 15 Νοεμβρίου 1947, σελ. 1374-1375

97. Claudel Paul: Α΄ Ο ανήμπορος Βερλαίν.-Β΄ Αυτός που δεν επιδέχεται άλλη μείωση[δύο ποιήματα], μετ. Τάκη Κ. Παπατζώνη, περ. Νέα Εστία, Τόμ. 42, 1 Δεκ. 1947, σελ. 1447-1449

98. Κανελλόπουλος Παναγιώτης: Η φιλία, η δραματική ζωή και η ποίηση του Βερλαίν και του Ρεμπώ, στο βιβλίο του: «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος», εκδόσεις Οι Φίλοι του Βιβλίου <1947>, Τόμ. Β΄ σελ. 383-387

99. Βαζάκας Λ, Θ: Paul Verlaine [ποίημα-αναφέρεται ο Ρεμπώ], περ. Ποιητική Τέχνη Τόμ. Α΄ 15 Ιουνίου 1948, σελ 81

100. Παππάς Νίκος: Arthur Rimbaud «Το μεθυσμένο καράβι». Μεταφραστής Καίσαρ Εμμανουήλ, περ. Ποιητική Τέχνη, Τόμ. Α΄ 15 Σεπτεμβρίου 1948, σελ. 191-196

101. Εμμανουήλ Καίσαρ: Απάντηση σε μια κριτική[του αριθ. 100], περ. Ποιητική Τέχνη, Τόμ. Α΄, 1 Οκτώβριος 1948, σελ. 243-245

102. Παππάς Νίκος: Και η απάντηση σ’ αυτή την απάντηση…[του αριθ. 101] περ. Ποιητική Τέχνη Τόμ. Α΄, 1 Οκτωβρίου 1948, σελ. 246-248

103. Εμμανουήλ Καίσαρ: Γύρω σε μια κριτική…. [των αριθ. 100 και 102], περ. Ποιητική Τέχνη Τόμ. Α΄, 1 Νοεμβρίου 1948, σελ. 343-344

104. Σκίπης Σωτήρης: Αυτοκαθρεφτισμοί. Στοχασμοί μιας εποχής[λίγα για τον Ρεμπώ], περ. Νέα Εστία, Τόμ. 44, 1 Νοεμβρίου 1948, σελ. 1341

105. Γιανναράς Τάσος: Ο Καίσαρ Εμμανουήλ και η μετάφραση ξένων μουσικοπαθών λυρικών, περ. Ποιητική Τέχνη, Τόμ. Β΄, 1 Απρίλιος 1949, σελ. 182-186.

106. Χουρμούζιος Αιμίλιος: Η αναζήτηση της μορφής, περ. Νέα Εστία Τόμ. 46 Ι Αυγούστου 1949, σελ. 967-974.

107. Παντελίδης Τ.: Γύρω από το Μεθυσμένο Καράβι του Arthur Rimbaud, περ. Νέοι Ρυθμοί, Οκτώβριος 1949, σελ. 469-472

108. Παντελίδης Τ.: «Μεθυσμένο Καράβι» του Arthur Rimbaud, περ. Κυπριακά Γράμματα, Λευκωσίας, Χρον. 14 Νοέμβριος 1949, σελ. 344-347

109. Παππάς Νίκος: Keats, Rimbaud, Lautreamont. Οι καταπληκτικοί έφηβοι, περ. Νέοι Ρυθμοί, Δεκέμβριος 1949, σελ. 586-597

110. Δικταίος Άρης: Ο Rimbaud και οι δυνατότητες της αγωνίας, περ. Ο Αιώνας μας, Τόμ. Δ΄ Φεβρουάριος-Απρίλιος 1950, σελ. 50-52, 79-82, 105-108

111. Ξ[εφλούδας] Στέλιος: Η επικαιρότης του Ρεμπώ[για το βιβλίο του Andre Dhotel και του Henry Miller], περ. Νέα Εστία, Τόμ. 53 1 Ιανουαρίου 1953, σελ. 56.

112. Πράτσικας Γιώργος: Ο Συμβολισμός στη Γαλλική πεζογραφία, περ. Νέα Εστία, Τόμ. 54, Χριστούγεννα 1953. Κοίτα σελ. 41-42 για τον Ρεμπώ

113. Ρεμπώ Αρθούρος(1854-1891), Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν, Εκδόσεις της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεωρήσεως «Ήλιος», Τόμ. 16, σελ. 617

114. Καρακάλου-Καρανικόλα Λίλα: Η παράξενη ζωή του Αρθούρου Ρεμπώ, εφ. Η Βραδυνή 11 και 17 Ιουνίου 1953

115. Μαμαλάκη-Φόνσου Ζερμαίν: Μια εκατονταετηρίδα. Αρθούρος Ρεμπώ, εφ. Η Βραδυνή 3 Φεβρουαρίου 1954.

116. Etiemble Rene: Arthur Rimbaud le poete, ομιλία στην αίθουσα του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών στις 15 Απριλίου 1954

117. Παράσχος Κλέων: Ο καταλύτης ενός μύθου. Συνομιλία με τον κύριο Ετιάμπλ, εφ. Η Καθημερινή 16 Απριλίου 1954, σελ. 1

118. Ακροατής, Ό: Εις το Γαλλικόν Ινστιτούτον. Περί Αρθούρου Ρεμπώ. Η Δευτέρα διάλεξις του κ. Ετιάμπλ [περιγραφή και καθέκαστα], εφ. Η Καθημερινή 16 Απριλίου 1954, σελ. 2.

119. Etiemble Rene, Le mythe de Rimbaud. Genese du mythe. These complementaire pour le doctorate es-lettres. NRF. Gallimard <1954>. Κοίτα σελ. 474-479: Le mythe de Rimbaud en domaines etrangers. Grece. Στο ειδικό τούτο κεφάλαιο ο συγγραφέας παραθέτει και σχολιάζει όσα βιβλιογραφικά στοιχεία για τον Ρεμπώ στην Ελλάδα μπόρεσε να συγκεντρώσει.

120. Μαλάνος Τίμος, Διαβάζοντας τον «Μύθο του Ρεμπώ» του Ετιάμπλ, εφ. Η Καθημερινή 2 Μαρτίου 1955

121. Σταύρου Τατιάνα: Το μνημείο Ρεμπώ, περ. Νέα Εστία Τόμ. 56, 15 Ιουλίου 1954 σελ. 1061- 1064

122. Σταύρου Τατιάνα: Εκατό χρόνια πέρασαν, περ. Νέα Εστία Τόμ. 56, 15 Οκτώβριος 1954, σελ. 1481-1484

123. Πράτσικας Γιώργος: Από τον Ζουμπέρ στον Ρεμπώ(Φιλολογικαί Επέτειοι), περ. Κυπριακά Γράμματα, Λευκωσίας, Έτος Κ΄, Ιανουάριος 1955, σελ. 19-23

124. Dhotel Andre: Le monde de Jean Arthur Rimbaud, ομιλία στην αίθουσα του «Παρνασσού» στις 6 Απριλίου 1955

125. Καρέλλη Ζωή: Αρθούρος Ρεμπώ, περ. Σημερινά Γράμματα, Φεβρουάριος-Μάρτιος-Απρίλιος 1955, σελ. 107 και 110

126. Κότσιρας Γιώργος: Η μετάσταση του πάθους σε όραμα και γνώση στον Rimbaud μαζί με μια δεύτερη μετάφραση του «Μεθυσμένου Καραβιού», περ. Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκης Χρ. Α΄ Οκτώβριος 1955, σελ. 326-330

127. Κατσίμπαλης Γιώργος Κ.: Ελληνική Βιβλιογραφία Αρθούρου Ρεμπώ. Αθήνα. Τυπογραφείο Σεργιάδη 1955. Σχ. 24.5Χ17.5, σελ. 14.

128. Reyer Georges: Arthur Rimbaud(Άγγελος για Δαίμονας;) μετ. Γιάννη Μαγκλή, περ. Καινούργια Εποχή, Άνοιξη 1959, σελ. 93-107

129. Μαυρουδής Ε: Arthur Rimbaud «Μια εποχή στην Κόλαση», μετάφραση του Νίκου Σπάνια, περ. Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκης, Έτος Η΄, Μάϊος 1962, σελ. 195

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ

Bal des pendus 14,15

Bateau ivre 3,12,13,15,25,30,31,32,33,34,35,41,43

Boheme (Ma) 31,37,39

Bonne pensee du matin 29

Buffet, (Le) 19, 22,28

Chercheuses de poux, (Les) 21

Comedie de la soif( Le pauvre songe) 29

Comedie de la soif (Conclusion) 29

Corbeaux (Les) 23

Dormeur du val, (Le) 6,8,10,11,15,22,31,32,36,40,42,43

Effares (Les) 4,16, 18,38

Larme 29

Marine 29

Memoire 6,29

Ophelie 15,26

Quatrain 20

Reve pour l’ hiver 40

Sensation 4,5,7,9,17,20,24,27,31

Tete de faune 20

Voyelles 22,32

     Εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος της βιβλιογραφικής περιήγησης στο έργο του Αρθούρου Ρεμπώ, σε επόμενο κείμενο μεταφέρω το κείμενο του ποιητή Πωλ Βερλαίν για τον Ρεμπώ, όπως το γνωρίζω στην ελληνική έκδοση, και άλλα επιπρόσθετα βιβλιογραφικά σημειώματα για τον ποιητή που γνωρίζω, σαν συμπλήρωση γνωριμίας στο έργο του.

     Από την πρώτη βιβλιογραφία του Αρθούρου Ρεμπώ από τον Γιώργο Κ. Κατσίμπαλη έως το περιοδικό Διαβάζω που του αφιέρωσε τις σελίδες του σε επιμέλεια Μαρσέλ Ντυράν, και από τα Βιβλιογραφικά Τετράδια του περιοδικού ο Ιχνευτής τχ. 6-7/11,12 του 1985 ως το κείμενο του ποιητή Γιώργου Λίλλη και της κριτικού κινηματογράφου Βιβής Ζωγράφου στην εφημερίδα Η Αυγή 27/3/2006, και από τις μεταφράσεις των σύγχρονών μας ελλήνων ποιητών Νίκο Σπάνια και Αλέξη Ασλάνογλου, Χριστόφορου Λιοντάκη και Στρατή Πασχάλη, έως τον κινηματογράφο «ΦΛΕΡΥ» της Καλλιθέας που προβλήθηκε η ταινία «Καταραμένη Σχέση» το καλοκαίρι του 1998, ο δρόμος παραμένει ανοιχτός για την γνωριμία μας με τον έφηβο ποιητή.

     Και, καθώς κλείνω αυτό το πρώτο βιβλιογραφικό σημείωμα για τον Ρεμπώ, έρχεται στον νου μου, ο αρχαίος νέος, ο ωραίος έφηβος Αντίνοος και ο αυτοκράτορας Ανδριανός, καθώς και το συγκλονιστικό μυθιστόρημα της γαλλίδας συγγραφέως, αυτής της φωνής, που κεντά τις λέξεις στο πολύχρωμο υφαντό της καλλιτεχνικής της δημιουργίας, της Μαργαρίτας Γιουρσενάρ «Τα Απομνημονεύματα του Ανδριανού».

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, 4 Φεβρουαρίου 2017

Αύριο ανοίγει το Τριώδιο.

ΥΓ. Θα είμαι κακός, αν γράψω ότι εντέλει, η πρώτη φορά «αριστερή» μας Κυβέρνηση, προετοίμασε τον πολιτικό δρόμο για την ανάθεση της πρωθυπουργίας στον κύριο Κυριάκο Μητσοτάκη; Δηλαδή, η «αριστερή» παρένθεση, έδωσε ανάσα αναπνοής στην χρεωκοπημένη πολιτικά συντηρητική παράταξη, να ανασυνταχθεί και να εφορμήσει για νέους φορολογικούς παραδείσους. Μόνο που να, η αναμονή αυτή της επανόδου της Νουδούλας στην εξουσία, μας κόστισε ένα τρίτο μνημόνιο, μια αύξηση του ορίου ηλικίας, τους φορολογικούς νόμους του κυρίου Κατρούγκαλου, την διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, την αύξηση των εισφορών, τον τραγέλαφο του προσφυγικού προβλήματος, και άλλα πολλά. Μια χαλάστρα μια ανακατωσούρα, μια φορολογική λαίλαπα άνευ προηγουμένου. Και όχι τίποτε άλλο, δεν υπάρχουν και δραχμές για το νομισματοκοπείο. Και μετά την Νέα Δημοκρατία τι; Ελπίζω, όχι τα παιδιά του κυρίου Αλέξη, ή μήπως ναι; Είναι μεγάλο το διάστημα ενηλικίωσής τους και δεν αντέχω τον τηλεβιβλιοπώλη. Λάμπες καίγονται, σκηνικά πέφτουν, μικρόφωνα χάνονται με την παρουσία του στις Σαββατιάτικες οθόνες. Όχι τίποτε άλλο, αλλά να, παράδοση πολιτική είναι, τα παιδιά των πολιτικών μας να γίνονται και αυτά πολιτικοί, στο Ελλαδιστάν μας.

Τελώνες και Φαρισαίοι γρηγορείτε.

Η Ελισάβετ της Αγγλίας και ο Κωνσταντίνος από την Κρήτη ζουν, αυτοί μας οδηγούν.