ΕΥΘΥΝΗ ΦΥΛΛΑΔΙΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΟΣ

                   Ε Υ Θ Υ Ν Η

ΦΥΛΛΑΔΙΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΟΣ

Εκδίδεται κάθε μήνα

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, Πουλίου 29 Αθήναι (6)

Προϊστάμενος Τυπογραφείου: Κ. Ρομποτής, Βορείου Ηπείρου 3

Διαστάσεις 17Χ 28. Δίδεται δωρεάν.

                                Α Ν Η Σ Υ Χ Ι Α

     Το φυλλάδιον αυτό αποτελεί καρπόν μιάς εντίμου ανησυχίας. Ανησυχίας, που απευθύνεται στο παρόν και στο μέλλον. Πού απευθύνεται όμως και στο παρελθόν, αφού η πείρα που εκείνο μας κληροδότησε, δοκιμάζεται και δεν αντέχει στο κλίμα του σημερινού κόσμου.

     Δύο είναι οι πηγές της επιμόνου αυτής ανησυχίας: η κοινωνική πραγματικότης και η εσωτερική ζωή του ανθρώπου. Κι εδώ κι εκεί, διάλυσις, ακυβερνησία, αρρώστεια βαθειά με απίθανες επιπλοκές, κόπωσις, απόγνωσις, ερημία και σύγχυσις των πάντων. Φανερό πώς δεν πρόκειται γι’ ανησυχία φιλολογική, περιστατική, του περιθωρίου. Τότε δεν θα επρόκειτο για ανησυχία έντιμη. Είναι η ανησυχία αυτή συμπλεγμένη με το αίσθημα της αυτοσυντηρήσεως και με την βεβαιότητα ότι δεν βρεθήκαμε τυχαία πάνω σ’ αυτή τη γη. Περισσότερο ακόμη, είναι ανησυχία πρακτική, υπό την έννοια ότι οι πράξεις αποκτούν νόημα, συνέχεια και συνέπεια όταν υπάρχει ένα εσωτερικό σχέδιο στον άνθρωπο, όταν σ’ ένα πνευματικό κλίμα υγείας και ηθικής ευρωστίας μένει ακοίμητος ο σκοπός της ζωής. Και σήμερα, οι πράξεις των ανθρώπων δεν έχουν ούτε νόημα, ούτε συνέχεια, ούτε συνέπεια.

     Η νέα γενεά, η γενεά που φέρει στο μέτωπό της τα σημάδια της Χιροσίμα δικαιούται ν’ ανησυχή, πρέπει ν’ ανησυχή, περισσότερο από κάθε άλλον. Έζησε και ανδρώθηκε σε καιρούς αβεβαιότητος, φοβίας, κατακερματισμού των αξιών. Ένας ολόκληρος κόσμος δεν άντεχε να γεννήση φυσιολογικά τον διάδοχό του, τρομαγμένος από το όραμα μιάς μελλοντικής ερημώσεως.

     Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος της νέας γενεάς είναι άρρωστο. Είτε από ένα διχασμό που παρατηρείται ανάμεσα στο θέλειν και στο πράττειν. Είτε από μιά καλπάζουσα μελαγχολική, μονήρη αναισθησία. Η βούλησή της έχει υποστεί μίαν αφαίμαξη από τις αγαθές της δυνάμεις και η ζωή της είναι κατάστικτη από αστοχίες.

     Είναι μιά γενεά με αγριεμένο και βιαστικό βλέμμα, γενεά επιπόλαιη γιατί δεν είναι βέβαιη ότι ο κόσμος αυτός θα συνεχίση τη ζωή του. Ο χρόνος έγινε γι’ αυτήν ένα πολύτιμο, με τραγική αξία, αγαθό. Δεν έχει ιερά και όσια γιατί δεν βρήκε. Ούτε στην οικογένεια, ούτε πιό έξω απ’ αυτήν. Βρέθηκε ορθή, εμπρός σε μιά τρομερή δοκιμασία των μεγάλων πού πάλευαν να επιζήσουν μες στην εγωϊστική ξηρασία που ο ορθός λόγος, η επιστήμη κι ο υλισμός επαγίωσαν στον κόσμο.

      Έτσι, η παλαιά φρουρά δεν της παρέδωσε παρά ιδέες γελοιοποιημένες, σκονισμένες από την αχρησία, καταρρακωμένες, τεμένη έρημα ή γκρεμισμένα, αξίες πού τις συντρόφευε η θεωρία αλλά τις είχε απωθήσει από καιρό, πολύ μακριά, η πράξις. Και η μεταπολεμική γενεά, μαστιγωμένη από την ανάγκη της ουσίας, δεν είχε να προσφέρει την αφροσύνη ενός ηρωισμού που θα προσπαθούσε να ξαναζεστάνη ό,τι είχε παγώσει. Το καινούργιο, την μαγνητίζει. Πολλά παληά ήταν πεθαμένα τελειωτικά κι εκείνα πού ζούσαν για να γίνουν βιώματα που ν’ ακτινοβολήσουν απαιτούσαν και απαιτούν επίμονες, συνεχείς, άγρυπνες προσπάθειες. Αντιθέτως, τα καινούργια είναι εύκολα, δεν έχουν παρελθόν, δεν διαθέτουν ελικοειδείς  δρόμους αστραποβολούν σαν νεόκοπα νομίσματα, με βέβαιη αξία στις τρέχουσες συναλλαγές της ζωής.

     Ερεύνησε και δεν βρήκε τις ακραίες εκείνες, ολόφωτες ηθικά, προσωπικότητες που εξαίρουν, πού υπογραμμίζουν την ζωή. Πώς ήτο δυνατόν, όταν βασίλευε στις συναλλαγές η ελαστικότης, ο συμβιβασμός, η φιλαυτία; Βρέθηκαν όμως στο δρόμο της οι σαλτιμπάγκοι, οι μηδαμινότητες, οι καταφερτζήδες πού φιγουράρουν επάνω σε καρέκλες με μια κωμική σπουδαιοφάνεια, με χοντρούς σβέρκους και γυάλινα αρπακτικά μάτια. Οι άγιοι, ήταν βυθισμένοι στην σιωπή και στην ανωνυμία της ταπεινοφροσύνης.

     Έξω και μέσα λοιπόν στο ημίφως. Από την αυγή μ’ έναν διασκελισμό, απότομα, ξαφνικά, στην δύση. Πρίν είναι αργά, για να διαλυθή αυτό το πρώιμο σκότος που εξουθενώνει τον νέο, παρουσιάζεται επιτακτική η ανάγκη του προβληματισμού, που σημαίνει: αποκάθαρση, πρώτα, και εξυγίανση της εσωτερικής καταστάσεως, του πνεύματος του ανθρώπου. Αποκατάσταση του «αρχαίου κάλλους», που σημαίνει υγεία, αλκή, φώς, ειρήνη, γονιμότητα. Προβολή, ύστερα, αυτής της αποκαθαρμένης μορφής, στον εξωτερικό κόσμο, μετά από συνειδητή έρευνα, οριστική τοποθέτησή της μέσα στη ζωή. Σταθερή και πρακτική αντιμετώπιση, τέλος των αιωνίων ερωτημάτων: τι είναι ο άνθρωπος, τι ζητεί και τι μπορεί να βρή σ’ αυτόν τον κόσμο.

Πολλές μιμήσεις, μοντερνισμοί, ψευδαισθήσεις και εξωτερικές πιεστικές επιδράσεις έχουν σήμερα κατακαλύψει το πνεύμα του νέου κι εξαφάνισαν τα χαρακτηριστικά του, την ιδιοτυπία του, την αλήθεια. Προβληματισμός, σημαίνει επανεύρεσις του αληθινού εσωτερικού προσώπου, σαφής και αποφασιστική γνώσις των βασικών ανθρωπίνων προβλημάτων και των ξεχωριστών προβλημάτων της εποχής, συνεπής, και αμετακίνητος ηθικά, τοποθέτησις μέσα στη ζωή. Όλ’ αυτά, επαληθευμένα με την πράξη, με το βίωμα.

     Το φυλλάδιον αυτό μιά, αυτή την αποστολήν έχει: να μεταγγίση στην σημερινή νεότητα τον πυρετό αυτής της ανησυχίας, έναν πυρετό με έντονη και γόνιμη μονιμότητα. Αυτή η ανησυχία, θα οδηγήση στον προβληματισμό. Πρέπει να οδηγήσει.

     Ο προβληματισμός που θα επιχειρήση η «Ευθύνη» με την βοήθεια εκλεκτών πνευματικών ανθρώπων της πατρίδας μας, θα είναι πολυεδρικός: προβληματισμός εν σχέσει με την Εκκλησία, την Τέχνη, τα γενικά πνευματικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, υπό τον όρο ότι όλ’ αυτά θα έχουν το χρίσμα του προσωπικού προβλήματος. Γνωρίζει ότι σε μια τόσο μόνιμη, κάποτε οδυνηρή αλλά γεμάτη από την μεθυστική ζέστη της αυτογνωσίας και της εσωτερικής ευρυθμίας άσκησι, πολύ λίγοι νέοι θ’ αντέξουν. Το φυλλάδιο δεν έχει σκοπό «ν’ αγκαλιάση την νεότητα». Έντυπο κορυφογραμμής επιθυμεί να γίνη. Στους λίγους απευθύνεται. Σ’ εκείνους που διαθέτουν την αντοχή της σκληρής πέτρας, την καθαρότητα και την εμμονή της. Και μακάρι η αυριανή ζωή της πατρίδας μας να οικοδομηθή με τέτοιο υλικό.

     Το φυλλάδιο θα διανέμεται δωρεάν. Μ’ αυτόν τον τρόπο ίσως υπηρετήση πληρέστερα τον σκοπό του. Δεν έχει δεσμεύσεις και δεν θα δεχθή. Όποιος διαβάζει αυτές τις γραμμές και πιστεύει πώς η έκδοσίς του είναι αναγκαία, μπορεί να το βοηθήση οικονομικώς. Πιθανόν, ύστερα από μερικά τεύχη ν’ αναγκασθή να σταματήση’ θα το ομολογήση θαρρετά, με την βεβαιότητα ότι κι αυτό το λίγο ήταν σκόπιμο και πνευματικά ωφέλιμο. Αρχίζει η «Ευθύνη» το ταξίδι της με τη συνείδησι ότι ένα ναυάγιο οικονομικό-γιατί ηθική ναυάγησι δεν θα δεχθή ποτέ- είναι περισσότερο τιμητικό από μιάν ασφαλή αγκυροβόλησι, σ’ ένα λιμάνι όπου πλήξις, νύστα και ασφυξία φθείρουν το πνεύμα.

     Η «Ευθύνη» εκφράζει την απόλυτη και αμετάθετη πίστι της σε δύο μεγάλες, αιώνιες και ακρογωνιαίες για την πατρίδα μας αξίες: την Ορθοδοξία και την Ελληνική Συνείδησι. Η Ορθόδοξος Εκκλησία μας με την μυστηριακή, λειτουργική της ζωή, το ασκητικό της ιδεώδες, το πλούσιο και αδέσμευτο κοινωνικό της δέον, τον ολάνοιχτο ουρανό που περιφρονεί πρακτικά την ύβρι του θανάτου- και η Ελληνική Συνείδησις, αυτή η ακέραια και ορθή συνείδησις του ανθρωπισμού και του φιλελευθερισμού, της δημοκρατικότητος και της αξιοπρέπειας αυτές οι δύο απετέλεσαν τις πηγές από τις οποίες ετράφηκαν, ολοκληρώθηκαν και εκαρποφόρησαν οι μεγαλύτερες, καθαρώτερες και συνεπέστερες φυσιογνωμίες της Ελλάδος.

     Πιστεύει το φυλλάδιον αυτό πώς ένας οίστρος μονίμου και εντίμου προβληματισμού κινημένος από αιματηρήν ανησυχία, θα οδηγήση την ελληνική νεότητα σ’ αυτές τις δύο μοναδικές πηγές. Απ’ εκεί θ’ αντλήση την σωτηρία της, την ιδική της και κείνην του κόσμου. Η σημερινή κύμανσις μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας δεν είναι δυνατόν να συνεχισθή, γιατί εκμηδενίζει την αξία της ζωής. Καλείται η νεότης σε μια έξοδο από την αδιαφορία, που προϋποθέτει: τρικύμισμα ανησυχίας, εσωτερική αγρυπνία, αυτογνωσία, καθαρότητα και συνέπεια. Όλ’ αυτά μέσα σ’ ένα κλίμα μόνιμου ηρωϊσμού που λείπει από την υποτονική εποχή μας. Κι όμως, αυτός γεννά την ηθική υγεία και κάνει τον άνθρωπο άξιο συνδαιτυμόνα στο τραπέζι της ελευθερίας.

     Μια τέτοια προσπάθεια εγκαθιδρύει στην ψυχή πόνους και έγνοιες. Είναι όμως αδιανόητο η σημερινή νεότης να ζή χωρίς συνείδησι της ευθύνης της. Δεν αρκούν η κριτική των μεγάλων και οι απαισιόδοξες διαπιστώσεις για την υπάρχουσα κατάστασι που εκληρονόμησε. Είναι μεγάλος ο κίνδυνος της ομοιοπαθείας αλλά δεν είναι τακτική ζωής το να επαφεθή κανείς και να παρασυρθή από το βρωμερό ποτάμι που πνίγει σήμερα τους μεγάλους.

     Η ευθύνη των νέων διατηρείται ακέρια και σ’ αυτή την λειψή, άρρωστη εποχή των συμβιβασμών . Για τις πράξεις και τις παραλήψεις του. Για την αιώνια υπόστασή του. Όταν το αίτημα της υπεύθυνης ζωής παραθεωρείται και εγκαθιδρύεται το ανεύθυνο των πάντων, ο ένας κοντά συον άλλον, θα πνιγούμε όλοι στην αποκτήνωση.

     ΚΩΣΤΑΣ  Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ

     Αυτό είναι το εναρκτήριο άρθρο του ποιητή, μεταφραστή και εκδότη Κώστα Ε. Τσιρόπουλου, στο πρώτο νούμερο του φυλλαδίου της ΕΥΘΥΝΗΣ, πού, τόσο ο κεντρικός τίτλος του, όσο και ο διευκρινιστικός-συμπληρωματικός κατά κάποιον τρόπο, υπότιτλός του, μας φανερώνουν τους κεντρικούς  οραματισμούς, τους ευκταίους στόχους, την διάθεση συλλογικής προσφοράς μιάς φιλικής παρέας πνευματικών δημιουργών, απέναντι στου νέους και νέες της ελλάδας στην αρχή της έκτης δεκαετίας του 20^ου αιώνα. Πνευματικές φυσιογνωμίες που προέρχονται από τον εκπαιδευτικό χώρο, τον κλασικών επιστημών, τον θεολογικό, καθηγητές πανεπιστημίου και πεζογράφοι, ποιητές και κριτικοί, φιλόσοφοι και στοχαστές, ακαδημαϊκοί και νομικοί, προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, σημαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής διανόησης της εποχής εκείνης. Πρόσωπα, που εμφορούνται από κοινά ιδανικά και στόχους, με ανιδιοτέλεια και φλογερή διάθεση προσφοράς στην σύγχρονη ελληνική νεολαία. Σε μια εποχή αμφισβήτησης των πάντων, και ιδιαίτερα, των πιο ιερών παραδοσιακών κοινωνικών αξιών, που πρυτανεύει ο άκρατος υλισμός, Ο υπέρμετρος ατομισμός, η εγωτική συνείδηση, ένα πνεύμα παρακμής και ανίας. Το μυθιστόρημα του γάλλου φιλόσοφου Ζαν Πωλ Σαρτρ «Η Ναυτία» εκφράζει την ατμόσφαιρα της περιόδου αυτής όπως και το έργο του Αλμπέρ Καμύ. Προσθέτοντας στις συγγραφικές αυτές φωνές και δύο θεατρικές, του Σάμιουελ Μπέκετ και του Ευγένιου Ιονέσκο, εισηγητών του θεάτρου του παραλόγου. Και από την άλλη την δεκαετία αυτή, ο Κόσμος είναι αρκετά ταραγμένος. Δολοφονίες προέδρων, πολιτικός και ιδεολογικός διπολισμός. Ένας κόσμος διηρημένος από τους νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σε σφαίρες επιρροής και στρατιωτικών συμμαχιών και επεμβάσεων. Η δεκαετία αυτή, είναι ταραγμένη πολιτικά και στην χώρα μας. Το Φυλλάδιον έρχεται να δώσει την δική του μαρτυρία αλήθειας και ζωής. Στηριζόμενο όπως μας δηλώνει η «διακήρυξη» του εμπνευστή και ιδρυτή του, στην Ελλάδα και την Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα κείμενα του Κώστα Ε. Τσιρόπουλου έχουν βαθειά επίγνωση του τι προσφέρουνε ή τι επιδιώκουνε να προσφέρουνε ή να αλλάξουν από την πραγματικότητα στην οποία ζούν, βιώνον καταστάσεις, γράφουν. Οι στόχοι είναι κοινοί το αποτέλεσμα με ερωτηματικά και αβέβαιο από την αρχή, Μας δηλώνεται ευθαρσώς. Χωρίς την οικονομική ή άλλη βοήθεια η εκδοτική προσπάθεια θα αποτύχει όπερ και εγένετο μετά από ελάχιστα χρόνια. Το Φυλλάδιο προβληματισμού άνοιξε έναν δρόμο, κοινά τα των φίλων και οι προσπάθειες, προετοίμασε το κατοπινό περιοδικό «ΕΥΘΥΝΗ» και τον εκδοτικό οίκο «Οι Εκδόσεις των Φίλων». Προσέφερε στα ελληνικά γράμματα μια σειρά από στοχαστές συγγραφείς, ποιητές και ποιήτριες που χάραξαν μια ιδιαίτερη πορεία στα ελληνορθόδοξα γράμματα και στον ελληνικό στοχασμό. Το Φυλλάδιο, δεν μακροημέρευσε μια και οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες στον τόπο μας, εκείνη την περίοδο ήταν τόσο ραγδαίες και καταλυτικές, πού, οι μεμονωμένες προσπάθειες σαν και αυτές του Φυλλαδίου, δύσκολα θα μπορούσαν να επιβιώσουν και να ανταπεξέλθουν. Η επερχόμενη δικτατορία του 1967 έδωσε το τελειωτικό χτύπημα σε ότι ονομάζουμε ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Επιτάχυνε και ανέκοψε ταυτόχρονα ότι υγιές κυοφορούνταν στον χώρο της επίσημης εκκλησίας και της εκπαίδευσης. Ποδηγέτησε μια εποχή και καθυστέρησε την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Δυνάμεις υγιείς σαν και αυτές του Φυλλαδίου, ήσαν ανίσχυρες να ανατρέψουν το κλίμα διαφθοράς και σήψης. Υπόγεια πολιτικά ρεύματα και επαναστατικές κόκκινες ιδεολογίες, εργάζονταν και εκμεταλλεύονταν προς όφελός τους κάθε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, στρατιωτικό σφάλμα της φιλελεύθερης ιδεολογίας, των φιλελεύθερων αστικών καθεστώτων. Αποικιοκρατία, περιφερειακοί πόλεμοι, πτώση δικτατοριών, ανατροπές καθεστώτων, εκατοντάδες μικρές και μεγάλες επαναστάσεις κυοφορήθηκαν τις δεκαετίες αυτές. Έτσι, το μήνυμα και οι στόχοι του Φυλλαδίου έμοιαζαν κάπως παράταιρα στα νέα σημεία των αναδυόμενων καιρών. Τα κείμενα που δημοσιεύονται είναι τόσο ξεκάθαρα στον προσανατολισμό τους που, δεν μπορούν να συγκριθούν με άλλες πνευματικές φιλοδοξίες και στόχους της εποχής, που προέρχονταν από συγγραφείς είτε της γενιάς του 1930 είτε της αριστεράς είτε ακόμα και από τα κινήματα της τέχνης και των ρευμάτων της λογοτεχνίας όπως είναι ο υπερεαλισμός και τα εξτρίμ παρακλάδια του. Έμεινε η «Ευθύνη» μόνη ελέω πιστών συνοδοιπόρων. Μια φωνή σαν του προφήτη βαπτιστή Ιωάννη, που δυστυχώς στο τέλος γίνεται πάντα αυτό που επιδιώκει η Σαλώμη.

     Το Σεπτέμβριο του 1987, οι εκδόσεις «ΑΣΤΕΡΑΣ» εξέδωσαν σε έναν δεμένο τόμο τα 5 μικρά τομίδια των 53 Φυλλαδίων του περιοδικού «ΕΥΘΥΝΗ», της πρώτης περιόδου, 1^ος -5^ος  1961-1966,  των οποίων εκδότης και διευθυντής του υπήρξε ο συγγραφέας Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, Ο συγκεντρωτικός αυτός τόμος κοστίζει 37, 10 ευρώ. Αυτόν τον τόμο έχω μπροστά μου, διαβάζω, εξετάζω και αποδελτιώνω.

     Διαβάζουμε στον κολοφώνα της επανέκδοσης: «Η ΦΩΤΟΤΥΠΙΚΗ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΤΟΜΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ «ΕΥΘΥΝΗΣ» (1961-1966) ΩΣ ΕΠΙΣΦΡΑΓΙΣΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΧΡΟΝΑ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ Γ. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΕ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΗ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1987 ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΤΟΥ «ΑΣΤΕΡΑ» ΤΩΝ ΑΛΕΞ. ΚΑΙ ΕΥΑΓΓ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΕ ΠΡΟΜΕΤΩΠΙΔΑ ΜΙΑ ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ Γ. ΒΑΡΛΑΜΟΥ». Μετά την ξυλογραφία του εικαστικού Γιώργου Βαρλάμου και πρίν την φωτοτυπική παρουσίαση, κατά χρονιά κυκλοφορίας των 53 φυλλαδίων, υπάρχει ολοσέλιδη πρόσκληση για τον λόγο της επανέκδοσης.

ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΧΡΟΝΑ ΤΗΣ

Η «Ευθύνη» επανεκδίδει σ’ ένα τόμο τα πέντε τομίδια που συγκροτούν την α΄ περίοδο της ζωής της (1961-1966),

     Παρουσιάστηκε ως «Φυλλάδιον Προβληματισμού της Νεότητος» τον Ιανουάριο του 1961, σε μία κρίσιμη περίοδο κοινωνικών, ιδεολογικών, πολιτικών και πνευματικών αλλαγών στον τόπο μας. Υπήρξε το πρώτο έντυπο που χρησιμοποίησε στον τίτλο του την λέξη «προβληματισμός», λέξη, τότε άφθαρτη και έμφορτη από την βαρειά σημασία πού της προσπόριζαν οι καιροί εκείνοι, οι θολοί και ταραγμένοι. Απευθύνθηκε τυπικά προς τους νέους και τους προσφερόταν δωρεάν αλλά πολλοί μεγάλοι την πρόσεξαν και την παρακολούθησαν. Κατόρθωσε έτσι μέσα στα 53 εκείνα τεύχη της, με σύντομα, ευθύβολα κείμενα ονομάτων που χάραξαν βαθιά το ίχνος τους, τα περισσότερα, στην πνευματική ζωή του τόπου, να καταγράφει τα μεγάλα θέματα πού απασχολούσαν τότε την νεοελληνική συνείδηση και να καθορίσει τις συντεταγμένες τους.

     Μέσα σ’ αυτά τα τεύχη η «Ευθύνη» παιδεύτηκε κι ωρίμασε, ώστε μετά από μερικά χρόνια αναγκαστικής σιγής, τον Ιανουάριο του 1972, να ξαναεμφανιστεί ως πολυσέλιδο περιοδικό πνευματικής αντίστασης και νεοελληνικού προβληματισμού, για να γιορτάσει, τον Ιανουάριο του 1987 τα 25χρονα από την γέννησή της.

     Ο εορτασμός εκείνος επισφραγίζεται και διαιωνίζεται με την επανέκδοση αυτή.

                                                                Η «ΕΥΘΥΝΗ»

     Το Φυλλάδιο εκδίδεται στο πολυτονικό γλωσσικό τυπικό της εποχής και είναι ασπρόμαυρο, δίχως να συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό ή άλλα τυπογραφικά στοιχεία, σχέδια ή βινιέτες, που ίσως το καθιστούσαν περισσότερο ελκυστικό καλλιτεχνικά. Διανέμεται δωρεάν στους φίλους και συνεργάτες του, στους αναγνώστες του. Η «ΕΥΘΥΝΗ» έχει συγκεκριμένο προσανατολισμό και οραματικό στόχο, εκφράζει το νέο ρεύματα της ορθοδοξίας και του Ορθόδοξου στοχασμού στην Ελλάδα, που γεννήθηκε στην Δύση, από τους εξόριστους ρώσους εμιγκρέδες και θεολόγους, τους ορθόδοξους διανοούμενους και καθηγητές θεολογικών σχολών, που μετανάστευσαν στην Ευρώπη-ιδιαίτερα στην Γαλλία-μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων στην πρώην ΕΣΣΔ. Το κίνημα αυτό που από πολλούς ονομάστηκε «νεορθόδοξο» μεταλαμπαδεύτηκε και στην Ελλάδα και ρίζωσε σε αρκετές συνειδήσεις και ψυχές ελλήνων θεολόγων, στοχαστών, ιερέων, καθηγητών, συγγραφέων, πιστών της ορθόδοξης παράδοσης. Το ρεύμα αυτό, έδεσε με τον αγώνα που διεξήγαγε η περιβόητη Γενιά του 1930, για επανεύρεση της Ελληνικότητας. Επιστροφή στις πανάρχαιες ρίζες του Έθνους που μεγαλούργησε και αναπτύχθηκε εμφορούμενο από τα μηνύματα και διδαχές της κλασικής ελλάδος, των φιλοσοφικών της αξιών, καθώς και των ορθόδοξων εκκλησιαστικών πατερικών αρχών και αξιών-των νηπτικών εκκλησιαστικών πατέρων-που αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν στην ελληνική πνευματική επικράτεια κατά την χιλιόχρονη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και της παράδοσής της. Η οποία μέσα στους δύσκολους και σκοτεινούς μεσαιωνικούς χρόνους, διέσωσε την αρχαία σκέψη και νόηση, και την επεξέτεινε, μπολιάζοντάς την με τα αποκαλυπτικά οράματα, μυστικά ιδεώδη ζωής του ορθόδοξου χριστιανισμού. Η ανεύρεση της ελληνορθόδοξης ταυτότητας του Έθνους των Ελλήνων. Σημειώνεται από τον εκδότη στο 42^ο φύλλο του Δεκεμβρίου του 1964, σε μια αναγγελία «ΔΙΑΚΟΠΗΣ» της κυκλοφορίας του φυλλαδίου μετά από τετραετή έκδοση, λόγω οικονομικών δυσκολιών:. «Η αναγγελία της διακοπής γίνεται με καρδιά βαρειά, που διστάζει. Γιατί η «Ευθύνη» ξεπετάχθηκε με πάθος σαν έκφραση αλήθειας, εντιμότητας, ελευθερίας, σαν κίνημα πνευματικό για μιάν επιστροφή στις πηγές του Νεοελληνισμού και για μιά ταυτόχρονη και συνεπή, κριτική θήτευση στην αγωνιώδη εποχή μας. Εβγήκε με την συνείδηση πώς οι μέρες πού περνούμε, με τον δραματικό τους χαρακτήρα, επιβάλλουν μιάν υπεύθυνη μελέτη και των ατομικών αλλά και των εθνικών και των διεθνών πνευματικών προβλημάτων. Υψώθηκε ως ένα πολύπλευρο ερώτημα για την ανίχνευση και πιστοποίηση της αλήθειας, για την συντήρηση της αγρύπνιας των συνειδήσεων, για τον σωστό πνευματικό προσανατολισμό των νέων της Πατρίδας μας. Και ο προσανατολισμός αυτός ήταν σαφής: ο Θεός και η Νεοελληνική πνευματική πραγματικότητα, μέσα σ’ ένα καθεστώς διαλόγου, ελευθερίας. Για να υπηρετήσει αυτούς τους στόχους, η «Ευθύνη» έκρινε πώς έπρεπε να προσφέρεται δωρεάν, πώς έπρεπε να είναι πρωτότυπη, λακωνική και έντιμη. Τώρα που κοιτάζει πίσω της, στα τέσσερα αυτά χρόνια, αισθάνεται κάποια κρυφή περηφάνεια γιατί έχει την εσωτερική μαρτυρία πώς επιτέλεσε το χρέος της και πώς υπηρέτησε τους στίχους της με συνέπεια και μ’ εντιμότητα. Χρειάστηκε να περάσει από πολλές δοκιμασίες, και ηθικές, και υλικές. Έμενε όμως με το βλέμμα στυλωμένο ψηλά, με την λαχτάρα να είναι πάντα ανώτερη και δυνατότερη από τα πράγματα της ζωής….»

      Το περιοδικό, από το 1961 έως το 1966 εξέδωσε 53 ολιγοσέλιδα  φυλλάδια.. Σύνολο σελίδων 472. Τα τεύχη κάθε χρονιάς, έχουν την δική τους ξεχωριστή αρίθμηση μέχρι το φυλλάδιο νούμερο 47 του 1965, τα φυλλάδια που ακολουθούν, του 1966, συνεχίζουν την σελιδαρύθμιση της προηγούμενης  χρονιάς. Η πλειονότητα των τευχών του Φυλλαδίου είναι μηνιαία, διμηνιαία ή τριμηνιαία είναι τα φυλλάδια του καλοκαιριού και της τελευταίας χρονιάς έκδοσής του. Το πρώτο έτος 1961 έχουμε την έκδοση 12 φυλλαδίων με 96 σελίδες. Το δεύτερο έτος 1962 έχουμε 10 φυλλάδια και 80 σελίδες. Το τρίτο έτος 1963 έχουμε την έκδοση 10 φυλλαδίων με 80 σελίδες. Το τέταρτο έτος 1964 έχουμε την έκδοση 10 φυλλαδίων και 80 σελίδες. Το πέμπτο έτος κυκλοφόρησαν 5 φυλλάδια με 44 σελίδες. Ενώ η πρώτη περίοδος του περιοδικού ολοκληρώνεται το έκτο έτος 1966 που κυκλοφορούν 6 φυλλάδια και έχουμε 92 σελίδες. Σύνολο φυλλαδίων 53, και 472 σελίδων. Το περιοδικό δεν έχει διαφημίσεις, για να αντλεί πόρους, στηρίζεται στης βοήθεια των φίλων και συνεργατών του. Διαφημίζει μόνο τις κυκλοφορίες των νέων βιβλίων των «Εκδόσεων των Φίλων», χωρίς φωτογραφικό υλικό. Μετά την αναγγελία «Διακοπής» της έκδοσης, βλέπε Φυλλάδιο 42 του Δεκεμβρίου του 1964, το Φυλλάδιο κυκλοφόρησε ακόμα για δύο χρόνια, εκδόθηκαν 11 ακόμα τεύχη. Οι οικονομικές δυσκολίες της έκδοσης ξεπεράστηκαν με την προαιρετική συνδρομή φίλων της «Ευθύνης» και χρηματικών μικροποσών από τους αναγνώστες της, (σε τεύχη των τελευταίων χρόνων ζητείτε από την έκδοση, η προαιρετική συνεισφορά των 100 δραχμών) μετά την άρνηση των αρμόδιων κρατικών φορέων των χρόνων εκείνων, να επιδοτήσουν την συνέχεια της έκδοσής της. Ας μην μας διαφεύγει ότι κοινωνικά, ιστορικά και πολιτικά η Ελλάδα, ζει μιά ανθοφορία πολιτιστικής ανάπτυξης την δεκαετία αυτή. 1960-1970, παράλληλα όμως, και μιά από τις πλέον ταραγμένες πολιτικά περιόδους της. Θάνατος του τότε Βασιλιά Παύλου, ολιγόχρονη βασιλεία του διαδόχου Κωνσταντίνου Β΄, δολοφονία του βουλευτή της αριστεράς Γρηγορίου Λαμπράκη. Γάμος της πριγκίπισσας Σοφίας με τον διάδοχο ισπανό βασιλιά Δον Χουάν Κάρλος. Η ΕΔΑ γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση. Πρόεδρός της ο Ηλίας Ηλιού. Παραίτηση της κυβέρνησης της ΕΡΕ και αυτοεξορία στο Παρίσι του ιδρυτή της και πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Νίκη στις εκλογές της Ενώσεως Κέντρου και ανάληψη της διακυβέρνησης από τον παλαιό πολιτικό και πρωθυπουργό της απελευθέρωσης, Γεώργιο Παπανδρέου. Εκπαιδευτική και γλωσσική μεταρρύθμιση υπό την σοφή παιδαγωγική καθοδήγηση, και των συνεργατών του-του πειραιώτη θεολόγου και παιδαγωγού Ευάγγελου Παπανούτσου, από την κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου. Παραίτηση της κυβέρνησης του Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου έπειτα από διαφωνία με τον νεαρό βασιλιά. Κυβερνήσεις αποστατών. Υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι την προκήρυξη  εκλογών τον Απρίλη του 1967, από τον ιστορικό και νομικό Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Τέλος, ελάχιστους μήνες μετά τον τερματισμό της έκδοσης του Φυλλαδίου, επιβολή της επτάχρονης απριλιανής δικτατορίας. Άνθηση του Φεστιβάλ Αθηνών. Εκατοντάδες παραστάσεις στα αρχαία θέατρα αρχαίων τραγωδιών και κωμωδιών. Εμφάνιση της Μαρίας Κάλλας στην Επίδαυρο. Εορτασμός της χιλιετίας του Αγίου Όρους, της Αθωνικής Πολιτείας. Στό διεθνές επίπεδο, έχουμε τον διπολισμό του κόσμου μας σε δυτικό και ανατολικό συνασπισμό. Επέμβαση των σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία, δολοφονία του Τσε Γκεβάρα στην Κολομβία. Παρισινή εξέγερση του Μάη του 1968, πόλεμος στο Βιετνάμ, φοιτητικές εξεγέρσεις στα περισσότερα Πανεπιστήμια του δυτικού ημισφαιρίου. Δολοφονία του πάστορα ηγέτη των μαύρων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Δολοφονία του προέδρου Τζών Κένεντυ και του αδερφού του Ρόμπερτ. Σταδιακός τερματισμός της ευρωπαϊκής και δυτικής αποικιοκρατίας στον τρίτο κόσμο. Ανεξαρτησία της Κύπρου. Αυτονομία πολλών αφρικανικών κρατών. Κυπριακό πρόβλημα. Πρώτο νόμπελ Ελληνικής Λογοτεχνίας, στον διπλωμάτη ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Θάνατος του Γιώργου Θεοτοκά, απώλεια του συγγραφέα Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη. Έκδοση λογοτεχνικών περιοδικών, όπως οι «ΕΠΟΧΕΣ» και «Καινούργια Εποχή». Συνεχίζουν να εκδίδονται ο «Ζυγός», το «Θέατρο», «Η Νέα Πορεία», «Η Διαγώνιος», «Η Νέα Εστία», στην πόλη του Πειραιά, «Το Περιοδικόν μας»  για να μνημονεύσουμε ορισμένους τίτλους..Συνεχίζει στο κείμενο της εξαγγελίας της «Διακοπής» της η διεύθυνση των Φυλλαδίων της Ευθύνης: «Ήδη όμως η αντοχή της, όχι η πνευματική, η υλική της αντοχή φθάνει στα όριά της. Από το δεύτερο χρόνο της ζωής της κινδύνευσε να κλείσει. Φίλοι αφοσιωμένοι την στήριξαν και πρόσθεσαν την αυτοπροαίρετη εισφορά τους στα μικρά κονδύλια που οι αρμόδιοι άρχισαν να της παρέχουν. Είχαμε την ελπίδα πώς τέσσερα χρόνια ζωής και άθλησης είναι αρκετή δοκιμασία και πώς ήταν χρέος, καθήκον των αρμοδίων να αναλάβουν εξ ολοκλήρου την οικονομικήν υπόθεση της «Ευθύνης» αφού συμβαίνει να προσφέρεται δωρεάν και επιπρόσθετα, να μην υπάρχει, δυστυχώς, παρόμοιο έντυπο στην Ελλάδα. Το αίτημά μας ήταν: 17.000 δραχμές τον χρόνο, για δέκα τεύχη της «Ευθύνης». Αλλ’ οι αρμόδιοι, αντί να κατανοήσουν το χρέος τους, φέτος,-έτος 1964-διέγραψαν την «Ευθύνη» από τους καταλόγους των εντύπων που ενισχύει το Κράτος κατά καθήκον ή, όπως συμβαίνει σε πολλά, κατά πολιτικήν χάριν. Η «Ευθύνη» θεωρεί προσβολή κατά της προσπάθειάς της και κατά του πνεύματος την συμπεριφορά αυτή. Έκαμε διαβήματα, απηύθυνε επιστολές’ όλα έμειναν χωρίς απάντηση. Για να υπάρξει κάποια ηθική τάξη, είναι αναγκασμένη να σταματήσει την έκδοσή της και να σωπάσει. Προβαίνει στην ενέργεια αυτή με βαρειά καρδιά. Αλλά αισθάνεται πώς και η αντοχή των φίλων πού την βοηθούσαν ως τώρα θα καμφθεί, αργά ή γρήγορα.». Και τελειώνοντας το κείμενο, σημειώνονται τα εξής: «Η «Ευθύνη» χαιρετά εγκάρδια όλους τους καλούς συνεργάτες και φίλους που την ζέσταναν τέσσερα χρόνια με την αγάπη τους και υπόσχεται δύο πράγματα; 1. Να φροντίσει να εξασφαλίσει ολόκληρο το ποσόν πού της χρειάζεται για να επανεκδοθεί, το ταχύτερο δυνατό. 2. Να καλύψει τον καιρό της σιωπής της με άλλες δραστηριότητες, πραγματοποιές των ιδανικών της’ και γι’ αυτό θα φροντίσει να διατηρήσει την επαφή της με όλους τους καλούς της φίλους. Πιστεύουμε πώς το πνεύμα και η αντοχή μας δοκιμάζονται αλλά πώς θ’ αποδειχθούν πιο δυνατά από τα πράγματα. «Το πνεύμα μη σβέννυτε»!». Μετά από έξι τεύχη, φυλλάδιο νούμερο 48 Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 1966, στην τελευταία σελίδα 52, στην σελίδα ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, που σχολιάζονται θέματα της πολιτικής και εκκλησιαστικής επικαιρότητας, η «Ευθύνη» και οι φίλοι αναγνώστες της, προσκαλούνται να συμμετάσχουν σε έναν έρανο υπέρ μια επιδημίας πείνας που παρουσιάστηκε εκείνη την χρονιά στην μακρινή Ινδία. Η «Ευθύνη» παρά τα δικά της οικονομικά αδιέξοδα, εμφορούμενη από τα ανθρωπιστικά ιδεώδη του ελληνισμού και της χριστιανικής φιλανθρωπίας προσκαλεί σε έρανο από τις σελίδες της, τους φίλους και αναγνώστες της. Βλέπε το μικρό κείμενο «ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ» που προηγείται του καταλόγου των ονομάτων και των χρημάτων  που συγκεντρώθηκαν, στον έρανο υπέρ του λοιμού στην Ινδία. Ανάμεσα στα ονόματα του καταλόγου που πρόσφεραν διάφορα ποσά, αναγνωρίζουμε τον συγγραφέα και εκδότη Κώστα Ε. Τσιρόπουλο, τον συγγραφέα και μεταφραστή Θανάση Νιάρχο, την ποιήτρια Μαρία Αρκαδίου, τον συγγραφέα Πέτρο Γλέζο, τον συγγραφέα Γιώργο Πράτσικα τον πολιτικό Στέλιο Παπαθεμελή. Με την πρώτη αυτή περίοδο, το Φυλλάδιο της «Ευθύνης» τερματίζει τον κύκλο του, Δεκέμβριος του 1966. Αρχινά την δεύτερη εκδοτική της επανακυκλοφορία, σαν περιοδικό πλέον, με άλλες εκδοτικές προδιαγραφές και εμφάνιση, και με τους ίδιους πάνω κάτω φίλους και συντελεστές το 1972.

      Οι σταθεροί συνεργάτες και φίλοι της «ΕΥΘΥΝΗΣ» προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα συγγραφέων, στοχαστών, διανοητών, κριτικών, φιλοσόφων. Καθηγητές πανεπιστημίου όπως ο Σάββας Αγουρίδης, ο Παναγιώτης Ζέπος, ο φιλόσοφος και καθηγητής Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, ο Ευάγγελος Δ. Θεοδώρου, ο, Βασίλειος Τατάκης. Πολλών συνεργατών τις εργασίες τους εκδόθηκαν τα κατοπινά χρόνια από τις «Οι Εκδόσεις των Φίλων». Οι φιλόλογοι Μιχάλης Γ. Μερακλής και Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, ο Κωνσταντίνος Δ. Γεωργούλης, ο πεζογράφος και σταθερός συνεργάτης του περιοδικού Πέτρος Γλέζος, ο Κ. Ι. Δεδόπουλος, ο συγγραφέας και δοκιμιογράφος Γιώργος Θεοτοκάς, ο μικρασιάτης πεζογράφος και αγιογράφος κυρ Φώτης Κόντογλου, η ποιήτρια από την Θεσσαλονίκη Μαρία Κέντρου Αγαθοπούλου, και η αδερφή του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη Ζωή Καρέλλη, ο Γιώργος Θέμελης και ο Πέτρος Σπανδωνίδης. Η πειραιώτισσα πεζογράφος  Μαρία Περικλή Ράλλη, αδερφή της τραγωδού Κατίνας Παξινού. Από τον χώρο του Πειραιά, έχουμε ακόμα, τον ποιητή Ανδρέα Αγγελάκη (που συμμετέχει με ένα του κείμενο), τον χριστιανό ποιητή Δημήτρη Σ. Φερούση που δημοσιεύει σε αρκετά τεύχη του Φυλλαδίου. Τον βραβευμένο πειραιώτη συγγραφέα Κώστα Σούκα, και τον παιδαγωγό από τον Πειραιά, μετέπειτα ακαδημαϊκό, Ευάγγελο Π. Παπανούτσο. (που συνέδεσε το όνομά του με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση). Τον διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Κωστή Μπαστιά. Τον φιλόλογο και συγγραφέα Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο, τον στοχαστή, μυθιστοριογράφο και θεατράνθρωπο Άγγελο Τερζάκη. Παλαιό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Τον πεζογράφο Θανάση Πετσάλη Διομήδη. Τον κριτικό Στέλιο Αρτεμάκη, τον δοκιμιογράφο Ζήσιμο Λορεντζάτο, τον Πάνο Δοξιάδη, τον μετέπειτα μητροπολίτη Περγάμου, Ιωάννη Δ. Ζηζιούλα. Τους ποιητές Τάκη Παπατσώνη και Νίκο Καρούζο. Τον καθηγητή και συγγραφέα Παντελή Β. Πάσχο. Τον συγγραφέα και πολιτικό Δημήτρη Νιάνια, τον δοκιμιογράφο και βιβλιοκριτικό Γιάννη Χατζίνη. Τον πεζογράφο Σπύρο Πλασκοβίτη. Τον ποιητή Δημήτρη Παπαδίτσα και τον πεζογράφο του εσωτερικού μονολόγου Στέλιο Ξεφλούδα. Τους γνωστούς κριτικούς και συγγραφείς Αντρέα Καραντώνη και Αλέξανδρο Κοτζιά. Την ποιήτρια Μελισσάνθη και τον Κύπριο ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Τους καθηγητές Αμίλκα Αλιβιζάτο και Μιχαήλ Στασινόπουλο, που διετέλεσε πρώτος μεταβατικός πρόεδρος της ελληνικής δημοκρατίας τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης του 1974. Και μια σειρά άλλων συνεργατών του κύκλου της «Ευθύνης», που είναι οι σταθεροί ή περιοδικοί συνεργάτες της πρώτης αυτής περιόδου, της δεύτερης του 1972 που ακολούθησε, και των εκδόσεων των φίλων. Ορισμένα ονόματα συνεργατών τα αναγνωρίζουμε έπειτα από μια εικοσαετία, να τους αφιερώνονται τόμοι των Τετραδίων Ευθύνης. Δ. Παπαδίτσας, Γιώργος Θεοτοκάς, Ευάγγελος Π. Παπανούτσος, Ζωή Καρέλλη. Ο καθηγητής Νίκος Ζίας και ο αναστηλωτής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη συγγραφέας Νίκος Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Ο Οδυσσέας Ελύτης με ένα κείμενο. Ο ιστορικός της ελληνικής λογοτεχνίας Δημήτριος Τσάκωνας και ο διευθυντής της Νέας Εστίας Πέτρος Χάρης. Όλοι οι συγγραφείς συγκεντρωμένοι κάτω από ένα αυθεντικό κουκούλι Ελληνικότητας και ορθόδοξης παράδοσης. Ενός άλλου τρόπου ζωής που ενώνει τα παρόντα με τα μέλλοντα μέσα στον ελληνικό στοχασμό. Μια μακραίωνη ελληνική παράδοση στοχασμού και σκέψεις που υπερβαίνει ή μας οικειώνει με το φαινόμενο του θανάτου  Η διεύθυνση του εκδότη αλλάζει μία φορά, ενώ οι χώροι των τυπογραφιών που τυπώνεται το Φυλλάδιο είναι διαφορετικοί και μάλιστα, σε τακτά χρονικά διαστήματα. (προφανώς λόγω λιγότερων εξόδων της έκδοσης). Δημοσιεύεται μετά την παρέλευση της χρονιάς γενικό ευρετήριο, όχι όμως χρηστικό και αναλυτικό, παραλείπονται κατηγορίες. Όπως είναι η κριτική βιβλίου κλπ. Και τα 53 Φυλλάδια έχουν συγκεκριμένη εκδοτική εικόνα. Ακολουθείται μια σταθερή σειρά δημοσιεύσεως των θεμάτων. Η γενική-συνολική εικόνα του Φυλλαδίου δεν παρουσιάζει εκπλήξεις. Ούτε από αισθητικής πλευράς, ούτε στην φιλοσοφία και τον οραματισμό των κειμένων. Το μεγάλο συγγραφικό και κριτικό βάρος της έκδοσης όπως διαπιστώνουμε, κρατά ο εκδότης ποιητής και συγγραφέας, εμπνευστής της έκδοσης Κώστας Ε. Τσιρόπουλος. Ο Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, κρατά την πρώτη σελίδα του φυλλαδίου με το πρώτο πάντα άρθρο ή κείμενο με τον γενικό τίτλο «Από την σχεδίαν» Κάτω από αυτόν τον τίτλο ο εκδότης πλοηγεί την ύλη και θεματολογία των φυλλαδίων. Θέτει ερωτήματα και ζητήματα και ζητά από τους συνεργάτες του, να προβληματιστούν πάνω σε αυτά και να απαντήσουν, συμμετέχοντας στα μικρά αφιερώματα. Να υπενθυμίσουμε, ότι η «Ευθύνη» σαν Φυλλάδιο προβληματισμού της νεότητος, κάνει αρκετά και σε τακτικά διαστήματα αφιερώματα που συμμετέχουν με κείμενά τους ή κρίσεις τους οι συγγραφείς. Τα αφιερώματα δεν έχουν να κάνουν με συγγραφείς αλλά με προβληματισμούς της εποχής, που αφορούν την κοινωνία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό την ελληνική παράδοση. Από ορισμένα τεύχη και μετά, τα φυλλάδια διανθίζονται με αποσπάσματα πατερικών κειμένων από αγίους του ορθόδοξου εορτολογίου, αλλά, και αποσπάσματα από απομνημονεύματα ηρώων και αγωνιστών του 1821, όπου το απαιτεί το αφιέρωμα του τεύχους, και ευρωπαίων φιλοσόφων και χριστιανών στοχαστών. Εκτός από το κύριο άρθρο που κρατά στην πρώτη σελίδα κάτω από τον γενικό τίτλο «Από την σχεδίαν» ο Κ. Ε. Τσιρόπουλος μας παρουσιάζει και κυκλοφορίες νέων εκδόσεων, βλέπε τα «Βιβλία για το Καλοκαίρι» αλλά και άλλες εμβόλιμες συγγραφικές παρεμβάσεις. Δικά του είναι και τα σχόλια στις σελίδες «Διάφορα» «Ειδήσεις» και στην τελευταία σελίδα με τίτλο «ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ». Στην σελίδα αυτή, σχολιάζονται διάφορα πολιτικά γεγονότα και κοινωνικά συμβάντα, κυβερνητικές πρακτικές και ενέργειες, που αφορούν τον εκκλησιαστικό και θρησκευτικό χώρο. Τα σχόλια κινούνται σε μια ατμόσφαιρα εναντίον των τότε κομμουνιστικών καθεστώτων και κυβερνήσεων. Μάλλον, τα σχόλια αυτά, είναι «ιδεολογικά» στρατευμένα από την σκοπιά ενός φιλελεύθερου αστού στοχαστή και άνθρωπο του πνεύματος. Διαβάζουμε σχόλια και θέσεις που αφορούν την τότε ελληνική και παγκόσμια χριστιανική νεολαία, τα κατά τόπους πατριαρχία, ιδιαίτερα το Οικουμενικό της Κωνσταντινούπολης που στενάζει από τις ποικίλες απαγορεύσεις των τουρκικών αρχών. Υπάρχουν επίσης σχόλια για εκπαιδευτικά θέματα και ελάχιστα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά. Η σελίδα «Προσανατολισμοί» ασχολείται με γενικού πάντα ενδιαφέροντος ζητήματα και ειδήσεις της κοινωνίας. Στην ύλη του περιοδικού έχουμε επίσης, μιά σειρά δημοσιευμάτων που στεγάζεται κάτω από τον γενικό τίτλο «ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ». Στις σελίδες αυτές δημοσιεύονται μια σειρά από συμβουλευτικά ή προτρεπτικά «γράμματα», που απευθύνονται στους νέους. Εξετάζονται ζητήματα της εποχής, η επικαιρότητα, με έναν λόγο προτρεπτικό, συμβουλευτικό, διαπαιδαγώγησης της Νεολαίας που ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης τον αιώνα που ανατέλλει. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε ότι τα συμβουλευτικά αυτά ιδεώδη και αρχές προέρχονται από την ελληνορθόδοξη παράδοση, την χριστιανική πίστη, την εκκλησία. Τα Γράμματα αυτά, που θυμίζουν άλλες παρόμοιες δημοσιεύσεις ευρωπαίων δημιουργών (ήταν κάτι σύνηθες τις δεκαετίες αυτές στον ευρωπαικό χώρο, με τιμητική θέση να κρατά, το «Γράμμα σε έναν νέο ποιητή» του γερμανού λυρικού Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Κάτω από άλλη σκοπιά ασφαλώς), δεν φέρουν το ονοματεπώνυμο του συντάκτη τους. Υπάρχει πάντα κάτω από το αριθμημένο Γράμμα, ο κάπως «προκλητικός» αλλά ωραία λέξη «Μηνύτωρ» και δίπλα η χρονιά. Το ψευδώνυμο αυτό ανήκει στον εκδότη Κώστα Ε. Τσιρόπουλο όπως μας βεβαιώνει και ο Κυριάκος Ντελόπουλος στο βιβλίο του για τα ελληνικά νεοελληνικά λογοτεχνικά ψευδώνυμα. Μια άλλη σταθερή σελίδα των φυλλαδίων, είναι «ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ». Κάτω από αυτόν τον γενικό τίτλο, εξετάζονται και κρίνονται παλαιότερες και νεότερες εκδόσεις βιβλίων. Τα περισσότερα βιβλία που παρουσιάζονται φέρουν την υπογραφή του συντάκτη, δημοσιεύονται όμως και βιβλιοκρισίες που δεν φέρουν όνομα ή επίθετο. Αυτή η  κατηγορία, δεν περιλαμβάνονται στα ετήσια περιεχόμενα των τόμων. Ευρετήρια που δεν είναι ολοκληρωμένα και χρηστικά. Αντίθετα οι άλλοι δευτερεύοντες τίτλοι, όπως, «Αποσαφηνίσεις» διευκολύνουν την καλύτερη ανάγνωση των κειμένων. Δημοσιεύονται επίσης, «σχόλια για ένα βιβλίο που δεν γράφηκε ακόμα» που είναι άρθρα για το διάβασμα ή την κυκλοφορία ενός καινούργιου βιβλίου. Έχουμε μικρά κείμενα «στοχαστικές εικόνες» για την σύγχρονη ζωγραφική κλπ. Επίσης, σελίδες που παρουσιάζονται ανωνύμως «ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ», βλέπε πχ. του Γιώργου Θεοτοκά «Πνευματική Πορεία» και Κ. Ι. Δεδόπουλος, «Η Ζωή και το Πνεύμα», και τα δύο δοκίμια ευρύτερου προβληματισμού. Οι κρίσεις αυτές ανήκουν όπως φαίνεται από το ύφος, στον εκδότη. Τα κείμενα που δημοσιεύονται είναι συνήθως μικρά, ευσύνοπτα, γραμμένα στην τρέχουσα γλώσσα της εποχής, την παραδοσιακή δημοτική χωρίς να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Όπως ο εκδότης μας δηλώνει στο πρώτο του κείμενο, παρουσίασης της έκδοσης των Φυλλαδίων, η ύλη του περιοδικού περιστρέφεται γύρω από προβλήματα της ελληνικής παράδοσης, της ελληνικότητας και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Διερευνάται το ζήτημα της ελληνικής ταυτότητας, η αυθεντικότητα και τα αληθινά βιώματα της ορθοδοξίας και της πατερικής παράδοσης, τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό. Δεν διαθέτουν όμως τις αγκυλώσεις, άλλων χριστιανικών φορέων και σωματείων της εποχής. Ορισμένα κείμενα έχουν έναν τόνο ηθικολογικό, μια διάθεση ελεγχόμενης απαισιοδοξίας για το μέλλον του πολιτισμού και των ανθρώπων. Τα κείμενα συγγενεύουν-μεταξύ-μια στοχαστική συνάφεια τα διακρίνει, μια συναντίληψη θέσεων και απόψεων. Οι συγγραφείς και οι δημοσιεύσεις τους καταλαβαίνεις αμέσως ότι έχουν κοινή ταυτότητα, έχουν κοινά ιδανικά ζωής. Ασπάζονται τα οράματα μιας μακραίωνης παράδοσης, Είναι ζυμωμένοι με την αλήθεια της, τα ιδανικά της, την ελευθερία της, τους στόχους της. Είναι κρίκοι των χαρακτήρων της ιδιοπροσωπείας του έθνους των ελλήνων. Μιάς παράδοσης που σχεδίασε και σχημάτισε το πρόσωπο του νεοελληνισμού, των προβλημάτων του. Ένα κριτικό βλέμμα που δεν κομίζει μια  πολιτική ή ιδεολογία, πρόθεση προπαγάνδας, αλλά ένα κριτικό βλέμμα ανοιχτό στον χρόνο και την ιστορία, στις πολλαπλές θύελλες των καιρών που ανατέλλουν, του πολιτισμού των μαζών και όχι του προσώπου. Του αυτεξούσιού του, της ελεύθερης βούλησής του. Τα κείμενα απευθύνονται στις νεότερες γενιές των ελλήνων, των ευρωπαίων, του μεταπολεμικού ανθρώπου. Που κουβαλά μνήμες ενός καταστροφικού παγκόσμιου πολέμου, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, των εξόριστων αντιφρονούντων στα αχανή εδάφη της Σιβηρίας, της ρήψης της ατομικής βόμβας στην Χιροσίμα, των μεταπολεμικών γενεών που πελαγοδρομούν πνευματικά μεταξύ βιομηχανικής δύσης και μυστικής ανατολής. Μεταξύ ορθού λόγου και επιστήμης, και θρησκευτικού βιώματος. Οι κοινωνίες έχουν αρχίσει να αλλάζουν, οι πνευματικές στέρνες που τροφοδοτούσαν τις προηγούμενες γενιές στέρεψαν, κούρασαν, έχουν αρχίσει να αμφισβητούνται. Οι παραδοσιακοί δεσμοί όπως είναι η οικογένεια περνούν κρίση, η ξηρασία των καινούργιων επαναστατικών ιδεολογιών και η απολυτότητα του λόγου της επιστήμης και της τεχνολογίας, έχει επιφέρει ρήγμα στις συνειδήσεις των ανθρώπων και στις ζωές τους. Ενώ μαγνητίζεται από τις προκλήσεις των νέων επιτευγμάτων και του τρόπου ζωής, νιώθει ότι αρχίζει να φυλακίζεται μέσα σε ένα φαύλο κύκλο ατομικών και συλλογικών αδιεξόδων. Ο μοντέρνος άνθρωπος, δεν κατόρθωσε ακόμα να τιθασεύσει όσο θα ήθελε και τον εξυπηρετούσε, ούτε την τεχνολογία και τα επιτεύγματά της ούτε και αυτά της επιστήμης, και αυτό είναι κάτι που τον φοβίζει, τον τρομάζει, του κόβει τα δεσμά με τις παραδοσιακές του ρίζες, τις σταθερές της ζωής του. Όπως είναι η οικογένεια, η θρησκεία, η φιλία, οι δεσμοί του με την πατρίδα του, την πόλη, το χωριό του. Βλέπει να αλλάζουν οι σχέσεις των ανθρώπων, οι αξίες ζωής, ο τρόπος διασκέδασής του της ψυχαγωγίας του. Ο υψηλός πυρετός του κέρδους τον γεμίζει πλήξη, αγωνία, απελπισία, γκρεμίζονται τα μεταφυσικά του στηρίγματα, οι πυλώνες της ύπαρξής του. Ο μεταπολεμικός άνθρωπος, των μοντέρνων καιρών είναι μεταφυσικά άστεγος,  ανέστιος, πλάνης, ανερμάτιστος ψυχικά, συναισθηματικά. Ασταθής πνευματικά. Φαινόμενα και καταστάσεις, τρόποι ζωής των νέων καιρών που ξεπερνούν το μπόι του ανθρώπου, το μέτρο και την αρμονία την ισορροπία, που του δίδασκαν τα μηνύματα και οι διδαχές του πολιτισμού του γενέθλιου χώρου του. Η πατρίδα του που μεγαλούργησε στηριζόμενη πάνω σε αυτά τα πιστεύω. Τους πυλώνες του έθνους του και της παράδοσής του.

     Τα κείμενα της «Ευθύνης» και οι συνεργάτες του φυλλαδίου, μοιάζουν σαν μια μεγάλη φιλικών προσώπων ορχήστρα, που την μπαγκέτα κρατά και διευθύνει ο εκδότης και συγγραφέας του πρώτου άρθρου, ο Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, ενώ οι υπόλοιποι «μουσικοί ακολουθούν» τον γενικό προσανατολισμό της σκέψης του, του στοχασμού του. Πολλά από τα κείμενα, ακόμα και σήμερα, διατηρούν τον επικαιρικό χαρακτήρα τους, θα μπορούσαν να τεθούν σαν θέματα εκθέσεων γενικού προβληματισμού στις σημερινές γενιές των νεοελλήνων, παρά του ότι έχουν περάσει σχεδόν 60 χρόνια από την δημοσίευσή τους. Άλλα έχουν κλείσει τον κύκλο τους ένδοξα και πανηγυρικά ενταγμένα είτε σε εκδόσεις βιβλίων των συγγραφέων που τα συμπεριέλαβαν σε αυτά, είτε επεξεργασμένα εκ νέου, διοχετεύθηκαν σε κείμενα και άρθρα, σχόλια μεταγενέστερων δημοσιευμάτων. Πάντως, δεν πέρασαν αδιάφορα από το βλέμμα των αναγνωστών. Αν κάθε αναγνωστικό κοινό οικοδομεί ή εφευρίσκει τον συγγραφέα ή θεωρητικό ταγό της εποχής του, τότε οι αναγνώστες και οι έλληνες που προβληματίστηκαν την δεκαετία 1960-1970, και έθεσαν ερωτήματα στους εαυτούς τους και τους γύρω τους, στην κοινωνία, τότε τα φυλλάδια της «Ευθύνης» βρήκαν τον στόχο τους και ολοκλήρωσαν τον σκοπό της εκδοτικής αποστολής τους. Όπως το ίδιο πέτυχαν παλαιότερα, και τα περιοδικά «Τα Νέα Γράμματα», η «Επιθεώρηση Τέχνης», «Οι Πρωτοπόροι», το περιοδικό «Εποχές» για να μείνω σε δείχτες  τίτλων περιοδικών. Ομόηχές πολλές φορές φωνές της ελληνικής παράδοσης. Λάμπουσες ψηφίδες στο διαχρονικό μωσαϊκό του Ελληνισμού. Στυλοβάτες της σκέψης μας, των προβληματισμών μας, των ερωτημάτων μας, των υπαρξιακών αγωνιών μας. Πυξίδες πορείας του έθνους μας. Κείμενα και διδαχές που μας οδηγούν στην ανακάλυψη των ριζών μας χωρίς να χάνουμε τον ορίζοντα της πολυπολιτισμικότητας μας.

     Εμείς οι Έλληνες, πάντα μέσα στην Ιστορία κατορθώναμε να ισορροπήσουμε μεταξύ του δικού μας και του ξένου. Της ομόφυλης παράδοσης και της αλλόφυλης σκέψης. Το μέτρο και η αρμονία, η ισορροπία, ήταν τα κρυμμένα ή λανθάνοντα ουσιώδη στοιχεία του πολιτισμού μας, της φυλή μας. Η πνευματική ελευθερία και η ερευνητική σκέψη, η συναισθηματικότητα του χαρακτήρα μας, οι σχέσεις μας με τους άλλους, ήταν βασικά στοιχεία της παράδοσής μας. Η στοχαστική καθαρότητα του ποιητή Νίκου Δ. Καρούζου μας δηλώνει τον Λόγο του Ηράκλειτου που έδεσε με τον Αποκαλυπτικό Λόγο του Ιωάννη. Ή αν προτιμάτε με τον σαλό-προφητικό λόγο του Φρειδερίκου Νίτσε, στην αναζήτησή του των διαχρονικών μυστικών της Ελληνικότητας. Του Ελληνικού Πνεύματος.

Έτος Α΄  

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 1-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1961, σ. 1-8.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 2-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1961, σ. 9-16// -ΦΥΛΛΑΔΙΟ 3-ΜΑΡΤΙΟΣ 1961, σ. 17-24//-  ΦΥΛΛΑΔΙΟ 4 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1961, σ. 25-32.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 5 ΜΑΪΟΣ 1961, σ. 33-40.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 6 ΙΟΥΝΙΟΣ 1961, σ. 41-48.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ 1961, σ. 49-56. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1961, σ. 57-64.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 9 ΣΕΜΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1961, σ, 65-72.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1961, σ. 73-80.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1961, σ. 81-88.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1961, σ. 89-96.  ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 12, ΣΕΛΙΔΩΝ 96

-Στο 12 νούμερο της πρώτης χρονιάς, 1961, δημοσιεύονται στην σελίδα 95-96 τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ Α΄ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ. Καθώς και η εξής πληροφορία: «ΕΝΑΣ πολύ περιορισμένος αριθμός δεμένων καλλιτεχνικά τόμων της «Ευθύνης» με ειδικό εξώφυλλο και κοσμημένων με μιά αυθεντική ξυλογραφία εκλεκτού Έλληνα καλλιτέχνη θα πουληθεί προς Διακόσιες δραχμές ο καθένας. Όσοι επιθυμούν να τον αποκτήσουν, ας απευθυνθούν στον υπεύθυνο του Φυλλαδίου.».

-Από το δεύτερο τεύχος του, το Φυλλάδιο, τυπώνεται στο ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΝ Εκδ. Οίκος «ΑΣΤΗΡ» Αλίτσης 4-Αθήναι τηλ. 812-922.

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

- ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΧΕΔΙΑΝ. (Κάτω από τον γενικό αυτόν τίτλο, δημοσιεύεται το πρώτα-κεντρικό άρθρο που υπογράφει ο εκδότης Κώστας Ε. Τσιρόπουλος. ).

-Αλφαβητική σειρά των συγγραφέων. (δημοσιεύεται το ονοματεπώνυμο του συγγραφέα, ο τίτλος του κειμένου και ο αριθμός της πρώτης σελίδας. πχ. ΑΓΟΥΡΙΔΗ Σ.: Το πνεύμα της Αναστάσεως και η σημερινή ζωή της Εκκλησίας μας, 26-.)

-ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ου ΑΙΩΝΟΣ. (Δημοσιεύονται συνολικά 6 Γράμματα. Τα γράμματα υπογράφονται υπό του Μηνύτορος)

-ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: (Δημοσιεύονται αποσπάσματα που προέρχονται από τα Απομνημονεύματα των Αγωνιστών και Ηρώων του 1821, από έλληνες διαφωτιστές δασκάλους, και από κείμενα ελλήνων πατέρων της ορθόδοξης εκκλησίας).

-ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ (κάτω από τον τίτλο αυτόν, παρουσιάζονται ελληνικοί και ξένοι τίτλοι βιβλίων. Σε άλλα αναγράφεται το όνομα του συντάκτη- κριτικού, σε άλλα όχι.).

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ: (Δημοσιεύονται ανωνύμως, (προφανώς από τον εκδότη και διευθυντή Κ. Ε. Τ.) μικρά σχόλια για γεγονότα της εποχής).

Έτος Β΄

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 13-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1962, σ. 1-8. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 14-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1962, σ. 9-16. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 15-ΜΑΡΤΙΟΣ 1962, σ.17-24. //- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 16-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1962, σ.25-32. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 17-ΜΑΪΟΣ 1962, σ. 33-40. //- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 18-ΙΟΥΝΙΟΣ, σ. 41-48. //- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 19-ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ, 1962, σ. 49-56. // -ΦΥΛΛΑΔΙΟ 20-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, 1962, σ. 57-64. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 21 -ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ,1962, σ. 65-72. // -ΦΥΛΛΑΔΙΟ 22-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ, 1962, σ, 73-80.  ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 10, ΣΕΛΙΔΩΝ 80.

-Στο Φυλλάδιο νούμερο 22, Δεκέμβριος 1962 στην σελίδα 79 δημοσιεύονται τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ Β΄ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ «ΕΥΘΥΝΗΣ» με την ίδια διαμερισματοποίηση. πχ. ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ ΑΝΔΡ. Ο χρόνος, εκδοχή αιωνιότητος 6. ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ Σ. Πού τραβάει ο πολιτισμός μας σήμερα; 10……

Έτος Γ΄

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 23-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1963, σ. 1-8. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 24-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1963, σ. 9-16. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 25-ΜΑΡΤΙΟΣ 1963, σ. 17-24, // -ΦΥΛΛΑΔΙΟ 26-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1963, σ. 25-32. //-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 27-ΜΑΪΟΣ 1963, σ. 33-40.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 28-ΙΟΥΝΙΟΣ 1963, σ. 41-48.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 29-ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1963, σ. 49-56.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 30-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1963, σ. 57-64.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 31-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1963, σ. 65-72.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 32-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1963, σ. 73-80.  ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 10, ΣΕΛΙΔΩΝ 80.

-Στο Φυλλάδιο νούμερο 32, Δεκέμβριος 1963 του Γ΄ έτους στην σελίδα 79, δημοσιεύονται τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ Γ΄ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ «ΕΥΘΥΝΗΣ», ακολουθείται η ίδια φόρμα, προσθέτοντας την κατηγορία: ΕΙΔΗΣΕΙΣ-ΔΙΑΦΟΡΑ.

Έτος Δ΄

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 33-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1964, σ.1-8.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 34-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1964, σ.9-16.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 35-ΜΑΡΤΙΟΣ, 1964, σ.17-24.//-  ΦΥΛΛΑΔΙΟ 36- ΑΠΡΙΛΙΟΣ, 1964, σ.25-32.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 37-ΜΑΪΟΣ, 1964, σ.33-40.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 38- ΙΟΥΝΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ, 1964, σ. 41-48.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 39-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, 1964, σ.49-56.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 40-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, 1964, σ.57-64.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 41-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, 1964, σ.65-72.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 42 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ, 1964, σ.73-80. ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 10, ΣΕΛΙΔΩΝ 80.

Στην σελίδα 79 του 42 Φυλλαδίου, Δεκέμβριος 1964, του Δ΄ έτους, δημοσιεύονται τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ του Δ΄ τόμου της «ΕΥΘΥΝΗΣ», έχουμε την ίδια φόρμα. Στην τελευταία σελίδα, την 80^η , το περιοδικό δημοσιεύει την δήλωση αναστολής της έκδοσής του.

Έτος Ε΄

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 43-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1965, σ.1-12.//-ΦΥΛΛΑΔΙΟ 44-ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1965, σ.13-20.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 45-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 1965, σ.21-28.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 46-ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1965, σ.29-36.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 47-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1965, σ.37-44. ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 5, ΣΕΛΙΔΩΝ 44.

Έτος ΣΤ΄

ΦΥΛΛΑΔΙΟ 48-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1966, σ.45-52.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 49-ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1966, σ. 53-60.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 50-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 1966, σ.61-68.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 51-ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1966, σ.69-76.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 52 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1966, σ.77-84.//- ΦΥΛΛΑΔΙΟ 53-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1966, σ. 85-92.  ΣΥΝΟΛΟ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ 6, ΣΕΛΙΔΩΝ 92.

-Στην σελίδα 91 του 53^ου Φυλλαδίου Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1966, δημοσιεύονται τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ του Ε΄ τόμου, της «ΕΥΘΥΝΗΣ», ακολουθείται η ίδια φόρμα.

-Από το φυλλάδιο νούμερο 15 του Μαρτίου 1962, η διεύθυνση του εκδότη αλλάζει. Είναι η οδός Γέλωνος 11 Αθήνα (6)

-Από το νούμερο 19 του Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 1962, το φυλλάδιο αλλάζει διεύθυνση τυπογραφείου. Δίδονται οι εξής πληροφορίες: Τυπογραφείον «Ηρακλής» Τ. Ζ. Βιρβίλλη. Μενάνδρου 13-Αθήναι. Τηλ. 523-978. Υπεύθυνος Τυπογραφείου: Ζήσιμος Βιρβίλλης, Ευγενίου Βουλγάρεως 13-Αθήναι.

-Από το νούμερο 23 του Ιανουαρίου 1963, το φυλλάδιο αλλάζει και πάλι Τυπογραφείο, τυπώνεται στο Τυπγραφείο: Δημήτρης Λοράνδος, Πειραιώς 126, Αθήναι. Προιστάμενος Τυπογραφείου: Θωμάς Ζάχος Πάροδος Τσακάλοφ Φέξη, Πειραιεύς.

ΕΤΟΣ Α΄-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ’61. ΦΥΛ.  1

-Κ. Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1-2, Από την σχεδίαν. ΑΝΗΣΥΧΙΑ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ (Καθηγητής Πανεπιστημίου), 2-3, Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

-Κ. Ι. ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ, 3-5, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΩΣ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 5-6, Αποσαφηνήσεις. ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

-ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, (Καθηγητής Πανεπιστημίου), 7-8, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 1. Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ.

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 8

ΕΤΟΣ Α΄- ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ’61. ΦΥΛ. 2.

-Κ. Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 9-10,  Η ΔΙΟΔΟΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ  ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 10-11, ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΝΙΑΣ

-ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ, 11-13,  Η ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΝΕΟΤΗΤΑ

-ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥΣ, 13-14, Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

-ΠΑΝΟΣ  ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 14-16,  Ν Ε Ο Α Ν Δ Ρ Ι Σ Μ Ο Σ

-ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ: 15, STAFFORD  CRIPPS: ΓΙΑ ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 16

ΕΤΟΣ Α΄-ΜΑΡΤΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 3.

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 17, ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΜΑ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΤΑΚΗΣ (Καθηγητής Πανεπιστημίου), 18, ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ.

-Αδαμάντιος  Κοραής, 18, «Ώ Νέοι του Γένους, σείς,…..»

-ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥΣ, 19-20,  Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

-Οδυσσεύς Ανδρούτσος, 20, «Προς τάς ευρωπαϊκάς αυλάς εκ μέρους του φιλογενούς των Σπαρτιατικών στρατευμάτων….»

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 21, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ

-ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ, 22 ΠΟΛΙΤΙΚΑ  ΗΘΗ. (Απόσπασμα από ένα Χρονικό της Επαναστάσεως του 21)

-Όλοι οι Πάργιοι μικροί και μεγάλοι, 22, «Υψηλότατε Αλή Πασά, σε προσκυνούμεν…..»

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 23, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 3. ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 24

ΕΤΟΣ Α΄-ΑΠΡΙΛΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 4

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 25, ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

-ΣΑΒΒΑΣ  ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, 26, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ  ΘΕΟΔΩΡΟΥ, 27-28, Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 28, Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ  ΒΙΟΣ

-Μηνύτωρ, 1961, 29, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Πρώτο γράμμα.

-ΣΠΥΡΟΣ Γ. ΤΣΙΡΟΣ, 30, ΜΙΚΡΗ ΣΠΟΥΔΗ ΣΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ

-ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ, 31-32, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 4. ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ: Φ Ι Λ Ο Κ Α Λ Ι Α

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 32

ΕΤΟΣ Α΄-ΜΑΪΟΣ ’61, ΦΥΛ. 5

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 33, ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

-Τ. Κ. ΠΑΠΑΤΖΩΝΗΣ, 34, ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

-PIERRE  NARDIN, 35-36-Γαλλία. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΝΕΟΤΗΣ

-HEINZ-GEORG BINDER, 36-37,-Γερμανία. Η ΔΥΣΠΙΣΤΗ ΓΕΝΕΑ

-RUTH PADRUN, 37-38, -Ιταλία. ΝΤΑΝΙΛΟ ΝΤΟΛΤΣΙ Ένας άνθρωπος όχι όπως οι άλλοι

-Μηνύτωρ, 38-39, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Δεύτερο γράμμα

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 39, ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟΝΕΣΚΟ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 40

ΕΤΟΣ Α΄-ΙΟΥΝΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 6

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 41-42,  ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 42-43, ΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

-ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ, 43-44, ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, 44-45, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

-Μηνύτωρ, 1961, 45-46 ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Τρίτο γράμμα

-ΛΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, 47, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 5. Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

-Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ, 47, «Στοχασμοί του Ποιητή από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους»

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 48

ΕΤΟΣ Α΄-ΙΟΥΛΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 7

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 49-50, Ο ΚΑΘΡΕΠΤΗΣ

-ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ, 50,  ΑΠΕΘΑΝΕΝ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ή Η ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ

-Μηνύτωρ, 1961, 51, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Τέταρτο γράμμα

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΨΑΝΗΣ, 52, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 52-53, ΤΟ «ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ» ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΘΕΟΤΟΚΑ

-ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ, 53-54, ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ πού ακόμα δε γράφτηκε

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 6. ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΠΕΡΙ ΥΨΟΥΣ (ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Ή ΛΟΓΓΙΝΟΥ). (Μετάφραση: Παναγή Λεκατσά).

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 56

ΕΤΟΣ Α΄-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ’61, ΦΥΛ. 8

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 57-58, ΖΩΝΗ ΔΙΑΚΕΚΑΥΜΕΝΗ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 58-59, ΕΝΑ ΑΛΛΟ Π. Χ. ή Μ. Χ.

     ΧΙΡΟΣΙΜΑ,  ΕΤΟΣ  1961

-ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ, 59, «Το ότι οι πρώτες πυρηνικές εκρήξεις στη Χιροσίμα,…»

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 59-60, «Δεν θυμούμαι πού και πότε-πάντως είναι πολλά χρόνια-εδιάβασα την απίθανη,….»

-ΣΤΕΛΙΟΣ Σ. ΚΩΣΤΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 60, «Στη διάρκεια του Β΄ παγκόσμιου πολέμου η ανθρώπινη «αξία» μετά σειρά…»

-ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΥΡΕΛΑΣ, 60-61, «Στα 1945 έγινε η πρώτη απόπειρα δολοφονία της γης…..»

-ΜΑΡΚΟΣ Α. ΣΙΩΤΗΣ, 61-62,  ΤΡΑΓΙΚΑΙ ΕΠΕΤΕΙΟΙ

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΡ. ΤΣΑΚΩΝΑΣ, 62,  ΧΙΡΟΣΙΜΑ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 63-64, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 7. ΑΛ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ  ΕΡΓΑ

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 64

ΕΤΟΣ Α΄ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 9

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 65-66, ΟΙ  ΑΡΡΩΣΤΟΙ

-ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, 66,  ΤΡΕΙΣ  ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ

     Γ Ι Α   Τ Η  Φ  Ι Λ  Ι  Α

- ΝΙΚΟΣ  ΖΙΑΣ, 67, «Η ανάγκη της φυγής από την τρομερή μοναξιά και της λύτρωσης…»

-ΣΠΥΡΟΣ  ΤΣΙΡΟΣ, 67 «Φιλία; Μά υπάρχει; Εξακολουθεί να υπάρχη φιλία στον αιώνα του ατόμου;…»

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ Κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 67-68, «Ξεκινώ απ’ αυτά που δεν έχω υπόψη μου…»

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 68, ΦΙΛΙΚΑ

-Μηνύτωρ, 1961, 69, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Πέμπτο γράμμα

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 70-71, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 8.  ΠΛΑΤΩΝΟΣ:  ΦΑΙΔΡΟΣ. (Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου: Πλάτωνος Φαίδρος, Εισαγωγή, αρχαίο και νέο κείμενο, με σχόλια. Αθήνα 1948).

-ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ, στ΄ 1-17, «Και αντί φίλου μή γίνου εχθρός’…»

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 72

ΕΤΟΣ Α΄ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ’61, ΦΥΛ. 10

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 73,  ΤΟ  ΧΑΜΕΝΟ  ΑΙΜΑ

-ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΤΑΚΗΣ, 74,  Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

-ΚΩΣΤΗΣ  ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, 74-75,  ΣΚΕΨΕΙΣ  ΓΥΡΩ ΣΤΟ ΡΗΓΑ

-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ, 76,  ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  ΚΑΤΑΡΤΖΗΣ

-Γ. Π. ΚΟΥΡΝΟΥΤΟΣ, 76-77, ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ  ΚΟΡΑΗΣ (1748-1833).

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 77,  ΕΥΓΕΝΙΟΣ  ΒΟΥΛΓΑΡΙΣ.

-Κ. Ε. Τ. (σιρόπουλος), 78, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ ΤΟΝ ΑΙΤΩΛΟ

-Ν. ΣΩΤΗΡΑΚΗΣ, 78-79,  ΟΙ  ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 80

ΕΤΟΣ Α΄ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ’61. ΦΥΛ. 11

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 81,  ΤΑ ΒΑΘΕΙΑ ΝΕΡΑ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 82, Η  ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ  ΜΟΝΩΣΗ

-Κ. Ι. ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ, 82, Η  ΜΟΝΑΞΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 83-84,  ΟΙ  «ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ» ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ

-Μηνύτωρ, 1961, 84, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Έκτο γράμμα

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 85-86,  ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ Κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 86, ΕΦΗΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

-Γ. ΘΕΜΕΛΗΣ, 87-88, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 9. Α.  ΚΑΛΒΟΥ  ΠΟΙΗΜΑΤΑ

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 88.

ΕΤΟΣ Α΄ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ’61. ΦΥΛ. 12.

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 89,  ΤΟ  ΡΗΓΜΑ

-Κ. Ι. ΒΟΥΡΒΕΡΗΣ, 90, Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΑΣ

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 91, Διάγραμμα θέσεων. ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΙΑΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 92, ΠΑΡΑΔΟΣΗ  ΚΑΙ  ΜΟΝΑΞΙΑ

-Τ. Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 92-93,  ΔΙΑΘΗΚΗ  ΑΙΩΝΟΣ

-Κ. Ν. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, 93-94,  ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ

-ΝΙΚΟΣ  ΖΙΑΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗ  ΚΑΙ ΖΩΗ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 96

ΕΤΟΣ Β΄ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ’62. ΦΥΛ. 13

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1, Ο  ΩΚΕΑΝΟΣ

-Ε. Π. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ, 2,  ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ  Ο ΧΡΟΝΟΣ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 3-4, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ

-ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ, 4, ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 5, Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ

-Μηνύτωρ, 1962, 5-6, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ, Έβδομο γράμμα

-ΑΝΤΡΕΑΣ  ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ, 6, Ο ΧΡΟΝΟΣ, ΕΚΔΟΧΗ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΟΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΑΔΗΣ, 7, ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 8

ΕΤΟΣ Β΄ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ’62. ΦΥΛ. 14

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 9-10, ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

-ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, 10, ΠΟΥ ΤΡΑΒΑΕΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΣ ΣΗΜΕΡΑ;

-ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ, 10-11, ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 11, ΑΣ ΟΝΕΙΡΕΥΘΟΥΜΕ ΤΟΝ «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ»

-ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΑΤΑΚΗΣ, 11-12, ΠΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΣ;

-Κ. Ι. ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ, 12, Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-Π. Α. ΜΙΧΕΛΗΣ, 12-13, ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

-ΣΤΕΛΙΟΣ Σ. ΚΩΣΤΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 13, Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΣ

-Μηνύτωρ, 1962, 14, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Όγδοο γράμμα

-Ν. Κ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΗΣ, 14-15, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 16

ΕΤΟΣ Β΄ ΜΑΡΤΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 15

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 17-18, Ο ΗΡΩΙΣΜΟΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 18, Ο ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ Κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 19, Ο ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

-ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΣ, 19-20, Τον ηρωισμό οι νεώτεροι ξανά να ορίσουμε

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 20-21, ΗΡΩΙΚΑ

-ΝΙΚΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗΣ, 21-22, ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΗΡΩΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

-Κ. Α. ΜΑΤΘΑΙΟΥ, 22, ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΗΡΩΕΣ

Μηνύτωρ, 1962, 23, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ, Ένατο γράμμα

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 24.

ΕΤΟΣ Β΄ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 16

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 25, Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 26, Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ

-ΝΙΚΟΣ Ε. ΜΗΛΙΩΡΗΣ, 26-27, ΣΤΗΝ ΚΑΜΠΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

-ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ, 27, Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΖΩΝΗΣ, 28-29, ΠΕΡΑ ΚΙ’ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΕΛΕΙΑ

-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΒΟΥΡΒΕΡΗΣ, 29, Η ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΟΝ ΚΟΣΜΟΝ

-ΚΩΣΤΗΣ Δ. ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, 30, ΠΡΟΤΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ…

-ΣΠΥΡΟΣ Α. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, 31, ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

-ΣΠΥΡΟΣ Γ. ΤΣΙΡΟΣ, 31, ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΙ ΕΜΕΙΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 32

ΕΤΟΣ Β΄ΜΑΪΟΣ ’62, ΦΥΛ. 17

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 33-34, Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 34-35, Η ΝΕΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 36, Η ΑΙΩΝΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ

-Ι. Σ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΗΣ, 36, ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ, 37, Η ΛΑΧΤΑΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ

-Κ. Ν. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, 38, ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΟΡΙΟ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ι. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 39-40,  ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 40

ΕΤΟΣ Β΄ΙΟΥΝΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 18

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 41, Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 42, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ

-ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΕΛΑΣ, 42-43, ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΑ…

-Μηνύτωρ, 1962, 43, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ, Δέκατο γράμμα

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 44-45, Η «ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ» ΤΗΣ ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΟΣ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 45, ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΑΔΗΣ, 46, ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΝΟ

-Δ. Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 47-48, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΛΙΑ. 10. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ: ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 48

ΕΤΟΣ Β΄ ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 19

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 49-50, Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 50-51, Ο ΑΣΥΜΦΙΛΙΩΤΟΣ ΒΙΟΣ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ, 51-52, ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΧΑΣΜΟ

-ΣΠΥΡΟΣ Γ. ΤΣΙΡΟΣ, 52, ΕΝΑΣ ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

-ΚΩΣΤΑΣ  ΣΟΥΚΑΣ, 53-54, Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

-ΝΙΚ. Κ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΗΣ, 54, Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ

ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ

-Γ. ΘΕΟΤΟΚΑΣ: «Πνευματική Πορεία». Δοκίμια, 55

-Κ. Ι. ΔΕΔΟΠΟΥΛΟΣ: «Η Ζωή και το Πνεύμα», Δοκίμια, 55

-Αποσπάσματα κειμένων:-Μάρκος ο ασκητής, 52. Ησύχιος ο πρεσβύτερος, 54. Ευάγριος Μοναχός, 55.

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 56

ΕΤΟΣ Β΄ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 20

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 57-58,  ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΚΟΜΒΕΣ

-Μ. ΣΙΩΤΗΣ, 58-60,  ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

-Ι. Ν. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, 60,  ΜΙΑ  ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ

-Β. Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 60-61, Ο  ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ. ΠΑΡΕΛΘΟΝ Ή ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ;

-Τ. Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 61-62, «ΜΥΛΟΣ ΟΝΙΚΟΣ»

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΡ. ΤΣΑΚΩΝΑΣ, 62, Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 63-64, επιλεγόμενα στο διχασμό. ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΔΙΧΑΣΜΟΥ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 64.

ΕΤΟΣ Β΄ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 21

-Κ. Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 65-66,  ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

-Π. Α. ΜΙΧΕΛΗΣ, 66, Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ  ΣΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΚΟΣΜΟ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 67,  Η  ΜΕΓΑΛΗ  ΕΥΘΥΝΗ

-ΠΑΝΟΣ  ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 67, ΑΝΑΓΚΗ  ΕΝΟΤΗΤΟΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ  ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 68, Η  ΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 68-69, Ο ΚΛΗΡΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΧΑΡΗΣ, 69-70, ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΣΙΓΟΤΡΕΜΕΙ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, 70-71, ΑΝΑΓΚΗ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

-ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ-ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ, 71.

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 72

 ( Σημείωση: Ο ανώνυμος συντάκτης του Ένα Βιβλίο-Δοκιμασία, μας μιλά για το νέο βιβλίο του κυρ Φώτη Κόντογλου, « Σημείον Μέγα»)

 ΕΤΟΣ Β’  ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ’62, ΦΥΛ. 22

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 73-74,  Η ΕΥΤΥΧΙΑ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 74, η ανεκπλήρωτη δίψα

-Δ. Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 75-76, Από μίαν φιλοσοφικήν σκοπιάν. ΕΥΔΑΙΜΟΝΟΛΟΓΟΥΝΤΕΣ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ, 76, ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 77, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

-Μηνύτωρ, 1962, 78, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ 21^ΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Ενδέκατο γράμμα

-ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΕΛΑΣ, 78, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 78-79,  ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΛΑΘΟΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 80

ΕΤΟΣ Γ ΄ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ’63, ΦΥΛ. 23

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1-2, ΤΟ  ΧΡΕΟΣ

-ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ, 2, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 3-4, ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ

-Μ. Δ. ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, 4, Η ΑΛΛΗ ΠΕΛΥΡΑ

-Θ. ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ, 5, ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟΝ ΧΡΕΟΣ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 6, Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 7-8, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 11. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΥ: ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ

ΕΤΟΣ Γ ΄ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ’63, ΦΥΛ. 24

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 9-10, Η ΣΥΝΕΠΕΙΑ

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 10, ΠΕΡΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, 10-11, ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΤΡΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 11-12,  ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 12-13,  ΜΙΑ ΑΦΟΡΜΗ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 13-14,  Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΕΠΟΧΗ

-ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ, 14,  ΕΝΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ

-Μηνύτωρ, 1963, 14-15, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Δωδέκατο γράμμα

-ΕΜΜ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ, 15,  Η ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑ

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 16.

ΕΤΟΣ Γ ΄, ΜΑΡΤΙΟΣ ’63, ΦΥΛ. 25

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 17-18,  Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

-JOACHIM  HOLLING, 18-19,  ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡ. ΤΣΑΚΩΝΑΣ, 19-20,  Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 20-21,  ΟΙ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ» ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

-ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΤΑΚΗΣ, 21, ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ, 21-22,  ΑΡΜΑΓΕΔΩΝΑ  ΠΡΟΑΙΡΟΥΜΑΙ…

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 22-23, ΓΕΥΣΗ ΟΥΡΑΝΟΥ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΘΕΜΕΛΗΣ, 23-24,  ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 24

ΕΤΟΣ Γ ΄, ΑΠΡΙΛΙΟΣ, 63, ΦΥΛ. 26

ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 25, Ο ΚΑΗΜΟΣ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 26,  ΘΕΜΑ  ΘΑΝΑΤΟΥ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΑΔΗΣ, 26-28,  ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ, 28, «ΠΟΥ ΣΟΥ, ΘΑΝΑΤΕ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟΝ;»

-Τ. Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 29, ΒΑΡΟΣ ΔΟΞΑΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, 29-30, ΟΙ ΜΕΛΛΟΘΑΝΑΤΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΓΕΡΘΗΣΟΜΕΝΟΙ

-JOACHIM  HOLLING, 30-31, Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ

-ΕΙΔΗΣΕΙΣ, 31.

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 32.

ΕΤΟΣ Γ ΄. ΜΑΪΟΣ, ’63, ΦΥΛ. 27

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 33-34,  ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 34-35, ΠΕΡΙ ΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΗΣ ΔΙΑΛΥΣΕΩΣ

-ΑΙΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 35, ΠΕΡΙ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ (Το αίτημα ως εκφραστική της ψυχής)

-ΖΩΗ  ΚΑΡΕΛΛΗ, 36, ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

-ΚΩΣΤΗΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, 36-37,  Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 37-38, ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ

-Μηνύτωρ, 1963, 39, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ, Δέκατο τρίτο γράμμα

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 40

ΕΤΟΣ Γ΄, ΙΟΥΝΙΟΣ ’63, ΦΥΛ. 28

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 41, Η ΕΡΓΑΣΙΑ

-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ, 42, ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΗΣ ΓΑΛΑΖΙΑΣ ΛΑΧΤΑΡΑΣ

-ΝΙΚΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗΣ, 42-43, Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΑΠΟΣΤ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ, 43, Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΩΣ ΜΕΣΟΝ ΣΚΟΠΟΥ

-ΣΑΒΒΑΣ  ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, 44,  Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 45, ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ  ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 46, ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

-ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, 47

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 48

(Σημείωση: στην σελίδα 47 στα ΒΙΒΛΊΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ  (που αναφέρονται στον Νεοελληνισμό και τα Προβλήματα της Εποχής μας, ο ανώνυμος σχολιαστής, γράφει για τα βιβλία: Κωνσταντίνος Ι. Βουρβέρης, «ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ».// Φώτη Κόντογλου, «ΤΟ ΑΪΒΑΛΙ, Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ», και «ΑΔΑΜΑΣΤΕΣ ΨΥΧΕΣ».//Π. Α. Μιχελής, «ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΘΕΩΡΗΜΑΤΑ».//Κωστή Μπαστιά, «Ο ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ».// Ευάγγελος Π. Παπανούτσος, «Η ΗΘΙΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ».//Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, «Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΘΡΟΣ».//Παντελής Πρεβελάκης, «ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ». Σχολιάζονται ακόμα και δύο ποιητικά βιβλία. Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, «ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ».// Τάκης Κ. Παπατσώνης, «ΕΚΛΟΓΗ Α΄- ΕΚΛΟΓΗ Β΄»)

ΕΤΟΣ Γ΄, ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, ’63, ΦΥΛ. 29

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 49-50.  ΤΟ ΑΘΛΗΜΑ

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 51, Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΙΣ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 51, Η  ΠΤΩΣΙΣ

-ΠΕΤΡΟΣ Σ. ΣΠΑΝΔΩΝΙΔΗΣ, 52, Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΗΜΕΡΑ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 53-54, ΕΥΑΓΚΑΛΟΝ ΚΑΙ ΔΥΣΒΑΣΤΑΚΤΟΝ

-ΤΑΚΗΣ ΜΑΣΤΡΟΔΗΜΗΤΡΗΣ, 54-56,  ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 56

(Σημείωση: Τάκης Μαστροδημήτρης, είναι ο ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης)

ΕΤΟΣ Γ΄, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, 63, ΦΥΛ. 30

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 57-58, ΜΕ ΔΙΣΤΑΓΜΟ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, 58-59, ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ

-ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΠΙΑΝΙΩΤΗΣ, 59, Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ  ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 59-60,  ΕΡΩΣ ΑΠΛΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΟΣ

-ΟΔΥΣΣΕΑΣ  ΕΛΥΤΗΣ, 60, ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΘΑΥΜΑ

-ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, 61-62,  Ο ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-Μηνύτωρ, 1963, 62, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Δέκατο τέταρτο γράμμα

-ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, 63-64, ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ. 12. ΠΛΑΤΩΝΟΣ: ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 64

ΕΤΟΣ Γ΄, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, 63, ΦΥΛ. 31

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 65, Η ΕΞΟΡΙΣΤΗ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 66, ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 66-67, Η ΑΠΟΓΝΩΣΗ

-ΤΑΚΗΣ ΧΑΤΖΗΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ, 67, Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 68, Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, 69, Η ΤΕΧΝΗ ΣΗΜΕΡΑ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 69-70, ΜΙΚΡΟ ΑΥΤΟΧΡΟΝΙΚΟ

-ΝΙΚΟΣ ΖΙΑΣ, 70-71, ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 71, Επιλεγόμενα στην αξία της ζωής. ΟΔΥΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 72

ΕΤΟΣ Γ΄, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ’63, ΦΥΛ. 32

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 73-74, Η ΕΙΡΗΝΗ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 74-75, ΚΑΡΠΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 75-76, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 76-77, ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 77-78, Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΙΡΗΝΗ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΤΡΑΔΗΣ, 78-79, ΡΟΜΦΑΙΑ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 80

ΕΤΟΣ Δ΄, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ’64, ΦΥΛ. 33

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1-2, Η ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΑ

-Θ. ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ, 2, ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΨΥΧΩΝ

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΨΑΝΗΣ, 2-3, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ, Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ

-ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 4, ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

-ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, 4-5, Ο ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΝΙΑΝΙΑΣ, 6-7, Επιλεγόμενα περί Ειρήνης. ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙ

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 8

(Σημείωση: Στην σελίδα 8 ανακοινώνεται ο θάνατος του φιλόλογου και κριτικού από την Θεσσαλονίκη Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη. «Μια εξέχουσα φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης, ο κριτικός Πέτρος Σ. Σπανδωνίδης που με την δραστηριότητά της εγέμισε μισόν αιώνα πνευματικής ζωής, έφυγε από τον κόσμο μας. Φίλος εγκάρδιος και συνεργάτης της «Ευθύνης» κατέπλησσε με την ακαταπόνητη ιδιοσυγκρασία του και με την κριτική του ευστοχία. Ο Θεός ας τον αναπαύσει.») Επίσης, στην 7 σελίδα του Φυλλαδίου δημοσιεύονται τα εξής μέσα σε πλαίσιο: «ΕΠΛΑΘΛΑ «ΕΥΘΥΝΗΣ». Μπαίνοντας η «Ευθύνη», στον τέταρτο χρόνο της ζωής της και αφοσιωμένη απ’ αρχής στα νεοελληνικά ιδεώδη, αποφάσισε να συστήσει δυό ετήσια έπαθλα-ένα χρυσό κι’ ένα αργυρό μετάλλιο που φιλοτεχνεί ο εξαίρετος γλύπτης Βάσος Φαληρέας και που θα φέρουν ανάγλυφη μιά κορυφαία φυσιογνωμία του Νεοελληνισμού. Τα έπαθλα θ’ απονέμονται κάθε Πάσχα σε δύο έλληνες πνευματικούς ανθρώπους του λόγου, έναν ώριμο κι’ ένα νέο, που τον περασμένο χρόνο με την δραστηριότητά τους εφώτισαν την φυσιογνωμία του νεοελληνισμού και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εποχή μας κι’ εκείνος. Η κρίση θα γίνεται από Επιτροπή Συνεργατών της «Ευθύνης», πού τα ονόματά τους θ’ ανακοινωθούν στο επόμενο φύλλο. Η πρώτη απονομή θα γίνει το ερχόμενο Πάσχα σε ειδική τελετή».).

ΕΤΟΣ Δ΄, ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ .64, ΦΥΛ.34

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 9, Ο ΠΥΡΕΤΟΣ

- JOACHIM HOLLING, 10-11, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ. (Μετάφραση Λένας Παππά)

-Π. Δ. ΜΑΣΤΡΟΔΗΜΗΤΡΗΣ, 11, Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ

-ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ, 12, ΤΟ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

-ΑΙΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 13, ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 13-14, ΠΡΟΟΔΟΣ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 14-15, Η ΑΚΙΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ

-Κ. Ε. Τ.(σιρόπουλος), 15, ΕΞΑΡΣΗ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ. (Τα «Μικρά Δοκίμια» του Αιμ. Α. Παπαβασιλείου)

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 16

(Σημείωση: το Φυλλάδιο ζητά την οικονομική ενίσχυση των αναγνωστών «Προαιρετική εισφορά υποστηρικτών δρχ. 100». Έχουμε και μία ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ «ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ». Οι «Εκδόσεις των Φίλων» ανακοινώνουν ότι από τον περασμένο Γενάρη η συνδρομή στη σειρά των 10 βιβλίων καθορίστηκαν σε 380 δραχμές. Οι συνδρομές 5 βιβλίων καταργούνται αλλά εκείνοι που γράφτηκαν μπορούν να συμπληρώσουν το ποσόν των 380 δραχμών.». Αναφέρονται καινούργιοι τίτλοι βιβλίων που εξέδωσαν οι εκδόσεις και ότι «Η βιβλιοπωλική τιμή της σειράς θ’ ανέλθη στις 550 δραχμές. Οι συνδρομητές θα λάβουν κι ακόμη ένα βιβλίο, εκτός σειράς. Εμβάσματα κ. Αντώνην Τσακίρην, Κορνεάδου 34 Αθήνα (140)). Η συνήθεια να προαναγγέλλονται βιβλία και να ζητούνται αναγνώστες συνδρομητές είναι παλαιά. Στην Γαλλία και στην Αγγλία παραδείγματος χάριν γνωρίζουμε από την ιστορία της λογοτεχνίας ότι κάτι ανάλογο συνηθίζονταν τον 19 και 20^ο αιώνα. Στην ελληνική επικράτεια συναντάμε όχι πολλές περιπτώσεις ποιητών ή συγγραφέων που ζητούν συνδρομητές για μελλοντική έκδοση βιβλίων τους. Στην δική μας εποχή, έχουμε αντίστοιχες περιπτώσεις σε εκδόσεις περιοδικών. Θυμάστε την περίπτωση γνωστού μας λογοτεχνικού περιοδικού εξ επαρχίας, που «κράτησε» τα χρήματα των συνδρομητών και δημιούργησε μια «εκδοτική επιχείρηση ;». Ας επισημάνουμε και κάτι από την Κοινωνία. Ο αριθμός  Αθήνα (140), είναι προφανώς ο ταχυδρομικός κώδικας που αυξήθηκε κατά έναν αριθμό από προηγούμενες χρονιές. Και ακόμα λίγα, σε αυτό το νούμερο φυλλαδίου, ο εκδότης Κώστας Ε. Τσιρόπουλος υπογράφει με τα αρχικά του την κριτική βιβλίου που κάνει στο δοκίμιο του Αιμ. Α. Παπαβασιλείου. «Το βιβλίο είναι ο άνθρωπος που συνομιλεί με τον άνθρωπο».)

ΕΤΟΣ Δ΄, ΜΑΡΤΙΟΣ ’64, ΦΥΛ. 35

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 17, Η ΕΞΟΔΟΣ

-Ν. Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 18, Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 18-19, «ΣΚΟΤΟΣ ΩΣ ΙΜΑΤΙΟΝ»

-ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ, 20, Η ΜΕΓΑΛΟΦΥΗΣ ΑΥΤΑΠΑΤΗ

-ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, 20, ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, 21-22,  ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΑ

-ΝΙΚΟΣ ΖΙΑΣ, 22-23, ΑΓΩΝΙΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 24

(Σημείωση: Στο τεύχος αυτό η «Ευθύνη» ζητά από τους συνεργάτες της να γράψουν δύο λόγια πάνω στο θέμα «Η έξοδος από την αγωνία». Ο ποιητής και δοκιμιογράφος Γιώργος Θέμελης, στο δικό του κείμενο εξετάζει το ζήτημα από την σκοπιά της «Σύγχρονης Ποίησης». Αρχίζει το άρθρο του: «Το θέμα τούτο, που θέτει η «Ευθύνη», άς μου επιτραπεί να το εντοπίσω στην Ποίηση, και ειδικά στη «Σύγχρονη Ποίηση», πού χαρακτηρίζεται ως Ποίηση της αγωνίας. Εάν η Ποίηση είναι έκφραση της εποχής, είναι σαν τέτοια κι ένα είδος «καθρέφτης», όπου μπορούμε να θεωρήσουμε, ως θέαμα περίπου, το πνεύμα της εποχής μας μέσα στη «Σύγχρονη Ποίηση»…..) στο ίδιο τεύχος, ανακοινώνεται και «Η Επιτροπή απονομής των Επάθλων της «Ευθύνης», και είναι ο καθηγητής και πρόεδρος-τότε-της ακαδημίας αθηνών Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, ο καθηγητής Παναγιώτης Α. Μιχελής, ο ποιητής Τάκης Κ. Παπατσώνης, ο Παντελής Β. Πάσχος και ο εκδότης του περιοδικού. Δημοσιεύονται επίσης δύο ρήσεις του Μ. Πασκάλ και του Σ. Κίρκεγκααρντ. Γνωστών στοχαστών και φιλοσόφων, αγαπητών στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.

ΕΤΟΣ Δ΄, ΑΠΡΙΛΙΟΣ ’64, ΦΥΛ. 36

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 25, Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ

-ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ, 26, Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΨΑΝΗΣ, 26-27, ΑΝΑΓΚΗ ΝΟΗΜΑΤΟΣ,

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 28, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΖΩΗΣ

-ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ, 28-30, ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΖΩΗ

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 30, ΖΩΗ ΜΕ ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ

-ΠΑΝ. ΧΑΤΖΗΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, 30-31, Η ΑΝΑΓΚΗ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 32

(Σημείωση: Στο τεύχος αυτό, υπάρχει η ανακοίνωση της κυκλοφορίας του μυθιστορήματος του ισπανού συγγραφέα-πέμπτο στη σειρά των εκδόσεων-Μιγέλ Ντε Ουναμούνο, «ΚΑΤΑΧΝΙΑ» σε μετάφραση και πρόλογο της πεζογράφου Ιουλίας Ιατρίδη, το μυθιστόρημα είναι εκπληκτικό, αξίζει και σήμερα ακόμα να διαβαστεί από τους φιλαναγνώστες. Ο εκδοτικός οίκος στα κατοπινά χρόνια εξέδωσε και ένα μικρό δοκίμιο του Μ. Ν. Ουναμούνο, «Η αγωνία του χριστιανισμού», επίσης  προκλητικό και ενδιαφέρον. Οι εκδόσεις, έχουν μια παράδοση στην κυκλοφορία ισπανών συγγραφέων.). Λίγα ακόμα (Στην τελευταία σελίδα των «ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΩΝ» δημοσιεύονται σχεδόν πάντα, κρίσεις και επισημάνσεις που αφορούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας από την γείτονα χώρα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ακανθώδες ζήτημα του ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ που ακόμα ταλανίζει την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και την Ελλάδα, σαν ένα πρόβλημα που αφορά τον απανταχού Ελληνισμό και την ιστορία του, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη από τις εκάστοτε τουρκικές κυβερνήσεις. Νομίζω την περίοδο αυτή βρίσκεται στον θρόνο η εμβληματική μορφή του εξ Αμερικής, Αθηναγόρα. Μια προσωπικότητα διεθνούς βεληνεκούς που τόλμησε μετά από χίλια σχεδόν χρόνια να κάνει κάτι το αυτονόητο μέσα στην χριστιανική διδασκαλία, να άρει το ανάθεμα μεταξύ δύσης και ανατολής. Και να επισκεφτεί την Αγία Έδρα, που Πάπας ήταν ο Ιωάννης-Παύλος. Εξίσου σημαντική καθολική προσωπικότητα. Σε σχέση με τον κατοπινό πολωνό που τον ανακήρυξαν και άγιο, τα καλόπαιδα τα ατίθασα που θα έλεγε και ο Νίκος Τσιφόρος. Το περιοδικό σχολιάζει επίσης το γεγονός ότι διεθνώς παρουσιάζει τρομακτική έξαρση η φυματίωση. Και κάτι που έχει να κάνει με το μέγιστο ζήτημα των ημερών μας, και ημών των ελλήνων: «ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ στις εφημερίδες πώς οι ιατροί της χώρας μας ετοιμάζονται ν’ απεργήσουν. Η είδηση μας φαίνεται κυριολεκτικά απίστευτη, έστω κι αν είναι εντελώς πρόσφατη η μακρά απεργία των Βέλγων ιατρών. Πρόκειται για μια σκέψη καθαρά απάνθρωπη κι όσο κι αν ξέρουμε πως υπάρχουν γιατροί που δεν βλέπουν στον άρρωστο παρά μόνο την «περίπτωση» ξέρουμε πως η πλειονότητα είναι αφοσιωμένη στον όρκο του Ιπποκράτη και ελπίζουμε ότι δεν θα επιτρέψει τέτοια ντροπή για το ευγενές σώμα των ελλήνων ιατρών.», σ. 32. Στους καιρούς του συλλογικού πένθους που ζούμε όλοι μας. Στον περιορισμό των εκδηλώσεων επικοινωνίας και συντροφικότητά μας. casta diva

Επίσης, όπως παρατηρούμε, στα τελευταία της φύλλα  το φυλλάδιο, αύξησε τις σελίδες της και κατ΄ επέκταση και τα κείμενα των συνεργατών της.

ΕΤΟΣ Δ΄, ΜΑΪΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 37

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 33, ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ

-ΑΜΙΛΚΑΣ Σ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ, 34, ΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΟΥΜΕ;

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 34-35, Ο ΙΔΕΩΔΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

-ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ, 35-36, ΤΟ ΧΑΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΛΟΤΗΣ

Β. Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 36-37, Ο ΙΔΕΩΔΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 37-38, ΕΥΘΥΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ

-Π. Δ. ΜΑΣΤΡΟΔΗΜΗΤΡΗΣ, 38-39, Η ΑΣΥΝΕΠΕΙΑ

-JOACHIM  HOLLING, 39, Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΙΔΕΩΔΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, (Μετάφραση Λένας Παππά)

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 40

ΕΤΟΣ Δ΄, ΙΟΥΝΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 38

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 41, ΤΟ ΟΡΑΜΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ, 42, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ

-Μηνύτωρ, ’64, 43, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Γράμμα Δέκατο Πέμπτο

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 44, ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 44-45, Ο ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, 45-46, Η ΑΝΑΓΚΗ ΕΝΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-ΝΙΚΟΣ ΖΙΑΣ, 46, ΠΕΙΝΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ

-ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, 47

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 48

(Σημείωση: Στην σελίδα ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, σχολιάζονται με ευσύνοπτα λιλιπούτεια κείμενα τα εξής βιβλία: -Κρίτωνος Αθανασούλη, «Ο αγριόχοιρος".// Γεώργιος Θεοτοκάς, «Ασθενείς και οδοιπόροι».// Παναγιώτης Κανελλόπουλος, «Από τον Μαραθώνα στην Πύδνα».// Νίκος Δ. Καρούζος, «Ο υπνόσακος»// Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, «Φλαμίνγκος».// Δημήτρης Π. Παπαδίτσας, «Εν Πάτμω».// Τάκης Κ. Παπατσώνης, «Άσκηση στον Άθω».//Παντελής Β. Πάσχος, «Έρως Ορθοδοξίας».// Παντελής Πρεβελάκης, «Η κεφαλή της  Μέδουσας».// Άγγελου Τερζάκη, «Προσανατολισμός στον αιώνα». Και δύο ξένα βιβλία. Αντρέ Μαλρώ, «Η ανθρώπινη Μοίρα»,// Μιγκέλ ντε Ουναμούνο, «Καταχνιά».)

ΕΤΟΣ Δ΄, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 39

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 49-50, ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 50, ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ

-ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ, 51, Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ. ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ

-Β. Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 52, ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ

-Π. Β. ΠΑΣΧΟΣ, 53-54, ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ

-ΝΙΚΟΣ Ε. ΜΗΛΙΩΡΗΣ, 54-55, ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΚΟΠΙΕΣ

-Ι. Α. ΝΤΟΜΑΛΗΣ, 55, ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ Η ΕΥΘΥΝΗ ΜΑΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 56

ΕΤΟΣ Δ΄, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 40

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, Η ΜΑΧΗ

- ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ, 58, Η DISCIPLINA ΚΑΙ O IMPERATOR

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 59, ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΙΩΠΗ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 60, ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

-ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΙΝΗΣ, 61, ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΥΘΥΝΗ

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΚΑΨΑΝΗΣ, 62, ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΜΑΖΑ

-Μηνύτωρ, ’64, 62-63, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Γράμμα Δέκατο Έκτο.

-Κ. Ε. Τ.(σιρόπουλος), 63, Τα νέα βιβλία  ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΕΡΖΑΚΗ, «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ, 1940-1941».

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 64

ΕΤΟΣ Δ΄, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 41

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 65, Η ΑΝΙΑ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 66, Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΙΑ

-JOACHIM HOLLING, 66-67, Η ΑΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, 67-68, ΠΡΗΓΜ’ ΑΝΙΗΡΟΤΑΤΟΝ…

-ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, 68, ΑΝΙΑ Η ΜΕΑΤΑΦΥΣΙΚΗ (Αποσπάσματα)

-Τ. Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 69-70, ΠΕΡΙ ΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΑΝΟΙΑΣ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 70, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΑ

-Κ. Ε. Τ.(σιρόπουλος), 71, ΔΥΟ ΔΟΚΙΜΙΑ.- ΜΙΧΑΛΗ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗ: «Περί Σιωπής» και –ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: “Bertrand  Russell: ένας στοχαστής του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού».

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 72,

ΕΤΟΣ Δ΄, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ, ’64, ΦΥΛ. 42

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 73, Η ΑΓΡΥΠΝΙΑ

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 74, ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 74-75, ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ, 75, Η ΑΓΡΥΠΝΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

-Β. Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 76, Η ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΡΕΛΟΣ, 77, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

-Μηνύτωρ, ’64, 78. ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΑ. Γράμμα Δέκατο Έβδομο.

(Σημείωση: Στην σελίδα 77 δημοσιεύεται ένα ικανοποιητικό απόσπασμα από το βιβλίο «Νύχτα της Γεσθημανής» του ΛΕΟΝ ΣΕΣΤΟΒ. Στην σελίδα 79 δημοσιεύονται τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ Δ΄ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ «ΕΥΘΥΝΗΣ». Ενώ στην σελίδα 80, δεν υπάρχουν οι ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, αλλά ένα ολοσέλιδο κείμενο που υπογράφεται από την «ΕΥΘΥΝΗ» και έχει να κάνει με την Δ Ι Α Κ Ο Π Η, της έκδοσης λόγω οικονομικών δυσχερειών. Το Φυλλάδιο, από τα προηγούμενα νούμερά του, είχε αρχίσει στα μικρά του σημειώματα των «Προσανατολισμών» να ζητά οικονομική ενίσχυση από τους αναγνώστες και τους φίλους του Φυλλαδίου. Όπως φαίνεται, και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες να εκδοθούν βιβλία και να δοθούν έπαθλα, δεν βρήκε ανταπόκριση το περιοδικό για οικονομική ενίσχυση. Από τον σχολιασμό του φυλλαδίου, διαισθανόμαστε και έναν «κρυφό πόλεμο" από κύκλους εκκλησιαστικούς που εξέδιδαν τα δικά τους περιοδικά. Παρά του ότι η ταυτότητα των Φυλλαδίων Ευθύνης, ήταν σταθερά ελληνορθόδοξη. Το κείμενο της αναγγελίας της «Διακοπής» το αναφέρω πιο πάνω).

ΕΤΟΣ Ε΄, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ, 1965, ΦΥΛ. 43

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 1, «ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ»

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ» εκφέρουν τις απόψεις τους οι:

-ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ, 2

-ΒΑΣ. Μ. ΒΕΛΛΑΣ, 2-3

-ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι. ΖΕΠΟΣ, 3

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, 4

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 4

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΝ. ΚΑΨΑΝΗΣ, 5

-Γ. Π. ΚΟΥΡΝΟΥΤΟΣ, 6

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΡΕΛΟΣ, 7

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 7

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 8

-ΠΑΝΤΕΛΗΣ Β. ΠΑΣΧΟΣ, 8-11

-ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, 11

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 12

-Η «ΕΥΘΥΝΗ», 12 ΠΑΡΟΥΣΙΑ

(Σημείωση: Στο μικρό κείμενο «Παρουσία» η διεύθυνσης ευχαριστεί τον πολιτικό και υφυπουργό παιδείας κ. Γεώργιο Αλ. Μυλωνά, που έδειξε κατανόηση στο οικονομικό αδιέξοδο του περιοδικού κα διέθεσε ένα κονδύλιο για την επανέκδοση της «Ευθύνης». Η Ευθύνη ζητά την οικονομική στήριξη των φίλων και αναγνωστών της ώστε να εξακολουθεί να εκδίδεται και να δίνεται δωρεάν στους αναγνώστες της).

ΕΤΟΣ Ε΄, ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1965, ΦΥΛ. 44

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 13, Η ΕΛΠΙΔΑ

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ.  ΑΠΑΝΤΟΎΝ ΟΙ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 14

-ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΕΛΛΑΣ, 14-15

-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ, 15

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 15-16

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 16

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ, 16-17

-ΚΩΣΤΑΣ ΣΟΥΚΑΣ, 17-18

-ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, 18-19

-ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΙΝΗΣ, 19

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 20, ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ

ΕΤΟΣ Ε΄, ΜΑΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 1965, ΦΥΛ. 45

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 21, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ

-ΑΝΤΡΕΑΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ, 22-23, Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

-ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, 23, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 24-25, Η ΑΤΡΩΤΗ ΜΟΥΣΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΠΑΠΑΔΙΤΣΑΣ, 25, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 26, ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

-ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ, 27, Η ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, 27

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 28, ΟΙ «ΝΕΟΛΑΙΕΣ»

ΕΤΟΣ Ε΄, ΙΟΥΛΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ, 1965, ΦΥΛ. 46

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 29, Ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

-ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. ΤΑΤΑΚΗΣ, 30, ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΡΕΛΟΣ, 31, Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 32, Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 32-34, Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ «ΜΕΘΟΔΟΣ» ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΚΑΨΑΝΗΣ, 34, ΑΘΕΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ

-ΣΠΥΡΟΣ Γ. ΤΣΙΡΟΣ, 34, ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ

-ΑΛΕΞ. Ι. ΝΟΤΑΡΑΣ, 35, ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 36, ΜΝΗΜΗ ΠΙΚΡΗ

ΕΤΟΣ Ε΄, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1965, ΦΥΛ. 47

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 37, ΠΑΘΟΣ ΖΩΗΣ

-ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ, 38, Η ΔΙΨΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ. ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ.

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 38-39, Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

-ΑΜ. Α. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, 39, Η ΔΙΨΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΑΙΩΝΑΣ ΜΑΣ

-ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ, 40, ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 41, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

-ΦΩΝΤΑΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ, 41-42, Η ΑΙΩΝΙΑ ΑΝΤΙΦΑΣΗ

-Μηνύτωρ, ’66, 42-43, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ. Γράμμα Δέκατο Όγδοο

-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, 43

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 44, ΕΤΟΣ 1966 ΜΕΤΑ ΧΡΙΣΤΟΝ: Η ΠΕΙΝΑ

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1966, ΦΥΛ. 48

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 45, Ο ΦΟΒΟΣ

-ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ, 46-47, ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΕΣ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Λ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, 47, ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΜΟΡΙΟ ΚΙ Ο ΦΟΒΟΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 48, ΦΟΒΟΣ ΚΥΡΙΟΥ

-ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ, 49, ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΔΙΔΑΓΜΑ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΠΑΠΑΔΙΤΣΑΣ, 49-50, ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 50, Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΟΒΟΣ

-Ε. Γ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, 50-51, Ο ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ,

-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 52, ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ, 1966, ΦΥΛ. 49

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 53, Η ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ

-ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΙΚΛΗ ΡΑΛΛΗ, 54-55, ΜΙΚΡΗ ΑΣΚΗΣΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΣ, 55, ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ

-ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΜΙΧΕΛΗΣ, 56-57, ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΣ. ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΣΗΜΕΡΑ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ, 57-58, ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

-ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, 58, ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑΣ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ, 58-59, Η ΝΕΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ Της ΕΠΟΧΗΣ Μας

-ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ, 59, ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 60, ΕΚΠΕΣΜΟΣ

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΜΑΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 1966, ΦΥΛ. 50

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 61,  ΗΝΙΟΧΟΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 62, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

-Κ. Γ. ΝΙΑΡΧΟΣ, 62-63, Η ΔΙΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ

-ΜΑΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ-ΑΓΑΘΟΠΟΥΛΟΥ, 63-64, Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

-ΤΑΚΗΣ Κ. ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, 64-65, Η ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΩΝ ΔΕΞΙΑ

-ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΙΝΗΣ, 65-66, ΑΠΟΨΕΙΣ

-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Σ. ΦΕΡΟΥΣΗΣ, 66-67, ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΟΥΛ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ, 67, Η ΣΑΡΚΑ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 68

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, 68

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ, 1966, ΦΥΛΛΟ 51

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 69, Η ΦΡΟΝΗΣΗ

-ΓΑΛΑΤΕΙΑ ΣΑΡΑΝΤΗ, 70, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

-ΠΑΝΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, 70-71, Η ΑΦΡΟΣΥΝΗ

-ΠΕΤΡΟΣ ΓΛΕΖΟΣ, 71, «ΤΩΝ ΦΡΟΝΙΜΩΝ ΟΛΙΓΑ»

-Β. ΤΑΤΑΚΗΣ, 72, ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΦΡΟΝΗΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 73, Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΦΡΟΝΗΣΗΣ

-Ι. Σ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΗΣ, 73-75, ΑΠΟ ΤΟΝ «ΛΟΓΟΝ» ΤΟΥ ΕΜΦΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΦΡΟΝΗΣΙΝ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

-Δ. Π. ΠΑΠΑΔΙΤΣΑΣ, 75, ΣΗΜΕΙΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 76, ΑΠΑΝΘΡΩΠΙΑ

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1966, ΦΥΛ. 52

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 77-78, Η ΣΥΖΕΥΞΗ

-ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΙΚΛΗ ΡΑΛΛΗ, 78-79, ΔΥΟ ΣΚΙΤΣΑ

-Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, 80, Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΗΘΙΚΗ

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΣ, 80-81, ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

-ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ, 81, ΤΟ ΓΥΜΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

-ΚΩΣΤΑΣ ΣΟΥΚΑΣ, 82, ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

-ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΕΛΑΣ, 83, ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, 84, ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ

ΕΤΟΣ ΣΤ΄, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1966 ΦΥΛ. 53

-ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, 85, Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ

-ΝΙΚΟΣ Ε. ΜΗΛΙΩΡΗΣ, 86, Ο ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ

-ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΙΝΗΣ, 88, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

-ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, 88-89, ΤΟ ΕΚΔΟΤΗΡΙΟΝ ΤΩΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΩΝ

-ΚΩΣΤΑΣ ΧΡ. ΤΣΟΜΠΑΝΟΓΛΟΥ, 89-90, ΠΕΡΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ, 92

ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ

     Το σκότος πληθαίνει από μέρα σε μέρα στον κόσμο μας. Από τότε που ο μηδενισμός έσπασε τα ηθικά νεύρα του πολιτισμού μας, η προκοπή του σκότους είναι ανυπολόγιστη και αποπνιχτική για τις ψυχές. Μέσα στα χρόνια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, στις αρχές του αιώνα μας, από τα σπλάχνα ενός λαού που έμελλε να γίνει ο καταστροφέας του πολιτισμού και η ντροπή του ανθρώπου, θρεμμένος από τα δηλητήρια του Χέγκελ και του Νίτσε ξεπρόβαλε ο κομμουνισμός. Πίσω από αυτόν, με διαφορά λίγων μόνο χρόνων, ο χιτλερισμός.

     Η Ιστορία γνώρισε κυμάνσεις και διαφοροποιήσεις από τότε πολλές. Έθνη σώθηκαν από του χάρου τα δόντια, αλλά καταδικάστηκαν να πεθαίνουν το κάθε λεπτό. Η εποχή είναι ταραγμένη τόσο, που η μοίρα πολλών εθνών να βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Οι συνειδήσεις των καιρών μας που αγρυπνούν και που δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους ούτε τη λήθη των περασμένων, ούτε την επένδυση του παρόντος με την πορφύρα της αισιοδοξίας, αναγκάζονται από τα πράγματα να υπογραμμίσουν δυό γεγονότα του τελευταίου καιρού,-γεγονότα σε πλάτος χρονικό, πού τώρα αρχίζουν ν’ αναπτύσσονται-και να επισημάνουν τις ευθύνες του καθενός, ευθύνες ηθικές περισσότερο, αφού ο άνθρωπος ως προσωπική μονάδα είναι αδύναμος μέσα σ’ αυτό τον κατακλυσμό των δυνάμεων.

     Το πρώτο είναι η «πολιτιστική» επανάσταση των ερυθροφρουρών και ειδικώτερα του Μάο Τσε Τουνγκ στην Κίνα. Ένας από τους αρχαιότερους και πιο λαμπρούς στην ιδιοτυπία του πολιτισμός, εξαφανίζεται με αστραπιαία βαρβαρότητα. Την παράδοση που ευλαβήθηκαν οι αναστατώσεις περασμένων αιώνων, ο δικός μας αιώνας ακυρώνει, και μάλιστα με βακχεία κατεδαφιστική. Λέμε πάντα πως ζούμε σε καιρούς εκτεταμένων μεταβολών αλλά εδώ σείονται πιά τα θεμέλια του κόσμου και ένας απέραντος λαός, ποταμός 700 εκατομμυρίων, βυθίζεται στον παραλογισμό που είναι χαρακτηριστικό σημάδι του αιώνα μας.

     Ποτέ δεν είχαν ανεβεί στο κεφάλι των λαών τόσο αδίστακτα βάρβαροι ηγέτες, τόσο απάνθρωποι μηδενιστές που δεν θέλουν, γιατί δεν ξέρουν, να κυβερνούν παρά με το απαθλιωτικό όργανο του τρόμου, με τον διασυρμό των αρχόντων, με το σπάσιμο της ραχοκοκκαλιάς κάθε απομένουσας προσωπικότητας, με την πολτοποίηση του ανθρώπου.

     Ποτέ δεν είχε γίνει κάτι τέτοιο, και στ’ αλήθεια, βρισκόμαστε σε φρικιαστικές ώρες που κρίνουν αποφασιστικά την υπόθεση της ελευθερίας και της ευγένειας του ανθρώπου.

     Το δεύτερο γεγονός είναι η ανοιχτή πλέον άνοδος του νεοναζισμού στη Γερμανία. Δεν θα μιλήσουμε για το χιτλερικό παρελθόν του πρωθυπουργού της ούτε για το παρελθόν του πανίσχυρου δόκτορα Στράους που κι αυτό φαίνεται σπιλωμένο από την ίδια ντροπή. Αναφερόμαστε στο νέο ναζιστικό κόμμα, στις χιλιάδες των ανθρώπων που το ψήφισαν, στους δεκαπέντε βουλευτές που διαθέτει, στην εκπληκτικά κατά μήνα άνοδο του αριθμού των μελών του. Μπορεί ο πρωθυπουργός της Αγγλίας να καθησυχάζει τον λαό του και τη διεθνή κοινή γνώμη λέγοντας πώς κανένας κίνδυνος δεν υπάρχει. Θυμούμαστε πώς κι ο Τσάμπερλαιν έτσι μίλησε σε παρόμοια, κρίσιμη ώρα του παρελθόντος. Αλλά κάθε ελεύθερος άνθρωπος, έχει το δικαίωμα και το χρέος ν’ ανησυχεί.

     Στα ελεύθερα καθεστώτα, οι τυραννικές δυνάμεις του σκότους μεγαλώνουν η ελευθερία ασφυκτιά μέσα σε λαβές ολέθριες. Υπάρχουν άνθρωποι που εύχονται τις δικτατορίες, πού εργάζονται γι’ αυτές’ συχνά μάλιστα φωνάζοντας και κοπτόμενοι υπέρ της Δημοκρατίας-και ο κόσμος ξαναπερπατεί, αμετανόητος, και χωρίς να μάθει απ’ όσα έπαθε, στο χείλος των αβύσσων.

     Το σκότος μεγαλώνει. Όποιος έχει μέσα του φώς ελευθερίας και παλληκαριάς, τώρα πρέπει, όπου και αν βρίσκεται, να το δείξει!

             Η «ΕΥΘΥΝΗ»

     Αρχινώ και τελειώνω την ευρετηρίαση του φυλλαδίου της «Ευθύνης» με το εναρκτήριο και καταληκτήριο άρθρο του εκδότη του περιοδικού Κώστας Ε. Τσιρόπουλου σαν μια τιμή στην μνήμη του.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, 29 Νοεμβρίου 2020

   

 

 

-