Τ Η Λ Ε Ο Ρ Α Σ Η
ΤΑ
ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
ΤΟΥ ΜΠΟΣΤ
Η Τηλεόρασις μου αρέσει πάρα πολύ. Τόσον, που πολλάς φοράς, κλείνω ενωρίτερον το κατάστημά μου, δια να ευρεθώ μίαν ώραν γρηγορότερον κοντά της. Τόσον δε είναι το πάθος μου, πού έχω αγοράσει δύο και τάς βάζω ταυτοχρόνως, δια να παρακολουθώ και τα δύο προγράμματα. Εξ αυτού προέρχεται κι’ ένας ελαφρός στραβισμός που έχω αποκτήσει τελευταίως. Πάντως αυτό το ελάττωμα, είναι ένα τίποτα, μπροστά εις τα οφέλη που έχω συσσωρεύσει εις τον πνευματικόν μου τομέα. Πρίν αγοράσω τας δύο μου τηλεοράσεις, είμουν ένας άνθρωπος ασήμαντος, με ελαχίστας γνώσεις και καθόλου πνευματικά εφόδια, η δε κολοσσιαία πείρα πού έχω αποκτήσει τελευταίως, προέρχεται αποκλειστικώς και μόνον από την συμβολήν των εκπεμπομένων μορφωτικών προγραμμάτων και οφείλεται και εις την έμφυτον δίψαν μαθήσεως που έχω. Εντός ενός εντατικού διμήνου, έγινα παντογνώστης των πάντων. Ερωτήσατέ με, ποιόν είναι το θρεπτικότερον γάλα. Θα σας απαντήσω άμεσως και χωρίς δισταγμόν. Ερωτήσατέ με, ποιόν είναι το καλύτερον πλυντήριον. Και αυτό το γνωρίζω. Ξέρω τόσα διά τα πλυντήρια και τα ψυγεία, όσα δεν ξέρουν 29 κατασκευασταί. Ξεύρω ποία οδοντόκρεμα αφρίζει περισσότερον, ποία σόδα είναι καλύτερα και τι προφυλάξεις πρέπει να πάρωμεν διά τον λαιμόν, που σηνήθως μας προκαλείται με ψυχρόν καιρόν με επακόλουθον να βήχομεν. Γνωρίζω διά σάλτσες και μακαρόνια τόσα, που ημπορώ να γονατίσω και έναν μάγειρον. Ξεύρω μυστικά αδυνατίσματος, πού καμμία μάγισσα εις τον κόσμον δεν κατέχει κι’ επίσης γνωρίζω ποια είναι τα πιο παγωτά. Ένα πράγμα μόνον με τρομάζει. Μήπως και η ιδική μας τηλεόρασις αποκτήση σύν τω χρόνω 11 κανάλια όπως συμβαίνει με πολλάς χώρας κι’ αναγκασθώ να αγοράσω ένδεκα τηλεοράσεις διά να παρακολουθώ όλα τα σήριαλ που θα προβάλλονται.
Αλλ’ ενώ τόσα χρήσιμα πράγματα μας μαθαίνει η τηλεόρασις, δεν δίνει δυστυχώς την δέουσαν προσοχήν εις την εκλαϊκευσιν του καράτε, πού τόσον έχει εισχωρήσει εις την ζωήν μας και μας κρατεί εις πλήρη άγνοιαν ενός αγωνίσματος, που διεθνώς είναι του συρμού και κάνει θραύσιν. Το «Καράτε», όπως όλοι γνωρίζομεν, είναι μία Ιαπωνική άθλησις, με την οποίαν καταβάλλεται, ο αντίπαλος, χωρίς εμείς να καταβάλωμεν μεγάλον κόπον. Η όλη κίνησις γίνεται αστραπιαίως. Συνήθως, όταν ρίπτεται κάτω ένας αντίπαλος από έναν Βασιλέα του Καράτε που είναι κάτοχος μιάς μαύρης ζώνης, όλοι όσοι πληροφορούνται, μένουν άναυδοι και τρέχουν με αγωνίαν εις τας τηλεοράσεις, διά να μάθουν λεπτομερείας του αγώνος. Όταν οι θεαταί και φίλαθλοι καθήσουν έμπροσθεν των τηλεοπτικών μέσων και πατήσουν τα κατάλληλα κουμπιά, βγαίνουν πολλοί εκφωνηταί συνήθως 9.30-10 μ.μ. διά να τους διαφωτίσουν εν σχέσει με την λαβούσαν χώραν τιτανομαχίαν κι’ εκεί πληροφορούνται ότι μία πτωχή γυναίκα, εγέννησεν τρίδυμα. Επίσης ποία υπόγεια επλημμύρισαν, πού κατετέθη στέφανος είς ποίαν επαρχίαν ή ηρώον έγιναν μνημόσυνα και άλλαι αθλητικαί ειδήσεις, αλλά οι εκφωνηταί ουδεμίαν νύξιν κάνουν διά τον συνταρακτικόν αγώνα. Βεβαίως το «καράτε», λόγω της ιδιότητός του και του θρησκευτικού του χαρακτήρος, δεν λαμβάνει χώραν ενώπιον πολλών ακροατών και θεατών και είναι ολίγον δύσκολος η μετάδοσις πληροφοριών. Υποθέσωμεν-και άς χρησιμοποιήσωμεν φανταστικά ονόματα δια να εννοήσωμεν καλύτερον την φύσιν του Καράτε-ότι ο εις αντίπαλος λέγεται Σπαντιδάκης και ο κάτοχος της μαύρης ζώνης, λέγεται Γιώργος, όνομα συνηθέστατον εις τους Ιάπωνας παλαιστάς. Εάν τώρα συμβή ο Γιώργος να ρίψη τον άλλον καταγής, η τεραστία αυτή νίκη, μόλις και λαμβάνει το φώς της δημοσιότητος εις ολίγας ψιλάς γραμμάς, αποκρύπτεται δε τελείως από τους ακροατάς που είναι φανατικοί των τηλεοράσεων, με σαδισμόν. Διατί γίνεται αυτό, δεν ημπορώ να το εννοήσω. Είμεθα χιλιάδες φίλαθλοι πού επιμένομεν να διαφωτισθώμεν επί μερικών φλεγόντων αγωνισμάτων που ενδιαφέρουν το σύνολον και αυτή η περιφρόνησις των εκφωνητών μας θίγει. Βεβαίως, όλοι δεν ενδιαφέρονται δια το αγώνισμα αυτό, αλλά μήπως ενδιαφέρονται όλοι να χάσουν κιλά με ειδικούς κορσέδες αδυνατίσματος και αφιερώνονται τόσαι εκπομπαί διά τας λεπτομερείας της σιλουέττας μας; Έπειτα εδώ πρόκειται δια έναν αντίπαλον, που πιθανόν εκείνην την ώραν να σφαδάζη εις το έδαφος. Και εάν δεν ενδιαφέρονται οι εκφωνηταί να μας πληροφορήσουν ποιός είναι ο αντίπαλος που έφυγεν από την μέση, διατί αποκρύπτουν με τόση επιμέλειαν το όνομα του νικητού. Είτε Σπαντιδάκης λέγεται ένας αντίπαλος ενός Ιάπωνος παλαιστού, είτε Ζωϊτάκης είτε Μακαρέζος, είτε άλλο αυτοκρατορικόν όνομα κατέχει, δεν είναι σωστόν μία τόσον μεγαλειώδη νίκη να αποσιωπάται επιμελώς, από ολίγους φαύλους εκφωνητάς που θάπτουν εις το σκότος μίαν πρωτοφανή επίτευξιν, ενός κατόχου ζώνης.
ΜΠΟΣΤ, σελίδα 253
(Σ.Σ. Το
κείμενο αυτό του Μπόστ είχε ήδη στοιχειοθετηθή για να μπή στο «Χρονικό 73».
Όμως ο στρατιωτικός νόμος του περσινού Νοέμβρη, δεν επέτρεψε την τελική του
δημοσίευση. Η καταχώρησή του στον φετινό τόμο, δεν γίνεται μόνο για λόγους…
ιστορικής αποκατάστασης, αλλά και γιατί το καυστικό χιούμορ του συγγραφέα του
εξουδετερώνει τους περιορισμούς του «επίκαιρου θέματος»).
ΧΡΟΝΙΚΟ ’74.
Καλλιτεχνική πνευματική ζωή
ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ. ΤΟΜΟΣ 5ος, ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ ’73- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ’74. Τυπώθηκε σε 2000 αντίτυπα., σ. 322.
ΕΚΔΟΣΗ: ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΩΡΑ.
Εκδότης-Διευθυντής ΑΣΑΝΤΟΥΡ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ. Συντακτική επιμέλεια: ΜΙΧΑΗΛ ΜΗΤΡΑΣ. Καλλιτεχνική επιμέλεια: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΠΑΝΗΣ.
Ταξινόμηση πληροφοριακού υλικού: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ-ΝΙΝΑ ΤΕΤΣΗ-ΓΙΑΝΝΑ ΤΣΙΩΜΗ
Διατύπωση ΝΙΤΣΑ ΑΛΑΜΑΝΟΥ. Τυπογραφική διόρθωση ΠΑΝΟΣ ΒΛΑΧΟΣ. Στοιχειοθεσία ΕΠΑΜ. ΤΑΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Αναπαραγωγή φίλμ και εκτύπωση όφφσετ «Γραφικαί Τέχναι ΜΟΛΥΝΔΡΗ- ΤΣΙΜΠΟΥΚΑ Ο.Ε.». Βιβλιοδεσία ΣΠ. ΓΚΟΥΝΤΑΡΕΛΗΣ
Υπεύθυνος εκδόσεως: Α. Μπαχαριάν. Υπεύθυνος λιθογραφείου: Παντ. Μολυνδρής.
ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ: Γραμμάτων : ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ. Τεχνών : ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ. Θεάτρου : ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ. Κινηματογράφου : ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ. Μουσικής : Γ. Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Τα δραματικά γεγονότα του Πολυτεχνείου και το νέο στρατιωτικό καθεστώς της 25ης Νοεμβρίου ανανεώνουν τον σκοταδισμό που έφερε στον πνευματικό χώρο το πραξικόπημα του 67.
Με απόφαση του στρατιωτικού διοικητή Θεσσαλονίκης διαλύεται η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία «Τέχνη» και η τοπική Μορφωτική Φοιτητική Ένωση. Στην ίδια πόλη απαγορεύεται η κυκλοφορία πολλών βιβλίων βάσει καταλόγου που περιλαμβάνει περίπου 170 τίτλους.
Διακόπτει την έκδοσή του το περιοδικό «Συνέχεια» και εκδίδονται αργότερα τα καινούργια: «Τετράμηνα» και «Τετράδια».
Οξύνεται το πρόβλημα του χαρτιού. Εκδότες και λογοτεχνικά σωματεία ζητούν απ’ το κράτος την ατελή εισαγωγή του.
Καταργείται ο θεσμός των Εθνικών Βραβείων Λογοτεχνίας, ενώ αμφισβητείται η έμπρακτη κρίση της επιτροπής που απονέμει τα κρατικά βραβεία.
Επικρίνεται η μονομέρεια που χαρακτηρίζει τις αγορές βιβλίων απ’ το υπουργείο Πολιτισμού και ζητείται η διεύρυνση και αντικειμενοποίηση των κριτηρίων αγοράς τους.
Σχετική έρευνα της UNESCO παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλό τον αριθμό των βιβλιοθηκών που λειτουργούν στην χώρα μας, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συγκεκριμένα αναλογούν 49.934 τόμοι για 100. 000 άτομα.
Αξιόλογος ο απολογισμός του έργου της νεοιδρυθείσης Εταιρίας Σπουδών Σχολής Μωραϊτη που αποσκοπεί στη μελέτη του νεοελληνικού πολιτισμού.
Ματαιώθηκε τελικά ύστερα από την επιβολή του στρατιωτικού νόμου ο φετινός κύκλος των σεμιναρίων με θέμα «Γράμματα και Τέχνες στη σύγχρονη Ελλάδα» που είχε προγραμματίσει η «Ώρα».
Με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ελλαδικός χώρος, μετατοπίζεται προς το εξωτερικό η δραστηριότητα πολλών πολιτιστικών φορέων-συλλογικών ή ατομικών. Στην Γενεύη καθιερώνεται θεσμός θερινού κύκλου μαθημάτων για τη σύγχρονη Ελλάδα, με συμμετοχή Ελλήνων πανεπιστημιακών καθηγητών και συγγραφέων. Έλληνες συγγραφείς μεταφράζονται και διακρίνονται στο εξωτερικό. Σε πανεπιστήμια δημιουργούνται Κέντρα νεοελληνικών σπουδών.
Με την πολιτική αλλαγή του Ιουλίου επαναφέρονται οι ελευθερίες σκέψεις και έκφρασης.
Επιστρέφουν αυτοεξόριστοι συγγραφείς.
Αρχίζει η συνταξιοδότηση των λογοτεχνών.
Εκστρατεία του πνευματικού κόσμου για τον επαναπατρισμό των Δημήτρη Χατζή και Μενέλαου Λουντέμη..
Τα ελληνικά γράμματα πένθησαν την απώλεια του Κοσμά Πολίτη και της Εύας Βλάμη.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1973
1.Το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών ανακοινώνει την απονομή των εθνικών βραβείων λογοτεχνών για το 1972 ως εξής: Το 2ο βραβείο 500.000 δρχ. δόθηκε στους Ανδρέα Καραντώνη και Διονύσιο Ρώμα. Το 3ο βραβείο 250.000 δρχ. στους Τάκη Βαρβιτσιώτη, Νίκο Καρούζο, και Μίλτο Σαχτούρη.
-Το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών ανακοίνωσε την απονομή των Εθνικών Βραβείων 1972 για τις εικαστικές τέχνες: Το Α΄ βραβείο με έπαθλο 1.000.000 απονέμεται ενιαία στους καλλιτέχνες Χρήστο Καπράλο, Αλέκο Κοντόπουλο, Νίκο Περαντινό και Ι. Σπυρόπουλο. Το Β΄ βραβείο 500.000 ενιαία στους ΚΛ. Λουκόπουλο, Κ. Μαλάμο και Ι. Παπαδάκη. Το Γ΄ βραβείο 250.000 ενιαίο στους Πάνο Βαλσαμάκη, Γ. Δέρπατα
2. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών ανακοίνωσε τα ονόματα των λογοτεχνών στους οποίους απονέμονται τα κρατικά βραβεία του 1972. Οι βραβευμένοι είναι: Αλέξης Πάρνης, β΄ βραβείο μυθιστορήματος.- Νίκος Αθανασιάδης, α΄ βραβείο διηγήματος. –Κώστας Βαλέτας, β΄ βραβείο διηγήματος.-Μαργαρίτα Δαλμάτη, α΄ βραβείο ποίησης.-Κική Δημουλά, β΄ βραβείο ποιήσεως.- Γιώργος Μουρέλος, α΄ βραβείο κριτικής-δοκιμίου.-Τάσος Λιγνάδης β’ βραβείο κριτικής-δοκιμίου.-Χρήστος Ζαλοκώστας, βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας.
-Το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών απένειμε τα φετινά θεατρικά βραβεία: Το εθνικό βραβείο θεατρικού έργου 1972, (500.000 δρχ.) απονέμεται στον συγγραφέα Αλέκο Λιδωρίκη. Το εθνικό βραβείο σκηνοθεσίας 1972 (500.000 δρχ.) στον σκηνοθέτη Αλέξη Μινωτή.
3. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών απονέμει σε καλλιτέχνες διετή χορηγία, που προβλέπει καταβολή ποσού 4.000 δρχ. μηνιαίως.
4. Ο ζωγράφος Αλ. Κοντόπουλος, ο γλύπτης Κλ. Λουκόπουλος κι ο χαράκτης Γ. Βαρλάμος δήλωσαν ότι αρνούνται τα εθνικά βραβεία (οι δύο πρώτοι), την κρατική χορηγία (ο τρίτος). Με επιστολές τους στον τύπο εξηγούν τους λόγους αρνήσεώς τους.
7. Με επιστολές τους στον τύπο, οι ζωγράφοι Γ. Δέρπαπας και Γιάννης Σπυρόπουλος κι ο κεραμίστας Πάνος Βαλσαμάκης ερμηνεύουν την από μέρους τους αποδοχή των βραβείων.
10. Λογοτεχνικό πρωινό με θέμα: «Έλληνες επικοί ποιητές» οργανώνει το Εθνικό Θέατρο. Ομιλητής ο Θρασύβουλος Σταύρου.
-Με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών κ. Κ. Παναγιωτάκη, διετέθη πίστωση για την αγορά «Δωματίου» σημαντικής καλλιτεχνικής αξίας στη Μυτιλήνη. Στην οροφή και στους τοίχους του, υπάρχουν πλήν των άλλων διακοσμητικών στοιχείων και 28 πίνακες του Θεόφιλου. Οι πίνακες αυτοί αποτοιχίστηκαν και παραχωρήθηκαν στο Λαογραφικό Μουσείο Αθηνών.
11. Προβολές ταινιών για το κίνημα του «Ντανταϊσμού», καθώς και για το έργο του γερμανού ζωγράφου Όττο Ντίξ στο «Γκαίτε» σε συνεργασία με την «Ώρα».
12. Ο Αμερικανός ποιητής Ουίλλιαμ Σνόντγκρας διαβάζει ποιήματα σύγχρονων Αμερικανών ποιητών στη Ελληνοαμερικανική Ένωση.
-Αλέξανδρος Ξύδης, διάλεξη στο Κολλέγιο Αθηνών, «Ο ζωγράφος Α. Μπαχαριάν»
20. Ιδρύθηκε «Κινηματογραφική Λέσχη Θεσσαλονίκης» και αναγγέλλει εβδομαδιαίες προβολές στο θέατρο «Αμαλία»
22. Αποκαλυπτήρια της προτομής του Χριστόφορου Νέζερ στην πλατεία της συμβολής των οδών Μιχαλακοπούλου και Διοχάρους από τον Δήμαρχο Αθηνών.
23. Βραδιά Λόρκα οργανώνει η γκαλερί «Νώε» του Πειραιά. Περιλαμβάνει ομιλία του Άγγελου Βογάσαρη, με θέμα «ισπανική ανάμνηση-Στιγμές του Λόρκα». Ηθοποιοί θα αποδώσουν κείμενά του.
25. Ο Αμερικανός ποιητής Τζέιμς Ουέλς διαβάζει ποιήματά του στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
-Μενέλαος Παλλάντιος, διάλεξη, με θέμα «Τρείς εποχές της Ελληνικής Μουσικής», στην αίθουσα «Τέχνης» της Θεσσαλονίκης
26. Φιλολογικό μνημόσυνο του Μάριου Χάκκα οργανώνει το Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο «ΩΡΑ». Το πρόγραμμα της εκδηλώσεως περιλαμβάνει ομιλία της Αγγελικής Κωσταβάρα με θέμα: «Η αμεσότητα των προσωπικών βιωμάτων στην πεζογραφία του Χάκκα»
29. Διάλεξη του Στέλιου Ράμφου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο με θέμα «Οι Αρχαίοι κι εμείς».
31. Δημοσιεύεται η είδηση για τον θάνατο του αρχαιολόγου και ελληνιστή Ανρί Σερίγκ.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1973
1. Διάλεξη του Νέστορα Μάτσα «Αποχαιρετισμός στο λαϊκό τραγούδι» στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση.
6. Η ταινία του Ζαν Κοκτώ «Η διαθήκη του Ορφέα» προβάλλεται στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
7. Αρχίζουν στην «Τέχνη» Θεσσαλονίκης τα μαθήματα (θα δοθούν τέσσερα συνολικά) του καθηγητή Γιώργου Π. Σαββίδη, με θέμα «Καρυωτάκης: Ελεγεία και σάτιρες».
8. Στη «Στοά» του Πειραιά προβάλλονται ταινίες με Χονδρό-Λιγνό. Εισήγηση Μαρία Παξινού και Γ. Συρίγος.
9. Διάλεξη του Βασίλη Ραφαηλίδη με θέμα «Ιστορία και μεταφυσική στο έργο του Μούρναου» στο Ινστιτούτο Γκαίτε
11. Λογοτεχνικό πρωινό στο Εθνικό Θέατρο, με ομιλητή τον Θρασύβουλο Σταύρου με θέμα «Αρχαίοι Έλληνες Λυρικοί».
-Χρύσανθος Χρήστου, διάλεξη με θέμα: «Οι μεγάλοι δημιουργοί του κυβισμού και η απόπειρα μιάς νέας ερμηνείας του κόσμου», στη Δακίδειο Σχολή Λαού της Πάτρας.
12. Συνεχίζεται το φιλοσοφικό σεμινάριο του Γαλλικού Ινστιτούτου με ομιλία-ανακοίνωση του Χρήστου Γιανναρά, καθηγητού του Ορθόδοξου Ινστιτούτου Παρισιού, και θέμα «Περί αναλογίας και ιεραρχίας».
-Αρχίζει να λειτουργεί στο Κ. Π. Κ. «Ωρα» το «Κόκκινο μπαλόνι» ένα εργαστήριο Αισθητικής Αγωγής για παιδιά ηλικίας 5-12 χρόνων.
13. Εκδήλωση αφιερωμένη στην Αντιγόνη Μεταξά-Κροντηρά (θεία Λένα) στον «Παρνασσό». Ομιλητές: Πέτρος Χάρης, Γεωργία Ταρσούλη, Δημήτρης Λαζογιώργος Ελληνικός.
14. Αφιέρωμα στον Τζων Φορντ με προβολές γνωστών ταινιών στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
15. Διάλεξη της Σεμνής Καρούζου στο Λύκειο Ελληνίδων με θέμα «Ο μύθος και η οικογενειακή ζωή, στα Αττικά αγγεία του 5ου αιώνα»
-Σάββας Αγουρίδης, διάλεξη «Δράμα και ποίησις στην Αποκάλυψη του Ιωάννου», στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση.
17. Πέθανε ο λογοτέχνης Πέτρος Μαρκάκης.
18. Λογοτεχνικό πρωινό με θέμα «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης» οργανώνεται στο ΚΘΒΕ, με εισηγήτρια την Έλσα Βεργή. Ηθοποιοί του Κρατικού Θεάτρου αποδίδουν έργα των εξής ποιητών: Μαρία Αγαθοπούλου, Μανόλης Αναγνωστάκης, Β. Αντωνιάδη, Τάκης Βαρβιτσιώτης, Γιώργος Βαφόπουλος, Τ. Γκοσιόπουλος, Ιφιγένεια Διδασκάλου. Χρυσάνθη Ζιτσαία, Π. Θασίτης, Γιώργος Θέμελης. Ζωή Καρέλλη, Νανά Κοντού, Κλείτος Κύρου, Γ. Μουρέλλου, Γ. Μπαγλάνη, Αλ, Παραφεντίδου, Σαράντου Παυλέα.
19. Πέθανε ο χορογράφος και χορευτής Μηνάς Γιώτης
20. Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη δικαιώθηκε με την απόφαση του Προέδρου Πρωτοδικών κ. Βασίλειου Κόκκινου. Δεν θα κατασχεθή βέβαια το Αναγνωστικό της Ε΄ Δημοτικού, που περιείχε αλλοιωμένα αποσπάσματα από το μυθιστόρημά της «Τα ψάθινα καπέλα» όπως είχε ζητήσει η συγγραφέας. όμως τα αναγνωστικά που θα εκδοθούν στο μέλλον πρέπει να περιέχουν την ένδειξη ότι τα εν λόγω κείμενα, αποτελούν απόδοση από τη δημοτική στην καθαρεύουσα αποσπασμάτων του βιβλίου της Μ. Λυμπεράκη «Τα ψάθινα καπέλα»
-Στο Γαλλικό Ινστιτούτο οργανώνεται αναδρομή στο έργο του Ζαν Ρενουάρ με προβολή ταινιών και ομιλιών.
-Δημήτρης Μυράτ, διάλεξη «Το αρχαίο θέατρο» στη Σχολή Νηπιαγωγών.
23. πέθανε η πειραιώτισσα τραγωδός Κατίνα Παξινού. Η μόνη ελληνίδα ηθοποιός που τιμήθηκε με το βραβείο Όσκαρ.
25. Στην πρόσοψη της επί της οδού Ασκληπιού 3 πολυκατοικίας, τοποθετήθηκε πρωτοβουλία του «Ιδρύματος Κωστή Παλαμά» μεταλλική πλάκα, στην οποία είναι γραμμένες οι φράσεις: «Εδώ ήταν το παληό σπίτι που έμενε επί 40 χρόνια (1894-1935) ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς και έγραψε ολόκληρο το έργο του».
27. Φιλολογική βραδυά αφιερωμένη στον Φοίβο Δέλφη, στο Πνευματικό Κέντρο «Νώε» με ομιλήτρια την Χάρη Χατζηϊωάννου. Ποιήματα του τιμώμενου αποδίδει η Α. Κασσαβέτη.
28. Ζωηρές αντιδράσεις συναντά η απόφαση του Δήμου Αθηναίων να τοποθετήσει άγαλμα του Περικλή (έργο γερμανού γλύπτη) στον Κήπο του νέου Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου.
-Ομιλία του καθηγητή Γ. Μυλωνά στην Αρχαιολογική Εταιρία για τη ζωή και το επιστημονικό έργο του αρχαιολόγου Καρλ Μπλέγκεν.
ΜΑΡΤΙΟΣ 1973
1. Αναγγέλλει την έναρξη παραστάσεών του ένας καινούργιος θίασος νέων το «Μικρό Θέατρο» με την ευθύνη της Χαράς Κανδρεβιώτου και του Γιάννη Νικολαϊδη.
2. Ποιήματα της Αγνής Σωτηρακοπούλου και Γιάννη Νεγρεπόντη ανθολογήθηκαν στη διεθνή ανθολογία “WHO IS WHO IN POETRY” πού εκδίδει το Διεθνές Βιβλιογραφικό Κέντρο του Καίμπριτζ.
5. Δημόσια συζήτηση στην ΧΑΝ με θέμα: «Οι νέοι μπροστά στην ποίηση και την τεχνολογία του καιρού μας» Συζητούν οι: Ηλίας Σιμόπουλος, Δημήτρης Σιατόπουλος, Πάνος Παναγιωτούνης.
8. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης προλογίζει την ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Το χέρι που σκοτώνει» στην «Αλκυονίδα».
9. Άρχισε να λειτουργεί η Α΄ Ελληνική Έκθεση Διεθνούς Σχολικού Βιβλίου πρωτοβουλία του περιοδικού «Ταχυδρόμος» στο Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο «ΩΡΑ». Στην έκθεση παρουσιάζονται δώδεκα χώρες…
10. Αρχίζει σεμινάρια κινηματογράφου σειράς 10 μαθημάτων στο Γαλλικό Ινστιτούτο με ομιλητή τον Βασίλη Ραφαλίδη.
11. Το αργυρούν μετάλλιο της πόλεως της Χίου, απονέμεται στον συγγραφέα Τάκη Δόξα
16. Κυκλοφόρησε στα αγγλικά το βιβλίο του Αλέξη Σολομού «Ζωντανός Αριστοφάνης» σε μετάφραση του ίδιου και του Μάρβιν Φελχάϊμ. Από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν.
18. Τυχαία ευρήματα και στον Πειραιά. ήρθε στο φώς ο βωμός του Ηλίου-Μίθρα που βρέθηκε, καταγράφηκε και.. ξαναθάφτηκε το 1855 όταν χτιζόταν η Ράλλειος.
-Έκθεση κινηματογραφικού βιβλίου λειτουργεί στον κινηματογράφο «Στούντιο Ι». Η έκθεση έχει τίτλο «Η 7η τέχνη μέσα από το βιβλίο-ελληνικές εκδόσεις 1923-1973, την οργανώνει το Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο Ώρα.
19. Τιμητική εκδήλωση για τον Πέτρο Χάρη οργανώνεται στην ΧΑΝ. Ομιλητές οι Γιάννης Χατζίνης, Μηνάς Δημάκης, Δημήτρης Παπακωνσταντίνου
20. Ξανακυκλοφόρησε η δίμηνη επιθεώρηση «Θέατρο» του Κώστα Νίτσου.
21. Η Εθνική Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών οργανώνει φιλολογικό μνημόσυνο του Στράτη Μυριβήλη με ομιλητές τον Γιάννη Χατζίνη και τον Κώστα Ασημακόπουλο. Αποσπάσματα κειμένων του Μυριβήλη αποδίδουν οι ηθοποιοί Αλεξάνδρα Λαδικού και Μάνος Κατράκης
25. Η Ακαδημία Αθηνών ανακοίνωσε την απονομή του Αριστείου Γραμμάτων στο συγγραφέα Αθανάσιο Πετσάλη-Διομήδη και του βραβείου Ελένης Οικονομίδου στον ποιητή και κριτικό Δημήτριο Παπακωνσταντίνου.
-Ανεβαίνει από μαθητές του Λεοντείου Λυκείου το θεατρικό έργο του Γιώργου Θεοτοκά, «Το τίμημα της λευτεριάς»
26. Θάνατος του βαρύτονου και διευθυντή σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Σπύρος Καλογεράς.
27. Θάνατος του δημοσιογράφου (καλλιτεχνικού-θεατρικού συντάκτη της «Απογευματινής») Κώστα Σεϊζάν.
-«Ροτόντα ΙΙ» είναι η επωνυμία μιάς νέας γκαλερί, που εγκαινιάζεται στην οδό Βουλής 7.
29. Συνελήφθη ο εκδότης Πέτρος Γαβαλάς, με την κατηγορία ότι παραβίασε τον νόμο περί Τύπου, εκδίδοντας το βιβλίο του Κάρλος Μαριγκέλλα «Οι αντάρτες των πόλεων».
31. Εκυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος της «Συνέχειας» νέου μηνιαίου περιοδικού για τα γράμματα, τις τέχνες και τις επιστήμες του ανθρώπου. Την ευθύνη για την έκδοση έχουν οι Αλέξης Αργυρίου, Αλέξανδρος Κοτζιάς και Δημήτρης Ν. Παρωνίτης
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1973
3. Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ρίτσος, απένειμε σε ειδική τελετή το ετήσιο χρηματικό βραβείο 20.000 δρχ. για τη συγγραφή του καλύτερου ελληνικού παραμυθιού στην κ. Καλλιόπη Σφαέλου για το παραμύθι «Η ιστορία του Φιρφιρή –Τα απομνημονεύματα ενός γάτου».
-Η Ελληνοαμερικανική Ένωση τιμά τον Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, με εισηγητή τον καθηγητή κ. Άγγελο Κατακουζηνού.
-Η θεατρική ομάδα «Νέα Πορεία» ανακοίνωσε την απόφασή της να απορρίψει κάθε συνεργασία μ’ όσους επιχορηγήθηκαν απ’ το Ίδρυμα Φορντ αποκλείοντας απ’ το ρεπερτόριό της κάθε θεατρικό έργο συγγραφέα που έτυχε αυτής της εύνοιας.
4. Πέθανε ο συγγραφέας Θέμος Ποταμιάνος
-Πέθανε ο ζωγράφος Δημήτρης Δάβης
8. Πέθανε ο ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσσο
-Απαγορεύτηκε στους μαθητές του Γυμνασίου Καβάλας να παρακολουθήσουν συναυλία του συγκροτήματος Μαρίζας-Κωχ.
10. Το έργο του Βασίλη Ζιώγα «Το προξενιό της Αντιγόνης» ανέβασε το θέατρο «Λάντες Τεάτερ» στο Ίνσμπουργκ της Αυστρίας
12. Επανακυκλοφορεί το περιοδικό των εικαστικών τεχνών «Ζυγός», που εκδίδει ο κ. Φραντζής Φραντζισκάκης..
14. Ματαιώνεται η «Έκθεση Βιβλίου» που είχε προγραμματίσει ο Σύλλογος Βιβλιοπωλών Θεσσαλονίκης.
16. Στο θέατρο «Στοά» διαβάζουν ποιήματά τους η Ολυμπία Καράγιωργα και ο Γιώργος Χρονάς σε ειδική εκδήλωση που προβλέπει κι εκτελέσεις τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου
-Ο Όμιλος Τέχνης των μαθητών του Κολλεγίου Αθηνών οργάνωσε έκθεση λιθογραφιών του Πικάσσο, σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Στροφή».
17. Σε έκτακτη συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών με την ευκαιρία συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από τον θάνατο του Κωστή Παλαμά θα μιλήσουν για τον ποιητή οι Ακαδημαϊκοί Γ. Αθανασιάδης-Νόβας, Παναγιώτης Παπατσώνης, και Πέτρος Χάρης.
18. Ανακοινώθηκε η ίδρυση Σωματείου με την επωνυμία, «Σύνδεσμος Ιστορικών Συγγραφέων».
-Εγκαινιάζεται στο Ζάππειο Μέγαρο η 12η Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση.
19. Ο συγγραφέας Κώστας Ασημακόπουλος, ο οποίος μετέχει στο συνερχόμενο στο Ζάγκρεμ «Συνέδριο Ευρωπαίων συγγραφέων», θα μιλήσει με θέμα «Το πνεύμα της αρχαίας τραγωδίας στην τεχνολογική εποχή μας».
20. Πέθανε στην Κυπαρισσία ο διηγηματογράφος Άριστος Σταθόπουλος.
21. Το βιβλίο της Εύας Βλάμη «Σκελετόβραχος» κυκλοφόρησε στη Ρουμανία από τις εκδόσεις UNIVERS σε μετάφραση Πολυξένης Καράμπη.
22. Στο Εθνικό Θέατρο εκδήλωση για τα 100 χρόνια απ’ τη γέννηση του Αυστριακού σκηνοθέτη Μάξ Ράινχαρτ. Θα μιλήσει ο Βάλτερ Πούχνερ, καθηγητής θεατρολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, με θέμα «Ο Ράινχαρτ και η Ελλάδα".
23. Στον Πειραϊκό Σύνδεσμο και με τη συνεργασία του Ζήνωνα, οργανώνεται εκδήλωση, αφιερωμένη στον ποιητή και σκηνοθέτη Ορέστη Λιάσκο μιλούν οι Χρήστος Λεβάντας, Αντρέας Καραντώνης, και Νίκος Παππάς.
-Πέθανε ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος.
-Κατ’ ανακοίνωση του θεάτρου «Αθηνά» συνελήφθησαν χθες οι ηθοποιοί Κώστας Αρζόγλου και Υβόννη Μαλτέζου.
24. Η Ελληνική Μορφωτική Εταιρία ανακοίνωσε ότι μέσα σε 6 μήνες οργάνωσε σε 29 πόλεις και κωμοπόλεις 62 εκδηλώσεις δηλαδή, διαλέξεις, συναυλίες, ρεσιτάλ, χορευτικές παραστάσεις, μαθήματα κ. ά.
26. Στη «Στοά» του Πειραιά οργανώνεται μουσική και κινηματογραφική βραδυά με θέμα «Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον» του Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για την ομω΄νυμη ταινία θα μιλήσει ο Γιώργος Συρίγος…
28. Εκλογή των ποιημάτων της Ρίτας Μπούμη-Παππά με τίτλο «Ακλόνητη αμαζόνα», κυκλοφόρησε στη Βουλγαρία από τις εκδόσεις «Ναρότνα Κουλτούρα» και μεταφραστή τον Σάββα Αχιλλέα.
29. Θάνατος του χορογράφου Κώστα Νίκολς.
ΜΑΙΟΣ 1973
4. Ο Δήμαρχος Πατρών τιμώντας τον ποιητή Στέλιο Σπεράντσα, έδωσε το όνομά του σε οδό της πόλεως.
6. Στην πλατεία Μαυρομιχάλη της Καλαμάτας έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Σωκράτη Κουγέα.
7. Βραδυά αφιερωμένη στο έργο του Σπύρου Μελά οργανώνεται στο Κέντρο Σπουδών Δημοσιότητος «Όμηρος» με ομιλητές τους Δ. Αβραμίδη, Ν. Σταθάτο, και Δ. Γιάκο.
-Εγκαινιάζεται στη «Στοά» Πειραιώς έκθεση αντιγράφων και φωτογραφιών του Πικάσσο. Θα μιλήσει ο Δημήτρης Σταματάκης.
-Στην «Τέχνη» Θεσσαλονίκης αρχίζει σειρά μαθημάτων για τον κινηματογράφο με ομιλητή τον Βασίλη Ραφαηλίδη
8. Κυκλοφορούν στην Πολωνία 2 ανθολογίες νεοελληνικής ποιήσεως των Γ. Στράσμπουργκερ και Ν. Χατζηνικολάου. Η πρώτη περιλαμβάνει 57 και η δεύτερη 40 ποιητές, Και οι 2 ανθολογίες περιλαμβάνουν εκτενείς εισαγωγές για τη νεοελληνική ποίηση και βιογραφικά σημειώματα των ποιητών.
-Διάλεξη του Ντίνου Χριστιανόπουλου, «Έξι μεταπολεμικοί ποιητές της Θεσσαλονίκης» στο αμερικανικό μορφωτικό κέντρο Θεσσαλονίκης.
9. Φιλολογικό μνημόσυνο Δημητρίου Σκουζέ, οργανώνεται από το Σύλλογο Αθηναίων στην Αρχαιολογική Εταιρία με ομιλητές τους Τάσο Αθανασιάδη, Δ. Γέρονττα, Β. Καζαντζή.
-Διάλεξη της Νόρας Αναγνωστάκη με θέμα: «Σάτιρα και χιούμορ στη νέα ποιητική γενηά», στην αίθουσα «Τέχνης» Θεσσαλονίκη
10. Η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς οργανώνει στο Γαλλικό Ινστιτούτο Πειραιώς εκδήλωση στην οποία οι λογοτέχνες, Κώστας Θεοφάνους, Βελισσάριος Μουστάκας και Γιάννης Χατζημανωλάκης, θα παρουσιάσουν βιβλία των Πειραιωτών λογοτεχνών Κώστα Γαρίδη, Χαράς Βιέννα, Π. Νεφέλη, Π. Παπαρρηγόπουλου, Ι. Παυλάκη, Χ. Σοφρά, Γ. Κόμη. Επίσης οι καλλιτέχνες Ελένη Σοφρά και Γιώργος Μετσόλης θα διαβάσουν κείμενα.
12. Ανοίγει στο Ζάππειο η Β΄ Πανελλήνιος έκθεση βιβλίου
13. Γιάννης Χατζίνης, διάλεξη με θέμα «Το πρόβλημα του ύφους» στην Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών.
14. Εκδήλωση στην Αρχαιολογική Εταιρία για τον Κωστή Παλαμά με ομιλητές τους Δ. Αβραμίδη, Δημήτρη Γιάκο, Άγγελο Δόξα, Χ. Ευαγγελάτο, Αντρέα Καραντώνη, Μ. Μπουσμπουρέλη.
15. Φιλολογικό μνημόσυνο της Αθηνάς Ταρσούλη οργανώνεται στον «Παρνασσό» με ομιλητές τους Γ. Κουρνούτο, Γιάννη Χατζίνη, Ηλία Σιμόπουλο, Μ. Νικολαϊδη, Πάνος Παναγιωτούνης.
-. Εγκαινιάστηκε στην Πάτρα, το επταώροφο κτήριο Κέντρο Λόγου και Τέχνης.
16. Στην Κρήτη ιδρύθηκε θεατρικός οργανισμός με τίτλο «Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης» και με πρωτοβουλία της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης.
17. Το θεατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζει στο Ηρώδειο την «Ορέστεια» του Αισχύλου, με σκηνοθεσία Νίκου Παροίκου.
18. Τούς «Φυσικούς» του Ντύρρενματ ανεβάζει ο θεατρικός όμιλος του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων με σκηνοθεσία του Μίλτου Τσίρκα.
22. Πέθανε η ποιήτρια και πεζογράφος Μέλπω Αξιώτη
24. Διάλεξη του Έντμουντ Κήλυ, «Η ερωτική πόλις του Καβάφη», στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
25. Πέθανε αιφνιδίως η ηθοποιός και σκηνοθέτις Χριστίνα Τσίγκου.
29. Κυκλοφόρησε από τις γερμανικές εκδόσεις ‘HERBIG”, το μυθιστόρημα του Γιώργου Θεοτοκά, «Ασθενείς και Οδοιπόροι» σε μετάφραση της Ινές Ντίλλερ.
-Δίνει την πρώτη του παράσταση στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών το «Χορόδραμα Θεσσαλονίκης», ιδρύτρια η χορογράφος Κική Αγραφιώτου.
ΙΟΥΝΙΟΣ 1973
6. Επιθεωρησιακοί θίασοι καθόρισαν τιμές εισιτηρίων, 85 και 100 δραχμές.
8. Πέθανε ο ποιητής και κριτικός Μάρκος Αυγέρης
9. Ο Γαλλικός εκδοτικός οίκος «εκδόσεις του κατωφλιού» κυκλοφόρησε έναν τόμο με πέντε νουβέλες του Στρατή Τσίρκα, σε μετάφραση της Κατερίν Λερούβρ.
10. Στην αίθουσα τέχνης του βιβλιοπωλείου «Στροφή», παρουσιάζεται το βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη «Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου» στην χειρόγραφη απόδοσή του απ’ τον γλύπτη Κώστα Κουλεντιανό.
17. Κέντρον Ερευνών Νεοελληνικής Εκπαιδεύσεως ιδρύει η «Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραϊτη» με σκοπό την προαγωγή της μελέτης των θεμάτων που συνδέονται άμεσα με τη νεοελληνική εκπαίδευση από το 1821 έως σήμερα. Θα μελετηθεί η ιστορία της, θα αναλυθούν τα συνθετικά που τη συνθέτουν και θα επιδιωχθή η ενημέρωση των εκπαιδευτικών επί επιστημονικού επιπέδου.
20. Πέθανε ο ζωγράφος Δημήτρης Πελεκάσης.
21. Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, μεταφέρεται απ’ το τζαμί της πλατείας Μοναστηρακίου, σε νέο οίκημα της οδού Κυδαθηναίων στην Πλάκα
24. Το «Παγοδρομικό Θέατρο» του Βερολίνου εμφανίζεται στο «Σκυλίτσειο Θέατρο», (νυν Βεάκειο) του Πειραιά με την οπερέττα «Πανδοχείο το Άσπρο Άλογο»..
25. Φιλολογική βραδυά αφιερωμένη στην Ουγγρική ποίηση οργανώνει το Πνευματικό Κέντρο «Στοά» στον Πειραιά θα μιλήσει ο Κώστας Ασημακόπουλος για τους ποιητές Σ. Πέτοφι και Μ. Ράντονυ.
26. στον Τύπο δημοσιεύεται επιστολή της κ. Μαρώς Σεφέρη με την οποία διαμαρτύρεται για την ανακοίνωση του Σταύρου Ξαρχάκου ότι προτίθεται να παρουσιάσει σε δημόσιες συναυλίες,, ανάμεσα σε άλλες συνθέσεις του και το «Μυθιστόρημα» του Σεφέρη, ενώ δεν της ζητήθηκε η άδεια.
ΙΟΥΛΙΟΣ 1973
2. Στη γκαλερί «ΝΩΕ» του Πειραιά, διαβάζει ποιήματα του ο Γιώργος Χρονάς, ενώ η Μέμη Σπυράτου και ο Σταύρος Πασπαράκης ερμηνεύουν τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου σε στίχους Γιώργου Χρονά.
-Πεθαίνει στην Αθήνα , σε ηλικία 87 χρονών ο μεγάλος αμερικανός αρχαιολόγος Ουϊλλιαμ Μπέλλ Ντίνσμουρ.
6. Το Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος με διάβημά του στο Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών, ζητά να ιδρυθή Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα.
7. Στο Σεμινάριο Νεώτερης Φιλολογίας και Λογοτεχνίας που οργάνωσαν η Αμερικανική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών και το Αιγαιϊκό Ινστιτούτο στο διάστημα 2-7 τρέχοντος στον Πόρο, Μίλησαν οι: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Νίκος Γερμανάκος, Γιώργος Δανιήλ, Αντώνης Δεκαβάλλες, Καλή Δοξιάδη, Κώστας Καζάζης, Έντμουντ Κήλη, Τζούλια Λούμις, Τζένη Μαστοράκη, Γιώργος Π. Σαββίδης, Νίκη Σκουφοπούλου, Κώστας Ταχτσής, Στρατής Τσίρκας, Καίη Τσιτσέλη, Κίμων Φράιερ, Χάρης Ψωμιάδης.
10. Ο κινηματογράφος «Στούντιο ΙΙ» ξαναγίνεται θέατρο απ’ τη νέα χειμερινή περίοδο, παίρνοντας την παληά του επωνυμία «Πορεία».
12. Στις Γαλλικές εκδόσεις «Γκαλιμάρ» κυκλοφόρησε τόμος με τις ποιητικές συλλογές του Γιάννη Ρίτσου «Ισμήνη» και «Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη», σε μετάφραση της Ντομινίκ Γκραντμόντ
20. Πέθανε ο ζωγράφος Παύλος Παντελάκης, πρώην διευθυντής της ΑΣΚΤ. Παράρτημα Ύδρας..
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1973
3. Πέθανε ο συγγραφέας Ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης
4. Κηδεία του Ηλία Βενέζη στην Μήθυμνα Λέσβου
6. Πέθανε ο Ευάγγελος Φωτιάδης, πρώην γενικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου.
7. Θάνατος του μουσικολόγου-λαογράφου Σταύρου Καρακάση.
9. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών καταδίκασε τον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο, διότι χωρίς άδεια μελοποίησε το «Μυθιστόρημα» του Γ. Σεφέρη.
12. Τρείς νέες αίθουσες εκθέσεων αναγγέλλουν το άνοιγμά τους στην προσεχή χειμερινή περίοδο: η «Αίθουσα Τέχνης Αθηνών» της κ. Λιακοπούλου στη Δεξαμενή, η νέα γκαλερί του κ. Ζουμπουλάκη στην πλατεία Κολωνακίου, και η «Γκαλερί 10» της κ. Τριβουλίδου στην Σόλωνος
15. Πέθανε ο συγγραφέας και πρώην συντάκτης του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Γιώργος Πολίτης
-Ανακοινώθηκε η ίδρυση νέας θεατρικής ομάδας, με την επωνυμία «Θέατρο Έρευνας» και υπεύθυνο τον Δημήτρη Ποταμίτη.
-Το βιβλίο «Η Ελληνική Τέχνη» του Δ. Ε. Ευαγγελίδη, κυκλοφόρησε στα αγγλικά σε μετάφραση Ίρβιν Ζήμαν και πρόλογο του Αναστάσιου Ορλάνδου.
23. Η νέα σκηνοθέτης Κατερίνα Θωμαδάκη και η νέα σκηνογράφος Μαρία Κλωνάρη, εγκαινιάζουν ένα καινούργιο κύκλο καλλιτεχνικής δραστηριότητας,με τη δημιουργία του «Χώρου Θεατρικής Έρευνας».
28 Το Γαλλικό κράτος τιμά με σειρά εκδηλώσεων τον Έλληνα τεχνοκρίτη Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ, με την ευκαιρία της εκθέσεως της συλλογής του στο «Γκράν Παλαί»
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1973
3. «Η Κερκυραϊκή Φοιτητική Ένωση, οργανώνει στο κέντρο «Πρωτοπορία» της Πλάκας, φιλολογική βραδυά, αφιερωμένη στον Κώστα Βάρναλη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και εκτελέσεις τραγουδιών του Σπύρου Σαμοϊλη.
20. Η λογοτέχνις και ψυχίατρος Ηρώ Λαμπίρη, αναχώρησε στο Μιλάνο για να παραστή στην απονομή του Βραβείου Πεζογραφίας «Γκραφίτο ντ’ όρο» εκ μέρους της Ιταλικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών. Η Λαμπίρη είχε τιμηθεί πέρυσι με το εν λόγω βραβείο.
30. Με τον τίτλο «Κέντρο Πειραματικών Κειμένων και Ανακοινώσεων» νέοι κυρίως συγγραφείς συνέστησαν αστική εταιρία μη κερδοσκοπική της οποίας το καταστατικό εγκρίθηκε ήδη από το Πρωτοδικείο Αθηνών. Βασικοί σκοποί της Εταιρίας-όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση-είναι η προβολή και διάδοση κειμένων που πειραματίζονται πάνω στην ελληνική γλώσσα καθώς και η οργάνωση ποιητικών βραδυνών, ομιλιών, σεμιναρίων, συζητήσεων και άλλων εκδηλώσεων, τόσο για τη λογοτεχνία όσο και για τις άλλες τέχνες. Τα ιδρυτικά μέλη της εταιρίας είναι : Βασίλειος Αρφάνης, Π. Μπριστογιάννης, Ιορδάνης Χατζημηνάς, Λεωνίδας Χρηστάκης, Λένα Βουδούρη, Γ. Οικονόμου-Μαλέμη, Λάζαρος Ζήκας, Μπάμπης Τσικλιρόπουλος, Γιώργος Βέης, Παναγιώτης Βαμιαδάκης, Βερονίκη Δαλακούρα, Ι. Ξενόπουλος, Δ. Τσιμιτάκος. Στην εταιρία εντάσσονται και το περιοδικό «Κούρος» και «Παντέρμα» που εκδίδει ο Λεωνίδας Χρηστάκης.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1973
14. Στα εντευκτήριά του ο Πανηπειρωτικός Φοιτητικός Σύλλογος οργανώνει συζήτηση με θέμα «Ο Μάρκος Αυγέρης και το έργο του» για να τιμήσει τη μνήμη του Ηπειρώτη λογοτέχνη. Παράλληλα ο σύλλογος προκηρύσσει και παμφοιτητικό ποιητικό διαγωνισμό εις μνήμην του Μ. Αυγέρη. Τα καλύτερα ποιήματα θα εκδοθούν από το σύλλογο.
14. Η Μορφωτική Εταιρία, οργανώνει στην Τήνο, δημόσια για «Τα σύγχρονα προβλήματα» με συμμετοχή του ακαδημαϊκού κ. Κ. Αλεξοπούλου και των καθηγητών κ.κ. Παναγιώτη Μυλωνά και Μίμη Σιώτη.
16. Στο «Μικρό Θέατρο» αρχίζουν με πρωτοβουλία του Κέντρου πειραματικών κειμένων και ανακοινώσεων, ποιητικά απογευματινά. Στην πρώτη εκδήλωση διαβάζουν ποιήματά τους οι Βερονίκη Δαλακούρα, Γιώργος Μαρκόπουλος, Ιορδάνης Χατζημηνάς.
23. Στη σειρά των απογευματινών ποίησης που άρχισαν στο «Μικρό Θέατρο» με πρωτοβουλία του «Κέντρου πειραματικών κειμένων και ανακοινώσεων», διαβάζουν ποιήματά τους οι Μαρία Λαϊνά, Σπύρος Μεϊμάρης και Λευτέρης Ξανθόπουλος.
24. Ο συγγραφέας και κριτικός Άγγελος Δόξας, που βρίσκεται στη Βοστώνη των ΗΠΑ, έδωσε αυτό τον καιρό στο εκεί πανεπιστήμιο σειρά ομιλιών με θέματα «Ψυχολογία της πρωτοποριακής τέχνης», «Αιτιολογία αντι-τέχνης και αντι-αισθητικής", «Κοινωνιολογική εννοιολογία της σύγχρονης Τέχνης» και ¨Απομυθοποίηση του Πικάσσο».
29. Βραδυά αφιερωμένη στον Γιάννη Ρίτσο οργανώνει ο συνθέτης Σπ. Σαμοϊλης σε μπουάτ της Πλάκας.
30. Στο ποιητικό απογευματινό του «Μικρού Θεάτρου» διαβάζουν ποιήματά τους οι Τζένη Μαστοράκη, Αντώνης Ταβάνης.
30. Πνευματική εκδήλωση αφιερωμένη στον Μακρυγιάννη, οργανώνει ο Φυσιολατρικός Σύνδεσμος «Παν» στην αίθουσα του Συλλόγου Υπαλλήλων της Αγροτικής Τραπέζης, με ομιλητή τον Δημήτρη Σταμέλο και θέμα «Ο Μακρυγιάννης σύμβολο του νέου Ελληνισμού».
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1973
3. Η Ελληνοαμερικανική Ένωση προκηρύσσει διαγωνισμό σχεδίου, ζωγραφικής χαρακτικής και γλυπτικής για Έλληνες και Αμερικανούς πού ζούν στην Ελλάδα, ηλικίας μέχρι 35 χρόνων. Θα δοθούν 4 βραβεία σε ισαρίθμους καλλιτέχνες οι οποίοι θα εκθέσουν έργα τους στην Ένωση.
-Στην εφημερίδα «Σημερινά» δίδονται πληροφορίες για τα αρχαιολογικά ευρήματα που ανασύρθηκαν από το βυθό της θάλασσας στο επίνειο της αρχαίας Ήλιδας.
4. Στην πλατεία Θεάτρου της Τριπόλεως γίνονται τα αποκαλυπτήρια της προτροπής του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, που φιλοτέχνησε ο Μιχάλης Τόμπρος. Το πρόγραμμα της εκδηλώσεως προβλέπει ομιλία του καθηγητή Κώστα Στεργιόπουλου με θέμα «Ο Καρυωτάκης στον καιρό του και σήμερα» και απαγγελίες ποιημάτων της Ελένης Νενεδάκη.
5. Με την ευκαιρία της εκθέσεως του Πράσινου στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, το Γαλλικό Ινστιτούτο προβάλλει την ταινία του Λυσιέν Κλέργκ, με κείμενο του Ζ. Λεσκύρ και παραγωγής του Πιερ Μπρουμπερζέ με θέμα τον ζωγράφο Πράσινο.
6. Στο ποιητικό απογευματινό του «Μικρού Θεάτρου» διαβάζουν ποιήματά τους οι Π. Κοσμόπουλος, Β. Αρφάνης, Γιώργος Βέης.
7. Διάλεξη στη Λέξη Αξιωματικών Αθηνών του καθηγητή Σπύρου Μαρινάτου με θέμα: «Οργανωτικόν και στρατιωτικόν πνεύμα της Μινωϊκής εποχής συμφώνως προς τας τελευταίας ανασκαφάς της Θήρας».
9. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιώς, παρέτεινε για έξη μήνες τη διακοπή εκτίσεως της ποινής του συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλου προς αποτροπή ανηκέστου βλάβης της υγείας του, δεδομένου ότι πάσχει από καρδιακό νόσημα. Ο Πετρόπουλος έχει καταδικαστεί σε ενός έτους φυλάκιση για το βιβλίο του «Καλιαρντά» και ένα κείμενο στο περιοδικό «Τραμ» της Θεσσαλονίκης.
-Ο γενικός διευθυντής Πολιτιστικών Υποθέσεων του υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών κ. Γ. Κουρνούτος, εγκαινίασε στη Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων την έκθεση «Μεγάλοι επέτειοι της ΟΥΝΕΣΚΟ που οργανώθηκε σε συνεργασία με τη ρουμανική πρεσβεία για τα 300 χρόνια από τη γέννηση του Δημητρίου Καντεμίρ, εξέχουσας ρουμανικής και διεθνούς πολιτιστικής προσωπικότητας. Στα εγκαίνια παρέστη και ο πρεσβευτής της Ρουμανίας κ. Μπράντ.
13. Στο ποιητικό απογευματινό του «Μικρού Θεάτρου», διαβάζουν ποιήματά τους οι Κατερίνα Μαριανού, Ντίνα Κολιού και Γιώργος Χρονάς.
14. Φιλολογικό μνημόσυνο του Ηλία Βενέζη, οργανώνει η Εστία Νέας Σμύρνης. Μιλούν οι Χρήστος Σολομωνίδης, ο Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας και Ιωάννης Χατζίνης.
-Στη γκαλερί «Απόψεις» των Βρυξελλών, εγκαινιάζεται έκθεση του ζωγράφου Γιάννη Γραμματικόπουλου.
20. Η γλύπτρια Ιωάννα Σπητέρη εκθέτει πρόσφατη δουλειά της στην αίθουσα «Ίλ Τζιόρνο» του Μιλάνου.
24. Με προκήρυξη του στρατιωτικού διοικητού Θεσσαλονίκης διαλύονται α) Η Φοιτητική Ένωσις Μορφωτικής Νεολαίας Θεσσαλονίκης με έδρα στην Θεσσαλονίκη, οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου 1. Β) Η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία «Τέχνη» με έδρα την Θεσσαλονίκη, οδός Κομνηνών 4. Η περιουσία των διαλυομένων οργανώσεων τίθεται υπό μεσεγγύησιν.
25. Στην Εστία Νέας Σμύρνης πραγματοποιείται εκδήλωση του Σμυρναίου λογοτέχνη Νίκου Σημηριώτου. Εισηγητής, ο κ. Π. Χαλδέζος . Ομιλητές οι κ.κ. Λ. Λιναράς, Ηλίας Σημόπουλος.
26. Το Πρωτοδικείο Αθηνών ενέκρινε τη σύσταση σωματείων υπό την επωνυμίαν «Σύνδεσμος Ιστορικών Συγγραφέων».
27. Στη Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων γίνεται παρουσίαση του ποιητή Κ. Λαζανά από τον πρόεδρο της Ενώσεως Λογοτεχνών Δημοσθένη Ζαδέ. Ποιήματά του θα διαβάσουν η Άννα Πολυτίμου, η Βεατρίκη Μπένου και ο ποιητής.
-Διάλεξη του καθηγητή Γ. Μυλωνά στο Βρετανικό Συμβούλιο με θέμα: «Άλαν Γουέϊς».
30. Στη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή, ο διαπρεπής αρχαιολόγος Τζων Τσάντουηκ –συνεργάτης του Βέντρις στην αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Γραφής Β΄ έκανε ανακοίνωση με θέμα: «Το Μυκηναϊκό βασίλειο της Πύλου».
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
«Π. Π. Σ.» , Θ. Καλλιγιάννη, Ις. Μαλόβρουβα. Α. Μαρτίνη. Μ. Ζαφείρη-Σταυροπούλου.
«ΤΕΧΝΗ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Αναδρομική των: Ομ. Γεωργιάδη, Χρ. Δαγκλή, Νίκου Εγγονόπουλου, Ορέστη Κανέλλη, Νίκη Καραγάτση, Ι. Λαγάνα, Ρ.Λεονταρίτου, Κ Μαλάμου, Γ. Μανουσάκη, Ε. Παγκάλου, Κ. Πασχάλη, Γ. Σικελιώτη, Γ. Τσαρούχη και Θ. Φανουράκη.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1973
1.Το ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, σε ειδική τελετή απένειμε ειδικό τιμητικό δίπλωμα και χρυσούν μετάλλιο στον Νέστορα Μάτσα για την ταινία του «Ελληνικός λαϊκός πολιτισμός» και γενικώτερα για τη συμβολή του «εις το να κατακτήση τους θησαυρούς του λαϊκού μας πολιτισμού γνωστούς εις το ευρύτερο κοινό»
3. Φιλολογικό μνημόσυνο του Άγγλου ποιητή Γ. Χ. Ώντεν οργανώνεται στο Βρετανικό Συμβούλιο. Θα ακουστούν προσωπικές αναμνήσεις από τον Άλαν Άνσεν, θα αποτίση φόρο τιμής στη μνήμη του ο Ρόμπερτ Λίντεν και θα ακουστούν μαγνητοφωνημένες απαγγελίες από τον ίδιο τον ποιητή.
4. Στο ποιητικό απογευματινό του «Μικρού Θεάτρου» διαβάζουν ποιήματά τους ο Λάζαρος Ζήκος, η Λίνα Μάνου και ο Τρύφωνας Ζαχαριάδης.
5. Στο Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας εγκαινιάζεται «έκθεση ενθυμημάτων της ζωής και του έργου του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη». Στην έκθεση περιλαμβάνονται προσωπικά αντικείμενα του ποιητή, επιστολές και χειρόγραφά του, φωτογραφίες του πίνακες και σκίτσα, μεταφράσεις έργων του, βιβλία σχετικά με το έργο και τη ζωή του. Η επιμέλεια της εκθέσεως ανήκει στον Μάριο Βαϊάνο, διευθυντή του Πρακτορείου.
15. Έκθεση εφημερίδων μονοφύλλων, βιβλίων, πινάκων, σχετιζομένων με τη λειτουργία του πρώτου ελληνικού Πανεπιστημίου, εγκαινιάζεται στην Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας επ’ ευκαιρία της συμπληρώσεως 150 χρόνων από της συστάσεως της Ιονίου Ακαδημίας. Κατά την διάρκεια των εγκαινίων θα μιλήσουν: Η Αγαθή Νικοκάβουρα με θέμα «Η Ιόνιος Ακαδημία και ο Γκόλφορδ» και ο Κώστας Δαφνής με θέμα «Η σημερινή θέσις του θέματος της Ιονίου Ακαδημίας».
28. Η Ακαδημία Αθηνών ανακοίνωσε την απονομή των Βραβείων και Διακρίσεών της για το 1973 ως εξής:
(Εύφημος μνεία) στους: -Αντ. Χατζηαργυρός (Μ. Θαβωρίτης), «Μνήμες Μικράς Ασίας», 50 χρόνια μετά την καταστροφή.-Γιάννης Γαλανοματίδης, για την έκδοση Ποντιακών ποιημάτων , με τίτλο «Ποντιακή Μούσα». -Αγνή Μιχαηλίδιου, «Το παληό Βαρώσι». –Βασίλειος Πατριαρχέας, «Δίπτυχο της Εθνεγερσίας». Έπαινος στους: -Μιχαήλ Ιατρού, «Πόθεν και διότι».-Χ. Παπαχριστοδούλου, ‘Ιστορία της Ρόδου».-Κούλα Ξηραδάκη, για το δίτομο έργο της «Παρθεναγωγεία και δασκάλες του υπόδουλου Ελληνισμού».-Γεώργιος Κανέλλος (Φοίβος Δέλφης), για την ποιητική του συλλογή «Ηνίοχος».-Δημήτριος Παυλίδης, για την ποιητική του συλλογή «Η τελευταία καταφυγή». ΒΡΑΒΕΙΟΝ στους: Ευγένιος Μιχαηλίδης, α) «Βιογραφία των Ελλήνων Αιγυπτιωτών 1853-1966», β) Πανόραμα Εικονογραφημένη ιστορία του δημοσιογραφικού περιοδικού τύπου της Αιγύπτου υπό Αιγυπτιωτών Ελλήνων 1862-1972».- Ρήγας Ρηγόπουλος, «Μυστικός Πόλεμος, Ελλάδα-Μ. Ανατολή 1940-1945».-Μηνάς Δημάκης, για το ποιητικό του έργο «Ποιήματα».-Ιωάννης Τραυλός, «Εικονογραφημένο Λεξικό των Αρχαίων Αθηνών».- ΑΡΓΥΡΟΥΝ ΜΕΤΑΛΛΙΟΝ στους Δημήτρη Ροντήρη, Αλέξη Μινωτή, Κάρολο Κουν, «Για το επί δεκαετίες σκηνοθετικόν αυτών έργων".- Λιλή Ιακωβίδου, (Βραβείο Ιδρύματος Ουράνη με χρηματικό έπαθλο δρχ. 100.000) για την ποιητική της συλλογή «Κοσμοείδωλα».- Πάνος Καραβίας, (Βραβείο Ι. Ουράνη, χρηματικό έπαθλο 100.000 δρχ.) για το μυθιστόρημά του «Αστερισμοί».-Αλέξης Μινωτής, (Βραβείο Ι. Ο. 100.000 δρχ.) για το δοκίμιό του «Εμπειρική Θεατρική Παιδεία».- Πέτρος Γαρουφαλιάς, «Πύρρος ο Βασιλιάς της Ηπείρου».- Βασίλειος Λαζανάς, (βραβείο) για τη μετάφραση του έργου του Γκαίτε «Ρωμαϊκά Ελεγεία».-Δημήτρης Σιατόπουλος, (Βραβείο Ι. Ο. χρηματικό ποσό 100.000 δρχ.) για το έργο του «Το Θέατρο του Εικοσιένα».
30. Το ίδρυμα Φόρντ ανακοίνωσε τις νέες χορηγίες του-καθώς και ανανεώσεις παλαιότερων- στο Κέντρο Φιλοσοφικών Ερευνών, στον Αθηναϊκό Τεχνολογικό Όμιλο (για τη μελέτη των αρχαίων Ελληνικών πόλεων), στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών (για τη σύνταξη λεξικού μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας και συγκρότηση βυζαντινής-νεοελληνικής βιβλιοθήκης), στο Πανεπιστήμιο Μάκ-Γκηλ του Καναδά (για ένα πειραματικό πρόγραμμα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας) στην Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία «Τέχνη» Θεσσαλονίκης, καθώς και στους: Θ. Κακριδή, Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος, Μ. Σπύρου, Μ. Χατζηγιακουμή,-Λ. Κανέλλη, Ζέφη Δαράκη, Γιώργο Μανιάτη, Λευτέρη Πούλιο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Για την τιμή των αγώνων των νιάτων μας, καθώς φέτος συμπληρώνονται 47 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973, αντιγράφω ένα σατιρικό κείμενο του ΜΠΟΣΤ, που σατιρίζει την δικτατορία και τους τότε στρατιωτικούς, καθώς και ορισμένες από τις δεκάδες καλλιτεχνικές πληροφορίες και συμβάντα εκείνης της χρονιάς, του 1973, που διαβάζουμε στους δύο τόμους, ΧΡΟΝΙΚΟ ’73 και 1974. Αν ανατρέξουμε στα πολιτιστικά συμβάντα και τα καλλιτεχνικά γεγονότα της χρονιάς αυτής,-με οδηγό τις χρονολογικές αποδελτιώσεις των δύο ετήσιων τόμων, 1973 και 1974, του Καλλιτεχνικού Πνευματικού Κέντρου Ώρα, θα διαπιστώσουμε έναν οργασμό πολιτιστικών εκδηλώσεων, σε όλη την χώρα. Η σιωπή που τήρησαν οι συγγραφείς και έλληνες διανοούμενοι τα δύο με τρία σχεδόν χρόνια μετά την επιβολή της δικτατορίας, είχε αρχίσει σιγά-σιγά να ραγίζει ο πάγος της. Εκδόσεις νέων βιβλίων και περιοδικών, θεατρικές παραστάσεις, χορευτικές και μουσικές,, κινηματογραφικές ταινίες, ομιλίες, συνέδρια και επιστημονικές ανακοινώσεις, λογοτεχνικές βραδιές και διαλέξεις. Διοργανώσεις εκθέσεων ζωγραφικής και φωτογραφίας. Άνοιγμα νέων Αιθουσών Τέχνης. Βραβεύσεις λογοτεχνών και άλλων καλλιτεχνών από το καθεστώς, με χρηματικά ποσά. Συνταξιοδότηση των λογοτεχνών, χορηγίες, τιμητικές συντάξεις. Όλα αυτά γίνονταν ασφαλώς κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της στρατιωτικής λογοκρισίας. Όπως μας δείχνουν τα στοιχεία, μετά το 1970 άρχιζε να «λασκάρει» λιγάκι η δαμόκλειος σπάθα των απαγορεύσεων χωρίς να καταργηθούν ασφαλώς, μέχρι την περίοδο του 1973 με το πείραμα δημοκρατικοποίησης του στρατιωτικού καθεστώτος από τον παλαιό πολιτικό Σπύρο Μαρκεζίνη που αναλαμβάνει την πρωθυπουργία. Με την ανοχή παλαιών πολιτικών προσώπων. Και εδώ φαίνεται η αντίφαση της δήθεν πολιτικής εξυγίανσης από το επτάχρονο καθεστώς, ενώ, κατέλαβε την εξουσία με την βία για να απαλλάξει την Ελλάδα από το παλαιό φαύλο πολιτικό κατεστημένο, σε αυτό κατέφυγε μετέπειτα, όταν φιλοδόξησε να νομιμοποιήσει την παρουσία του. Να αποκτήσουν οι στρατιωτικοί πραξικοπηματίες πολιτική κάλυψη και συνέχεια. Τα γεγονότα της Νομικής, οι απεργίες στα Μέγαρα και, τέλος, η εξέγερση του Πολυτεχνείου, ανέκοψαν την πορεία,-που, δεν γνωρίζουμε ιστορικά που θα οδηγούσε-με αποτέλεσμα να επιβληθεί μία εννεάμηνη σκληρότερη δικτατορία, αυτή της 25 Νοεμβρίου του 1973 έως την 24 Ιουλίου του 1974. Η περίοδος αυτή που κατέληξε στην γνωστή ιστορικά, Κυπριακή τραγωδία και στην πτώση της χούντας, ήταν η σκληρότερη περίοδος της επταετίας. Άφρονες και ανεγκέφαλοι στρατιωτικοί, (οι λεγόμενες αρσακειάδες) δίχως εθνική συνείδηση και εμπειρία διπλωματίας, έφεραν πίσω την χώρα. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν για όσους θυμούνται, μια παλλαϊκή αγωνιστική αντίσταση από όλους τους τότε πολιτικούς χώρους. Αν εξαιρέσουμε τους φιλοχουντικούς και τους οπαδούς της δικτατορίας, οι έλληνες και οι ελληνίδες που κατέβηκαν στους δρόμους της Αθήνας για να υποστηρίξουν τους ξεσηκωμένους νέους και νέες,, προέρχονταν από όλες τις παλαιές πολιτικές παρατάξεις και ιδεολογίες, ακόμα και αν ο πολιτικός χώρος από τον οποίο προέρχονταν, είχε αντίθετη άποψη για το συμβάν. Λόγω μη ωρίμανσης των συνθηκών. Κάτι, που ίσως δεν έχει επισημανθεί όσο θα έπρεπε ιστορικά, αν δεν λαθεύω, είναι οι καλές σχέσεις που διατηρούσε το χουντικό καθεστώς με τα τότε ανατολικά κράτη του ανατολικού συνασπισμού. Πριν τα επεισόδια του Πολυτεχνείου ετοιμάζονταν να επισκεφτεί την χώρα, ο δικτάτορας της Ρουμανίας Νικολάι Τσαουσέσκου. Οι πολιτιστικές συνεργασίες και ανταλλαγές μεταξύ Ελλάδας και των κομμουνιστικών τότε κρατών, φανέρωναν μια άτυπη ανοχή των κρατών του ανατολικού μπλοκ, όπως αντίστοιχα και της αμερικανικής ηπείρου. Όμως, τα χρόνια πέρασαν και η μνήμη των παλαιότερων είναι ακόμα παρούσα.
Πέρασε σχεδόν μισός αιώνας, λες και ήταν χτες, που άρχισες να μπουσουλάς πολιτικά με τις παλιοπαρέες, να ψηλαφείς μονοπάτια πρωτόγνωρων εμπειριών, να διαμορφώνεις σε άπλωμα χρόνου τον χαρακτήρα σου, να προσπαθείς να ισορροπήσεις την ταλάντευση του υπαρξιακού σου προσανατολισμού. Να διαπιστώνεις απότομα και με σκληρό τρόπο, ότι η κοινωνία δεν είναι στρωμένη με καλές προθέσεις, είναι εχθρική απέναντί στο διαφορετικό, το ξένο, το πολιτικά και κοινωνικά αντισυμβατικό, το «αιρετικό για το σύστημα και τους μηχανισμούς διατήρησης της εξουσίας του, της ανατροφοδοτούμενης οικονομικής αυτοτέλειάς του. Χρόνια που ζητούσες να μάθεις που ανήκεις ταξικά, κοινωνικά, ιδεολογικά. Να έχεις ανάγκη μιας εκπαιδευτικής πυξίδας, σε μια χώρα που ήταν βυθισμένη στο κιτς και το πνευματικό σκοτάδι. Να ψάχνεις άλλα ερείσματα πολιτιστικής αναφοράς από αυτά που σου δίδασκαν στο δημόσιο σχολείο, των ελλάς ελλήνων χριστιανών. Καθοδήγηση στις σκόρπιες και άτακτες, αμεθόδευτες αναγνώσεις σου. Να αποκτάς την μικρή οικονομική σου ανεξαρτησία εργαζόμενος για πρώτη φορά. Να αγοράζεις βιβλία και περιοδικά, εφημερίδες για να ενημερωθείς τι γίνεται παραπέρα από το μικρό της ζωής σου εφηβικό σεργιάνισμα. Να ανιχνεύεις το ιδεολογικό στίγμα των ανθρώπων γύρω σου που φοβόντουσαν και εκείνοι να εκφραστούν, να μιλήσουν ανοιχτά, να τραγουδήσουν ελεύθερα. Να ονειρεύεσαι ταξίδια που δεν θα πραγματοποιήσεις ποτέ. Να οραματίζεσαι έναν κόσμο καλύτερο, δικαιότερο, ελεύθερο, σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Για την χώρα σου. Ευελπιστούσες ότι το δικτατορικό καθεστώς θα πέσει, θα επανέλθει η δημοκρατική ομαλότητα, οι επίορκοι στρατιωτικοί θα λογοδοτήσουν. Οι ελπίδες σου διαψεύστηκαν, ο φόβος επανήλθε ισχυρότερος, χαφιεδισμός, τρομοκρατία, ανασφάλεια, βασανιστήρια, εξορίες. Πότε το κακό θα σταματήσει και από ποιούς. Να βρίσκεσαι ανάμεσα σε διλήμματα πολιτικά. Κατανοούσες πλέον, ότι δεν θα μπορούσες να επιβιώσεις σε καθεστώτα του ανατολικού συνασπισμού, δικτατορίες είχαν και αυτά, όπως και εμείς, μα δεν συγχωρούσες ούτε και την Δύση που στήριζε δικτατορικά καθεστώτα σαν και αυτό που είχε επιβληθεί στην πατρίδα σου. Πορτογαλία, Ισπανία,Χιλή και δεκάδες άλλα κράτη στέναζαν κάτω από δικτατορικά καθεστώτα που υποστηρίζονταν από τις ισχυρές οικονομικά χώρες του Δυτικού Κόσμου. Δεν σου πήγαινε η δικτατορία όπως δεν σου πήγαινε και ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Έβλεπες συνέλληνες συμπατριώτες σου, που υποστήριζαν την χούντα, και δεν μπορούσες να δώσεις μια εξήγηση. Αναπλήρωνες την πολιτική ελευθερία που σου στέρησαν με διαβάσματα βιβλίων επαναστατικών. Με την μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και έλπιζες, «πότε θα κάνει ξαστεριά». Η μνήμη παρούσα 47 χρόνια μετά, το σώμα κυρτό από τις εμπειρίες, οι αισθήσεις σε καραντίνα, η διάθεση σε κατάθλιψη, εξαιτίας της πανδημίας! Τίποτα δεν είναι φέτος όπως τις άλλες χρονιές. Τίποτα δεν είναι ίδιο στις ζωές μας, στις σχέσεις μας, στις συμπεριφορές μας, στις εκδηλώσεις μας, στις μεταξύ μας συναναστροφές. Δεν εμπιστευόμαστε κανέναν, θεωρούμε τους διπλανούς μας εν δυνάμει φορείς της άγνωστης μεταλλασσόμενης νόσου. Ζούμε εν αναστολή. Τι θα θυμούνται οι Έλληνες μετά από 47 χρόνια; Δεν γνωρίζω ούτε μπορώ να εικάζω. Κανείς προφήτης μετά θάνατο. Και το νεανικό πανηγύρι που λέγεται εορτασμός του Πολυτεχνείου, πώς θα το τιμήσεις. Πάντως όχι, με ανεύθυνες ενέργειες που θα έθεταν σε κίνδυνο τις ζωές των άλλων. Δεν κατανοώ τις ενέργειες ελλήνων πολιτικών και κομμάτων. Αν είχαμε κομμουνιστικό καθεστώς, δεν θα έπρεπε να σεβαστούμε τις αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης, ακόμα και αν δεν μας άρεσε; Όσοι παρακολούθησαν την συζήτηση στην Βουλή από το Κανάλι της Βουλής, όσοι άντεξαν και άκουσαν όλες τις συζητήσεις των πολιτικών αρχηγών, τι διαπίστωσαν. Κομματικές κοκορομαχίες χωρίς ουσία. Και ότι όταν άρχιζε να μιλάει ο αρχηγός ενός κόμματος ή ένας βουλευτής της αντίπαλης παράταξης, έφευγαν οι άλλοι του αντίπαλου στρατοπέδου. Μιλούσαν σε σχεδόν άδεια έδρανα. Και είναι αυτός ναός της δημοκρατίας όπως αρέσκονται να λένε οι καλά αμειβόμενοι πολιτικοί μας; Και αυτή είναι η πολιτική κατάληξη των πολιτικών οραμάτων των παιδιών και των ελλήνων που ξεσηκώθηκαν και έχασαν την ζωή τους στο Πολυτεχνείο το 1973; Δηλαδή, που απολογούνται και κάθονται «σούζα» οι πολιτικοί που εκλέγουμε, μόνο μπροστά στους δημοσιογράφους και τα κανάλια; Ή χρειάζονται να αμειφθούν έξτρα για να παρίστανται στις συνεδριάσεις; Αν όμως, παραπαίει πολιτικά η δημοκρατία μας, τότε η ευθύνη είναι και δική μας, ημών των ψηφοφόρων. Στο ποιους επιλέγουμε να μας εκπροσωπήσουν, σε ποιους λογοδοτούν για τις πολιτικές και άλλες ανακολουθίες τους, και εμείς το ανεχόμαστε. Και έπειτα, πως θα φωνάξω «φονιάδες των λαών Αμερικάνοι» έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία, όταν ντύνομαι αμερικάνικα, φορώ παπούτσια αμερικάνικα, τρώγω αμερικάνικα φαγητά, πίνω αμερικάνικα ποτά, ακούω μουσική αμερικάνικη, βλέπω σήριαλ και κινηματογραφικές ταινίες αμερικάνικες, λατρεύω τα αμερικάνικα σήριαλ και ριάλιτυ σόου τα αμερικάνικα, σπουδάζω σε αμερικάνικα κολέγια και πανεπιστήμια. Ζητώ σαν χώρα να με υποστηρίξει η Αμερική στα διεθνή δίκαιά μου, να πάρει το μέρος μου διπλωματικά και στρατιωτικά, στην επιβουλή από άλλα κράτη αμφισβήτησης της εθνικής μου κυριαρχίας και γεωγραφικής ακεραιότητας. Αγοράζω πολεμικό οπλισμό από την Αμερική. Με δυό λόγια, ζω American way of life. Πολλαπλά, κατ’ εξακολούθηση και ενσυνείδητα, με την πολιτική και κοινωνική μου θέληση και επιθυμία. Και ενώ, εμείς εδώ ζούμε μέσα στις απολυτότητες και ιδεοληψίες, ο γείτονας πάτησε στα Βαρώσια τα κατεχόμενα από τα στρατεύματά του. Συμμάχησε με τους ορθόδοξους νταβάριτς, προμηθεύτηκε ισραηλινά ντρόουν και η Αρμενία, έχασε έναν πόλεμο και εδάφη της. Κέρδισε από την διάλυση του κράτους της Συρίας. Εξοπλίζεται σαν αστακός με την βοήθεια κρατών όμορων θρησκευτικά, αλλά και ευρωπαϊκών. Και εμείς, προς την δόξα της αυτοκαταστροφής τραβάμε; Μόνο που το μάρμαρο, δεν θα το πληρώσετε εσείς αγαπητοί μου πολιτικοί και κομματικοί σύντροφοι, αλλά εμείς με πολλούς τρόπους. Εν τέλει, εκείνο που μας διδάσκει ο αγώνας των ελλήνων στο Πολυτεχνείο ενάντια στην δικτατορία, είναι, ότι είμαστε μοναδικοί υπεύθυνοι σαν λαός για την ποιότητα και την ουσία, το βάθος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που ζούμε σαράντα επτά χρόνια μετά. Πάντως, δεν αγωνίστηκαν οι νέοι και οι νέες για την τηλεοπτική σημερινή μας δημοκρατία, ή μήπως κάνω λάθος; Ο χρόνος θα δείξει.
Γ. Χ. Μπαλούρδος
Πειραιάς 16/11/2020.
Σαράντα επτά χρόνια μετά, και ακόμα η βελόνα της πυξίδας δεν σταθεροποιήθηκε.
ΥΓ. Διατήρησα την ορθογραφία και την σύνταξη των κειμένων και των πληροφοριών όπως δημοσιεύτηκαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου