ΠΟΙΗΣΗ 1975

ΠΟΙΗΣΗ ΄75

     Ο Ελληνικός λαός, μετά από μια επτάχρονη δικτατορία, αποκτούσε επιτέλους την πολιτική και κοινωνική του ελευθερία και αυτοδιάθεση. Η ισχνή μεταπολιτευτική πολιτική δημοκρατία, άρχισε σταδιακά να βαδίζει τα πρώτα της βήματα. Ο κόσμος έπλεε σε πελάγη ευτυχίας και πολιτικής ευφορίας. Ο εθνάρχης Καραμανλής, ο πρεσβύτερος με την Νέα Δημοκρατία, μαζί και οι άλλες δημοκρατικές δυνάμεις, όπως ήταν η Ένωση Κέντρου με τον Γεώργιο Μαύρο και τον Ιωάννη Ζίγδη, το νεοϊδρυθέν ΠΑΣΟΚ του Αντρέα Παπαντρέου, το Κουμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος με τον Χαρίλαο Φλωράκη, η ΕΔΑ με τον Ηλία Ηλιού, το Κομμουνιστικό Κόμμα εσωτερικού με τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Μπανιά και τα άλλα του στελέχη, το ΚΟΔΗΣΟ με τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου, το Αγροτικό Κόμμα του Μυλωνά, και άλλοι μικρότεροι κομματικοί-πολιτικοί σχηματισμοί, αγωνίζονταν να σταθεροποιήσουν την νεοσύστατη Ελληνική πολιτική Δημοκρατία, και να απαλλαγούν από το στρατιωτικό άγος, που άφησε πίσω του, εκτός από τα άλλα προβλήματα, και το δράμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την κατοχή από τον Αττίλα 1 και Αττίλα 2 μεγάλου τιμήματος του Κυπριακού εδάφους, και την προσφυγιά περίπου 200.000 Κυπρίων. Η Ελλάδα ζούσε στον αστερισμό της Δίκης των χουντικών, και την απαλλαγή από τα στρατιωτικά σταγονίδια. Η αποχουντοποίηση, με αργό ρυθμό είχε δώσει καρπούς και, η πολιτική επιμονή και διορατικότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, προετοίμαζε τόσο την εισδοχή της Ελλάδος στην τότε ΕΟΚ, και τον πολιτικό δρόμο στον Αντρέα Παπαντρέου με την αλλαγή του Οκτωβρίου 1981. Πρώτο πρόεδρος της ισχνής δημοκρατίας ήταν ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο αντιστασιακός νομικός και συγγραφέας, που μας άφησε και έναν ενδιαφέροντα ποιητικό λόγο. Τον διαδέχτηκε, ένας από τους πιο πολιτισμένους και μορφωμένους έλληνες συντηρητικούς πολιτικούς, ο φιλόσοφος και συγγραφέας Κωνσταντίνος Τσάτσος. Δυστυχώς, πολιτικές συγκυρίες, και άλλοι κομματικοί αστικοί διαξιφισμοί και εσωτερικές διαμάχες, δεν έδωσαν την ευκαιρία, στον τελευταίο πρωθυπουργό πριν την δικτατορία, τον δεξιό πολιτικό και αρχηγό της ΕΡΕ, Παναγιώτη Κανελλόπουλο, έναν επίσης, από τους πιο μορφωμένους, καλλιεργημένους και πολιτισμένους πολιτικούς να αναλάβει την προεδρία της δημοκρατίας, που τον είχε προτείνει και η αντιπολίτευση. Δυό αστοί πολιτικοί, από τους πιο καλλιεργημένους και πιο έντιμους της πολιτικής κονίστρας, που θυμάται η γενιά μου-ανεξάρτητα, αν η μαγγανεία του πολιτικού λόγου του Αντρέα, περί Αλλαγής, μας είχε μαγέψει.

      Όπως και άλλοτε έχω αναφέρει, τα χρόνια αυτά, όλοι έγραφαν ποίηση και όλοι ήθελαν να εκδώσουν έστω και ένα ποιητικό βιβλίο. Η χώρα, ζούσε στον αστερισμό των ποιητών και των αντιστασιακών. Όλοι κυκλοφορούσανε με μια ποιητική συλλογή στο χέρι, και οι νεότεροι, με τους αρχαίους συγγραφείς στις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος. Αυτά τα μικρά πολύτιμα μπλε βιβλιαράκια με τις εξαίρετες εισαγωγές και μεταφράσεις των αρχαίων συγγραφέων, και τα κίτρινα με τα Πλατωνικά έργα. Την ίδια πάνω κάτω περίοδο, κυκλοφόρησαν και οι επίσης αξιόλογες μεταφράσεις του ιστορικού Τάσου Βουρνά αρχαίων συγγραφέων, από τις εκδόσεις Τολίδη. Τα λογοτεχνικά περιοδικά, όπως το Διαβάζω, η λέξη και άλλα, έκαναν τα πρώτα τους βήματα, σε ένα διψασμένο για γνώση κοινό και, για νεανική επίδειξη και λογοτεχνικές διαμάχες. Το ιδεοδρόμιο του Λεωνίδα Χρηστάκη, το Αμφί του ΑΚΟΕ, το λογοτεχνικό περιοδικό του Τάσου Κόρφη, το Χρονικό της γκαλερί ΩΡΑ, η Διαγώνιος του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου, η παραδοσιακή Νέα Εστία με διευθυντή τον Πέτρο Χάρη, ο λωτός που έβγαινε στα χρόνια της δικτατορίας και στα κατοπινά χρόνια, τα Αιολικά Γράμματα του Κώστα Βαλέτα, το Θέατρο του Κώστα Νίτσου, η Δομή περιοδικό του συγκροτήματος Λαμπράκη, η Ευθύνη του συγγραφέα και εκδότη Κώστα Τσιρόπουλου, το περιοδικό Τομές του ποιητή Δημήτρη Δούκαρη, και άλλα περιοδικά, έκαναν τα πρώτα τους βήματα, ή συνέχιζαν την έκδοσή τους παλαιότερα, έχοντας ένα σταθερό αγοραστικό κοινό. Παράλληλα, νέες εφημερίδες κυκλοφόρησαν, όπως η Αθηναϊκή, η Ελευθεροτυπία, η Μεσημβρινή, η Εξόρμηση, η Εβδόμη και άλλες, έκαναν την εμφάνισή τους και αγαπήθηκαν από το δημοκρατικό κοινό. Εκτός από τα κομματικά αριστερά έντυπα, την Αυγή, τον Ριζοσπάστη, τον Θούριο, κυκλοφόρησαν με αγοραστική επιτυχία, το περιοδικό Αντί, το περιοδικό Ο Πολίτης, τα Πολιτικά Θέματα, περιοδικά πολιτικού περιεχομένου,-όπως και τα Επίκαιρα, ο Ταχυδρόμος, που διέθεταν, αρκετές σελίδες τους στην λογοτεχνία, το δοκίμιο, τις ξένες μεταφράσεις, και έκαναν ειδικά αφιερώματα, σε σημαντικά πρόσωπα της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, και στο χώρο του δοκιμίου. Πολλοί από τους πνευματικούς ανθρώπους της γενιάς του 1930 αλλά και του Μεσοπολέμου, βρίσκονταν ακόμα στην ζωή και εξακολουθούσαν να δημιουργούν με μεγάλη επιτυχία. Λίγο πριν το τέλος της δεκαετίας του 1970, η χώρα μας, στο πρόσωπο του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, θα αποκτούσε το δεύτερο Νόμπελ της. Εκδοτική, πολιτική, συγγραφική, σεξουαλική, φεμινιστική, κινηματογραφική, θεατρική, τηλεοπτική, μουσική, εικαστική, θρησκευτική αναγέννηση επικρατούσε σε όλη την ελληνική επικράτεια. Το Τρίτο Πρόγραμμα, που είχε ιδρύσει ο Μελωδός των Ονείρων μας ο Μάνος Χατζιδάκις, ήταν το ραδιοφωνικό μας αποκούμπι. Η Λιλιπούπολη, με τον δήμαρχο Χαρχούδα, ήταν η καθημερινή μας συντροφιά. Το  Εθνικό Θέατρο, με τις εξαίρετες αρχαίες παραστάσεις του, τόσο στο Ηρώδειο όσο και στην Επίδαυρο, μας δίδασκε την αρχαία τραγωδία και κωμωδία. Παράλληλα, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, το Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου, το Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη, το Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά, το Θέατρο του Λευτέρη Βογιατζή, της Ρούλας Πατεράκη, της Μαριέττας Ριάλδη, ο θεατρικός χώρος του ποιητή και σκηνοθέτη Δημήτρη Ποταμίτη, το Θέατρο Έρευνας, και άλλων σκηνοθετών, μας παιδαγωγούσαν με τις αξιόλογες πρωτοποριακές δουλειές τους, και μας έφερναν σε επαφή με το σύγχρονο ελληνικό και ξένο θέατρο. Ο θεατρικός χώρος του Λυκαβηττού, είχε αρχίσει να καταλαμβάνει θέση μέσα στις θεατρικές και μουσικές μας καρδιές.

Μέσα σε αυτήν την πολιτιστική και καλλιτεχνική πανδαισία, εκδόθηκε και ο πρώτος τόμος της «ΠΟΙΗΣΗΣ», που εκδότες και εμπνευστές του, ήσαν δυό ποιητές και συγγραφείς της γενιάς του 1970, ο εκ Βόλου Θανάσης Θ. Νιάρχος, και ο νομικός και ποιητής με καταγωγή από την Αμοργό Αντώνης Φωστιέρης. Ο ετήσιος αυτός τόμος, ποιητική ανθολογία, κυκλοφόρησε από το Δεκέμβρη του 1975 έως το 1980. Από τις σελίδες της ανθολογίας, πέρασαν οι σημαντικότερες ποιητικές φωνές, αντρικές και γυναικείες της εποχής και προγενέστερα, και μεταγενέστερα. Πρόσωπα, που άφησαν το στίγμα τους στα ελληνικά γράμματα, και έδωσαν μια νέα πνοή στον σύγχρονο ποιητικό λόγο.  Οι συμμετέχοντες ποιητές και ποιήτριες,-με ανέκδοτα έργα τους-και στους υπόλοιπους τόμους, έγιναν τα κατοπινά χρόνια, οι ποιητικές αναφορές του σύγχρονου ποιητικού λόγου, για τους νεότερους. Οι διαστάσεις του τόμου, ήσαν 16Χ24 και οι σελίδες του 176, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις μικρή άρκτος. Η διάθεση του τόμου, γίνονταν από τις εκδόσεις και το βιβλιοπωλείο της Εστίας. Την επιμέλεια του εξωφύλλου είχε ο Παύλος Βαζάκας. Ο τόμος τυπώθηκε το Δεκέμβρη του 1975 στο τυπογραφείο Γρηγόρη Κ. Παρισιανού-Οδυσσέως 9 στη Μεταμόρφωση Αττικής, για τις εκδόσεις Μικρή Άρκτος.

Ας δούμε τι γράφουν οι συντελεστές της έκδοσης, πριν την καταγραφή των συμμετεχόντων.

     Η «Ποίηση ΄75», εγκαινιάζει μια ετήσια έκδοση «ανθολογία» ανέκδοτης ποίησης. Τις δυσκολίες για μια τέτοια δουλειά δεν τις δημιουργεί μόνο η αφθονία της ποιητικής παραγωγής, αλλά και η προσπάθεια να επισημανθούν και τελικά να ισορροπήσουν σε μια ενιαία σύνθεση μορφές και τάσεις που λειτουργούν σήμερα στον ποιητικό χώρο.

     Μια «ανθολογία» που δεν έχει σκοπό τη μουσειακή παρουσία και κατάταξη παρωχημένων έργων, αλλά νομιμοποιεί την ύπαρξή της στηριζόμενη σε αποκλειστικά ανέκδοτη ποίηση, αντιμετωπίζει από τη σύλληψή της ακόμη, το αίτημα της όσο το δυνατόν πλατύτερης, πανοραμικής και αντιπροσωπευτικής παρουσίασης του ποιητικού λόγου όπως πράγματι έχει διαμορφωθεί στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, προκειμένου ν’ αποτελέσει ένα ζωντανό και διαρκώς ανανεούμενο κύτταρο της πνευματικής ζωής.

Με συνείδηση αυτής ακριβώς της θεώρησης του πράγματος προχωρήσαμε στη σύνθεση του τόμου.

Θανάσης Θ. Νιάρχος. Αντώνης Φωστιέρης, Αθήνα 1975

• Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ,

ΚΑΛ ή Η ΚΟΚΟΡΑΜΑΧΙΑ/ ΑΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΠΙΣΤΕΥΑ ΣΤΟ ΘΕΟ

• Νάσος Βαγενάς,

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ/ Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕΡΑ/Ο ΑΛΛΟΣ/ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΕΠΙΛΟΓΟ

• Ελένη Βακαλό,

ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ/Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ/ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ/ Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΕΙΩΝ/ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΑΠΗΣ/ΔΑΣΟΣ σε. 21/ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ/ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΑΠΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗ

•Χρήστος Ν. Βαλαβανίδης,

ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ/ NOCTURNE/ΠΑΤΗΣΙΩΝ 118/ΘΑΛΑΣΣΑ 1970/VALIUM/ ΓΕΝΕΘΛΙΑ

•Όλγα Βότση,

ΣΤΙΣ ΚΟΥΦΑΛΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΜΟΥ/ΟΙ ΚΟΡΦΕΣ/ΕΝΑ ΜΟΡΙΟ ΤΗΣ ΠΛΑΣΗΣ/ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΟΥ/Ο ΧΡΟΝΟΣ/ΟΙ ΚΟΙΤΕΣ

• Νικηφόρος Βρεττάκος,

ΕΦΤΑ ΕΛΕΓΕΙΑ/ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ/ΒΡΟΧΗ ΚΑΙ ΛΥΠΗ ΚΙ ΑΝΕΜΟΣ

• Γιάννης Δάλλας,

ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ/ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ/ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΚΛΗΣΗ/ΕΠΟΧΗ ΝΟΜΑΔΩΝ/ΘΕΑΤΗΣ ΙΠΠΟΔΡΟΜΙΟΥ/ΕΚΚΟΛΑΨΗ

• Ζέφη Δαράκη,

Η ΣΠΗΛΙΑ ΜΕ ΤΑ ΒΕΓΓΑΛΙΚΑ

• Κική Δημουλά,

ΠΑΝΚΛΑΜΑ/ΥΠΟΦΩΤΟ

• Δημήτρης Δούκαρης,

ΕΞΕΓΕΡΣΙΣ ΛΟΓΙΟΜΑΘΟΥΣ

• Νίκος Εγγονόπουλος,

ΠΕΡΙ ΑΝΕΜΩΝ, ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ/ΠΕΡΙ ΑΜΑΔΡΥΑΔΩΝ/ΜΠΕΡΟΥΤΙΑΝΟ

• Ανέστης Ευαγγέλου,

ΔΙΟΜΗΔΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ/ΚΑΙΡΟΣ/ΦΙΛΕ, ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΧΑΣΑΜΕ/ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ/ΤΩΡΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΤΑΠΕΙΝΟΣ

• Νανά Ησαϊα,

ΔΟΚΙΜΑΣΤΗΡΙΟ

• Γιώργος Θέμελης,

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

• Κοραλία Θεοτοκά,

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΝΕΚΡΟ ΜΟΥ/ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ/Η ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΣ/ΕΞΑΡΘΡΩΜΕΝΗ ΜΠΑΛΛΑΝΤΑ

•Έκτωρ Κακναβάτος,

ΒΡΑΔΕΙΑ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΕ ΠΥΡΙΤΙΟ/ΜΕΤΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΚΑΡΑΜΠΙΝΙΕΡΕΣ/ ΑΝΩΘΕΝ ΤΟΥ ΜΩΡΕΩΣ

• Ολύμπια Καράγιωργα,

ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ, 1967-1974

• Ζωή Καρέλλη,

ΤΕΛΕΤΗ/ΑΡΧΗ ΠΑΡΑΞΕΝΗ Η ΑΠΟΥΣΙΑ/ΝΩΧΕΛΕΙΑ

• Νίκος Δ. Καρούζος,

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ/ΜΗΝ ΑΝΤΙΚΡΥΖΕΙΣ ΤΙΠΟΤΑ ΜΕΣ’ ΑΠ’ ΤΗ ΘΥΜΗΣΗ/ΔΕΝ ΕΚΟΨΑ ΚΑΝ ΤΟ ΑΦΤΙ ΤΟΥ ΜΑΛΧΟΥ/ΑΡΝΗΣΙΚΑΚΟΣ/ ΤΑ ΠΕΡΗΦΑΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ/ΠΛΑΝΗΤΙΚΟ ΤΕΤΡΑΣΤΙΧΟ/ΤΟ ΤΡΙΣΤΙΧΟ ΤΟΥ ΑΙΩ ΝΟΣ/ΤΟ ΤΡΙΣΤΙΧΟ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ/ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΘΑΛΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ/ ΛΥΡΙΚΟ ΚΑΛΕΣΜΑ/ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΔΩΡΗΜΑΤΑ/ΣΤΟ ΑΣΗΜΙ

• Γιάννης Κοντός,

ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΔΙΗΓΗΜΑ

• Γιώργης Κότσιρας,

ΑΙΩΝΙΑ Η ΟΜΟΡΦΙΑ/ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ Ο ΠΛΟΥΤΩΝ/ΑΙΩΝΙΑ Η ΣΤΙΓΜΗ

• Μαρία Λαϊνά,

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ/ΜΕΣΗΜΕΡΙ/ΕΙΚΟΝΑ/ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ/ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ/ΙΝΔΙΑΝΙΚΟ

• Τάσος Λειβαδίτης,

ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ/ΠΡΟΝΟΙΑ/ΑΥΤΟΠΡΟΔΟΣΙΑ/ΥΠΝΟΣ/ΒΙΟΣ/ΑΝΩΝΥΜΙΑ/ ΣΥΝΗΘΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΒΡΑΔΙ/Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ/ΦΟΝΟΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ/ Ο ΤΕΧΝΙΤΗΣ

• Γιώργης Μανουσάκης,

ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ/ΦΩΤΟΣΚΙΑΣΗ/ΜΟΝΗ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ/ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΕΦΗΒΟΣ/Η ΣΚΟΝΗ

• Γιώργος Μαρκόπουλος,

ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΑΠ’ ΤΗ ΣΙΩΠΗ/ΕΝΑ ΑΣΗΜΑΝΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ή ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ/ΥΠΟΤΑΓΗ/ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ

• Λια Μεγάλου-Σεφεριάδη,

ΛΟΝΔΙΝΟ: ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΄73/28^η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ/Ο ΤΥΦΛΟΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ/ STATUS QUO ΚΑΙ ΠΑΛΙΑ ΔΑΝΤΕΛΑ/ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ

• Μελισσάνθη,

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΔΑΜ

• Ματθαίος Μουντές,

ΟΙ ΠΛΕΟΝΑΣΜΟΙ/

• Θανάσης Θ. Νιάρχος,

ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

• Θεοδώρα Ντάκου,

ΤΟ ΟΜΟΙΩΜΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ/ΩΡΙΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΗ/ΟΡΦΕΑΣ/ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

• Θανάσης Παπαθανασόπουλος,

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΟΡΕΙΝΟΥ/ΟΙ ΓΟΝΑΤΙΣΜΕΝΟΙ/ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ

• Τάκης Κ. Παπατσώνης,

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ/Η ΠΡΟΑΙΩΝΙΑ ΘΛΙΨΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ/ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ/ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΕΣ ΑΡΕΤΕΣ/ΠΡΟΣΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ/ΤΟΥ ΧΙΟΝΙΟΥ

• Δημήτρης Ποταμίτης,

ΕΣΥ/ΜΑΝΑ ΦΟΒΑΜΑΙ

• Λεφτέρης Πούλιος,

ΣΤΟΥΝΤΙΟ/ΓΥΜΝΟ ΚΑΤΕΡΧΟΜΕΝΟ ΜΙΑ ΣΚΑΛΑ/ΘΡΗΝΟΣ/ΧΥΔΑΙΕΣ ΩΔΕΣ

• Μανώλης Πρατικάκης,

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ/ΜΕ ΜΙΑ ΚΙΤΡΙΝΗ ΛΕΜΒΟ/ΕΠΑΛΛΑΣΟΥΣΑ/ ΠΟΥ ΗΣΟΥΝΑ

• Γιάννης Ρίτσος,

ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ/ΕΞΑΛΛΑΓΗ/ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΝΥΧΤΑ/ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΣΥΝΟΙΚΙΑ/ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ/ΤΩΡΑ ΑΚΡΙΒΩΣ/Η ΠΛΗΓΗ/ ΑΣΠΟΝΔΥΛΟ/ΕΚΤΑΣΗ/ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ/ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ/ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ/ ΠΡΟΣ ΤΟ ΧΑΡΑΜΑ/ΣΤΟ ΤΕΡΜΑ/ΣΙΩΠΗ/Ο ΚΑΛΟΣ ΓΕΡΟΣ/Ο ΜΕΓΑΣ ΥΠΟΚΡΙΤΗΣ/ ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ/ΙΔΙΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ/Ο ΧΟΡΟΣ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ, ΟΧΙ ΝΕΑΣ/ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ/ΤΟ ΘΑΥΜΑ

• Τάκης Σινόπουλος,

ΚΑΤΑΓΩΓΗ/ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ/ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ι,ΙΙΙ,ΙV

• Σωκράτης Λ. Σκαρτσής,

Η ΕΠΙΜΕΛΙΔΑ ΣΤΑ ΒΟΥΡΛΑ 1,2,3

• Γ. Ξ. Στογιαννίδης,

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ

• Έλενα Στριγγάρη,

ΕΤΣΙ/ΘΥΜΙΖΩ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ/Η ΦΟΡΑΔΑ/Ο ΡΥΘΜΟΣ

• Χρίστος Τρύφωνας,

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ/ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

• Νίκος Φωκάς,

Τ’ ΑΣΥΜΜΕΤΡΟ ΑΣΤΡΟ Ή Ο ΔΙΠΡΟΣΩΠΟΣ/ΠΡΟΑΣΤΕΙΟ, 2125 μ. Χ./Ο ΝΕΚΡΟΣ/Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

• Αντώνης Φωστιέρης,

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ/ΕΣΥ/ΙΣΩΣ ΕΓΩ/Η ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ/Η ΑΝΑΛΗΨΗ/ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΕΡΩΣ

     Αυτοί είναι οι σαράντα τρείς ποιητές και ποιήτριες, που συμμετείχαν στον πρώτο τόμο της ανθολογίας, που εξέδωσαν οι ποιητές Θανάσης Θ. Νιάρχος και Αντώνης Φωστιέρης. Όπως βλέπουμε από τον ως άνω κατάλογο, οι ποιητές και οι ποιήτριες, είναι οι σημαντικότεροι στον χώρο τους. Άλλοι κατάγονται από τον Πειραιά, άλλοι από την Θεσσαλονίκη, άλλοι από την Πάτρα. Έχουμε θεατράνθρωπους-ποιητές, έχουμε γυναίκες αστρολόγους ποιήτριες, θεολόγους-ποιητές, εικαστικούς-ποιητές, δικαστικούς-ποιητές, καθηγητές πανεπιστημίου-ποιητές, κλπ. Συναντάμε ποιητές και ποιήτριες από διάφορες γενιές, με πρυτανεύουσα εκείνη της γενιάς του 1970. Πολλοί δημιουργοί, ασχολήθηκαν και με τα άλλα είδη του έντεχνου λόγου. Από τις παλαιότερες γενιές των δημιουργών εξέχουσα θέση κρατούν οι στίχοι του Γιάννη Ρίτσου, που του αφιερώνονται και οι περισσότερες σελίδες, αλλά και ο Τάσος Λειβαδίτης, δημοσιεύει τα ανέκδοτα ποιήματά του. Αν μάλλον εξαιρέσουμε τον ποιητή Χρίστο Τρύφωνα, που τουλάχιστον εγώ δεν γνωρίζω, όλες οι υπόλοιπες φωνές μας είναι γνωστές. Από την ανθολογία, δεν λείπουν και οι δύο εκδότες. Σημαντική θέση κρατά και η γυναικεία ποιητική φωνή, από διαφορετικές γενιές. Παρατηρούμε, ότι από την έκδοση, λείπουν φωνές όπως του Γιώργου Σεφέρη, του Κώστα Βάρναλη, του Οδυσσέα Ελύτη, του Μανόλη Αναγνωστάκη, του Ανδρέα Εμπειρίκου και άλλων, χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι χάνει κάτι από την ποιητική της εγκυρότητα η εκδοτική αυτή ποιητική προσπάθεια. Ο ιδεολογικός χρωματισμός φαίνεται στις επιλογές των φωνών και βρίσκεται μέσα στο πνεύμα των χρόνων εκείνων.

     Το 1975, σημαδεύτηκε από τον θάνατο αρκετών διανοουμένων και συγγραφέων, ελλήνων και ξένων, με σημαντικότερη απώλεια, εκείνη του Ιταλού συγγραφέα,-δολοφονία-του ποιητή και σκηνοθέτη Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Η γενιά μου, μάθαινε τον ρώσικο κινηματογράφο και τον Σεργκέι Αϊζενστάιν, έμενε έκθαμβη με τον Αντρέι Ρουμπλιώφ του Αντρέι Ταρκόφσκι, αλλά, και τον δικό μας Θεόδωρο Αγγελόπουλο. Γνώριζε το καινούργιο ελληνικό θέατρο, του Γιώργου Μανιώτη, του Βασίλη Ζιώγα, του Γιώργου Διαλεγμένου κλπ.

     Σαράντα ένα χρόνια πέρασαν από την έκδοση της ΠΟΙΗΣΗΣ ’75. Έκτοτε, τα οικονομικά, πολιτικά και ποιητικά πράγματα στην χώρα μας άλλαξαν άρδην. Ακούγοντας ξανά την δήλωση του νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη εναντίον της χούντας, σήμερα, μετά την παρέλευση πενήντα περίπου χρόνων,-και που τα πολιτικά πάθη έχουν σβήσει και ατονήσει-θα άξιζε να γίνει μια μελέτη, για το μεγάλο κομμάτι εκείνο του ελληνικού λαού, που είτε συνεργάστηκε μαζί της, είτε στάθηκε φιλικά απέναντί της. Ίσως οι μαύρες σελίδες της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας, να μην είναι μόνο η επτάχρονη δικτατορία, αλλά, και το μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, που υπήρξε υμνητής της. Είναι δύσκολο, για εμάς τους μεγαλύτερους, να ξαναδιαβάζουμε βιβλία και μελέτες, άρθρα και κείμενα εκείνης της περιόδου, και να μην θυμόμαστε τα παιδικά ή εφηβικά μας χρόνια την σκοτεινή εκείνη περίοδο, αλλά και την επαναστατική, που ακολούθησε μετά την πτώση της. Πρόσωπα, γεγονότα, στιγμές, εικόνες, μνήμες, αισθήσεις, αφες, λέξεις, οσμές, καταστάσεις, διαβάσματα, ενός κόσμου πολύ διαφορετικού, μα πολύ διαφορετικού, από τον σημερινό. Τότε η ποίηση, ανόρθωνε πολιτικές συνειδήσεις και καλλιεργούσε επαναστατικές προθέσεις, σήμερα, δεν μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα, αν μιλά στις καρδιές των νέων ανθρώπων, στους νέους έλληνες και ελληνίδες, με τα δεκάδες ακουστικά στα ώτα τους, και τα πανάκριβα κινητά τους. Σήμερα, λοιδορούν τους ποιητές, τους εξορίζουν από την Νέα Πολιτεία της ζωής των, οι νεοέλληνες. Όπως ο παλαιός Πλάτων, ή ο νεοπλατωνιστής Γεώργιος Γεμιστός-Πλήθων, που δεν δέχεται τους ποιητές στη Νέα του Πολιτεία. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη.

Σίγουρα θα μείνει ανοιχτό ή μετέωρο το ερώτημα, πόσους από τους ποιητές και ποιήτριες, γνωρίζουν οι σημερινοί έλληνες και ελληνίδες, από την συγκεκριμένη ανθολογία εκείνη της εποχής, και, πόσους ή πόσες διαβάζουν ακόμα;

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, Πέμπτη 21 Απριλίου 2016

Πειραιάς 21 Απριλίου 2016.

Δώδεκα και μισή, πως πέρασε η ώρα, δώδεκα και μισή, πως πέρασαν τα χρόνια.