THE LIVING THEATRE

THE LIVING THEATRE

     Δευτέρα 5 Νοεμβρίου του 1979, πήρα το λεωφορείο 21, άγιος Βασίλης-αγία Σοφία, τότε, το τέρμα του λεωφορείου βρίσκονταν στην οδό Καλλέργη, να κατέβω στον Πειραιά στην Πλατεία Κοραή, γεμάτος ανησυχία και περιέργεια, θα παρακολουθούσα από κοντά στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, την παράσταση «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» του παγκοσμίου φήμης Αμερικάνικου Θεάτρου The Living Theater, σε ελεύθερη διασκευή του σκηνοθέτη και ηθοποιού Τζούλιαν Μπεκ. Η μετάκληση-παρουσίαση, όπως μου θυμίζει το πρόγραμμα από εκείνη την θρυλική θεατρική πανδαισία, έγινε από την Πία Χατζηνικολάου-Αγγελίνη, οδός Αλεξάνδρου Σούτσου 8 Αθήνα.

     Για τον ιδιαίτερο θεατρικό-πολιτικό αυτόν θίασο, δεν γνωρίζαμε τίποτα στην Ελλάδα, τυχεροί θεατρόφιλοι μόνον όσοι είχαν την δυνατότητα, τότε, να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, και να παρακολουθήσουν τον αμερικάνικο αυτόν θίασο και τις πετυχημένες παραστάσεις του. Η φήμη και τα νέα, ότι είχε έρθει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, μια θεατρική πρωτοποριακή ομάδα, στην οποία οι ηθοποιοί ερμήνευαν τους ρόλους, γυμνοί επί σκηνής πάνω σε σκαλωσιές, ξεσήκωνε ακόμα περισσότερο τη νεανική μας φαντασία, που αγαπούσε το θέατρο-και έτρεχε, από τότε-μες την τρελή χαρά, σε κάθε καινούργια θεατρική παραγωγή. Ξεσολιαζόμασταν στις κερκίδες του Ηρωδείου Θεάτρου και στην Ορχήστρα της Επιδαύρου την Καλοκαιρινή σεζόν, με την βοήθεια της Περιηγητικής Λέσχης Αθηνών, για την παρακολούθηση των Αρχαίων Δραμάτων και Κωμωδιών, και την Χειμερινή περίοδο στα Θέατρα της Αθήνας και του Πειραιά, για την μύηση και την μυσταγωγία της Θεατρικής Τέχνης.

      Είχαμε πληροφορηθεί ορισμένα πράγματα για τον θίασο, από τα σχόλια και τις κριτικές που είχαν γραφεί στις εφημερίδες και τις καλλιτεχνικές στήλες των περιοδικών, περισσότερα γνωρίζαμε από φιλικά μας πρόσωπα που είχαν δει την παράσταση, και είχαν ξετρελαθεί. Έτσι, με τις αντένες της θεατρικής μας φαντασίας τεντωμένες, μεταβήκαμε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ο θαυμάσιος και αριστοκρατικός χώρος του Δημοτικού Θεάτρου, στο κέντρο της πόλης του Πειραιά,-πολύ πριν οι σεισμοί τον καταστήσουν απαγορευτικό για πολλά χρόνια-μιας εργατούπολης που αγαπούσε το θέατρο, ήταν γεμάτος, φίσκα κατά το κοινώς λεγόμενο. Άτομα κάθε ηλικίας και φύλου είχαν κατακλύσει το Θέατρο, και υπήρχαν και θεατές, που όπως διαπίστωσα, παρακολούθησαν το έργο όρθιοι. Σύσσωμοι οι θεατές πριν αρχίσει το έργο, σχολίαζαν το θέαμα που ετοιμάζονταν να παρακολουθήσουν, και όταν ο θίασος βγήκε στην σκηνή χειροκροτούσαν μετά μανίας, όπως και μετά το τέλος της παράστασης. Ήταν κάτι το πρωτόγνωρο, τουλάχιστον για εμάς τους νέους ηλικιακά θεατρόφιλους. Δεν θυμάμαι πρόσωπα γνωστά μου του Πειραιά από εκείνη την θρυλική παράσταση, γνωρίζω όμως, ότι μετά την χαροποιό αίσθηση της πρώτης εκείνης παρακολούθησης, τηλεφώνησα στην καλή μου φίλη Ιωάννα Βλάχου και την παρακολουθήσαμε μαζί, μετά από μερικές μέρες. Η γλώσσα των κειμένων ήταν στα αγγλικά, στην σκηνή, είχε στηθεί μια τεράστια μεταλλική σκαλωσιά που πάνω της ανεβοκατέβαιναν οι ηθοποιοί, γυμνοί ή ντυμένοι που παρουσίαζαν το έργο. Σίγουρα, δεν περιμέναμε να δούμε το έργο του αρχαίου έλληνα τραγωδού, παππού μας Αισχύλου, αλλά όπως γράφει και το μικρό πρόγραμμα, μια ελεύθερη διασκευή του.

Ο «Προμηθέας» το έργο που το Λίβινγκ Θήατερ παρουσίασε με επιτυχία στο Λονδίνο τον περασμένο Ιούλιο, γράφτηκε το 1978 στη Ρώμη και πρωτοπαίχτηκε στο Φεστιβάλ του Δουβλίνου, όπου δημιούργησε σκάνδαλο. Η πρεμιέρα κράτησε πάνω από τέσσερις ώρες. Αλλά, το έργο αποδοκιμάστηκε έντονα από τους Ιρλανδούς κριτικούς και κατέβηκε. Από τότε παίζεται σ’ όλη την Ευρώπη.

Το έργο αυτό επιστρατεύει τεχνικές που ο θίασος ανέπτυξε τη δεκαετία του 1960. Καταρχήν μερικοί θεατές για να καθήσουν στις θέσεις τους, αναγκάζονται να λύσουν μέλη του θιάσου δεμένα σ’ αυτές. Η παράσταση αρχίζει με το ψιθύρισμα και την ψαλμωδία συνθημάτων. Σα σκηνικό έχει στηθεί μια μεταλλική σκαλωσιά, όπου δένεται ο Προμηθέας, ο πυρφόρος (και καμιά φορά ο Γκάντι).

Στο πρώτο μέρος του έργου, η ανάμιξη φαντασίας και ήχου, μύθου και καθημερινότητας, ακολουθεί τη γνωστή συνταγή του Λίβινγκ Θήατερ, ίσως με περισσότερα στοιχεία μουσικότητας, ευαισθησίας και χιούμορ. Πρόκειται για θέαμα που επιδιώκει να διασκεδάσει, αλλά και να προκαλέσει, να ξεσηκώσει διαμαρτυρίες.

Το δεύτερο μέρος του έργου αποτελεί μια καινοτομία, εμπνευσμένη ίσως από τις παραστάσεις στους δρόμους της Βραζιλίας ή του Πίττσμπουργκ και ποικίλλει ανάλογα με τους θεατές. Το κοινό καλείται να λάβει μέρος στην παράσταση.

Επί σκηνής παρουσιάζεται η κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων σ’ ένα μάθημα του πως η επαναστατική φλόγα στη Ρωσία έσβησε, όταν οι αναρχικοί δε βρήκαν την ελευθερία τους.

Οι εθελοντές χωρίζονται σε στρατόπεδα και συνήθως ο Μπεκ απογοητεύεται από τη διαπίστωση του πόσοι λίγοι θέλουν να κάνουν τους ειρηνιστές-συνήθως όλοι θέλουν να κάνουν τους τρομοκράτες. Πάντως, η συμμετοχή των θεατών στα δρώμενα επιτρέπει τον εμπλουτισμό της παράστασης με θαυμάσια σκηνικά και θεατρικά εφφέ.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του δασκάλου της Τζούντιθ Μαλίνα, του μεγάλου Γερμανού σκηνοθέτη Έρβιν Πισκατόρ, το Λίβινγκ Θήατερ σταθερά προσπάθησε να ενοποιήσει θέατρο και πολιτική, με σκοπό να φθάσει την «υψηλή τέχνη», πέρα από την ιδεολογική προπαγάνδα, είτε στους δρόμους, είτε στο θέατρο. Σήμερα, το Λίβινγκ Θήατερ εξακολουθεί να είναι η τολμηρότερη θεατρική ομάδα εν ενεργεία.

      Αυτά αναφέρει σχετικά το πρόγραμμα του θεάτρου για την θρυλική εκείνη παράσταση. Η δε μνήμη ενός εφήβου, και η εντύπωση που του προκάλεσε εκείνη η παράσταση, τον σημάδεψαν θεατρικά, ώστε, να γίνει φανατικός θεατής του πολιτικού θεάτρου την εποχή εκείνη. Τα αναφέρω αυτά, γιατί παρότι έχω παρακολουθήσει αρκετά θεατρικά ανεβάσματα των έργων του Μπέρτολτ Μπρεχτ, από ερασιτεχνικούς και κρατικούς θιάσους, ποτέ δεν «αγάπησα» αυτόν τον συγγραφέα και τα τόσο έντονα χρωματικά ιδεολογικά κομμουνιστικά μηνύματά του. Θυμάμαι κάποτε, η συγχωρεμένη Μελίνα Μερκούρη, όταν είχαμε αποφασίσει μαζί με ένα φίλο να της πάρουμε συνέντευξη,-για δεύτερη φορά-και ενώ γνώριζε την αγάπη μου για το Θέατρο και για εκείνη, και ενώ με είχε τυλίξει με τα θερμά και τρυφερά χέρια της, καθώς συζητούσαμε, όταν της είπα, ότι ο Μπρέχτ δεν μου πάει, με σπρώχνει από κοντά της, στολίζοντάς με, με αρκετά «γαλλικά», με αυτό το γλυκύτατο αντρίκιο βλέμμα προστασίας που διέθετε. Να ανοίξει η γη να με καταπιεί. Δεν ήξερα που να κρυφτώ, πέρα που μου τα έψαλλε και ο τότε πολύ στενός μου φίλος. Αλλά και εγώ, βασιλική μετά τρούλου, γύρισα στο σπίτι και πέταξα ότι είχα συγκεντρώσει για τον Μπρεχτ, και δεν ήταν και λίγα, και συνέχισα να λατρεύω την θεά Μελίνα δια βίου, αλλά Μπρεχτ γιοκ, στα τσακίδια, και έχασα και την συνέντευξη.

     Ο θεατρικός αυτός θίασος, λειτουργούσε μάλλον, βασιζόμενος σε πειραματικές θεατρικές αρχές και κανόνες. Δεν παρακολουθούσες αμέτοχα την παράσταση, συμμετείχες με διάφορους τρόπους. Άλλοι «ερμήνευαν» ρόλους, άλλοι έπαιζαν μουσική, άλλοι από τους θεατές έτρεχαν πάνω στην σκηνή, άλλοι ερμήνευαν ρόλους μαζί με τους ηθοποιούς παντομίμας, κάτι σαν κουκλοθέατρο. Πολλά πρόσωπα ήσαν βουβά, άλλα διάβαζαν ποιήματα, πάντως η κίνηση, οι ανάκατοι ήχοι, η μουσική και τα πολλά εφφέ δεν έλειπαν από εκείνη την παράσταση. Οι ηθοποιοί ανεβοκατέβαιναν στις σκαλωσιές, με μεγάλη μαεστρία και σβελτάδα. Αν θυμάμαι καλά, αρκετοί ηθοποιοί-πέραν του ενός-ήσαν γυμνοί, κάτι πρωτόγνωρο για εμάς τους έλληνες θεατές, και μάλιστα τους Πειραιώτες. Γυμνό πάνω σε ελληνική σκηνή, πρωτοείδαμε αν δεν με απατά η μνήμη μου, στην παράσταση του Δημήτρη Κολλάτου, «Ένας Έλληνας σήμερα», στην Κυψέλη. Κάτι που προκάλεσε σκάνδαλο για την εποχή εκείνη, και, νομίζω κατέβηκε για ένα διάστημα. Το πρώτο μέρος του έργου, ήταν έντονα πολιτικο-ποιητικό κυρίως,, μπορεί στον κεντρικό του πυρήνα να βρίσκονταν η Αισχύλειος θεματική, αλλά ήταν εμπλουτισμένο με τσιτάτα, ρήσεις, αποφθέγματα, ποιήματα, μικρά πολιτικά «μανιφέστα» από διάφορους ποιητές, (Έζρα Πάουντ, Σέλλευ, Ντύλαν Τόμας, Ουίλλιαμς Κάρλος Ουϊλλιαμς κλπ.) πολιτικούς, (Μαχάτμα Γκάντι), φιλοσόφους και πολιτειολόγους (Χέρμπερτ Μαρκούζε, Μάρτιν Χάιντεγκερ, Φρειδερίκος Νίτσε), ιστορικούς, και φυσικά, αρχαίους έλληνες συγγραφείς, όπως ο Ησίοδος με την θεογονία του. Το δεύτερο μέρος, ήταν έντονα πολιτικό. Τα κείμενα ήταν ερανισμένα από κείμενα των Μπολσεβίκων θεωρητικών, κείμενα πολιτικά των αναρχικών και για την ιστορική τους πολιτική διαδρομή, κείμενα που αναφέρονταν στην εξέλιξη της ρώσικης επανάστασης του 1917, και διάφορα άλλα, που παρέπεμπαν σε πολιτικές πρακτικές, μηνύματα, και συμμετοχή σε κοινωνικά κινήματα και επαναστατικούς αγώνες. Εύκολα διαπιστώνει κανείς, ότι ο «παράξενος» αυτός θεατρικός θίασος, ή καλύτερα πολιτικοποιημένη αυτή θεατρική πειραματική ομάδα, στόχο είχε, από την μια να μας διασκεδάσει και από την άλλη, να μας καταστήσει ενεργούς πολιτικά. Την εποχή εκείνη, θυμάμαι όταν το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, ανέβασε στο Ηρώδειο την παράσταση «Ειρήνη» του παππού μας Αριστοφάνη, και λίγο πριν τελειώσει, οι ηθοποιοί κατέβηκαν από την θυμέλη του Ηρωδείου και τρέχοντας έως το πάνω διάζωμα, μας μοίραζαν άσπρα μεγάλα χαρτιά που έγραφαν πάνω τους «Ειρήνη» σε διάφορες γλώσσες, και «όχι πόλεμο», είχε ξεσηκωθεί θύελλα αντιδράσεων, από το θεατρικό κατεστημένο, ανεξάρτητα αν εμείς που παρακολουθούσαμε την παράσταση ξεσπάσαμε σε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα για αρκετή ώρα. Φανταστείτε τι εντύπωση έκαναν τα τόσο ακραία κομμουνιστικά μηνύματα και εξωκοινοβουλευτικά αριστερά προπαγανδιστικά τσιτάτα πάνω στην σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου. Ο χαμός. Αλλά το κυριότερο ήταν, αυτό το θεατρικό αμάλγαμα των κειμένων που χρησιμοποιούσαν οι ηθοποιοί, και όλος ο θίασος επί σκηνής, από κείμενα και πρόσωπα, που πολλοί από τους τότε θεατές δεν γνωρίζαμε. Παρόλα αυτά όμως, η  πρόθεση του Living Theatre, και των συντελεστών του, κυρίως των εμπνευστών του, ηθοποιού Τζούλιαν Μπεκ και της ηθοποιού Τζούντιθ Μαλίνα, δύο εξαίρετων θεατράνθρωπων να επισκεφτούν την πόλη μας και να μας ψυχαγωγήσουν με τον εμπνευσμένο θίασό τους, δεν πήγε χαμένος. Δεν έχω συναντήσει παλαιούς φίλους από εκείνη την εποχή, και να μην θυμούνται αυτήν την προκλητική παράσταση, άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο. Χαράχθηκε στην μνήμη τους ανεξίτηλα. Άλλες θεατρικές εποχές, άλλα θεατρικά και πολιτικά ήθη.

Ας δούμε τώρα, τη παρουσιάζονταν στις δύο πράξεις του έργου:

ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΞΗ

-Πρόλογος στο Θέατρο

-Πρόλογος πάνω στη Σκηνή

-Το Σπίτι των Δημιουργών

-Προμηθέας ο Πυρφόρος

-Ο Ποιητής και ο Προμηθέας

-Το Χορικό του Μύθου

-Τ’ Απαντήματα του Προμηθέα

-Η Φωτιά και ο Προμηθέας

-Οι Τιτάνες

-Η Μήτις Οραματίζεται τους Ουρανούς

-Ο Τροχός της Φωτιάς

-Η Προμηθέα

-Το Τελετουργικό του Ανατολικού Θεάτρου

-Η Ιώ Κυνηγημένη από τις Ερινύες

-Πως θα Νικήσουμε τον Ανθρώπινο Πόνο;

-Εναλλαγές: Φως και Θερμότητα

-Η Κλοπή της Φωτιάς

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΞΗ

-Το τραίνο και το Πλοίο

-Γενάρης του 1920

-Σταθμός στη Φινλανδία

-Συνέντευξη: Λένιν, Γκόλντμαν και Μπέρκμαν

-Έφοδος κατά των Χειμερινών Ανακτόρων

Σκηνή 1: Μάρτης 1898 Μίνσκ

Σκηνή 2: Πέτρογκραντ, 1 Μαρτίου 1881

Σκηνή 3: Μόσχα 1892

Σκηνή 4: Οδησσός 1895

Σκηνή 5: Πετρούπολη

Σκηνή 6: Φλεβάρης 1917

Σκηνή 7: Ιούλης 1917

Σκηνή 8: 25 Οκτώβρη 1925

Σκηνή 9: η απελευθέρωση της Μήτιδας

Σκηνή 10: Φλεβάρης 1921

Σκηνή 11: Κρόνσταντ

Σκηνή 12: Ραδιοσταθμός Μόσχας

Παρεμβάλετε ένα μουσικό διάλειμμα, και ακολουθεί η

ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΞΗ

Το ερώτημα είναι: για ποιο έγκλημα, αν πρόκειται για έγκλημα τιμωρούμαστε, όταν τιμωρούμαστε;

     Αυτές είναι οι τρείς επικεφαλίδες τρείς πράξεις, με τις σκηνές τους, που ενδιάμεσα τις κάθε μίας, ακολουθεί άλλη μικρότερης διάρκειας θεατρική πράξη. Η σκηνοθεσία ήταν των Τζούντιθ Μαλίνα και Τζούλιαν Μπεκ. Τα κείμενα του Τζούλιαν Μπεκ. Η Μουσική του Κάρλο Αλτομάρε. Η Ειδική Χορογραφία της Τζέσσικα Σέϋρ. Τα Φωτεινά Γλυπτά του Τόμπυ Μάρσαλλ. Τα Σκηνικά των Τζούλιαν Μπεκ και Απόλλο Μπρούμ. Οι Φωτισμοί του Τζούλιαν Μπεκ. Οι Μάσκες και τα Πανώ του Ίλιον Τρόγια. Τα Κοστούμια των Μά Πρεμ Σάκτι και Κάρολ Γουέστερνικ. Μουσικοί ήσαν οι Κάρλο Αλτομάρε, Γιόρκ Φίσερ και Τόμπυ Μάρσαλλ.

ΔΙΑΝΟΜΗ

Πανθέα, Τολστοϊκός αναρχο-ειρηνιστής-Μα Πρεμ Σάκτι

Ορφέας, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκυ, Σεργκέϊ Γιασσένιν-Κάρλο Αλτομάρε

Ήφαιστος, μπολσεβίκος, ναύτης του Κρόνσταντ-Απόλλο Μπρουμ

Έρως, αναρχικός μπολσεβίκος-Τόμπυ Μάρσαλλ

Προμηθέας, Αλεξάντερ Μπέρκμαν, Πιότ Κροπότκιν-Χάνον Ρέζνικωφ

Φωτιά, μπολσεβίκος, τρομοκράτης, Αλεξάντερ Ουλυάνωφ, αναρχικός, Πατέρας Γκαπόν-Ίλιον Τρόγια

Δίας, Ερμής, Ωκεανός, Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, Λέων Τρότσκυ, Τσάρος, Αλέξανδρος Β΄-Τζούλιαν Μπεκ

Εριννύες, μπολσεβίκος, Λέων Καμένεφ, Δημογοργώ-Τομ Γουώκερ

Νάρκισσος, αναρχικός-Ρέϊνυ Χάους

Ιώ, Έμμα Γκόλντμαν-Τζούντιθ Μαλίνα

Ήρα, Εύα, Λίλιθ, Προμηθέα, Ν. Κρούπσκαγια, Τσαρίνα-Μαίρη Μαίρη

Μήτις, μπολσεβίκος, αναρχική φυλακισμένη, φεμινίστρια, Κλάρα Ζέτκιν-Ίμκε Μποϋχολτζ

Πανδώρα, αναρχική, Ισιδώρα Ντάνκαν-Κάρολ Γουέστερνικ.

     Όπως παρατηρούμε από την μικρή αυτή αναφορά, τα αρχαία ελληνικά μυθικά πρόσωπα και όχι μόνο, οι αρχαίοι Θεοί, οι συμβολικές δυνάμεις του Κακού και του Καλού, συνδέονται με πρόσωπα της πρόσφατης ιστορίας, και ιδιαίτερα της Κομμουνιστικής, της αναρχοκομουνιστικής ιδιαίτερα, αλλά και πρόσωπα ποιητών, όπως ο ρώσος φουτουριστής ποιητής Βλαντίμιρ  Μαγιακόφσκυ, η ξακουστή χορεύτρια Ισιδώρα Ντάκαν(που είχε τόσο τραγικό τέλος), αλλά και στιγμές της διεθνούς ιστορίας. Όλα αυτά, πρόσωπα και θεοί, γεγονότα και καλλιτέχνες, επαναστάτες και ηγέτες, όλοι όσοι έχουν μπολιαστεί από την θεϊκή φλόγα ζωής του Προμηθέα. Οι Προμηθεϊστές της διαρκούς Επανάστασης.

      Η θεατρική ιστορική διαδρομή του Living Theatre, είναι αρκετά μεγάλη, αρχινά το 1951 με το ανέβασμα του έργου «Ο Δόκτωρ Φάουστ Ανάβει τα Φώτα» της Γκέρτρουντ Στάϊν, και φτάνει μέχρι την παράσταση του 1978 «Ο Προμηθέας». Το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει από το ανέβασμα του έργου «Πόθος Παγιδευμένος από την Ουρά» του ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσσο 1952, έως τον «Ορφέα» του γάλλου Ζαν Κοκτώ 1954, και από τις «Τραχίνιες» του Σοφοκλή σε διασκευή του αμερικανού ποιητή Έζρα Πάουντ 1960, ως τις «Δούλες» του γάλλου ερωτικού Ζαν Ζενέ 1965. Και από το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» 1955, του ιταλού Λουίτζι Πιραντέλλο, ως «Το Σώμα του Τζιουζέππε Πινέλλι» το 1977.

Μεγάλο και ευρύ το ρεπερτόριο των επιλογών του Λίβινγκ Θήατερ, άφησε το θεατρικό του πέρασμα από όπου και αν πέρασε, χάρις στην εμπνευσμένη προσπάθεια των δημιουργών και συντελεστών του. Από όσο θυμάμαι, δεν επισκέφτηκε την χώρα μας, ούτε άκουσα κατόπιν, θεατρικές ειδήσεις για τον θίασο αυτόν. Έναν θεατρικό θίασο, σίγουρα πειραματικής υφής, όπως και τα διάφορα άλλα θεατρικά σχήματα του δρόμου, και της παντομίμας, που συνδύαζε το θέατρο με την πολιτική, το μήνυμα και την πολιτική προπαγάνδα, με την ψυχαγωγία και την «πρόκληση». Πάντως, σταθήκαμε τυχεροί, οι παλιότεροι θεατρόφιλοι, που παρακολουθήσαμε τέτοιας ποιότητας παραστάσεις, ανεξάρτητα από τις θετικές ή αρνητικές εντυπώσεις που αποκομίσαμε από αυτές.

Το γεγονός ότι μετά από τριάντα επτά χρόνια, κάποιος άγνωστος θεατής εκείνης της παράστασης, θυμάται ακόμα την εντύπωση που του έκανε ο θίασος αυτός, ίσως να σημαίνει κάτι.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή, σήμερα Σάββατο 16 Απριλίου 2016

Πειραιάς, 16/4/2016, χωρίς πλοίο για την Λέσβο, με συντροφιά τα ποιήματα της Σαπφούς σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη.