Αρθρογραφία για τον Κωστή Παλαμά

Κωστής Παλαμάς Πάτρα 13/1/1859-Αθήνα 27/2/1943

Άρθρα και κριτικά κείμενα για το έργο του, σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία

Του Καιρού αυλακώματα,

Του Χάρου συγγενάδια,

Πέρασαν, τα πάτησαν,

Τ άφίσανε σημάδια.

ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ

-Μισολόγγι, (από τις Πνοές), Δυτική Ελλάς 1878

-Τα τραγούδια της Πατρίδας μου 1886

-Ο Ύμνος της Αθηνάς 1889, β΄έκδοση Μ. Ζηκάκη 1920

-Τα Μάτια της Ψυχής μου 1892, β΄ έκδοση Μ. Ζηκάκη 1920

-Ίαμβοι και Ανάπαιστοι Εστία 1896 και Β΄έκδοση από τον Μιχαήλ Ζηκάκη 1920

-Ο Τάφος Εστία 1898

-Οι Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης Πειραιεύς-εφ. Σφαίρα 1900

-Ο Θάνατος του Παλικαριού Εστία 1901

- Διονύσιος Σολωμός, Άπαντα τα ευρισκόμενα, με πρόλογο για το έργο και τον βίο του ποιητή από τον Κ. Παλαμά, Βιβλιοθήκη Μαρασλή 1901

-Η Τρισεύγενη Εστία 1903

- Γράμματα Α, Εστία 1904

-Η Ασάλευτη Ζωή Εστία 1904, β΄ έκδοση Μ. Ζηκάκης 1920

-Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου Εστία 1907

-Η Φλογέρα του Βασιλιά με την Ηρωική Τριλογία Εστία 1910

-Οι Καημοί της Λιμνοθάλασσας και τα Σατιρικά Γυμνάσματα Γ. Φέξη 1912

-Η Πολιτεία και η Μοναξιά Εστία 1912

-Τα Πρώτα Κριτικά 1913

-Βωμοί 1915

-Emile Verhaeren, Η Ελένη της Σπάρτης. Λυρική Τραγωδία σε 4 μέρη, Εκδοτική Εταιρεία Τα Έργα 1916 (μετάφραση)

-Τα Παράκαιρα 1918

-Τα Δεκατετράστιχα, Αλεξάνδρεια-Γράμματα 1919,β΄έκδοση Δημητράκος 1931

-Διηγήματα, Ι. Ν. Σιδέρης 1920

-Δύο Λουλούδια από τα Ξένα 1925 (μεταφράσεις των Χάινε και του Σίλλερ)

-Οι Πεντασύλλαβοι, τα Παθητικά Κρυφομιλήματα και οι Λύκοι 1925

-Θάνατος του Παλληκαριού, 1927 γ΄έκδοση

-Δειλοί και Σκληροί Στίχοι 1929

-Ο Κύκλος των Τετράστιχων, Ο Κοραής 1929

-Ξανατονισμένη μουσική Εστία 1930

-Περάσματα και χαιρετισμοί Εστία 1931

-Οι Νύχτες του Φήμιου 1931-1932 Εστία 1935

-Βραδινή Φωτιά 1944

-Αλληλογραφία, τόμος Α 1904 και τόμος Β 1907

-Πεζοί Δρόμοι Γ΄ Κάποιων νεκρών η ζωή, Δημητράκος 1934

-Τα Χρόνια μου και τα Χαρτιά μου. Η Ποιητική μου, τόμος α΄ 1933 Εστία 1933

-Τα Χρόνια μου και τα Χαρτιά μου β΄ τόμος Εστία 1940    

     Όπως οι ερωτευμένοι, ξαναγυρίζουν στα μέρη των εφηβικών ερώτων τους,  επιθυμούν να ξαναβαδίσουν πάνω στα χνάρια της μνήμης τους, σε αυτά τα ανεξίτηλα ίχνη των πρώτων σωματικών τους απολαύσεων, των πρώτων τους ερωτικών σκιρτημάτων, έτσι ξαναγυρίζω και εγώ, στο έργο του Κωστή Παλαμά. Κρυφά, να μην με πάρει χαμπέρι ο Κωνσταντίνος Καβάφης, και αρχίσει την μουρμούρα, ότι τον εγκατέλειψα, και σκεπάσει από την όρασή μου τα αντρικά Φαγιούμ της ποίησής του. Σιγαλά, να μην το καταλάβει ο Οδυσσέας Ελύτης, και με εγκαταλείψει για τις μικρές αφροδίτες του αιγαίου πελάγους. Αθόρυβα, μην και με απειλήσει με εξώδικο ο αυτόχειρας ποιητής της Πρέβεζας, ο Κώστας Καρυωτάκης, που άφησα τα Νηπενθή του, για αυτόν που τον αγνόησε όσο ζούσε. Στα ζούλα, γιατί αν το καταλάβει ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, δεν θα μου επιτρέψει ούτε μια αναγνωστική ξεπέτα του έργου του, άσε που θα το μαρτυρήσει και στον Γιώργο Ιωάννου. Και ίσως, μου θυμώσει και η Μυρτιώτισσα, που δεν τόνισα όσο έπρεπε στην μελέτη μου για αυτήν, ότι ήταν εκείνη,-η μόνη- που ζήτησε από τον ερωτύλο ποιητή να αυτοκτονήσουν μαζί, και ενώ εκείνος πήγε στο σημείο συνάντησής τους, αυτή, ως γνήσια θηλυκή βασιλική κόμπρα, τον αγνόησε και δεν πήγε στο σημείο συνάντησης τους. Ευτυχώς όμως, γιατί η Ραχήλ, είχε περισσότερο υπομονή, και μας έμεινε η αλληλογραφία του. Ο μόνος που πιστεύω ότι θα δείξει κατανόηση, είναι ο Νίκος Καζαντζάκης, αυτός, θα μου στείλει μια επιστολή-με το μεγαλόπρεπο ύφος του-και θα μου πει: «κοπέλι του Πειραιά, προχώρα, συγκέντρωνε και δημοσίευε ότι στοιχείο βρίσκεις για τον Μεσολογγίτη ποιητή, τον δάσκαλο των Τετραστίχων. Ο Θεός μαζί σου».

    Πως λοιπόν μπορείς με τόσες πνευματικές συμπαραστάσεις, να μην συνεχίσεις να μελετάς το έργο του Κωστή Παλαμά, και να μαζεύεις και να συγκεντρώνεις στοιχεία για το έργο του. Αυτό θα πράξω και στο νέο αυτό καταθετήριο πληροφοριών για τον ποιητή. Εδώ και χρόνια, συγκέντρωνα στοιχεία και τα τοποθετούσα σε φακέλους για το έργο του. Σίγουρα, χωρίς να έχω, τα εφόδια ενός Γιώργου Κατσίμπαλη, ή άλλων εμπειρότερων από εμένα βιβλιογράφων, όπως είναι ο Κυριάκος Ντελόπουλος, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ή ο Γιώργος Ανδρειωμένος, για να αναφερθώ, σε τρείς ενδεικτικές σημαντικές προσωπικότητες της έρευνας του καιρού μου-μας. Και φυσικά, τον Κ. Γ. Κασίνη, που το 1973 εξέδωσε την «Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά (1911-1925), από το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά και τον Γιώργο Κ. Κατσίμπαλη, «Βιβλιογραφία Κωστή Παλαμά 1943-1953. Στο παρών σημείωμα, καταγράφω τα άρθρα και τα κείμενα που συνάντησα σε εφημερίδες και περιοδικά, και, αποδελτιώνω τα κείμενα για τον Κωστή Παλαμά, που συνάντησα σε βιβλία και μελετήματα τρίτων. Προσπάθησα να καταγράψω τα κείμενα μετά το 1953-και όχι μόνο-,που σταματά η συγκέντρωση υλικού από τον Κολοσσό του Μαρουσίου. Ελπίζω, με την ισχνή, αμέθοδη, και ίσως αδιάφορη για τους πολλούς προσπάθεια, να κινήσω το ενδιαφέρον των συγχρόνων μου, τουλάχιστον, να ξαναδιαβάσουν το έργο του-ποιητικό και κριτικό, και να δημιουργήσω τα σχετικά ερεθίσματα, ώστε να βρεθούν μελετητές που θα ασχοληθούν με την ποίησή του, μέσα από μια σύγχρονη ματιά. Ας μην ξεχνάμε, ότι τόσο ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, όσο και ο μεγάλος μας παραμυθάς μυθιστοριογράφος Νίκος Καζαντζάκης, ήσαν δύο δημιουργοί Οικουμενικής εμβέλειας. Ήσαν «στοχαστές»-«φιλόσοφοι», ποιητές και κριτικοί, που προσπάθησαν μέσα στο έργο τους ο καθένας από το μετερίζι του, να μιλήσουν για τα πάντα και για όλους τους μεγάλους σταθμούς της τέχνης και της ιστορίας, της παράδοσης και της μυθολογίας. Γι’ αυτό ίσως, στο έργο τους συναντά κανείς, μερικά συγγραφικά «έλκη» για να θυμηθούμε και τον πρόωρα χαμένο ποιητή Ηλία Λάγιο, και είναι δύσκολο να διαβαστεί στο σύνολό του, το πολύτομο έργο και των δύο, ή επαναλαμβάνονται σε πολλά τους σημεία. Αυτό όμως, δεν είναι εμπόδιο, σε αυτόν που θα θελήσει να απολαύσει την ποιητικότητα των κειμένων τους, τον πλούσιο λυρισμό του λόγου τους, την επαναστατικότητα της φωνής τους, την πολύτροπη σκέψη τους, την φιλοσοφία τους, να κατανοήσει την διδαχή των προτροπών τους, την αμεσότητα των οραματικών τους σχεδιασμών, αυτό το «ηθικής τάξεως» σχεδιασμό των έργων τους, αλλά και την πολιτική-εθνική τους ταυτότητα. Λογοπλάστες, και μεθοδικοί λεξοπλόκοι, παρέμειναν σημαντικοί φάροι, στους μετέπειτα έλληνες δημιουργούς. Και αυτό φαίνεται, από την επιρροή που είχε η ποίηση του Κωστή Παλαμά, στους κατοπινούς ποιητές και δημιουργούς, στις σχετικές τους ποιητικές αφιερώσεις προς τον ποιητή, αλλά, και μέσα στο ίδιο τους το ποιητικό έργο. Το ίδιο θα γράφαμε βλέπουμε να έχει συμβεί και με το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, από τις χιλιάδες μελέτες και άρθρα που γράφτηκαν και εξακολουθούν να γράφονται για το έργο του παγκοσμίως.

     Ας μην μας διαφεύγει, ότι η ποιητική αυθεντία του Κωστή Παλαμά, η δυναμική του ποιητικού του λόγου, άρχισε να αμφισβητείται από την εποχή ακόμα της δημιουργικής του παντοδυναμίας. Από τότε, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, είχε διαμορφωθεί ένα κλίμα, κατά κάποιον τρόπο αρνητικό για το έργο του, θεωρούσαν εύθραυστη την παντοδυναμία του ως ποιητικού καθοδηγητή, εντός της ελληνικής επικράτειας, και η αξία των λεγομένων του αμφισβητήσιμη. Στην διάρκεια του χρόνου, η καθολικότητα του στοχασμού του, αυτό το Παλαμικό κοσμοείδωλο, που με τόση μαεστρία και τεχνική σχεδίασε ο αρχηγέτης της Αθηναϊκής Σχολής, άρχισε να μην γίνεται κατανοητό από τους νεότερους, άρχισαν οι γκρίνιες και οι μεμψιμοιρίες για το ποιόν των λεγομένων του. Ακόμα και η δική μου γενιά-γενιά του 1980-θα θυμάται γνωστό πεζογράφο να λέει δημόσια: «Δεν μπορώ να καταλάβω, περίμενε τον θάνατο του γιού του για να συνθέσει τον Τάφο;». Αυτή είναι όμως η μία πλευρά του πράγματος, πολλές φορές μέσα στην διάρκεια της λογοτεχνικής παρουσίας ενός δημιουργού, δημιουργούνται εσφαλμένα ή όχι, παραναγνώσεις του έργου του, ανακαλύπτονται χαρακτηριστικά της πνευματικής του φυσιογνωμίας που δεν ταιριάζουν στις νέες ιστορικές συνθήκες, των μεταγενέστερων αναγνωστών, αυτό όμως, δεν είναι κατά την γνώμη μου πάντα, καθοριστικός παράγων αξιολόγησης ενός έργου. Τα ανιχνεύσιμα διαχρονικά ίχνη ενός κειμένου, δεν σβήνουν επειδή  υπήρξαν ή υπάρχουν αρνητές, ή αρνητικές κριτικές επιμέρους σημείων του ογκώδους έργου ενός ποιητή, όπως είναι αυτό του Κωστή Παλαμά. Ποιος θα αμφισβητήσει την διαχρονική αξία του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, επειδή σε περιόδους της συγγραφικής του ποιητικής δημιουργίας, σύνθεσε έργα που υμνούσαν κόκκινους δικτάτορες; Ποιος δεν θυμάται «Τα παιδιά της ΚΝΕ, που λένε στην ζωή το μεγάλο Ναι», ή το αμίμητο, «ότι τα σοβιετικά τανκς σαν μπαλαρίνες του Μπολσόϊ, εισέβαλαν στα τότε ανατολικά κράτη του συμφώνου της Βαρσοβίας;». Αυτός όμως δεν είναι ο Γιάννης Ρίτσος, είναι ένα μέρος της δημιουργίας του, που προέρχεται από το μαρξιστογενές κομματικό αγωνιστικό του φρόνημα. Το ίδιο θα σημειώναμε, και για τον Αλεξανδρινό ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη, η αστική τάξη της χώρας μας-και όχι μόνο-η ετερόφυλη τάξη, δεν έκλεισε τις πόρτες των σπιτιών της στον ποιητή, επειδή ο ίδιος ήταν ομοφυλόφιλος, ή ένα μέρος του έργου του είναι ένας ύμνος στον αντρικό έρωτα. Όπως πάλι, ο ποιητής Αντρέας Εμπειρίκος, δεν έμεινε στην ιστορία των ποιητικών μας γραμμάτων εξαιτίας του βαρετού Μεγάλου Ανατολικού του. Θέλω να πω, ότι κάθε εποχή δεν έχει μόνο τους ποιητές της, αλλά και τους αναγνώστες της, και αυτό είναι και φυσικό και δίκαιο. Πάντα θα υπάρχει όμως μια μαγιά από κάθε γενιά αναγνωστών, που θα ενδιαφέρεται και για την ποιητική παρουσία των προγενέστερων. Ευέλικτα κριτήρια αποδοχής ενός έργου, υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα ιστορικά, πέρα από τις όποιες συγγραφικές ιδιομορφίες του ίδιου του δημιουργού, παραγνωρίζοντας τις όποιες ιδιαίτερες παρωχημένες ή μη, ιδιορρυθμίες και ιδιωματισμούς του ίδιου του δημιουργού,  μακριά από τις όποιες-θεμιτές δυσκολίες- γλωσσικής προσέγγισης του έργου του, ξανά-ερμηνεύσιμο για τις καινούργιες γενιές, προσεγγίσιμο παρά τις αλλαγές που επέφερε η ιστορία, η πολιτική, η επιστήμη και η τεχνολογία των νέων καιρών. Νομίζω, και ελπίζω να μην κάνω λάθος, υπάρχει πάντα σε κάθε εποχή, η κατάλληλη ευκαιρία, η ευνοϊκή περίοδος, οι ιδιαίτερες εκείνες συνθήκες, που μας κάνουν να στρεφόμαστε σε πνευματικούς δημιουργούς και καλλιτέχνες των περασμένων γενεών από εμάς, αναζητώντας πολλές φορές ισάξια μεγέθη με αυτά του καιρού μας. Ανεξάρτητα αν τα ψέγουμε ή τα υμνούμε, η επανερμηνεία τους, και γιατί όχι, και η «παρά-ερμηνεία τους», από ορισμένους, είναι αυτή η θερμή πρόσκληση που τους δίνει την δυνατότητα, αυτοί, οι παλαιοί καθοδηγητές της πνευματικής επικράτειας, να εγκαταλείψουν το Μαυσωλείο της ιστορίας της λογοτεχνίας και να βαδίσουν δίπλα μας, να σταθούν σιμά μας στην καινούργια περιπέτεια της ζωής μας. Οι μεταπαλαμικές γενιές, δεν είναι όμοιες με αυτές της εποχής του Κωστή Παλαμά, και των άλλων δημιουργών της εποχής του, αλλά και προγενέστερων από αυτούς. Η απομάγευση του κόσμου μας με τον μοντερνισμό, ήταν καταλυτική. Ο συναισθηματικός κόσμος των ανθρώπων, το αισθητικό τους εύρος, οι ψυχικές τους ανάγκες, άλλαξαν δραματικά και αμετάκλητα, και αυτές τις νέες συνθήκες μέσα στην ροή της ιστορίας, δεν θα μπορούσε να τις σταματήσει, ούτε η Παλαμική ποιητική φωνή. Συμπερασματικά θα σημειώναμε, ότι το ζητούμενο είναι, να υπάρχουν από κάθε γενιά έστω μια μικρή μαγιά αναγνωστών που θα ανατρέξει στο έργο του, και ας μην το αποδέχεται στο σύνολό του, και ας αρνείται την καθολικότητά του, ας αμφισβητεί την κριτική του σκέψη, ας νιώθει άβολα από τον έντονο εθνικισμό του, ας παραγνωρίζει την δυναμική του γλωσσικού του οράματος, ας τον αφήνουν αδιάφορο, οι 16 τόμοι των Απάντων του. Ας αναζητά μόνο τον τόμο με τα Ευρετήρια των εκδόσεων Μπίρη, κάτι θα ψάξει, κάτι θα βρει, κάτι θα τον συγκινήσει, ώστε να σηκωθεί από τον καναπέ του, να κλείσει την τηλεόρασή του, και να επισκεφτεί ένα βιβλιοπωλείο, μια δημοτική βιβλιοθήκη, και να αναζητήσει ένα έργο του ποιητή Κωστή Παλαμά, αλλά και άλλων δημιουργών εκείνης της εποχής. Ίσως, αυτές οι σποραδικές και ανοργάνωτες αναγνωστικές κινήσεις, αυτές οι αναγνωστικές προσπάθειες που δεν βασίζονται στους μελετητές του έργου του, δεν καθοδηγούνται από τα πανεπιστημιακά σπουδαστήρια, δεν πατρονάρονται από τις όποιες εναπομείναντες λογοτεχνικές στήλες των εφημερίδων ή των περιοδικών, να επαναφορτίσει το ενδιαφέρον για τους ποιητές και το έργο τους. Το κείμενο και μόνο αυτό, μας συγκινεί και μας ερεθίζει, και αν είναι παρωχημένο, θα μείνει στα σκονισμένα ράφια των βιβλιοθηκών, στα ξεχασμένα φτηνά υπόγεια των βιβλιοπωλείων, θα χρησιμοποιηθεί ως στήριγμα για την γραφομηχανή κάποιου δημοσιογράφου, για να θυμηθώ και την τύχη ενός δικού μου βιβλίου, από γνωστή και σημαντική ποιήτρια της γενιάς του 1970, που όταν την ρώτησα, αν έλαβε το νέο βιβλίο μου, μου απάντησε: «Γιώργο μου, ούτε το κοίταξα, μου φάνηκε όμως πολύ χρήσιμο, γιατί το τοποθέτησα κάτω από την γραφομηχανή μου, και μπορώ να γράφω ανετότερα». Την ερωτεύτηκα. Πυρ-γυνή και ποίηση. Ή άλλο πρόσωπο φτασμένο και τρανό στα γράμματα, που όταν κυκλοφόρησε η συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Τα ρω του Έρωτα», βγήκε δημόσια στην τηλεόραση και είπε: « πως σκέφτομαι να το αγοράσω, γιατί θα ήθελα να μάθω να ρίχνω την τράπουλα ΤΑΡΟ». Αυτά για τα ωραία, τα δημόσια-ανώνυμα ου φωνητά της λογοτεχνίας μας, που θα έλεγε και ένας σύγχρονος Φαίδωνας Κουκουλές.                  

    Κλείνοντας αυτήν την μικρή εισαγωγή, και πριν καταγράψω τις πληροφορίες-τις σε πολλούς, ίσως γνωστές-θέλω να θυμηθούμε και πάλι τον παμπόνηρο Αλεξανδρινό, αυτόν που κρύβονταν στο σκιόφως, αυτόν που κρατούσε τις αποστάσεις από τους «μεγάλους» της εποχής του, αυτόν, που τα μαβιά μάτια τον τυραννούσαν μια ζωή, καθώς κρατούσε το μαντήλι με το αίμα του νεαρού του ερωτικού συντρόφου, αυτόν τον φετιχιστή του έρωτα-όπως διακρίνουμε σε αρκετά ποιήματά του. Άραγε, αν πήγαινε για να διαβάσει, στο σπίτι του Καβάφη στις μέρες μας, ένας πανέμορφος νεαρός-από αυτούς που άρεζαν στον Καβάφη-θα διάβαζαν μαζί Κωστή Παλαμά; Θα του συνιστούσε την ποίησή του, έστω και καθυστερημένα;  Ή, θα εξακολουθούσε η παλαιά προσωπική τους σιωπηλή αγνόηση του ενός για το έργο του άλλου; Εκτός, και αν οι ιατρικές συνταγές, όπως αποκάλεσε ο εις τα ποιήματα του άλλου, ήσαν γραμμένες πλέον, λόγω ηλικίας, από τους γιατρούς τους.

Γέννηση στην Πάτρα 13/1/1859

Γέννηση της συζύγου του Μαρίας Αποστόλη Βάλβη 27/3/1859

Γέννηση στην Πάτρα 1862 του αδερφού του Νίκου

Θάνατος της μητέρας του 26/12/1864 Πηνελόπης Μ. Παλαμά

Θάνατος του πατέρα του 11/2/1865 Μιχαήλ Ι. Παλαμά

Φοιτητής στην Νομική Σχολή Αθηνών1875

Γέννηση 1881 της Ναυσικάς

Γέννηση 1891 του Λέανδρου

Γέννηση 1894 του Άλκη

Έναρξη διαλέξεων 23/1/1897 στον Παρνασσό

Θάνατος 24/2/1898 του Άλκη

9/2/1943 θάνατος της συζύγου του Μαρίας Παλαμά

27/2/1943 3π.μ. θάνατος του ποιητή

28 Φεβρουαρίου 1943 κηδεία του στο Α Νεκροταφείο Αθηνών

Μιαν αχειροποίητη

Σ’ απόμεινεν εικόνα

Να την έχης γκόλφι σου,

Να τη φορής κορώνα.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

-Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

• 25/12/1983, Μαρία Θερμού, Μικρά αντικείμενα ζωής ενός μεγάλου στην Ακαδημία

• 11/2/1990, Κώστας Σαρδελής, Άνοιξε το σπίτι του Παλαμά στο Μεσολόγγι

• 7/4/1992, Κωστής Παλαμάς-Γιώργος Σεφέρης-Ανδρέας Κάλβος

• 7/2/1993, Δημ. Αθανασόπουλος, Τα «άπαντα» και ο ανδριάντας του Παλαμά

• 27/2/1993, Μαρία Τσάτσου, Ο Πατέρας

• 28/2/1993 Η Καθημερινή-Επτά Ημέρες, Αφιέρωμα στον Κωστή Παλαμά

• 28/12/1993, Ξενοφών Α. Κοκόλης, Η σαρκολατρία στην ποίηση του Παλαμά

• 28/2/1993, Παντελής Μπουκάλας, Ο Παλαμάς, ο ρυθμός και το πάθος

• 28/2/1993, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Ο Σατιρικός Παλαμάς.

• 9/3/1993, Ο Παρατηρητής, Θα φέξει κάποια αυγή;

 • 24/4/1993, Δημήτρης Σταυρόπουλος, Ο Παλαμάς φιλόσοφος

• 22/3/1994, Βενετία Αποστολίδου, Έτος Παλαμά: μια χαμένη ευκαιρία

• 4/3/1995, Μιχ. Γ. Σωτηριάδης, Κωστής Παλαμάς

• 10/9/2003, Χρήστος Μαλεβίτσης, Ο Κωστής Παλαμάς

• 5/4/1994, Ήταν πράγματι χαμένη ευκαιρία το έτος Παλαμά; Η Άννα Κατσιγιάννη απαντά σε κείμενο «απολογισμό» της Βενετίας Αποστολίδου

• 7/6/1994, Άννα Κατσιγιάννη, Τα πεζά ποιήματα του Κωστή Παλαμά

• 14/6/1994, Άννα Κατσιγιάννη, Ο Παλαμάς και το πεζόμορφο ποίημα

• 24/3/1996, Παντελής Μπουκάλας, Τα χαμόγελα των αγαλμάτων

• 2/11/1997, Π. Ν. Ενεπεκίδης, Ο Κωστής Παλαμάς και οι Γερμανοί

• 3/4/2001, Σπύρος Θαλασσοχωρίτης, Ο πατέρας Παλαμάς

• 17/7/2001, Παντελής Μπουκάλας, Ο Εμπειρίκος, Ο Σικελιανός και Ο Παλαμάς

• 25/2/2003, Παντελής Μπουκάλας, Ο Κωστής Παλαμάς, ένας παρών-απών

• Κυριακή 30/3/2003, Η Καθημερινή-Επτά Ημέρες. Κωστής Παλαμάς Τα χρόνια του και τα χαρτιά του. Επιμέλεια αφιερώματος: Όλγα Σέλλα

 Κ. Γ. Κασίνη, Χρονολόγιο

Ελένη Μαρμαρινού-Πολίτου, Ο Παλαμάς είναι ένας άγιος

Ξενοφών Α. Κοκόλης, Ρουσφετοκρατία και αντιμοναρχισμός

Παντελής Μπουκάλας, Ο Παλαμάς για τον Μπάιρον και τον Σολωμό

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Στο κελλί της Ασκληπιού

Σωκράτης Β. Κουγέας, Δύο επιστολές του Κ. Παλαμά για τον Χρίστο Λαμπράκη

Παντελής Βουτούρης, Η Μεγάλη Ιδέα και ο Παλαμάς

Αγορής Γκρέκου, Ο «ξεπερασμένος» Παλαμάς είναι παρών…

Δημήτρης Σπάθης, Ο θεατρικός Παλαμάς

Δημήτρης Κόκορης, «Ιδεοπλάνος τραγουδιστής»

Το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά

• 8/4/2003, Παντελής Βουτούρης, Η ιδεολογία του Κωστή Παλαμά και μια απαραίτητη επανόρθωση

• 12/6/2003, Δημήτρης Γιάγκου Αργυρόπουλος, Για τον Κωστή Παλαμά

• 11/11/2003, Παντελής Μπουκάλας, Το παλαμικό δέντρο κι ο «ξυλοκόπος Καιρός»

• 2/11/2004, Δημοσθένης Θεοδωρέσκου, Η ποιητική ωρίμαση του Κωστή Παλαμά, βιβ/κη.

-ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ-ΤΥΠΟΣ της Κυριακής

• 1/6/2003, Παναγιώτα Ι. Δακαλάκη, Ο Μεσολογγίτης εθνικός μας ποιητής

• 7/9/2003, Φώτης Δημητρακόπουλος, Αναμνήσεις ενός παιδιού στην Πάτρα του 19^ου αιώνα, και, 14/9/2003 και 21/9/2003, και, 28/9/2003

• 24/7/1994, Γιώργος Θεοφάνους, Ο Παλαμάς και η … μόδα

• 22/2/2004, Ιάκωβος Ζ. Ακτσόγλου, Ο «εθνικότερος» των ποιητών μας

-ΤΑ ΝΕΑ

• 18/2/1993, Μάνος Ελευθερίου, Μια επέτειος

• 27/2/1993, Θανάσης Αντωνόπουλος, Μεθάμε ακόμα με τ’ αθάνατο κρασί του

• 5/6/1993, Βασίλης Βασιλικός, Διάδοχός μου ο Ρίτσος

• 21/12/1993, Εύα Κοταμανίδου, Παλαμάς εκτυφλωτικά σκεπτόμενος

• 31/12/1999-2/1/2000, Βενετία Αποστολίδου, Κωστής Παλαμάς, πάθος για σύνθεση

-Η ΕΠΟΧΗ

• 28/2/1993, Διονύσης Καψάλης, Αγορά

-Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ-Η ΑΥΓΗ

• 21/5/1989, Κώστας Μπαρούτας, Τα κοινά σημεία πέντε διανοουμένων

• 15/11/1992, Αλέκος Λιδωρίκης, Μιλώντας με τον Κωστή Παλαμά

• 1/1/1993, Γιώργος Ζεβελάκης: επιμέλεια, Ο Παλαμάς και οι Ξένοι. (Μαρσέλ Προυστ-Όσκαρ Ουάιλντ-Περνέ-Κλεμέν)

• 10/1/1993, Λευτέρης Αλεξίου: Τον Κωστή Παλαμά γνώρισα για πρώτη φορά…(από το περ. Νεοελληνικά Γράμματα 6/3,1927

• 10/1/1993, Γαλάτεια Καζαντζάκη, Πως γνώρισα τον Κ. Πααλαμά (από περ. Νέοι Σταθμοί 4-5/4,3,1959)

• 21/2/1993, Ειρήνη η Αθηναία. Ανέβηκα την γνώμην, μαρμαρένια σκάλα…, (από την Εστία 29/1/1930)

• 21/2/1993, Κώστας Μ. Μιχαηλίδης, Κωστής Παλαμάς(από Ταχυδρόμο της Μυτιλήνης 1/1/1931)

• 21/2/1993, Ντόλης Νίκβας, Τι μ’ έφερε στο σπίτι…(από περ. Εβδομάς 20/11/1930)

• 21/2/1993, Γ. Π. Δημάκος, Επισκέψεις λογοτεχνών και δημοσιογράφων στο σπίτι του Παλαμά. Επιμέλεια-επιλογή: Γιώργος Ζεβελάκης

• 2/5/1993, Λορέντζος Μαβίλης, Ένα γράμμα στον Κωστή Παλαμά

• 24/5/1998, Διονύσης Καψάλης, Ο κλασικός συγγραφέας

• 2/3/2003, Κώστας Κουτσουρέλης, Εξήντα χρόνια από τον θάνατό του

-Η ΒΡΑΔΥΝΗ

• 4/1/1998, Γιάννης Καιροφύλας, «Ευλογητός που λύτρωσες τη Μούσα και την έζησες…»

31/5/1998, Κυριακή Τρακάδα, συνέντευξη με τον Κώστα Σαρδελή. Η ζωή του ασάλευτου ταξιδιώτη Κ. Παλαμά

27/9/2003, Αφιέρωμα στον Κωστή Παλαμά, επιμέλεια: Ειρήνη Μπέλλα. Σύνταξη ύλης: Ανθή Κοντορούση.

Ξενοφών Α. Κοκόλης, Τον χρησιμοποιήσαμε, τον λατρέψαμε, τον βαρεθήκαμε, τον ξεχάσαμε….

Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού, Ο Κωστής Παλαμάς σήμερα

Ειρήνη Μπέλλα, Η δικαίωση και Η ζωή, το έργο και ο τελευταίος αποχαιρετισμός

Ρέα Πράπα, Κλικ στη ζωή του Κωστή Παλαμά

-ΕΘΝΟΣ-ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

• 14/4/1985, Χρήστος Χαιρόπουλος, Ένας ποιητής γεμάτος ταλέντο και περηφάνια

• 19/5/1985, Κώστας Τσαούσης, Ραχήλ, Ένας Παλαμάς δεσμώτης του έρωτα

• 15/3/1987, Αρτέμης Μάτσας, Η δικαίωση του Παλαμά

• 4/3/1990, Κώστας Τσαούσης, Ο θησαυρός του ποιητή

• 2/3/1993, Γιώργος Μαρκόπουλος, Συγκινούσε στην εποχή του

• 2/3/1993, Γιάννης Κοντός, Θα τον ανακαλύψουν οι επόμενες γενεές…

• 2/3/1993, Σπύρος Τσακνιάς, Παρών ή παρελθόν;

• 14/3/1993, Κώστας Ι. Τσαούσης, Είμαι εγώ η ακατάλυτη ψυχή των Σαλαμίνων

• 2/2/2003, Κάρολος Μπρούσαλης, Η Ελλάδα ακουμπά στο φέρετρο του Παλαμά

• 2/3/2003, Τάκης Κατσιμάρδος, «Αντίο» στον ποιητή του γένους

• 2-8/2/2003, Δημήτρης Ιατρόπουλος, Περί την «διάρκειαν»

• 15/6/2003, Δήμητρα Ρουμπούλα, «Καβαφιστές»-«Παλαμιστές»

-Ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• 26/2/1978, Σ. Χρήστου, Ο Παλαμάς και το έργο του

• 12/3/1978, Δημήτρης Γιάκος, Ο Σατιρικός Παλαμάς

• 27/2/1983,Τάκης Αδάμου, Ο ποιητής του καιρού του και του γένους του

• 28/2/1993, Νίκος Καραντηνός, Ηχήστε οι σάλπιγγες…

• 28/2/1993, Κώστας Καραχάλιος, Ο δημιουργός και τα κοινωνικά του όρια

• 28/2/1993, Μιχάλης Μερακλής, Ο Παλαμάς

• 28/2/1993, Δημήτρης Πανουσάκης, Η αντιφατική μοναδικότητά του

• 28/2/1993, Γιώργης Τρικαλινός, Ποιητής χρονογράφος της φυλής

• 19/12/1993, Μιχάλης Μερακλής, Το έτος Παλαμά

• 13/8/1995, Πέπη Δαράκη, Ο Εκπαιδευτικός Παλαμάς

• 25/2/2001, Αριστούλα Ελληνούδη, Παντοτινός και του καιρού μας ποιητής

• 27/2/2001, Γιώργος Χουρμουζιάδης, … του ωραίου, του μεγάλου και τ’  αληθινού

• 26/3/2003, Κώστας Μωραϊτης,- Η. Μόρτογλου, Ο μεγάλος άγνωστος

-ΤΟ ΒΗΜΑ

• 23/3/1979, Mario Vitti, Γιατί έπεσε ο Παλαμάς και ανέβηκε ο Καβάφης

• 24/2/1991, Σάντρα Μπακογιαννοπούλου, Οι ερωτικές επιστολές του Παλαμά

• 8/11/1992, Εμμανουήλ Κριαράς, Η σύγκρουση Παλαμά-Ψυχάρη για το βραβείο Nobel.

• 21/2/1993, Βενετία Αποστολίδου, Η γνώμη των κριτικών (Αιμίλιος Χουρμούζιος) και «Πιστεύω πως ο Παλαμάς είναι ένα τόσο σημαντικό πρόσωπο (Γιώργος Σεφέρης)

• 21/2/1993, Ιάκωβος Γ. Διαμαντόπουλος, Στο προσκέφαλο του ποιητή…

• 21/2/1993, Κωνσταντίνος Θ. Δημαράς, Κωστής Παλαμάς

• 21/2/1993, Γιώργος Θεοτοκάς, μνήμη Κωστή Παλαμά

• 21/2/1993, Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, Ο ποιητής της εθνικής γραφής

• 21/2/1993, Θεόδωρος Γραμματάς, Η «Τρισεύγενη» και τα «αγέννητα»

• 21/2/1993, Δημήτρης Μητρόπουλος, Οι γυναίκες στη ζωή του…

• 21/2/1993, Μάριος Πλωρίτης, Ο σαρδονικός Παλαμάς, τα γυμνάσματα της οργής

• 21/2/1993, Μαίρη Παπαγιαννίδου, Γιατί δεν του απένειμαν το Νόμπελ Λογοτεχνίας

• 4/4/1993, Νάσος Βαγενάς, Η χρησιμότητα των επετείων

• 27/6/1993, Νάσος Βαγενάς, Το μυστήριο ενός πνεύματος

• 23/3/1997, Λίνας Λυχναρά, Δύο εθνικά ποιήματα. Δωδεκάλογος του Γύφτου- Άξιον Εστί.

• 25/10/1998, Παναγιώτα Μπίτσικα, Ο Παλαμάς δεν μένει πια εδώ

• 1/10/2000, Π. Λινάρδου, Η κληρονομιά της πρώτης Ολυμπιάδας

• 16/3/2003, Διπλή επέτειος ΠΑΛΑΜΑΣ-ΚΑΒΑΦΗΣ, Η μεγάλη αντίθεση. Επιμέλεια αφιερώματος: Γιάννης Κ. Πρετεντέρης.

Νάσος Βαγενάς, διαφορετικοί άλλα πόσο;

Roderick Beaton, Ποιητές του αισθητισμού και του ελληνισμού

Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού, Την τέχνη τους «πολύ ηγάπησαν»

Δημήτρης Δασκαλόπουλος, «…ποιητής ωμολογημένης πρωτοτυπίας…»

-ΗΜΕΡΗΣΙΑ

• 1-2/3,1993, Τάκης Κατσιμάρδος, Ξέσπασμα ελευθερίας στην κηδεία του Παλαμά

• 20-21/9,2003, Τέα Βασιλειάδου: επιμέλεια, Αφιέρωμα στον Κ. Π. Βασίλης Ρούβαλης, «Μήνυμα» μέσα στο χρόνο. Γιώργος Βαϊλάκης, Εξήντα χρόνια από τον θάνατο του Κ. Παλαμά, και, Διαχρονικός, δεξιοτέχνης με πλούσια ποιητική γλώσσα

-ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ-ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

• 3/3/1978, Κώστας Ι. Τσαούσης, Κωστής Παλαμάς: ο ποιητής προφήτης

• 15/6/1978, Νικηφόρος Βρεττάκος, Πολιτικές σκοπιμότητες στην πνευματική ζωή του τόπου

• 20/3/1983, Νικηφόρος Βρεττάκος, Γενικές σκέψεις με αφορμή την επέτειο του Κ. Παλαμά

• 8/4/1983, Ηλία Μίχαλου, Ο τάφος είναι πέρασμα προς την αθανασία

• 24/2/1993, Δημήτρης Γκιώνης, Μια ανέκδοτη επιστολή του Ρομάν Ρολάν στον Καλομοίρη

• 24/2/1993, Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος, Ποιητικός χρονογράφος της φυλής

• 24/2/1993, Νίκη-Κ. Ρ., «Ποιητικός χρονογράφος της φυλής»

• 24/2/1993, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Τι έγινε η φλογέρα του ποιητή;

• 8/8/2001, Άννα Στεργίου, «Να σωθεί το Κιόσκι του Παλαμά»

-ΕΞΟΡΜΗΣΗ

• 25/2/1990, Στέφανος Σταμάτης, Ο Παλαμάς σήμερα: λίγες σκέψεις

• 23/2/1992, Δημήτρης Γιάκος, Μνήμη Κωστή Παλαμά

• 26/2/1995, Δημήτρης Γιάκος, Μνήμη Κωστή Παλαμά

-ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

• Αλέξης Διακόπουλος, Αφήνουν βορά στο χρόνο το σπίτι που πέθανε ο Παλαμάς

-Η ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ

• 2/3/1980, Χρ. Φιλιππίδης, Μερικές σκέψεις γύρω από την ποιητική δημιουργία

• 22/3/1981, Λιλή Ιακωβίδη, Έτσι ερωτευτήκαμε με τον Παλαμά

-ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

• 25/2/1973, Άγγελος Δόξας, Τα χέρια στην ποίηση του Παλαμά με 9 ανέκδοτα τραγούδια

-Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ

• 23/10/2004, Ματίνα Καλτάκη, Παλαμάς-Αττίκ-Λαπαθιώτης-Δέλτα. Το κουαρτέτο των «νικημένων»

• 1/6/1996, Ματίνα Καλτάκη, Ο Παλαμάς θα «ανατείλει» ξανά (Βιβλία του θεατρολόγου Βάλτερ Πούχνερ)

• 13/9/2003, Μάνιας Στάϊκου, Τρείς και τέσσερεις ποιητές στην συσκευασία του ενός

-Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

• 23/2/1989, Άγγελος Βογάσαρης, Κωστής Παλαμάς ο αθάνατος τραγουδιστής της Ελλάδας

• 18/2/1997, Αθανάσιος Ζαφειρόπουλος, Ένας μεγάλος σταθμός στην Ιστορία της Κατοχής

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

-ΓΡΑΜΜΑΤΑ

• 1943-αφιέρωμα στον Κ.Π., Τέλλος Άγρας, Τα κύρια στοιχεία της ποιητικής του

• 1943, Ρήγας Γκόλφης, Ο Δημοτικισμός του Παλαμά

• 1943, Κωνσταντίνος Θ. Δημαράς, Η μεταρσίωση του ρυθμού στο έργο του Παλαμά

• 1943, Νίκος Λούβαρης, Κωστής Παλαμάς, ο στοχαστής

• 1943, Εμμανουήλ Κριαράς, Η Γλώσσα του Παλαμά

• 1943, Ανδρέας Καραντώνης, Ο Ποιητής Κωστής Παλμάς

• 1943, Λέων Κουκούλας, Η Τρισεύγενη του Κωστή Παλαμά

• 1943, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Η πεζογραφία του Κωστή Παλαμά

• 1943, Λίνος Πολίτης, Ο στίχος του Κωστή Παλαμά

• 1943, Τάκης Παπατζώνης, Το μεταφραστικό έργο του Παλαμά

• 1943, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Η σοφία και το πάθος

• 1943, Αιμίλιος Χουρμούζιος, Ο Κριτικός Κωστής Παλαμάς

• 2/2,1994 (ποίημα) και, τχ.3/3,1944, τχ.4/4,1944, Νίκος Βέης Ένα παιδικό ταξίδι του Κ. Π.

• 5-6/5,6,1944, Αιμίλιος Χουρμούζιος, Ο Παλαμάς και η Εποχή του

• 2-5/25-3-1947 και 7-8/25-4-1947, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Η εσωτερική περιπέτεια του Κωστή Παλαμά

-ΤΑ ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

• 10/10,1935, Ανδρέας Καραντώνης, Οι νύχτες του Φήμιου

-ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

• 27/25-3-1949, Θεμιστοκλής Αθανασιάδης-Νόβας, Το Ελληνικό μεγαλείο του Παλαμά

-ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ

• 739/15-4-1958, Αιμίλιος Χουρμούζιος, Ο Παλαμάς και η Εποχή του(σε συνέχειες)

• 809/15-3-1961, Πέτρος Χάρης, Βίοι Παράλληλοι

• 1168/1-3-1976, Ανέκδοτα Κείμενα. Σχολιασμένα από τον Θεόδωρο Ξύδη

• 1216/1-3-1978, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Οι μεταφράσεις του Παλαμά

• 1264/1-3-1980, Θεόδωρος Ξύδης, Υμνογραφικές απηχήσεις στον Παλαμά

• 1331/Χριστούγεννα 1982, Θεόδωρος Ξύδης, Η γυναίκα του αρχαίου μύθου στον Παλαμά

• 1597/15-1-1994, Γιώργος Αλισανδράτος, Η γλωσσική ευαισθησία του Παλαμά.

• 1598/1-2-1994, Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια, Παλαμάς-Σικελιανός

• 1602/1-4-1994, Δέσποινα Ι. Δούκα, Το Α΄ Διεθνές Συνέδριο για τη ζωή και το έργο

• 1614/1-10-1994, Κώστας Νυμφόπουλος, Ο Παλαμάς και η κριτική

• 1624/1-3-1995 και 1625/15-3-1995, Βάλτερ Πούχνερ, Θάνατος Παλληκαριού

• 1637/15-9-1995, Γιώργος Γ. Αλισανδράτος, Νέα δημοσιεύματα του ιδρύματος Κωστή Παλαμά

• 1216/1-3-1978, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Οι μεταφράσεις του Παλαμά

-ΔΙΑΛΟΓΟΣ

• 8/6,1990, Κ. Π. Παζαρακιώτης, ο πνευματικός πατέρας του έθνους

• 13/12,1994, Κ. Π. Παζαρακιώτης, Η Τρισεύγενη

-ΚΛΠ, και τέχνες και γράμματα

• 1/5,1993, Γιώργος Μπαλούρδος, Άγρυπνη και φωτεινή συνείδηση

-ΣΗΜΕΙΟ

• 1/1992, Μιχάλης Πιερής, Σεφερικά ίχνη στον Κάλβο του Κωστή Παλαμά

-ΘΑΛΛΩ

• 8/Καλοκαίρι 1996, Εμμανουήλ Κριαράς, Ο Παλαμάς αγωνιστής του Δημοτικισμού.

-Ο ΠΟΛΙΤΗΣ

• 97/3,1989, Νέτα Αποστολίδου, Ο Παλαμάς και το Ταξίδι του Ψυχάρη

• 122/4,1993, Διονύσης Καψάλης, Ο «Ελάσσων» Παλαμάς

-ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ

• 9/1952, Ένα ανέκδοτο γράμμα του Παλαμά στην Αιμιλία Δάφνη

• 9/1952, Άλκη Θρύλου, Η προσφορά του Παλαμά

• 16/1959, Ανδρέας Καραντώνης, Ο Παλαμάς και η εποχή του

• 17/1960, Κώστας Καιροφύλας, Ο Παλαμάς και ο Δροσίνης όπως τους γνώρισα

• 18/1961, Τρία λαϊκά παραμύθια με πρόλογο του Κ. Π.

• 21/1964, Γ. Π. Κουρνούτου, Ο Ευπατρίδης

• 28/1971, Ανάμνηση Κωστή Παλαμά της Αιμιλίας και του Στέφανου Δάφνη

• 31/1974 Αθησαύριστα κείμενα Εις τον δρόμον

• 33/1976, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Το προφητικό στοιχείο στην Παλαμική ποίηση

• 34/1977, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Το προφητικό στοιχείο στην Παλαμική ποίηση

• 35/1978, Σίτσα Καραϊσκάκη, Στέφαν Γκέοργκ και Κωστής Παλαμάς

• 35/1978, Ανδρέας Καραντώνης, Οι Αστρικοί κόσμοι στην ποίηση του Παλαμά

• 36/1979, Ανδρέας Καραντώνης, Εικόνες της Πόλης στο έργο του Κωστή Παλαμά

• 36/1979, Θεόδωρος Ξύδης, Ο Παλαμάς και το γλωσσικό ζήτημα

• 37/1980, Θεόδωρος Ξύδης, Ο Παλαμάς και το παγκόσμιο πνεύμα

• 38/1981, Ανδρέας Καραντώνης, Ποιητική ανάμνηση Παλαμά και Βενιζέλου

• 38/1981, Θεόδωρος Ξύδης, Η Νεοελληνική παρουσία του Παλαμά

• 39/1982, Θεόδωρος Ξύδης, Απόψεις του Παλαμά για την ποίηση και τον ποιητή

• 40/1983, Θεόδωρος Ξύδης, Το πάθος και η περισυλλογή στην ποίηση του Παλαμά

• 41/1984, Γιώργος Βαλέτας, Τα Αντιστασιακά του Παλαμά

• 46/1989, Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, Ο Κωστής Παλαμάς στις «Δοκιμές» του Γιώργου Σεφέρη

• 55/1998, Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Ο Παλαμάς και η Ρωμιοσύνη

• 60/2003, Παύλος Ναθαναήλ, Κωστής Παλαμάς, είναι επίκαιρος

-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

• 13/5,1956, Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Τρεις παράγραφοι για τον Παλαμά

-ΕΛΛΑΔΑ

• 12/3,1964, Γιάννης Κορίδης, Ο Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα

-ΕΠΙΛΟΓΟΣ

• χρόνος 2/11,1993, Κωνσταντίκος Δεσποτόπουλος, 50 χρόνια από το θάνατο του Παλαμά

-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

• Δημήτρης Σιατόπουλος, Οι στερνές ώρες και η Κηδεία του Παλαμά

-Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ

• 115/1,2,2003, Θανάσης Γιαπιτζάκης, Ο εθνικός ποιητής

-ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΜΑΣ

• 7-8/1,2,1959, Στέλιος Γεράνης, Κωστής Παλαμάς

• 9/3,1959, Γιάννης Κορδάτος, Μερικές σκέψεις για το έργο του Παλαμά

-ΤΟΜΕΣ

• 36/5,1979, Άγγελος Δόξας, Η γυναίκα στη ζωή και στο έργο του Κωστή Παλαμά

-ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΕΣΤΙΑ

• 3/5,6,1973, Απόστολος Ζορμπάς, Ο Παλαμάς και η Μουσική

-ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

• 3/7,1985, Βασίλης Θασίτης, Περί Φαλμεράϋερ

-ΕΙΚΟΝΕΣ

• 435/3-3-1993, Δημήτρης Ιατρόπουλος, Ταξιδεύει στον καιρό 50 χρόνια τώρα

-ΔΙΠΛΟ ΤΗΛΕΡΑΜΑ

• 827/9-1-1993, Βικτωρία Δερδεμεζή, Η ζωή του εθνικού μας ποιητή στη τηλεόραση

-ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ

• 19/10,11,12,1989, Ηρακλής Εμμ. Καλλέργης, Ο λυρισμός του Κωστή Παλαμά

-ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

• 1/5,1959, Γιώργος Μ. Πολιτάρχης, Φύση και ζωή στο έργο του Παλαμά

-ΕΥΘΥΝΗ

• 81/9,1978, Παναγιώτης Φωτέας, Μνήμη Παλαμά

-ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΝΕΥΜΑ

• 87/Άνοιξη 1993, Άλκης Φωτεινός, Για το έτος Παλαμά

-ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

• τόμος 1959, Γ. Αθανασιάδης-Νόβας, Αθανασίας μνημόσυνο

• τόμος ΛΣ΄, Κωνσταντίνος Μαλαφάντης, Θέσεις του Κ. Παλαμά για τα αναγνωστικά

• τόμος Μ/1998, Δημήτρης Ι. Καραμβάλης, Τα Αυτοβιογραφικά του Κωστή Παλαμά

-ΠΟΙΗΣΗ

• 19/Άνοιξη 2002, Μάριος Μαρκίδης, Η Αλεξάνδρεια του Κωστή Παλαμά

• 21/Άνοιξη-Καλοκαίρι 2003, Αλεξάνδρα Σαμουήλ, Μεταμορφώσεις του Φωτόδεντρου

• 22/Φθινόπωρο-Χειμώνας 2003, Διονύσης Καψάλης, Μια συνάντηση του Τέλλου Άγρα με τον Κωστή Παλαμά

-ΓΙΑΤΊ

• 216/6,1993, Κώστας Γ. Μίσσιος, Κωστής Παλαμάς

-ΑΝΤΙ

• 545/18-2-1994, Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού, Αγνάντια το παράθυρο…

• 760/5-4-2002, Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια, Baudelaire-Παλαμάς: Ένα ταξίδι στα Κύθηρα»

-γράμματα και τέχνες

• 71/1994, Αικατερίνη Κουμαριανού, Ο Κωστής Παλαμάς και ο ελληνικός Τύπος

-ΔΑΥΛΟΣ

• 144/12,1993, Θανάσης Κουκοβίτσας, Ανδρέας Κάλβος-Κωστής Παλαμάς: Δύο σταθμοί στην πορεία της Νεοελληνικής Ιδεολογίας

-ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ

• 384/6,2000, Στέλλα Κοκκίνη-Pink, Κωστής Παλαμάς-Σ. Σαμαράς, Οι δημιουργοί του Ολυμπιακού Ύμνου

-ΝΕΑ ΑΥΓΗ

• 15/5/1943, Γιώργος Μετσόλης, «Στον Παλαμά», ποίημα αφιερωμένο στον Κωστή Παλαμά

ΒΙΒΛΙΑ-ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

• Τάκης Αδάμου, Η λογοτεχνική μας κληρονομιά, Καστανιώτης 1979

• Μάρκος Αυγέρης, Έλληνες Λογοτέχνες, 1982

• Κώστας Βάρναλης, Αισθητικά-Κριτικά, Κέδρος 1978

• Κώστας Βάρναλης, Πεζός Λόγος, Κέδρος 1978

• Αγαθή Γεωργιάδου, Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες… (Παλαμάς-Καβάφης-Σικελιανός-Βάρναλης), Μεταίχμιο 2005, τόμος 1ος

• Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Φιλολογικές διαδρομές,

• Σοφία Γεδεών, Λογοτεχνία των Ελλήνων, Χάρη Πάτση χ.χ.(ο θάνατος του παλικαριού στο σχολείο)

• Κωνσταντίνος Γεωργούλης, Λογοτεχνία των Ελλήνων, Χάρη Πάτση χ.χ. (Ο Παλαμάς ερμηνευτής του λαού και προφήτης)

• Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος, Φιλολογικά, Φέξης/ Εστία 1981

• Κώστας Δημητριάδης, Ένας Αιώνας Ρωμαντισμού, Εστία χ.χ.

• Φώτης  Δημητρακόπουλος, Ο Νεοελληνισμός στη Λογοτεχνία, Καστανιώτης 1990

• Γεώργιος Δημάκος, Οι εξέχοντες έλληνες από την καλή και την ανάποδη, Εβδομαδιαία Παγκόσμιος Φιλολογική Εγκυκλοπαίδεια, Κυριακή 1/6/1934

• Πάνος Καραβίας, Λογοτεχνία των Ελλήνων, Χάρη Πάτση χ.χ. (Ο Παλαμάς αντιποιητικός)

• Ερατοσθένης Καψωμένος, Αναζητώντας το χαμένο Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, Πατάκη 2002

• Ανδρέας Καραντώνης, Φυσιογνωμίες, Α΄, Παπαδήμα 1977

• Κωστής Κοκόροβιτς, 5 μελετήματα, Μαυρίδης 1986

• Γιάννης Καιροφύλλας, Η Αθηναϊκή Σάτιρα, Φιλιππότης 1981

• Μπάμπης Κλάρας, Δοκίμια, Εστία 1967

• Γιάννης Κοντός, Τα Ευγενή Μέταλλα, Κέδρος 1994

• Γιάννης Κουβαράς, Επί πτερύγων βιβλίων, Σοκόλης 1995

• Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Μύρο και Δάκρυ, Ίκαρος 1988

• Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Αποτιμήσεις, Ίκαρος 1978

• Ευάγγελος Ν. Μόσχος, Οράματα και Θεωρήσεις, Τάσος Πιτσιλός 1995

• Μιχάλης Μερακλής, Η Ελληνική Ποίηση, τόμος Β΄, Σοκόλης 1989

• Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, Αναφορά στους Αρχαίους, Ίδρυμα Χορν Γουλανδρή 1994

• Πανγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, Προοπτικές και Προσεγγίσεις, Νεφέλη 1991

• Βίκυ Πάτσιου, Τα πρόσωπα του παιδιού στην πεζογραφία, Δωδώνη 1991

• Θανάσης Παπαθανασόπουλος, Λογοτεχνικά Μελετήματα, Θουκυδίδης 1982

• Τριαντάφυλλος Πίττας, Φαντασία, Εστία 1989

• Μιχάλης Περάνθης, Απόψεις, Αθήνα 1961

• Μιχάλης Πετρίδης, Οι τωρινοί λογοτέχνες, Αθήνα 1927

• Γιώργος Μ Πολιτάρχης, πρόσωπα και ιδέες, Το ελληνικό βιβλίο 1963

• Κώστας Προύσης, Έλληνες ποιητές και πεζογράφοι, Εστία 1989

• Απόστολος Σαχίνης, Τετράδια Κριτικής σειρά 8^η, Εστία 1993

• Κώστας Στεργιόπουλος, Περιδιαβάζοντας τόμος Β΄, Κέδρος 1986

• Αναστάσιος Στέφος, Νέα Ελληνική Γραμματεία, Πορεία 1992

• Δημήτρης Σταμέλος, Ρουμελιώτικη Λογοτεχνία

• Άννα Συνοδινού, Πρόσωπα και Προσωπεία, Αυτοβιογραφικό χρονικό, Αδερφοί Βλάσση 1998

• Δημήτρης Τσάκωνας, Λογοτεχνία και Κοινωνία στο Μεσοπόλεμο, Κάκτος 1987

• Δημήτρης Ταγκόπουλος, Φιλολογικά Πορτραίτα 1886-1922, Παϊρίδης 1988

• Δημήτρης Τζούλης, Ψυχανάλυση και Λογοτεχνία, Οδυσσέας 1993

• Κωνσταντίνος Α. Τρυπάνης, Ελληνική Ποίηση. Από τον Όμηρο ως τον Σεφέρη, Εστία 1988

• Νικόλαος Τωμαδάκης, Απανθίσματα, Γ. Φέξης 1962

• Γ. Ι. Φουσάρας, Μορφές της Νέας Λογοτεχνίας, Αθήνα 1952

• Γιάννης Χατζίνης, Τρείς Σταθμοί. Ψυχάρης-Παπαδιαμάντης-Παλαμάς, Λουκάτος-Αθήνα 1943

• Γιάννης Χατζίνης, Προτιμήσεις, Γ. Φέξη 1963

• Γιάννης Χατζίνης, Ελληνικά Κείμενα, γ΄ έκδοση Π. Οικονόμου χ.χ.

     Εδώ σταματώ, το βιβλιογραφικό αυτό σεργιάνι στον ποιητή και την ποίηση του Κωστή Παλαμά. Σκέφτηκα για μεγαλύτερη ευκολία των ενδιαφερομένων για το έργο του ποιητή, να συντάξω τον κατάλογο αυτόν κατά έντυπο(εφημερίδες- περιοδικά) όχι κατά αλφαβητική σειρά. Ίσως έτσι διευκολυνθεί ο αναγνώστης ή ο μελετητής της Παλαμικής ποίησης, να ανατρέξει να βρει και άλλα στοιχεία για το έργο του. Δεν ασχολήθηκα καθόλου με ιστορίες της λογοτεχνίας, ανθολογίες ποιητικές, λεξικά, εγκυκλοπαίδειες. Τα άφησα για άλλη στιγμή, καθώς και τα δοκιμιακά εκείνα μελετήματα που αναφέρονται στον ποιητή, και, τα ποιήματά του, ή τα δημοσιεύματα του σε περιοδικά.

      Όσο για τον Θάνατο του εθνικού μας ποιητή, άφησα τελευταία τα εξής δημοσιεύματα:

Πολεμικός Τύπος, Νούμερο 28. Περιλαμβάνει τις εξής εφημερίδες: Ακρόπολις 4/2/1943, Η Καθημερινή Κυριακή 28/2/1943, «Απεβίωσε χθες ο Κωστής Παλαμάς»

Το Κουαδβρίδιο Κυριακή 10/3/1943, ‘Ενας μεγάλος έλληνας ποιητής που απέθανε. Ο Pilippo Mario Pontani, γράφει για την ποίηση του Κωστή Παλαμά.

Απελευθερωτής 1943και το κείμενο του Βασίλη Λαμπρόπουλου, Το φέρετρο στο οποίο ακουμπά η Ελλάδα

Γιώργος Καράγιωργας, Η Καθημερινή 27/2/1983, Τη φοβερή μέρα που οι σημαίες ξεδιπλώθηκαν της Λευτεριάς.

Γιάννης Γουδέλης, Ελευθεροτυπία 28/2/2/1983, Ήμουν στην κηδεία του Παλαμά

Αλέξης Βρανάς, Ο Ριζοσπάστης 1/3/1981 Ο θάνατος και η κηδεία του Κωστή Παλαμά συγκλονίζει την Αθήνα

Γιώργος Θεοτοκάς, Η Καθημερινή 28/2/1993, Η κηδεία του Παλαμά

Ιωάννης Κωστελένος, Τα Νέα 27/3/1993, Η κηδεία του Παλαμά

Τα Νέα 27/2/1979, Μνήμη Κωστή Παλαμά

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

Ο Θάνατος του Ποιητού προκαλεί κάτι περισσότερον από την θλίψιν. Ολόκληρος ο Ελληνισμός της Μητρός-Πατρίδος θα αισθανθή βαθύτατον το άισθημα του δέους εμπρός εις τον νεκρόν της προσωπικότητος που μετουσίωσεν εις αξίους της παλαιάς και μεγάλης μας ποιητικής παραδόσεως στίχους, τα ιδανικά τους παλμούς και τας εξάρσεις, μιας αξιοπρεπούς φυλής. Εις τον Κωστήν Παλαμάν θα αποδοθή η μεγαλυτέρα εθνική εισφορά των νεώτερων ελληνικών χρόνων ότι ήνωσε το νήμα της ιστορίας των χρόνων των γενεών που ζουν με το νήμα της ιστορίας των γενεών που επέρασαν και έστησαν εις την γωνίαν αυτήν της ηπείρου τα τρόπαια μιας τρισχιλιετούς ιστορίας….

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πρώτη γραφή σήμερα, 13/3/2016

Πειραιάς, Κυριακή, 13 Μαρτίου 2016