Μύθοι για τις γάτες

 

               Μύθοι   για   την   γάτα

     Όπως για όλα τα ζώα, το ίδιο και για την γάτα, υπάρχουν πολλοί μύθοι. Μεταφέρουμε μερικούς συνοπτικούς και διδακτικούς, από την πλούσια συλλογή του Κ.  Καφαντάρη, χωρίς αλλαγές στο ύφος και στην έκφραση:

-Μια φορά ένας γάτος έκαμε τον ψόφιο και εγέλασε τα ποντίκια και τα ‘φαγε. Στα ύστερα εψόφησε αληθινά και τον επετάξανε στα σαρίδια. Τα μικρά τα ποντικάκια, σαν τον είδανε ψόφιο, ετρέξανε στα μεγάλα και τους είπανε πως ο γάτος εψόφησε. Εκείνα όμως, θυμώντας την λαχττάρα που ετραβήξανε όντας έκαμε τον ψόφιο, δεν το πιστεύανε. Τα μικρά τα ποντικάκια για να τους πείσουνε πως αλήθεια εψόφησεν ο γάτος, ανεβήκανε απάνω του και χορεύανε. Ένας από τους μεγάλους ποντικούς, λέει: «Και καπνοσακούλα να τον ιδώ, δεν θα το πιστέψω».

-Μια φορά ένας γάτος, για να φάει πολλά ποντίκια, εδιαλάλησε ότι επήγε στον Ιορδάνη και έγινε χατζής και για τούτο δεν θα ματαφάει κρέας. Και για να πιάσει φιλία με τα ποντίκια, τα επροσκάλεσε μια ημέρα σε τραπέζι, αφού εμάζωξε μερικές κόρες ψωμί, φλούδες από τυρί και άλλα τέτοια και τις έβαλε μέσα σε μια αποθήκη αδειανή. Τα ποντίκια αφού εφάγανε, αρχινήσανε να χορεύουν. Ο γάτος σαν τα είδε και απομακρυνθήκανε από τις τρούπες τους, αρχίνησε να κουνάει τα μουστάκια του δεξιά και αριστερά και ετήραγε πούθε να αρχινήσει. Οι γέροι ποντικοί, σαν είδανε το γάτο να στροφογυρίζει τα μουστάκια του, επιάσανε τον τοίχο και είπανε στα μικρά ποντικάκια: «Κατά τον τοίχο τον χορό, γιατί τα μουστάκια του κουμπάρου μου δεν μοιάζουνε για χατζή».

-Ένας γάτος μια φορά, αποφάσισε ν’ αγιάσει. Να μην πιάνει πια μήτε ποντικούς, μήτε πουλιά, μήτε να κλέβει από το τραπέζι φαγιά. Κι επήγε σ’ ένα μοναστήρι. Πράγματι, έδειξε μετάνοια πολλή για τες πράξεις του και τον έκαμαν διάκο. Μιάν ημέραν όμως που κρατούσε το θυμιατό στο ένα χέρι και τη λαμπάδα εις το άλλο κι εθυμιάτιζε τον παπά που γύριζεν τα άγια, επετάχτηκεν ένας ποντικός. Ο γάτος, άμα είδεν τον ποντικό, εξέχασε πως ήτο διάκος και ξαπολά το θυμιατό και τη λαμπάδα και τρέχει να πιάσει τον ποντικό.

-Μια νοικοκυρά έκαμνε το γάλα και καθώς το έκαμνεν, ο γάτος επαραμόνευεν μήπως τη γελάσει κι αρπάξει κανένα τυρί, και καμιά μυζήθρα, αλλά δεν τα κατάφεραν. Τα πρόσεχε κι από κει κι από δω από το γάτο. Άμα τελείωσεν, έβαλεν τα τυριά μέσα στη στάμνα, την εστούπωσε κι αναποδογύρισε κι από πάνω της ένα κοφίνι. Τις μυζήθρες ήθελε να τις βάλει στον ήλιο και για να μην τες φάει ο γάτος, κοντά στο παραθύρι, τες έβαλε πάνω, κι επήγε στην δουλειά της. Ο γάτος έκατσε πάνω στο παραθύρι κι εθεώρει τις μυζήθρες κι εξερογλειφόταν. Επετάχτηκε μια, δυό, τρεις βολές, δεν τα κατάφεραν ν’ αρπάξει καμία, γιατί ήσαν πολύ ψηλά. Έκατσε κει χάμω κι εσυλλογιόταν. Ύστερα από λίγη ώρα, λέει:

«Αλλά τι τυραννιούμαι τόσην ώρα δω χάμω σαν τον τρελό; Ξέφυγε τελείως από το νου μου. Σήμερα είναι Τετάρτη κι εξέχασα πως δεν τρώμε λύπη». Κι εξεκίνησεν κι έφυγεν.

-Μια φορά μια γάτα έπιασε ένα σπουργίτη κι ετοιμαζόταν να τον φάει. Ο σπουργίτης, με πονηριά και ψυχραιμία, της λέει: «Κυρά ψιψίνα μου, εσύ που αγαπάς τόσο την καθαριότητα, πού ακούστηκε να ετοιμάζεσαι να φας με ακάθαρτα πόδια;». Η γάτα, έτρεξε να πλύνει τα πόδια της και ο σπουργίτης βρήκε ευκαιρία και πέταξε στον αέρα.

-Μια φορά, ένας αγριόγατος ντύθηκε γιατρός, πήρε μαζί τους τα σχετικά εργαλεία και πήγε στο κοτέτσι να θεραπεύσει τις κότες που ήσαν άρρωστες. Αφού στάθηκε στην είσοδο του κοτετσιού άρχισε να τις ρωτάει στοργικά, πώς πηγαίνει η υγεία τους. Η πιο έμπειρη γερόκοτα, απάντησε: «Καλούτσικα είμαστε, μα όταν φύγεις από δω θα γίνουμε ακόμα καλύτερα».

-Ο Σεραφείμ Τσιτσάς, αφηγείται το εξής χαριτωμένο, σύγχρονο ανέκδοτο:

Η γάτα νιαουρίζει έξω από την τρύπα του ποντικού. Εκείνος την ακούει και χώνεται βαθύτερα στην τρύπα του. Κάποτε σταματάει το νιαούρισμα κι ύστερα από λίγο, ακούγονται γαυγίσματα σκύλου. «Ο σκύλος ήρθε», σκέφτηκε το ποντίκι, «και κυνήγησε τη γάτα. Άρα, μπορώ να βγω άφοβα από την τρύπα μου…». Μόλις όμως ξετρύπωσε, έπεσε στα νύχια της γάτας, που βρισκόταν στην ίδια θέση της και παραμόνευε.- «Ώστε συ κακούργα έκανε το σκύλο!» της λέει έντρομο το ποντίκι.-«Μάλιστα, εγώ γαύγισα» απαντά η γάτα. «Σήμερα, δυστυχώς, δεν μπορείς να ζήσεις, αν δεν ξέρεις και μια ξένη γλώσσα!».

-Ο Θεόδωρος  Δηληγιάννης, όταν ανέλαβε πρωθυπουργός, για λόγους οικονομίας, έκοψε από τον προϋπολογισμό πενήντα (50) δραχμές, με τις οποίες αγόραζαν πλεμόνια για να συντηρούν γάτες στα υπουργεία. Σε απορία των γατόφιλων, δήλωσε: «Δεν δύναται το κράτος να τρέφει γάτους αργόμισθους. Πρέπει να τρέφονται ούτοι με ποντικούς, εφόσον άλλωστε τους έχομεν προς τον σκοπόν αυτόν. Τους φθάνει, νομίζω, η επαρκέστατη αμοιβή της δωρεάν ενοικήσεως εις τα υπουργεία κι η ασφάλεια που έχουν εκεί μέσα!». Αποτέλεσμα: Και η οικονομία έγινε και οι ποντικοί εξολοθρεύτηκαν από τους πεινασμένους γάτους.

-Τελειώνουμε με μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή είδηση, που μεταδόθηκε από το πρακτορείο ΤΑΣΣ στις 3 Νοεμβρίου 1989: Επειδή σε μια οικογένεια της Μόσχας η γάτα Μούρκα άρχισε να τρώει τα καναρίνια, την μετακίνησαν στο σπίτι της γιαγιάς στην πόλη Βορονέτς που απέχει 650 χιλιόμετρα.

     Η Μούρκα, αφού έμεινε στην νέα της κατοικία μόλις δύο ημέρες, έσπευσε να εξαφανιστεί. Ξαναγύρισε στην αρχική της εστία, ύστερα από ένα χρόνο: κακοποιημένη, μαδημένη, κοψονούρα, εξαντλημένη, πεινασμένη και… έγκυος. Μαζί της τώρα, δεν ασχολούνται μόνο οι οικείοι, οι γατόφιλοι  και οι περίεργοι, αλλά και οι επιστήμονες.

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ  ΚΡΙΜΠΑΣ.

Περιοδικό Εικονογραφημένη Ιστορία τεύχος 259/1, 1990, σ. 8-9. Στις σελίδες «Διάλογος με τους αναγνώστες». «Γιατί το λέμε έτσι;».

Σημείωση:

Στην ωραία εκπομπή της δημόσιας τηλεόρασης ΕΡΤ-2, «Πλάνα με ουρά» παρακολουθήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα με ευχαρίστηση, τον συγγραφέα και φανατικό γατόφιλο κύριο Νίκο Δήμου να μας μιλά για την μεγάλη του αγάπη, τις Γάτες της ζωής του. Τον ακούσαμε να μας διαβάζει ποιήματά του από το έργο του «Το βιβλίο των Γάτων». Ένα ποιητικό βιβλίο που αγαπήθηκε από τους αναγνώστες και ζωόφιλους,-όπως δείχνουν οι σταθερές επανεκδόσεις του, με πρόλογο του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Τον απολαύσαμε να μας εξιστορεί στο πότε και πως έγραψε τα καλογραμμένα ποιήματά του για τις γάτες. (Μέσα σε μία ημέρα). Να μας αφηγείται περιστατικά στιγμών της ζωής του από τις προσωπικές του σχέσεις μαζί τους. Τα μικρόσωμα αυτά ναζιάρικα, παιχνιδιάρικα αλλά και πεισματάρικα αιλουροειδή, που του ενέπνευσαν εικόνες και παραστάσεις, στιγμιότυπα και συναισθήματα, αποτελούσαν ανέκαθεν ουσιαστικά ισότιμα μέλη της οικογενειακής του εστίας. Γάτες που του στάθηκαν συντροφιά, στον ίδιο και σε πρόσωπα της οικογένειάς του. Μας μίλησε με σταλαγματιές μελαγχολίας και ανυστερόβουλης θλίψης για τις συντρόφισσές του που ολοκλήρωσαν τον βιολογικό τους κύκλο κοντά του, και τις καινούργιες αντικαταστάτριες τους. Κάθε γατούλα είχε τα δικά της χαρακτηριστικά, την φυσιογνωμία της, τις καλές της στιγμές και τις ιδιοτροπίες του είδους της. Άλλος ο χαρακτήρας της «Σερενάτας» της Αρλέτας και άλλος ο κεραμιδόγατος του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Και ασφαλώς, η γατούλα με την ροζ μυτούλα του Αλέκου Σακελλάριου και Μάνου Χατζιδάκι. Η σταθερή γατοφιλία του Νίκου Δήμου, ανακάλεσε την παρουσία της ποιήτριας Μαρίας Σερβάκη και το σπιτογατοβασίλειό της. Ήρθαν στο νου οι Κύπριες γάτες, «Οι γάτες τ’ άη Νικόλα» του Γιώργου Σεφέρη, οι στίχοι του άγγλου ποιητή Τόμας Στέρν Έλιοτ κ. ά. Οι Γάτες, όπως εύστοχα επεσήμανε ο Νίκος Δήμου, διατηρούν αναλλοίωτη την ταυτότητα του είδους τους, από την εποχή που τις κατονόμασε, τις περιέγραψε και μας μίλησε για αυτές ο παππούς μας Ηρόδοτος.  Ακούγοντάς τον συγγραφέα να μας μιλά για το ποια από τις αγαπημένες του γάτες θα ήθελε να ξανασυναντήσει, -εν ζωή- και βλέποντας τα μάτια του να υγραίνουν, θυμήθηκα μια παρόμοια εικόνα της άρρωστης μητέρας, όταν παρ’ του ότι ήταν κλινήρης για διάστημα μεγάλο, νοιάζονταν για την «νανά» της, την γατούλα που έζησε κοντά μας για σχεδόν 20 χρόνια. Θυμάμαι πως μου ζητούσε όταν νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία ή κλινικές, να της μεταφέρω την «νανά» έξω από την κλινική να την δει από το παράθυρο. Έστω και από μακριά. Η «νανά» έμεινε κοντά μας μέχρις ότου διαισθάνθηκε το βιολογικό της τέλος, αναζήτησε τον χώρο της και κοιμήθηκε ειρηνικά.  Ακούγοντας τον Νίκο Δήμου, θυμήθηκα ορισμένες παλαιές ιστοριούλες που κάποτε είχα διαβάσει σε βιβλία για τις μεταφυσικές, μεταθανάτιες δοξασίες των αρχαίων αιγυπτίων. Η μνήμη ανακάλεσε στίχους, επιγράμματα, κειμενικά σπαράγματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας με ζώα που όλοι μας έχουμε χαρεί και απολαύσει. Ήρθαν στην σκέψη επιτύμβιες παραστάσεις και ανάγλυφες εικόνες παιδιών που τα συνόδευαν στον άλλο κόσμο οικόσιτα πλάσματα της φύσης, στην συγκεκριμένη περίπτωση, Γάτες. Θυμήθηκα και ένα το μικρό γατοσημείωμα του κ. Χρυσόστομου Κριμπά που είχα διαβάσει στο περιοδικό Εικονογραφημένη Ιστορία και το αντιγράφω. Μικρές διδαχτικές ιστοριούλες που θυμίζουν αμυδρά τους Αισώπειους μύθους.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς,

9 Ιουλίου 2021.

ΥΓ. Θα ήταν ενδιαφέρον να μπορούσαμε να εκμαιεύσουμε τις απόψεις των αγαπημένων μας τετραπόδων, για τους συμπατριώτες μας που αρνούνται για τους δικούς τους λόγους ο καθένας και κάθε μία να εμβολιαστούν. Φοβάμαι ότι μάλλον, οι φίλοι μας τα ζώα, αγαπούν την δική μας ζωή περισσότερο από ότι εμείς οι ίδιοι…..