Μαίρη Τζέιν Όλιβερ, Όταν έρθει ο θάνατος

 

       Ὅταν ἔρθει ὁ θάνατος 

 

Ἕνα ἀκόμη ποίημα τῆς Μαίρης Ὄλιβερ καί λίγα λόγια γιά τήν ἴδια.

 

της Νατάσας Κεσμέτη, 8/12/2023

 

Ὅταν ἔρθει  ὁ θάνατος

σάν τήν πεινασμένη ἀρκούδα τό φθινόπωρο·

ὅταν ἔρθει ὁ θάνατος καί βγάλει  ὅλα τά λαμπερά νομίσματα

ἀπό τό πορτοφόλι του

γιά νά μέ ἀγοράσει, καί διπλοκλείσει τό πορτοφόλι του·

ὅταν ἔρθει ὁ θάνατος

σάν τήν ἰλαρά· 

ὅταν ἔρθει ὁ θάνατος

σάν παγόβουνο ἀνάμεσα στίς ὠμοπλάτες,

θέλω νά περάσω ἀπό τήν πόρτα γεμάτη περιέργεια,

ἀπορώντας: 

πῶς νά εἶναι ἄραγε, κεῖνο τό σπίτι τοῦ σκοταδιοῦ;

Καί γι' αὐτό βλέπω τό καθετί

σάν σχέση μ' ἀδελφό καί μ' ἀδελφή ,

καί βλέπω τόν χρόνο σάν μιά ἰδέα καί τίποτα παραπάνω ,

καί θεωρῶ τήν αἰωνιότητα σάν μιάν ἄλλη δυνατότητα

καί σκέπτομαι πώς κάθε ζωή εἶναι ἕνα λουλούδι, τόσο συνηθισμένο 

ὅσο μιά μαργαρίτα τοῦ ἀγροῦ, ἀλλά καί παρόμοια μοναδικό,

καί κάθε ὄνομα σάν ἀναπαυτική μουσική στό στόμα,

τείνοντας, ὅπως ὅλη ἡ μουσική, πρός τήν σιωπή,

καί κάθε σῶμα λιοντάρι θάρρους, καί κάτι

πολύτιμο γιά τή γῆ.

Ὅταν ἔρθει τό τέλος, θέλω νά λέω πώς ὅλη τή ζωή μου

ὑπῆρξα νύμφη τοῦ ξαφνιάσματος.

Ὑπῆρξα ὁ νυμφίος, κρατώντας  στήν ἀγκαλιά μου τόν κόσμο. 

 

Ὅταν ἔρθει τό τέλος, δέν θέλω νά ἀναρωτηθῶ

ἄν μέ τή ζωή μου ἔφτιαξα  κάτι ξεχωριστό καί ἀληθινό.

Δέν θέλω νά βρεθῶ μέ τόν ἑαυτό μου ἔντρομο στενάζοντας,

ἤ γεμάτο ἀντιρρήσεις.

Δέν θέλω νά καταλήξω ἔχοντας  ἁπλῶς ἐπισκεφθεῖ τοῦτο τόν κόσμο.  

 

When Death Comes

When death comes 

like the hungry bear in autumn; 

when death comes and takes all the bright coins from his purse

 

to buy me, and snaps the purse shut; 

when death comes 

like the measle-pox;

 

when death comes 

like an iceberg between the shoulder blades,

 

I want to step through the door full of curiosity, wondering: 

what is it going to be like, that cottage of darkness?

 

And therefore I look upon everything 

as a brotherhood and a sisterhood, 

and I look upon time as no more than an idea, 

and I consider eternity as another possibility,

 

and I think of each life as a flower, as common 

as a field daisy, and as singular,

 

and each name a comfortable music in the mouth, 

tending, as all music does, toward silence,

 

and each body a lion of courage, and something 

precious to the earth.

 

When it's over, I want to say: all my life 

I was a bride married to amazement. 

I was the bridegroom, taking the world into my arms.

 

When it's over, I don't want to wonder 

if I have made of my life something particular, and real.

I don't want to find myself sighing and frightened, 

or full of argument.

 

I don't want to end up simply having visited this world.

       Ἡ Ἀμερικανίδα ποιήτρια  Μαίρη Ὄλιβερ (1935 - 2019) γεννήθηκε καί μεγάλωσε σ' ἕνα προάστιο τοῦ Κλήβελαντ, Ὀχάϊο, μέσα σέ μιά δύσκολη καί κακοποιητική οἰκογένεια. Κατάφυγιό καί λύτρωσή της ἦταν τά κοντινά δάση. Μπορεῖ νά πεῖ κανείς ὅτι ἐκεῖ μυήθηκε σέ μιά ποίηση πού γιορτάζει τά πράγματα τῆς φύσης μέσα ἀπό  πλῆθος ὀξεῖες καί  διεισδυτικές παρατηρήσεις· τά πλεῖστα τῶν ποιημάτων της ὁδηγοῦν τόν ἀναγνώστη σέ κάποιο ἀπροσδόκητο ξάφνιασμα. Στόν σύγχρονο κόσμο ἡ Ὄλιβερ συνέχισε νά πλέει τό μεγάλο ποτάμι τῆς λυρικῆς ἀγάπης στήν φύση ποιητῶν τοῦ δέκατου ἕνατου αἰώνα, ὅπως ὁ Γουίτμαν. Πολυγραφότατη, πολυβραβευμένη, ὑπῆρξε καί παραμένει ἐξαιρετικά δημοφιλής στήν Ἀμερική γιά τό παραμυθητικό της ὅραμα μιᾶς μυστικῆς ζωῆς, μιᾶς πυκνῆς ἀλλά διάφανης σκοτεινιᾶς. 

Σύμφωνα μέ τήν περιγραφή μιᾶς κριτικοῦ της ( Jeanette McNew στό Contemporary Literature) στόχος τῆς Ὄλιβερ εἶναι ἡ οἰκοδόμηση μιᾶς ὑποκειμενικότητας πού δέν στηρίζεται στόν ἀποχωρισμό ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου· ἡ δημιουργία μιᾶς ταυτότητας  πού δέν ὁρίζεται ἀπό τίς ἀντιθέσεις καί τίς συγκρούσεις μέ τόν κόσμο. Ἠ ἴδια δήλωνε πώς τήν ἔσωσε ἡ Ὀμορφιά. Τό ἀξιοθαύμαστο εἶναι πώς ἡ καταπληγωμένη ἀπό τά πιό τρυφερά της χρόνια Μαίρη Ὄλιβερ καταφέρνει νά διακρίνει αὐτήν τήν Ὀμορφιά καί νά τήν ἀρθρώνει μέ μιάν ἀκρίβεια πού δέν παρακάμπτει, οὔτε χάνει, τό ἀρχικό της θάμπος. Ξάφνιασμα καί Θάμπος ὑπῆρξαν οἱ ὁδηγοί καί φύλακες ἄγγελοί της πού δέν τῆς ἐπέτρεψαν νά εἶναι ἁπλῶς μιά ἐπισκέπτρια τοῦ κόσμου. Ὅπως ἀκριβῶς ἔγραψε στό παραπάνω ποίημά της «Ὅταν ἔρθει  ὁ θάνατος»

     Νατάσα  Κεσμέτη

 Πειραιάς 9/12/2023