ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Μια
μαζική ολόθυμη και βίαιη εξέγερση εργατών και αγροτών, στρατιωτών και
διανοούμενων, αγράμματων και εγγράμματων αντρών και γυναικών, εξαθλιωμένων
μουζίκων, κολλήγων, πολύμορφων κοινωνικών ομάδων, πάμφτωχων κατοίκων της
αχανούς και παγωμένης χριστιανικής ορθόδοξης Ρωσίας. Της Ρωσίας της τελευταίας
δυναστείας των Ρομανώφ. Της Ρωσίας των μεγάλων κλασικών συγγραφέων: του Λέοντος
Τολστόϊ, του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, του Άντον Τσέχωφ, της Άννας Αχμάτοβα, του
Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, του Μπόρις Πάστερνακ, του Νικολάϊ Γκόγκολ, του Μαξίμ
Γκόργκι, του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, και άλλων πνευματικών δημιουργών που
επηρέασαν την παγκόσμια τέχνη. Της Ρωσία των Στάρετς, του Θεοφάνη του Έλληνα
και του Σεραφείμ του Σαρώφ. Της Ρωσίας του Σεργκέι Αϊζενστάιν και του Αντρέϊ
Ταρκόφσκι, του Σεργκέι Παρατζάνωφ και άλλων δημιουργών της έβδομης τέχνης. Της
προεπαναστατικής Ρωσίας που γέννησε τον Μεγάλο Πέτρο και δέχθηκε στα
κυβερνητικά της σπλάχνα τον εθνικό μας Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Μια
σλαβική πλούσια χώρα, που ακόμα και σήμερα, για τους κατοίκους του δυτικού
φιλελεύθερου ημισφαιρίου αποτελεί ένα αινιγματικό μυστήριο, μια υπερδύναμη ίσως
αχαρτογράφητη στην διεθνή πολιτική και διπλωματική σκακιέρα. Το 1917 στην
προεπαναστατική Ρωσία, συμβαίνει κάτι το πρωτόγνωρο για τα τότε ιστορικά και
πολιτικά Ευρωπαϊκά δεδομένα, οι ανώνυμοι εργάτες και αγρότες, οι μεγάλες
εξαθλιωμένες και φτωχές ανθρώπινες μάζες εξεγείρονται δυναμικά, βίαια,
επαναστατικά, προτρεπτικά, χωρίς κεντρική κυβερνητική καθοδήγηση, χωρίς να
γνωρίζουν που θα οδηγηθούν ούτε το πώς, εκεί που ονειρεύονται. Στόχο τους η
ανατροπή του αυταρχικού Τσαρικού καθεστώτος και των κυβερνήσεών του. Ζητούν
καλύτερες συνθήκες εργασίας, δικαιότερες εργασιακές αμοιβές, ανακατανομή του
δημόσιου πλούτου υπέρ των ασθενέστερων μαζών, υγεία και παιδεία για όλους,
δικαιοσύνη, ισονομία, ελευθερία της έκφρασης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ανθρώπινες μάζες που ζητούν το αυτονόητο-ίσως στον δυτικό κόσμο-για να ζήσουν
σε ένα καλύτερο μέλλον αυτές και τα παιδιά τους. Στρατός και Λαός μαζί
ενωμένοι. Μια εκρηκτική μαζική εξέγερση, που ούτε και οι ίδιοι οι επαναστάτες
μαρξιστές ηγέτες αλλά και οι επαναστατημένες μάζες που τους ακολουθούσαν, δεν
γνώριζαν προς τα πού θα στραφεί η πυξίδα της νέας πολιτικής πορείας και ζωής
των. Κοινός τους μοναδικός σκοπός, η απαλλαγή από την αυταρχική διακυβέρνηση
του Τσάρου Νικόλαου, και πολιτικός τους οραματισμός, η εγκαθίδρυση μιας
προλεταριακής διακυβέρνησης με απώτατο σκοπό να οδηγηθεί η Ρωσία στον
Σοσιαλισμό. Να γίνει η νέα δύναμη που θα φέρει την αλλαγή των κοινωνικών και
πολιτικών συνθηκών όχι μόνο στην Ρωσία, αλλά παγκόσμια. Να εξαγάγει και πέρα
των γεωγραφικών της ορίων πολιτική επανάσταση και κοινωνική ανατροπή ενάντια
στη μονοκρατορία του καπιταλιστικού και στρατοκρατικού συστήματος και των άλλων
χωρών της ιστορικής εκείνης περιόδου. Μια διεθνιστικών προδιαγραφών βίαιη και
τρομαχτική επαναστατική πολιτική διακυβέρνησης του προλεταριάτου, που οι στόχοι
του, υπερέβαιναν τα όρια πολιτικής ανατροπής του τσαρικού καθεστώτος. Μια επαναστατική
ρήξη στο μέχρι τότε ιμπεριαλιστικό πολιτικό κατεστημένο που κρατούσε τις
μεγάλες μάζες των ανθρώπων εξαθλιωμένες και υπόδουλες, υποχείριες των έμπορων
όπλων. Μια εξέγερση μεταίχμιο στις αρχές του προηγούμενου αιώνα για αλλαγή των
κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, των πολιτικών και στρατιωτικών μέσα στην
μακρόσυρτη εξέλιξη της Ιστορίας του ανθρώπου της προηγούμενης χιλιετίας, που
ζητούσε να ανατρέψει με την βία τις πολιτικές και κοινωνικές-οικονομικές συνθήκες
της κοινωνίας. Να σταματήσει την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο, την
εργασιακή και κοινωνική εξαθλίωση.
Δυστυχώς
ιστορικά, η επαναστατική αυτή προσπάθεια που είχε για κύριο καθοδηγητή τον
Βλαδίμηρο Ίλιτς Λένιν (22/4/1870-21/1/1924), κατέληξε στην στυγνή δικτατορία
του Ιωσήφ Στάλιν, μετά τον θάνατο του μεγάλου πολιτικού ρήτορα και πολιτικού
επαναστάτη. Του «Αγορητή» που πήρε την οικονομική θεωρία του Καρλ Μαρξ και την
μετέτρεψε σε πολιτική και κυβερνητική πρακτική, για την καλυτέρευση των
συνθηκών ζωής των ανθρώπων.
Ότι
υπήρξε ο Απόστολος Παύλος για τον Χριστό και την πανανθρώπινη διδασκαλία του
(δεχόμενοι την ιστορική του πλευρά και όχι την θεϊκή, αρχόμενοι από τις μελέτες
του Ερνέστου Ρενάν) και την εδραίωση και εξάπλωση του οράματός του μέσα στην
Κοινωνία και τον Κόσμο, πριν δύο χιλιάδες χρόνια, για κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα
των ανθρώπων πέρα από φυλή, θρησκεία και φύλλο, κατάργηση του θεσμού της
δουλείας, εξάλειψη των συνθηκών φτώχειας, ισομερισμός των οικονομικών αγαθών,
ισότητα ανδρών και γυναικών, σεβασμός στην παιδική προσωπικότητα, παγκόσμια
ειρήνη και συναδέλφωση, αποτροπή κάθε μορφής βίας, αδελφοποίηση των ανθρώπων
κάτω από έναν κοινό πατέρα Θεό, υπήρξε με έναν άλλον πολιτικό οραματικό τρόπο,
στηριζόμενος στην επαναστατική πολιτική και όχι στην μεταφυσική, στην φιλοσοφία
ή θεολογική, ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν για τον οικονομολόγο και φιλόσοφο Κάρλ
Μάρξ, που ο Λένιν υπήρξε πιστός μαθητής του. Του οικονομικού, πολιτικού και
φιλοσοφικού του οράματος για την Κοινωνία. Ο καθένας με τις δυνατότητές του και
οι απολαβές για τις ανάγκες όλων μας. Ασφαλώς η συσχέτιση αυτή μπορεί να γίνει
κάτω από άλλες ιστορικές, φιλοσοφικές και μεταφυσικές-οντολογικές παραμέτρους
και κοινωνικές προδιαγραφές μέσα στην Ιστορία, και χωρίς να ταυτίζουμε τον
οντολογικό και μεταφυσικό χαρακτήρα του ενός προσώπου στην οικοδόμηση μιας
παγκόσμιας χριστιανικής εκκλησίας, με τον πολιτικό χαρακτήρα του άλλου, στο
χτίσιμο μιας νέας Πολιτείας. Μιας Πολιτείας που δεν θα είχε τα κυβερνητικά
χαρακτηριστικά της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας αλλά, περισσότερο εκείνα της
Σπάρτης. Διαφορετική επίδραση εξάσκησε, είχε
και έχει μέσα στις ψυχές και συνειδήσεις των ανθρώπων το πανανθρώπινο κήρυγμα
του θυσιασθέντος Ιησού με το Σωτηριολογικό του μήνυμα και Μεσσιανική του
εσχατολογία, και διαφορετική επίδραση το πολιτικό και επαναστατικό κήρυγμα του
Λένιν για βίαιη ανατροπή των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Εσωτερικός
αγώνας ο ένας, εξωτερικός αγώνας ο άλλος. Κοινή τους αναφορά και πεδίο σύγκλισης,
η καλυτέρευση των συνθηκών Ζωής του Ανθρώπου και η εξάλειψη αυτής της «μαμής
της ιστορίας» που είναι η Βία, για έναν καλύτερο Κόσμο, για ένα ειρηνικό και
δημοκρατικό μέλλον, επανεύρεση της ισορροπίας μεταξύ Φυσικού περιβάλλοντος και
Ανθρώπινης παρουσίας. Ένας διαρκής και σταθερός πανάρχαιος αγώνας του ανθρώπου
από τότε που σηκώθηκε στα δυό του πόδια και άρχισε να ανιχνεύει το περιβάλλον
γύρω του, να το γνωρίζει, να το εξερευνά, να το αποφεύγει να το κατακτά, να το
υποτάσσει. Μια Εκκλησία κοινωνούντων πιστών σε έναν Θεό, μια άλλη Εκκλησία
πιστών σε μια Σοσιαλιστική Κοινωνία. Το που οδηγήθηκε η πρώτη και το που η
δεύτερη ιστορικά, όλοι μας το διδαχθήκαμε. Οι προθέσεις όμως και των δύο
οραματιστών ηγετών υπήρξαν και άδολες και ανιδιοτελείς παρά τις ιδιαιτερότητες
του καθενός ενέργειες και πρακτικές για την καλυτέρευση των συνθηκών της
κοινωνίας και των ανθρώπων. Οι επίγονοί τους ήσαν εκείνοι, που διαφοροποιήθηκαν
από τον κεντρικό άξονα των οραματικών τους σχεδιασμών, τον άλλαξαν, τον
τροποποίησαν ή τον κατέληξαν σ’ έναν εφιάλτη για το ανθρώπινο γένος. Ιερά
εξέταση, θρησκευτικοί πόλεμοι, δογματικές απαγορεύσεις και αγκυλώσεις από την
μια, σταλινική δικτατορία, εξορίες, δολοφονίες, φυλακίσεις βασανιστήρια από την
άλλη. Ελπίδες που μετατράπηκαν στο διάβα του ανθρώπινου πολιτισμού και ιστορίας,
σε δεσμωτήρια των ανθρώπων συνειδήσεων, ψυχών και σωμάτων. Και το κυριότερο,
χωρίς να έχουν κατορθώσει να εξαλείψουν μέχρι σήμερα, την Βία μέσα στον Κόσμο,
να σταματήσουν τους Πολέμους ακόμα και μέσα στα ίδια τα θρησκευτικά ή
ιδεολογικά περιβάλλοντα, να καταργήσουν τις μορφές δουλείας και εξαθλίωσης των
ανθρώπων, τον ρατσισμό και την μισαλλοδοξία, να αλλάξουν τα γενικά όρια των
οικονομικών συνθηκών των Κοινωνιών μας. Με ή χωρίς Θεό, με ή χωρίς Σοσιαλισμό,
τα προβλήματα των ανθρώπων παραμένουν παρόντα και στην Τρίτη χιλιετία, δίχως
πολλές επιλογές λύσεων, είτε από την θεολογική είτε από την πολιτική πλευρά.
Εορτάζοντας
οι πιστοί ή οι μη πιστοί, οι αναθεωρητές ή οι αρνητές της την Οκτωβριανή
Επανάσταση, σκέφτηκα να μεταφέρω στο μπλοκ, ορισμένα ποιήματα που είναι
αφιερωμένα στην Πνοή της Επανάστασης που υπήρξε ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, ο
καθοδηγητής και ηγέτης της που έφυγε νωρίς, πριν προλάβει να ολοκληρώσει τους
πολιτικούς του στόχους και κυβερνητικούς σχεδιασμούς, πριν δει που θα οδηγούσε
το πρωτόγνωρο επαναστατικό βίαιο πείραμά του. Η Ιστορική προσωπική του Μοίρα,
του επεφύλαξε άλλον ρόλο. Τον μυθοποίησε μέσα στις πολιτικές συνειδήσεις των
ανθρώπων. Τον κράτησε πάνω και πέρα από τον εφιάλτη που επεκράτησε στα κατοπινά
χρόνια από τους πολιτικούς του επιγόνους στην χώρα του. Δεν πρόλαβε να δει πόσο
σύντομα έσβησε το πολιτικό όραμα που ονειρεύτηκε. Όμως ο σπινθήρας της ελπίδας
παραμένει ακόμα και σήμερα ζωντανός για τους ανθρώπους.
Τα
ποιήματα τα ερανίζομαι από την ποιητική Ανθολογία που εκδόθηκε το 1977, με την
ευκαιρία των 60 χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση, από τον εκδοτικό οίκο της
Σύγχρονης Εποχής. Ο τίτλος της Ανθολογίας είναι «ΧΑΙΡΕ ΡΩΣΙΑ» σε επιμέλεια και
πρόλογο του Νίκου Παπανδρέου και εξώφυλλο του γνωστού χαράκτη Α. Τάσσου. Το
βιβλίο έχει 208 σελίδες και όταν εκδόθηκε κόστιζε 280 δραχμές. Οι διαστάσεις
του είναι 17Χ 23,5
Η
Ελληνική αυτή ποιητική Ανθολογία, περιέχει ποιήματα ποιητών και ποιητριών, ή
αποσπάσματα ποιημάτων που αναφέρονται όχι μόνο στον Βλαδίμηρο Ίλιτς Λένιν, αλλά
και στην τότε Σοβιετική Ένωση. Σε ιστορικές πόλεις που αντιστάθηκαν σθεναρά
ενάντια στους ναζί κατακτητές, όπως το Στάλινγκραντ, στον πρώτο σοβιετικό
κοσμοναύτη τον Γιούρι Γκαγκάριν, την σκυλίτσα την Λάϊκα, σε ρώσους πολίτες
άντρες ή γυναίκες, στον ποιητή Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι, τον Κόκκινο Στρατό, την
Οκτωβριανή Επανάσταση. Δημοσιεύονται επίσης και ποιήματα με ελληνική
θεματολογία, όπως Αθήνα 1943, Σούνιο, κλπ. Η Ανθολογία χωρίζεται σε δύο μέρη.
Τόσο οι ποιητές και οι ποιήτριες όσο και τα ποιήματα είναι φυσικό να υμνούν τα
πολιτικά και κοινωνικά οράματα του Σοσιαλισμού και Μαρξισμού, τους ηγέτες και
τον λαό της τότε Σοβιετικής Ένωσης, τους εργατικούς αγώνες των λαών, την
αντίσταση των ρώσων πολιτών και στρατιωτών στους ναζί εισβολείς και κατακτητές,
το σοσιαλιστικό ιδεώδες για μια νέα εποχή που πίστευαν οι άνθρωποι ότι θα
ανέτειλε μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων και την εδραίωση της εξουσίας τους
στην Ρωσία. Οι ποιητές ή οι ποιήτριες δεν ανήκουν κατά κανόνα όλοι στον στενό
κομμουνιστικό χώρο, αν δεν κάνω λάθος, δεν προπαγανδίζουν θα λέγαμε όλοι την
επικράτηση των τότε Σοβιέτ, αλλά μιλούν για τους αγώνες των εργατών και των
εξαθλιωμένων μαζών, την καλυτέρευση της κοινωνικής και εργασιακής τους ζωής,
την εξάλειψη των κοινωνικών αδικιών, την ισότητα και πανανθρώπινη δικαιοσύνη.
Έλληνες δημιουργοί από όλο το χρονικό φάσμα της ελληνικής γραμματείας, που
εκφράζουν με τον ποιητικό τους λόγο, τις απόψεις τους απέναντι στα μεγάλα
κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που απασχόλησαν τις αρχές του προηγούμενου
αιώνα την ανθρωπότητα. Κάτι που εξακολουθητικά μας φανερώνει ότι η Τέχνη, δεν
είναι αδιάφορη απέναντι στα ανθρώπινα προβλήματα, δεν στέκεται απόμακρη και τα
παρατηρεί, δεν είναι ξένη προς τις διάφορες δυστυχίες και την εξαθλίωση των
ανθρώπων αλλά αντανακλά την ζωή και την κοινωνία. Την εκφράζει με τον ορθότερο
τρόπο. Παρεμβαίνει και αναζητά λύσεις, προσφέρει ελπίδες και παρηγοριά. Η
Τέχνη, είναι στο μεγαλύτερο μέρος της, η κοινωνική συνείδηση των ανθρώπων και
της κοινωνίας. Όχι κατά την γνώμη μου, όπως την πίστευαν και την ήθελαν οι
θιασώτες του Σοσιαλιστικού ρεαλισμού, που οδηγούσε στην υποδούλωση του πνεύματός
της, των αληθειών της και στην ποδηγέτηση των οραμάτων της. Αλλά εμπεριέχοντας το
πολιτικό εκείνο στοιχείο παράλληλα με το ιστορικό αποτύπωμα της έμπνευσής της.
Ποιήματα ρωμαλέα, προπαγανδιστικά, υμνητικά, θούριοι, ελπιδοφόρα, μεγάλης
οραματικής ανάσας και επαναστατικής πνοής. Ποιήματα μιας άλλης ατμόσφαιρας και
ύφους, που εκφράζουν στον γενικό τους σχεδιασμό την πίστη των ανθρώπων σε ένα
καλύτερο αύριο, σε ένα μέλλον που δεν θα υπάρχουν κοινωνικές αδικίες. Ποιήματα
με οικουμενικό οραματισμό, με σοσιαλιστικό πρόσημο, μαρξιστική πνευματική
στοχοθεσία, που γράφτηκαν από δημιουργούς που αγωνίστηκαν για να πετύχουν το
ακατόρθωτο, ή πίστεψαν, ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση θα τους το πραγματοποιούσε.
Ποιήματα Ιστορικά, ποιήματα Πολιτικά, ποιήματα ανθρώπινων ελπίδων και
συγκινήσεων, που εξακολουθούν να μας ελκύουν για την αθωότητα της ματιάς τους,
το αγωνιστικό τους φρόνημα, τις οραματικές τους θέσεις. Σε έναν Κόσμο που
Αλλάζει και τόσο μας Μοιάζει.
Ας μην
λησμονούμε ότι ο συγγραφέας Κώστας Χατζόπουλος 8 χρόνια πριν την έκρηξη της
Οκτωβριανής Επανάστασης μεταφράζει στα ελληνικά το Κομμουνιστικό Μανιφέστο. Ότι
στις δημόσιες συζητήσεις μετά την δημοσίευση του «Εθνικού μας Ζητήματος» από
τον Γεώργιο Σκληρό παίρνουν μέρος στο περιοδικό «Νουμάς» και πρόσωπα όπως ο Ίων
Δραγούμης, ο Φώτος Πολίτης, ο Πέτρος Βλαστός κ. ά. Ότι σοσιαλιστικές ιδέες πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση
συναντάμε και σε πεζογραφήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Κώστα Παρορίτη,
του Κωνσταντίνου Θεοτόκη και άλλων ελλήνων πεζογράφων της εποχής. Προλεταριακές
εκφάνσεις έχουμε και στον Πειραιώτη Δημοσθένη Βουτυρά. Η εργατική τάξη στην
Γαλλική λογοτεχνία εισέρχεται με τα μυθιστορήματα του Ονόρε ντε Μπαλζάκ, του
Βίκτωρ Ουγκώ κλπ. Ο Κνούτ Χάμσον με το μυθιστόρημά του η «Πείνα» επίσης, οι
Αμερικανοί πεζογράφοι όπως ο Τζων Στάινμπεκ, με τα «Σταφύλια της οργής». Το
έργο του άγγλου Τσαρλς Ντίκενς, έχει πλήθος κοινωνικά στοιχεία που θα τα
ονομάζαμε Σοσιαλιστικά. Προ μαρξιστικά.
Παρότι
γνωρίζω τις ποιητικές εκδόσεις των ποιητών που δημοσιεύτηκαν τα ποιήματα αυτά,
δεν θέλησα να παραπέμψω, στα ποιητικά Άπαντα ή τις συλλογές. Προτίμησα να τα
αντιγράψω από την παρούσα Ανθολογία, διατηρώντας και την ορθογραφία των
ποιημάτων, χωρίς να θέλω να επέμβω όταν ανακάλυπτα τυπογραφικά λαθάκια. Θεωρώ
πολύ ελκυστικό αναγνωστικά, να έχει την αυθεντικότητά του ένα βιβλίο όταν
πρωτοκυκλοφορεί, πέρα από τις τεχνικές του αβλεψίες. Μας δείχνει την αλήθεια
της ιστορικής στιγμής της έκδοσής του, και όχι αυτήν που εμείς θα θέλαμε να
έχει.
Πίσω από όλες τις ποιητικές καταθέσεις, ας το ξανά
τονίσουμε, υπάρχει η ανθρώπινη ελπίδα και αγωνία, οι ψυχές των βασανισμένων
ανθρώπων για ένα καλύτερο και δικαιότερο αύριο. Για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση
του ανθρώπου από άνθρωπο. Επιτεύχθηκε αυτό, Όχι αβίαστα θα γράφαμε, όμως η
προσπάθεια και ο αγώνας συνεχίζεται είτε για το Ένθεο ζώο είτε για το Πολιτικό
ζώο που λέγεται Άνθρωπος εσαεί.
Πριν την αποδελτίωση της Ανθολογίας προτάσσω
ένα εξομολογητικό κείμενο του Κύπριου ποιητή Λεωνίδα Παυλίδη που γνώρισε από
κοντά τον Βλαδίμηρο Ίλιτς Λένιν και που δημοσιεύτηκε στο βιβλίο του Ορφέα
Οικονομίδη, Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΟΧΤΩΒΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ. Εκδόσεις Κάκτος 1979, στο
Παράρτημα της μελέτης σελίδες 197-199. Ενδιαφέρον ιδιαίτερο παρουσιάζει και το
Κεφάλαιο 5 με τίτλο «Οι Διανοούμενοι και ο Οχτώβρης» σελίδες 105-139.
Στους ποιητές της Ανθολογίας ΧΑΙΡΕ ΡΩΣΙΑ, συναντάμε
και δημιουργούς που προέρχονται από τον πνευματικό χώρο του Πειραιά. Όπως ο
ποιητής Στέλιος Γεράνης και η ποιήτρια Ελένη Αργέστη. Άς θυμίσουμε ακόμα για
τους Πειραιώτες, ότι στην διακήρυξη υποστήριξης προς τον σοβιετικό λαό της 24
Οκτωβρίου του 1921 από τους έλληνες διανοούμενους, μια συγκλονιστική έκκληση
ανθρωπιάς και συμπαράστασης από έλληνες πνευματικούς δημιουργούς ξεχωρίζουμε
και τα ονόματα των εξής Πειραιωτών, όπως: του ποιητή Λάμπρου Πορφύρα, του
πεζογράφου Παύλου Νιρβάνα, του Σπύρου Μελά, του Δημοσθένη Βουτυρά, του ηθοποιού
Αιμίλιου Βεάκη, ονόματα σηματωροί της Πειραϊκής τέχνης, δίπλα στα ονόματα του
ποιητή Κωστή Παλαμά, του Γιάννη Γρυπάρη, του Παντελή Χορν, του Νίκου
Καζαντζάκη, του Κώστα Βάρναλη του Γρηγορίου Ξενόπουλου, του Άγγελου Σικελιανού,
του Ζαχαρία Παπαντωνίου και άλλων. Εργατομάνα πόλη ο Πειραιάς, πως θα μπορούσε
να μην νιώσει τους αγώνες του ρώσικου λαού.
Ο Έλληνας ποιητής και ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν
(Από τις
αναμνήσεις του Λεωνίδα Παυλίδη)
Στο μέρος
αυτό των αναμνήσεών του, ο Έλληνας ποιητής Λεωνίδας Παυλίδης, πού είχε την τύχη
να γνωρίσει από κοντά στη Γενεύη το Βλαδίμηρο Ίλιτς Λένιν, αφήνει τον ίδιο να
εξηγήσει, τι είναι ο μαξιμαλισμός (μπολσεβικισμός) «ως σύστημα θεωριών κι ως
προσφορά ζωής»:
«Και
θυμάμαι στο σημείο τούτο με μια μυστηριακή γοητεία τι μου είπε μια
χειμωνιάτικη, μια λευκή νύχτα στη Γενεύη ο Βλαδίμηρος Λένιν. Στα λόγια εκείνα
του Προφήτη του Ρωσικού μαξιμαλισμού νοιώθω πώς λάμπει και καίγει όλη η ουσία
της σημερινής προσπάθειάς του για τη σωτηρία του κόσμου.
«Εμείς οι
Ρώσοι, που πήραμε συναίσθηση του ανθρώπινου προορισμού, άρχισε κρυσταλλόμορφος
κι αναλλοίωτος ο Βλαδίμηρος Λένιν, μισούμε θανάσιμα τη σημερινή Ανθρωπότητα. Ο
πολιτισμός της, η συνείδησή της, η τελικότητά της μας γιομίζουν περιφρόνηση.
Σήμερα βασιλεύει η αριστοκρατία της πονηριάς, της μικροπρέπειας, του
αλλοπροσαλλισμού για την κατάχτηση της εύκολης ευτυχίας. Ό,τι βρίσκεται δοσμένο
από Υψηλή Χάρη στους ανθρώπους, εκείνο μονάχα σταδιοδρομεί με τους νόμους της
τελείωσης. Η τέχνη, η μουσική, η φιλοσοφία και η έρευνα. Ό,τι όμως αφέθηκε στην
ελεύθερη βούληση των ανθρώπων σακατεύτηκε, αλλομόρφισε, καταχωνιάστηκε. Η
ηθική, ο κοινωνικός και πολιτικός βίος. Πάρτε στο νόημά τους τα λόγια μου. Άστε
λεύτερη την αίστησή σας. Δοκιμάστε αδέσμευτα τα νεύρα σας, την ορμή σας, τις
απώτερες σκοπιμότητες των εφέσεών σας. Και τότε θα δείτε ολοφάνερα το χάος και
την απόγνωση πού βασανίζουν τον άνθρωπο, που μπερδεύουν τον τελειοποιητικό
ρυθμό του, τόνε τσαλακώνουν, τόνε κουρελιάζουν και τον ρίχνουν άψυχο, άμυαλο,
άκαρδο στη σημερινή βιοπάλη. Το άτομο δούλος των συνθηκών, η κοινωνία σκλάβα,
στην πρόληψη, η οικουμένη είλωτας της ανάγκης. Το απόλυτο έγινε σχετικό κι η
ζωή παντού και πάντα ένας οικτρός αντιφυσιολογικός, αντιπνευματικός, ψυχοφτόρος
συμβιβασμός. Ψεύτικες θεωρίες, ψεύτικα αξιώματα, ψεύτικες αναλογίες, ψεύτικη
άθροιση οιχτροτάτων αξιών ήθους, και διχασμού. Εμείς δουλεύουμε τώρα για την
χώρα μας. Υποφέρουμε, πεινάμε, παγώνουμε. Θέλουμε λοιπόν να ευτυχήσουμε, να χορτάσουμε,
να ζεσταθούμε. Όχι όμως απ’ το ψωμί των ξένων χεριών. Είναι ξινό. Μά απ’ το
ψωμί που κάρπισαν οι γαίες μας. Η Ρωσία είναι τόπος πλουτοπαραγωγικών δυναμικοτήτων
ακαταμέτρητης αξίας. Πρέπει όλοι οι Ρώσοι να ευτυχήσουμε και τα μέσα υπάρχουν.
¨Ο απολυταρχισμός
μας εμποδίζει, παίρνοντας την ευτυχία του Ρώσικου λαού και παίζοντάς τη στα
διπλωματικά, τα πολιτικο-τυχοδιωκτικά χαρτοπαίγνια της Ευρώπης. Γιατί νοιώθει
πως έτσι θα βασιλεύει για πάντα. Οι παπάδες, οι κακοί υπάλληλοι, οι πλούσιοι,
οι εκμεταλλευτές, οι στρατιωτικοί είναι τα εσωτερικά θηρία που την
προστατεύουν. Μά τώρα τα εκατομμύρια των Ρώσων τα πολλά, τα μεγαλοδύναμα είναι
δικά μας. Οι δυστυχισμένοι και οι μορφωμένοι, οι δύο πόλοι που θα κρατήσουν
γερά τη ρόδα του γενικού καθαρμού, είναι μαζί μας. Τον πόλεμο τον χαιρόμαστε
που ξέσπασε. Γιατί με το τέλος του θα ξεσπάσει κι η επανάστασή μας. Η Γερμανία
και να νικήσει, δε θα στεριώσει το Τσαρισμό, γιατί κανενός είδους απολυταρχία
δε θα μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Ο πόλεμος ακριβώς θα ξεσκεπάσει τους
κεφαλαιοκράτες κι οι λαοί θα πάρουν πλέρια συνείδηση της κακομοιριάς των
σημερινών καθεστώτων. Πρό πάντων θα σιχαθούν την κρατική πολιτική. Για το
Ρώσικο λαό εμείς αρκούμε. Το μόνο πρόβλημα που μας ξαφνιάζει είναι μη τυχόν δε
βρεθούν σ΄ όλες τις χώρες ώριμα τα μέσα του γενικού καθαρμού. Εμείς ζητάμε τρία
πράγματα. Να χαλάσουμε τη στρατοκρατική σύνθεση της απολυταρχίας, να σβήσουμε
τη φενάκη της Δούμας και να ζωντανέψουμε την οργάνωσή μας σε τρόπο που νάρθει
τούτη σ’ άμεση επαφή μ’ όλα τα κυβερνεία της Ρωσίας. Τ’ άλλα είναι ζήτημα
εφαρμογής μεθόδων. Τη γνώση την έχουμε. Ο Μαρξισμός θα μας χρησιμεύσει για το
πρώτο στάδιο της εφαρμογής. Θα κάνουμε την Ρωσία συνομοσπονδία σοσιαλιστικού
κράτους μ’ ευρύτατο αποκεντρωτικό σύστημα. Θα δέσουμε χειροπόδαρα τα
παραστρατημένα ένστιχτα των συντηρητικών και θ’ αφήσουμε ολότελα αδέσμευτες τις
πνευματικές δυνάμεις του Ρώσου. Έτσι ο λαός μας θα βρεί τα καινούργια αγαθά
είδωλά του για να ευτυχήσει και προοδεύσει και τελειωθεί λατρεύοντάς τα με
απόλυτη πίστη. Θα του δώσουμε, καινούργιοι εμείς θεοί του, το μάννα της ζωής.
Το πώς, θα το δεί όλη η Οικουμένη σαν έρθουμε στην εξουσία, όχι και πολύ αργά.
Αλλά τότε θα κηρύξουμε τη σταυροφορία της ιδεολογίας μας εναντίον όλης της
κεφαλαιοκρατικής και αποτυφλωμένης ανθρωπότητας, και να μου το θυμάστε πώς θ’
απλωθεί «ο καινούργιος ρωσισμός», σ’ όλη τη Γή, στην Ασία πρώτα και κατόπιν
στην Ευρώπη και στον άλλο κόσμο ύστερα…
«Τα λόγια
τούτα πού σήμερα μου φαίνεται σα να τ’ ακούω σε θείο ενύπνιο τ’ άκουσα απ’ το
ίδιο το στόμα του σημερινού προφήτη της Σωτηρίας του Κόσμου. Και συλλογίζομαι
πώς τα λόγια τούτα μπορούν να χρησιμεύσουν σαν ερμηνευτικό κλειδί στην
κατανόηση του μαξιμαλισμού, όπως φανερώθηκε στο 1917».
(«Νουμάς», 1919)
Ορφέας
Οικονομίδης, Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΟΧΤΩΒΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ,
εκδόσεις Κάκτος 1979, σ.197-199
--
Ο
ΛΕΝΙΝ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΜΕ ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ «ΠΟΤΕΜΚΙΝ»
Στα ελληνικά νιάτα
Αντάρτη καπετάνιε μου, Βλαδίμηρε Ίλιτς Λένιν
πού είναι ακόμα «η σκέψη σου βελόνα της πυξίδας»
πάρε με για ναυτόπουλο στο πλοίο της Επανάστασης
ν’ ανέβω στ’ αψηλότερο κατάρτι της αλήθειας
εκεί που οι ουρανοί διψούν για ένα καινούργιο αστέρι
κι η Νύχτα φοβισμένη
μαζεύει τα νύχια της.
--
Πάνω στη γέφυρα του θωρηκτού «Ποτέμκιν», καπετάνιε
μου
πού ταξιδεύει τώρα στην Ειρήνη σ’ όλες τις θάλασσες
της γης
σ’ ακούω να κουβεντιάζεις με τον Γκόργκι τα
μελλούμενα
κι άς ζώνουν ύπουλες φωτιές και θύελλες το καράβι
σου.
Μά Εσύ στής ομορφιάς τα πέλαγα ξανοίγεσαι
στους κόλπους της αγάπης αρμενίζεις.
--
Αντάρτη καπετάνιε μου, Βλαδίμηρε Ίλιτς Λένιν
μαζί σου ταξιδεύοντας με περιμένουν θάλασσες
και καταρράχτες να λουστώ. Βουνό η δροσιά στον ύπνο
μου.
Μια βρύση τρυφερή άνοιξες στην καρδιά μου
και μες στις άδειες ώρες μου γεννιέται ένα τραγούδι.
--
Σηκώνει ο λόγος σου πανιά, καραβοκύρη αντάρτη μου
κι’ ένας αρχαίος θεός απ’ την πατρίδα μου
ξυπνάει και σε θαυμάζει.
Και μένα-αν δεν με ξύπναγε το πάθος σου, Βλαδίμηρε
κανένας πελαργός δε θα ταξίδευε την άνοιξη
κανένα χελιδόνι στις στέγες του καλοκαιριού
και τη ζωή μου θάσερναν στο θάνατο
της γής οι κολασμένοι.
--
Τώρα στους δρόμους της Ειρήνης περπατώ.
Θρήσκευμα στην ταυτότητα μονάχα η λέξη «άνθρωπος»
ο πάντοτε άνω θρώσκων.
Έχω ένα φώς που αντηχεί και κατοπτρίζει θαύματα
έρχομαι, πάω και βγαίνω
βγαίνω απ’ το λαβύρινθο με το Θησέα στο πλάι μου
και κατεβάζω τα πανιά τα μαύρα απ’ τα ιστία.
Ξέρω από πού κατάγεται η δίψα, η πείνα, η μοναξιά
κι Εσύ ‘σαι ολόκληρος στο φώς
ακέραιος και δικός μου.
--
Αντάρτη καπετάνιε μου, Βλαδίμηρε Ίλιτς Λένιν
πάρε με για ναυτόπουλο στο πλοίο της Επανάστασης
τώρα που εξήντα χρόνια ταξιδεύει η λευτεριά
κι εξήντα χρόνια ο λόγος σου
μοσκοβολάει αγάπη.
Στέλιος
Γεράνης,
--
ΛΕΝΙΝ
Λένιν
Η φωνή σου έρχεται απ’ το θυελλώδη Βορρά.
Από τις άραχλες και βουρκωμένες στέπες της Ουκρανίας
από το Βόλγα κι από το Δνείπερο που είναι
η ματωμένη σου καρδιά.
Η Ανατολή παίρνει τη φωνή σου
η Δύση κι ο Νοτιάς.
Η πλάση ολάκερη έχει κλειστεί
στην ώριμη φωνή σου, ώ Λένιν.
--
Λένιν, Λένιν,
τόνομά σου είναι η πίστη μας,
η κόκκινη πίστη που τράφηκε μ’ αίμα και δάκρυα
στ’ ανήλιαγα σκοτάδια της Τυραννίας
καθώς οι πόλεμοι κ’ η πείνα
τα μίση κ’ οι αφανισμοί τη διαφεντεύουν.
--
Λένιν Λένιν, τόνομά σου
εψήλωσε στα στήθη μας
σαν το γλυκό χρυσόγελο του Ήλιου
πού παίζουνε τα ξέγνοιαστα παιδιά
καθώς αμολάνε στον ουρανό
αητόφτερα ξεφτέρια.
Λένιν, Λένιν,
Εσύ δεν είσαι μόνο ο Λένιν
δεν είσαι το θάμπος, η δίνη κι ο τρανταγμός
στο μέγα ηφαίστειο της ζωής,
είσαι η ορθόφρονη, στοχαστική καρδιά,
ο εναρμόνιος παλμός,
ακατάλυτος ρυθμός της οικουμένης.
--
Πλούσια είναι η καρδιά σου, ώ Λένιν,
η καρδιά σου που έγινε τέσσερα κομμάτια,
την αρπάξανε οι γόνιμοι άνεμοι στα φτερά τους
και την σκόρπισαν στις απέραντες χώρες.
--
Και την έσπειραν οι αγέρες την καρδιά σου
πέρα στα τετράψηλα της Γής,
στα πέρφανα και τρισεύγενα νερά του τρισηλίου
κόσμου.
-Ο άσπρος αγέρας,
-Ο κόκκινος αγέρας,
-Ο μαύρος αγέρας,
-Ο κίτρινος αγέρας.
--
Και η φωνή σου βλάστησε με την πολύκλαδη Άνοιξη
των ολόχρυσων καρπών
κι’ έγινε τρίσβαθη χαρά
κι έγινε Φώς στην πανικόβλητη εποχή
με τις εφτά πληγές του Φαραώ
και τα δεινά του κόσμου.
--
Λένιν, Λένιν, στ’ όνομά σου ορκίζονται
οι αρίφνητες μάζες των ανθρώπων.
--
Λένιν, Λένιν,
στ’ όνομά σου σμίγουνε
τα υπερούσια ρίγη
και τα χνώτα όλων των χρωμάτων και φυλών.
--
Λένιν, Λένιν,
είσαι μια πνοή δημιουργική
στα ολέθρια βήματα των καιρών.
--
Λένιν, Λένιν,
στ’ όνομά σου έχει κλειστεί
η άφθαρτη κι ελεύθερη κραυγή,
η ώριμη προσδοκία των αιώνων.
(Από τη συλλογή «Στον Ελεύθερο Δρόμο», Αθήνα 1930)
Κώστας
Θρακιώτης,
--
ΛΕΝΙΝ
Λένιν!
Και τ’ όνομά σου μοναχά,
Βαρειά, βουερά αντηχά,
πιο ψηλά απ’ όλες τις καμπάνες της παλιάς Ρουσίας.
Γιόμισε η πλάση, γιόμισε, κι ο αχός
βροντά στών καθεστώτων τα ντουβάρια.
Θα τον ακούσει ακόμα κι ο κουφός.
Σύγκορμος τρέμει ο αφέντης. Κι’ ο φτωχός,
ο ανήμπορος, γιομίζει από χαρά’
κι’ ατσάλι τούγιναν τα μπράτσα σά θωρά
να ξεκολιούνται αργά, ρημαχτικά,
τα παλιά σιδερόδετα αγκωνάρια.
--
Λένιν!
Μην ήσουν τάχατες ο Μεσσίας,
ο δυνατός, ο διαλεχτός μιανής φυλής,
με τα μοιραία και τα ρητά και τα γραμμένα;
Τίποτα!
Ήσουν μονάχα το γκάστρι μιάς οργής
και μιάς κόκκινης ώρας η γέννα.
Ήσουν ο φτασμένος ο καιρός,
ήσουν μια ζεστή καρδιά
μέσα σε λεύτερο, αντρίκιο στήθος,
η δύναμη, η ορμή, η σφιχτή γροθιά,
ήσουν το Πλήθος.
Κι’ όπως στηλώθηκες ορθός
απά στα θέμελα της γής,
πρίν τον αγγίξεις με το χέρι ή το ποδάρι,
σωριάστηκε χάμω ο παντοδύναμος θεός.
Κι’ οι τσάροι;
Τι θές να γίναν τάχα οι δόλιοι τσάροι;
--
Λένιν!
Θρασομανούσε η Επανάσταση
μές στ’ ατσαλένια χειροπάλεμά σου.
Και να! Σαν αστραπή κι αστροπελέκι
φλογάει, βροντά το μήνυμά σου:
«Κόσμε ραγιά,
τα πάντα είναι δικά σου,
τα παλάτια, η γής, η λευτεριά σου
κι’ όλα τα δίκια και τ’ αδικεμένα.
Χτύπα και παρ’ τα,
και πάρε πίσω τα κλεμένα!»
--
Λένιν!
Στέρφα ήταν η γής,
η πλούσια γής.
Μά σαν την άδραξες στην αγκαλιά σου μέσα,
άνοιξε η μήτρα η καρπερή
κι απ’ τον Αρχάγγελο ως την Οντέσσα
αρίφνητοι ξεχύθηκαν οι θησαυροί.
Και γκρεμιστής κι οδηγητής και πλάστης,
πήρες τον άπραγο το Σκλάβο
κι απ’ τον ανέγνωμο, βαριόμοιρο χωριάτη,
από το σκλάβο,
τον τρισελεύτερο ζωντάνεψες Εργάτη.
Κι αν τώρα μές στη χώρα το λιβάνι
δε θυμιατίζει σανιδόφκιαχτους αγιούς,
φουρτούνιασε, ως τους γκρίζους ουρανούς,
στα δασωμένα της εργοστάσια το ντουμάνι.
--
Λένιν!
Εσύ, που μιάν αγάπη γιγαντένια
διπλοθεμέλιωσες μές στο ντουνιά
με το πιο γόνιμο μίσος,
πέθανες ίσως;
Πέθανες; Ψέμμα!
Πεθαίνουν μονάχα τα ζωντίμια.
Άλλαξες κι έγινες βλαστήμια
κι έγινες το καυτό μας αίμα,
η ελπίδα γίνηκες. Και φώς και πίστη,
και πίστη μας αντρίκια,
Κοσμοχτίστη!
(Δημοσιεύτηκε στο «Ριζοσπάστη» το 1933)
Τάκης
Κοντός,
--
ΕΙΔΑ
ΤΟ ΛΕΝΙΝ
Τον είδα να τρέχει χέρι-χέρι με τη Ζωή.
Να σπρώχνει κατά τον ανήφορο με τον ώμο την Ιστορία.
Τον είδα να λαχανιάζει και να βιάζεται.
Γιατί όλα τότε ήταν βιαστικά. Όλα.
Οι ώρες, οι σελίδες, οι στιγμές.
«Σήμερα νωρίς-αύριο θαν’ αργά».
Η Επανάσταση κοίταξε το παιδί της στα μάτια
Ναι. Ήταν καιρός…
Το φώναξε κι η «Αβρόρα» απ’ το ποτάμι.
Ήταν καιρός.
Θολός σιγόψελνε δίπλα της κι’ ο Νέβας.
Τον ακολουθούσαν σιγοψέλνοντας και τα κανάλια,
Ήταν καιρός:
Η Πόλη σώπαινε πνιγμένη στα σκότη.
Και μόνο το «Σμόλντ» έφεγγε.
Μόνο το «Σμόλντ» έφεγγε σαν φανάρι.
Για να δείξει στο Μέλλον να περάσει.
------
ΛΕΝΙΝ
Ήρθα για να φωτίσω στο σκοτάδι,
απόστολος Θεού, με τ’ άγιο ρήμα.
Ήρθα για να σηκώσω το μαγνάδι
πού κρύβει της τιμής τους το άθεο κρίμα.
--
Για σμύρνα, για λιβάνι, ούτε για χρήμα
δεν ήρθα’-τέτοιο άς μούπανε ψεγάδι-
Ήρθα μόνο και διάνοιξα τον Άδη
κ’ έβαλα τον οχτρό μέσα στο μνήμα.
--
Ήρθα κ’ έβαλα στιά, πού ως άγια φλόγα
θα πεταχτεί στην οικουμένη πάσα.
Το χέρι το μιαρό πού μας ευλόγα
--
κ’ έπιανε της πνοής μας την ανάσα,
τα θέρισα. Κι αρχολογά ο αιθέρας:
«Καθαρίστε τη γής, βρωμεί το τέρας!»
Σπύρος
Νικοκάβουρας,
--
ΛΕΝΙΝ
Ο Λένιν θεόρατο βουνό
κι απ’ τα Ιμαλάϊα πιο ψηλό
κορφή του κόσμου αγναντερή
τη γή ως τα πέρατα θωρεί.
--
Ο Λένιν μέγας ωκεανός,
Ατλαντικός κι Ειρηνικός
κι οι πόταμοι όλοι, τα νερά
πού οργώνουνε τη γή βουερά.
--
Ο Λένιν άνεμος, φυσάει
κι όλη τη γή τη ζωογονάει
και καθαρίζει τις πηγές
πού ξεπετάν τις νέες μορφές.
--
Ο Λένιν βρυσομάνα, φώς
και ήλιος αβασίλευτος.
Σκορπάει στη γής την απλωσιά
ειρήνη, αγάπη, λευτεριά.
Βασίλης
Ρώτας,
ΛΕΝΙΝ
Μιανής οργής ηφαίστεια η γής
κι απ’ του σκυλιού φτηνότερη
τ’ ανθρώπου η σάρκα
και στο ζεγγί και στο ζυγό
ανθρώπινα κορμιά
παίρνει ο χάρος, ο λοιμός
και του πολέμου το θεριό
κορμιά σαρώνει.
Νύχτα, μια μαύρη νύχτα της σκλαβιάς
και πουθενά μα πουθενά
δεν ξημερώνει.
Απ’ της ψυχής τους κεραυνούς
κι απ’ της σοφίας της φωτιά
πού κρύβει η σκέψη
ήρθ’ η Ζωή μαστόρισσα
την υπεράνθρωπη
την πιο ανθρώπινη μορφή του Λένιν
να σμιλέψει
και μάντης των καιρών κι αφουγγραστής
και καβαλλάρης
και μαχητής κι ονειρευτής
ορθώθη ο Λένιν στο καράβι της ζωής
και καπετάνιος και μπροστάρης.
Μέσα στη θύελλα αντηχεί
στεντώρια η φωνή του
Εμπρός σκυφτοί.
Αγάντα σκλάβοι.
Κι άς είναι μπροστά μας του πόνου οι ωκεανοί
να πάρει δέτε, φαίνονται
μύρια λιμάνια της χαράς,
πόλεις, βουνά και κάμποι!
Κι ό,τι άγγιξε το χέρι του
το βλέμμα, η φωνή του
ό,τι σκυφτό ορθώνονταν
ό,τι ορθό γιγάντωνε μαζί του
Με του Οχτώβρη τις φωτιές
-πανώρια δάδα-
πυρπόλησαν ορίζοντες και ουρανούς
και με τη φλόγα του έπλασε
των δουλευτών την παντοδύναμη Αρμάδα
και με τη φλόγα του
φτερώθηκεν ο νούς
και κίνησεν ακράταγη απ’ τον αδούλωτο βοριά
τα λάβαρα της μπήγοντας
τα κόκκινα
σαν αμαζώνα η Λευτεριά.
Πεντάχρονα
εφτάχρονα
όλο πλαταίνουνε τα βήματα του ανθρώπου
κι όλο μικραίνει μπρός στο μπόι του η γης
μικρά τα πλάτη της
μεγάλα τα φτερά του
για τ’ άπειρο διψά
για τ’ άπειρο
και να καλπάζει προς τ’ αστέρια νικητής
και πάνω κει πυρόγραφτη
στού αγνώστου τη πιο ψηλή κορφή
σαν ήλιο μεγαλόπρεπο να στήσει
του Λένιν τη χιλιάκριβη μορφή.
(Από τη συλλογή «Ποιήματα»)
Ιορδάνης
Τερζίδης
Η
ποιητική αυτή Ανθολογία περιέχει ποιήματα των εξής ποιητών και ποιητριών:
Αγγουλές Φώτης
Αηδονόπουλος Γιάννης
Αξιώτη Μέλπω
Αργέστη Ελένη
Αρώνης Θεόδωρος
Γεράνης Στέλιος
Γκόλφινος Κώστας
Θρακιώτης Κώστας
Καρούσος Τζαβαλάς
Κεπέρας Στέφανος
Κοντός Τάκης
Κορίδης Γιάννης
Κοτζιούλας Γιώργος
Κοφίνης Γιάννης
Λειβαδίτης Τάσος
Λευτεριώτης Νίκος
Λιάσκας Βασίλης
Λουντέμης Μενέλαος
Μαναράς Ρωμανός
Μαρτάλης Αντώνης
Μήλας Σπύρος
Μπλέτας-Δούκαρης Νίκος
Μπούμη-Παπά Ρίτα
Νικοκάβουρας Σπύρος
Παναγιωτόπουλος Μέμος
Πανσέληνος Ασημάκης
Παπαδημητρίου Έλλη
Παπάς Νίκος
Παπάς Τάσος
Πιερίδης Θεοδόσης
Πλιάτσικα-Πανσελήνου Έφη
Πολίτης Νίκος
Ρέντης Δήμος
Ρίτσος Γιάννης
Ρώτας Βασίλης
Σιδέρης Γιώργος
Σκάρος Ζήσης
Σκίπης Σωτήρης
Σπήλιος Απόστολος
Στεφανίδης Στέφανος
Ταπεινός Α.
Τερζίδης Ιορδάνης
ΜΕΡΟΣ Β΄
ΑΝΘΙΑΣ ΤΕΥΚΡΟΣ
ΑΥΓΕΡΗΣ ΜΑΡΚΟΣ
ΒΑΡΝΑΛΗΣ ΚΩΣΤΑΣ
ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ
ΓΙΟΦΥΛΛΗΣ ΦΩΤΟΣ
ΓΚΟΛΦΗΣ ΡΗΓΑΣ
ΕΛΙΓΙΑ ΓΙΟΣΕΦ
ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
ΘΕΟΤΟΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΓΑΛΑΤΕΙΑ
ΚΟΤΖΙΟΥΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΚΟΥΚΟΥΛΑΣ ΛΕΩΝ
ΝΙΚΟΚΑΒΟΥΡΑΣ ΣΠΥΡΟΣ
ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΩΣΤΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΑΤΣΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΣΗΦ
ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ
ΣΚΟΥΡΛΗΣ Θ.
ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΗΣ
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ
Παρδαλά μπαλώματα η ψυχή μου, γράφει στην
ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ, ο νομπελίστας μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης. Και το ποίημά του ΣΤΑΛΙΝ
τελειώνει με τον στίχο Κάθε καιρός κι ο Στάλιν του λέει η Μαρία Νεφέλη, ενώ ο Αντιφωνητής
στο ποίημα Η ΟΥΓΓΡΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ, ανταπαντά το Κάθε καιρός και η Ουγγρική του εξέγερση.
Άραγε, σε τι πολιτικές περιόδους ζούμε, εμείς οι σημερινοί
ευρωπαίοι; Και τίνος παιδιά είμαστε, του Στάλιν ή της Ουγγρικής εξέγερσης;
Ο Οδηγητής
κοιμάται στο Μαυσωλείο του.
Γιώργος Χ. Μπαλούρδος
Πειραιάς, 12 Οκτωβρίου 2017
Σαν σήμερα, ελευθερώθηκε η Ελλάδα από τα ναζιστικά στρατεύματα
κατοχής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου