Ο κριτικός της λογοτεχνίας Μιχάλης Γ. Μερακλής

       Ο κριτικός ΜΙΧΑΛΗΣ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗΣ

         Τα επιστημονικά πεδία ανθρωπιστικών ενδιαφερόντων του ομότιμου καθηγητή και συγγραφέα Μιχάλη Γ. Μερακλή θα τα χωρίζαμε σε πέντε αλληλένδετους μεταξύ τους κύκλους. Ο πρώτος κύκλος έχει να κάνει με την πανεπιστημιακή του σταδιοδρομία που υπηρέτησε με ευσυνειδησία, ήθος και αγάπη για πολλές δεκαετίες. Δίδαξε παιδαγωγικά μαθήματα και μαθήματα που είχαν να κάνουν με την πνευματική αγωγή των παιδιών. Δίδαξε κατά καιρούς ακόμα, μεθόδους διδασκαλίας και μαθήματα σε επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς. Η εκπαιδευτική και καθηγητική του σταδιοδρομία συμπεριλαμβάνει τόσο την μέση ιδιωτική και δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και την τριτοβάθμια. Από όπου συνταξιοδοτήθηκε. Υπήρξε ένας ακάματος έλληνας παιδαγωγός που χαίρει μεγάλου σεβασμού από τους εκατοντάδες φοιτητές και φοιτήτριες που τον θυμούνται με εκτίμηση και αφοσίωση. Στάθηκε πάντα ένας πατρικός συμπαραστάτης και πολύπειρος συμβουλάτορας δίπλα στους μαθητές του. Η βοήθειά του ήταν αμέριστη, ουσιαστική, καθοδηγητική, και την πρόσφερε πάντοτε αγόγγυστα με συμπάθεια, χωρίς διακρίσεις ή άλλου είδους αποκλεισμούς. Ήταν ένας αναμμένος πάντα φάρος στην διδασκαλική τους επαγγελματική εξέλιξη και σταδιοδρομία, καθώς και στις αναγνωστικές και ερευνητικές τους ασχολίες και περιπλανήσεις. Υπήρξε στην ζωή του και στα γραπτά του εθνικός με την ουσιαστικότερη και αληθινότερη σημασία του όρου, δηλαδή ελληνικός. Ένας διαρκής λάτρης και διάκονος του ελληνικού πολιτισμού και των ελληνικών γραμμάτων. Τα γραπτά του, «μοσχοβολούν» ελλάδα και πολιτισμό.

Ο δεύτερος κύκλος, και ίσως ο σημαντικότερος, των πνευματικών και ερευνητικών του ενδιαφερόντων, έχει να κάνει με το πεδίο στο οποίο αφιερώθηκε με αμέριστη αγάπη, πάθος, μεράκι, ένθερμο ζήλο, και αυτός είναι ο χώρος της ελληνικής λαογραφίας. Ο Μιχάλης Γ. Μερακλής, υπηρέτησε και εξακολουθεί να υπηρετεί, με την ακλόνητη πίστη ενός πιστού μοναχού, τον χώρο της ελληνικής λαογραφίας σταθερά και εξακολουθητικά, στην διάρκεια της συγγραφικής και πνευματικής του παρουσίας. Δημοσίευσε δεκάδες άρθρα σε περιοδικά, σε λαογραφικά έντυπα (στην ελλάδα και το εξωτερικό) έδωσε διαλέξεις, προλόγισε, επιμελήθηκε και παρουσίασε επιστημονικές εργασίες και βιβλία νεότερών του επιστημόνων και ερευνητών, που καταπιάστηκαν και συνεχίζουν να ασχολούνται με τα ποικίλα θέματα της λαογραφίας και της ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Ο καθηγητής Μερακλής, μας έδωσε και εξακολουθεί να μας δίνει εμβριθείς και σημαντικές μελέτες και βιβλία, συνεχίζοντας με υπευθυνότητα, επιστημονική εγκυρότητα, αλλά προπάντων, βαθειά και ειλικρινή αγάπη, το έργο των πατέρων-ιδρυτών και θεμελιωτών της Ελληνικής Λαογραφίας. Οι μελέτες του, που κυκλοφορούν στο εμπόριο από διάφορους εκδοτικούς οίκους, καθώς και οι δεκάδες σκόρπιες δημοσιεύσεις του που βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορα έντυπα, αποτελούν μια σύγχρονη των ημερών μας σχολή λαογραφίας,-θα γράφαμε-που δίνουν έναν άλλον «αέρα» στον χώρο αυτόν και τα προβλήματά του. Μια όχι από καθέδρας εξέταση και προβληματισμό. Είναι μια ερευνητική ματιά πρωτότυπη, μέσα στον ελληνικό εκδοτικό και συγγραφικό χώρο που καταπιάνονται με λαογραφικά ζητήματα, που ανοίγει νέους ορίζοντες εξέτασης και προσέγγισης των λαογραφικών ερευνών. Η σκέψη του καθηγητή Μερακλή είναι πάντοτε στραμμένη προς τον απλό, καθημερινό άνθρωπο, τον έλληνα βιοπαλαιστή της υπαίθρου, με τα δεκάδες της ζωής του προβλήματα, κοινωνικές συνήθειες, θρησκευτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, τα ήθη και έθιμά του και τις παραδόσεις του και δημόσιες συμπεριφορές του, τις δοξασίες του, που διατηρούνται σχεδόν αναλλοίωτες μέσα στον χρόνο. Το πρωτοπόρο και διεισδυτικό βλέμμα του είναι πάντοτε ανθρωποκεντρικό, και θα τολμούσα να σημείωνα, πάντα συγκαταβατικό προς τον λαϊκό άνθρωπο και φιλεύσπλαχνο. Έχει μια αγωνιστική λαϊκότητα όπως έχει το ποιητικό έργο του ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσου. Η σκέψη του, αφομοιώνει τα πλέον σύγχρονα ευρωπαϊκά θεωρητικά μοντέλα έρευνας και ανάλυσης της λαογραφίας, συνδυαστικά με τα διαχρονικά επιτεύγματα του λαϊκού μας πολιτισμού και ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Διερευνά προβλήματα που έχουν να κάνουν με τον ατομικό και συλλογικό κοινωνικό βίο των ανθρώπων της υπαίθρου, τον οικογενειακό τους βίο, των δραστηριοτήτων τους, των χειρονακτικών και πνευματικών τους επιτευγμάτων μέσα στο διάβα του ελληνικού χρόνου και το ελληνικό τοπίο. Οι μελέτες του και το βιβλίο του για τα ελληνικά παραμύθια, δεν είναι μόνο εξαιρετικό/ες, αλλά μας φωτίζει και το προσωπικό του μεράκι, το γνήσιο ενδιαφέρον και τις γνώσεις του πάνω στον κόσμο των ελληνικών παραμυθιών. Οι προσεγγίσεις του διαθέτουν καθαρότητα, δεν είναι καθόλου έλλογες, είναι τεκμηριωμένες σε μια γλώσσα λυρική και σε σημεία της ονειρική. Των λαϊκών αυτών ανώνυμων ιστοριών και διδαχών που είναι τα παραμύθια, που συνήθιζαν να εξιστορούν οι παλαιότερες γενιές στις νεότερες. Το λαογραφικό του βλέμμα είναι κοινωνιολογικό, περιέχει στοιχεία κοινωνιολογικών αναλύσεων, χωρίς όμως να εμπεριέχουν οι αναλύσεις και τα συμπεράσματά του, αυτήν την βαρύγδουπη κοινωνιολογική επιστημοσύνη που αναγνωρίζουμε σε παρόμοιες εργασίες. Οι οποίες καθιστούν τις ειδικού ενδιαφέροντος αυτές μελέτες δυσκολοπροσβάσημες και σκοτεινές στο ευρύ αναγνωστικό κοινό. Ο λόγος του είναι απλός και καθαρός, στρωτός καθόλου επιτιμητικός. Το ύφος του διαθέτει μια καθαρότητα και ορισμένες φορές έχει νησίδες λυρισμού ελκυστικές. Η γλώσσα του δεν είναι καθόλου πεποιημένη, όπως αρκετών άλλων πανεπιστημιακών καθηγητών. Τα συμπεράσματά του που αφορούν τις εσωτερικές διαδρομές και στάσεις των λαογραφικών πεδίων είναι καίρια και σαφή.                                                                          Ο τρίτος κύκλος των πνευματικών του ενασχολήσεων είναι οι μεταφράσεις αρχαίων κειμένων ελλήνων και ρωμαίων συγγραφέων. Η μετάφραση του «Σατυρικού» του ρωμαίου συγγραφέα Πετρώνιου, είναι ακόμα και σήμερα γλωσσικά επίκαιρη. Το ίδιο και οι εισαγωγές και τα μελετήματά του που έχουν σαν θέμα τους αρχαίους έλληνες ιστορικούς.                                          Ο τέταρτος κύκλος των ενδιαφερόντων του έχει σχέση με τα σκόρπια δημοσιεύματά του, τους σχολιασμούς του πάνω σε θέματα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας στον τόπο μας και σε διεθνές επίπεδο. Τέτοιας θεματολογίας άρθρα και δημοσιεύματα είναι αυτά που κατά διαστήματα έγραψε και παρουσίασε από την στήλη του στην πρωινή εφημερίδα «Ο Ριζοσπάστης», στην απογευματινή πολιτική εφημερίδα το «Έθνος», την εφημερίδα «Εβδόμη» και σε άλλες. Οι αναλύσεις και σχολιασμοί του και πάλι αναφέρονται στον άνθρωπο και τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματά του, ατομικές και συλλογικές αντιξοότητες και αδιέξοδα. Η πρωτοτυπία στην σκέψη και τα γραφόμενα του καθηγητή Μιχάλη Γ. Μερακλή, και η θετική ιδιαιτερότητα, βρίσκεται στο εξής. Ενώ ο κύριος όγκος των συγγραφικών και πανεπιστημιακών του ασχολιών επικεντρώνεται γύρω από ζητήματα και πρόσωπα της ελληνικής λαογραφίας και σιμά της ελληνικής επώνυμης ποίησης και πεζογραφίας και ελληνικής γραμματείας, (μεγάλη και συνεχής αγάπη του ο ποιητής και το έργο του Κωστή Παλαμά αλλά και ο Ανδρέας Κάλβος κλπ,) τα διάφορα άρθρα που κατά διαστήματα δημοσίευε σε εφημερίδες, σαν τακτικός ή έκτακτος συνεργάτης τους, (πέρα και πάνω από το πολιτικό στίγμα της εφημερίδας που δημοσίευε) αναφέρονται σε πρόσωπα ανώνυμα κυρίως, μάλλον άσημα άτομα και τα προβλήματά τους,. Άτομα που προέρχονται από τον λαό. Δηλαδή ο καθηγητής Μιχάλης Γ. Μερακλής δεν ασχολήθηκε μόνο με τους επώνυμους και δοξασμένους, τους φημισμένους και καταξιωμένους της ελληνικής γραμματείας και παράδοσης αλλά, και με τους απλούς, καθημερινούς και ανώνυμους έλληνες που κυκλοφορούν ανάμεσά μας με τα ατομικά τους αδιέξοδα και προβλήματα. Όπως πάλι, δεν αρνήθηκε την συνεργασία του σε έντυπα «μικρής» κυκλοφορίας. Ας θυμηθούμε ότι ο φημισμένος γάλλος συγγραφέας Ονόρε ντε Μπαλζάκ, δημοσίευε στην εποχή του, στην εφημερίδα των γάλλων αμπελουργών. Σαν χαρακτήρας, ο ίδιος, υπήρξε πάντοτε απλός, σεμνός, κάπως ντροπαλός, υπερβολικά διακριτικός και ευγενής, αλλά προσηνής σαν συγγραφέας και σαν άτομο. Άφησε και εξακολουθεί να αφήνει πίσω του ένα ισχυρό ίχνος ανθρωπισμού και αλληλεγγύης-ενός πανεπιστημιακού ανθρώπου των γραμμάτων- μέσα σε καιρούς αφιλόξενους, σκληρούς και επικίνδυνους. Άγριους από κάθε πλευρά. Το έργο του είναι ογκώδες, πολυσχιδές και αγκαλιάζει πολλούς τομείς της καθόλου ελληνικής γραμματείας.                  Την ίδια απλότητα και επιστημονική εγκυρότητα διαθέτει ο καθηγητή Μιχάλης Γ. Μερακλής και σαν σύγχρονος ιστορικός της ελληνικής λογοτεχνίας, που είναι ο πέμπτος κύκλος των ενδιαφερόντων του. Σαν ιστορικός της ελληνικής λογοτεχνίας και σαν κριτικός της, επίσης ο καθηγητής Μιχάλης Γ. Μερακλής υπήρξε ακάματος εργάτης. Πολυγραφότατος και τολμηρός, έλαβε μέρος σε λογοτεχνικά συνέδρια, όπως ήταν αυτά των Συμποσίων της Πάτρας, έδωσε διαλέξεις, δημοσίευσε εκατοντάδες άρθρα και βιβλιοκριτικές, μελέτες, επιμελήθηκε ελληνικές ανθολογίες και εξέδωσε βιβλία που διαπραγματεύονται ζητήματα της ελληνικής ποίησης και πεζογραφίας. Κυκλοφόρησε βιβλία πάνω στην ελληνική ποίηση και τον πεζό λόγο, που επέχουν ή μπορούν αβίαστα να χρησιμοποιηθούν σαν ιστορίες της ελληνικής λογοτεχνίας. Δοκίμιά του και μικρές μελέτες του συναντάμε και σε λεξικά λογοτεχνίας, εγκυκλοπαίδειες και σύμμεικτα. Η παρουσία του και στον τομέα αυτόν του ελληνικού πολιτισμού-όπως και στην λαογραφία-είναι διαρκής, έντονος με σοβαρές καταθέσεις, αναλύσεις κειμένων, εισαγωγές σε έργα παλιότερων και σύγχρονων δημιουργών, επιμέλειες έργων. Η βεντάλια και των λογοτεχνικών του ενδιαφερόντων και αναγνώσεων είναι μεγάλη και οι κρίσεις του ακριβοδίκαιες. Τις κριτικές του τις διακρίνει μια εντιμότητα και μια διάθεση ανάδειξη νέων συγγραφικών φωνών. Η πολύχρονη πείρα του και το φιλολογικό του ένστικτο τον βοήθησαν ώστε γρήγορα και «άμεσα» να αναγνωρίζει το ουσιώδες και θετικό σε ένα έργο που διαβάζει, κρίνει και μας παρουσιάζει, ή συσχετίζει με θεματικά ή ειδολογικά παρόμοιά του. Είτε αφιερώνει αρκετές σελίδες είτε ελάχιστες γραμμές στα βιβλία ή λογοτεχνικά έργα που κρίνει, η γραφή του είναι στρωτή και προσεκτική. Από τις κριτικές του δεν απουσιάζει το υψηλό πνεύμα προσέγγισης ενός έργου. Ο Μερακλής παρακολουθεί την συγγραφική διαδρομή των συγγραφέων όπως βλέπουμε και στις βιβλιοκρισίες που δημοσίευσε για αρκετό διάστημα στο λογοτεχνικό περιοδικό «Η ΛΕΞΗ» που εξέδιδαν οι ποιητές και συγγραφείς Αντώνης Φωστιέρης και Θανάσης Θ. Νιάρχος.

      Ο βιβλιοκριτικός Μιχάλης Γ. Μερακλής, διαβάζει θα λέγαμε τους «πάντες». Δεν απορρίπτει κανέναν ή καμία συγγραφέα. Όπου βρίσκει και συναντά την πεζογραφική ποιότητα και κειμενική αλήθεια της γραφής των πεζογράφων την αναδεικνύει, την παρουσιάζει, την προτείνει, οικοδομώντας με τα γραφόμενά του, τις θέσεις και τις κρίσεις του ένα σύστημα αξιολογικής ανάγνωσης χωρίς να απορρίπτει άλλες συγγενικές ή παρόμοιες φωνές. Τα περισσότερα βιβλία που κρίνει, στην διάρκεια της συνεργασίας του με το περιοδικό είναι μυθιστορήματα, ακολουθούν τα διηγήματα και έπονται και ορισμένα δοκιμιακά, ιστορικά, ταξιδιωτικά κλπ. Τα τεύχη που εκδόθηκαν του περιοδικού Η ΛΕΞΗ είναι 205 μια εκδοτική πορεία περί που σαράντα χρόνων. Στα πρώτα τεύχη του περιοδικού, ο συγγραφέας Θανάσης Θ. Νιάρχος μας παρουσιάζει ποιητικά κυρίως βιβλία, αλλά και ελάχιστα πεζά. Συνεργάτες των πρώτων τευχών υπήρξαν ο μυθιστοριογράφος και μεταφραστής Φίλιππος Δρακονταειδής και ορισμένοι άλλοι γνωστοί. Από τις σελίδες κριτικής του βιβλίου έχουν περάσει ο κριτικός Αλέξης Ζήρας, ο ποιητής Ματθαίος Μουντές, ο πεζογράφος Αλέξης Πανσέληνος, ο καθηγητής Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, ο Γιάννης Πατσώνης και ορισμένοι άλλοι. Το περιοδικό αγαπιέται και βρίσκει εκδοτικό ενδιαφέρον από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό από τα πρώτα του σχεδόν βήματα, πράγμα που το βοηθά να πλαισιωθεί με αξιόλογους συνεργάτες που δημοσιεύουν ποιήματά τους, δοκίμια τους, πεζά, αναμνήσεις τους και αυτοβιογραφικές εξιστορήσεις. Καθιερώνονται οι σελίδες για την παρουσίαση νέων κινηματογραφικών ταινιών, οι σελίδες θεατρικής κριτικής, οι σελίδες για τα εικαστικά και αυτές της Κρίσης του Βιβλίου-Πεζογραφία. Τον μεγαλύτερο όγκο δημοσιευμάτων βιβλιοκριτικών κατέχει ο συνεργάτης του περιοδικού γνωστός μας συγγραφέας, μεταφραστής και κριτικός Σπύρος Τσακνιάς. Μετά τον Σπύρο Τσακνιά, τις περισσότερες κριτικές δημοσιεύει ο Μιχάλης Γ. Μερακλής. Ενώ παράλληλα, σε αφιερωματικά τεύχη του περιοδικού σε έλληνες ποιητές υπογράφει αυτοτελή του κείμενα. Βλέπουμε δηλαδή να είναι διττή η παρουσία του Μερακλή, με αυτήν του βιβλιοκριτικού και με την ιδιότητα του δοκιμιογράφου. Ορισμένες φορές εξαιτίας μάλλον των βιβλίων που στέλνονται στο περιοδικό, μαζί με τον Μερακλή δημοσιεύουν και άλλοι τις κριτικές τους στην Κρίση του Βιβλίου. Ενώ στις τελευταίες σελίδες «εξ όνυχος», παρουσιάζονται οι νέες ποιητικές συλλογές όχι με κριτικά σημειώματα αλλά, με ένα ποίημα από την εκδοθείσα συλλογή. Το περιοδικό κάνει συχνά πολυσέλιδα αφιερώματα. Να τονιστούν επίσης οι αισθητικές του συμπληρωματικές προτάσεις. Τις σελίδες και τα εξώφυλλα του περιοδικού κοσμούν σχέδια γνωστών σύγχρονων εικαστικών δημιουργών.

Τα περισσότερα βιβλία για τα οποία γράφει ο κριτικός Μιχάλης Γ. Μερακλής προέρχονται από την Αθήνα και γνωστούς μας εκδοτικούς οίκους. «Καστανιώτη», «Εστία», «Άγκυρα», «Κέδρος», Μεταίχμιο κλπ. Υπάρχουν ελάχιστα από την συμπρωτεύουσα, την Θεσσαλονίκη, και ακόμα λιγότερα από την περιοχή των Ιωαννίνων που είχε χρηματίσει καθηγητής ο κριτικός. Παρουσιάζονται όπως γράψαμε μυθιστορήματα, διηγήματα, ιστορίες της λογοτεχνίας, ιστορικά και «ταξιδιωτικά» και ορισμένα δοκίμια. Ανάμεσα στα ονόματα των συγγραφέων που γράφει κριτικές για τα βιβλία τους, αναγνωρίζουμε και ορισμένους πειραιώτες. Όπως ο Φάνης Μούλιος, ο Κώστας Μουρσελάς, η ποιήτρια Ρούλα Κακλαμανάκη, Τάκης Μενδράκος.

      Αντέγραψα τις κριτικές του Μιχάλη Γ. Μερακλή εις διπλούν Πρώτα τις αποδελτίωσα κατά τεύχος και κατόπιν κατά αλφαβητική σειρά συγγραφέων για καλύτερη εξυπηρέτηση των ερευνητών και αναγνωστών. Δεν συμπλήρωσα τις σχετικές πληροφορίες που μας δίνει ο ίδιος ο κριτικός και διαβάζουμε στα τεύχη. Όπως διαπιστώνουμε, ενώ στις πρώτες βιβλιοκριτικές αναγράφεται ημερομηνία έκδοσης του έργου, σε κατοπινά τεύχη παραλείπεται η χρονιά. Το ίδιο συμβαίνει και στην αναγραφή της κατηγορίας που ανήκει το βιβλίο. Είναι δηλαδή πεζό, διηγήματα, νουβέλλα, ιστορικό μυθιστόρημα, αφήγημα κλπ. Δεν συμπλήρωσα τα κενά. Τα άφησα όπως είναι δημοσιευμένα στο περιοδικό. Δεν θεώρησα σκόπιμο να αναφέρω την λέξη Αθήνα μετά τον εκδοτικό οίκο, μια και οι εκδοτικοί οίκοι της πρωτεύουσας μας είναι γνωστοί. Επιπλέον, δηλώνονται οι ελάχιστες εκδοτικές αναφορές που προέρχονται από την Θεσσαλονίκη ή τα Ιωάννινα. Αρκετών πεζογράφων παρουσιάζεται η συγγραφική τους παρουσία πάνω από μία ή δύο φορές, που μας δείχνει το σταθερό ενδιαφέρον για το έργο τους από τον βιβλιοκριτικό. Οι περισσότεροι άντρες ή γυναίκες συγγραφείς μας είναι ήδη γνωστοί, και πολλοί από αυτούς, εξακολούθησαν να εκδίδουν βιβλία τους και μετά το σταμάτημα της κυκλοφορίας του περιοδικού. Η ποικιλία των ονομάτων και των βιβλίων, μας φανερώνουν και το εύρος των ενδιαφερόντων και ενασχολήσεων του κριτικού. Ίσως να μην λαθεύω και πολύ, αν σημειώσω ότι το εύρος των τίτλων που κρίνονται από τον Μιχάλη  Γ. Μερακλή, θυμίζει τις βιβλιοκριτικές εργασίες και παρουσιάσεις του Απόστολου Σαχίνη. Αν προσμετρήσουμε και τις βιβλιοκριτικές του στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Πορεία» της Θεσσαλονίκης, που μας είναι γνωστές, μαζί με τις άλλες σκόρπιες σε άλλα έντυπα, αξίζει νομίζω να εκδοθούν σε βιβλίο, αυτόνομες, ώστε να έχουμε μια συνολική και σφαιρική εικόνα της καταγραφής της νεότερης λογοτεχνικής ελληνικής ιστορίας από τον λαογράφο και ιστορικό της ελληνικής λογοτεχνίας Μιχάλη Γ. Μερακλή.

Α) ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΕΣ στο περιοδικό Η ΛΕΞΗ

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΤΕΥΧΗ

-97-98/9,10,1990, •Κυριάκος Χαραλαμπίδης: Θόλος. Ερμής, Αθήνα 1989, 659-660. • Γιώργος Μαυροϊδής: Κρυφό. Καστανιώτη, Αθήνα 1989, 660-661.

-101/1,2,1991, • Τηλέμαχος Αλαβέρας: Σ’ ευθεία γραμμή (ταξίδι στην Πολωνία). Εκδόσεις της Νέας Πορείας, Θεσσαλονίκη, 1990, 101-102.

-103/5,6,1991, • Αριστοτέλης Νικολαϊδης: Ο ανιχνευτής, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 457-458, (μυθ.)

-115/5,6,1993, • Αριστοτέλης Νικολαϊδης: Κάτω από τόσα βλέφαρα. Διαδοχικές ιστορίες. Κέδρος, Αθήνα 1992, 397-398.

-119/1,2,1994, •Ναπολέων Λαζάνης: «ΕΓΩ, ο Πέτρος, Πατάκη, Αθήνα 1993, 93- 94.

-120/3,4,1994, • Ρέα Γαλανάκη: «Θα υπογράφω Λουί», Άγρα 1993, 213-215, (μυθ.)

-121/5,6,1994, • Αντρέας Μήτσου: «Ο χαρτοπαίκτης έχει φοβηθεί», Νεφέλη, Αθήνα 1993, 379-381.

-131/1,2,1996, • Σπύρος Βρεττός: «Αγωνία επιβίωσης ή μελέτη θανάτου», Λογοθέτης, Αθήνα 1994, 91-92.

-132/3,4,1996, • Λευτέρης Παπαδόπουλος: «Οι παλιοί συμμαθητές», Καστανιώτη, Αθήνα 1995, 212-213.

-133/5,6,1996, • Ανδρέας Μήτσου: «Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου», Καστανιώτη, Αθήνα 1995, 431-432, (μυθ.)

-134/7,8,1996, • Θ. Δ. Φραγκόπουλου: «Το σιωπηλό σύνορο», Οι Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1995, 556-557, (μυθ.)

-135/9,10,1996, • Δημήτρης Γκιώνης: Το περίπτερο, Καστανιώτη, Αθήνα 1996, 674-675, (αφήγημα)

-136/11,12,1996, • Αντρέας Παπαδάκης, Αβυσσαλέο φώς, Πατάκη, 872-873, (αφηγήματα)

-137/1,2,1997, • Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου, Φήμη απόντων. Καστανιώτη, Αθήνα 1995, 94-95. •Παντελής Μπουκάλας, Ενδεχομένως. Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου. Άγρα, Αθήνα 1996, 95-97.

-138/3,4,1997, • Μαρία Παπαδημητρίου: Άψινθος ο πικρός. Άγρα, Αθήνα 1996, 209-210, (μυθ.), • Ντίνος Οικονόμου: Περίπτωση μολότωφ. Καστανιώτη, Αθήνα 1996, 210-211, (μυθ.)

-139/5,6,1997, • Ναπολέων Λαζάνης: «Κεφαλή ανδρός σε ορείχαλκο». Μυθιστόρημα σε δύο γραφές. Πατάκη, 1996. (Και μιά παρέκβαση περί ερασιτεχνίας), 401-403.

*Έχω την πληροφορία, ότι αίτησή του να γίνει μέλος γνωστής εταιρίας συγγραφέων απορρίφθηκε. Εδώ πιά δεν χαμογελώ. Καγχάζω.

-140/7,8,1997, • Νίκη Λοίζίδη: «Ημερολόγιο θεραπείας». Νεφέλη 1997, 523

-141/9,10,1997, • Αλέξης Πανσέληνος: «Ζαίδα ή Η Καμήλα στα χιόνια». Καστανιώτη, Αθήνα 1996, 635-638, (μυθ.)

-142/11,12,1997, • Νανά Ησαία: Η ιστορία τότε και τώρα. Δελφίνι-Αθήνα 1997, 907-909.

-143/1,2,1998, • Τασία Χατζή: «Φοίβη. Το βιβλίο της οίησης και της μωρίας», Ωκεανίδα, Αθήνα 1996, 87-88.

-144/3,4,1998, • Χρήστος Σαμουηλίδης: «Βυζαντινός εσπερινός», Νέα Σύνορα- Α. Α. Λιβάνη, 248-250. • Μαρία Λαμπαδαρίδου- Πόθου, «Πήραν την Πόλη πήραν την…», Κέδρος, 250-251, (μυθ.)

-145-146/5,8,1998, • Γεράσιμος Τσάκαλος: «Η άθλια οικειότητα του έρωτα», Καστανιώτη, 449, (μυθ.). • Τάκης Χατζηαναγνώστου: «Το κοίλον του κύματος», Οδυσσέας, 449-450, (μυθ.). • Χρήστος Κορέλας: «Οι καβαλλάρηδες της χιονοστιβάδας», Αρμός, 450, (μυθ.).

-147/9,10,1998, • Περικλής Σφυρίδης: «Ψυχή μπλέ και κόκκινη», Καστανιώτη, 574-575, (μυθ.). • Αμάντα Μιχαλοπούλου: «Γιάντες», Καστανιώτη, 575-576, (μυθ.). • Δημήτρης Κάββουρας: «Δίσεχτα χρόνια της εφηβείας», Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα, 576, (μυθ.).

-148/11,12,1998, • Καισάριος Δαπόντες: Κήπος Χαρίτων. Επιμέλεια: Άλκης Αγγέλου, Εστία 1997, 710-712.

-149-150/1,4,1999, • Νίκος Παπανδρέου: Λεπτή γραμμή, Καστανιώτη, 163-164, (διηγ.). • Μηνάς Βιντιάδης: Τί είπα στην Κλαούντια, «Νέα Σύνορα»-Α. Α. Λιβάνη, 164. • Γιώργος Βασιλείου- Μιχαήλ: Ανάμεσα στις εποχές. Παραμυθιστορία. Πατάκη, 164.

-151/5,6,1999, • Τηλέμαχος Αλαβέρας: Ως κυλιόμενος τάπης, Καστανιώτη, 279-280, (διηγ.). • Ελένη Λαδιά: Ο έτυμος λόγος, Αρμός, 280-281, (διηγ.).

-152/7,8,1999, • Νίκος Μπακόλας: Μπέσα για μπέσα ή ο άλλος Φώτης, Κέδρος, 496-498, (μυθ.). • Γιώργος Λεονάρδος: Το τραγούδι της ψυχής, Νέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, 498-499. •Χριστίνα Ντουνιά: Βρέχει σ’ αυτό το όνειρο, Καστανιώτη, 499, (διηγ.).

-153/9,10,1999, • Θόδωρος Λ. Στεφανόπουλος: Άτομα 3. Καστανιώτη, 615-617, (μυθ.). • Αρλέτα: Από πού πάνε στην άνοιξη;, Καστανιώτη, 617-618. • Γιάννης Γαϊτάνος: Στην καρδιά της σιωπής, Φυτράκη, 618-619, (μυθ.). • Ηλίας Κεφάλας: Φάσματα της ερημιάς, Αρμός, 619-620, (αφηγήσεις).

-154/11,12,1999, • Αλέξης Σολομός: Εικασία, εν Θεώ Κασσιανή, Καστανιώτη, 779-780, (μυθ.). • Άρης Μαραγκόπουλος: Οι ωραίες ημέρες του Βενιαμίν Σανιδόπουλου, Κέδρος 780-781, (Μυθιστορία). • Ζάν Ζάκ Ρουσσώ: Εξομολογήσεις. Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου. Επίλογος: Κοσμάς Ψυχοπαίδης, Ιδεοδρόμιο, τόμοι Α΄+Β΄, 781-783.

-155/1,2,2000, • Μάρω Δούκα: Ουράνια μηχανική, Κέδρος, 96-98, (μυθ.). • Πέτρος Τατσόπουλος: Κομεντί, Καστανιώτη, 98-99, (διηγ.).

-156/3,4,2000, • Λία Μεγάλου Σεφεριάδη: Μιά στιγμή στον παράδεισο, Καστανιώτη, 284-286, (μυθ.). • Ναπολέων Λαζάνης: Καμαλόκα, Καστανιώτη, 286-288, (μυθ.). • Μαρία Κέντρου- Αγαθοπούλου: Στο δωμάτιο, Νεφέλη, 288, (διηγ.).

-157/5,6,2000, • Κώστας Μουρσελάς: Κλειστόν λόγω μελαγχολίας, Κέδρος, 398-399, (μυθ.). • Τάκης Θεοδωρόπουλος: Η δύναμη του σκοτεινού θεού, Ωκεανίδα, 399-400, (μυθ.). • Κωστής Γκιμοσούλης: Χέρι στη φωτιά, Κέδρος 400-401, (μυθ.). • Βασίλης Ν. Τριανταφυλλίδης: Τρυφερά αγκάθια, Καστανιώτη, 401402, (μυθ.). • Κώστας Ε. Τσιρόπουλος: Η καθημερινή αιωνιότητα, εκδ. Ευθύνη/Αναλόγιο, 402-403.

-158/7,8,2000, • Βασίλης Γκουρογιάννης: Ο θίασος των Αθηνών, Καστανιώτη, 613-614, (μυθ.). • Διαμαντής Αξιώτης: Το ελάχιστον της ζωής του, Κέδρος, 615-616, (μυθ.). • Ελένη Βοϊσκου: Εφιάλτες και όνειρα, Σύγχρονη Εποχή, 616-617, (μυθ.). • Γεράσιμος Α. Ρηγάτος: Έρως φυγής, Πατάκη, 617-618, (διηγ.). • Κ. Ι. Δεσποτόπουλος: Φιλοσοφίας εγκώμιον, Ελληνικά Γράμματα, 618-620.

-159-160/9,12,2000, • Δημοσθένης Κούρτοβικ: Η νοσταλγία των δράκων, Εστία, 842-843, (μυθ.). • Παντελής Καλιότσος: Τον αιώνα που ξύπνησε ο πηλός, Πατάκη, 843-844, (μυθ.). • Νίκη Αναστασίου: Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε, Πόλις, 844-845, (μυθ.). • Ντίνος Οικονόμου: Ένας περιπτεράς και ταχυδρόμος, Καστανιώτη, 846, (διηγ.). • Μισέλ Φάις: Απ’ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες, Καστανιώτη, 846-847. • Γιώργος Βέης: Ασία, Ασία. Σινικές και άλλες μαρτυρίες, Κέδρος, 847-848.

-161/1,2,2001, • Δημήτρης Νόλλας: φωτεινή μαγική, Καστανιώτη, 85-86, (μυθ.). • Γιάννης Κιουρτσάκης: Εμείς και οι Άλλοι, Κέδρος, 86-88, (μυθ.). • Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Η απίστευτη ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας, Κέδρος 88, (μυθ.). • Τόλης Νικηφόρου: Νόστος, Εκδόσεις Νέα Πορεία-Θεσσαλονίκη, 88-89, (διηγ.). • Μαρλένα Πολιτοπούλου: Ο κύριος Μάριος μετάνιωσε αργά, Νέα Σύνορα Α. Α. Λιβάνη, 89-90, (διηγ.).

-162/3,4,2001, • Αθηνά Κακούρη: Πριμαρόλια. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 313-314, (μυθ.). • Ιωάννα Καρυστιάνη: Κουστούμι στο χώμα. Καστανιώτη, 314-315, (μυθ.). • Φωτεινή Τσαλίκογλου: Εγώ, η Μάρθα Φρόυντ. Καστανιώτη, 315-316, (μυθ.). • Καλλιόπη Καλογεράκη- Λότση: Γίνετε, παρακαλώ, οι αγαπημένοι μου. Εξάντας, 316-317, (μυθ.). • Δημήτρης Σταμέλος: Νικηταράς. Πρότυπο παλικαριάς και αρετής. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 317-318, (μυθ.).

-163/5,7,2001, • Γιώργος Μιχαηλίδης: Της επανάστασης, της μοναξιάς και της λαγνείας. Η Μύηση, Καστανιώτη, 428-429, (μυθ.). • Σπύρος Βρεττός: Σκοτεινή Μοίρα, Γαβριηλίδη, 430-431, (μυθ.). • Λευτέρης Ξανθόπουλος: Άγγελος των πρώτων ημερών, Νέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, 431-432. • Βάνια Κατελανή- Κούλεϋ: Η Rolls Royce και το χαμένο θαύμα, Γκοβόστη, 432-433, (μυθ.).

-164-165/8,10,2001, • Κώστας Ασημακόπουλος: Τα παιδιά, Προσκήνιο, 585-586, (διηγ.). • Γιώργος Ξεινός: Τώρα επιστρέφοντας, Θεσσαλονίκη, 586-587, (διηγ.). • Παναγιώτης Σ. Σαμαρτζής: Καθημερούσιαι ειδήσεις. Πρόλογος, επιλογή, επιμέλεια κειμένων Γιώργου Ν. Κάρτερ, Ελληνικό Λογοτεχνικό και ιστορικό-Αρχείο, 587-588. • Μαρούλα Κλιάφα: Σιωπηλές φωνές: Μαρτυρίες Θεσσαλών για τον 20^ο αιώνα, Καστανιώτη, 588-589.

-166/11,12,2001, • Κοσμάς Πολίτης: Μάρκο Πόλο. Πρωτότυπη εργασία πάνω στα ταξίδια του, Ιωλκός, 733-734. • Γιάννης Ξανθούλης: Ο Τούρκος στον κήπο, Καστανιώτη, 734-736, (μυθ.). • Ιφιγένεια Θεοδώρου: Μελέκ θα πεί άγγελος, Ελληνικά Γράμματα, 736-738, (μυθ.). • Ανδρέας Μήτσου: Σφήκες, Καστανιώτη, 738-739, (διηγ.). • Κώστας Χατζηαντωνίου: Το βιβλίο της μέλαινας χολής. Μυθιστορηματικό δοκίμιο για τη μελαγχολία. Παρουσία, 739-740. • Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης: Οι τέσσερις τοίχοι, Ροδακιό, 740, (μυθ.).

-167/1,2,2002, • Γιώργος Μανιώτης: Το γκαζόν του μπαμπά, 118-, • Μαρία Ζαούση: Τα πορτοκάλια, 120. • Κώστας Καφαντάρης: Η όμορφη περιπτερού, 121.

-168/3,4,2002, • Κώστας Βούλγαρης: Στο όνειρο πάντα η Πελοπόννησο, Γαβριηλίδη, 300-301. • Μαρία Λαμπαρίδου- Πόθου, Ο Άγγελος της στάχτης, Κέδρος, 301-303, (μυθ.).

-169/5,6,2002, • Ηλίας Κεφάλας: Χιόνι στα όνειρα, Μυθιστορία. Αρμός, 604. • Καλλιόπη Καλογεράκη-Λότση: Με εικόνες και χωρίς, Διογένης, 604-605. • Γιάννης Δούκας: Ο κόσμος όπως ήρθα και τον βρήκα, Κέδρος, 605-606. • Κώστας Σαρδελής: Ο ασάλευτος ταξιδιώτης. Η μοναξιά του προφήτη. Τόμος Γ΄, Εστία, 606-607. • Γιώργος Ξενάριος: Σμιλεύοντας το φώς, Καστανιώτη, 606-607, (μυθ.). • Παναγιώτης Τέτσης: Χωρίς τηλεόραση, Καστανιώτη, 607-608.

-170/7,8,2002, • Παύλος Μάτεσις: Σκοτεινός οδηγός, Καστανιώτη, 735-736, (μυθ.). • Ρούλα Κακλαμανάκη: Δαγκωμένο μήλο, Ελληνικά Γράμματα, 736-737, (μυθ.).• Μαρία Κοτοπούλη: Για του Αλέξανδρου τη χάρη, Καστανιώτη, 737, (μυθ.). • Τασία Χατζή: Στέφανος και Νανώ, Νεφέλη, 738, (μυθ.). • Μάνος Κοντολέων: Ιστορία ευνούχου, Πατάκη, 738-739, (μυθ.). • Ισμήνη Καπάνταη: Το άλας της Γής. Ιστορικό Μυθιστόρημα, Καστανιώτη, 739.

-171/9,10,2002, • Ζυράννα Ζατέλη: Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους. Ο θάνατος ήρθε τελευταίος, Καστανιώτη, 877-878, (μυθ.). • Νίκος Παπανδρέου: Ο κλεπτομνήμων, Καστανιώτη, 878-880, (μυθ.). • Γιώργος Μ. Οικονόμου: Τέσσερις ενότητες και δύο άστεγα, Ιωάννινα, 880-881. • Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου: Ξημέρωσε νύχτα, Εξάντας, 881. • Άννα Φιλίνη: Νάρκωση. Έξι διηγήματα από το Βερολίνο, Κέδρος, 881-882.

-172/11,12,2002, • Δημήτρης Κ. Ράιος: Κ. Π. Καβάφη, «Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή’ 595 μ.Χ. Ερμηνευτική προσέγγιση. Ιωάννινα, 1042-1043. • Άγγελου Σικελιανού: Ιερουσαλήμ. Ανέκδοτο ημερολόγιο (Απρίλιος- Μάιος 1921). Επιμέλεια-σχόλια: Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια, Ελληνικά Γράμματα, 1043-1044. • Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: Στο άρρητο υφάδι της ζωής τους. Άγγελος Σικελιανός- Άννα Άγγελου Σικελιανού. Προλογίζει η Άννα Σικελιανού. Γρηγόρη, 1044. • Κωνσταντίνος Μπούρας: Το «μετά» της τραγωδίας, Οδυσσέας, 1045. • Βασίλης Κουρής: Αντιπαραθέσεις, Ιωλκός 1045-1046

-173/1,2,2003,• Περικλής Σφυρίδης: Εσωτερική υπόθεση, Καστανιώτη, 101, (διηγ.). • Μαρία Ευσταθιάδη: Σχεδόν… μελό, Κέδρος, 101-102, (μυθ.). • Νένα Ι. Κοκκινάκη: Ο εραστής φάντασμα και άλλες ιστορίες, Άγκυρα, 102-103. • Κώστα Κρυστάλλη: Η πανήγυρις της Μεταμορφώσεως εν Ιωαννίνοις. Του ίδιου: Το πανηγύρι της Καστρίτσας. Σειρά Μνημοσύνη, επιμέλεια: Κώστας Π. Βλάχος, αρ. 4 και 7. Έκδοσις Ιεράς Μονής Ελεούσης Νήσου, Ιωάννινα, 103-104. • Νίκη Τρουλλινού: Μαράλ όπως Μαρία, Το Ροδακιό, 104-105.

Και ΥΓ. Δημοσιεύεται ποίημα του ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη: ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΤΗΣ. Ο κ. Χαραλαμπίδης διευκρινίζει: «Το ποίημα αναφέρεται στον δεκαεννιάχρονο ήρωα του κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα Παναγιώτη Τουμάζο, πού έπεσε μαχόμενος στην Κακοπετριά, στις 22 Οκτωβρίου 1958».  

-174/3,4,2003, • Μοναχού Μιχαήλ: Πνευματικές αναβάσεις σε μια χώρα του Δούναβη. Ουράνια φαινόμενα στη Σερβία του ουρανίου. Δορκάς, 415. (εντυπώσεις από την Σερβία).

-175/5,6,2003, • Τόλης Νικηφόρου: Η γοητεία των δευτερολέπτων, Νέα Πορεία, 593-594, (μυθ.). • Μιχάλης Π. Δελησάββας: Σε ανύποπτο χρόνο, Δρόμων, 594-595, (διηγ.). • Τατιάνα Αβέρωφ: Αύγουστος, Κέδρος, 595-596, (μυθ.). • Βασιλική Αλμπάνη: Ο φόβος τη νύχτα, Καστανιώτη, 596-597, (μυθ.).

-176/7,8,2003, • Αλέκος Φασιανός: Ο μύθος της γειτονιάς μου. Σαν αυτοβιογραφία. Καστανιώτη, 729-731. • Φάνης Μούλιος: Λίγο πρίν τη στροφή, Ελληνικά Γράμματα, 731-732, (διηγ.).• Νίκος Λεβέντης: Σκιερή πηγή, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 732-733, (μυθ.).• Ευγενία Φακίνου: Έρως, θέρος, πόλεμος, Καστανιώτη 733-734, (μυθ.).

-177-178/9,12,2003, • Μαρία Σκιαδαρέση: Με το φεγγάρι στην πλάτη, Καστανιώτη, 905-906, (μυθ.).• Ακακία Κορδόση: Ο μυστικός κόσμος του καθηγητή Αναγνώστου, Άγκυρα, 906-907, (μυθ.). • Κώστας Λογαράς: Στη χώρα του Νεντίμ μύριζε πεύκο. Μεταίχμιο, 907-908, (ταξιδιωτικό).

-179/1,3,2004,• Γ. Ν. ΄Αμποτ: Γή και νερό. Πόλις, 177-179, (μυθ.). •Γιώτα Φωτιάδου-Μπαλαφούτη: Ποτέ ξανά!. Καστανιώτη, 179-180, (αυτοβιογραφία).• Γεώργη Διλμπόη: Ο άνεμος της παλληκαριάς. Γρηγόρη, 180.

-180/4,6,2004,• Μαριάνθη Αλειφεροπούλου- Χαλβατζή: Μάνααα. Σύγχρονη Εποχή, 446-447, (διηγ.)

-181/7,9,2004, • Μάρω Δούκα: Αθώοι και φταίχτες (στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας). Κέδρος, 578-580.

-182/10,12,2004, • Γιώργος Μιχαηλίδης: Της επανάστασης, της μοναξιάς και της λαγνείας. Ο λαβύρινθος. Καστανιώτη, 829- 831, (μυθ.). • Σπύρος Τζουβέλης: Μέρες και νύχτες του Δεκέμβρη. Μαρτυρίες. Καστανιώτη, 831.

-183/1,3,2005, • Μιχάλης Παπανικολάου: Κάποιος να σταματήσει αυτό το τρένο. Αλεξάνδρεια, 126, (διηγ.).• Ανδρέας Μήτσου: Ο σκύλος της Μαρί. Καστανιώτη, 126-128, (μυθ.). •Μαρία Παπαδημητρίου: Ένας ήσυχος φόνος. Αλεξάνδρεια, 128-129, (νουβέλα).

-184/4,6,2005, •Γιάννης Τσιώλης: Ο Ρωμαίος το πρεζόνι και η Ιουλιέτα το κλεφτρόνι. Καστανιώτη, 267-268, (διηγ.). • Φιλομήλα Λαπατά: Οι κόρες του νερού. Καστανιώτη, 268-269, (μυθ.). •Αντώνης Μπουλούτζας: Η Παναγία των Αγγέλων. Καστανιώτη, 269-270, (μυθ.).

-185/7,9,2005, •Τάσος Λειβαδίτης: Έλληνες ποιητές. Καστανιώτη 388-390. •Κώστας Ε. Τσιρόπουλος: Η μόνωση ως συνομιλία. Ευθύνη-Αθήνα, 390-391. •Θόδωρος Λ. Στεφανόπουλος: Το ξύπνημα του Άμλετ. Καστανιώτη, 391-392, (μυθ.). •Ολυμπία Καράγιωργα: Αίγυπτος, Μανσούρα και η εκεί ελληνική ζωή μας. Αθήνα. Κέντρο Ελληνικής Παράδοσης, 392-393.

-186/10,12,2005, •Ευγενία Φακίνου: Η μέθοδος της Ορλεάνης. Καστανιώτη, 522-523, (μυθ.). •Γιώργος Λεονάρδος: Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος ο Ελευθερωτής. Ιστορικό μυθιστόρημα. Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 523-524. •Γιάννης Κοντός: Τα ευγενή μέταλλα, τόμος ΙΙ, Αθήνα, Κέδρος, 524-525.

-187/1,3,2006, •Νίκος Παπανδρέου: Μέρες σαν κι αυτές. Καστανιώτη, 125-127, (μυθ.). •Τατιάνα Αβέρωφ: Ανοιχτή γραμμή, Κέδρος, 127-128, (μυθ.). •Γιώργος Μαρκόπουλος: Ιστορικό κέντρο. Καστανιώτη, 128-129. •Σοφία Παράσχου: Χαρακιά στη μνήμη. Ελληνικά Γράμματα, 129-130, (διηγ.). •Μαρία Δελήτσικου Παπαχρίστου: Στη Σκόπελο όπως τα πεύκα. Πορεία, 130.

-188/4,6,2006, •Μάρω Δούκα: Τα μαύρα λουστρίνια. Πατάκη, 285-286. •Κώστας Βούλγαρης: Η περούκα της Σοφίας Νέρη. Μεταίχμιο, 286-287. •Γιώργος Σταματόπουλος: Η φωνή. Καστανιώτη, 287-288, (μυθ.). •Νένη Ευθυμιάδη: Εγώ και ο Μαγγελάνος. Κέδρος, 288-289, (μυθ.). •Ηρώ Τσαρνά: Αλεξάνδρεια Γεντί-Σκαρί. Γκοβόστη, 289. •Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης: Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία. Δόμος, 289-290.

-189/7,9,2006, •Τηλέμαχος Αλαβέρας: Ακριβά γούστα η κυρία και άλλα αφηγήματα. Κέδρος, 408. •Μάκης Πανώριος: Το μαυσωλείο. Κέδρος, 409. •Έρη Ρίτσου: Μυστικά και αποκαλύψεις. Κέδρος, 409-410. •Κωστής Παπαγιώργης: Τρία μουστάκια. Ψυχία μηδενισμού. Καστανιώτη, 410-411. •Γιάννης Τριάντης: Ούτε τύμπανα ούτε τρομπέτες. Ίκαρος, 411-412.

-190/10,12,2006, •Γιάννης Κ. Μπαστιάς: Βιογραφία. Δημοσιογραφία-Θέατρο-Λογοτεχνία. Καστανιώτη, 554-556. •Ντίνος Οικονόμου: Η πλαγιά με τα νίφαστρα. Καστανιώτη, 557-558, (μυθ.). •Δημήτρης Χατζηκωνσταντίνου: Τετράδια ονείρων. Ταξιδευτής, 558-559, (μυθ.). • Αριστείδης Κάντας: Ο χορός των πεταλούδων. Δωδώνη, 559-561. Θέατρο.

-191-193/1,9,2007, •Τάσος Γουδέλης: Οικογενειακές ιστορίες. Κέδρος 266-267, (μυθ.). • Νίκη Αναστασέα: Επικράνθη, δια χειρός Αλέξη Ραζή. Κέδρος, 267-268. (μυθ.).• Μαρία Κοτοπούλη: Χωρίς ωράριο στα όνειρα, Καστανιώτη, 268, (διηγ.). • Ελένη Ανδρέου: Το πέρασμα. Τρείς γενιές μιά ιστορία. Βασιλείου, 268-269, (μυθ.). • Χρήστος Σαμουηλίδης: Γιαννούλης Χαλεπάς: Η τραγική ζωή του μεγάλου καλλιτέχνη. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 269-270.

-195/1,3,2008, • Αντώνης Σουρούνης: Το μονοπάτι στη θάλασσα. Καστανιώτη, 142, (μυθ.). •Στρατής Πασχάλης: Ο άνθρωπος του λεωφορείου. Μεταίχμιο, 142-143, (μυθ.). • Πέτρος Τατσόπουλος: Νεοέλληνες Πορτρέτα. Μεταίχμιο, 143-144. • Ηρακλής Εμμ. Καλλέργης: Η πρόσληψη της ελληνικής αρχαιότητας στη σύγχρονη παιδική μας λογοτεχνία. Βόλος, 144-145.

-196/4,6,2008,• Τάσος Ρούσος: Η νουβέλα. Ηλέκτρα, 310. • Τάκης Μενδράκος: … Εξ ακανθών… Έξι μαρτυρίες και ένα γράμμα. Γαβριηλίδης, 310-311. • Νίκη Τρουλλινού: Και φύσηξε νοτιάς… Το Ροδακιό, 311-312. • Αγγελική Στρατηγοπούλου: Δεν θα ξαναρωτήσω τον μπαμπά. Μελάνι, 312, (μυθ.). • Διονύση Κ. Μαγκλιβέρα: Η ζωή ως διαδρομή. Δοκίμια αιχμής. Οι Εκδόσεις των Φίλων, 312-313. • Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: Ντουέντε (Ρόλος και Θεωρία). Μετάφραση: Ολυμπία Καράγιωργα. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», 313-314.

-197/7,9,2008, • Ανδρέας Μήτσου: Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού, Καστανιώτη, 442. • Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Η Μεγάλη Άμμος, Κέδρος, 442-443, (μυθ.). • Ακακία Κορδόση: Ζωγραφισμένος Αύγουστος, Άγκυρα, 443-444, (διηγ.). • Γεώργης Διλμπόης: Ανοικτές θάλασσες. Άλφα πί, Χίος, 44, (διηγ.). • Βικτωρία Παπαδάτου: Άρωμα Κρήτης. Δωδώνη, 444-445. (Ιστορία). • Ανδρέας Μπελεζίνης: Για τον Εγγονόπουλο και τον υπερρεαλισμό. Ίνδικτος, 445-446. • Στέλιος Παπαθανασίου: Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και η γραμμή του ορίζοντος. Πρόλογος: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Εκδόσεις Μυγδονία. Θεσσαλονίκη, 446.

-198/10,12,2008, • Δημοσθένης Κούρτοβικ: Τί ζητούν οι βάρβαροι. Ελληνικά Γράμματα, 588, (μυθ.). • Κώστας Βούλγαρης: Η μέρα με τις δεκατέσσερις νύχτες. Καστανιώτη, 588-589, (μυθ.). • Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη: Έξι φορές η Τύχη. Καστανιώτη, 589-590, (μυθ.). • Μαρίνα Καραγάτση: Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι. Άγρα, 590-591. • Βικτωρία Θεοδώρου: Οι δεσποινίδες της οδού Λαμψάκου. Γαβριηλίδης 591. • Σταυρούλα Γ. Τσούπρου: Οι «παιδιάστικες» ιστορίες του Κοσμά Πολίτη. Γρηγόρη, 592-593.

-199/1,3,2009, • Γιώργος Μανιώτης: Τα φαντάσματα του παλιού ξενοδοχείου. Εκδ. ΑΛΔΕ, 112, (μυθ.).• Γιώργος Ρωμανός: Καζαμπλάνκα καφέ. Άγκυρα, 113, (μυθ.). • Θόδωρος Δ. Στεφανόπουλος: Μετά τη ζωή. Καστανιώτη, 113-114, (μυθ.). • Παναγιώτης Μεντής: Το απροστάτευτο. Κέδρος, 114, (Αφήγημα). • Σοφία Κ. Σπανούδη: Γράμματα από την πόλη. Επιμέλεια: Αλέξιος Σαββάκης. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 114-115. • Κώστας Χατζηαντωνίου: Εναντίον του χρόνου. Ευθύνη, 115-116.

-200/4,5,2009,• Αθηνά Παπαδάκη: Με άλλα λόγια. Ροές, 292-293. • Κωνσταντίνος Βάσσης: Μια παραπλανητική έννοια. Οι Εκδόσεις των Φίλων, 293-294, (διηγ.). • Σπύρος Γιανναράς: Ο Λοξίας και άλλες δύο ιστορίες. Ίνδικτος, 294. • Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος: Φιλολογικά. Καστανιώτη, 295-296.

-201/7,9,2009, • Τάσος Ρούσσος: Πλουτώνειο. Καστανιώτη, 429, (μυθ.). • Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Απέραντα άδειο σπίτι. Κέδρος, 430, (μυθ.). • Ντίνος Οικονόμου: Το μνημόσυνο της χελώνας. Καστανιώτη, 431, (μυθ.). • Νίκη Αναστασέα: Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού. Κέδρος 431-432, (μυθ.). • Η κριτική για τον Άλκη Θρύλο. Επιμέλεια: Θανάσης Θ. Νιάρχος. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 432-435. • Φρήντριχ Σίλλερ: Περί της αισθητικής παιδείας του ανθρώπου. Σε μια σειρά επιστολών. Μετάφραση-σημειώσεις-επιλεγόμενα: Κώστας Ανδρουλιδάκης. Ιδεόγραμμα, 435-437.

-202/10,12,2009, • Ηλίας Κεφάλας: Χώμα, χώματα. Γαβριηλίδης, 596, (διηγ.). • Φάνης Μούλιος: Πράσινο- Γκρίζο. Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος, 596-597. • Μαρία Σταματάκη: Στα πρώτα της ψηλοτάκουνα. Καστανιώτη, 597-598, (μυθ.). • Λεύκιος Ζαφειρίου: Οι συμμορίτες. (αναθεωρημένη έκδοση). Γαβριηλίδης 598-599. • Γεώργιος Μ. Βιζυηνός: Το παιδικό παιχνίδι σε σχέση με την Ψυχολογία και την Παιδαγωγική. Εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια: Αλέξανδρος Σιδεράς/ Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα, Θεσσαλονίκη. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 599-600. • Διονύσιος Αλικανιώτης: Ιωάννης Συκουτρής. Η ζωή του (1901-1937), Κάκτος- Αθήνα, 600-601.

-203-204/1,6,2010, • Ζυράννα Ζατέλη: Το πάθος χιλιάδες φορές. Καστανιώτη, 270-271, (μυθ.). • Ανδρέας Μήτσου: Η ελεημοσύνη των γυναικών. Καστανιώτη 271-272, (διηγ.). • Βαγγέλης Αυδίκος: Η κίτρινη ομπρέλα. Μεταίχμιο, 272-273, (μυθ.). • Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας: Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Στοχασμοί σε θέματα του καιρού μας. Παπαζήση, 273-274. (Δοκίμια). • Δημήτρης Χρ. Μποσινάκης: Αναφορά σε πρόσωπα και κείμενα. Λεξίτυπον, 274-275. (Δοκίμια).

-205/7,9,2010, • Σπύρος Βρεττός: Απίστευτο μηχάνημα. Γρηγόρη, 432-433, (μυθ.). • Ελένη Πριοβόλου: Όπως ήθελα να ζήσω, Καστανιώτη, 433-434, (μυθ.). • Αριστείδης Κάντας: Η δίψα των ρόλων. Εκδ. Ιδέες, Κέρκυρα, 434-435, (μυθ.). • Ακακία Κορδόση: Απ’ το ροζ ως το κόκκινο. Λιβάνης, 435, (μυθ.). • Ιωάννης Γ. Θεοχάρης: Οι φτερούγες του σταυραητού. Παράθυρο στο ποτάμι. Ιωάννινα, (435-436), (διηγ.). • Ζωή Θ. Σπυροπούλου: Εμείς περάσαμε νύχτα. Ταξιδευτής, 436. Ιστορικό μυθιστόρημα. • Κώστας Νησιώτης: Το επιτύμβιο. Ιδεόγραμμα, 436-437, (διηγ.). • Με το περίστροφο του Μαγιακόφσκι. Μια συζήτηση για την ποίηση μεταξύ των ποιητών Δημήτρη Αγγελή, Δημήτρη Ελευθεράκη, Σταμάτη Πολενάκη. Εκδόσεις Ερατώ, 437.

Β) ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ του ΜΙΧΑΛΗ Γ. ΜΕΡΑΚΛΗ στο περιοδικό

ΤΕΥΧΗ

-5/6,1981, Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΑΛΕΞΗ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ, 344-347.

-14/5,1982, Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΗ ΔΙΚΤΑΙΟΥ (ή η «δίχως κοινωνικότητα» κοινωνικότητα), 261-265.

-23/3,4,1983. Στο Αφιέρωμα στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ Π. ΚΑΒΑΦΗ. – ΜΠΡΕΧΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ, 334-347.

Το αφιερωματικό αυτό τεύχος του περιοδικού Η ΛΕΞΗ στον Κωνσταντίνο Π. Καβάφη, ανατυπώθηκε και το 2003. Βλέπε τεύχος 174/3,4,2003. Το κείμενο του καθηγητή Μιχάλη Γ. Μερακλή, ΜΠΡΕΧΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ, δημοσιεύεται στις σελίδες 302-315.

-53/3,4,1986. Στο Αφιέρωμα στον ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ.-Ο ΛΑΟΣ ΚΑΙ Η ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ, 306-313.

-61/1,1987. «ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΘΥΜΑΤΑΙ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.», 52-56.

Κείμενο απάντηση στην έρευνα του περιοδικού «ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΑΔΟΞΟΙ ΠΟΥ ‘ΝΑΙ…». «Τι είναι κείνο που εξασφαλίζει σ’ ένα ποιητή την αθανασία της φήμης του; Ποιος είναι κείνος που μπορεί αλάθητα ν’ αποφανθεί για την πραγματική αξία ή απαξία ενός έργου; Ποιός να επιχειρήσει απολογισμούς με τις εποχές και τις εκάστοτε αισθητικές αντιλήψεις; Ποιός κριτικός, ποιος ειδικός και τις εκάστοτε αισθητικές αντιλήψεις;….. Στο ίδιο τεύχος, απαντούν ακόμα ο Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, «ΜΙΑ ΓΝΩΜΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ», 57-60. Και Γιώργος Καραβασίλης, «ΜΑΡΙΑ ΖΑΜΠΑ: ΜΙΑ ΑΓΝΟΗΜΕΝΗ ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ», 61-62.

-63-64/4,5, 1987. Στο Αφιέρωμα ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ. ΜΕΤΑ ΕΙΚΟΣΙ ΕΤΗ.-ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, 369-379. 

-79-80/11,12,1985.Στο Αφιέρωμα στον ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ. 60 χρόνια από το θάνατό του.- Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΟΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ “SPLEEN” ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΑΡΚΑΣΜΟΥ.ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ: ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, 822-827.

-85-86/6,8,1989. Στο Αφιέρωμα ΚΥΠΡΟΣ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ.-ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΕΩΣ (ΑΠΟ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ), 517-529.

-91/1,1990, Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΒΟΥΡΗ: ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ, 9-12.

-99-100/11,12,1990. Στο Αφιέρωμα ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, 700-705.

-105/9,10,1991, ΜΗΝΑΣ ΔΗΜΑΚΗΣ: ΣΤΟ ΣΥΝΟΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ, 608-611.

-107/1,2,1992, «ΨΗΛΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΚΥΜΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΙΑ» (για την Κοραλία Θεοτοκά), 86-87. (Στις σελίδες της «Κλεψύδρας»).

-110/7,8,1992. Στο Αφιέρωμα Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ.-ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ, 433-439.

-112/11,12,1992. Στο Αφιέρωμα ΜΝΗΜΗ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ (1922-1992).-ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ, 793-801.

-114/3,4,1993. Στο Αφιέρωμα στον ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ.- Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ, 164-171.

-118/11,12,1993. Στο Αφιέρωμα στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.-ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΠΑΛΑΜΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ), 686-695.

-123-124/9,12,1994. Στο Αφιέρωμα στον ΜΙΛΤΟ ΣΑΧΤΟΥΡΗ. -ΑΝΘΗ, ΠΟΥΛΙΑ… (Θέματα ποιητικής μυθολογίας στο έργο του Μ. Σαχτούρη, 589-603.

-130/11,12,1995. Στο Αφιέρωμα στον ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ.-ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΑΣΠΑΣΜΕΝΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ, 746-755.

-142/11,12,1997. Στο Αφιέρωμα στον ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ.-ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟΝ ΣΟΛΩΜΟ, 749-757.

-145-146/5,8,1998. Στο Αφιέρωμα ΓΙΑ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ.- Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΣΤΟ ΛΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ, 317-323.

-149-150/1,4,1999. Στο Αφιέρωμα  ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ-ΜΕΡΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, 43-44, 46,48-49.

-152/7,8,1999. Στο Αφιέρωμα για τον ΚΩΣΤΑ ΜΟΝΤΗ.-ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΓΝΩΜΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΡΩΙΚΗ ΕΛΕΓΕΙΑ, 333-337.

-162/3,4,2001. Στο Αφιέρωμα στον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ (1851-1911). –ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ «ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ», 260-263.

-169/5,6,2002. Στο Αφιέρωμα ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ.-ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ, 335-343.

-186/10,12,2005. Στο Αφιέρωμα στον ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ.-ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΟ ΣΤΟ ΚΕΝΟ;, 452-459.

-200/4,6,2009. Στο Αφιέρωμα Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.-Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΑΣ, 150-153.

Ελάχιστα συμπληρωματικά:-Στα τεύχη:

-5/6,1981. Στην κρίση του Βιβλίου, ο συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, κρίνει το βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα: «Σεραφείμ και Χερουβείμ» Κέδρος, Αθήνα 1981, 401-402.

-14/5,1982. Ο Σπύρος Τσακνιάς γράφει για το μυθιστόρημα του Αντώνη Σουρούνη: «Μερόνυχτα Φραγκφούρτης», Ύψιλον 1982, 317-318.

-23/3,4,1983. Αφιέρωμα στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ Π. ΚΑΒΑΦΗ. Στην κρίση του Βιβλίου, στο πρώτο αφιέρωμα στον Αλεξανδρινό ποιητή, ο κριτικός και ποιητής Σπύρος Τσακνιάς, γράφει για το βιβλίο του πεζογράφου Ασημάκη Πανσέληνου: «Ιστορίες με σκύλους», Κέδρος 1982, 436-438. Ενώ, στην ανατύπωση του αφιερώματος, βλέπε Η Λέξη τεύχος 174/3,4, 2003, στην κρίση του Βιβλίου υπάρχει η βιβλιοκρισία του Μ. Γ. Μερακλή, για το βιβλίο του Μοναχού Μιχαήλ: Πνευματικές αναβάσεις σε μια χώρα του Δούναβη. Ουράνια φαινόμενα στη Σερβία του ουρανίου. Δορκάς, 415.

-53/3,4,1986. Αφιέρωμα στον ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ. Στην κρίση του Βιβλίου ο Σπύρος Τσακνιάς βιβλιοκρίνει τη Νουβέλα του Θανάση Βαλτινού: «Μπλέ βαθύ σχεδόν μαύρο». Στιγμή, 1985, 471-473. (νουβέλα).

-79-80/11,12,1988. Αφιέρωμα στον ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ. Στην κρίση του Βιβλίου, ο Σπύρος Τσακνιάς βιβλιοκρίνει τα Διηγήματα του Βασίλη Τσιαμπούση: «Η Βέσπα», Θεσσαλονίκη, 1988, 976-977.

-114/3,4,1993. Αφιέρωμα στον ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, Στην κρίση του Βιβλίου ο Σπύρος Τσακνιάς γράφει για τον Απόστολο Κ. Δοξιάδη: «Ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ». Νουβέλα. Εκδόσεις Καστανιώτη, 1992, 286-287.

-115/5,6,1993, Στην κρίση του Βιβλίου, πριν την κριτική του Μ. Γ. Μερακλή ο Σπύρος Τσακνιάς βιβλιοκρίνει τα Διηγήματα «Χειριστής Ανελκυστήρος», Κέδρος 1993, σ. 395-397 του Χριστόφορου Μηλιώνη. Ενώ έπεται η κριτική του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού, για το μελέτημα του Παναγιώτη Μουλλά: «Ο Λόγος της Απουσίας», 398-400.

-123-124/9,12, 1994-Αφιέρωμα στον ΜΙΛΤΟ ΣΑΧΤΟΥΡΗ, Στην κρίση του Βιβλίου-Πεζογραφία, ο πεζογράφος Αλέξης Πανσέληνος γράφει για τα Διηγήματα του Νίκου Τριανταφυλλόπουλου: «Λιμενάρχης Ευρίπου». Κέδρος 1993, 729-730.

-130/11,12,1995. Αφιέρωμα στον ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ. Στην κρίση του Βιβλίου ο Δημήτρης Τσατσούλης γράφει για το βιβλίο της Μαρίκας Θωμαδάκη: «Σημειωτική του ολικού θεατρικού λόγου», Δόμος, 864-865.

-139/5,6,1997- Αφιέρωμα στον ΝΙΚΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ. στα σαράντα χρόνια από το θάνατό του. Μετά την βιβλιοκρισία του Μ. Γ. Μερακλή, ο κριτικός Δημήτρης Μητρόπουλος γράφει για τα απομνημονεύματα του Αδαμάντιου Πεπελάση: «Στην Άκρη του Αιώνα» (Γαστούνη-Μπέρκλεϊ). Καστανιώτης, 1996, 404-405.

-142/11,12,1997.-Αφιέρωμα στον ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ, Στην κρίση του Βιβλίου, πριν τις βιβλιοκρισίες του Μ. Γ. Μερακλή, ο πεζογράφος Αλέξης Πανσέληνος, γράφει για δύο βιβλία: Νίκος Μπακουνάκης: «Το κρασί του Γουσταύου» (Αφηγήματα οινικών περιπετειών). Καστανιώτης, 1997, 905-906. Και, Φάνης Μούλιος: «Ο Ορφέας δεν είναι πιά εδώ», Γκοβόστη, 1997, 906-907, Μυθιστόρημα.

-172/11,12,2002.-Αφιέρωμα στον ΘΕΟΦΙΛΟ. Στην κρίση του Βιβλίου, μετά τον Μ. Γ. Μ., η τεχνοκριτικός Αθηνά Σχινά, γράφει για το βιβλίο των Χαράλαμπος Μπούρας- Λασκαρίνα Μπούρα: Η Ελλαδική Ναοδομία κατά τον 12^ο αιώνα. Εμπορική Τράπεζα, 2002, 1046.

-------------------

• Τατιάνα Αβέρωφ: Αύγουστος, Κέδρος, τχ.175/5,6,2003, 595-596, (μυθ.).

•Τατιάνα Αβέρωφ: Ανοιχτή γραμμή, Κέδρος, τχ.187/1,3,2006, 127-128, (μυθ.).

• Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου: Στο δωμάτιο, Νεφέλη, τχ.156/3,4,2000, 288, (διηγ.).

• Τηλέμαχος Αλαβέρας: Σ’ ευθεία γραμμή (ταξίδι στην Πολωνία). Εκδόσεις της Νέας Πορείας, Θεσσαλονίκη,1990. τχ.    101/1,2,1991,101-102.

• Τηλέμαχος Αλαβέρας: Ως κυλιόμενος τάπης, Καστανιώτη, τχ.151/5,6,1999, 279-280, (διηγ.).

•Τηλέμαχος Αλαβέρας: Ακριβά γούστα η κυρία και άλλα αφηγήματα. Κέδρος, τχ. 189/7,9,2006, 408.

• Διονύσιος Αλικανιώτης: Ιωάννης Συκουτρής. Η ζωή του (1901-1937), Κάκτος, τχ.202/10,12,2009, 600-601.

• Βασιλική Αλμπάνη: Ο φόβος τη νύχτα, Καστανιώτη, τχ. 175/5,6,2003, 596-597, (μυθ.).

• Γ. Ν. ΄Αμποτ: Γή και νερό. Πόλις, τχ.179/1,3,2004, 177-179, (μυθ.).

• Νίκη Αναστασίου: Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε, Πόλις, τχ.159-160/9,12,2000, 844-845, (μυθ.).

 • Νίκη Αναστασέα: Επικράνθη, δια χειρός Αλέξη Ραζή. Κέδρος, τχ. 191-193/1,9, 2007, 267-268. (μυθ.).

• Νίκη Αναστασέα: Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού. Κέδρος τχ.201/7,9,2009, 431-432, (μυθ.).

• Ελένη Ανδρέου: Το πέρασμα. Τρείς γενιές μιά ιστορία. Βασιλείου, τχ.191-193/1,9,2007, 268-269, (μυθ.).

• Διαμαντής Αξιώτης: Το ελάχιστον της ζωής του, Κέδρος, τχ.158/7,8,2000, 615-616, (μυθ.).

• Αρλέτα: Από πού πάνε στην άνοιξη;, Καστανιώτη, τχ.153/9,10,1999, 617-618.

 • Κώστας Ασημακόπουλος: Τα παιδιά, Προσκήνιο, τχ.164-165/8,10,2001, 585-586, (διηγ.).

• Βαγγέλης Αυδίκος: Η κίτρινη ομπρέλα. Μεταίχμιο, τχ.203-204/1,6,2010, 272-273, (μυθ.).

• Κωνσταντίνος Βάσσης: Μια παραπλανητική έννοια. Οι Εκδόσεις των Φίλων, τχ.200/4,5,2009, 293-294, (διηγ.).

• Γιώργος Βασιλείου- Μιχαήλ: Ανάμεσα στις εποχές. Παραμυθιστορία. Πατάκη, τχ.149-150/1,4,1999. 164.

• Γιώργος Βέης: Ασία, Ασία. Σινικές και άλλες μαρτυρίες, Κέδρος, τχ.159-160/9,12, 2000, 847-848.

• Γεώργιος Μ. Βιζυηνός: Το παιδικό παιχνίδι σε σχέση με την Ψυχολογία και την Παιδαγωγική. Εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια: Αλέξανδρος Σιδεράς/ Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα, Θεσσαλονίκη. Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, τχ.202/10,12,2009,599-600.

• Μηνάς Βιντιάδης: Τί είπα στην Κλαούντια, «Νέα Σύνορα»-Α. Α. Λιβάνη, τχ.149-150/1,4,1999, 164.

• Κώστας Βούλγαρης: Στο όνειρο πάντα η Πελοπόννησο, Γαβριηλίδη, τχ.168/3,4,2002, 300-301.

•Κώστας Βούλγαρης: Η περούκα της Σοφίας Νέρη. Μεταίχμιο, τχ.188/4,6,2006, 286-287.

• Κώστας Βούλγαρης: Η μέρα με τις δεκατέσσερις νύχτες. Καστανιώτη, τχ.198/10,12, 2008, 588-589, (μυθ.). 

• Σπύρος Βρεττός: «Αγωνία επιβίωσης ή μελέτη θανάτου», Λογοθέτης, 1994, τχ.131/1,2,1996, 91-92.

• Σπύρος Βρεττός: Σκοτεινή Μοίρα, Γαβριηλίδη, τχ. 163/5,7,2001, 430-431, (μυθ.).

 • Σπύρος Βρεττός: Απίστευτο μηχάνημα. Γρηγόρη, τχ.205/7,9,2010, 432-433, (μυθ.).

• Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: Στο άρρητο υφάδι της ζωής τους. Άγγελος Σικελιανός- Άννα Άγγελου Σικελιανού. Προλογίζει η Άννα Σικελιανού. Γρηγόρη, τχ. 172/11,12,2002, 1044.

• Γιάννης Γαϊτάνος: Στην καρδιά της σιωπής, Φυτράκη, τχ.153/9,10,1999, 618-619, (μυθ.).

• Ρέα Γαλανάκη: «Θα υπογράφω Λουί», Άγρα 1993, τχ.120/3,4,1994, 213-215, (μυθ.)

• Σπύρος Γιανναράς: Ο Λοξίας και άλλες δύο ιστορίες. Ίνδικτος, τχ.200/4,5,2009,  294.

• Κωστής Γκιμοσούλης: Χέρι στη φωτιά, Κέδρος, τχ.157/5,6,2000, 400-401, (μυθ.).

• Δημήτρης Γκιώνης: Το περίπτερο, Καστανιώτη,1996, τχ.135/9,10,1996, 674-675, (αφήγημα)

• Βασίλης Γκουρογιάννης: Ο θίασος των Αθηνών, Καστανιώτη,τχ.158/7,8,2000, 613-614, (μυθ.).

•Τάσος Γουδέλης: Οικογενειακές ιστορίες. Κέδρος, τχ.191-193/1,9,2007, 266-267, (μυθ.).

• Καισάριος Δαπόντες: Κήπος Χαρίτων. Επιμέλεια: Άλκης Αγγέλου, Εστία 1997, τχ. 148/11,12,1998, 710-712.

• Μιχάλης Π. Δελησάββας: Σε ανύποπτο χρόνο, Δρόμων, τχ.175/5,6.2003, 594-595, (διηγ.).

• Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου, Φήμη απόντων. Καστανιώτη,1995, τχ.137/1,2,1997, 94-95.

• Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος: Φιλολογικά. Καστανιώτη, τχ.200/4,5,2009, 295-296.

 • Κ. Ι. Δεσποτόπουλος: Φιλοσοφίας εγκώμιον, Ελληνικά Γράμματα, τχ.158/7,8,2000, 618-620.

• Γεώργη Διλμπόη: Ο άνεμος της παλληκαριάς. Γρηγόρη, τχ.179/1,3,2004, 180.

• Γεώργης Διλμπόης: Ανοικτές θάλασσες. Άλφα πί, Χίος, τχ.197/7,9,2008, 44, (διηγ.).

• Μάρω Δούκα: Ουράνια μηχανική, Κέδρος, τχ.155/1,2,2000, 96-98, (μυθ.).

• Μάρω Δούκα: Αθώοι και φταίχτες (στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας). Κέδρος, τχ. 181/7,9,2004, 578-580.

•Μάρω Δούκα: Τα μαύρα λουστρίνια. Πατάκη, τχ. 188/4,6,2006, 285-286.

• Γιάννης Δούκας: Ο κόσμος όπως ήρθα και τον βρήκα, Κέδρος, τχ.169/5,6,2002, 605-606.

•Νένη Ευθυμιάδη: Εγώ και ο Μαγγελάνος. Κέδρος, τχ. 188/4,6,2006, 288-289, (μυθ.).

• Μαρία Ευσταθιάδη: Σχεδόν… μελό, Κέδρος, τχ.173/1,2,2003, 101-102, (μυθ.). 

• Ζυράννα Ζατέλη: Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους. Ο θάνατος ήρθε τελευταίος, Καστανιώτη, τχ.171/9,10,2002, 877-878, (μυθ.).

• Ζυράννα Ζατέλη: Το πάθος χιλιάδες φορές. Καστανιώτη, 203-204/1,6,2010, 270-271, (μυθ.).

• Μαρία Ζαούση: Τα πορτοκάλια, τχ. 167/1,2,2002, 118-,

• Λεύκιος Ζαφειρίου: Οι συμμορίτες. (αναθεωρημένη έκδοση). Γαβριηλίδης, τχ.202/10,12,2009, 598-599. 

• Νανά Ησαία: Η ιστορία τότε και τώρα. Δελφίνι,1997, τχ. 142/11,12,1997, 907-909.

• Τάκης Θεοδωρόπουλος: Η δύναμη του σκοτεινού θεού, Ωκεανίδα, τχ.157/5,6,2000, 399-400, (μυθ.).

• Ιφιγένεια Θεοδώρου: Μελέκ θα πεί άγγελος. Ελληνικά Γράμματα, τχ.166/11,12,2001, 736-738, (μυθ.).

• Βικτωρία Θεοδώρου: Οι δεσποινίδες της οδού Λαμψάκου. Γαβριηλίδης τχ.198/10,12,2008, 591.

• Ιωάννης Γ. Θεοχάρης: Οι φτερούγες του σταυραητού. Παράθυρο στο ποτάμι. Ιωάννινα, τχ.205/7,9, 2010. 435-436, (διηγ.).

• Η κριτική για τον Άλκη Θρύλο. Επιμέλεια: Θανάσης Θ. Νιάρχος. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, τχ.201/7,9,2009, 432-435.  

• Δημήτρης Κάββουρας: «Δίσεχτα χρόνια της εφηβείας», Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα, τχ.147/9,10,1998,  576, (μυθ.).

• Αθηνά Κακούρη: Πριμαρόλια. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ.162/3,4,2001, 313-314, (μυθ.).

• Ρούλα Κακλαμανάκη: Δαγκωμένο μήλο, Ελληνικά Γράμματα, τχ.170/7,8,2002, 736-737, (μυθ.).

• Ηρακλής Εμμ. Καλλέργης: Η πρόσληψη της ελληνικής αρχαιότητας στη σύγχρονη παιδική μας λογοτεχνία. Βόλος, τχ.195/ 1,3,2008, 144-145.

• Παντελής Καλιότσος: Τον αιώνα που ξύπνησε ο πηλός, Πατάκη, τχ.159-160/9,12,2000, 843-844, (μυθ.).

• Αριστείδης Κάντας: Ο χορός των πεταλούδων. Δωδώνη, τχ.190/10,12,2006, 559-561. Θέατρο.

• Αριστείδης Κάντας: Η δίψα των ρόλων. Εκδ. Ιδέες, Κέρκυρα, τχ.205/7,9,2010, 434-435, (μυθ.).

• Ισμήνη Καπάνταη: Το άλας της Γής. Ιστορικό Μυθιστόρημα, Καστανιώτη, τχ.170/7,8,2002,739.

• Μαρίνα Καραγάτση: Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι. Άγρα, τχ.198/10,12,2008, 590-591.

•Ολυμπία Καράγιωργα: Αίγυπτος, Μανσούρα και η εκεί ελληνική ζωή μας. Αθήνα. Κέντρο Ελληνικής Παράδοσης, τχ. 185/7,9,2005, 392-393.

• Ιωάννα Καρυστιάνη: Κουστούμι στο χώμα. Καστανιώτη, τχ.162/3,4,2001, 314-315, (μυθ.).

• Κώστας Καφαντάρης: Η όμορφη περιπτερού, τχ. 167/1,2,2002, 121.

• Ηλίας Κεφάλας: Φάσματα της ερημιάς, Αρμός, τχ.153/9,10,1999, 619-620, (αφηγήσεις).

• Ηλίας Κεφάλας: Χιόνι στα όνειρα, Μυθιστορία. Αρμός, τχ.169/5,6,2002, 604.

• Ηλίας Κεφάλας: Χώμα, χώματα. Γαβριηλίδης, τχ. 202/10,12,2009, 596, (διηγ.).

• Γιάννης Κιουρτσάκης: Εμείς και οι Άλλοι, Κέδρος, τχ. 161/1,2,2001, 86-88, (μυθ.).

• Μαρούλα Κλιάφα: Σιωπηλές φωνές: Μαρτυρίες Θεσσαλών για τον 20^ο αιώνα, Καστανιώτη, τχ.164-165/8,10,2001, 588-589.

• Νένα Ι. Κοκκινάκη: Ο εραστής φάντασμα και άλλες ιστορίες, Άγκυρα, τχ.173/1,2,2003, 102-103.

 •Γιάννης Κοντός: Τα ευγενή μέταλλα, τόμος ΙΙ, Κέδρος, τχ. 186/10,12,2005, 524-525.

• Μάνος Κοντολέων: Ιστορία ευνούχου, Πατάκη, τχ.170/7,8,2002, 738-739, (μυθ.).

• Χρήστος Κορέλας: «Οι καβαλλάρηδες της χιονοστιβάδας», Αρμός, τχ.145-146/5,8,1998, 450, (μυθ.).

• Ακακία Κορδόση: Ο μυστικός κόσμος του καθηγητή Αναγνώστου, Άγκυρα, τχ. 177-178/9,12,2003, 906-907, (μυθ.).

• Ακακία Κορδόση: Ζωγραφισμένος Αύγουστος, Άγκυρα,  τχ.197/7,9,2008, 443-444, (διηγ.).

• Ακακία Κορδόση: Απ’ το ροζ ως το κόκκινο. Λιβάνης, τχ.205/7,9,2010,435, (μυθ.).

• Μαρία Κοτοπούλη: Για του Αλέξανδρου τη χάρη, Καστανιώτη, τχ.170/7,8,2002, 737, (μυθ.).

• Μαρία Κοτοπούλη: Χωρίς ωράριο στα όνειρα, Καστανιώτη, τχ.191-193/1,9,2007, 268, (διηγ.)

• Βάνια Κατελανή- Κούλεϋ: Η Rolls Royce και το χαμένο θαύμα, Γκοβόστη, τχ.163/5,7,2001, 432-433, (μυθ.).

• Βασίλης Κουρής: Αντιπαραθέσεις, Ιωλκός, τχ.172/11,12,2002, 1045-1046

• Δημοσθένης Κούρτοβικ: Η νοσταλγία των δράκων, Εστία, τχ. 159-160/9,12,2000, 842-843, (μυθ.).

• Δημοσθένης Κούρτοβικ: Τί ζητούν οι βάρβαροι. Ελληνικά Γράμματα, τχ.198/10,12,2008, 588, (μυθ.).

 • Κώστα Κρυστάλλη: Η πανήγυρις της Μεταμορφώσεως εν Ιωαννίνοις. Του ίδιου: Το πανηγύρι της Καστρίτσας. Σειρά Μνημοσύνη, επιμέλεια: Κώστας Π. Βλάχος, αρ. 4 και 7. Έκδοσις Ιεράς Μονής Ελεούσης Νήσου, Ιωάννινα, τχ.173/1,2,2003, 103-104.

• Ελένη Λαδιά: Ο έτυμος λόγος, Αρμός, τχ.151/5,6,1999, 280-281, (διηγ.).

• Ναπολέων Λαζάνης: «ΕΓΩ, ο Πέτρος, Πατάκη,1993, τχ.119/1,2,1994, 93- 94.

• Ναπολέων Λαζάνης: «Κεφαλή ανδρός σε ορείχαλκο». Μυθιστόρημα σε δύο γραφές. Πατάκη, 1996, τχ.139/5,6,1997, (Και μιά παρέκβαση περί ερασιτεχνίας), 401-403.

*Έχω την πληροφορία, ότι αίτησή του να γίνει μέλος γνωστής εταιρίας συγγραφέων απορρίφθηκε. Εδώ πιά δεν χαμογελώ. Καγχάζω.

 • Ναπολέων Λαζάνης: Καμαλόκα, Καστανιώτη, τχ.156/3,4,2000, 286-288, (μυθ.).

• Φιλομήλα Λαπατά: Οι κόρες του νερού. Καστανιώτη, τχ.184/4,6,2005, 268-269, (μυθ.).

• Νίκος Λεβέντης: Σκιερή πηγή, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ.176/7,8,2003, 732-733, (μυθ.).

•Τάσος Λειβαδίτης: Έλληνες ποιητές. Καστανιώτη, τχ.185/7,9,2005, 388-390.

• Γιώργος Λεονάρδος: Το τραγούδι της ψυχής, Νέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, τχ.152/7,8,1999, 498-499.

 •Γιώργος Λεονάρδος: Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος ο Ελευθερωτής. Ιστορικό μυθιστόρημα. Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, τχ. 186/10,12,2005, 523-524.

• Κώστας Λογαράς: Στη χώρα του Νεντίμ μύριζε πεύκο. Μεταίχμιο, τχ.177-178/9,12,2003, 907-908, (ταξιδιωτικό).

• Νίκη Λοίζίδη: «Ημερολόγιο θεραπείας». Νεφέλη 1997, τχ. 140/7,8,1997, 523.

• Καλλιόπη Καλογεράκη- Λότση: Γίνετε, παρακαλώ, οι αγαπημένοι μου. Εξάντας, τχ.162/3,4,2001, 316-317, (μυθ.).

• Καλλιόπη Καλογεράκη-Λότση: Με εικόνες και χωρίς, Διογένης, τχ.169/5,6,2002, 604-605.

• Διονύση Κ. Μαγκλιβέρα: Η ζωή ως διαδρομή. Δοκίμια αιχμής. Οι Εκδόσεις των Φίλων, τχ. 196/4,6,2008, 312-313.

  • Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας: Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Στοχασμοί σε θέματα του καιρού μας. Παπαζήση, τχ.203-204/ 1,6,2010, 273-274. (Δοκίμια).

• Γιώργος Μανιώτης, Το γκαζόν του μπαμπά, τχ. 167/1,2,2002, 118-,

• Γιώργος Μανιώτης: Τα φαντάσματα του παλιού ξενοδοχείου. Εκδ. ΑΛΔΕ,  τχ.199/1,3,2009,112, (μυθ.).

• Άρης Μαραγκόπουλος: Οι ωραίες ημέρες του Βενιαμίν Σανιδόπουλου, Κέδρος, τχ.154/11,12,1999, 780-781, (Μυθιστορία).

•Γιώργος Μαρκόπουλος: Ιστορικό κέντρο. Καστανιώτη,τχ. 187/1,3,2006 128-129.

•Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης: Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία. Δόμος, τχ. 188/4,6,2006, 289-290.

• Παύλος Μάτεσις: Σκοτεινός οδηγός, Καστανιώτη, τχ.170/7,8,2002, 735-736, (μυθ.).

• Γιώργος Μαυροϊδής: Κρυφό. Καστανιώτη, 1989, τχ. -97-98/9,10,1990, 660-661.

• Τάκης Μενδράκος: … Εξ ακανθών… Έξι μαρτυρίες και ένα γράμμα. Γαβριηλίδης, τχ.196/4,6,2008, 310-311.

• Παναγιώτης Μεντής: Το απροστάτευτο. Κέδρος, τχ.199/1,3,2009, 114, (Αφήγημα). 

• Αντρέας Μήτσου: «Ο χαρτοπαίκτης έχει φοβηθεί», Νεφέλη,1993, τχ. 121/5,6,1994, 379-381.

• Ανδρέας Μήτσου: «Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου», Καστανιώτη,1995, τχ.133/5,6,1996, 431-432, (μυθ.).

• Ανδρέας Μήτσου: Σφήκες. Καστανιώτη, τχ.166/11,12,2001, 738-739, (διηγ.).

• Ανδρέας Μήτσου: Ο σκύλος της Μαρί. Καστανιώτη, τχ.183/1,3,2005,126-128, (μυθ.).

• Ανδρέας Μήτσου: Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού, Καστανιώτη, τχ.197/7,9,2008, 442.

• Ανδρέας Μήτσου: Η ελεημοσύνη των γυναικών. Καστανιώτη, τχ.203-204/1,6,2010, 271-272, (διηγ.). 

 • Μοναχού Μιχαήλ: Πνευματικές αναβάσεις σε μια χώρα του Δούναβη. Ουράνια φαινόμενα στη Σερβία του ουρανίου. Δορκάς, τχ. 174/3,4,2003, 415. (εντυπώσεις από την Σερβία).

• Γιώργος Μιχαηλίδης: Της επανάστασης, της μοναξιάς και της λαγνείας. Η Μύηση, Καστανιώτη, τχ. 163/5,7,2001, 428-429, (μυθ.).

• Γιώργος Μιχαηλίδης: Της επανάστασης, της μοναξιάς και της λαγνείας. Ο λαβύρινθος. Καστανιώτη, τχ. 182/10,12,2004, 829- 831, (μυθ.). 

• Αμάντα Μιχαλοπούλου: «Γιάντες», Καστανιώτη, τχ.147/9,10,1998, 575-576, (μυθ.).

• Φάνης Μούλιος: Λίγο πρίν τη στροφή, Ελληνικά Γράμματα, τχ.176/7,8,2003, 731-732, (διηγ.).

• Φάνης Μούλιος: Πράσινο- Γκρίζο. Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος, τχ.202/10,12,2009, 596-597.

• Κώστας Μουρσελάς: Κλειστόν λόγω μελαγχολίας, Κέδρος, τχ.157/5,6,2000, 398-399, (μυθ.). 

• Νίκος Μπακόλας: Μπέσα για μπέσα ή ο άλλος Φώτης, Κέδρος, τχ.152/7,8,1999, 496-498, (μυθ.).

 •Γιώτα Φωτιάδου-Μπαλαφούτη: Ποτέ ξανά!. Καστανιώτη, τχ.179/1,3,2004, 179-180, (αυτοβιογραφία).

• Ανδρέας Μπελεζίνης: Για τον Εγγονόπουλο και τον υπερρεαλισμό. Ίνδικτος, τχ.197/7,9,2008, 445-446.

•Γιάννης Κ. Μπαστιάς: Βιογραφία. Δημοσιογραφία-Θέατρο-Λογοτεχνία. Καστανιώτη, τχ.190/10,12, 2006, 554-556.

• Δημήτρης Χρ. Μποσινάκης: Αναφορά σε πρόσωπα και κείμενα. Λεξίτυπον, τχ. 203-204/1,6,2010,  274-275. (Δοκίμια).

• Παντελής Μπουκάλας, Ενδεχομένως. Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου. Άγρα,1996, τχ.137/1,2,1997, 95-97.

•Αντώνης Μπουλούτζας: Η Παναγία των Αγγέλων. Καστανιώτη, τχ. 184/4,6,2005, 269-270, (μυθ.).

• Κωνσταντίνος Μπούρας: Το «μετά» της τραγωδίας, Οδυσσέας, τχ. 172/11,12,2002, 1045.

• Κώστας Νησιώτης: Το επιτύμβιο. Ιδεόγραμμα,  τχ.205/7,9,2010, 436-437, (διηγ.).

• Τόλης Νικηφόρου: Νόστος, Εκδόσεις Νέα Πορεία-Θεσσαλονίκη, τχ. 161/1,2,2001, 88-89, (διηγ.).

 • Τόλης Νικηφόρου: Η γοητεία των δευτερολέπτων, Νέα Πορεία, τχ.175/5,6,2003, 593-594, (μυθ.).

• Αριστοτέλης Νικολαϊδης: Ο ανιχνευτής, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ.103/5,6,1991, 457-458, (μυθ.)

• Αριστοτέλης Νικολαϊδης: Κάτω από τόσα βλέφαρα. Διαδοχικές ιστορίες. Κέδρος, Αθήνα 1992, τχ.115/5,6,1993, 397-398.

• Δημήτρης Νόλλας: φωτεινή μαγική, Καστανιώτη, τχ. 161/1,2,2001, 85-86, (μυθ.).

•Χριστίνα Ντουνιά: Βρέχει σ’ αυτό το όνειρο, Καστανιώτη, τχ.152/7,8,1999, 499, (διηγ.).

• Λευτέρης Ξανθόπουλος: Άγγελος των πρώτων ημερών, Νέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, τχ. 163/5,7,2001, 431-432.

• Γιάννης Ξανθούλης: Ο Τούρκος στον κήπο. Καστανιώτη, τχ.166/11,12,2001, 734-736, (μυθ.).

• Γιώργος Ξεινός: Τώρα επιστρέφοντας, Θεσσαλονίκη, τχ.164-165/8,10,2001,586-587, (διηγ.).

• Γιώργος Ξενάριος: Σμιλεύοντας το φώς, Καστανιώτη, τχ.169/5,6,2002, 606-607, (μυθ.).  

• Ντίνος Οικονόμου: Περίπτωση μολότωφ. Καστανιώτη,1996, τχ.138/3,4,1997, 210-211, (μυθ.)

• Ντίνος Οικονόμου: Ένας περιπτεράς και ταχυδρόμος, Καστανιώτη, τχ. 159-160/9,12,2000, 846, (διηγ.).

 •Ντίνος Οικονόμου: Η πλαγιά με τα νίφαστρα. Καστανιώτη, τχ.190/10,12,2006, 557-558, (μυθ.).

• Ντίνος Οικονόμου: Το μνημόσυνο της χελώνας. Καστανιώτη, τχ. 201/7,9,2009, 431, (μυθ.). 

• Γιώργος Μ. Οικονόμου: Τέσσερις ενότητες και δύο άστεγα, Ιωάννινα, τχ.171/9,10,2002, 880-881.

• Φαίδρα Ζαμπαθά-Παγουλάτου: Ξημέρωσε νύχτα, Εξάντας, τχ.171/9,10,2002, 881.

• Αλέξης Πανσέληνος: «Ζαίδα ή Η Καμήλα στα χιόνια». Καστανιώτη,1996, τχ.141/9,10,1997, 635-638, (μυθ.)

•Μάκης Πανώριος: Το μαυσωλείο. Κέδρος, τχ.189/7,9,2006, 409.

•Κωστής Παπαγιώργης: Τρία μουστάκια. Ψυχία μηδενισμού. Καστανιώτη, τχ. 189/7,9,2006, 410-411. 

• Αντρέας Παπαδάκης, Αβυσσαλέο φώς, Πατάκη, τχ.136/11,12,1996, 872-873, (αφηγήματα)

• Αθηνά Παπαδάκη: Με άλλα λόγια. Ροές, τχ.200/4,5,2009, 292-293.

• Βικτωρία Παπαδάτου: Άρωμα Κρήτης. Δωδώνη, τχ.197/7,9,2008, 444-445. (Ιστορία).

• Λευτέρης Παπαδόπουλος: «Οι παλιοί συμμαθητές», Καστανιώτη,1995, τχ.132/3,4,1996, 212-213.

• Μαρία Παπαδημητρίου: Άψινθος ο πικρός. Άγρα,1996, τχ.138/3,4,1997, 209-210, (μυθ.).

•Μαρία Παπαδημητρίου: Ένας ήσυχος φόνος. Αλεξάνδρεια, τχ.183/1,3,2005, 128-129, (νουβέλα).

• Στέλιος Παπαθανασίου: Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και η γραμμή του ορίζοντος. Πρόλογος: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Εκδόσεις Μυγδονία. Θεσσαλονίκη, τχ.197/7,9, 2008, 446.

• Νίκος Παπανδρέου: Λεπτή γραμμή, Καστανιώτη, τχ.149-150/1,4,1999, 163-164, (διηγ.).

• Νίκος Παπανδρέου: Ο κλεπτομνήμων, Καστανιώτη, τχ.171/9,10,2002, 878-880, (μυθ.).

 • Νίκος Παπανδρέου: Μέρες σαν κι αυτές. Καστανιώτη, τχ. 187/1,3,2006, 125-127, (μυθ.).

• Μιχάλης Παπανικολάου: Κάποιος να σταματήσει αυτό το τρένο. Αλεξάνδρεια, τχ. 183/1,3,2005, 126, (διηγ.).

•Μαρία Δελήτσικου Παπαχρίστου: Στη Σκόπελο όπως τα πεύκα. Πορεία, τχ. 187/1,3,2006, 130.

•Σοφία Παράσχου: Χαρακιά στη μνήμη. Ελληνικά Γράμματα, τχ. 187/1,3,2006, 129-130, (διηγ.).

•Στρατής Πασχάλης: Ο άνθρωπος του λεωφορείου. Μεταίχμιο, τχ.195/1,3,2008, 142-143, (μυθ.).

• Μαρία Λαμπαδαρίδου- Πόθου, «Πήραν την Πόλη πήραν την…», Κέδρος, τχ.144/3,4,1998, 250-251, (μυθ.).

• Μαρία Λαμπαρίδου- Πόθου, Ο Άγγελος της στάχτης, Κέδρος, τχ.168/3,4,2002, 301-303, (μυθ.).

• Κοσμάς Πολίτης: Μάρκο Πόλο. Πρωτότυπη εργασία πάνω στα ταξίδια του. Ιωλκός, τχ.166/11,12,2001, 733-734.

• Μαρλένα Πολιτοπούλου: Ο κύριος Μάριος μετάνιωσε αργά, Νέα Σύνορα Α. Α. Λιβάνη, τχ.161/1,2,2001, 89-90, (διηγ.).

• Ελένη Πριοβόλου: Όπως ήθελα να ζήσω, Καστανιώτη, τχ.205/7,9,2010, 433-434, (μυθ.).

• Δημήτρης Κ. Ράιος: Κ. Π. Καβάφη, «Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή’ 595 μ.Χ. Ερμηνευτική προσέγγιση. Ιωάννινα, τχ.172/11,12,2002, 1042-1043.

• Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Η απίστευτη ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας, Κέδρος, τχ.161/1,2,2001, 88, (μυθ.).

• Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Η Μεγάλη Άμμος, Κέδρος, τχ.197/7,9,2008, 442-443, (μυθ.).

 • Βαγγέλης Ραπτόπουλος: Απέραντα άδειο σπίτι. Κέδρος, τχ.201/7,9, 2009, 430, (μυθ.). 

• Γεράσιμος Α. Ρηγάτος: Έρως φυγής, Πατάκη, τχ. 158/7,8,2000, 617-618, (διηγ.).

•Έρη Ρίτσου: Μυστικά και αποκαλύψεις. Κέδρος, τχ. 189/7,9,2006, 409-410.

• Τάσος Ρούσος: Η νουβέλα. Ηλέκτρα, τχ.196/4,6,2008, 310.

• Τάσος Ρούσσος: Πλουτώνειο. Καστανιώτη, τχ.201/7,9,2009, 429, (μυθ.).

 • Γιώργος Ρωμανός: Καζαμπλάνκα καφέ. Άγκυρα, τχ. 199/1,3, 2009, 113, (μυθ.).

 • Παναγιώτης Σ. Σαμαρτζής: Καθημερούσιαι ειδήσεις. Πρόλογος, επιλογή, επιμέλεια κειμένων Γιώργου Ν. Κάρτερ, Ελληνικό Λογοτεχνικό και ιστορικό-Αρχείο, τχ.164-165/8,10,2001, 587-588.

• Χρήστος Σαμουηλίδης: «Βυζαντινός εσπερινός», Νέα Σύνορα- Α. Α. Λιβάνη, τχ.144/3,4,1998, 248-250.

• Χρήστος Σαμουηλίδης: Γιαννούλης Χαλεπάς: Η τραγική ζωή του μεγάλου καλλιτέχνη. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ. 191-193/ 1,9,2007, 269-270.

• Κώστας Σαρδελής: Ο ασάλευτος ταξιδιώτης. Η μοναξιά του προφήτη. Τόμος Γ΄, Εστία, τχ. 169/5,6,2002, 606-607.

• Λία Μεγάλου Σεφεριάδη: Μιά στιγμή στον παράδεισο, Καστανιώτη, τχ.156/3,4,2000, 284-286, (μυθ.).

• Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη: Έξι φορές η Τύχη. Καστανιώτη, τχ. 198/10,12, 2008, 589-590, (μυθ.).

• Άγγελου Σικελιανού: Ιερουσαλήμ. Ανέκδοτο ημερολόγιο (Απρίλιος- Μάιος 1921). Επιμέλεια-σχόλια: Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια, Ελληνικά Γράμματα, τχ.172/11,12,2002, 1043-1044.

• Μαρία Σκιαδαρέση: Με το φεγγάρι στην πλάτη, Καστανιώτη, τχ.177-178/9,12,2003, 905-906, (μυθ.).

• Αλέξης Σολομός: Εικασία, εν Θεώ Κασσιανή, Καστανιώτη, τχ.154/11,12,1999, 779-780, (μυθ.).

 • Αντώνης Σουρούνης: Το μονοπάτι στη θάλασσα. Καστανιώτη, τχ.195/1,3,2008, 142, (μυθ.).

• Σοφία Κ. Σπανούδη: Γράμματα από την πόλη. Επιμέλεια: Αλέξιος Σαββάκης. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ.199/1,3,2009, 114-115.

• Ζωή Θ. Σπυροπούλου: Εμείς περάσαμε νύχτα. Ταξιδευτής, τχ.205/7,9, 2010, 436. Ιστορικό μυθιστόρημα. 

• Μαρία Σταματάκη: Στα πρώτα της ψηλοτάκουνα. Καστανιώτη, τχ.202/10,12,2009, 597-598, (μυθ.). 

•Γιώργος Σταματόπουλος: Η φωνή. Καστανιώτη, τχ.188/4,6,2006, 287-288, (μυθ.).

• Δημήτρης Σταμέλος: Νικηταράς. Πρότυπο παλικαριάς και αρετής. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, τχ.162/3,4,2001, 317-318, (μυθ.).

• Θόδωρος Λ. Στεφανόπουλος: Άτομα 3. Καστανιώτη, τχ.153/9,10,1999, 615-617, (μυθ.).

•Θόδωρος Λ. Στεφανόπουλος: Το ξύπνημα του Άμλετ. Καστανιώτη, τχ.185/7,9,2005.391-392, (μυθ.).

• Θόδωρος Δ. Στεφανόπουλος: Μετά τη ζωή. Καστανιώτη, τχ.199/1,3,2009, 113-114, (μυθ.). 

• Αγγελική Στρατηγοπούλου: Δεν θα ξαναρωτήσω τον μπαμπά. Μελάνι, τχ. 196/4,6,2008, 312, (μυθ.).

 • Περικλής Σφυρίδης: «Ψυχή μπλέ και κόκκινη», Καστανιώτη,τχ.147/9,10,1998, 574-575, (μυθ.).

• Περικλής Σφυρίδης: Εσωτερική υπόθεση, Καστανιώτη, τχ.173/1,2,2003, 101, (διηγ.).

• Πέτρος Τατσόπουλος: Κομεντί, Καστανιώτη, τχ.155/1,2,2000, 98-99, (διηγ.).

• Πέτρος Τατσόπουλος: Νεοέλληνες Πορτρέτα. Μεταίχμιο, τχ.195/1,3,2008, 143-144.

• Παναγιώτης Τέτσης: Χωρίς τηλεόραση, Καστανιώτη, τχ.169/5,6,2002, 607-608.

• Σπύρος Τζουβέλης: Μέρες και νύχτες του Δεκέμβρη. Μαρτυρίες. Καστανιώτη, τχ. 182/10,12,2004, 831.

• Βασίλης Ν. Τριανταφυλλίδης: Τρυφερά αγκάθια, Καστανιώτη, τχ.157/5,6,2000, 401-402, (μυθ.).

 •Γιάννης Τριάντης: Ούτε τύμπανα ούτε τρομπέτες. Ίκαρος, τχ.189/7,9,2006, 411-412.

• Νίκη Τρουλλινού: Μαράλ όπως Μαρία, Το Ροδακιό, τχ.173/1,2,2003, 104-105.

Και ΥΓ. Δημοσιεύεται ποίημα του ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη: ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΤΗΣ. Ο κ. Χαραλαμπίδης διευκρινίζει: «Το ποίημα αναφέρεται στον δεκαεννιάχρονο ήρωα του κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα Παναγιώτη Τουμάζο, πού έπεσε μαχόμενος στην Κακοπετριά, στις 22 Οκτωβρίου 1958». 

• Νίκη Τρουλλινού: Και φύσηξε νοτιάς… Το Ροδακιό, τχ.196/4,6,2008, 311-312.

• Γεράσιμος Τσάκαλος: «Η άθλια οικειότητα του έρωτα», Καστανιώτη, τχ.145-146/5,8,1998, 449, (μυθ.).

• Φωτεινή Τσαλίκογλου: Εγώ, η Μάρθα Φρόυντ. Καστανιώτη, τχ.162/3,4,2001, 315-316, (μυθ.).

•Ηρώ Τσαρνά: Αλεξάνδρεια Γεντί-Σκαρί. Γκοβόστη, τχ. 188/4,6,2006, 289.

• Κώστας Ε. Τσιρόπουλος: Η καθημερινή αιωνιότητα, εκδ. Ευθύνη/Αναλόγιο, τχ.157/5,6,2000, 402-403.

•Κώστας Ε. Τσιρόπουλος: Η μόνωση ως συνομιλία. Ευθύνη, τχ.185/7,9,2005, 390-391.

•Γιάννης Τσιώλης: Ο Ρωμαίος το πρεζόνι και η Ιουλιέτα το κλεφτρόνι. Καστανιώτη, τχ. 184/4,6,2005, 267-268, (διηγ.).

• Σταυρούλα Γ. Τσούπρου: Οι «παιδιάστικες» ιστορίες του Κοσμά Πολίτη. Γρηγόρη, τχ.198/10,12,2008, 592-593.

• Μισέλ Φάις: Απ’ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες, Καστανιώτη, τχ.159-160/9,12, 2000, 846-847.

• Ευγενία Φακίνου: Έρως, θέρος, πόλεμος, Καστανιώτη τχ.176/7,8,2003, 733-734, (μυθ.).

•Ευγενία Φακίνου: Η μέθοδος της Ορλεάνης. Καστανιώτη, τχ.186/10,10,2005, 522-523, (μυθ.).

• Αλέκος Φασιανός: Ο μύθος της γειτονιάς μου. Σαν αυτοβιογραφία. Καστανιώτη, τχ.176/7,8,2003, 729-731.

• Άννα Φιλίνη: Νάρκωση. Έξι διηγήματα από το Βερολίνο, Κέδρος,  τχ.171/9,10,2002, 881-882.

• Θ. Δ. Φραγκόπουλου: «Το σιωπηλό σύνορο», Οι Εκδόσεις των Φίλων,1995, τχ.134/7,8,1996, 556-557, (μυθ.).

• Μαριάνθη Αλειφεροπούλου- Χαλβατζή: Μάνααα. Σύγχρονη Εποχή, τχ.180/4,6,2004, 446-447, (διηγ.)

• Κυριάκος Χαραλαμπίδης: Θόλος. Ερμής, 1989, τχ.97-98/9,10,1990, 659-660.

• Τασία Χατζή: «Φοίβη. Το βιβλίο της οίησης και της μωρίας», Ωκεανίδα,1996, τχ.143/1,2,1998, 87-88.

• Τασία Χατζή: Στέφανος και Νανώ, Νεφέλη, τχ.170/7,8,2002, 738, (μυθ.).

• Τάκης Χατζηαναγνώστου: «Το κοίλον του κύματος», Οδυσσέας, τχ.145-146/5.8,1998, 449-450, (μυθ.).

• Κώστας Χατζηαντωνίου: Το βιβλίο της μέλαινας χολής. Μυθιστορηματικό δοκίμιο για τη μελαγχολία. Παρουσία, τχ.166,11,12,2001, 739-740.

• Κώστας Χατζηαντωνίου: Εναντίον του χρόνου. Ευθύνη, τχ.199/1,3,2009, 115-116.

• Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης: Οι τέσσερις τοίχοι. Ροδακιό. τχ.166/11,12,2001, 740, (μυθ.).

 •Δημήτρης Χατζηκωνσταντίνου: Τετράδια ονείρων. Ταξιδευτής, τχ.190/10,12, 2006, 558-559, (μυθ.).

• Με το περίστροφο του Μαγιακόφσκι. Μια συζήτηση για την ποίηση μεταξύ των ποιητών Δημήτρη Αγγελή, Δημήτρη Ελευθεράκη, Σταμάτη Πολενάκη. Εκδόσεις Ερατώ, τχ.205/9,2010, 437.

• Ζάν Ζάκ Ρουσσώ: Εξομολογήσεις. Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου. Επίλογος: Κοσμάς Ψυχοπαίδης, Ιδεοδρόμιο, τόμοι Α΄+Β΄, τχ.154/11,12,1999, 781-783.

• Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: Ντουέντε (Ρόλος και Θεωρία). Μετάφραση: Ολυμπία Καράγιωργα. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», τχ.196/4,6,2008, 313-314.

• Φρήντριχ Σίλλερ: Περί της αισθητικής παιδείας του ανθρώπου. Σε μια σειρά επιστολών. Μετάφραση-σημειώσεις-επιλεγόμενα: Κώστας Ανδρουλιδάκης. Ιδεόγραμμα, τχ.201/7,9,2009, 435-437.

--

ΥΓ. Από τα 205 τεύχη του περιοδικού γνώριζα την ύλη των 202. Πράγμα που με δυσκόλευε να ολοκληρώσω την αποδελτίωση του συνόλου των τευχών, με τις κριτικές και τα κείμενα του καθηγητή Μιχάλη Γ. Μερακλή. Γιαυτό ζήτησα τις σχετικές πληροφορίες από τον συνεκδότη του περιοδικού, ποιητή Αντώνη Φωστιέρη, ο οποίος με προθυμία μου έδωσε την πληροφορία ηλεκτρονικά, για το τεύχος 167 που συμπλήρωσε το κενό. Ευχαριστώ τον ποιητή και συνεκδότη της Λέξης για την εξυπηρέτηση.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς 3 Μαϊου 2020.