A R T H U R R
I M B A U D
Φ Ω Τ Ο Χ Υ Σ Ι Ε Σ
ΔΑΚΡΥ
Μακριά από ποίμνια, από πουλιά, μακριά από χωρικές,
κουκουβισμένες έπινα σ’ ερείκη, κυκλωμένη
από άλση τρυφερά, με καρυδιές,
σ’ ομίχλη απομεσημερνή πράσινη και χλιασμένη.
Τί τάχα ημπόρου στο νεαρό νάπινα Ουάζ αυτός
φτελιά άφωνη, χλόη άνανθη, ουρανοί σκεπασμένοι:
τί ρούφηξα από το φλασκί; Κάποιο άνοστο πιοτό
χρυσόχρωμο που ιδρώτα φέρνει.
Έτσι νταμπέλλα είμουν κακή κάποιου χανιού. Ως το
βράδυ
η θύελλα μεταμόρφωσε τα ουράνια.
Λίμνες και πέρκες ήτανε και χώρες που ‘πλεαν στο
σκοτάδι
και κίονες κάτω απ’ τη μπλέ νύχτα, σταθμοί και
λιμάνια.
Σ’ άμμο παρθένα εχάνονταν του δάσους το νερό,
ο άνεμος απ’ τον ουρανό πάγους μες στα έλη βρέχει…
Κι’ ως ο ψαράς μαργαριτώ ή χρυσού, καιρό δεν έχει,
όμοια, πές, πώς δε γνοιάστηκα να πιώ!
--
ΛΑΜΠΡΗ ΠΡΩΙΝΗ ΙΔΕΑ
Στ’ αποδιαφώτισμα της θερινής ημέρας,
ο ύπνος ο ερωτικός ακόμα είναι βαρύς.
Κάτω από τ’ άλση, η αυγή διαλύει, θαρρείς,
το άρωμα της γιορτάσιμης εσπέρας.
Γι’ αυτό, στ’ απέραντου μονοπατιού τα μέρη,
πρός τον ήλιο των Εσπερίδων, χαμηλά,
κινούνται οι ξυλοκόποι, εκεί, αψηλά
τα μανίκια ασκώνοντας στο χέρι.
Στην αφρώδη τους έρημο, ηρεμία μεστοί,
φατνώματα πολύτιμα θα φτιάσουν,
πού της πόλης οι μεγάλοι αστοί,
κάτω από ουρανούς νόθους, θα γελάσουν.
Ώ, στους εργάτες τους χαριτωμένους
υπήκοους βαβυλώνιου βασιλιά, πήγαινε, Venus!
κι’ άφησε μιά στιγμή τους εραστές:
είναι η ψυχή τους στον αίνο, όσο ποτές.
Ώ Βασίλισσα των Βοσκών! Άς φέρει
η χάρη Σου το ρακί που τον εργάτη ηδύνει,
νάναι η δύναμή τους εν ειρήνη
το μπάνιο τους προσμένοντας το μεσημέρι
--
ΤΟ ΦΤΩΧΟ ΟΝΕΙΡΟ
(Από την
«Κωμωδία της δίψας»)
Ίσως μια εσπέρα με προσμένει
που γαλήνιος τη δίψα μου θα σβένω
σε κάποια πολιτείαν ερειπωμένη
και πιό ευχαριστημένος θα πεθαίνω
αφού έχω μάθει πιά να περιμένω.
Κι’ αν ποτέ το κακό μου υποταχτεί,
κι’ αν ποτέ μου χρυσάφι θα συνάξω,
να φύγω στο Βορρά ή στην εκλεχτή
των κρασιών χώραν; Έχω ονειρευτεί…
-Άχ, να ονειρεύεσαι είναι ανάξιο,
μιά κι’ η ρέμβη σου ανώφελη είναι αυτή!
Κι’ αν ξαναγίνω, ώ ξέρω, πάλι
σάν τον παληό ταξιδευτή
του Πανδοχείου η πόρτα η μεγάλη
δε μπορεί πιά να μου ανοιχτεί!
--
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
(Από την «Κωμωδία της δίψας»)
Τα περιστέρια που ριγούνε στον αγρό,
τα θηράματα που στη νύχτα θωρούνε,
τα υβρίδια ζώα, το υποταγμένο ζω
κι’ οι πεταλούδες οι ύστερες, διψούνε.
Μόνος, ως λει το σύννεφο να σβένεις
απ’ της δροσούλας ευνοημένος την πηγή,
μα στις μενεξελιές σταγόνες να πεθαίνεις
πού στ’ άλση αυτά φορτώνει η χαραυγή.
--
ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ
IV
Των νέων και
ράθυμων χεριών της αγνής χλόης, ώ θλίψεις!
Στής άγιας κλίνης, εαρινό φεγγάρι, την καρδιά!
Χαρά μονάχων ατραπών παρόχθιων, κυνηγιού βραδιά
του Αυγούστου, πού αυτές βλάστησε και μέστωσε τις
σήψεις
Πώς κλαίει μέσα στα χώματα, αυτή, τώρα! Από ψηλά
η πνοή της λεύκας έγινεν η μόνη πνοή του αέρος.
Δίχως ανταύγειες ή πηγές ο καταρράχτης: γέρος
βυθοκαθαριστής στη βάρκα του, που ακινητεί, ανιά.
--
ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ
Τ’ αργυρά και χάλκινα άρματα
οι αργυρές και χαλύβδινες πρώρες
χτυπούν τον αφρό
τα κλαδιά ανασηκώνουν των βάτων.
Του χέρσου τα ρέματα
και τ’ απέραντα της παλίρροιας ίχνη
κλώθουν κυκλικά προς τ’ ανατολικά
προς τους πασσάλους του δάσους
προς τους κίονες της προκυμαίας
που η γωνιά τους χτυπήθηκεν
απ’ του φωτός τους στροβίλους.
ΑΡΗΣ ΔΙΚΤΑΙΟΣ*
*Τα
ποιήματα αυτά, είναι από την ανέκδοτη μετάφραση των «Απάντων» του Rimbaud.
Φιλολογικά
Χρονικά, τεύχος 37/1-1-1946, χρόνος Γ΄, τόμος Δ΄, σ. 6-8.
Απειροελάχιστα:
Οι μεταφράσεις του ποιητή και μεταφραστή Άρη Δικταίου
από όσο γνωρίζω, του γάλλου ποιητή Αρθούρου Ρεμπώ, δεν κυκλοφόρησαν σε ξεχωριστή
έκδοση. Περιλαμβάνεται όμως η φωνή του από διάφορες συλλογές του, στις κατά
καιρούς Παγκόσμιες Ποιητικές Ανθολογίες που συνέταξε κατά διαστήματα και κυκλοφόρησε
ο πολυγραφότατος και αξιόλογος ποιητής και μεταφραστής Άρης Δικταίος και
κυκλοφορούν στο εμπόριο. Στο περιοδικό «Φιλολογικά Χρονικά» η παρουσία του Άρη Δικταίου
συναντάται τόσο στον μεταφραστικό τομέα όσο και σε κριτικές παρουσιάσεις νέων
εκδόσεων και κυκλοφοριών λογοτεχνικών περιοδικών της εποχής την περίοδο
1944-1946. Θα τολμούσαμε να σημειώσουμε ότι ο μεταφραστικός μόχθος του Δικταίου,
και αυτός της επιμέλειας εκδόσεων νέων βιβλίων,-ως υπεύθυνος των εκδόσεων του Γεωργίου
Φέξη-είναι μεγαλύτερος και ίσως γνωστότερος στο ευρύ κοινό από τις ποιητικές
του καταθέσεις και τον δοκιμιακό του λόγο. Η δική μας γενιά του οφείλει την μετάφραση
γερμανικών ποιητών και πεζογράφων,- και όχι μόνο- όπως ο ποιητής Ράινερ Μαρία Ρίλκε
και ο πεζογράφος Τόμας Μαν, "Μαγικό Βουνό". Τώρα, η γαλλική ποιητική
και δοκιμιακή διανόηση είναι σχετικά έντονη στις σελίδες του περιοδικού «Φ. Χρονικά»
των 44 τευχών του, από διαφορετικές ελληνικές μεταφραστικές αντρικές και
γυναικείες γραφίδες. Παραδείγματος χάρη: Σαρλ Μπωντλαίρ, Πωλ Βαλερύ, Κόμης Λωτρεαμόν, Μολλιέρος, Vercors κ.ά. Ο γάλλος
συμβολιστής ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ, είναι μάλλον, ένας από τους ευρωπαίους πολυμεταφρασμένους
και αγαπητούς ποιητές στην χώρα μας. Σε προηγούμενα έντυπα και ηλεκτρονικά
σημειώματα στα Λογοτεχνικά Πάρεργα έχω αναφέρει τα σχετικά με την εργογραφία
και βιβλιογραφία του στα ελληνικά. Η πρώτη αποδελτίωση των μεταφράσεών του έγινε
από τον Παλαμιστή και έλληνα Βιβλιογράφο, τον Κολοσσό του Μαρουσιού, δηλαδή του
Γιώργου Κατσίμπαλη, στην σειρά των βιλιογραφικών του εκδόσεων. Ο «καταραμένος»
ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ έχει αποδοθεί εξαιρετικά στα ελληνικά από τον
ελληνο-αμερικανό ποιητή και μεταφραστή Νίκο Σπάνια. Οι ποιητικές του συνθέσεις «Μια
Εποχή στην Κόλαση», «Εκλάμψεις» και άλλες, καθώς και η αλληλογραφία και η σχέση
του με τον ποιητή Πωλ Βερλαίν, έχουν διεξοδικά ερευνηθεί και σχολιαστεί τόσο από
ευρωπαίους όσο και έλληνες μελετητές. Από τις νεότερες ηλικίες των ελλήνων
ποιητών και μεταφραστών, εξαιρετικές είναι και οι μεταφραστικές εργασίες του Χριστόφορου
Λιοντάκη.
Γιώργος Χ. Μπαλούρδος
Πειραιάς, 9 Σεπτεμβρίου 2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου