ΖΥΓΟΣ

                    ΖΥΓΟΣ

Τεύχη 29,30,31,32,33,34 και 38

     Συνεχίζω την αποδελτίωση των υπολοίπων τευχών του εικαστικού περιοδικού ΖΥΓΟΣ, ενός χρήσιμου περιοδικού των χρόνων της γενιάς μου, που μας στάθηκε αρωγός στην προσπάθεια να γνωρίσουμε τις εικαστικές τέχνες και τα μυστικά τους. Η δεύτερη αυτή περίοδο του περιοδικού, στάθηκε η αφορμή από όσο γνωρίζω από παλαιότερες συζητήσεις μου με φιλότεχνους νέους και νέες, να αγαπήσουν τον κόσμο των χρωμάτων, να μάθουν για τα σύγχρονα ρεύματα της τέχνης, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για παλαιότερους και νεότερους καλλιτέχνες και τα έργα τους. Το περιοδικό ΖΥΓΟΣ, καθώς και η πολύτομη σειρά των Ελλήνων και Ξένων Ζωγράφων-Γλυπτών του εκδοτικού οίκου Μέλισσα, υπήρξαν οι αφετηριακές βάσεις στο να διδαχθούμε πράγματα για τις εικαστικές τέχνες εντελώς άγνωστα σε εμάς τους τότε εφήβους της μεταπολίτευσης, και να ασχοληθούμε αναγνωστικά τουλάχιστον (για όσους και όσες δεν είχαν το ταλέντο της ζωγραφικής) μαζί τους. Ο κόσμος της ζωγραφικής ήταν ένα πολύχρωμο μυστήριο για τους ανθρώπους της εποχής μου. Ένας φωτεινός πολύχρωμος κόσμος που θαύμαζες και στεκόσουν με «δέος» καθώς αντίκριζες τα έργα. Είτε αυτά προέρχονταν από την δυτική ευρωπαϊκή κληρονομιά και παράδοση είτε από την βυζαντινή παράδοση και αγιογραφία. Θυμάμαι να επισκέπτομαι πάνω από μία φορά το πρώτο νεκροταφείο της Αθήνας και να σεργιανίζω ανάμεσα στα ταφικά μνημεία, βλέποντας τα θαυμάσια αρχιτεκτονήματα. Δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω σταθεί μπροστά στην Κοιμωμένη του Γιαννούλη Χαλεπά, πόσα ερωτήματα της έθετα καθώς την παρατηρούσα από κοντά και από απόσταση. Στην πόλη μας επίσης, τον Πειραιά, στο παλαιό νεκροταφείο της Ανάστασης συναντούσες και εξακολουθείς να συναντάς εκπληκτικές αρχιτεκτονικές δημιουργίες, ταφικοί οίκοι οικογενειών που οικοδόμησαν σημαντικοί τεχνίτες. Η ταφική τέχνη είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της γλυπτικής και αρχιτεκτονικής τέχνης.

Συνήθως στους τείχους των δωματίων της εποχής εκείνης, αναγνωρίζαμε την κλασσική εικόνα του γέρο ναυτικού με την πίπα στο στόμα, (μια φωτογραφία ή ζωγραφιά εντελώς ιδανική και ειδυλλιακή αν σκεφτούμε τις ταλαιπωρίες και τις περιπέτειες της θαλασσοδαρμένης ζωής των ναυτικών), άγνωστα τοπία, βουκολικά στιγμιότυπα ζωής, την επίσης, κλασική φιγούρα, της μοναχικής καθιστής γυναίκας που κεντούσε με κυρτό το σώμα της. Στις αίθουσες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι ζωγραφιές και οι πίνακες αντίγραφα, που κρέμονταν στους τείχους ήσαν τα πορτραίτα των αγωνιστών του 1821. Ορισμένες αίθουσες δημοτικών σχολίων, είχαν αναρτήσει και τον περιβόητο αναγεννώμενο φοίνικα, το «πουλί» της επταετίας. Στα κατοπινά χρόνια που οι ελληνίδες νοικοκυρές άρχισαν να κεντούν πιο συστηματικά,-τα σταμπωτά-(στα διαλείμματα της ασπρόμαυρης σαν μεγάλο μπόγο τηλεόρασης που παρακολουθούσαν την αμερικάνικη σειρά Το Πέιτον Πλαίης με τον Ράινερ Ονήλ, την Μία Φάροου και άλλους αστέρες των αμερικάνικων τηλεοπτικών σειρών, την σπαρταριστική Λούσυ με τις αξέχαστες γκάφες της, την Μπονάτσα με τα τέσσερα αδέρφια και τον πατέρα, τον Άγνωστο Πόλεμο του Νίκου Φώσκολου με τον συνταγματάρχη Βαρτάνη, που καθήλωνε όλοι την ελληνική οικογένεια μπροστά στις ασπρόμαυρες οθόνες, και μαζεύονται στις αυλές των διπλανών σπιτιών οι γειτόνισσες που δεν είχαν τηλεόραση, την θρυλική και αγαπημένη σκυλίτσα την Λάση, και άλλα σίριαλ της εποχής) κρεμούσαν στους τείχους πορτραίτα γυναικών ή τοπίων της φύσης που κεντούσαν ή ζωγράφιζαν σε τυποποιημένα σχήματα που ήταν της μόδας. Μικρά ή μεγάλα κάντρα με εικόνες που ξεσήκωναν από τα περιοδικά ποικίλης οικογενειακής ύλης που κυκλοφορούσαν τότε, χωρίς τις πλείστες φορές να γνωρίζουν ποιοι είναι οι ζωγράφοι που αντιγράφουν από τις σελίδες των περιοδικών και ποια τα έργα. Μια έμφυτη λαϊκή καλαισθησία οδηγούσε τις απλές και αγράμματες συνήθως ελληνίδες νοικοκυρές, εργαζόμενες ή μη, να στολίσουν τους άσπρους τείχους των φτωχών σπιτιών τους με ζωγραφιές και μικρούς πίνακες που τους άρεσαν, και έδιναν έναν άλλο τόνο στην σπιτική ατμόσφαιρα, κοντά στις παραδοσιακές θρησκευτικές εικόνες που βρίσκονταν σε κάθε ελληνικό σπίτι. Ορισμένα σπίτια ακουμπούσαν πάνω στο σερβάν ή την σιφονιέρα τους κεραμικά-ακροκέραμα, αυτά που συναντάμε στις οροφές των παλαιών αρχοντικών της ελληνικής αστικής τάξης. Παλαιότερα, ζωγράφιζαν με ωραία χρώματα και σχέδια τις στάμνες τους που έβαζαν το νερό με το μαντήλι στο στόμιο και το κουκουνάρι, ακόμα, σχεδίαζαν και το μικρό βρυσάκι που πλένονταν.

Συμπληρωματικά να αναφέρουμε ότι, την ίδια πάνω κάτω χρονική περίοδο κυκλοφόρησε η πολύτομη σειρά ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ των εκδόσεων MONDADORI-ΦΥΤΡΑΚΗΣ, μια ιταλική σειρά με τα έργα των Μουσείων που τα κείμενα στην ελληνική απέδιδαν έλληνες και όχι μόνο ποιητές, ενδεικτικά αναφέρω τον ποιητή Γιώργο Γεραλή (Μουσείο Βατικανού). Την επίσης πολύτομη σειρά, 10 τόμοι, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, σε συνεργασία των οίκων: ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΤΥΠΟΣ Ε.Π.Ε.-ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΥΤΡΑΚΗ, που την ελληνική μετάφραση έκαναν σημαντικά άτομα της τέχνης όπως η εικαστικός κριτικός Μαρία Καραβία, δες ενδεικτικά Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ υπό Norbert Lynton, γλωσσική επιμέλεια Γιώργου Γεραλή και επιμέλεια ελληνικής έκδοσης Γεωργίου Χατζόπουλου. Στις πολύτομες αυτές σειρές θα πρέπει να προσθέσουμε και αυτήν του Arnoldo Mondadori Editore, για την ελληνική έκδοση ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ, ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ. Η σειρά αυτή, αν θυμάμαι σωστά 30 μεγάλων τόμων, ανάμεσα στα πρόσωπα που παρουσίαζε πχ. Μέγας Αλέξανδρος, Γκαίτε, δηλαδή ποιητές, ιστορικά πρόσωπα, αυτοκράτορες, υπήρχαν και ευρωπαίοι ζωγράφοι, όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίτσι, ο Ραφαήλος, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Ρέμπραντ κλπ. Για να μείνω σε αυτές τις πιο γνωστές σειρές της εποχής που κανοναρχούσαν το αισθητικό μας βλέμμα και μας γνώριζαν έργα και πρόσωπα που δεν διδασκόμασταν στα σχολεία της εποχής.

Βιβλία και περιοδικά που σου εμπλούτιζαν το αναγνωστικό πεδίο και σου κέντριζαν το ενδιαφέρον και την έφεση για τις εικαστικές τέχνες και τα μνημεία του παγκόσμιου πολιτισμού. Αυτού του οπτικού πολιτισμού «πηγή δυστυχίας» που έγραφε ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο οποίος δεν κατόρθωσε μέχρι σήμερα να εξαλείψει την φτώχεια και τις οικονομικές ανισότητες μεταξύ ανθρώπων και ηπείρων, να σταματήσει πολέμους και να αποτρέψει πολεμικές συρράξεις, να φέρει την πολυπόθητη πολιτική δημοκρατία. Η Τέχνη αποδείχτηκε μια ανίσχυρη θεραπαινίδα στα χέρια των οικονομικών και πολιτικών-στρατιωτικών ηγετών της υφηλίου ανά τους αιώνες. Μια θεραπαινίδα όμως με πλούσια θελκτικά χαρίσματα γιαυτό ακόμα μας θέλγει και μας ελκύει.

• Τεύχος 29/11,12,1977

-Της Συντάξεως, Από το χθές ως το αύριο. (η Biennale των Antiquaires, στη Φλωρεντία, της Ελένης Πίταρη-Μαγιολέττι./ Αναμνηστική πολυθρόνα, ζωγραφισμένη από τον Turner./ Έργο του Φλαμανδού Jan Both χάθηκε στην Αθήνα./Commedia Dell’ Arte./ Η Τέχνη στην Τηλεόραση./Και είκοσι χρόνια πίσω…)

-Γιάννης Τσαρούχης, ΑΛΛΟΤΕ ΖΩΓΡΑΦΙΖΑ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑ

-Γιάννης Τσαρούχης, ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΩΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ. Κείμενα του Γιάννη Τσαρούχη δημοσιευμένα στα παλαιά τεύχη του «Ζυγού». (ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ-ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΟΝ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗ-Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ PAUL CEZANNE-ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΙΚΙΩΝΗ- Ο ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ Κ’ Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ- ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΥΤΑΡΑ- ΓΙΑ 20 ΠΑΛΑΙΑ ΕΡΓΑ ΔΙΚΑ ΜΟΥ- ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ- Ο ΦΑΪΤΑΚΗΣ ΚΑΙ Η TAPISSERIE- ΜΟΣΧΙΔΗΣ: ΕΝΑΣ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΣ-Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΣ ΤΟΥ ΓΚΡΕΚΟ)

-Αιμίλιου Μπουρατίνου, ΡΑΟΥΣΕΝΜΠΕΡΓΚ. Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

-Αθηνά Σχινά, ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΣ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ Α. ΣΟΛΟΥΝΙΑ. Με την ευκαιρία της εκθέσεώς του στην Γκαλερί «Ζυγός»

-Ευρυδίκη Trichon-Μιλσάνη, ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ η καινούργια δουλειά του Χέρμαν Μπλάουτ στις «Νέες Μορφές»

-Χρήστος Κωνσταντόπουλου, Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΟΥ ΑΥΤΟΑΝΑΛΥΣΗ

-Σπύρος Εμμανουήλ, ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ Η ΑΛΙΚΗ ΤΟΜΠΡΟΥ

-Άννυ Θ. Κολτσιδοπούλου, ΤΑ ΤΡΑΙΝΑ ΤΗΣ ΡΙΤΑΣ ΚΟΛΟΝΕΛΟΥ-ΜΠΟΥΡΑ, χρωματικοί εναγκαλισμοί ενός «ψυχρού» θέματος

-Άρης Δικταίος, ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ με αφορμή την έκθεση της Φωτεινής Μηλιδάκη στην γκαλερί «Άστορ»

-ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΑΡΑΧΟΒΑ φτιαγμένο από τον αρχιτέκτονα Ιάσονα Ρίζο, στα ερείπια ενός παλιού

-Μας γράφουν: Δημήτριος Παπαστάμος. Μαίρη Αγγέλου

-17 Απριλίου, στον «Ζυγό» έπιπλα 1978. Παρουσιάζονται, εκτελεσμένα, τα τρία σύνολα που βραβεύτηκαν. (τον διαγωνισμό που προκήρυξε ο Γιάννης Δελούδης σε συνεργασία με τον «Ζυγό»

Σημειώσεις:

Το τεύχος αυτό που το εξώφυλλό του κοσμεί «Αυτοπροσωπογραφία» παστέλ του 1978 του πειραιώτη Γιάννη Τσαρούχη, παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί ανάμεσα στα άλλα κείμενα, δημοσιεύει τις σκέψεις, τις θέσεις, κείμενα του πειραιώτη εικαστικού, σκηνογράφου, σκηνοθέτη, ποιητή και σοφού δασκάλου της γενιάς του. Κείμενα που μας φανερώνουν το βάθος της σκέψης του, τις γνώσεις του, τις μελέτες του πάνω στην αρχαία ελληνική τέχνη. Σημαντικές είναι και οι παρατηρήσεις του πάνω σε γνωστά έργα. Εξαιρετικά είναι και τα πρόσωπα με μολύβι και παστέλ που έχει ζωγραφίσει ο Τσαρούχης και δημοσιεύονται σε αρκετές σελίδες του τεύχους. Η συνεργασία του Γιάννη Τσαρούχη με το περιοδικό ΖΥΓΟΣ είναι σταθερή και συχνή.

Από το άρθρο της σύνταξης «Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ» μαθαίνουμε ότι «από τις 63 συνολικά ώρες που κρατά το εβδομαδιαίο πρόγραμμα τηλεοράσεως της Ε.Ρ.Τ., οι εικαστικές τέχνες καλύπτονται μόνο με 15΄ λεπτά δηλαδή ποσοστό 0,39%...»

Για τον ρηξικέλευθο καλλιτέχνη των δεκαετιών 1950-1960, τον «προμηθέα της σύγχρονης τέχνης» Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ όπως σημειώνει ο Αιμίλιος Μουρατίνος, υπάρχει ένα λησμονημένο κείμενό μου σε λαθρόβιο περιοδικό της εποχής. Υπήρξε ένας τολμηρός και πρωτοπόρος καλλιτέχνης, ένας ανακαινιστής στο χώρο των εικαστικών τεχνών της εποχής του. Ανακάλυψε νέους δρόμους, νέους συνδυασμούς στον χώρο της χαρακτικής και της μεταξοτυπίας. Αντιδογματιστής χωρίς προκαταλήψεις κατάργησε κάθε τεχνικό φραγμό στην τέχνη του και αν δεν κάνω λάθος, αυτοκατάργησε και τα νέα όρια που εκείνος επέβαλε. Στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση στην οδό Μασσαλίας στην Αθήνα έχουμε παλαιότερα δει έργα του.

Ωραίο είναι και το κείμενο της αρχαιολόγου Αθηνάς Σχινά που μας παρουσιάζει τους τρόπους δουλειάς του Αριστοτέλη Σολούνια. Μια δυναμική παρουσία στον χώρο της γλυπτικής. Κάπως αφαιρετικά τα έργα του, με συμπυκνωμένες μορφές και σχήματα που μορφοποιεί πάνω στον μπρούτζο που δίνουν μια άλλη αλλόκοτη αίσθηση στον θεατή.

Τον Hermann-Franz Blauth και έργα του, αυτά τα μεγάλα τρίπτυχα που ζωγράφιζε με λάδι, με νότες από μια εξπρεσιονιστική αίσθηση, νοσταλγικά και ρομαντικά με τον τρόπο τους, είχες την αίσθηση ότι πολλοί πίνακές του προέρχονταν από ένα εξωτικό χώρο, σαν εικονογραφίες ανατολίτικων παραμυθιών, έχουμε δει εδώ και χρόνια στην Αθήνα. Έργα του, είχαν παρουσιαστεί (και εμείς απολαύσει εκείνα τα χρόνια) στην πασίγνωστη γκαλερί «Νέες Μορφές». Μια αίθουσα τέχνης, όπως και η γκαλερί Ζουμπουλάκη, ο Αστρολάβος, η Εθνική Πινακοθήκη, η Αίθουσα του Ξενοδοχείου «Χίλτον» και άλλοι χώροι στο κέντρο της Αθήνας, μας παρουσίασαν ότι πρωτοποριακό και σημαντικό υπήρχε εκείνη την περίοδο στον κόσμο της τέχνης. Ακόμα θυμάμαι τις μικρές «αίγες» του Πικάσο που είδαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Οι «Νέες Μορφές» ήταν στέκι των φιλότεχνων. Ζεστή αίθουσα όπως και το μεγάλο υπόγειό της. Θερμά και καλλιεργημένα άτομα πέρασαν από αυτήν την αίθουσα. Ωραίες νεανικές εμπειρίες. Ίσως όφειλε η Σχολή Καλών Τεχνών ή το Πολυτεχνείο να εκδώσει έναν τόμο για τις μικρές αλλά θαυματουργές αυτές αίθουσες τέχνης. Τις μικρές γκαλερί με το μεγάλο έργο που άφησαν πίσω τους. Νομίζω μόνο για το χώρο της «ΩΡΑΣ» με το γνωστό «Χρονικό» του έχουμε συγκεντρωτικές πληροφορίες. Ίσως κάνω λάθος. Οι γκαλερί κάποτε ήσαν διάσημα στέκια, γνωριμιών και ανταλλαγής απόψεων.

Καλογραμμένο και το κείμενο της Θεατρολόγου Άννυς Θ. Κολιτσιδοπούλου για ΤΑ ΤΡΑΊΝΑ της εικαστικού Ρίτας Κολονέλου.    

• Τεύχος 30/1,8,1978

-Δημήτρης Παπαστάμου, ο «Έφιππος Έλληνας Αγωνιστής» του Ντελακρουά το νέο απόκτημα της Εθνικής Πινακοθήκης

-Δημήτρης Τσίτουρας, Πλαστικά έργα ή πλαστική εποχή;

-Της Συντάξεως: ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΙΣ ΜΥΚΗΝΕΣ/ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ.

-Φώτης Κόντογλου, ΚΑΙ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ… Από το Ζυγό του Ιουνίου 1958. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑΣ

-Έφη Φερεντίνου, Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ

-Διονύση Φλάμπουρα, ΤΑ «ΠΡΩΤΟΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΑ» ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΓΧΩΡΟΧΑΡΤΙ» μια ιστορική αναδρομή στα πρώτα βήματα της τυπογραφικής τέχνης

-Μιλτιάδης Παπανικολάου, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΤΟΥ CARL ROTTMANN μελέτες και σχέδια για την παραγγελία του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας

-Γιώργου Μανουσάκη, ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, και η άπιαστη έννοια της ελληνικότητας

-Dominique Kassab, ΤΑ ΕΙΔΩΛΑ ΤΗΣ ΜΥΡΙΝΑΣ

-Μας γράφουν: Αντώνης Κεπετζής, Τέχνη και COCA-COLA/ Νίνα Μ. Αθανασόγλου, Και πάλι για το «Γαρύφαλλο»/ Δημήτρης Παπαστάμος, Το βιβλίο δεν υπήρχε πουθενά./Βασίλειος Βασιλειάδης, Μια ωραία προσπάθεια./ Π. Γράββαλος, Επί τέλους και η άλλη άποψη

-Ιωάννα Ασμάνη, ΠΕΝΤΕ ΛΟΓΙΑ ΣΥΝΑΔΕΛΦΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΓΙΑΓΙΑΝΝΟ

-Κωστής Μεραναίος, Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ με αφορμή το ζωγραφικό έργο του Σταμάτη Π. Μεταξά.

-Γιώργος Βακιρτζής, για τον Νίκο Ακριβό ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ

-Γιώργος Ορφανός, ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΜΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

-Γιάννης Τσαρούχης, «Το Παρίσι θάτανε η πιο ανιαρή λουτρόπολη, αν ο Σηκουάνας είχε ιαματικές ιδιότητες…»

-ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ αποκαταστημένο από λαϊκό τεχνίτη και τον ιδιοκτήτη του. (Το σπίτι του Δημήτρη και της Αγγέλας Τσίτουρα στα Φηρά) αποκατάσταση από τον λαϊκό τεχνίτη Νίκο Καφιέρη και τον ιδιοκτήτη.

-Μανία και με τα πλαστά έπιπλα. Η περίπτωση δύο μοντέλων της “Tecno”

-Αριστείδη Γιαγιάνου, ΛΑΪΚΑ ΛΙΘΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ (του μεσοπολέμου)

-Γιάννης Τσαρούχης, «Η χρωμολιθογραφία, όσο κι αν φανή αυτό περίεργο, είναι η τελευταία έκφανση, σε λαϊκή έκδοση, της μεγάλης ελληνιστικής παραδόσεως….»

Σημειώσεις:

Αν δεν με απατά η μνήμη μου, στην χώρα μας έχουν παρουσιαστεί τα έργα του Ντελακρουά που αφορούν την περίοδο της εθνικής παλιγγενεσίας. Δεν θυμάμαι πότε, αλλά έχουν εκτεθεί έργα του. Πάντως στο μόνο της ζωής μου ταξίδιον στο Παρίσι, επισκεπτόμενος αρκετές φορές το Λούβρο, είδα έργα του καθώς και άλλων γάλλων της εποχής του εμπνευσμένα από την ελληνική ιστορία. Εκείνη η εικόνα που έμεινε ανεξίτηλα μέσα μου όμως, είναι η Άπτερος Νίκη, να κοιτάς την Νίκη της Σαμοθράκης από το πρώτο σκαλί και εκείνη να πετά γαλήνια, σοφή, ελπιδοφόρα, βέβαιη για την αξία της ψηλά στο βάθρο της. Την θαύμαζες και δεν ήξερες αν έβλεπες ένα ακόμα θαύμα της αρχαιότητας ή ένα θαύμα που προέρχονταν από το μέλλον και ήσουν μέτοχος.

Έχω παρακολουθήσει κατ’ επανάληψη αρκετές Εκθέσεις του Γιάννη Τσαρούχη από πολύ παλαιά, από τα πρώτα χρόνια σχεδόν της συνάντησής μου μαζί του. Σπουδαία δουλειά όπως και οι ενδυματολογικές και σκηνογραφικές του εργασίες. Πορτραίτα νεαρών γυμνών ανδρών, πρόσωπα νεανικά και γυναικεία που θυμίζουν ώρες-ώρες πορτραίτα Φαγιούμ. Αλησμόνητη θα μείνει η παράσταση των ΤΡΩΑΔΩΝ του στο περιβόητο γκαράζ της οδού Καπλανών. Τα ποιήματά του που εκδόθηκαν από την Άγρα σχολιάστηκαν στην εποχή που κυκλοφόρησαν. Οι μεταφράσεις των αρχαίων έργων είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Πολλές ρήσεις του και σκέψεις του έγιναν πασίγνωστα αποφθέγματα λαϊκές φράσεις στο στόμα των ελλήνων. Αυτό το «Η Ελλάδα είχε μια αγγλική αποικία, που μιλά για την Κύπρο, και έκανε ότι μπορούσε για να την χάσει» είναι απαράμιλλο όπως και ότι «Στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις». Τα βιβλία που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Καστανιώτη με δημοσιεύματά του και κείμενά του είναι αρκετά, καθώς και τα αφιερώματα των περιοδικών και των εφημερίδων, αλλά και αρκετές μελέτες για το έργο του. Ολοι μας έχουν παρακολουθήσει έργα του αρκετές φορές στο Μουσείο Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι.

Πράγματι ωραία και ευαίσθητη η δουλειά του Νίκου Ακριβού, όπως μας την παρουσιάζει ο ζωγράφος Γιώργος Βακιρτζής. Αυτά τα σιωπηλά τοπία, οι φυσικοί υπαίθριοι χώροι που ακούγεται μόνο το θρόισμα των χρωμάτων που είναι ζωγραφισμένα. Μέρη λησμονημένα μέσα στον χρόνο αλλά όχι από την εικαστική σύλληψη του ζωγράφου.

Και ποιος δεν θάθελε να κατοικεί σε ένα τέτοιο παραδοσιακό αρχοντικό σπίτι στην Σαντορίνη. Εκεί που το φως του ήλιου συμπλέει με τους κυματισμούς του αιγαίου πελάγους. Θυμάμαι σε μία από τις επισκέψεις μου στο νησί με τον Sydney τον φίλο βραζιλιάνο καθηγητή των γερμανικών, να είμαστε με άλλα άτομα στην ΟΙΑ, το ηλιοβασίλεμα να ενώνεται με την ησυχία του απόκρημνου περιβάλλοντος και ξαφνικά μέσα στην απόλυτη του πελάγους σιωπή να ακούς από κάποιο τυχαίο μπλέ σπίτι που κρέμονταν στον βράχο τα Κονσέρτα της Κολωνίας διασκευασμένα από τον Κιθ Τζάρετ. Δεν χρειάζεσαι άλλη απόδειξη για να φωνάξεις Η Ζωή είναι Ωραία.

Ξεχωρίζουν και τα κείμενα για «Τα είδωλα της Μύρινας» στην Μικρά Ασία και,

Το κείμενο του Αριστείδη Γιαγιάννου για τα λαϊκά λιθογραφήματα του μεσοπολέμου.

• Τεύχος 31/9,10, 1978

Στο εξώφυλλο υπάρχει Αυτοπροσωπογραφία του Φώτη Κόντογλου σε φρέσκο

- Σχόλια της Σύνταξης, Χαίρετε κύριε Ξενάκη,-φιλολογία στις «διαστάσεις του ήχου»

-Σχόλια στης Σύνταξης, καταπέλτης αριθμ. 1 από τον Γιώργο Λεωτσάκο.- καταπέλτης αριθμ. 2 από το Στέλιο Λυδάκη

-ΚΑΙ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ… Από τον ΖΥΓΟ του 1958. (Α. Κοντόπουλος, «Πέρασαν 30 χρόνια που ο Γεράσιμος Βώκος πέθανε στο Παρίσι…».- Δημήτρης Εταγγελίδης, « Ο Joan Miro που πήρε το Διεθνές Βραβείο Guggenheim μαζί με τέσσερεις άλλους ζωγράφους στην Αμερική…».-Ελένη Βακαλό, «Ο πρώτος μήνας της χειμερινής περιόδου των εκθέσεων πέρασε μάλλον άτονος…».

-Φραντζής Κ. Φραντζισκάκης, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ιστορημένος πάνω σ’ ένα φρέσκο. Μετά από περιπέτειες θα εκτεθή, τον Νοέμβριο στην Εθνική Πινακοθήκη.

-Νίκος Εγγονόπουλος, Φώτης Κόντογλου: ο μεγάλος Δάσκαλος

-Δημήτρης Παπαστάμου, Η προσφορά του Κόντογλου

-Γιάννης Τσαρούχης, Η μαθητεία μου κοντά στον Κόντογλου

-Τάκης Παρλαβάντζας, Για την τεχνική του φρέσκο

-Νίκος Κ. Μουτσόπουλος, ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΚΑ σύγχρονο, δυναμικό, εύρωστο, αποκαλυπτικό

-Έφης Φερεντίνου, Η ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ στη ζωγραφική πορεία του Σαράντη Καραβούζη.

-Ανδρέας Στάϊκος, ΜΗΝΑΣ

-Ε. Φαεινός, αναφορές στην πραγματικότητα

-Κωστής Μεραναίος, φυσικό αίσθημα και χρωματικοί ρυθμοί. (μας μιλά για το έργο της Τζέννυς Παπαδάκη.

-Ρένος Η. Αποστολίδης, ΝΕΡΙΝΑ ( με αφορμή την έκθεσή της στην “Galerie Ζυγός»). Ο Ρένος αναφέρεται στην εκ Σπάρτης εικαστικό Νερίνα Λυμπεροπούλου.

-Της Σύνταξης, ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΝΤΕΛΕΙΑ. Στη ΜΕΣΟΓΓΗ της Κέρκυρας

-Αιμίλιος Μπουρατίνος, ΥΜΝΟΣ ΣΤΗ ΜΑΝΑ-ΓΗ, ο Καζαντζακικός ζωγράφος Rudolf Bahrend, στη Μάνη

-Γεράσιμος Η. Παπατρέχας, Τραγουδά πάνω στο ξύλο. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΜΕΝΙΚΗΣ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗΣ.

-Μιλτιάδης Παπανικολάου, ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΒΡΥΖΑΚΗ

-Νίκη Λοϊζίδη, ΠΑΡΙΣΙ-ΒΕΡΟΛΙΝΟ 1909 ΕΩΣ 1933 μια έκθεση μεγάλης ιστορικοαισθητικής σημασίας στο νέο Μουσείο Beaubourg.

- Χρήστος Κωνσταντόπουλος, ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ “BEAUBOURG”

 Σημείωση:

Αναφέρετε στην γνωστή «παράσταση» ΠΟΛΥΤΟΠΟ. Ήταν μια εξαιρετικά αμφίσημη λειτουργικά, και κάπως κουραστική παράσταση (αν και τότε αντέχαμε διότι είμασταν νέοι) που είχα παρακολουθήσει με την Περιηγητική Λέσχη Αθηνών. Χιλιάδες κόσμου ήταν την ημέρα που εγώ την παρακολούθησα. Ήταν η πρώτη φορά που άκουγα τις «μαθηματικές» συνθέσεις, την μινιμαλιστική αν δεν κάνω λάθος, μουσική του διάσημου έλληνα αρχιτέκτονα και μουσικού Ιάνη Ξενάκη. Την ίδια χρονιά πρωτάκουσα το «Μυστήριο» του Γιάννη Χρήστου. Θυμάμαι τα πρόβατα με τα κουδούνια και τα φώτα που έβοσκαν στο βουνό, τα βελάσματα των αιγών και τις φωνές των τσοπάνηδων, τις πολύχρωμες δέσμες φωτός, τους παράξενους ήχους που έπαιζαν τα όργανα, αλλά και ορισμένους ήχους που θύμιζαν αρχαία μουσική. Διάφορα στιγμιότυπα, που εκτυλίσσονταν στον χώρο των Μυκηνών εκεί κοντά στην Πύλη των Λεόντων. Αίσθηση πρωτόγνωρη και αλλόκοτη για την εποχή και για εμάς, αλλά νομίζω και για χιλιάδες άλλους που παρακολουθήσαμε εκ του σύνεγγυς αυτήν την θεαματική και αινιγματική παράσταση. Συμμετείχαμε σε τι; Ακόμα και σήμερα δεν μπορώ να καταλάβω. Οι ήχοι όμως από τα κουδουνάκια, τα βελάσματα των προβάτων και τα περιφερόμενα φώτα στο απέναντι βουνό, έχουν μείνει χαραγμένα στην μνήμη μου. Δεν θυμάμαι κάτι παραπλήσιο έκτοτε. Βλέπαμε μέσα στο σκοτάδι προβολείς πολεμικοί να φωτίζουν τα Κυκλώπεια Τείχη των Μυκηνών, ακούγαμε να σκάνε βόμβες δίπλα μας, βλέπαμε σε σλάιντς εικόνες από την μυκηναϊκή εποχή αν θυμάμαι καλά. Μια πρωτόγνωρη και σίγουρα «παράξενη» και ανέλπιδα αντιπολεμική για εμάς τους νέους μουσική, θεατρική εκδήλωση. Το πρόγραμμα που έχω φυλάξει ακόμα μου υπενθυμίζει το τι έπρατταν καλλιτεχνικά οι έλληνες δημιουργοί εκείνης της εποχής, ή τουλάχιστον ορισμένοι από αυτούς. Μια συμμετοχή εντός των δρωμένων όπως ζήσαμε κατόπιν και όσοι παρακολούθησαν στον λόφο του Λυκαβηττού το Θέατρο Λα Μάμα, ώρες ποδαρόδρομου ατέλειωτες μες στο σκοτάδι. Οι νεότεροι με την Μαχαμπαράτα.

Η ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΗ ΛΕΣΧΗ που στάθμευε σε παράδρομο του Πολυτεχνείου στην λεωφόρο Πατησίων μας βοήθησε να παρακολουθήσουμε με τα πούλμαν της σε φτηνή τιμή, σπουδαίες παραστάσεις σε διάφορους χώρους. Στο αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και σε άλλους αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους που διοργάνωνε ταξίδια σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο την καλοκαιρινή σαιζόν. Είδαμε και μάθαμε πολλά με τις εκδηλώσεις της και τα περιηγητικά της ταξίδια. Όσοι βρίσκονταν στην διεύθυνσή της εκείνη την εποχή ήσαν φωτισμένα ελληνικά μυαλά, καλλιεργημένα άτομα με μεράκι και αγάπη για την τέχνη. Μεγάλη η συνεισφορά της. Τότες, οι παραστάσεις στην Επίδαυρο και σε άλλους χώρους εκτός Αθηνών, δεν επαναλαμβάνονταν στο Ηρώδειο. Ή πήγαινες να τις παρακολουθήσεις ή τις έχανες.

Για το έργο του συγγραφέα και αγιογράφου κυρ Φώτη Κόντογλου έχουν ειπωθεί τόσα πολλά και έχουν γραφεί επίσης. Τα πεζά του είναι αξεπέραστα. Όλος ο καημός της Ρωμιοσύνης περνά μέσα τους. Εικόνες μαγευτικές, λυρικού εθνικού μεγαλείου, ορθόδοξου φρονήματος και ήθους. Ένας μάστορας του λόγου και της βυζαντινής παράδοσης. Πολλοί σύγχρονοι ζωγράφοι μαθήτευσαν κοντά του. Πήραν από την σοφία του. Αφουγκράστηκαν τους παλμούς της τέχνης του. Ο Φώτης Κόντογλου είναι ίσως ο primus inter pares μεταξύ των ελλήνων δημιουργών που προέρχονται από την Μικρά Ασία. Ο κόσμος του ανθίζει βυζαντινή παράδοση και εκκλησιαστική ατμόσφαιρα. Ακόμα και τα «πειρατικά του» μυθιστορήματα οι εξιστορήσεις των φημισμένων και ένδοξων θαλασσοπόρων έχουν την μαγεία της ατμόσφαιρας ενός συναξαριστή. Φανατισμένος στην πίστη του, μεγαλειώδης στην δουλειά του. Οφείλουμε να μνημονεύσουμε και τους Στράτη Μυριβήλη, Ηλία Βενέζη, Στρατή Δούκα, Διδώ Σωτηρίου και άλλους συγγραφείς.

Το έργο και το εργαστήριο του γεννημένου στον Πειραιά καλλιτέχνη Βαγγέλη Μουστάκα μας παρουσιάζει ο Νίκος Μουτσόπουλος. 
Γράφει μεταξύ άλλων: «Οι άνθρωποι του Μουστάκα είναι ομοιώματα του Εσταυρωμένου ΄ είναι οι βασανισμένο όμηροι της βίας, οι αίροντες τις αμαρτίες του κόσμου. Τα ανώνυμα ανθρώπινα συμπλέγματα είναι οι Πολίτες του Καλαί σε κλουβιά μπροστά στα τραίνα της κατοχής, πού προπορεύονται στις ναρκοθετημένες ράγες. Είναι οι άνθρωποι στην απειροελάχιστη χρονική στιγμή, πρίν από τον θάνατο. Είναι οι άνθρωποι που γνώρισαν χίλιες φορές τον θάνατο. Είναι ο ίδιος ο θάνατος….».

• Τεύχος 32/11,12,1978

Το εξώφυλλο κοσμεί το έργο του Αριστόδημου Παπαδάκη, «Η Γέννηση», Ακρυλικό πάνω σε ξύλο

-Ελένης Πίταρη-Μαγιολέττι, κλεμμένα, πλαστά και άφθονα αυθεντικά.

-Της Σύνταξης: ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ- ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΟΣ ΘΑΥΜΑΤΟΣ

-ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΣΩ. Ελένη Βακαλό, έκθεση του Τάκη Μάρθα.

-Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ. Ο Κρητικός καλλιτέχνης που τιμήθηκε με το ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

-Ελένη Βαροπούλου, ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑΣ είκοσι μεγάλα λάδια του Αχιλλέα Δρούγκα.

-Μαίρη Καββαδία, ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ, περιπλάνηση στο όνειρο.

- Ράλλη Κοψίδη, ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΖΩΓΡΑΦΩΝ φιλοτεχνημένα από τν Φίλιππο Τάρλοου

-Γιώργος Ρωμανός, ΛΙΓΑ ΧΡΩΜΑΤΑ-ΠΟΛΛΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ το έργο του Γεράσιμου Διονάτου

-Γιώργος Μανουσάκης, ΤΑ ΚΑΡΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗ, ευτυχής σύμπτωση ενός ωραίου θέματος με μια καλή ζωγραφική

-Κωστή Μεραναίου, ΘΑΛΕΙΑ ΚΛΕΩΠΑ, η αναστροφή με το ανθρώπινο αίσθημα

-Ντιάνας Αντωνακάτου, Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΜΠΑΚΟΥΛΗΣ

-Παναγιώτης Τέτσης, τα σχέδια της Ίριδας Δρακούλη

-Ελένη Κυπραίου, για την ΑΜΑΛΙΑ ΒΑΜΒΑΚΟΥ

-Φώφη Τρέζου, οι σκηνογραφίες του Δάνου

-Αριστείδης Γιαγιαννου, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ και το έργο τους

-Παναγιώτης Φωτέας, ΟΙ ΘΡΑΚΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΙΔΑ. Άγνωστες πτυχές εθνικής ιστορίας

-Έφη Φερεντίνου, ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΜΟΥ ζητήματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής

-Λίζα Πετρίδη-Σκουζέ, ΠΑΤΜΟΣ δώδεκα φωτογραφίες-δώδεκα περικοπές από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη

-Μιχάλης Φωτιάδης, ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΜΟ

-Έρση Χατζημιχάλη, Ιωνία, πατρίδα… ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

Σημείωση:

Με ενδιαφέρον διαβάζεται το κείμενο της Ελένης Βαροπούλου. Είναι σίγουρα η γνωστή μας θεατρολόγος και κριτικός. Το έργο του Αχιλλέα Δρούγκα διακρίνεται για την απλότητά του αλλά και την θεατρικότητά του. Σκηνές υποκειμενικές της καθημερινής ζωής που βρίσκονται «βουτηγμένες» μέσα σε απαλά χρώματα. Χρώματα που πλημμυρίζουν τον χώρο ενώ πχ. τα τραπέζια του με τα καλοκαιρινά φρούτα όπως τα καρπούζια ή τα σερβίτσια καταλαμβάνουν μικρότερο χώρο μέσα στο φόντο. Ωραίοι και οι μεγάλοι λαμπτήρες του. Μαλακά χρώματα κάνουν κοντράστ με το χρώμα του φόντου. Διάφανα σχέδια, έχουν μια καθαρότητα και μια κρυστάλλινη αίσθηση, μια «κρυσταλλότητα» αν μου επιτρέπεται η έκφραση. Τα αντικείμενα καταλαμβάνουν μέρος του χώρου, αφήνουν να φωτιστεί η παρουσία τους από το χρωματικό φως του φόντου.

Ονειρικός και μυθολογικός ο εικαστικός κόσμος του Θόδωρου Πανταλέων. Οι πίνακές του δίνουν την αίσθηση μιας «παραψυχολογικής ανησυχίας» κάτι σαν τα Φρουδικά όνειρα. Έχουν έντονα την αίσθηση μιας μεταφυσικής ατμόσφαιρας που προέρχεται από έναν άλλον κόσμο, ενός μαγικού συμβολισμού.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το κείμενο του Παναγιώτη Φωτέα που αναφέρεται στον Ίωνα Δραγούμη. Τον θυμάμαι στα Γραφεία των εκδόσεων και του περιοδικού «ΕΥΘΥΝΗ» του ποιητή Κώστα Τσιρόπουλου. Κάπου υπάρχει και ένα βιβλίο με δικά του δοκίμια στην βιβλιοθήκη μου.

Απνευστί διαβάζεται και το κείμενο της Έρσης Χατζημιχάλη

• Τεύχος 33/1,2,1979

-Ηλίας Ε. Δαραδήμος, Τα βάζα Galle και η ιστορία τους

-Της Σύνταξης, Σχόλια

-Δημήτρης Παπαστάμου, ΗΤΑΝ ΤΡΕΛΛΟΣ Ο ΧΑΛΕΠΑΣ; Τίποτε στο μεγαλοφυές έργο του δεν προδίδει χάσμα στη σκέψη του

-Νίκη Λοϊζίδη, GIORGIO DE CHIRICO ο πατριάρχης της «μεταφυσικής ζωγραφικής»

-Φωκίωνας Φραντζεσκάκης, ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ DE CHIRICO. Μια παλιά συνέντευξή του όπου καταφέρεται εναντίον του Cezanne, του Van Gogh και του Gauguin, εγκωμιάζει τους Γύζη, Βολανάκη, Λύτρα, Παρθένη και Πικιώνη, αρνείται κάθε σχέση με την Ελλάδα και εξηγεί το νόημα της ζωγραφικής του.

-Ηλίας Βενέζης, Πάνος Βαλσαμάκης Καλλιτέχνες της Αιολικής γης.

-Άγγελος Προκοπίου, Ελληνική πορσελάνη

Γιώργος Λίκος, ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΟΣΧΙΔΗ «μέσα απ’ τον ρεαλισμό του βγαίνει η νοσταλγία της ποίησης»

-Τώνης Σ. Σπητέρης, Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Θ. ΑΚΡΙΒΟΠΟΥΛΟΥ

-Δημήτρης Δασκαλόπουλος, η χαρακτική της Άριας Κομιανού. Ο πόνος (και η ελπίδα) του ανθρώπου και των πραγμάτων

-Νίνα Κοκκαλίδου-Ναχμία, ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΗΡΕΜΙΑΣ στις tapisseries της Τερέζας Αμαρίλιο

-Νίκος Χουλιαράς, ΤΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΑ τοπία του μύθου ΣΤΑ ΚΟΛΛΑΖ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΛΟΚΥΡΗ

-Παναγιώτης Γράββαλος, ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ και οι αρχιτεκτονικές φόρμες στη ζωγραφική της Αγγελικής Ντάγκαρη

-Πάρι Τακόπουλου, αυτοσχεδιάζοντας ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

-Νίκου Κούνδουρου, ΑΠΟ ΠΙΚΡΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ στη χαρούμενη ζωγραφική του Τάσου Ζωγράφου

-Αριστείδης Γιαγιάννος, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ και το έργο τους

-Αριστείδης Γιαγιάννος, ΟΜΙΛΙΕΣ και ΓΚΙΟΣΤΡΕΣ στη Ζάκυνθο

-Ξενοφών Α. Αντωνιάδης, Η ΣΚΥΡΙΑΝΗ ΑΠΟΚΡΙΑ αμφισβητούμενα τα διονυσιακά της χαρακτηριστικά

Σημείωση:

Το τεύχος αυτό νούμερο 33 του εικαστικού περιοδικού ΖΥΓΟΣ που κυκλοφόρησε πριν σαράντα περίπου χρόνια, είναι πλούσιο στην θεματολογία του από πολλές πλευρές. Καταρχάς οι συνεργάτες του είναι γνωστοί και καταξιωμένοι συγγραφείς της εποχής τους και μεταγενέστερα. Βλέπουμε την τεχνοκριτικό και συγγραφέα Νίκη Λοϊζίδη αλλά και τον μικρασιάτη πεζογράφο Ηλία Βενέζη. Βλέπουμε να δημοσιεύει κείμενά του ο ποιητής Γιώργος Λίκος και ο ιστορικός της τέχνης Άγγελος Προκοπίου. Αναγνωρίζουμε τον ποιητή, βιβλιογράφο και κριτικό της λογοτεχνίας Δημήτρη Δασκαλόπουλο και τον ιστορικό της τέχνης Τώνη Σ. Σπητέρη. Διακρίνουμε το όνομα του σκηνοθέτη Νίκου Κούνδουρου και του θεατρικού συγγραφέα Πάρι Τακόπουλου. Του πεζογράφου και εικαστικού Νίκου Χουλιάρα και της Νίνας Κοκκαλίδου-Ναχμία. Πλούσια και ποικίλη είναι και η θεματολογία του. Το κείμενο για τον Γιαννούλη Χαλεπά ξεχωρίζει καθώς και εκείνα για τον υπερρεαλιστή ζωγράφο Τζόρτζιο ντε Κίρικο και τον Πάνο Βαλσαμάκη. Αλλά και τα λαογραφικά τελευταία δύο κείμενα έχουν την δική τους αξία και σημασία. Τεύχος επαναλαμβάνω πλούσιο σε ύλη και συνεργάτες. Που μας φανερώνει το άνοιγμα του περιοδικού σε ύλη και πρόσωπα.

• Τεύχος 34/3,4,1979

Εξώφυλλο του Θέμου Μαϊπα, «Άνθρωπος-λουλούδι Ι», λάδι

-Της Σύνταξης Σχόλια

-Ελένη Βακαλό, για τον Μιχάλη Τόμπρο

-Κώστας Μουρσελάς, Θέμος Μάϊπας, ο ζωγράφος που συνεχώς ονειρεύεται…

-Μιχάλη Χρυσανθόπουλου, Η καθιέρωση του συμβόλου στη ζωγραφική του Κυριάκου Κατζουράκη

-Mary Holmes, ΠΑΣΤΕΛ ΤΟΥ ΣΟΛΟΥΝΙΑ με θέμα «Ο καλλιτέχνης και το μοντέλο»

-Αριστοτέλης Σολούνια, Η τεχνική του παστέλ. Μια ανάλυση της τεχνικής του Παστέλ από τον ίδιο

-Γιάννη Παπανελόπουλου, Εξήγηση για την μη εξήγηση

-Κωστής Μεραναίος, ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΤΡΙΤΣΗΣ, Η χρηστότητα των πραγμάτων

-Μάριου Ποντίκα, Από μια κουβέντα για τον Γιάννη Παρασκευάδη

-Μιχάλη Μπουρμπούλη, Γεώτρηση στην καρδιά της άνοιξης…Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

-Αναστάσιος Κάρτας, Το χρώμα στο συριανό λαϊκό υπαίθριο σπίτι

-Dominique Kassab, Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Βοιωτία ασχολίες και επαγγέλματα ανδρών και γυναικών

-Νίκος Κ. Μουτσόπουλος, Ένα σπίτι στην Αττική

-Αριστείδης Γιαγιάννος, ο φωτογράφος Στέλιος Σκοπελίτης

-Timothy Lewis, Ο Γ. Μπουζιούκος και η τέχνη του γυαλιού

-Αθηνά Σχινά, Το εικονογραφημένο βιβλίο. Ποίηση Πέτρου Χρονά εικόνες Σωτήρη Σόρογκα

-Τέρπου Πηλείδη, Εκδόσεις τέχνης. (παρουσιάζονται καινούργιες εκδόσεις)

Σημείωση:

Και αυτό σε αυτό το τεύχος συνεργάζονται γνωστοί θεατρικοί συγγραφείς, όπως ο Μάριος Ποντίκας και ο πειραιώτης θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος Κώστας Μουρσελάς. Ξεχωρίζει το κείμενο για τον Κυριάκο Κατζουράκη και για το βιβλίο ποίησης του ποιητή Πέτρου Χρονά. Αλλά και το κείμενο για τον Στέλιο Σκοπελίτη.

• Τεύχος 38/11,12,1979

Το εξώφυλλο κοσμεί λιθογραφία του Τάκη Κατσουλίδη

-Γιάννης Χρυσουλάκης, προκαταρτικά μιας πραγματογνωμοσύνης

-Φώφη Τρέζου, ΑΤΟΜΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ

-Χρύσανθος Χρήστου, ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ CHRYSSA προσπάθεια σύνθεσης απωανατολικής ευαισθησίας και δυτικής τεχνολογίας

-Malte Sartorius, Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΕΣΑ δύο επιδέξιοι χαράκτες στο «Ζυγό» (Μιχάλης Αρφαράς και Frank Reimann)

-Heino R. Moller, O Frank Reimann και η Νάξος

-Karl Schulz, Μιχάλης Αρφαράς: «Τίποτε δεν είναι για πέταμα…»

-Αθηνά Σχινά, ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ στο λεύκωμα με τις λιθογραφίες του Τάκη Κατσουλίδη. (έργα εμπνευσμένα από δέκα αντίστοιχα ερωτικά ποιήματα-επιγράμματα τα περισσότερα από το 5^ο βιβλίο της Παλατίνης Ανθολογίας)

-Νικήτας Φλέσσας, από την απλή απεικόνιση στον «μεταφυσικό ρεαλισμό»

-Γιώργος Μουρέλος, Η ΛΑΪΚΗ ΨΥΧΗ στη ζωγραφική του Αριστείδη Βλάσση

-Κωστούλα Μητροπούλου, Η ΦΘΟΡΑ ΕΧΕΙ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ στον Στάθη Πετρόπουλο

-Νίκος Γ. Μοσχονάς, Η ΜΥΘΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ. Σκέψεις πάνω στη ζωγραφική της Τζέννυς Παπαδάκη

-Ντιάνα Αντωνακάτου, ΑΓΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΙ ΣΕ ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ στη ζωγραφική του Han Chong Yop

-Χρήστου Κωνσταντόπουλου, ΠΑΡΙΣΙ-ΜΟΣΧΑ μια ακόμη ιστορικού ενδιαφέροντος έκθεση στο Centre Pompidou

-Νίκος Κ. Μουτσόπουλος, Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΛΑΣΠΗΣ και η αποθέωσή της σε μνημεία και σε σπίτια του Ιράν

-Αριστείδη Γιαγιάννου, ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ… ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ Ιστορίες Νίκου Μαρκουλάκη στη γλώσσα των Comics

- Της Σύνταξης: ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ. Οι πρώτες στην Ελλάδα φωτογραφικές γκαλερί

-Τέρπου Πηλείδη, ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Σημείωση:

Στο παρόν τεύχος βλέπουμε να συνεργάζεται και η πειραιώτισσα θεατρική συγγραφέας, μυθιστοριογράφος Κωστούλα Μητροπούλου, η εισηγήτρια του αντιμυθιστορήματος στην χώρα μας.

Εξετάζεται το έργο ενός κομικογράφου του Νίκου Μαρκουλάκη.

Ο Τέρπος Πηλείδης, παρουσιάζει στην σελίδα από τον κόσμο του βιβλίου μεταξύ άλλων, το βιβλίο Ερωτόκριτος σε εικονογράφηση του λογοθέτη Πετράκη. Τους Έλληνες αγιογράφους μέχρι το 1821 του Φοίβου Πιομπίνου. Το ιστορικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Σταμέλλου, Το Λιοντάρι της Κλεφτουργιάς, Ανδρούτσος, ο πατέρας του Οδυσσέα. Και, το Δώδεκα συνθέσεις με πενάκι πάνω σε δώδεκα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη από τον Παύλο Βαλασάκη, Αθήνα 1978

     Αυτά είναι τα τεύχη του εικαστικού περιοδικού ΖΥΓΟΣ, που διέσωσα στο αρχείο μου. Βλέπουμε ότι και μόνο αυτά τα τεύχη να είχαν διασωθεί του περιοδικού θα αναγνωρίζαμε ένα ελληνικό περιοδικό εικαστικών κυρίως περιεχομένων που δεν φοβήθηκε όμως να ανοιχθεί και σε άλλα πεδία της τέχνης. Οι συνεργάτες είναι από όλους τους χώρους. Καθηγητές πανεπιστημίων, αρχιτέκτονες, εικαστικοί κριτικοί, θεωρητικοί της τέχνης, ζωγράφοι, ποιητές, θεατρικοί συγγραφείς, σκηνογράφοι, ιστορικοί της τέχνης, κλπ. Πλούσια και πολύπλευρα αφιερώματα που, βοήθησαν τους νέους και τις νέες της γενιάς μας-αλλά και παλαιότερες γενιές-να γνωρίσουν καλύτερα το νέο εικαστικό πρόσωπο της ελλάδας και τις νέες αισθητικές αναφορές της.

Η δεύτερη αυτή περίοδος του ΖΥΓΟΥ, ίσως ήταν πιο αποτελεσματική από την πρώτη του περίοδο. Σύγχρονα τεχνικά μέσα, νέα ρεύματα, καινούργιοι δημιουργοί, αρχιτεκτονικές αναζητήσεις, λαογραφικές αναφορές, σύμπλευση των εικαστικών τεχνών με τις άλλες τέχνες.

ΖΥΓΟΣ ένα ακόμα περιοδικό την περίοδο μετά την μεταπολίτευση που στάθηκε αρωγός και παραστάτης του αισθητικού βλέμματος των ελλήνων

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Δεύτερη γραφή σήμερα Σάββατο 15/9/2018

Πειραιάς 15 Σεπτεμβρίου 2018

ΥΓ. Μια ερώτηση προς όλους τους σεβαστούς και πολύπειρους αναγνώστες αυτής της ιστοσελίδας. Θεωρείτε πολιτικά και ηθικά δίκαιο το να απαιτείται από τους κρατικούς φορείς να υπογράψουν υπεύθυνη δήλωση-αν κατανοώ ορθά τα λεγόμενά τους-οι συγγενείς των πυρόπληκτων και των θανόντων στο Μάτι και τις γύρω περιοχές, για να διορισθούν στο Δημόσιο; Δηλαδή ο θάνατος ενός συγγενή σε τέτοιες τραγικές συνθήκες, θα στοιχίζει μια δήλωση ότι δεν θα διεκδικήσουν αποζημίωση; Αυτή είναι η σύγχρονη μεταμνημονιακή Ελλάδα; Ίσως κάνω λάθος, αλλά αυτό, είναι η απόλυτη ανθρώπινη ξεφτίλα. Απορώ πως δεν αντέδρασαν οι περιβόητες δημοκρατικές νεολαίες, η εκκλησία, η ακαδημία, οι λογοτεχνικές ενώσεις, τα πανεπιστήμια, άλλοι φορείς. Ο θάνατός σου ο διορισμός μου; Καλύτερα να μην έρχονται ούτε για διακοπές οι νέοι και οι νέες έλληνες και ελληνίδες που έφυγαν στο εξωτερικό.